فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۸۱ تا ۷۰۰ مورد از کل ۹٬۴۷۶ مورد.
حوزه های تخصصی:
بازی نشانه ها و ترجمه شعر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله، از منظری نشانه شناختی و برمبنای مکتب پسا ساخت گرایی به ترجمه شعر نگریسته ایم. توجه به بازی و سیلان نشانه ها در فضای باز گفتمانِ شعر، روابط بینا نشانه ای و بینا متنی و وجود رمزگان های فرهنگی درون متن شعر، رابطه ترجمه و سپهر نشانه ای از مباحث مورد توجه ما در این مقاله است. ترجمه شعر همواره عرصه ای بحث برانگیز و قابل تأمل بوده و یکی از مسائلی که این کار را دشوار میکند، بازی نشانه ها و حضور رمزگان فرهنگی است. بهیقین، ترجمه های تحت اللفظی توان انتقال کیفیت شعری را ندارند و در بسیاری از ترجمه ها، روابط درون متنی و بینا نشانه ای و حتی ماهیت نشانه ها تغییر میکند. هدف ما از نگارش این مقاله آن است که نشان دهیم هنگام ترجمه شعر، برخی نشانه ها حفظ میشوند، برخی به نشانه های متناسب با رمزگان فرهنگی زبان مقصد تغییر میکنند و بعضی هم محو میگردند. بدین منظور، ترجمه های کریم امامی و احمد محیط را از شعر های شاعرانی چون سپهری، فروغ فرخ زاد، شاملو و نیما یوشیج بررسی کرده ایم تا نشان دهیم که بازی نشانه ها ترجمه شعر را دشوار می کند. از سویی دیگر، در روند ترجمه، مترجم پیوسته در فضایی بینا فرهنگی میان فرهنگ زبان مبدأ و مقصد قرار دارد. در این فضا، رمزگان های مشترکی وجود دارند که فضای نشانه ای گسترده ای را میسازند. این فضای بافتمند فرهنگی و تاریخی، همان سپهر نشانه ای است. در فرایند ترجمه، از یک سپهر نشانه ای به سپهر نشانه ای دیگر میرویم.
بررسی انواع استعاره در غزلیات حافظ شیرازی بر مبنای زبانشناسی شناختی
حوزه های تخصصی:
بررسی تطبیقی و تاریخی ساخت فعل ارگاتیو در گویش های اردکانی، دشتی، دشتکی، کلیمیان یزد و لاری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ارگاتیو اصطلاحی است که در زبان شناسی نوین و به ویژه در رده شناسی زبان به کار می رود و آن از یک فعل یونانی به معنی «سبب شدن، به وقوع رسانیدن، خلق کردن» گرفته شده است. این ویژگی حالتی است دستوری که ویژه فاعل فعل متعدی است و معمولا ویژه زبان هایی است که قدیمی ترند و کمتر دستخوش تحولات و دگرگونی های زبانی شده اند و به عبارتی محافظه کارترند و به صورت های باستانی خود گرایش دارند.
ارگاتیو در زبان هایی مانند سومری باستان، تبتی، برمه ای، بوروشاسکی، اسکیمو، باسک و برخی از زبان های استرالیایی، قفقازی، هندی و ایرانی، به جز زبان های آفریقایی، نمونه هایی از این ساخت دستوری یافت شده است.
هدف این مقاله بررسی تطبیقی ساخت ارگاتیو در گویش های جنوب غربی ایران است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که ارگاتیو در زبان فارسی باستان که زبانی است کاملا صرفی، به صورت کم رنگ نمود داشته است؛ اما در زبان فارسی میانه که دنباله فارسی باستان است و در آن حالات هشت گانه صرفی از بین رفته است، دارای نقشی کاملا برجسته و آشکار است؛ در تحول از ایرانی میانه به ایرانی نو، روش ساخت ماضی (ارگاتیو) دوره میانه به فارسی دری نرسیده است.
ساخت فعل ماضی ارگاتیو در گویش های اردکانی، دشتی، دشتکی، کلیمیان یزد و لاری که جزو گویش های جنوب غربی ایران اند دارای کاربردی وسیع و گسترده است و این گویش ها جزو گروه ارگاتیو کامل و مطلق اند.
بررسی بُعد زبانشناختی ترجمة ماشینی و معرفی اجمالی علوم مرتبط با آن?(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نظام ترجمه ماشینی فعالیتی چند بعدی است، که در چند حیطه مبتنی بر ابتکار عمل و قدرت حل مساله است. در این مهارت از برخی دانش های بین رشته ای نیز استفاده فراوانی می شود. ترفندهای هوش مصنوعی با بکارگیری اصول ریاضی، آمار و منطق، قالب مناسبی از زبان را که مناسب برنامه نویسی و انتقال به ماشین است، فراهم می آورد. در کشور ما این فعالیت دیر شروع شد و اکنون نیز دارای حرکت منسجمی نیست، برای پیشرفت در حیطه ترجمه ماشینی نیازمند احاطه در سه زمینه مختلف است: 1- داده پردازی، توصیف و ساختن مدل های مناسب زبان برای کاربرد هوشمند 2- ساخت و استفاده از نرم افزارهای مربوط به این کار 3- به کارگرفتن فناوری مرتبط. در این مقاله با لحاظ قرار دادن تفکیک این سه زمینه، برخی ابعاد زبان شناختی نظام ترجمه ماشینی، براساس محور قراردادن روش های تجربه شده در روسیه تبیین می گردد. همچنین به واسطه ارتباط تنگاتنگ ترجمه ماشینی با هوش مصنوعی و برنامه نویسی، برخی اطلاعات کلی این علوم، در موارد مرتبط ارایه می شود.
بررسی زبان شناختی آثار دوره های هیپومانیا و دوره های افسردگی صادق هدایت: تأثیر اختلال دوقطبی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زبان پژوهی سال دهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۷
7 - 26
حوزه های تخصصی:
اختلال دوقطبی نوعی اختلال عاطفی است و افراد مبتلا به آن تغییرات شدید خلقی را تجربه می کنند. حدود یک درصد جمعیت جهان مبتلا به اختلال دوقطبی هستند که بیشتر آن ها خلاقیت بالایی دارند. از دیدگاه روان پزشکی توصیفی، هنرمندان بسیاری از جمله نویسندگانی مانند صادق هدایت مبتلا به اختلال دوقطبی هستند. هدف این پژوهش، بررسی ویژگی های زبانی افراد مبتلا به اختلال دوقطبی است. به همین منظور، از نامه های صادق هدایت به شهید نورایی بهره گرفته شده است تا عامل مخاطب های متفاوت و تأثیر آن بر نوشته های صادق هدایت کنترل شود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از حوزه های معنایی و همچنین از تغییرات موضوعی و گام متن نامه ها به منظور سنجش فشردگی و تنکی کلام استفاده شد. یافته ها نشان داد که با استفاده از معیارهای زبانی بیان شده می توان دوره های اختلال دوقطبی را تشخیص داد. همچنین، با توجه به دوره های اختلال دوقطبی به نظر می رسد که صادق هدایت مبتلا به اختلال دوقطبی تندچرخی بوده است. به علاوه، دستاوردهای این پژوهش هم راستا با دستاوردهای روان پزشکی است و البته معیارهای معنایی دیگری مانند تحقیر و تمسخر نیز به علم روان پزشکی معرفی شده است.
گفتمان و سیاست
توصیف و تحلیل مقابله ای سازه مسند مفعولی در زبانهای فارسی و انگلیسی: شواهد از متون ترجمه شده به زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
توصیف و تحلیل مقابله ای رابطه و ساخت دستوری سازه مسند مفعولی در زبانهای فارسی و انگلیسی تاکنون تا میزان محدودی مورد توجه و بررسی پژوهشگران قرار گرفته است؛ با این حال بی شک به لحاظ پیچیدگی مقوله ای و ساختی، به بررسی و تحلیل بیشتری نیاز دارد. در هر دو زبان فارسی و انگلیسی، همانند بسیاری زبانهای دیگر، سازه مسند مفعولی کاربرد گسترده ای داراست؛ به همین لحاظ بررسی و تحلیل مقابله ای آن، هم به لحاظ نظری و هم به لحاظ کاربردی، حایز اهمیت است. سازه مسند مفعولی، همان سازه دستوری مسند است که به نهاد ضمیر پنهان هم مرجع (ض هـ) با گروه اسمی مفعول صریح در جمله مرتبط می شود. در این مقاله توصیف و تحلیل مقابله ای سازه مسند مفعولی در دو زبان فارسی و انگلیسی بر پایه طرح کمینگی نظریه اصلها و عاملهای تفاوتی، به طور دقیق بررسی و توصیف می شود؛ سپس از برخی مثالهای ترجمه شده معتبر از انگلیسی به فارسی، شواهد مربوط تحلیل و ارایه می گردد.
گفتگو و نگارش نقادانه در جریان ژورنال نویسی گفتگویی به زبان انگلیسی در یکی از دبیرستان های تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در رهیافت های سنتی به سوادآموزی همواره مهارت های اولیه خواندن و نوشتن "کلمات" محور فعالیت ها قرار می گیرد و سوادآموزی تا حد فهم معنای سطحی زبان نوشتاری تنزل می یابد. در برابر این رهیافت ها، دیدگاه های سوادآموزی نقادانه قرار دارند که قدرت تفکر و درک نقادانه را نیز مدنظر قرار می دهند و حتی آن را بر توانایی فهم کلمات مقدم می دارند و فراگیران را به فراسوی خواندن و نوشتن ابزاری و در جهت کسب آگاهی نقادانه از جهان سوق می دهند. نوشتن به عنوان یکی از بخش های عمده جریان سوادآموزی همواره تحت تاثیر دیدگاه های سنتی قرار داشته است و روش ها و مدل های عمده ارایه شده در آموزش نگارش اغلب بر نگاه های ابزاری مبتنی بوده اند تا بر دیدگاه های نقادانه. در این تحقیق، ژورنال نویسی گفتگویی به عنوان یک فعالیت نگارشی نقادانه در آموزش زبان انگلیسی در یکی از دبیرستان های تهران مورد بررسی قرار گرفته است. نقش ژورنال نویسی گفتگویی در ایجاد "گفتگو" به عنوان یکی از جنبه های عمده، آموزش نقادانه و همچنین نقش آن در ایجاد توانایی "نوشتن نقادانه" و خلاقانه مواردی هستند که به طور خاص در پرسش های این تحقیق مورد توجه قرار گرفته اند. داده های سه گانه تحقیق (متن ژورنال های گفتگویی، پرسشنامه، و مصاحبه نوشتاری) به طور کیفی و در جریان یک فرایند "مثلثی سازی" با هدف یافتن الگوهای مرتبط با گفتگو و نگارش نقادانه مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی نشان داد که نوشتن ژورنال های گفتگویی در جریان یادگیری زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی می تواند به ایجاد یک رابطه گفتگویی نقادانه بین معلم و دانش آموزان بیانجامد و نیز می تواند فرصتی فراهم کند تا دانش آموزان توانایی نوشتن نقادانه و خلاقانه، که از اهداف سوادآموزی نقادانه است را کسب کنند.
جهان من، زبان من
منبع:
کیان ۱۳۷۰ شماره ۱
حوزه های تخصصی:
آموزش دستور زبان فرانسه به غیر فرانسه زبانان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
قلم ۱۳۸۷ شماره ۸
حوزه های تخصصی:
"روشهای اموزش زبانهای خارجی با در نظر گرفتن دست آوردهای اخیر زبانشناسی متحول شده است. به جرات می توان اظهار کرد یادگیری زبان فرانسه با دستور آن ارتباط مستقیم دارد زیرا آموزش زبان گقتاری به بزرگسالان در محیط آکادمیک با استفاده از دستور آسان تر صورت می گیرد.
آموزش دستور در زبان فرانسه سابقه دیرینه دارد و تدوین کنندگان روشهای آموزش زبان نمی توانند به سادگی از آن صرف نظر کنند. دانشجویان ایرانی زبان خارجی (انگلیسی) را به صورت مستقیم با استفاده از دستور فرا گرفته اند و عادت به بیان قوائد دستوری دارند در نتیجه نادیده گرفتن آن در آموزش دشوار خواهد بود.
آموزش زبان نوشتاری به دلیل ماهیت دستوری آن و تفاوت فاحش نوشتاری و گفتاری دز فرانسه استفاده از قوائد دستوری را جهت یادگیری نوشتار الزام آور می کند.
مقاله حاضر «آموزش دستور زبان فرانسه به غیر فرانسه زبانان» بر آنست دستورهای نوین را مورد برسی قرار دهد تا مدرسین آموزش زبان با توجه به ویژگی های فردی زبان آموز از تدریس آن صرف نظر کرده یا آموزش مدون را جایگزین آن نمایند.
بررسی سوره « عَبَس » از دیدگاه سبک شناسی گفتمانی میشل فوکو(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نظریه سبک شناسی گفتمانی در پی بررسی زیبایی های منحصر به فرد چینش کلام در متون برجسته و هنری است. سبک شناسی گفتمانی، نگرشی است در باب رابطه محتوای متن با بیرون متن، که مستقیما تحت نفوذ اندیشه میشل فوکو به وجود آمد. این برخورد زبان شناختی، در متن های ادبی به مقولاتی فراتر از جمله، مانند: پیوستار معنایی، سبک نحوی جمله ها ، کنش گفتاری، بافت، نظم ساختارهای خودِ متن و بسامد کنش ها و جمله ها می پردازد. سبک نحوی جمله ها و کنش گفتاری سوره عبس، رابطه مستقیمی را با پیوستار معنایی و بافت موقعیتی برقرار کرده است؛ به گونه ای که با تغییر بافت موقعیتی، سبک نحوی جمله ها و کنش گفتاری آن نیز تغییر می یابد و نکته دیگر، اینکه با تطبیق کنش ها و سبک نحوی جمله ها با بلاغت کلاسیک عربی در علم معانی که توجه به اقتضای حال را شرط اصلی بلاغت شمرده شده است، در یک راستا می باشد و کنش های کلامی کاملا درست و به جا با مقتضای حال به کار رفته اند. در این جستار، می توان به عوامل موثر محیطی در نازل شدن این سوره و تاثیر عوامل محیطی بر کنش های کلامی، پیوستار دستوری و معنایی به کار رفته در جملات را بهتر جویا شد و به درک صحیح تری از نازل شدن سوره عبس که به سبک و سیاق ادبی ویژه ای نازل شده است، دست یافت.
بررسی واژ- واجی ستاک گذشته در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله، کوشیدیم با اتکا به اصول و قواعد واج آرایی زبان فارسی و در چارچوب نظریة بهینگی، ستاک گذشتة برخی از افعال به ظاهر بی قاعدة زبان فارسی را بررسی کنیم. پرسش های این تحقیق عبارت اند از:
1. چگونه می توانیم از قواعد واج آرایی حاکم بر زبان فارسی برای تحلیل توالی های به کاررفته در ستاک گذشته استفاده کنیم؟
2. برای حفظ نظام واج آرایی زبان فارسی هنگام افزودن تکواژ گذشته ساز، چه نوع فرآیندهای واجی عمل می کنند؟
به منظور پاسخگویی به سؤالات بالا، 36 صورت فعلی را که ستاک گذشتة آن ها ازنظر صوری با صورت های باقاعده متفاوت است و هجای پایانی آن ها را یک هجای سنگین ازنوع cv:cc تشکیل می دهد، ازنظر ساخت هجایی و واج آرایی بررسی کردیم. نتایج این پژوهش عبارت اند از:
این موارد کاملاً بر اصول و قواعد واج آرایی زبان فارسی منطبق هستند و کاملاً قاعده مند عمل می کنند.
در واج آرایی ساخت هجای cv:cc در زبان فارسی، یک رابطة همبستگی میان هسته و همخوان های خوشة پایانی وجود دارد.
همخوان های آغازه و پایانه نیز در واج آرایی ساخت هجای cv:cc نقش تعیین کننده دارند.
4. در تمامی این ستاک ها، اصل سلسله مراتب رسایی رعایت شده است.
تعریف طنز از دیدگاه زبان شناسی
حوزه های تخصصی:
فرایندهای واجی همخوانی در گویش کردی کلهر ی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از نگارش این مقاله، شناسایی برخی از مهم ترین فرایندهای واجی موجود در همخوانهای گویش کردیکلهری بر اساس «چارچوب واج شناسی زایشی» است. برای این کار دادههایی از سیزده گویشور بومی در همة ردههای سنی و مقاطع تحصیلی، از بی سواد تا تحصیلکرده، از طریق مصاحبه جمعآوری شده است. همچنین یکی از نگارندگان، گویشور این گویش است. در انجام این پژوهش از منابع مکتوب مانند پایان نامه، مقاله و کتاب های دیگر در این زمینه به عنوان پیشینة پژوهش استفاده شده است. دادهها بر مبنای الفبای آوانویسی بینالمللی «آیپیای» آوانگاری شدهاند و روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. در این مقاله با بررسی دادهها انواع فرایندهای واجی، همچون همگونی، حذف در جایگاه میانی و پایانی، درج آغازی و میانی، تضعیف، تقویت و قلب بررسی شدهاند. «حذف» و «تضعیف» پربسامد ترین فرایند های واجی در این گویش هستند و «درج» کم بسامد ترین فرایند واجی محسوب می شود.
بررسی لفظ خاص و عام از دیدگاه معنی شناسی منطقی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر با هدف بررسی و نقد آرای فیلسوفان زبان و معنی شناسان منطقی درباره الفاظ خاص و عام نگاشته شده است. برای دست یابی به این مهم، ابتدا به معرفی لفظ خاص و مساله تحلیل چنین لفظی در معنی شناسی منطقی پرداخته خواهد شد و سپس از همان روش برای معرفی و بررسی لفظ عام بهره گرفته خواهد شد تا از این طریق صحت و سقم آرای فیلسوفان زبان و معنی شناسان منطقی از منظر معنی شناسی زبانی معلوم گردد.
زبان و واقعیت ( بازخوانی یک فرضیه )(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
آنچه که ادوارد ساپیرو بنجامین لی وورف در آثارشان بسیار بدان پرداختند موجب پیدایی سوالات فراوانی شده است . مثلا میان زبان و واقعیت بیرون چه نسبتی حاکم است ؟ آیا زبان است که واقعیت بیرون را برایمان تعیین می کند ؟ آیا شناخت جهان خارج از ذهن تنها از طریق امکاناتی که زبان مادری در اختیارمان می گذارد صورت می پذیرد ؟...