درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۸۸۱ تا ۲٬۹۰۰ مورد از کل ۹٬۴۷۶ مورد.
۲۸۸۱.

تعیین ترتیب ارائه متون برای ترجمه بر اساس سطح دشواری

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه ۱۳۸۲ شماره ۱
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۶
"یکی از دشواریهای عمده تدریس در کلاسهای ترجمه، تعیین ترتیب ارائه متون برای تمرین ترجمه در دوره های ترتیب مترجم است. اصلی که به طور معمول عموم مدرسان ترجمه رعایت می کنند این است که سطح دشواری متون را بر پایه دو روش مختلف تعیین می کنند. در روش اول میزان دشواری درک زبان مبدا را می سنجند و در روش دوم دشواریهای مربوط به ترجمه متن مبدا را مشخص می کنند. در هر دو روش، تعیین سطح دشواری در سه سطح واژگانی، نحوی و مفاهیم حاضر در متن تعیین می گردد. از میان سه سطح گفته شده، سطح سوم دشوارتر از دو سطح دیگر می نماید. مفاهیم حاضر در متن، اعم از این که مرجعی عینی و ملموس یا مرجعی تجریدی و غیر ملموس داشته باشند، می توانند جهانی یا غیرجهانی باشند. بدیهی است مفاهیمی که جهانی و همگانی باشند، هم به آسانی درک می شوند و هم به سهولت ترجمه می شوند. ترجمه مفاهیم غیرجهانی، بخصوص پس از رفع دشواریهای مربوط به درک متن، لزوما دشوار نیست. در مقاله حاضر چارچوبی برای تعیین میزان دشواری متن در سطح واژگانی و نحوی ارائه شده است. در ادامه مقاله پیشنهاد شده است که موثرترین شیوه این است که متونی که برای ترجمه در کلاس داده می شوند بر اساس نوع و مقوله مفاهیم از یکدیگر تفکیک شوند و سپس بر اساس میزان دشواریهای واژگانی و نحوی طبقه بندی شوند. "
۲۸۸۳.

واکاوی نظریه ها در ماهیت، و کارکرد حروف جر در زبان قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره یازدهم مرداد و شهریور ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۵۷) 121-148

کلید واژه ها: حروف جر زبان قرآن جار و مجرور حروف اضافه خفض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۶ تعداد دانلود : ۴۵۸
در میان حروف، حروف جر از جایگاه ویژه ای برخوردارند؛ زیرا در جمله، به عنوان رابط میان فعل ها و اسم ها عمل می کنند. در نتیجه، فهم رابطه میان فعل و اسم، منوط بر تعریف دقیق حروف جر و شناخت ماهیت آن ها و نوع رابطه ای است که میان فعل و اسم ایجاد می کنند. نحویان متقدم، حروف جر را رابط میان فعل و اسم می دانند؛ اما نحویان متأخر، عادتا حروف جر را حروفی معرفی می کنند که اسم پس از خود را مجرور می سازند. این اختلاف در تعریف، موجب بروز اختلاف فراوانی در تعیین تعداد حروف جر و تحلیل معانی آن ها شده است. این جستار، با بررسی تعاریف گوناگون حروف جر، به روش تحلیلی-توصیفی، در صدد یافتن تعریفی دقیق برای حروف جر است که با وضع طبیعی این حروف در کاربرد عرب، به ویژه کارکرد آن ها در قرآن منطبق باشد تا با بهره گیری از آن به عنوان یک شاخص علمی بتوان، آراء نحویان را در ماهیت، تعداد، تقسیمات و معانی حروف جر، ارزیابی کرد. بر اساس نتایج این پژوهش، تعریف متقدمان از حروف جر به صواب نزدیک تر و مناسب تر است و آن به معنای رساندن یا تعدیه معنای فعل و مانند آن به اسم است و اسم ها را به فعل ها اضافه می کند پس اصطلاحات «جر» و «اضافه» بر هم منطبقند و اصطلاح «خفض» جنبه عمل اعرابی این حروف را می نمایاند.
۲۸۸۴.

«رو» و «آبرو» دو روی مفهوم وجهه در فرهنگ ایرانی: پژوهشی قوم نگارانه در کاربردشناسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هشتم بهمن و اسفند ۱۳۹۶ شماره ۶ (پیاپی ۴۱)

کلید واژه ها: آبرو رو وجهه نفی فردیت فرهنگ ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۶ تعداد دانلود : ۶۱۳
هدف از پژوهش حاضر بررسی مفهوم وجهه در فرهنگ ایرانی و به کاوش درباره مفهوم «رو» و ارتباط آن با «آبرو» در جامعه ایرانیان فارسی زبان است. داده ها به شیوه قوم نگاری گفتار، یعنی از طریق بررسی کاربرد واژه «رو» و اصطلاح ها و باهم آیی های آن در گفت وگوهای روزمره، وبلاگ ها، فیلم ها و مجموعه های تلویزیونی گردآوری و سپس در بافت کاربردی خود تحلیل معنایی و کاربردشناختی شده اند و در پرتو نظریه های غالب وجهه، تحلیل و بررسی شده اند. بررسی ها نشان می دهد وجهه در فرهنگ ایرانی دو بُعد دارد: یکی «آبرو» که انگاره عمومی و مثبت فرد و گروهی را که فرد عضو آن است، نشان می دهد و در آن بیش از همه بر به رسمیت شناخته شدن توانمندی ها، مهارت ها و شایستگی ها، شأن اجتماعی و تمایز بین دو قلمرو بیرون و درون تأکید می شود و دیگری، «رو»، که منِ خصوصی یا فردی است و آن بعد از انگاره فرد را نشان می دهد که منفی است و می بایست پنهان شود. نتایج همچنین نشان می دهند که از کاربردهای مهم «رو نشدن»، «پررویی» و «رودادن» سرکوب فردیت و ابراز وجود است که با عنوان هایی مثل شرم، حیا، فروتنی و شکسته نفسی در نظام توقعات و انتظارات اجتماعی ارزش اخلاقی مثبت محسوب می شوند. کاربردهای «رو» و «آبرو» با حفظ یا تهدید وجهه و قضاوت های ادب/بی ادبی در ارتباط اند، ولی نه آن گونه که در نظریه ادب براون و لوینسن (1987) پیش بینی شده است. این اصطلاح ها راهبردهای زبانی نیستند، بلکه ارزش های نظم اخلاقی هستند که ادب و بی ادبی بر مبنای آن ها سنجیده می شود و در هر موقعیت با راهبردهای مختلف بیان می شوند.
۲۸۸۵.

Interrelationships between Language and Literature from Old English to the Modern Period(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی زبان سال چهارم ۲۰۱۲ شماره ۲

کلید واژه ها: language Modernism Literature Old English Middle English Renaissance Romanticism

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۵ تعداد دانلود : ۵۶۹
Literature is the aesthetic manifestation of language. It is ‘as old as human language and as new as tomorrow’s sunrise.’ This paper explores the interrelationships between language and literature from 600 AD to the present day. The grammar of present-day English is closely related to that of Old English with the same tense formation and word orders. The verse unit is a single line and its organizing device is ‘alliteration’. The range of Chaucer’s English did much to establish English as a national language. The writers of the Elizabethan period reshaped the literary language by borrowing foreign words and by coining new expressions and figures of speech. Shakespeare’s language and modern English have enough in common so that historians consider that they both belong to the same stage in the history of English. Milton attempted to reinvent the English language through his Paradise Lost. The writers of the seventeenth century developed a prose style that could bear the weight of the most serious and complex ideas. Then, the writers of the eighteenth century devoted themselves to developing out a formal, polished, and “correct” style of expression. Wordsworth and Coleridge intended to purify and renew the literary language and make it closer to the everyday speech of the ordinary people. Modernism tried to articulate a representation of the world and the way of seeing it through complexities of mind using the spoken rather than the formal language.
۲۸۸۶.

نگاهی به ارزشیابی در ترجمه شفاهی

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه ۱۳۸۳ شماره ۷ و ۸
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۵
"ارتباط کلامی در محیطی دو یا چند زبانه در مواردی خاص وجود یک میانجی را الزامی می دارد، بدین معنی که اگر در چنین شرایطی شخص میانجی نباشد افراد درگیر گفتگو در عین حالی که نظامهای زبانی شان به کار نمی آید، ابزار دیگری نیز برای ایجاد ارتباط در اختیار نخواهند داشت، و در نتیجه این فرایند الزاما مختل یا متوقف می گردد. در این مقاله سعی بر آن است تا ضمن تشریح عملکرد میانجی، روشی بر پایه مبانی ارزشیابی به دست دهیم تا از آن طریق بتوان کنش و توانش وی را به محک گذاشت."
۲۸۸۷.

اثر کارترجمه مشترک بر تولیدکنش گفتاری پوزش خواهی به زبان انگلیسی در زبان آموزان ایرانی (The Effects of Collaborative Translation Task on the Apology Speech Act Production of Iranian EFL Learners)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش مهارت های زبان (JTLS) سال چهارم پاییز ۱۳۹۱ (۲۰۱۲) شماره ۳

کلید واژه ها: کاربردشناسی زبان آموزان ایرانی ترجمه مشترک کنش گفتاری معذرت خواهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۵ تعداد دانلود : ۵۸۷
هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر کارترجمه مشترک بر دانش کاربردشناسی زبان آموزان ایرانی بود.در مرحله اول تعداد 150 داوطلب با دانش زبانی همسان به پنج گروه تقسیم شدند و به صورت تصادفی گروههای شاهد و آزمایشی تحقیق را شکل دادند. در ابتدا دانش کاربردشناسی همه داوطلبان در کنش گفتاری معذرت خواهی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج سه آزمون بکار رفته شامل آزمون باز پاسخ، پیامک تلفن همراه و مکالمه تلفنی در آغاز نشان دهنده همسان بودن دانش کاربردشناسی داوطلبان بود. درمرحله بعد دو گروه آزمایشی به ترجمه قسمتهایی از فیلمهای فارسی یا انگلیسی که کنشهای زبانی معذرت خواهی داشت پرداختند. این کار در گروههای دو نفره و با کمک مدرس صورت گرفت. به هر دو گروه اطلاعات مربوط به ساختارهای معذرت خواهی فارسی و انگلیسی داده شد. گروه سوم همان اطلاعات را دریافت کرد ولی آنها را نه در غالب ترجمه بلکه در مکالمات نمونه تمرین کردند. گروه چهارم به تماشای فیلمهای زبان انگلیسی پرداختند و از آنها خواسته شد جملات دارای معذرت خواهی را یادداشت کنند و در پایان جلسه تحویل دهند. به گروه کنترل هیچگونه اطلاعات کاربردشناسی زبان انگلیسی داده نشد و تنها در کلاسهای مکالمه موضوعی شرکت کردند. بلافاصله پس از پایان کلاسها همان سه آزمون قبلی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج بهتر سه گروهی که اطلاعات ساختاری معذرت خواهی را دریافت کرده بودند، نشان از تاثیر تدریس اطلاعات کاربردشناسی داشت. هر چند که در آزمون بعد که به منظور آزمودن پایایی دانش آموخته شده در طول زمان گرفته شد دو گروه ترجمه مشترک موفق ترنشان دادند. در پایان چنین نتیجه گیری شد که تعاملات انجام شده بین فراگیران درحین ترجمه و تمرکز بر روی ساختارهای معذرت خواهی دو زبان می تواند به یادگیری پایا تر منجر گردد.
۲۸۸۸.

نگاهی دوباره به پسوند نام آواساز /-ast/ در فارسی دری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره ششم خرداد و تیر ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۲۳)

کلید واژه ها: گویش پسوند نام آوا اسم مصدر پسوند نام آساز خراسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۵ تعداد دانلود : ۵۸۳
پسوند نام آواساز /-ast/ از پسوندهای کهنی است که در متون دری حوزة خراسان به کار رفته است. جلال متینی، علی رواقی، نجیب مایل هروی و دیگران، با استناد به شواهد گویشی خراسانی، این پسوند را پسوندی خراسانی دانسته اند. پس از ایشان، حسن حاتمی به وجود صورت دیگری از این پسوند در گویش کازرونی اشاره کرده است؛ بی آنکه به پیشینه یا ریشة آن بپردازد. در مقالة حاضر، نگارندگان کوشیده اند ضمن ارائة شواهدی از کاربرد این پسوند در گویش های خوزستان و متون کهن فارسی، فرضیه ای درمورد چگونگی شکل گیری آن ارائه کنند. طبق این فرضیه، پسوند مذکور در پسوند اسم مصدرساز /-išt/ ریشه دارد؛ به نظر می رسد که پسوند اخیر (-išt) در برهه ای خاص به طور وسیع در ساخت نام آواها به کار رفته است. ازسوی دیگر، در «قرآن قدس» که از متون حوزة گویشی جنوب ایران (سیستان) است، شواهدی از کاربرد /-ast/ یا /-ist/ در مقام پسوند اسم مصدرساز دیده می شود. ظاهراً این شواهد شاذ، حلقة پیوند تاریخی پسوند نام آواساز خراسانی (-ast) و پسوند نام آواساز جنوبی (-ešt) هستند.
۲۸۹۰.

مقاله به زبان انگلیسی: پژوهشی کیفی در مورد رفتار مستقل چهار فراگیر زبان انگلیسی در خارج از کلاس: فراخوانی برای توجه به رویکردهای شخصی (Iranian EFL Learners’ Autonomous Behavior in Out-of-class Contexts: A Call for Understanding Learners’ Personalized Approaches to Learning)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش مهارت های زبان (JTLS) سال ششم زمستان ۱۳۹۳ (۲۰۱۵) شماره ۴

کلید واژه ها: خلاقیت زبان دوم استقلال عاملیت انگلیسی به عنوان زبان خارجی یادگیری خارج از کلاس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۵ تعداد دانلود : ۵۰۴
پژوهش درباره یادگیری خارج از کلاس که از زمینه های مهم در رشد توانایی زبان آموزان در یادگیری زبان دوم/خارجی است، همواره تحت الشعاع پژوهش در یادگیری از طریق آموزش رسمی کلاس-محور بوده است. مهم ترین هدف این تحقیق بررسی نقش یادگیری خارج از کلاس در محیط زبان آموزی ایران می باشد. بدین منظور، فعالیت های یادگیری استفاده شده چهار زبان آموز در محیط های خارج از کلاس برای بهبود توانایی زبان انگلیسی مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا، با استفاده از مفاهیم نظری چون استقلال، خلاقیت و عاملیت در حوزه پژوهش زبان دوم، این مطالعه درصدد فهم و توضیح فعالیت های شخصی زبان آموزان در یادگیری خارج از کلاس است. اطلاعات موردنیاز مطالعه از طریق مصاحبه جمع آوری گردید که طی آنها از زبان آموزان درخواست شد رویکردهای شخصی شان را در یادگیری، استفاده و تمرین زبان انگلیسی در محیط های خارج از کلاس توصیف کنند. سه دور مصاحبه نیمه- ساختاری با هر یک از شرکت کنندگان انجام شد. تحلیل مصاحبه ها نشان داد که علی رغم کمبود فرصت های طبیعی یادگیری انگلیسی، زبان آموزان ایرانی در ایجاد فرصت های یادگیری در محیط های خارج از کلاس به صورت انفرادی و جمعی ابتکار عمل دارند. براساس یافته های تحقیق می توان ادعا کرد که برای تشویق زبان آموزان در درک نقش خود در یادگیری توجه بیشتری باید به فعالیت های مستقل و شخصی آنان نمود.
۲۸۹۱.

مطالعه زبان شناختی عنوان در برنامه های نمایشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلید واژه ها: عنوان بینامتنیت برجستگی زبان شناسی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه بررسی مخاطب
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مدیریت و پژوهش ارتباطات مدیریت در تولید
  3. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات
تعداد بازدید : ۱۱۶۴ تعداد دانلود : ۴۴۴
یکی از عوامل مهم در جذب مخاطب برای برنامه ها، عناوین برنامه هاست، زیرا مخاطب نخست در معرض عنوان برنامه قرار می گیرد. عوامل زیادی در انتخاب عنوان مناسب برای برنامه ها دخالت دارند که این عوامل را می تو[1]ان از نظر علم زبان شناسی شناسایی و طبقه بندی کرد. دور(Dor)  (2003) عنصر بینامتنیت را مهمترین عنصر مناسب بودن معنا می داند و ایفانتیدو (Ifantidou)(2008) عنصر برجسته سازی را مهمترین عامل ساخت عنوان مناسب می داند. با بررسی عناوین برنامه های نمایشی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در بازة زمانی شش ماهه، مشهود است که  برنامه سازان ایرانی بیشتر توجه خود را معطوف به عنصر برجسته سازی می کنند و توجه چندانی به بینامتنیت عنوان انتخابی ندارند.
۲۸۹۲.

توصیف ویژگی های نحوی و واژگانی متون حقوق مدنی فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره پنجم بهار و تابستان ۱۳۸۸ شماره ۹

کلید واژه ها: واژگان زبان شناسی حقوقی زبان شناسی متن زبان قانون متون حقوق مدنی فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۳ تعداد دانلود : ۶۵۴
مقالةحاضرحاصل انجام تحقیق در حوزة زبان شناسی حقوقی است. نگارندگان پس از معرفی این حوزه و شاخه های مختلف آن سعی کرده اند تا با روش تحلیل محتوا و به شیوة انتخاب تصادفی کتب حقوقی در سه بعد علمی، درسی و مادة قانونی، به بررسی برخی از ویژگی های نحوی و واژگانی در متون نوشتاری حقوق مدنی فارسی بپردازند. یافته های تحقیق نشان می دهد که درکلیة متون حقوق مدنیِ مورد مطالعه، مجموع ساخت های غیرشخصی، میانه و مجهول 06/34 % از جمله واره هارا تشکیل می دهد، که بیشترین درصد (62/14%) به ساخت غیرشخصی تعلق دارد. جملات غالباً مرکب، آنهم از نوع مختلط (17/33%) و ناهمپایه اند (79/45%). به علاوه مجموع واژگان تخصصی،کلیشه و قدیمی حدود 14/33% کل واژگان را تشکیل می دهد که واژگان تخصصی و کلیشه با درصدهای 67/25% و 82/2% به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار را به خود اختصاص داده اند. همچنین، در این متون حدود 98/31 % باهم آیی واژگانی وجود دارد و متون مورد بحث عاری از حشو و در نتیجه پیچیده اند.
۲۸۹۴.

ساخت های معرفه ساز در لری بویراحمدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۶

کلید واژه ها: اسم معرفه گویش های لری لری بویراحمدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۳ تعداد دانلود : ۴۵۲
لری بویراحمدی از گویش های جنوب غربی اییاری و لری لرستانی سه گونه اصلی از گویش های لرییل می دهند. بویراحمدی ساخت های متنوع و جالبی برای معرفه ین مقاله ساخت های معرفه ساز در لری بویراحمدی بررسی شده و با برابر آنها در دیگر گونه های لری و نیز برخی از گویش های ایرانی، به ویژه گویش های حوزهی از این ساخت ها را دارند، مقایسه شده است. داده های بویراحمدیِ این تحقیق به صورت ضبط گفتار و ثبت آوانگاری گفتار دوازده نفر از گویشوران بویراحمدی از شهرستان مارگون و روستاهاییلویه و بویراحمد در تابستان 1387 گردآوری شده است. نتایج نشان می لری بویراحمدی چهار ساختِ مختلفِ معرفه ساز دارد: پسوندهاییه دار [–ku:] و [–u:]یبی از صفت های اشاره [u:] «آن» و [i:] «این» به همراه پسوندهاییه دار [–vo] ، [–yo] و [–ho] برای معرفه ی روند. یه دارِ [–i:] نیز برای معرفه ی قیدهای زمان استفاده می شود.
۲۸۹۵.

از واژه گزینی تا ترادف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره پنجم بهار و تابستان ۱۳۸۸ شماره ۹

کلید واژه ها: ترادف زبان فارسی واژه گزینی قرض گیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۲ تعداد دانلود : ۵۵۶
ترادف یا هم معنایی در زبان امری طبیعی است و عوامل مختلفی باعث ایجاد و گسترش آن می شود که می توان به قرض گیری، تطور معنایی واژگان و تنوع گونه های جغرافیایی و سبکی اشاره کرد. در این جستار به بررسی یکی از عوامل جدید گسترش ترادف در فارسی معاصر یعنی واژه گزینی در برابر لغات بیگانه خواهیم پرداخت. این نوع ترادف زمانی پدید می آید که در برابر کلمات خارجی واژه های فارسی ساخته می شود. در بسیاری از موارد، واژه های ساخته شده به طور نسبی رواج می یابند، اما لغات متناظر بیگانه نیز در کنار آن ها به حیات خود ادامه می دهند. در این نوشتار ضمن بررسی عوامل پدید آمدن چنین وضعیتی به معایب و فواید آن اشاره خواهد شد.داده های این تحقیق از برنامه های مختلف صدا و سیما ،مطبوعات، کتاب های درسی و حتی گفتگوهای روزمره جمع آوری شده اند و هر جا لغات بیگانه در کنار معادل های فارسی ظاهر شده اند، مورد تحلیل قرار گرفته اند. در پایان به این نتیجه می رسیم که این نوع ترادف در مرحلة گذار امری اجتناب ناپذیر بوده و در راه تثبیت واژه های ساخته شده، یک قدم به پیش محسوب می گردد. همچنین نشان داده خواهد شد که هرچه سبک رسمی تر باشد میزان استفاده از لغات فارسی بیش تر است.
۲۸۹۶.

اثر کلی/ جزئی در تناوب مکانی زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناسی بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۴)

کلید واژه ها: تناوب مکانی موضوع مکانی موضوع انتقالی خوانش کلی کنش رو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۲ تعداد دانلود : ۵۴۱
در این مقاله قصد داریم خوانش کلی/ جزئی در تناوب مکانی فارسی را مورد بررسی قرار دهیم. فعل ها ی مکانی که در تناوب مکانی شرکت می کنند دارای دو موضوع درونی اند: موضوع مکان و موضوع انتقالی. در گونه مکانی موضوع انتقالی به صورت گروه اسمی همراه با «را» و موضوع مکان به صورت مفعول گروه حرف اضافه ظاهر می شود. در گونه مفعولی موضوع مکان به صورت گروه اسمی همراه با «را» و موضوع انتقالی به صورت یک گروه اسمی بی نشان قبل از فعل ظاهر می شود. با بررسی داده های زبان فارسی نشان داده ایم برخلاف لازار (1982) و روشن (1377) تظاهر موضوع مکان به صورت گروه اسمی همراه با «را» الزاماً به معنای خوانش کلی موضوع مکان نیست. با این وجود میان تظاهر آن به صورت گروه اسمی همراه با «را» و بیان آن به صورت مفعول حرف اضافه تفاوت معنایی وجود دارد. موضوع مکان آن گاه که به صورت گروه اسمی بیان می شود مفهوم بیشتر تحت تاثیر قرار گرفتن توسط رویداد را انتقال می دهد. به پیروی از لانگاکر (1991) علت این مسئله را تفسیر موضوع مکان به عنوان موضوع کنش پذیر دانسته ایم. حضور «را» نیز نشانه گروه اسمی کنش پذیر است . موضوع انتقالی نیز چنانچه همراه با «را» به کار رود می توانند خوانش کلی یا جزئی داشته باشد. علت آن کارکرد کمی «را» به عنوان نشانه مشخص بودن اسم می باشد. عدم حضور «را» امکان خوانش کلی را در مورد موضوع انتقالی اسم جنس از بین می برد.
۲۸۹۸.

گویش شناسی ادراکی؛ مطالعه ای موردی از ترکی آذری در شهرستان شبستر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هفتم ویژه نامه پاییز ۱۳۹۵ شماره ۶ (پیاپی ۳۴)

کلید واژه ها: نگرش ترکی آذری شبستر گونه گویش شناسی ادراکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۲ تعداد دانلود : ۵۰۸
گویش شناسی ادراکی حوزه ای است که در آن درک و نگرش اهل زبان نسبت به مفاهیمی مانند مرزبندی جغرافیایی گویشِ خود و گویش های مناطق مجاور، اعتبار و منزلت اجتماعی گویش ها و نظایر آن مورد بررسی قرار می گیرد. در این پژوهش 64 گویشورِ چهار منطقه از شهرستان شبستر در شمال غرب تبریز (شامل شهرهای شبستر، شندآباد، دریان و خامنه) به طور تصادفی به عنوان آزمودنی های پژوهش انتخاب شدند. سپس محقق به کمک چهار نمونه صوتی ضبط شده از چهار منطقه مذکور و یک پرسشنامه محقق-ساخته، نگرش آزمودنی ها را در باره نمونه های صوتی ارزیابی کرد. یافته ها نشان می دهد که گروه میان سال و نیز گروه زنان در تشخیص دوری/نزدیکی گونه زبانی و نیز (غیر)همشهری بودن گوینده، موفق تر از گروه جوان و گروه مردان عمل می کنند و این امر با نتایج برخی مطالعات پیشین مانند دیرکز(2002) در آلمان کاملاً سازگار است. به این ترتیب درمی یابیم که در منطقه مورد مطالعه، میان سالان و زنان زبان آگاه ترند. همچنین مشخص شد که مرکزیت اداری و اقتصادی یک منطقه (شهر شبستر) باعث می شود تا گونه به کاررفته در آن منطقه از نظر گویشوران، گونه شهری تلقی شود. یکی دیگر از یافته های قابل تأمل در مطالعه حاضر این است که برخلاف پیش فرض رایج در مطالعات جامعه شناسی زبان، گونه زبانی کم جمعیت ترین شهر منطقه مورد مطالعه – خامنه- معتبرتر از سایر مناطق تشخیص داده شده است.
۲۸۹۹.

مقوله های دستوری B?? وac?eKT در زبان روسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۳

کلید واژه ها: معنایی نمود ، ویژگی دستوری ، ابزارهای صرفی ، مقوله کاربردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۲ تعداد دانلود : ۶۴۱
??? که در بیشتر متون مربوط به زبان شناسی روسی به «نمود» ترجمه شده است، یکی از ویژگی های دستوری فعل در زبان روسی است. انتخاب اصطلاح «نمود» در زبان فارسی، به عنوان معادل اصطلاح دستوری ??? با استناد به وجود چنین ماهیت دستوری، تحت عنوان aspect، در زبان هایی، همچون انگلیسی و فرانسه است. ??? یا «نمود» ویژگی دستوری غیر تغییر دهنده است که در نتیجه تقابل شکل های صرفی فعلی «نمود کامل» و «نمود غیر کامل» موجودیت می یابد و نحوه «جریان عمل» را به طور عمده از نقطه نظر «حصول نتیجه» یا «عدم حصول نتیجه»، «استمرار» یا «عدم استمرار» و برخی مفاهیم دستوری دیگر بیان می کند. ??? از نظر صورت به کمک یک سری ابزارهای صرفی از قبیل، پیشوندها، پسوندها، تبدیل تکواژها، تغییر محل تکیه واژه در درون شکل های صرفی افعال بیان می شود. در زبان روسی، ac?e?یک مقوله کاربردی - معنایی است که همچون ??? می تواند بیانگر «نحوه جریان عمل» باشد، اما از نظر صورت قادر است نه تنها به کمک ابزارهای صرفی، بلکه به واسطه ابزارهای زبانی دیگری، از قبیل واژه های غیر فعلی، ابزارهای نحوی و معنای لغوی بیان شود.
۲۹۰۰.

پژوهش متن ، اسکار وایلند و شکل گیری دریافت عمومی از آثار وی در قرن بیستم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۳

کلید واژه ها: کلاسیک ویرایش متن ، اسکار وایلد رابرت راس مجموعه آثار تثبیت متن موثق سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۱ تعداد دانلود : ۹۲۳
اسکار وایلد (1900- 1854)، نویسنده نامدار انگلیسی - ایرلندی، یکی از چهره های شاخص ادبی دهه پایانی سده نوزدهم انگلستان است که سخن از این دوره اثر گذار در ادبیات این کشور، بدون ذکر نام وی ناممکن است. با این وجود، او در زمان مرگ، نویسنده ای گمنام بود که در صورت عدم تلاش مجدانه رابرت راس (1918- 1859) دوست و اولین ویراستار مجموعه آثار وی در قرن بیستم، اکنون به یقین چهره ای فراموش شده به حساب می آمد. راس با استفاده از ابزار موثر «مجموعه آثار» در صنعت چاپ و نشر و کاربری فنونی که تمامی در علم «پژوهش متن» (textual criticism) یا ویراستاری قابل مطالعه اند نام وایلد را «احیا» کرده و به تثبیت متن آثار او پرداخت و با وجود انتقادات بسیاری که بر شیوه کار او و ارزش پژوهشی آن وارد است، موفق شد زمینه کلاسیک شدن نام وی را فراهم آورد. این مقاله به بررسی بعضی از اقدامات راس در این زمینه و تاثیر آن بر دریافت عمومی از آثار وایلد در بخش عمده قرن بیستم می پردازد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان