پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری
پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره 11 پاییز 1402 شماره 3 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
شهرها رشد و توسعه جمعیتی و فیزیکی روزافزونی دارند. رشد فیزیکی آن ها همراه با تغییر و تبدیل پوشش/کاربری اراضی اثرات محیطی و اقلیمی زیادی به دنبال دارد. بی توجهی به ابعاد محیطی و اکولوژیک شهرها سبب کاهش کیفیت محیطی شهرها شده که از مهم ترین آن ها افزایش بار گرمای محیطی، کاهش ظرفیت جابجایی هوا و آلودگی هوا می باشد. نقشه های دو بعدی آب وهوای شهری ابزاری تحلیلی است که عوامل آب وهوای شهری را با عوامل شهری ادغام کرده تا سیاست گذاران و برنامه ریزان شهری بتوانند به راحتی از آن استفاده کنند. برای محاسبه و ترسیم نقشه دستورالعمل های برنامه ریزی با رویکرد اقلیمی از داده ها و اطلاعات مختلف فیزیکی، پوششی و کاربری اراضی استفاده می شود؛ در این تحقیق از دو دسته 1) داده های جوی ایستگاه های هواشناسی برای تحلیل شرایط اقلیم شهر و 2) لایه های اطلاعات مکانی برای تلفیق و محاسبه نقشه اقلیمی توصیه های برنامه ریزی استفاده شدند. بر اساس، نتایج به دست آمده از تلفیق لایه های اطلاعاتی در سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، شهر تهران به پنج منطقه برنامه ریزی اقلیم شهری (UCPZ) طبقه بندی گردید. این مناطق شامل: منطقه یک برنامه ریزی اقلیم شهری، شامل 25 درصد از سطح پوشش مناطق با اقدام حفظ و نگهداری و جلوگیری از ایجاد تغییرات مخرب، منطقه دو برنامه ریزی اقلیم شهری با 35 درصد پوشش و با اقدام راهبردی نگهداری و حفظ مناطق و احیای مناطق تغییریافته، منطقه سه برنامه ریزی اقلیم شهری با 21 درصد مساحت و با اقدام توجه به کاهش عوامل مخرب، منطقه چهار برنامه ریزی اقلیم شهری شامل 16 درصد سطح پوشش و با اقدام راهبردی کاهش اقدامات لازم و توصیه شده و منطقه پنج برنامه ریزی اقلیم شهری، با 3 درصد پوشش با اقدام راهبردی کاهش اقدامات لازم و ضروری است که برای هریک از طبقه ها نیز توصیه هایی با رویکرد برنامه ریزی اقلیم شهری و به صورت تفصیلی ارائه می شود.
استفاده از رویکرد پس نگری در تدوین نقشه راه برای چشم انداز شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پس نگری، ناظر بر چشم انداز آینده مطلوب و نگاه به عقب برای چگونگی دستیابی به آن، رویکردی هنجاری، هدفگرا و متمرکز بر حل مسئله است. علی رغم توجه جهانی فزاینده به پس نگری و کارآمدی آن در حوزه های مختلف، این رویکرد در برنامه ریزی و طرح ریزی شهری و مواجهه با مسائل و تحولات پیچیده شهر در کشور، موردتوجه قرار نگرفته است. ازاین رو، مقاله حاضر به دنبال استفاده از رویکرد پس نگری در تدوین نقشه راه برای چشم انداز شهر تهران است. تلقی این مطالعه از چشم انداز آینده مطلوب، همان چیزی است که در سند طرح راهبردی- ساختاری (جامع) تهران تدوین شده و این چنین، گویای کاربست پس نگری متخصص محور با برگشت از چشم انداز آینده مطلوب تهران در افق 1405 به مبدأ وضعیت موجود در سال 1385 است. آرمان های چشم انداز توسعه در قالب ارکان هفت گانه به عنوان چشم انداز آینده مطلوب، مورد مداقه قرارگرفته اند. شناخت وضعیت موجود ذیل ارکان مذکور، با تحلیل محتوای کیفی سند طرح جامع تهران انجام شده است. متعاقباً، تدوین نقشه راه با تعیین گام ها و مقاصد کلیدی که ازنظر ماهیت در سه دسته متمایز قرار می گیرند، دنبال شده است. بر این اساس، چشم انداز آینده مطلوب تهران از مسیر سه خرد چشم انداز «تهران، شهری آگاه نسبت به ماهیت وجودی خود با اشراف جامع به امکانات و محدودیت ها برای تثبیت و تعدیل»، «تهران، شهری ظرفیت ساز برای خدمات زیربنایی و روبنایی، توانمند ازنظر اجتماعی و سازمانی و مستعد برای توسعه همه جانبه» و «تهران، شهری شکوفا و پایدار ازنظر انسجام و تاب آوری، مرفه از حیث کیفیت زندگی و تأثیرگذار در سطح فراملی»، قابل تحقق خواهد بود
تحلیلی بر عادت واره های کاربران کافه ها در بلوار دانشگاهِ شهر زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف مقاله حاضر آن است که به تحلیل فضای حاکم بر کافه های خیابان دانشگاه در شهر زاهدان بپردازد. در این راستا، از رویکرد نظری بوردیو و نظریه میدان وی بهره برده شده است. روش تحقیق این پژوهش، کیفی و مبتنی بر تحلیل دیدگاه های کافه داران و باریستاهای کافه های منتخب در این خیابان بوده که از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته، دیدگاه آن ها جمع آوری شده است. به این منظور، دو نوع کافه در این خیابان (درمجموع 8 کافه)، مشتمل بر کافه های بیرون بر و کافی شاپ، انتخاب و با 12 نفر مصاحبه انجام شده است. بر اساس نتایج به دست آمده دو نوع عادت واره مصرف قهوه و اسپرسو (بین بومیان) و کافه نشینی (بیشتر بین دانشجویان) قابل مشاهده است. میدان های مطرح در بررسی کافه ها، مشتمل بر میدان اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، سیاسی و قدرت هستند. کافه داران با بهره گیری از استراتژی های متضاد، سعی در جذب کاربران مختلف دارند و میان کنش و فعالیت بومیان و دانشجویان نیز تمایز مشاهده می شود. بررسی ارتباط بین مقوله های شناسایی شده نشان داد که مقوله های مرکزی شامل تغییر عادت واره و افزایش مصرف قهوه و تبدیل شدن کافه ها به فضایی شبه عمومی و جاذب جمعیت، تحت تأثیر شرایط علی چون تمایل به تغییر موقعیت اجتماعی، تغییرپذیری عادت واره ها و استفاده از قهوه برای درمان است. کنش کاربران کافه ها در برابر این تغییرات، پذیرش عادت واره جدید و درعین حال بومی سازی مصرف و فضا است. پیامدهای ناشی از این کنش، کم رنگ شدن محدودیت ها، بهبود اقتصاد، ارتباط مداری و اندیشه ورزی است.
ارزیابی عوامل موثر بر میزان وابستگی شهروندان به خودروی شخصی، مطالعه موردی: شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در سال های اخیر با توجه به رشد فزاینده جمعیت شهرها و به طبع آن افزایش نرخ مالکیت خودرو، وابستگی شهروندان به خودروی شخصی تشدید یافته است که همین امر موجب ازدحام و ترافیک سرسام آور در مراکز شهری و از همه مهم تر، موجب افزایش آلاینده های زیست محیطی در شهرها و درنتیجه تبدیل به یک تهدید برای سلامتی شهروندان شده است. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی می باشد. جهت بررسی و ارزیابی تأثیر عوامل مختلف بر وابستگی شهروندان به خودرو، پرسشنامه ای طراحی گردید و اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه ها توسط نرم افزار SPSS مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. سپس با استفاده از آزمون های دوجمله ای، همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون خطی گام به گام به تجزیه وتحلیل یافته ها پرداخته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل ساکنین رشت که هر خانواده حداقل صاحب یک خودروی می باشند، است. در این پژوهش مجموعاً 405 پرسشنامه توسط ساکنین رشت، به صورت آنلاین تکمیل گردید. با توجه به نتایج حاصل شده شاخص "پاندمی کرونا" با میانگین 94/3 بالاترین میانگین را در بین شاخص ها به خود اختصاص داده است و پس ازآن شاخص "ارتباط و دسترسی" با کسب میانگین 64/3، در جایگاه دوم قرار دارد اما شاخص "حمل ونقل عمومی" با کسب میانگین 49/2، پایین ترین میانگین را در بین تمامی شاخص ها به خود اختصاص داده است. درنهایت نتایج این پژوهش نشان داد که به ترتیب سه شاخص پاندمی کرونا، نگرش زیست محیطی و سلامتی شهروندان و سبک زندگی و تمایلات بیشترین اثرگذاری را بر وابستگی به خودروی شهروندان دارند.
بررسی و ارزیابی مطلوبیت فضاهای شهری در راستای رضایت مندی روانی جامعه سالمندان، مطالعه موردی: خیابان ملت شهرکرد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با افزایش جهانی جمعیت سالمندان در چند دهه اخیر، ایجاد فضاهای مطلوب شهری برای خدمات رسانی به آنها چالشی مشترک برای برنامه ریزان و سیاست گذاران تمام جوامع ایحاد کرده است. در کشور ما هم با توجه به افزایش نرخ سالمندی و هشدارهای صاحب نظران در ارتباط با وقوع بحران سالمندی در آینده نزدیک، ضرورت ایجاد فضاهای عمومی مناسب برای این گروه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در همین راستا، پژوهش حاضر میزان مطلوبیت فضاهای عمومی شهری در ارتباط با نیازهای جامعه سالمندان در خیابان ملت شهر شهرکرد را با بهره گیری از رویکرد خیابان های دوستدار سالمند مورد مطالعه قرار داده و سپس به بررسی نقش آن در ایجاد حس رضایتمندی پرداخته است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی به صورت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش سالمندانی را شامل می شود که به هنگام پرسشگری و حضور پژوهشگر در پیاده روها و خیابان ملت در طول چند روز (بهار 1402)، در این محدوده حضور داشتند که300 نفر از آنها به روش نمونه گیری اتفاقی انتخاب شدند. داده های مورد نیاز از طریق مطالعه کتابخانه ای و تکمیل پرسشنامه گردآوری شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری همچون آزمون T تک نمونه ای، ضریب همبستگی و آزمون رگرسیون خطی چندگانه انجام گرفته است. یافته های بدست آمده نشان داد که مقادیر میانگین بیشتر شاخص های مورد بررسی، کمتر از میزان متوسط است. همچنین بین مولفه های خیابان های دوستدار سالمند و حس رضایتمندی رابطه مثبت وجود دارد. به علاوه، مؤلفه ایمنی و قابلیت دسترسی بیشترین تأثیر را در رضایتمندی روانی جامعه سالمندان دارند. به طور کلی نتایج نشان می دهد که خیابان ملت شهرکرد در ایجاد حس رضایتمدی جامعه سالمندان موفق عمل نکرده و نتوانسته فضایی دلپذیر و امن را برای این گروه فراهم کند
شناسایی عوامل مؤثر بر کاهش استرس در پارک های کوچک محلی در مناطق ۱ و ۴ کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زندگی پرمشغله شهری منجر به بالا رفتن استرس در افراد شده است. استرس می تواند زمینه ساز ابتلا به انواع مختلفی از بیماری های جسمی و روحی-روانی شود. فضای سبز شهری در بهبود کیفیت زندگی افراد تأثیر قابل توجهی دارد. علاوه بر فواید زیست محیطی، فضای سبز مزایای قابل ملاحظه ای برای سلامتی شهروندان همچون کاهش استرس و فشارهای روانی دارد. تحقیق حاضر قصد دارد عوامل موثر بر کاهش استرس در پارک های کوچک محلی را مشخص کند. ابزار این تحقیق پرسشنامه ای شامل ۴۵ گویه است که بر اساس جدول هدف-محتوا و با مطالعات اسنادی به دست آمده است. حجم نمونه ۲۱۰ نفر است و با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی اقدام به جمع آوری داده ها شده است. روایی پرسش نامه با تحلیل عاملی و اعتبار یابی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ صورت گرفته است. نتایج آزمون کایزر– مایر–الکین کفایت حجم نمونه و آزمون کرویت بارتلت توانایی عاملی شدن داده ها را تأیید نمود. تحلیل عاملی اکتشافی از بین سیزده عامل هشت عامل اصلی را شناسایی نمود که عبارت اند از: اجتماع پذیری، مشارکت پذیری، خوانایی، پاسخ ده بودن، تنوع، جذابیت، حس تعلق و حس امنیت. در این میان عوامل اجتماع پذیری، مشارکت پذیری و خوانایی با بیشترین درصد واریانس، اهمیت بیشتری از جنبه کاهش استرس از دیدگاه پاسخ دهندگان دارند. بدین ترتیب در نظر گرفتن عوامل مستخرج از این پژوهش توسط طراحان و برنامه ریزان شهری، می تواند شهرها را با فضاهایی که نقش پررنگ تری در زمینه کاهش استرس افراد دارند، تجهیز کند.
تحلیل ساختار مورفولوژیکی شبکه شهری در استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تحلیل و شناخت ساختار و الگوهای مورفولوژیکی شبکه شهری نقشی اساسی در درک صحیح از فرایند پخشایش جمعیت و الگوهای ارتباطی و خدماتی نظام شهری در پهنه منطقه ای دارد. با توجه به این اهمیت، در این پژوهش تلاش شده است تا به تحلیل ساختار مورفولوژیکی شبکه شهری در استان خوزستان پرداخته شود. شاخص های تحلیلی پژوهش برای شناسایی ساختار و الگوهای مورفولوژیکی فاصله گره های جمعیتی (76 نقطه شهری استان) و سلسله مراتب شبکه ارتباطی (شبکه راه ها) در پهنه فضایی استان خوزستان می باشد. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای تحلیل جریان و شبکه Net draw و Uci NET استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که بر اساس شاخص فاصله گره های جمعیتی در استان، الگوی غالب مورفولوژیکی شبکه شهری به صورت خطی- حلقوی، شعاعی و شبکه ای می باشد. این در حالی است که بر اساس شاخص شبکه ارتباطی درون منطقه ای، الگوی غالب شبکه شهری خطی – حلقوی بوده که با افزایش دامنه عملکردی شبکه ارتباطی الگوی شبکه ای شکل می گیرد. نتایج پژوهش نشان می دهد که غالب شبکه شهری استان خوزستان دارای اندازه کوچک و متوسط بوده و در فواصل نزدیک دارای الگوی موفولوژیکی خطی می باشند و با افزایش فاصله کانون های جغرافیایی و دامنه کارکردی شبکه ارتباطی به واسطه وجود چند شهر مسلط مانند اهواز و دزفول، حول محور این شهرها الگوی شبکه ای در مورفولوژی شبکه شهری استان شکل می گیرد
حمل ونقل همه شمول: به اشتراک گذاری فضاهای حمل ونقل همگانی با سالمندان، توان جویان، کودکان و نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
انتظار می رود هر گروه کاربری و نیازهای خاص آن ها در برنامه ریزی و ارائه خدمات حمل ونقل همگانی در نظر گرفته شود. رویکرد همه شمول به عنوان پاسخی به این چالش، خلق محیط های دربرگیرنده ای را تضمین می کند که برای تمامی شهروندان با طیف وسیعی از توانایی ها و محدودیت ها سازگار است. شناسایی موانع محیط های حمل ونقل همگانی برای جابجایی سالمندان، توان جویان، کودکان و نوجوانان از دیدگاه حمل ونقل همه شمول.پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی است که در ابتدا با استفاده از روش اسنادی تجربیات جهانی در مورد موانع جابجایی افراد آسیب دیده و کم توان را بررسی کرده و سپس به کمک 60 مصاحبه نیمه ساختاریافته که با بیست فرد سالمند، بیست توان جو و بیست کودک و نوجوان انجام داده است، سعی در انعکاس صدا و تجربیات آن ها به عنوان نمایندگان گروه های به حاشیه رانده شده در فضای حمل ونقل همگانی دارد. گروه سالمندان مناسب سازی محیط های حمل ونقل را در پرداختن به ویژگی های طراحی و همچنین بهبود دسترسی جست وجو می کردند درحالی که افراد توان جو ابتدا به آموزش کارکنان و در درجه بعدی مسئله طراحی فیزیکی اشاره داشتند. کودکان نیز افزایش انعطاف پذیری و بهبود امنیت و ایمنی را ازجمله مهم ترین خواسته های خود می دانستند. با توجه به روند روبه رشد سالمندی در کشور و آگاهی روزافزون از لزوم مشارکت همه شهروندان در زندگی اقتصادی و اجتماعی جوامع، اتخاذ رویکرد همه شمول در خلق و ارائه محیط های حمل ونقل، می تواند آن را به یک جایگزین جذاب برای افراد کم توان و آسیب پذیر و افرادی که نقص و عدم استقلال در جابجایی را تجربه می کنند، تبدیل کند.
ارزیابی ترجیحات حسی موثر بر حس مکان کاربران در بازار تبریز- ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از دیرباز بازارها یکی از مهم ترین فضاهای عمومی در کالبد شهری بوده اند که توجه مخاطبان زیادی را به خود جلب نموده و همواره از پویایی بالایی برخوردار هستند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های مولفه های ترجیحات حسی موثر بر حس مکان کاربران در بازار تاریخی تبریز صورت پذیرفته است تا زمینه ای برای تداوم حیات، ماندگاری و تقویت پیوند میان میراث معماری با کاربران آن باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از جهت ماهیت به روش توصیفی-پیمایشی در بازار تاریخی شهر تبریز- ایران صورت پذیرفته است. ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل مطالعات اسنادی و منابع مکتوب، مشاهدات عینی، برداشت های میدانی و پرسشنامه به تعداد 384 عدد بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل مؤلفه های اصلی هر یک از متغیرها از نرم افزار spss 20و Amos 24 بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد 75 درصد از تغییرپذیری حس مکان براساس متغیرهای ترجیحات حسی قابل پیش بینی بوده و متغیرهای شنوایی که شامل صدای انسان، صدای موسیقی، صدای مکانیکی، بوی مصنوعی، بوی طبیعی و نیز لامسه که شامل عملکری و ابزاری، بینایی که شامل انسجام، پیچیدگی و رمزآلود کمتر از 05/0 بوده و معنی دار هستند. پژوهش حاضر به طراحان، مدیران و برنامه ریزان شهری در جهت حل مشکلات رابطه انسان و محیط از نقطه نظر روان شناختی محیط کمک کرده و منجر به ارتقای کیفیت محیطی و اجتماعی، تداوم و ماندگاری حیات اینگونه فضاها خواهد بود.
شناسایی عوامل مؤثر بر بروز تعارض منافع در روند بازآفرینی بافت تاریخی، مطالعه موردی: محله نفر آباد شهر ری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بازآفرینی بافت های تاریخی به منظور انطباق این بافت ها با نیازهای نوین شهرنشینی و حفظ هویت آن ها امری مهم است که با توجه به چند ذینفعی بودن فرآیندهای بازآفرینی و درگیری منافع مختلف ذینفعان در فرآیندها، بروز تعارض منافع امری گریزناپذیر است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل مؤثر بر بروز تعارض منافع و همچنین تأثیرات تعارضات در فرآیند بازآفرینی بافت های تاریخی است. پژوهش حاضر پژوهشی کیفی است. جامعه آماری پژوهش شامل ذینفعان بازآفرینی محله نفر آباد است که بامطالعه اسناد فرادست در قالب 18 گروه شناسایی شدند. با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی که تا اشباع نظری پیش رفت 31 نفر به عنوان نمایندگان گروه های ذینفع به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده های موردنیاز پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. تحلیل داده ها نیز از طریق تحلیل تماتیک و استفاده از نرم افزار مکس کیودا انجام شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که عوامل متعددی در ابعاد مدیریتی، اقتصادی، حقوقی، اجرایی و اجتماعی سبب بروز تعارض منافع در بازآفرینی بافت های تاریخی می شود که عوامل مدیریت شهری، تعدد ذینفعان کلیدی، ضوابط و مقررات شهری از مهم ترین عوامل هستند. بروز تعارض منافع تأثیراتی همچون کندی و رکود در فرآیند بازآفرینی، کاهش و یا عدم تحقق پذیری طرح، تغییر در اهداف طرح، تحمیل هزینه بر ذینفعان و تنزل سرمایه اجتماعی در روند بازآفرینی بافت های تاریخی را سبب می شود. تعارض منافع به صورت تأثیر و تأثر متقابل با روند بازآفرینی عمل می کند به نحوی که تعارض منافع تحت تأثیر فرآیند بازآفرینی تعریف شده بروز پیدا می کند و پس از بروز، تعارضات شروع به تأثیرگذاری بر روند بازآفرینی می کنند.
ارزیابی اثرات اجرایی طرح های نوسازی بافت های فرسوده شهری با رویکرد تکوینی منظر پایدار شهری، مطالعه موردی: هسته مرکزی کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از مهم ترین اهداف طرح های نوسازی بافت فرسوده، ارتقاء کیفیت محیط است و رویکرد غالب نوسازی شهری نیز بازآفرینی می باشد که ابعاد کالبدی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... را موردتوجه قرار می دهد. به همین منظور، هدف اصلی از انجام این پژوهش، ارزیابی طرح های نوسازی در بافت فرسوده هسته مرکزی کلان شهر اهواز با رویکرد تکوینی منظر پایدار شهری می باشد. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف، جزء تحقیقات کاربردی- نظری و ازنظر روش، به علت ماهیت موضوع موردمطالعه و همچنین رویکرد حاکم بر این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی و پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی شهروندان 18 سال و بیشتر ساکن در بافت فرسوده بخش مرکزی کلان شهر اهواز بوده که تعداد آن ها برابر با 56976 نفر بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین گردید که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها نیز به صورت اسنادی و پیمایشی است. نتایج ارزیابی شاخص های مختلف طرح نوسازی در بافت فرسوده بخش مرکزی کلان شهر اهواز با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که تمامی شاخص های موردمطالعه (اقتصادی، کالبدی، زیباشناختی و زیست محیطی) به غیراز شاخص های اجتماعی و عملکردی از میانگین کمتری نسبت به میانگین نظری (3) برخوردار هستند؛ به عبارت دیگر اجرای طرح ها و پروژه های نوسازی بافت فرسوده بر بهبود وضعیت شاخص های اجتماعی و عملکردی تأثیرگذار بوده اما در ارتقاء وضعیت شاخص های کالبدی، زیست محیطی، اقتصادی و زیباشناختی نقش بسیار کمی داشته است. نتایج حاصل از آزمون فریدمن نیز نشان داد که شاخص اجتماعی بیشترین اهمیت و شاخص زیباشناختی کمترین اهمیت را دارا بوده اند
ارزیابی مکانی کیفیت زندگی شهری: مطالعه موردی: منطقه 2 تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ارزیابی و کمی سازی کیفیت زندگی شهری یکی از پیش نیازهای مهم و کلیدی در برنامه ریزی و توسعه شهری است. هدف اصلی مطالعه حاضر ارائه یک استراتژی مبتنی بر سیستم تصمیم گیری چند معیاره مکانی برای ارزیابی کیفیت زندگی شهری در منطقه 2 تهران می باشد. برای این منظور، از 8 زیرمعیار محیطی و 6 زیرمعیار زیرساختی استفاده شد. وزن معیارها و زیرمعیارها موثر بر اساس نظر کارشناسان با استفاده از روش بهترین-بدترین محاسبه شد. سپس از روش میانگین وزنی مرتب شده برای تولید نقشه های کیفیت زندگی شهری در سناریوهای ذهنی مختلف استفاده شد. در نهایت، توزیع مکانی جمعیت در کلاس های مختلف کیفیت زندگی شهری ارزیابی شد. از بین معیارهای زیرساختی و محیطی به ترتیب معیارهای تراکم جمعیت و آلودگی هوا دارای بیشترین تأثیر در کیفیت زندگی شهری بودند. نقشه های کیفیت زندگی شهری در سناریوهای مختلف نشان داد که با افزایش درجه خوش بینی مساحت طبقات با کیفیت زندگی شهری بالا و خیلی بالا افزایش و با کاهش مقدار درجه خوش بینی مساحت طبقات با کیفیت زندگی شهری بالا و خیلی بالا کاهش می یابد. نتایج این مطالعه نشان داد که درصد بالایی از جمعیت در محیط شهری در شرایط کیفیت زندگی شهری پایین ساکن هستند که بیانگر ضرورت ارزیابی وضع موجود کیفیت زندگی شهری و برنامه ریزی برای بهبود وضع وجود می باشد