درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۸۱ تا ۷۰۰ مورد از کل ۳۰٬۱۳۴ مورد.
۶۸۱.

تبیین مؤلفه های انسان شناسی مساکن تاریخی منطقه هشت تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۸ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۶۴) 109 - 125

کلید واژه ها: مساکن تاریخی خوانش نور و رنگ انسان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۶۷
مقدمه: محور اصلی این پژوهش به روش ایجاد و پیشرفت معماری بر اساس کیفیت هایی که تحت تاثیر نور و رنگ رابطه با فضا و نحوه زندگی انسان را ارج می نهد، به جای استفاده از کمیت هایی مانند ابعاد و اندازه می پردازد. نور رنگارنگ طبیعی چگونه در بهبود عملکرد روان شناختی مسکن تأثیر دارد؟ چه راهی وجود دارد که به کاهش استرس افراد کمک شود؟ به نظر می رسد استفاده از شیشه های رنگارنگ در مساکن می تواند از نظر روانی و انسانی تأثیر مثبت بگذارد. همچنین استفاده از شیشه های رنگارنگ در محل سکونت، می توانند باعث کاهش استرس و اضطراب ناشی از محیط خارجی شوند.هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین مؤلفه های انسان شناسی مساکن بافت تاریخی با رویکردی تحلیلی در سه محله محدوده باروی تبریز؛ مقصودیه، سرخاب و ششگلان با مفاهیم ارزشمند انسان شناسی و روان شناسی نور و رنگ دوره دوم قاجار تبریز صورت گرفته است. روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. رویکرد پژوهش، رویکرد ترکیبی با استراتژی متوالی (کیفی – کمّی) است. داده های لازم با ابزار پرسشنامهء محقق ساخته، مشاهده و مصاحبه های نیمه ساخت یافته بدست آمد. جامعهء آماری پژوهش، منطقه 8 شهری تبریز بوده که 123 نفر ساکن داشتند و به صورت تمام شماری مورد پرسشگری قرار گرفتند. تحلیل داده ها با بهره گیری از روش تحلیل عاملی صورت گرفت.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، خانه های تاریخی شهر تبریز می باشد.یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که، سطح نورگذر (72 درصد) تاج ارسی به ترتیب از بیشتر به کمتر با رنگ های قرمز (14درصد)، آبی (12درصد)، سبز (5/11درصد) و زرد (5/4 درصد)، از قسمت بالا به سمت پایین پوشیده شده است ولی همنشینی رنگ قرمز در کنار سایر رنگها تا حد زیادی اثرات این رنگ را متعادل کرده است. پیمایش ساکنان و متخصصان و یافته های تحلیل عامل تاییدی بدین ترتیب بوده است که هدف از سازماندهی فضاهایی مانند طنبی، سه دری، پنج دری و دودری در خانه های قاجاری تبریز و نیز عناصری چون ارسی و آیینه کاری ها به تبعیت از ویژگی های نور و رنگ ازقبیل هویت نمادین نور، معناداری، هیجان انگیزی، تداوم بصری، تنوع فضایی، چشم انداز و... بوده است. نتایج: در نتیجه ویژگی های مهم نور و رنگ به روش تحلیل عاملی در 6 عامل خوانایی با سهم 869/12، مطلوبیت 8/11، دلپذیری 4/11، روح و حالت 7/10، تطبیق و انعطاف پذیری 9/9 و تعامل 3/6 در فضاهای داخلی خانه های تاریخی مورد اکتشاف قرار گرفته و به صورت مدل پیشنهادی ارائه گردیدند.
۶۸۲.

سنجش قابلیت دسترسی به مراکز درمانی در شهر اصفهان با استفاده از روش 2SFCA(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۸۹) 77 - 98

کلید واژه ها: دسترسی مکانی روش 2SFCA تابع افت فاصله مراکز درمانی اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۳۳
یکی از مهم ترین چالش های پیش روی سیاست گذاران و برنامه ریزان شهری طی دهه های اخیر، مسئله دسترسی به انواع خدمات شهری است. هدف پژوهش حاضر، محاسبه دسترسی بلوک های جمعیتی به مراکز درمانی با استفاده از روش توسعه یافته حوزه نفوذ شناور دو مرحله ای (2SFCA) در شهر اصفهان است. در پژوهش حاضر، روش 2SFCA با استفاده از توابع افت فاصله در دو حالت با محدودیت و بدون محدودیت شعاع دسترسی به کار گرفته شد. نتایج نشان دهنده آن بود که روش 2SFCA با استفاده از تابع فرصت تجمعی خطی منفی بیشترین متوسط همبستگی را در دسترسی در مقایسه با سایر توابع داراست. محاسبه میانگین دسترسی در مناطق پانزده گانه شهر اصفهان حاکی از آن بود که مناطق مرکزی (3،1 و 5) بیشترین کاهش و مناطق حاشیه ای (8، 9 و11) بیشترین افزایش دسترسی را در حالت بدون محدودیت نسبت به حالت با محدودیت داشته اند. به طور کلی نتایج حاصل از به کارگیری روش 2SFCA و محاسبه ضریب جینی نشان دهنده آن است که میزان نابرابری در دسترسی بلوک های جمعیتی به خدمات درمانی در شهر اصفهان زیاد بوده است و این میزان نابرابری در حالت توأمان دسترسی به بیمارستان ها و درمانگاه ها افزایش می یابد. با توجه به قابلیت بالای روش 2SFCA توسعه یافته به دلیل در نظر گرفتن واقع بینانه تر عرضه، تقاضا، حوزه نفوذ و میزان فاصله، استفاده از این روش برای ارزیابی میزان دسترسی به انواع خدمات به خصوص خدمات اضطراری و درمانی به مدیران و برنامه ریزان شهری کمک بسزایی می کند.
۶۸۳.

ترغیب به سرگرمی در سبک زندگی از منظر اخلاق اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و اوقات فراغت دوره ۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۵ 79 - 89

کلید واژه ها: سرگرمی ترغیب به سرگرمی سبک زندگی اخلاق اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۲
با توجه به رشد روزافزون اوقات فراغت و پدیدآمدن سرگرمی های نو و مدرن در سبک زندگی انسان امروزی، ترسیم جایگاه این سرگرمی ها در سبک زندگی یکی از چالش های اخلاقی عصر حاضر است. با توجه به مضرات و فواید سرگرمی های نو، باید روشن شود این سرگرمی ها با چه شرایطی می توانند مفید باشند. پژوهش پیش رو با روش توصیفی   تحلیلی در پی بررسی آموزه های اخلاق اسلامی و به طور خاص ادله ترغیب کننده به سرگرمی در این زمینه است. در این مقاله، به این نتایج رسیدیم که از سرگرمی ها نیز می توان برای رسیدن اهداف اسلامی استفاده کرد و اسلام با بیان بایدها و نبایدهای اخلاقی، معیارهایی برای این استفاده مطلوب مطرح می کند. براین اساس، سرگرمی مطلوب بیهوده نیست و در راستای مسئولیت های اساسی تعیین شده برای انسان است، حلال است، به کرامت انسان لطمه نمی زند، و در پرداختن به آن اعتدال رعایت می شود. همچنین براساس آموزه های ترغیب کننده به سرگرمی، برخی از خواص و کارکردهای سرگرمی های مطلوب عبارت اند از: یادگیری و آموزش، ایجاد تفریح و شادی، ایجاد آرمیدگی و تجدید قوا، شکوفاکردن استعدادها، ایجاد توسعه اقتصادی و تنوع در زندگی.
۶۸۴.

بررسی آثار اقتصادی و اجتماعی تخصیص اعتبارات دولتی توسط شورای برنامه ریزی و توسعه استان ها در پهنه سرزمین ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای اقتصادی دوره ۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۲ 61 - 79

کلید واژه ها: بودجه عمرانی پنل دیتا رشد اقتصادی شورای برنامه ریزی و توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۲۵
رشد و توسعه اقتصادی از اهداف اساسی تمام کشورهای دنیا بهشمار می رود که تاکنون عوامل متعددی تأثیرگذار برای این هدف ارائه شده است. بودجه عمرانی دولت یکی از مهم ترین و اساسی ترین عوامل تأثیرگذار در رشد اقتصادی است. اگر دولت مرکزی نتواند تغییرات اساسی را مطابق با نیازها و سلایق منطقه ای ایجاد کند تأمین کالاها و خدمات عمومی کارایی خود را از دست می دهد و دولت های محلی می توانند باعث بهبود کارایی گردیده و این بهبود کارایی از طریق آگاهی دولت های محلی از شناخت نیازها، ظرفیت ها و سلیقه های افراد محلی به وجود می آید. با شناخت نیازها و استعدادها، بهره وری افزایش نموده و درنهایت میزان تولید افزایش می کند. در ایران شورای برنامه ریزی و توسعه استانها نحوه تخصیص بودجه سالیانه استان ها را در اختیار دارند و طی سال های متمادی است که این شورا بودجه استان ها را به امور مختلف (بودجه امور عمومی، بودجه امور دفاعی، بودجه امور اقتصادی و بودجه امور اجتماعی) و شهرستان ها تخصیص می دهد. هدف تحقیق حاضر بررسی آثار اقتصادی تخصیص اعتبارات تملک دارایی سرمایهای استانی توسط شورای برنامه ریزی و توسعه استانها در پهنه سرزمین ایران است. داده های این تحقیق از طریق سایت مرکز آمار ایران برای تمام استان ها طی سالهای 1390-1398 جمع آوری شدهاست. این تحقیق از نظر هدف کاربردی میباشد و با استفاده از روش داده های تابلویی حداقل مربعات معمولی در محیط برنامه ایویوز تجزیه وتحلیل انجام شده و نتایج آن نشانمی دهد که با یک درصد افزایش در بودجه امور اقتصادی، تولید ناخالص داخلی سرانه بهاندازه 0.241848 درصد افزایش می کند. با یک درصد افزایش در بودجه امور خدمات عمومی، تولید ناخالص داخلی سرانه به اندازه 0.102297 درصد افزایش می کند، با یک درصد افزایش در بودجه امور اجتماعی، تولید ناخالص داخلی سرانه به اندازه 0.09448 درصد افزایش می کند و با یک درصد افزایش در بودجه امور نظامی، تولید ناخالص داخلی سرانه به اندازه 0.074006 در صد افزایش می یابد ازآنجایی که یکی از اهداف اساسی دولت ها رسیدن به رشد اقتصادی است، سیاست مداران، برنامه ریزان به خصوص شورای برنامه ریزی و توسعه استانها بهخاطر رسیدن به این هدف مهم باید توجه بیشتری در تخصیص بودجه به امور اقتصادی، امور عمومی و بودجه های بخش آموزش و بهداشت نماید تا از طریق آن بهره وری نیروی کار و درنهایت رشد اقتصادی کشور را افزایش دهند.
۶۸۵.

تحلیلی بر فضاهای سبز شهری بمنظور توسعه پایدار گردشگری شهری با تاکید بر بعد زیست محیطی (مطالعه موردی: شهر نور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۳ 33 - 46

کلید واژه ها: فضاهای سبز شهری توسعه پایدار گردشگری شهری زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۲۷
گردشگری شهری، عملکرد متقابل گردشگر- میزبان و تولید فضای گردشگری در رابطه با سفر به مناطق شهری باانگیزه های متفاوت و بازدید از جاذبه ها و استفاده از تسهیلات و خدمات مربوط به گردشگری است که آثار متفاوتی را بر فضا و اقتصاد شهری بر جای می نهد. زیباسازی فضاهای سبز شهری در زندگی شهری نیز بسیار مهم است. موضوعی که کاملاً در ارتباط با جنبه های زیباسازی و سلامت عمومی فضای سبز دارد، پیش زمینه فرهنگی جوامعی است که از این فضاها استفاده می کنند. فرهنگ های متفاوت، ارتباطات و سیستم های ارزشی متفاوتی در رابطه با طبیعت دارند. در نتیجه، نقش فضاهای سبز شهری ممکن است در ارتقای کیفیت زندگی محلی، هویت و شخصیت در بین گروه های فرهنگی مختلف درون یک شهر خاص و حتی در بین افراد، متفاوت باشد. درک اینکه چگونه گروه های فرهنگی و خرده فرهنگ های مختلف از فضاهای سبز شهری استفاده می کنند، در توسعه سیستم های مدیریت بهینه بسیار مهم می باشد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر تحلیلی بر فضاهای سبز شهری بمنظور توسعه پایدار گردشگری شهری با تاکید بر بعد زیست محیطی شهر نور می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و توسعه ای، بر حسب نحوه گردآوری داده ها، توصیفی تحلیلی و به صورت پیمایشی یا میدانی می باشد که در آن از ابزار پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان، مسافران و مراجعه کننده به فضاهای سبز شهری بوده که بر اساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه انتخاب خواهد شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده که میان نمونه انتخابی توزیع گردیده است. برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه از آزمون تی تک نمونه ای و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که به منظور ارزیابی و بررسی تأثیرات فضاهای سبز و پارک های شهری در توسعه گردشگری و رونق بخشیدن به صنعت توریسم در شهر نور بوده بیانگر این است که فضاهای سبز واقع در شهر تا حد زیادی می تواند در رونق بخشیدن به صنعت گردشگری در شهر نور موثر واقع شود.
۶۸۶.

خوانش و اولویت بندی مولفه های تأثیرگذار بر تحقق پذیری شهر امن در پهنه مرکزی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۳ 119 - 136

کلید واژه ها: شهر امن احساس امنیت شاخص های کالبدی بافت های فرسوده شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۳۷
بافت های فرسوده به خاطر ویژگی های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی-محیطی، به شدت مستعد وقوع جرم و بزهکاری هستند. بر همین مبنا، هدف پژوهش حاضر خوانش و اولویت بندی مولفه های تأثیرگذار بر تحقق پذیری شهر امن در بافت های فرسوده شهری در پهنه مرکزی شهر تهران است. جامعه آماری شامل ساکنان بافت های فرسوده مناطق 11 و 12 شهر تهران، است که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 400 نفر است. از روش های تحلیل عاملی تائیدی، بارتلت، آزمون کالموگروف- اسمیرنف، ماتریس ضرایب همبستگی و تحلیل مسیر، برای تحلیل داده ها استفاده گردید. از نرم افزار LISREL8.8 برای تحلیل داده ها استفاده گردید. بر اساس نتایج آزمون های کیسر/ مییر/ الکین (برابر 66/0)، کفایت تعداد نمونه تایید و بر مبنای آزمون معناداری بارتلت (001/0P< ؛ 105 =df ؛ 040/738 =X2) فرضیه نبود همبستگی بین متغیرها رد شده است. بر اساس یافته های پژوهش، توزیع کلیه روابط موجود در مؤلفه ها و متغیرهای پژوهش نرمال است. میزان آماره T برای متغیرهای پژوهش مشتمل بر احساس امنیت، نورپردازی، معابر، الگوی فعالیت ها و کاربری ها، کیفیت محله های مسکونی، فرم فضا، هویت شهروندان، تراکم جمعیت، نظارت اجتماعی، اشتغال و مسکن به ترتیب برابر با 52/10، 29/8،  18/5، 62/9، 79/8، 88/9، 29/10، 11/7، 56/4، 61/9 و 69/8 است. با عنایت به مقدار آماره T و سطح معناداری مناسب آنها(001/0)، این متغییرها بر تحقق پذیری شهر امن در بافت های فرسوده شهری در پهنه مرکزی شهر تهران تأثیر بارزی دارند.  بر اساس مدل تحلیل مسیر، مولفه احساس امنیت با ضریب 20/0 بیشترین تأثیر را داشته و پس از آن مولفه های نورپردازی، معابر، الگوی فعالیت ها و کاربری ها، کیفیت محله های مسکونی، فرم فضا، هویت شهروندان، تراکم جمعیت، نظارت اجتماعی و اشتغال با ضریب به ترتیب با ضریب 15/0،  14/0، 10/0،  09/0، 07/0،  06/0، 05/0، 03/0  و 04/0  در اولویت های بعدی قرار دارند.
۶۸۷.

ارزیابی اثرات اجرایی طرح های نوسازی بافت های فرسوده شهری با رویکرد تکوینی منظر پایدار شهری، مطالعه موردی: هسته مرکزی کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۱۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 197 - 212

کلید واژه ها: ارزیابی بهسازی نوسازی بافت فرسوده شهری منظر پایدار شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۲۷
یکی از مهم ترین اهداف طرح های نوسازی بافت فرسوده، ارتقاء کیفیت محیط است و رویکرد غالب نوسازی شهری نیز بازآفرینی می باشد که ابعاد کالبدی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... را موردتوجه قرار می دهد. به همین منظور، هدف اصلی از انجام این پژوهش، ارزیابی طرح های نوسازی در بافت فرسوده هسته مرکزی کلان شهر اهواز با رویکرد تکوینی منظر پایدار شهری می باشد. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف، جزء تحقیقات کاربردی- نظری و ازنظر روش، به علت ماهیت موضوع موردمطالعه و همچنین رویکرد حاکم بر این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی و پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی شهروندان 18 سال و بیشتر ساکن در بافت فرسوده بخش مرکزی کلان شهر اهواز بوده که تعداد آن ها برابر با 56976 نفر بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین گردید که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها نیز به صورت اسنادی و پیمایشی است. نتایج ارزیابی شاخص های مختلف طرح نوسازی در بافت فرسوده بخش مرکزی کلان شهر اهواز با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که تمامی شاخص های موردمطالعه (اقتصادی، کالبدی، زیباشناختی و زیست محیطی) به غیراز شاخص های اجتماعی و عملکردی از میانگین کمتری نسبت به میانگین نظری (3) برخوردار هستند؛ به عبارت دیگر اجرای طرح ها و پروژه های نوسازی بافت فرسوده بر بهبود وضعیت شاخص های اجتماعی و عملکردی تأثیرگذار بوده اما در ارتقاء وضعیت شاخص های کالبدی، زیست محیطی، اقتصادی و زیباشناختی نقش بسیار کمی داشته است. نتایج حاصل از آزمون فریدمن نیز نشان داد که شاخص اجتماعی بیشترین اهمیت و شاخص زیباشناختی کمترین اهمیت را دارا بوده اند
۶۸۸.

Future Research for Promoting Tea Tourism in Rural Areas of Gilan Province, Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۲ 1 - 16

کلید واژه ها: MicMac Software Structural Analysis Tea Tea tourism Gilan

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۳۵
Purpose-This study follows three major purposes including recognizing the input variables in the development of tea tourism in rural areas of Gilan (Guilan) Province, Iran, and identifying the less strategic and dependent variables for promoting tea tourism in the case study of rural areas of Gilan Province.Design/methodology/approach- Structural analysis in a foresight study was used in this paper. Firstly, the researchers recognized the key variables for promoting tea tourism in destinations with the help of the systematic literature review method and the extraction variables were categorized in two codes as tourism facilities and services with tea theme, and policy-making for promoting tea tourism.Finding- The results of structural analysis through Micmac software identified the following variables as influence variables for tea tourism facilities and services: being familiar with tea processing, establishing tea tasting centres, holding tea ceremonies and tea cultural events, and being familiar with tea cuisine. Furthermore, visiting tea gardens and sightseeing, presenting tea culture performances, developing tea museums, creating an innovative tea package, establishing a tea shop/tea auction centre, participating in picking tea leaves, and establishing tea restaurants, hotels and accommodations are known as dependent variables. Moreover, according to the direct influence graph adding tea tourism to tour packages and visiting tea factories were recognized as less strategic variables for development of tea tourism facilities and services. In addition, organizing top to bottom level training and a comprehensive policy framework for tea tourism have the most impact on the system and were identified as input variables for policy-making for promoting tea tourism.Practical implications- Analysing data through Micmac software illustrated that local participation, preserving the environment ecosystem, developing network activities and training tour guides for tea tourism are dependent variables for policy-making for promoting tea tourism. Lastly, accessibility and marketing are excluded as independent variables for policy-making for promoting tea tourism.
۶۸۹.

تحلیل ساختاری مؤلفه های انگیزه، شدت بازدید و تجربه بر رضایتمندی و تمایلات رفتاری گردشگران در نواحی مقصد با تأکید بر کووید-19 (مطالعه موردی: استان مازندران)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 484 - 515

کلید واژه ها: انگیزه تجربه رضایتمندی تمایلات رفتاری استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۲۶
همه گیری کووید-19 تلفات بی سابقه ای بر سفر و گردشگری، زندگی و معیشت وارد کرده است. به دلیل شیوع کووید-19؛ رفتارها، خواسته ها و حتی ویژگی های افراد برای سفر تغییر کرده است. شناسایی تغییر رفتار مصرف کنندگان، به ویژه در انتخاب مقصد و خدمات، در بازسازی اعتماد ازدست رفته گردشگران و احیای گردشگری حیاتی است. لذا هدف این پژوهش، تحلیل ساختاری مؤلفه های انگیزه، شدت بازدید و تجربه بر رضایتمندی و تمایلات رفتاری گردشگران در نواحی مقصد با تأکید بر کووید-19 در استان مازندران است. روش پژوهش، توصیفی–تحلیلی مبتنی بر پژوهش های میدانی است. جامعه آماری پژوهش را گردشگران ورودی به استان مازندران در زمان شیوع ویروس کووید-19 تشکیل می دهند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 385 برآورد شد. تجزیه وتحلیل داده های گردآوری شده توسط پرسشنامه با سؤالات بسته، با دو نرم افزار SPSS 27 و Smart PLS 3 انجام شد. یافته ها نشان می دهد که از میان متغیرهای پژوهش، تجربه و شدت بازدید با رضایتمندی و تمایلات رفتاری رابطه معناداری دارند. انگیزه گردشگری با رضایتمندی و تمایلات رفتاری رابطه معناداری ندارد. همچنین بین رضایتمندی و تمایلات رفتاری نیز رابطه معناداری مشاهده نشد.
۶۹۰.

مدل اجرای استراتژی مدیریت بحران، مطالعه موردی: بحران زلزله در شهرستان بهاباد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال ۱۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۲ 71 - 88

کلید واژه ها: مدیریت بحران اجرای استراتژی مدل زلزله شهرستان بهاباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۶۷
هدف از این پژوهش شناخت متغیرهای مدیریت بحران و اجرای استراتژی به منظور تدوین مدل اجرای استراتژی مدیریت بحران زلزله در شهرستان بهاباد به عنوان یک منطقه پر خطر است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری در فاز کمی 53 نفر بر اساس افراد مسئول در دستگاه های موضوع ماده (2) قانون مدیریت بحران کشور مصوب 7/5/98 مجلس شورای اسلامی و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 47 نفر است. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته است که ضریب آلفای کرونباخ با 803/0 بیانگر پایایی مطلوب پرسشنامه می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده های کمی از آمار استنباطی (ضریب همبستگی، ضریب رگرسیون، تحلیل واریانس چند متغیره) و داده های کیفی از روش داده – بنیاد استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد مدل پیشنهادی اجرای استراتژی مدیریت بحران با دربرگرفتن عوامل محتوایی، زمینه ای و فرآیندی قابلیت پاسخگویی به مراحل سه گانه بحران را دارد. این مدل در مرحله پیش از بحران اقدام به ابزارسازی در راستای ارتقاء تاب آوری، در هنگام بحران به جریان سازی به وسیله اولویت بندی اقدامات و در پس از بحران با نهادسازی، اقدام به ارزیابی دقیقی از آسیب ها و مهمتر از همه بهره گیری از نهادهای پشتیبان جهت بازسازی و بازتوانی و اصلاح ساختارها می کند.بر این اساس در مدل پیشنهادی اجرای استراتژی مدیریت بحران ضمن تاکید بر نهادسازی میزان آسیب ها با بهره گیری از نهادهای پشتیبان- تاکید بر نهاد رسانه و مهمتر از همه بهره گیری از نهادهای ناظر بر عملکرد مورد ارزیابی دقیق قرار می گیرد.
۶۹۱.

تأثیر دانش جامعه محلی بر ادراک تخریب تنوع زیستی منطقه حفاظت شده سرخ آباد استان زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ۱۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۲۹) 21 - 40

کلید واژه ها: تنوع زیستی دانش جامعه روستایی ادراک محیط زیست منطقه حفاظت شده سرخ آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۶۲
دانش ذی نفعان یکی از عناصر اساسی در مدیریت تنوع زیستی است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی دانش جامعه محلی و تأثیر آن بر وضعیت تخریب تنوع زیستی ادراک شده در منطقه حفاظت شده سرخ آباد استان زنجان با استفاده از روش شناسی کمی (توصیفی-همبستگی) انجام شد. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه ای برابر با 250 نفر از خانوارهای روستایی که وابسته به منطقه حفاظت شده بودند (5095N=) مشخص شد و از طریق روش نمونه گیری چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. نتایج نشان داد، دانش پاسخگویان در مورد خدمات اکوسیستمی در سطح زیاد و در زمینه چالش های تنوع زیستی در حد متوسط ارزیابی گردید. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد، متغیرهای دانش در خصوص خدمات تأمینی اکوسیستم، دانش در خصوص تأثیر محرک های انسانی مربوط به فعالیت های ناپایدار جامعه محلی بر کاهش تنوع زیستی، دانش در خصوص تأثیر شرایط زمینه ای (نگرش و معیشت) ضعیف جامعه محلی بر کاهش تنوع زیستی، دانش در خصوص تأثیر محرک های انسانی ناپایدار سازمان های بیرونی بر کاهش تنوع زیستی، دانش در خصوص تأثیر محرک های مربوط به شرایط مداخله گری غیراثربخش بر کاهش تنوع زیستی و دانش در خصوص تأثیر فشارها یا مخاطرات طبیعی وارده به تنوع زیستی، 52 درصد از واریانس ادراک جامعه محلی در مورد وضعیت تخریب تنوع زیستی را تبیین کردند.
۶۹۲.

شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر بحران آب در استان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال ۲۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۷۷ 13 - 29

کلید واژه ها: بحران آب عوامل کمبود آب استان اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۸۳
آب یکی از عناصر اصلی زندگی است و با رشد جمعیت و توسعه فعالیت های صنعتی، کشاورزی و خدماتی تقاضا برای آن به صورت روزافزون افزایش یافته و تأمین آب را بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک به یکی از چالش های اساسی تبدیل می کند. از حدود شش دهه اخیر افزایش جمعیت و فعالیت های اقتصادی در استان اصفهان موجب افزایش شدید استفاده از منابع آب شده که از دو دهه اخیر نشانه هایی از بحران آب نظیر قطع شدن کامل جریان رودخانه زاینده رود، خشکی تالاب گاوخونی و فرونشست دشت ها از جمله در سطح شهر اصفهان که موجب خسارت به منازل مسکونی و اماکن عمومی و گردشگری شده است، بیکاری کشاورزان در پایین دست به دلیل عدم وجود آب کافی و اعتراضات سیاسی اجتماعی بروز کرده است. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر در بروز این وضعیت در این استان می باشد. برای این منظور ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای زمینه های بروز بحران آب از جنبه تئوریک احصاء و سپس از طریق مصاحبه با کارشناسان و مدیران ارشد و متخصصان حوزه آب در استان اصفهان این موارد که شامل 7 عامل اصلی و 27 عامل فرعی بودند، دسته بندی گردید و در ادامه و به منظور پالایش نهایی و رتبه بندی این عوامل با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، پرسشنامه ای طراحی گردید و با مراجعه به 15 نفر از خبرگان این امر صورت گرفت که در این مرحله عواملی که میانگین امتیاز آنها کمتر از 3 بود، حذف شدند و در نهایت 5 عامل اصلی و 16 عامل فرعی شناسایی و رتبه بندی شدند. نتایج نشان می دهد که عوامل اصلی مؤثر بر بحران آب در استان اصفهان به ترتیب شامل: عوامل سیاسی، انسانی، کشاورزی، صنعتی- خدماتی و اقلیمی می باشند.
۶۹۳.

سیاستگذاری مؤلفه های فضایی در شکل گیری هسته های جدید شهری

نویسنده:
منبع: سیاستگذاری شهری و منطقه ای دوره ۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 40 - 54

کلید واژه ها: الگوی توزیع فضایی هسته شهری تک هسته ای چندهسته ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۵۳
یکی از مهم ترین موضوعات مهم در مدیریت شهری امروز، موضوع رشد سریع جمعیت و به تبع آن گسترش شتابان شهرها می باشد، که به دلیل عدم وجود برنامه و مدیریت کارآمد با این پدیده، این شهرها را با مشکلات عدیده ای روبه رو نموده است. این مسائل اثراتش را بر روی ساختار فضایی شهرها به اشکال مختلفی نشان داده است که یکی از این موارد توسعه فضایی شهرها بصورت چندهسته ای می باشد. پدیده چند هسته ای شدن ذاتی کلانشهرها بوده و مطالعات حاکی از کارایی بیشتر و تأثیر روش های کمی در شناسایی هسته های عملکردی است. هدف اصلی این مقاله ضمن معرفی مؤلفه های فضایی در شکل گیری هسته های جدید شهری می باشد. روش تحقیق اسنادی - تحلیلی بوده و یافته های آن نشان می دهد که الگوی توسعه حوزه مرکزی در تأمین شیوه های متنوع حمل و نقل، ایجاد فضاهای عمومی به منظور خلق جوامع متمایز و جذاب، احیاء مرکز شهر، سیاست های تراکمی جهت نیل به توسعه فشرده و حفاظت از فضاهای سبز و باز موفق بوده اما در دستیابی به معیارهای مشارکت شهروندان و تصمیم سازی های بی طرفانه و قابل پیش بینی، دچار ضعف است.
۶۹۴.

جاده ابریشم فرصتی نوین برای رونق گردشگری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 78 - 109

کلید واژه ها: جاده ابریشم فرصت های کارآفرینی کارآفرینی گردشگری ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۸۳
 ایران از کشورهایی است که جاده ابریشم را فرصتی استراتژیک برای منطقه خود (سطح خرد) و در پیرامون (سطح کلان) برای ایجاد توازن در روندهای اقتصاد سیاسی بین الملل تلقی می کند. توجه به اهمیت زنجیره ارزش علاوه برانگیزه ها و اهداف اقتصادی و تجاری، ابعاد ژئواستراتژیک، ژئوپولتیک، ژئواکونومیک وگردشگری نیز پیدا کرده است. طرح های مرتبط با سازمان جهانی گردشگری در دهه اخیر و طرح «ابتکار جاده ابریشم» چین(2013) با 900 پروژه در 65 درصد از سه قاره جهان جهان (شامل دو طرح «ساخت کمربند اقتصادی جاده ابریشم و جاده ابریشم دریایی قرن بیست ویکم») و طرح «جاده ابریشم » ایالت متحده آمریکا(2011) با 40 مگاپروژه کلان و از طرفی توجه و اهمیت طرح های ملی به رونق گردشگری در راستای حفاظت و معرفی میراث های واقع در مسیر جاده ابریشم اهمیت بالای این جاده را نشان می دهد. در این راستا؛ با مطالعه ادبیات تحقیق هیچ یک از پژوهش های داخلی به بررسی و شناسایی فرصت های کارآفرینی در جاده ابریشم نپرداخته اند و پژوهش حاضر توانسته است در راستای پر کردن این خلا پژوهشی گام مهمی برداد. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی فرصت های کارآفرینی گردشگری در بخش مهمی از این جاده جهانی در ایران و اولویت بندی آنها است. سوال اصلی این است که کدام فرصت های کارآفرینی از طریق رونق گردشگری جاده ابریشم در ایران فراهم خواهد شد؟ ابزار گردآوری داده در پژوهش فرم مصاحبه بوده و داده ها به روش گلوله برفی جمع آوری شده است. به منظور شناسایی فرصت های کارآفرینی روش کیفی (کد گذاری باز و محوری) به کار رفته است. به علاوه با بهره گیری از آزمون های آماری (فریدمن) به اولویت بندی فرصت های هر دسته پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که فرصت های کارآفرینی به 9 دسته بزرگ - فرصت های اقامتی؛ اوقات فراغت و گردشگری؛ عمومی؛ حمل ونقل؛ کسب و کار؛ فرهنگی؛ تندرستی و سلامتی؛ اداری و مالی - تقسیم بندی می گردد و اولویت فرصت های کارآفرینی شناخته شده متفاوتند.
۶۹۵.

تحلیل جغرافیایی کیفیت زندگی در روستاهای شهرستان انزلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 209 - 222

کلید واژه ها: تحلیل روستا کیفیت زندگی شهرستان بندر انزلی منطقه آزاد اقتصادی انزلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۶۹
مقدمه:  کیفیت زندگی مفهومی چند وجهی است که نشان دهنده ویژگی های کلی اجتماعی، اقتصادی و محیطی مناطق و نواحی می باشد و در مناطق روستایی بیانگر شرایطی است که میزان بهره مندی، برخورداری، بهزیستی و رفاه فردی یا اجتماعی را نشان می دهد.هدف:  هدف این مقاله، تبیین جغرافیایی کیفیت زندگی در روستاهای شهرستان بندر انزلی با در نظر گرفتن سه متغیر تعداد جمعیت روستاها، فاصله روستاها از مرکز شهرستان و فاصله روستاها از منطقه آزاد تجاری بندر انزلی است.روش شناسی:  روش تحقیق در این مطالعه توصیفی تحلیلی و جامعه آماری تمامی 26 روستای شهرستان است که بغیر از یک روستا، 25 روستای دیگر با استناد به نتایج سرشماری (مطالعات اسنادی) و داده های بدست آمده از مطالعات میدانی (مشاهده، چک لیست، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه) بررسی شده اند. تجزیه و تحلیل اطلاعات با بهره گیری از آمار توصیفی (جدول فراوانی، نمودار و میانگین) و همچنین آمار استنباطی (آزمون همبستگی پیرسون) انجام شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش:  قلمرو جغرافیایی مورد مطالعه در این پژوهش روستاهای شهرستان انزلی می باشد.یافته ها و بحث: بر اساس یافته های پژوهش و با بررسی 14 شاخص، نتیجه حاصل شد که بین متغیرهای تحقیق و موضوع کیفیت زندگی روستایی رابطه وجود دارد به طوریکه بر اساس نتایج آزمون همبستگی پیرسون، میزان رابطه بین متغیر فاصله از منطقه آزاد و کیفیت زندگی، 55/0 - (رابطه معکوس متوسط)، بین متغیر فاصله از مرکز شهرستان و کیفیت زندگی، 43/0 -   (رابطه معکوس متوسط) و بین متغیر فاصله از مرکز شهرستان و کیفیت زندگی، 56/0 (رابطه مستقیم متوسط) است.نتیجه گیری:  با توجه به اینکه در بیشتر روستاها شاخص های جمعیتی وضعیت نسبتا مناسبی دارند پس برای بهبود شاخص های کیفیت زندگی باید تاکید بر جنبه های کالبدی روستا مثل کیفیت معابر، مقاومت و نمای سازه ها، سیستم فاضلاب و دفع زباله، راه دسترسی، خدمات زیربنایی (عمودی) و خدمات روبنایی (افقی) باشد و آشکار است که در موضوع خدمات روبنایی و بخصوص در روستاهای کوچک، تاکید بر امکان دسترسی راحت تر به خدمات در مراکز برتر است.
۶۹۶.

بررسی و تحلیل ظرفیت های اقتصادی گردشگری اربعین در استان خوزستان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 1 - 18

کلید واژه ها: ظرفیت های اقتصادی گردشگری اربعین تکنیک SWOT استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۵۴
پژوهش حاضر باهدف بررسی و تحلیل ظرفیت های اقتصادی گردشگری اربعین در استان خوزستان تدوین شده است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی- نظری و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. نتایج پژوهش نشان داد که گردشگری اربعین بر زیرساخت های کالبدی استان خوزستان تأثیر داشته است. همچنین گردشگری اربعین در سطح متوسط به بالایی به تبلیغات و بازاریابی سایر انواع گردشگری کمک کرده است. ارزیابی اثرات گردشگری اربعین بر عرضه و تقاضای محصولات و خدمات در استان خوزستان حاکی از آن است که گردشگری اربعین توانسته به مقدار قابل توجهی بر عرضه و تقاضای محصولات اثر داشته باشد. دیگر نتایج این پژوهش نشان داد که گردشگری اربعین بر اشتغال، افزایش درآمد، رونق تولید، درآمدهای دولتی و افزایش مخارج مصرفی خانوارها تأثیر داشته است. درنهایت ضریب همبستگی پیرسون نشان داده که بین گردشگری اربعین و برندیابی گردشگری در استان خوزستان رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. طبق نتایج به دست آمده می توان گفت وضعیت ظرفیت های اقتصادی گردشگری اربعین استان خوزستان در استراتژی تهاجمی قرار دارد.
۶۹۷.

تحلیل تغییرات مساحت تالاب های هامون و سایر پهنه های آبیِ منطقۀ سیستان با استفاده از تصاویر ماهواره ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه تابستان ۱۴۰۲ شماره ۷۱ 139 - 165

کلید واژه ها: آب های مرزی گوگل ارث انجین چاه نیمه گودزره سنجش از دور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۵۲
منطقه سیستان یکی از مناطق استراتژیک کشور است که حیات آن وابسته به برقراری پایدار جریان آب رودخانه هیرمند است. در این تحقیق، روند تغییرات مساحت تالاب های هامون و سایر پیکره های آبی واقع در منطقه سیستان و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از تصاویر و محصولات ماهواره ای، داده های هواشناسی و آزمون من-کندال و شیب سن مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از داده های هواشناسی دمای حداقل، دمای حداکثر، دمای میانگین، بارش و تبخیر ایستگاه زابل در بازه زمانی 2018-1985؛ محصولات ماهواره ای شامل پهنه های آبی مستخرج از تصاویر ماهواره ای لندست 2020-1985، شاخص تفاضلی پوشش گیاهی، شاخص شدت خشکسالی پالمر و همچنین تصاویر ماهواره ای سنتینل 2 و ثقل سنجی GRACE در بازه زمانی 2022-2000 استفاده شد. برای بررسی آخرین وضعیت و محاسبه پهنه های آبی منطقه سیستان، از شاخص اتوماتیک استخراج آب (AWEI) با استفاده از تصاویر سنتینل 2 در شهریور 1401 استفاده شد. نتایج حاصل نشان دهنده روند کاهشی معنی دار پارامترهای دمای حداقل، دمای حداکثر، دمای میانگین، بارش، مساحت پهنه های آبی و شاخص خشکسالی پالمر است. از طرفی تغییرات شاخص NDVI روندی افزایشی معنی دار را نشان داد که ناشی از توسعه کمّی اراضی زیر کشت کشاورزی در دشت سیستان است. فعالیت های کشور افغانستان در بالادست حوضه آبریز هیرمند نیز بر منابع آب ورودی این رودخانه به ایران تأثیرگذار است. نتایج حاصل از شاخص AWEI نشان داد پس از بهره برداری کامل از بند انحرافی کمال خان، مسیر طبیعی جریان آب رودخانه هیرمند به سمت گودزره منحرف شده، به نحوی که مانع از ورود آب به خاک ایران و باعث آبگیری شوره زار گودزره شده است؛ به گونه ای که مساحت آب جریان یافته در گودزره بیش از 34 هزار هکتار و مساحت آب پشت سد کمال خان معادل 2899 هکتار است. درحالی که مساحت آب ذخیره شده در مجموعه چاه نیمه ها معادل 3747 هکتار است که مؤید تأثیر بهره برداری سد کمال خان بر جریان طبیعی رودخانه هیرمند است.
۶۹۸.

اثر تغییر اقلیم بر بارش برف و پیش بینی آن در شهرستان همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای طبیعی دوره ۵۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۲۳) 113 - 129

کلید واژه ها: تغییرات رژیم برف NDSI همساز مدلسازی همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۶۲
این تحقیق با هدف بررسی و پیش بینی روند تغییرات برف در منطقه همدان با استفاده از تصاویر مودیس، تحلیل همساز و ریزمقیاس کردن داده های گردش عمومی جو انجام شد. جهت انجام کار با استفاده از داده بارش برف ایستگاه همدان و تصاویر ماهواره ای و شاخص NDSI در طی دوره 1992 تا 2022 روند تغییرات بارش برف تحلیل، مدلسازی و برای 20 سال آینده پیش بینی شده است. نتایج حاصل از بررسی تصاویر ماهواره ای با شاخص NDSI نشان داد که سطح برف پوشان در همدان کاهشی بوده است بطوری که از 20 درصد نسبت به مساحت کل شهرستان، به 7 درصد در دهه اخیر رسیده است. همچنین بر اساس نتایج مقدار پراش در طول دوره آماری مورد بررسی در همساز اول حدود 75 درصد است و بیانگر سهم هفتاد و پنج درصد بارش برف منطقه از سیستم های سینوپتیک است. میزان پراش همساز دوم 20 در صد می باشد که تاثیر کوهستان الوند و ارتفاع منطقه را بر بارش برف بیان می کند،در سالهای اخیر این مقدار به 27 درصد رسیده که نشان دهنده کاهش سهم سیستم های بزرگ مقیاس سینوپتیک در بارش برف است و بیانگر تغییرات اقلیمی وگرمتر شدن زمستانهای همدان است.
۶۹۹.

واکاوی مطلوبیت کیفی فضاهای شهری در ارتباط با الگوی تفکیک اراضی در شهر اردبیل (محله نیار با الگوی ترکیبی (شطرنجی- ارگانیک))(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال دوزادهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 44 - 59

کلید واژه ها: کیفیت فضا فضای شهری تفکیک اراضی الگوی شطرنجی - ترکیبی شهر اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۵۲
ایجاد فضاهای سکونتی با کیفیت، پیش نیاز هر مجتمع زیستی محسوب می گردد. توسعه هایی که جهت شکل گیری سکونتگاه ها انجام می گیرد، زمانی می توانند موفق باشند و به هدف غایی خود که دستیابی به کیفیت بالای زندگی است، دست یابند که از ابتدا طرح درستی برایشان تهیه شده و توسعه بر مبنای آن انجام و همسو با آن پیش رود. از این رو، هدف این پژوهش، بررسی ارتباط بین کیفیت فضای شهری و الگوی تفکیک اراضی در شهر اردبیل( محله نیار با الگوی ترکیبی(شطرنجی- ارگانیک)) می باشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و براساس مدل یابی معادلات ساختاری است. گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه با 6 شاخص(دسترسی، فضایی و کالبدی، حمل و نقل، آسایش روانی، امنیت، لذت از محله) و 35 گویه بر مبنای پاسخ های ساکنان محله نیار در شهر اردبیل و با حجم نمونه 120 نفر انجام شد. اطلاعات جمع آوری شده از طریق نرم افزارهای SPSS , Smart-PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل ضریب مسیر و آزمونt  تک نمونه ای نشان داد که متغیرهای( امنیت در شب، ایمنی در فضای باز، دسترسی به خدمات، میزان سرعت اتومبیل ها در محله، فضا برای پارک اتومبیل، فضای الهام بخش در محله، فضای باز مشترک بین خانه و همسایگان جهت بازی کودکان، آسایش روانی، میزان فضای باز عمومی، پارک کردن اتومبیل افراد غریبه جلو منزل، تنوع گیاهی در پارک، و یکپارچگی و پیوستگی نمای ساختمان ها در محله) بیشترین مقدار آماره را به خود اختصاص داده اند که به ترتیب(97/1، 18/2، 58/2، 07/2، 85/4، 64/13، 35/2، 27/2، 25/11، 12/2، 18/5، 28/2، 32/2) و مابقی متغیرها اثر کمتری دارند که نشان دهنده نارضایتی مردم این محله از کیفیت فضای شهری می باشد.  همچنین براساس نتایج آزمون پیرسون همبستگی مثبت و معناداری بین متغیر الگوهای تفکیک اراضی و کیفیت فضای شهری وجود دارد. سطح معنی داری به دست آمده (024/0) بوده که این رابطه با توجه به همبستگی(466/.) از نوع همبستگی هم جهت و قوی می باشد. بنابراین با شناسایی و ارزیابی شاخص های کیفیت فضای شهری با توجه به الگوی تفکیکی از نظر شهروندان، مدیران شهری می توانند شرایط و کیفیت محیطی ساکنان را ارتقا و بهبود بخشند.
۷۰۰.

واکاوی زمانی و مکانی روند دمای بیشینه ی عمق خاک در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال ۱۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ ۱۸۶-۱۶۷

کلید واژه ها: دمای خاک تغییرات زمانی - مکانی آزمون من - کندال شیب سن ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۳۲
دمای خاک یکی از پارامترهای مهم در مطالعات هیدرولوژی، هواشناسی کشاورزی و اقلیم شناسی است. در این پژوهش تغییرات دمای خاک ایران در عمق های 5 تا 30سانتی متری زمین با هدف شناسایی رفتار زمانی و مکانی دما در گستره ی ایران بررسی شده است. بدین منظور داده های دمای خاک ۱۵۰ ایستگاه هواشناسی ایران استفاده شده است. پس از کنترل کیفی داده ها و انجام تحلیل های آماری مقدماتی، تغییرات روزانه و ماهانه ی دما برای کل ایران بررسی شد. در ادامه روند دمای خاک با استفاده از آزمون ناپارامتری من-کندال و شیب خط سن بررسی شده است. نتایج نشان داد رابطه ی مستقیم میان افزایش و کاهش دمای خاک در طول سال و ضریب تغییرات روزانه ی آن دیده می شود. روند مثبت دما در دو فصل تابستان و زمستان در گستره ی ایران فراگیر بوده است. در فصل تابستان روندهای قوی با اطمینان ۹۹ درصد غالبا در مناطق کوهستانی فراوانی بیشتری دارد در حالی که در فصل زمستان ایستگاه های واقع در نیمه ی جنوبی ایران بیشترین روند مثبت دمای خاک را در عمق های مختلف تجربه کرده اند. بررسی مقادیر روند دما گویای این است که روندهای بالاتر از ۱ درجه ی سلسیوس غالبا تا عمق ۲۰ سانتی متری خاک دیده می شود. روند افزایشی دمای خاک در فصل زمستان گسترش مکانی بیشتری را نشان می دهد که گویای افزایش دماهای کمینه ی سالانه است و در حالت کلی روند افزایشی دمای خاک ایران را در بلندمدت نشان می دهد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان