درخت حوزه‌های تخصصی

شماره اخیر نشریه مدیریت سلامت، مقاله ای با موضوع نحوه دسترسی به خدمات بهداشت و درمان در سطح استان های کشور منتشر شد که محققین با استفاده از تکنیک های تاکسونومی و تاپسیس به رتبه بندی استان ها از نظر دسترسی به شاخص های بهداشتی مورد نظر پرداخته اند [1]. در این مقاله جهت طبقه بندی بر اساس توسعه یافتگی، استان ﻫ ﺎیﯽ ﮐ ﻪ ﻓﺮاواﻧ ﯽ ﻧﺴ ﺒﯽ ﺗﺠﻤﻌ ﯽ آن ها ﺑ ﯿﻦ ﺻ ﻔﺮ ﺗ ﺎ 344/0 بود ﺗﻮﺳ ﻌﻪ یﺎﻓﺘ ﻪ، 344/0 تا 637/0 نیمه توسعه یافته و بالاتر از 637/0 توسعه نیافته معرفی شدند و این درحالیست که این دامنه از تغییرات در مطالعه کشوری سال 1387 توسط طحاری و همکاران براساس داده های همان سال معرفی و مورد استفاده قرار گرفته بود [2] و نویسندگان دلیل انتخاب دامنه ای مشابه برای نتیجه گیری از داده های متفاوت را در روش کار خود عنوان نکردند. با مروری بر مطالعات مشابه و براساس فرمول , که در آن، R همان دامنه تغییرات و Xn و Xi مقادیر بیشینه و کمینه امتیازات، a فواصل طبقات و K نیز تعداد طبقات هستند. درجه برخورداری دامنه محدودی داشته و بین مقادیر صفر و یک قرار می گیرد، پس از تعیین درجه توسعه یافتگی شهرستان ها، شهرستان ها از نظر توسعه یافتگی به تعداد دسته های دلخواه تقسیم می شوند. بنابراین با توجه به این درجه برخورداری می توان شهرستان ها را با توجه به شاخص های مورد بررسی رتبه بندی و اولویت بندی نمود[3]. از این رو در صورتیکه در مطالعه مذکور، با استفاده از فرمول بالا در دسته بندی استانها از نظر توسعه یافتگی بازنگری شود، نتایج حاصل از مطالعه مذکور دستخوش تغییراتی خواهند شد. به این ترتیب که باتوجه به دامنه تغییرات موجود در این مطالعه که 97612537/0 بوده [1] و براساس داده ها، استان ﻫ ﺎیﯽ ﮐ ﻪ ﻓﺮاواﻧ ﯽ ﻧﺴ ﺒﯽ ﺗﺠﻤﻌ ﯽ آن ها ﺑ ﯿﻦ ﺻ ﻔﺮ ﺗ ﺎ 34924975/0 می باشد ﺗﻮﺳ ﻌﻪ یﺎﻓﺘ ﻪ، 34924975/0 تا 67462487/0 نیمه توسعه یافته و بالاتر از 67462487/0 توسعه نیافته خواهند بود و بدین ترتیب استان مازندران از استان های توسعه نیافته جدا و در زمره استان های نیمه توسعه یافته قرار خواهد گرفت.

مقدمه: بیمارستان ها از جمله مراکز بسیار مهم در زمان وقوع بلایا به شمار می روند. به منظور موفقیت در مواجهه با بلایا، آگاهی از عوامل تأثیرگذار مدیریت بلایا بسیار ضروری است. هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر مدیریت بلایا در بیمارستان های استان هرمزگان بوده است. روش کار: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاریردی و از نوع توصیفی پیمایشی است که در سه مرحله و در سال 1395 انجام شد. شناسایی مولفه های اصلی مدیریت بلایا در بیمارستان ها با استفاده از روش مطالعات کتابخانه ای، شناسایی عوامل موثر با استفاده از روش دلفی و اولویت بندی عوامل موثر با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته و بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت نمره دهی صورت پذیرفت. به منظور سنجش روایی پرسشنامه از روش قضاوت خبرگان استفاده و پایایی پرسشنامه با روش همبستگی پیرسون اندازه گیری شد (89/0). یافته ها: مهمترین عوامل موثر در مرحله پیشگیری و کاهش اثرات، مرحله آمادگی، مرحله پاسخ و مرحله بازیابی به ترتیب استانداردسازی تسهیلات درمانی (وزن 02975/0)، تدوین برنامه راهبردی پاسخ در حوزه درمان استان (وزن 02895/0)، ایجاد منطقه درمان پیشرفته در محل حادثه (وزن 02834/0) و پیگیری بازسازی و نوسازی تسهیلات درمانی و ستادی نظام سلامت (وزن 02865/0) است. نتیجه گیری: به منظور آمادگی بیشتر در برابر بلایا، بهتر است بیمارستان های استان هرمزگان تدوین برنامه راهبردی پاسخ را در اولویت برنامه های خود قرار دهند. عوامل موثر شناسایی شده می تواند به عنوان راهنمایی مناسب در راستای آمادگی بهتر در برابر بلایا به کار گرفته شود.

مقدمه: در بخش اورژانس دقیقه ها و ثانیه ها برای بیمار مهم است. مدیریت صحیح زمان انتظار بیماران، نیازمند بهره گیری از یک منطق تصمیم گیری مناسب است. شبیه سازی یکی از تکنیک های پشتیبانی از تصمیمات مدیریت و کاهش ریسک فرآیند تصمیم گیری به وسیله ارزیابی و تحلیل استراتژی های مختلف می باشد. بنابراین هدف از نجام این مطالعه کاهش زمان انتظار بیماران در بخش اورژانس با استفاده از مدل شبیه سازی بود. روش کار: پژوهش حاضرکاربردی و از دسته مطالعات تحلیلی بود. جامعه پژوهش شامل بیماران مراجعه کننده به اورژانس بیمارستان کاشانی اصفهان در خرداد ماه 1387 بود. پس از شناسایی مسیر حرکت بیماران، داده های مورد نیاز در زمینه زمان ورود و زمان ارائه خدمت به بیماران در ایستگاه های مختلف طی دو هفته و برای 663 بیمار جمع آوری شد. با بهره گیری از این اطلاعات مدل شبیه سازی به کمک نرم افزار Simul 8 از بخش اورژانس طراحی شد. با مقایسه نتایج خروجی حاصل از اجرای مدل و نتایج به دست آمده از سیستم دستی اعتبار مدل تأیید شد و مدل به صورت نهایی درآمد. یافته ها: نتایج حاصل از اجرای راه حل های پیشنهادی و مقایسه آن با نتایج مدل مبنا در قالب میانگین کاهش زمان انتظار بیمار در فرآیند دریافت خدمات اورژانس نشان داد که در راه حل های 2 ، 9 ، 10 و 12 این زمان افزایش و در سایر راه حل ها این زمان کاهش یافته است. در راه حل های 6 و 17- 13 زمان انتظار کل بیش از راه حل های دیگر کاهش یافت. بیشترین کاهش در راه حل 15 مشاهده شد به گونه ای که زمان انتظار بیمار در فرآیند دریافت خدمات اورژانس از 19. 112 دقیقه در مدل مبنا به 24. 99 دقیقه کاهش یافت. در راه حل15 علاوه بر اضافه نمودن یک اینترن به سرویس تخصصی گوش، حلق و بینی، میانگین زمان ارائه خدمت توسط اینترن گوش، حلق و بینی از 89. 38 دقیقه به 54. 26 دقیقه، اینترن مغز و اعصاب از 31. 13 دقیقه به 58. 6 دقیقه و اینترن ارتوپدی از 13. 12 دقیقه به 98. 5 دقیقه کاهش یافت. نتیجه گیری: از آنجایی که مدیران در مراقبت بهداشتی بخصوص در بخش اورژانس، پزشکانی هستند که متخصص تجزیه و تحلیل امور نیستند، به نظر می رسد آن ها به ابزاری نیاز دارند که بتوانند از آن به سادگی استفاده کنند و به کمک این ابزار روش های علمی را جهت کاهش هزینه ها و زمان انتظار بیماران به دست آورند. استفاده از تکنیک های مختلف تحقیق در عملیات به ویژه شبیه سازی می تواند اهداف فوق را برآورده سازد. 2. . مدرس گروه مدیریت و فنآوری اطلاعات سلامت، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی ، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

مقدمه: مرور نظام مند رویکردی است که با شناسایی دقیق تمامی مطالعات مرتبط با پژوهش، منجر به نتیجه گیری عینی تر و علمی تری می شود. چنانچه ساختار این مطالعات با ضوابط پذیرفته شده بین المللی همخوانی نداشته باشد، عملاً نمی تواند پاسخگوی اهداف این مطالعات باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان انطباق چکیده مقالات مرور نظام مند و متاآنالیز نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس با (Web of Science) بیانیه پریسما است. روش کار: این پژوهش از نوع پیمایش تحلیلی است. جامعه پژوهش شامل 204 چکیده مقاله مرور نظام مند و متاآنالیز پژوهشگران ایران است که تا پایان سال 2012 در وب آو ساینس نمایه شده اند. در این پژوهش، ساختار چکیده مقالات با استفاده از بیانیه PRISMA مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس همبستگی میان نتایج به دست آمده با استنادهای دریافتی، تعداد نویسندگان و سال انتشار مقالات به وسیله ضریب همبستگی پیرسون محاسبه گردید. یافته ها: میانگین امتیاز پریسمای چکیده مقالات، 2/6 با انحراف استاندارد 68/1 به دست آمد. بخش اهداف با 99 درصد میزان رعایت، بیش ترین و بخش شماره ثبت با دو درصد، کمترین میزان رعایت را در بین معیارهای پریسما به خود اختصاص دادند. میانگین استنادهای دریافتی چهار و میانگین تعداد نویسندگان 3/5 بود. از نظر آماری همبستگی مثبتی بین امتیاز پریسما و میانگین استنادهای دریافتی (010/0=P، 181/0=r) و همچنین تعداد نویسندگان (013/0=P، 175/0=r) وجود داشت. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که انطباق چکیده مقالات با بیانیه PRISMA در سطح مطلوبی قرار ندارد. برای گزارش بهتر نتایج، باید برای نویسندگان مقالات، آموزش های لازم در نظر گرفته شود. همچنین باید سردبیران مجلات، راهنماهای گزارش صحیح این نوع مطالعات را در راهنمای نگارش مقالات درج نمایند.

مقدمه: تلاش در راستای بهبود تجویز و مصرف بهنجار و علمی دارو یکی از وظایف متولیان عرصه سلامت می باشد. فعالیت های انجام شده با هدف ارتقاء سطح نسخه نویسی پزشکان و فرهنگ مصرف دارو در بین مردم، شاخص های مربوط به تجویز و مصرف منطقی دارو در کشور کاهش داده است. هدف از این بررسی شناسایی قطب های همگن در بین دانشگاه های علوم پزشکی کشور با توجه به تفاوت بافت اجتماعی، اقتصادی و فضای فرهنگی حاکم بر مناطق مختلف بود. روش کار: در این مطالعه مقطعی– تحلیلی، خوشه های همگن در بین دانشگاه های علوم پزشکی کشور با به کارگیری تکنیک خوشه بندی فازی بر مبنای شاخص های تجویز دارو در کشور در سال 1387 به دست آمد که توسط کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی دارو گردآوری شده است. تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار بر روی داده های 30 دانشگاه علوم پزشکی کشور انجام گردید. یافته ها: دانشگاه های علوم پزشکی بر اساس روش خوشه بندی فازی به چهار خوشه تقسیم شدند که هر خوشه دربردارنده عناصری است که به لحاظ شاخص های مورد بررسی دارای شباهت بیشتری به هم هستند و ساختاری متفاوت با دیگر خوشه ها دارند. در بین خوشه های به دست آمده، خوشه چهارم یعنی استان گلستان بیشترین متوسط تجویز اقلام دارویی را بین سایر استان ها و در خوشه های مختلف داربود. نتیجه گیری: شناسایی و طبقه بندی مناطق همگون و شناسایی قطب های همگن کشور در تجویز و مصرف منطقی دارو به منظور مطالعه ویژگی های هر یک از این قطب ها و دستیابی به نقاط ضعف و قوت هر یک صورت می پذیرد که بر اساس یافته های این پژوهش خوشه چهارم یعنی استان گلستان نیاز به تغییر فرهنگ پزشکان و مردم منطقه دارد.

مقدمه: مکان یابی مراکز ارائه خدمات درمانی و بیمارستانی و تخصیص آن ها به متقاضیان استفاده از این خدمات، یکی از مهمترین چالش های پیش روی مدیران و برنامه ریزان شهری است. اهمیت تصمیم گیری درست در این حوزه و استفاده موثر از منابع به حدی است که هر گونه تصمیم نادرست علاوه بر بالا بردن هزینه های سیستم بهداشت و درمان، می تواند صدمات جبران ناپذیری را نیز به سلامت فردی و اجتماعی وارد کند. روش کار: در این نوشتار یک مدل برنامه ریزی ریاضی خطی دوهدفه بر مبنای ترکیب همزمان مسئله مکان یابی و تخصیص خدمات قابل ارائه در بیمارستان ها پیشنهاد شد. همچنین مدل پیشنهادی در قالب یک مطالعه موردی برای مکان یابی و تخصیص خدمات قابل ارائه در بیمارستان های شهرستان آمل مورد استفاده قرار گرفت. برای حل مدل پیشنهادی نیز، از دو روش وزن دهی و روش محدودیت اپسیلون افزوده شده استفاده شد. یافته ها: این مدل به تصمیم گیرندگان این امکان را می دهد که در مکان یابی و تخصیص خدمات، علاوه بر هزینه، عامل کیفیت ارائه خدمات را نیز مورد توجه قرار دهند. افزایش کارایی در کنار در نظر گرفتن ملاحظات هزینه ای را می توان از جمله مهم ترین دستاوردهای این مدل برای تصمیم گیران حوزه سلامت بیان کرد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از حل این مدل که به صورت جواب های پارتویی هستند می توانند به عنوان مبنای مناسبی برای تصمیم گیری در اختیار مدیران قرار گیرد. همچنین مطالعه موردی صورت گرفته مؤید کارکرد مطلوب مدل در مکان یابی و تخصیص خدمات درمانی قابل ارائه در بیمارستان های آمل بوده است.

مقدمه: ازمیان فعالیت های متعدد سازمان جهانی بهداشت، سیستم طبقه بندی بین المللی بیماری ها (International Classification of diseases = ICD ) مهمترین و موفقترین محصول در طول تاریخ فعالیت های این سازمان به شمار می آید. منتهی استفاده از آن در سال های اخیر به جهت تحولات و نیاز های به وجود آمده باچالش های عمده ای روبرو بوده است. از این رو هدف این مقاله بررسی لزوم بازنگری نو در ساختار ICD و همچنین مراحل شکل گیری معماری این طبقه بندی جهانی جهت تأکید بر ملزومات شکل گیری و پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی نوین است. مروری بر مطالعات: این مطالعه مروری با جستجو در پایگاه های اطلاعاتیNLM,SCIENCEDIRECT, WHO و سایت های اختصاصی مربوط به ویرایش ICD11، در سه حوزه اهمیت، مشکلات و ویرایش جدید ICD انجام شده است. بحث و نتیجه گیری: افزایش نیاز های تخصصی و کمبود رده های فرعی متناسب با نیاز های بین المللی، توصیف های متفاوت از این رده بندی با توجه به نیازهای موضوعی و منطقه ای و درکنار آن نیاز به تعامل با ترمینولوژی های مختلف موجب گردیده تا سازمان جهانی بهداشت رویکرد جدیدی را در زمینه ویرایش این طبقه بندی بر اساس معماری پویا طراحی نماید. این معماری از ویکی معنایی و با سطوح داوری چهار مرحله ای برای ارائه ساختار هستی شناسی سه لایه ای استفاده کرده است. این ویرایش فعلاً در مراحل آزمایشی است و پیش بینی می شود که بعد از اجرا بتواند در تعامل و کنش پذیری ترمینولوژی ها مختلف و استقرار پرونده الکترونیک سلامت نقش مهمی ایفا نماید.

مقدمه: جنبش دسترسی آزاد یک اقدام جهانی برای فراهم آوری دسترسی آزاد به مقالات مجلات علمی و پیش چاپ آنهاست. آثار دسترسی آزاد به شکل دیجیتالی، پیوسته و رایگان است و از هر نوع محدودیتی مبرا هستند. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی از پایگاه های اطلاعاتی دسترسی آزاد انجام شد. روش کار: روش پژوهش پیمایش توصیفی از نوع کاربردی بود. تعداد 165 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال تحصیلی 95-94 جامعه این پژوهش را تشکیل دادند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روائی آن با استفاده از نظرات متخصصان موضوعی تأیید شد. پایائی پرسشنامه نیز با ضریب آلفای کرونباخ (87/0 =α) محاسبه شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS، تحلیل شدند. یافته ها: در مجموع 16.5 درصد از دانشجویان، استفاده خیلی زیاد و زیاد، 22.5 درصد استفاده متوسط، 28.3 درصد استفاده کم و 32.7 درصد هیچ گونه استفاده ای از منابع دسترسی آزاد نداشتند. ضمن اینکه بین مقطع تحصیلی و رشته تحصیلی با میزان استفاده، رابطه معناداری مشاهده شد. عدم استفاده و استفاده خیلی زیاد در زنان نسبت به مردان زیاد بود و استفاده کم و متوسط نیز در مردان نسبت به زنان زیاد بود که از از لحاظ آماری رابطه معنی دار بود (p<0.001). نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که میزان استفاده دانشجویان مورد مطالعه از منابع و پایگاه های اطلاعاتی دسترسی آزاد کمتر از سطح انتظار است و این منابع در بین جامعه دانشگاهی به حد کافی شناخته شده نیست.

مقدمه: حوزه دیابت از حوزه های تخصصی است که محققان با تلاش علمی خود، در جهت درمان و بهبود وضعیت فعلی آن در جهان می کوشند. شناسایی زمینه های پژوهشی فعال این حوزه و حدود موضوعاتی که در عرصه علمی در چند ساله اخیر مطرح شده است و نیز ترسیم ارتباط میان این موضوعات در قالب یک نقشه علمی مهم به نظر می رسد. هدف از این پژوهش، بررسی ساختار موضوعی مقالات مرتبط با درمان دیابت نو ع دو است. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی با رویکرد علم سنجی و با استفاده از روش تحلیل هم رخدادی واژگان و تکنیک تحلیل شبکه انجام شد. توصیف گرهای مقالات مرتبط، با جستجوی عبارت «Diabetes Mellitus, Type 2» در سرعنوان موضوعی «مش»، با تقسیم فرعی «Therapy» از پایگاه پاب مد در تاریخ (27/12/1393) برای بازه زمانی 1393-1384، استخراج شدند. تحلیل داده ها و ترسیم نقشه علمی با استفاده از نرم افزارهای Ucinet، Netdraw و Ravar Matrix انجام شد. یافته ها: رشد تولیدات علمی در حوزه درمان دیابت نوع دو در بازه زمانی پژوهش سیر صعودی دارد است. بیشترین تولیدات علمی به ترتیب به کشورهای آمریکا، انگلستان، آلمان تعلق دارد. با توجه به شاخص های مرکزیت نزدیکی و بینابینی، مفاهیمی از قبیل: درمان دارویی، دیابت و بیماری های عروقی، از پرکاربردترین موضوعات این حوزه به شمار می روند. نتیجه گیری: تحلیل هم واژگانی می تواند از موضوعات پژوهشی، اصطلاحات مهم و رابطه بین آنها، تحلیل قابل قبولی ارائه دهد. همچنین کاربران و سیاستگذاران بهتر می توانند از وضعیت پژوهشی یک رشته آگاهی یابند و برنامه ریزی مناسب به منظور افزایش کمی و کیفی تولیدات علمی داشته باشند.

مقدمه: در بین بیماری های مزمن که یک مشکل اساسی بهداشت است، دیابت به عنوان بیماری خاموش از اهمیت بسزایی برخوردار است. از آنجایی که ارتقای کیفیت زندگی عموما" از اهداف عمده درمان است.،اقدامات خود مراقبتی الزامی می باشد.هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر آموزش خود مراقبتی بر کیفیت زندگی بیماران دیابتی بوده است. روش کار:این پژوهش به صورت نیمه تجربی طی دو مرحله قبل و بعد از آموزش بر روی60بیمار دیابتی،به صورت تصادفی ساده انجام شد. شرکت کنندگان به دو گروه مداخله و شاهد تقسیم شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه استاندارد سنجش کیفیت زندگی بود.که قبل از مداخله، به صورت مصاحبه حضوری تکمیل گردید و بعد از تعیین نیازهای آموزشی،یک برنامه آموزشی برای گروه مداخله انجام شد. داده ها،توسط نرم افزار 17SPSS با استفاده از آمار توصیفی و آزمون زوجی، و آنالیز واریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: از 60 بیمار مورد مطالعه در هر دو گروه شاهد و مداخله ،45زن با میانگین سنی 2.3±40 سال بودند. در گروه مداخله میانگین تغییرات کیفیت زندگی 8.5± 65و در گروه شاهد 5.3± 41 بود که تفاوت آماری معنی داری مشاهده شد(001.0 p=). نتیجه گیری: با توجه به نتایج به عمل آمده ،ارائه آموزش های مناسب در زمینه پیشگیری و بهبود و درمان بیماری دیابت از طریق بالاتر بردن سطح آگاهی می تواند سبب ارتقای سلامت عمومی و افزایش کیفیت زندگی بیماران دیابتی گردد. کلیدواژه ها: بیماران دیابتی، خود مراقبتی، کیفیت زندگی

ازجمله مشکلات جدی در کشور ما که نیازمند توجه فوری می باشد، روند پرشتاب کهن سال شدن جمعیت است. علی رغم اینکه متعاقباً رشد جمعیت و میزان باروری کل کاهش یافته است، شاخص امید به زندگی در حال افزایش می باشد. این بحران به زودی مسئولین را با چالش های متعددی ازجمله هزینه های گزاف مراقبت های بهداشتی و درمانی حاصل از بیماری های مزمن سالمندان، مواجه خواهد نمود. راه حل کلیدی موجود برای مقابله با این چالش ها، ارائه خدمات مراقبت در منزل به سالمندان می باشد. با توسعه روزافزون کاربرد فن آوری اطلاعات و ارتباطات در حوزه سلامت، تحولی عظیم در نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی صورت می پذیرد. ]1[ به کارگیری این فن آوری ها در خدمات مراقب منزل نقشی ضروری در افزایش کیفیت، تنوع و سهولت ارائه خدمات مراقبتی و درمانی ایفا می نماید. در این رابطه سریواستا و همکارانش به این موضوع اشاره داشته اند که فن آوری اطلاعات و ارتباطات نقش عمده ای در توسعه و تکامل تمامی بخش های تمدن بر عهده دارد و خدمات وب تأثیر قابل توجهی بر کیفیت خدمات و سبک زندگی مردم خواهد داشت. پیاده سازی فن آوری اطلاعات و ارتباطات در بخش سلامت که به عنوان سلامت الکترونیک نیز از آن یاد می شود، امروزه یکی از پرسرعت ترین رشدها را در خدمات مراقبت بهداشت و درمان دارا بوده است. ]2[ به کارگیری فن آوری های اطلاعات و ارتباطات مانند نرم افزارهای یادآوری، مکالمه های تصویری از طریق مشاوره های از راه دور، ارزیابی وضعیت سلامت مددجویان از راه دور، کاربرد پرونده الکترونیک سلامت و کاربرد حسگرهای هوشمند ازجمله لباس هوشمند، ضمن صرفه جویی های اقتصادی، درزمینه کنترل، پایش، تشخیص و درمان بیماری های مزمن تأثیر مثبت داشته است. ]3[ امکان ارزیابی های منظم بالینی و ثبت نتایج گزارش ها در پرونده الکترونیکی بیمار باعث گردیده سالمندان به راحتی با متخصصان مراقبت بهداشتی درمانی، در لحظه و از راه دور ارتباط برقرار نمایند. ]4[ فن آوری های اطلاعات و ارتباطات در کاهش هزینه های بیماران، کاهش تعداد ملاقات کنندگان بخش اورژانس و سرپایی، کاهش مدت زمان اقامت بیمار، بهبود یافتن کیفیت زندگی مرتبط با افزایش سلامت و کاهش هزینه های مراقبت های بهداشتی و درمانی برای نظام سلامت مؤثر می باشد. ]5[ باوجود پیشرفت های چشمگیر، روزآمد و پرشتاب در استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در سطح جهان، کشور ما ایران در این موضوع از دو چالش اساسی رنج می برد. اولا، در ایران مراکز ارائه دهنده خدمات مراقبت منزل در ابتدای مسیر بهره برداری از فن آوری های اطلاعات و ارتباطات می باشند و ثانیا، آگاهی و دانش کافی از بکارگیری انواع فن آوری های اطلاعات و ارتباطات برای مدیران و سرمایه گذاران مراکز ارائه دهنده مراقبت منزل وجود نداشته یا دارای روزآمدی مطلوب نمی باشد. مراکز زیر نظر سازمان بهزیستی به نسبت سایر مراکز موجود، در سطح پایین تری از به کارگیری فن آوری های اطلاعات و ارتباطات قرار دارند. به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات در مراکز ارائه دهنده مراقبت منزل کشور، دامنه وسیعی از چالش ها را شامل می گردد که می توان این چالش ها را از منظر مسائل فن آوری، عوامل انسانی و مدیریتی دسته بندی کرد. سپس، اولویت های چالش های موجود را برحسب نیاز مراکز برای تهیه یک نقشه راهنما برای مدیران و سرمایه گذاران فراهم نمود. نظام های مراقبت از راه دور به طور واضحی منجر به کاهش نرخ بستری مجدد و مصرف منظم داروها توسط افراد سالمند خواهند شد و همراه سازی «فن آوری اطلاعات و ارتباطات» برای بهبود کیفیت ارائه خدمات حمایتی، مراقبتی و درمانی در مراقبت منزل، ضروری می باشد. ازجمله این نظام ها می توان به خدمات سلامت از راه دور، پرستاری از راه دور، مشاوره از راه دور، ارزیابی از راه دور و استفاده مؤثر از پرونده الکترونیک پزشکی اشاره نمود. با توجه به جدید بودن بهره برداری از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی و مراقبت در منزل، ایران نسبت به سایر کشورهای درحال توسعه، در ابتدای مسیر است. اما، ضرورت استفاده از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی، با توجه به روند افزایشی سالمند شدن جمعیت در کشور و سطح درخواست ها برای دریافت خدمات مراقبت منزل و تنوع خدمات ضرورت به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات را تائید می نماید. تضاد منافع: نویسندگان اظهار داشتند که تضاد منافعی وجود ندارد. تشکر و قدردا

مقدمه: پرداخت های غیررسمی پرداخت هایی هستند که به افراد یا سازمان ارائه دهنده سلامت به صورت نقدی یا غیر نقدی و خارج از کانال های پرداخت رسمی، پرداخت می شود. هدف پژوهش حاضر، شناسایی میزان پرداخت های غیررسمی، علل و سیاست مقابله با آن با تأکید بر خصوصیات دموگرافیک بیماران است. روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی است که در زمستان 1392 (قبل از طرح تحول سلامت) و زمستان 1394 (بعد از طرح تحول سلامت) انجام گردید. ابزار گردآوری داده در این تحقیق پرسش نامه و مصاحبه تلفنی با بیمار بود و داده ها از طریق نرم افزار Excel و SPSS جمع آوری و تحلیل شد. یافته ها: پرداخت غیررسمی فقط قبل از اجرای طرح تحول سلامت به میزان 6/1 درصد بیماران بود و پس از اجرای طرح هیچ موردی وجود نداشت. همچنین، میانگین پرداخت غیررسمی به پزشکان 1/11، پرستار 2/22، کارکنان خدمات 2/22 و نگهبان و سایر کارکنان صفر درصد بود. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که در کل طرح تحول سلامت بر میزان پرداخت های غیررسمی در سطح دانشگاه علوم پزشکی شیراز تأثیر (01/0 >p) داشته است و موجب کاهش پرداخت های غیررسمی در سطح دانشگاه شده است.

مقدمه:براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت ، در سال 2000 ، حدود 56 میلیون مرگ در سطح دنیا رخ داده که علت اصلی 13درصد آنها سرطان بوده است. در حال حاضر ، حدود 20 میلیون نفر از جمعیت دنیا به نوعی سرطان مبتلا هستند. هر سال حدود ده میلیون نفر بر تعداد این بیماران افزوده می شود و هفت میلیون از آنان جان خود را از دست می دهند . جمع آوری داده های متغیر ، جامع و به هنگام سرطان ، شرط لازم برای تحقق اهداف پیشگیری سطوح اول ، دوم و سوم در نظام بهداشت و درمان کشور و ارزیابی کارایی استراتژی های پیشگیرانه و برنامه ریزی مناسب است . این مطالعه به منظور مقایسه وضعیت سیستم ثبت سرطان کشورهای توسعه یافته با ایران در سال 1382 انجام گرفت. مروری بر مطالعات : در کشورهای توسعه یافته ثبت سرطان از سه قرن پیش آغاز گردید ، ولی پیشرفت آن آهسته بود. اولین مرکز ثبت سرطان به شیوه امروزی در آلمان پایه گذاری شد که به علت عدم همکاری پزشکان در ارسال داده به این مرکز با موفقیت همراه نبود . در ایالات متحده امریکا ، سیستم ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ، در سال 1935 آغاز گردید . هدف اصلی این سیستم بررسیهای اپیدمیولوژیکی موارد سرطان، بهبود روشهای پیشگیری و درمان ، و کاهش مرگ و میر بود . متعاقب آن ، اولین سیستم ثبت مداوم و موفق سرطان که مبتنی بر افراد بیمار بود در سال 1937 آغاز گردید. در این سیستم ، کلیه پزشکان و مراکز آسیب شناسی موظف شدند برگه های ثبت سرطان را به دفتر آمار مرکزی کشور ارسال کنند . در انگلستان سیستم مدون و منسجم ثبت سرطان از 1960 توسط مراکز منطقه ای انجام گرفت. داده های این مراکز از منابع مختلف مثل بیمارستانها ، آزمایشگاههای آسیب شناسی ، پزشکان و گواهی فوت جمع آوری می شود . اطلاعات شامل خصوصیات دموگرافیک بیمار ، محل ارجاع ، داده های مربوط به تشخیص بیماری و شدت آن ، مراقبت های از بیمار ، مرحله بیماری ، درمان ، وضعیت بالینی و جزئیات مربوط به پیامد بیماری است. در حالی که ثبت سرطان در ایران از سال 1347 آغاز شد . ولی اولین آمار کشوری مربوط به سرطان ، در سال 1365 یعنی دو سال پس از مصوبه قانون ثبت و گزارش اجباری سرطان توسط مجلس شورای اسلامی ، منتشر شد . اداره کل پیشگیری و مبارزه با بیماریها که متولی اجرای قانون مذکور می باشد. دستورالعمل کشوری ثبت و گزارش موارد سرطان را در سال 1371 تدوین و در سال 1379 آن را باز بینی نمود . منبع جمع آوری داده هایی که در حال حاضر ، براساس این دستورالعمل جمع آوری می شوند ، صرفاً مراکز پاتولوژی بوده و اطلاعات شامل خصوصیات دموگرافیکی بیمار ، نام پاتولوژی و تشخیص بیماری است. بحث و نتیجه گیری : داده های ثبت شده در نظام ثبت سرطان ایران ، بسیار ناقص و بیشتر محدود به خصوصیات فردی بیمار و شناسایی تومور می باشد . پیشنهاد می شود به منظور طراحی یک الگوی مناسب سیستم ثبت سرطان در کشورمان ، از نظام ملی ثبت سرطان انگلستان که بزرگترین و جامعترین سیستم در جهان است و توانسته به استاندارد طلائی کیفیت داده های سرطان در سطح بین المللی دست یابد ، استفاده گردد .

مقدمه: دستیابی به رشد اقتصادی پایدار مستلزم سرمایه گذاری در زیرساخت ها برای افزایش ظرفیت های تولیدی است. چنین سرمایه گذاری هایی نه تنها شامل سرمایه گذاری های فیزیکی می شود، بلکه سرمایه گذاری های انسانی، آموزش و سلامت را نیز پوشش می دهد. هدف از مطالعه حاضر تحلیل اثر آموزش نیروی انسانی بخش بهداشت و درمان بر رشد اقتصادی ایران بود. روش ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود که به روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از الگوی خود توضیح با وقفه های توزیعی و داده های سالیانه دوره زﻣﺎﻧی 1370 تا 1398 انجام شد. این پژوهش به تحلیل اثر آموزش نیروی انسانی بخش بهداشت و درمان و نیز اثر آموزش عمومی، آموزش عالی در وزارت علوم، سرمایه گذاری فیزیکی، درجه باز بودن اقتصاد و صادرات بر رشد اقتصادی ایران پرداخته است. داده ها به روش اسنادی از بانک اطلاعات مرکز آمار ایران استخراج و برآوردها با استفاده از نرم افزار ایویوز 10 انجام شد. یافته ها: یافته ها حاکی از تأثیر مثبت متغیرهای مستقل بر رشد اقتصادی ایران بوده است که در آن ضریب آموزش عمومی برابر با 0125/0، آموزش نیروی انسانی بخش بهداشت و درمان برابر با 621/0، آموزش نیروی انسانی در وزارت علوم برابر با 8752/0، سرمایه گذاری فیزیکی برابر با 449/0، درجه باز بودن اقتصاد برابر با 218/0 و صادرات برابر با 2429/0 بدست آمد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش می تواند در اتخاذ سیاست های مناسب به برنامه ریزان و سیاست گذاران در زمینه سرمایه گذاری نیروی انسانی و آموزش افراد در سطوح عمومی و عالی به ویژه در حوزه بهداشت و درمان کمک نماید تا منجر به افزایش رشد اقتصادی شود.

مقدمه: بیمارستان به عنوان یک سازمان ارائه کننده خدمات حساس در حوزه سلامت انسان ها تلقی می شود. عملکرد زنجیره تامین بیمارستان می تواند با تبادل دانش و اعتماد بین تامین کننده و بیمارستان به یکپارچه سازی تامین کنندگان و فن آوری اطلاعات برسد و زمینه ساز رقابت در دنیای رقابتی امروز به ویژه در بخش خدمات باشد. هدف این پژوهش تحلیل عوامل موثر بر تبادل دانش و نقش آن ها در عملکرد زنجیره تامین از طریق یکپارچه سازی تامین کننده بیمارستان های مشهد می باشد. روش کار: مطالعه حاضر به صورت کاربردی بوده که در سال 97-96 انجام گردید. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران و کارکنان تامین کننده بیمارستان های شهر مشهد بوده اند. تعداد 273 نمونه بر اساس نمونه گیری چند مرحله ای از بیمارستان های خصوصی، خیریه و دولتی شهر مشهد انتخاب شدند. پرسش نامه استاندارد با پنج مولفه اعتماد، یکپارچه سازی تامین کننده، یکپارچه سازی فن آوری اطلاعات، تبادل دانش و عملکرد زنجیره تامین بین نمونه ها توزیع گردید. روایی سازه ای پرسش نامه از طریق آزمون تحلیل عاملی تاییدی و پایایی آن با آلفای کرونباخ 871/0 تایید شد. داده ها پس از جمع آوری در نرم افزار SPSS، لیزرل وارد شده و با آزمون های رگرسیونی تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که تاثیر ضرایب مسیر اعتماد و یکپارچه سازی فن آوری اطلاعات بر تبادل دانش (53/0 و 48/0)، اعتماد و یکپارچه سازی فن آوری اطلاعات بر یکپارچه سازی تامین کننده (33/0 و 35/0)، تبادل دانش، یکپارچه سازی تامین کننده بر عملکرد زنجیره تامین (36/0و 71/0) می باشد و آزمون فرضیه های میانجی تاثیر اعتماد، تبادل دانش و یکپارچه سازی تامین کننده بر عملکرد زنجیره تامین را تایید می کند. نتیجه گیری: عملکرد زنجیره تامین بیمارستان ها نیازمند اعتماد بین بیمارستان و تامین کنندگان است و این اعتماد صورت گرفته موجب تبادل دانش و یکپارچه سازی بین تامین کنندگان و فن آوری اطلاعات می گردد که در نتیجه کاهش هزینه، افزایش سرعت و کیفیت بهتر را در پی دارد.

مقدمه: سازمان های امروزی نیازمند کسب، مدیریت و بهره وری از دانش واطلاعات به منظورافزایش کارایی هستند. این مطالعه با هدف تعیین عوامل مؤثر برموفقیت مدیریت دانش در شبکه و مراکز بهداشتی درمانی در استان بوشهر در سال 1392 انجام شده است. روش کار: روش تحقیق توصیفی مقطعی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کارکنان بهداشتی و درمانی چهار شبکه و مرکز بهداشت تنگستان، دشتی، بوشهر و دشتستان در استان بوشهر (240 نفر) در سال 1392 بود که با استفاده از جدول مورگان تعداد نمونه 160 نفر به دست آمد و به شکل تصادفی ساده از جامعه مورد نظر انتخاب گردیدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه عوامل مؤثر بود که ضریب پایایی آن از طریق الفای کرونباخ معادل 89 درصد برآورد گردید. در تجزیه و تحلیل داده ها از تجزیه و تحلیل عاملی و آزمون فریدمن استفاده شد. یافته ها: تمام عوامل (آموزش کارکنان، الگوبرداری، سنجش عملکرد، ساختار دانش، زیرساختار سیستم اطلاعاتی، فرهنگ سازمانی، مشارکت کارکنان و توانمندسازی کارکنان، رهبری و تعهد مدیریت ارشد وکارگروهی ارزشمند) با رتبه میانگین بالاتر از سه بر مدیریت دانش در شبکه های بهداشت ودرمان استان بوشهر مؤثر بودند. همچنین در رتبه بندی این عوامل بر اساس آزمون فریدمن مشخص شد که عامل مشارکت کارکنان با میانگین رتبه ای 74/6 بیشترین و عامل ساختار دانش با رتبه میانگین 09/4کم ترین تأثیر را بر مدیریت دانش دارند. نتیجه گیری: تعیین واولویت بندی عوامل مهم مدیریت دانش درمحیط های بهداشتی ودرمانی موجبات خدمات رسانی بهتر و تسهیل یادگیری،آموزش و پ ژوهش خواهد شد.

مقدمه: یکی از الزامات مهم در اعتباربخشی مراکز، وجود خط مشی های مکتوب در واحدهای مختلف سازمان از جمله بخش مدارک پزشکی می باشد. لذا این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تدوین و اجرای خط مشی های مدارک پزشکی بر امتیاز خط مشی های اعتباربخشی بخش مدارک پزشکی در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد انجام پذیرفت. روش کار: این مطالعه در سال 1392 به روش مداخله ای انجام گرفت. با توجه به محدود بودن تعداد بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، نمونه گیری از نوع سرشماری بود. بعد از انجام مداخله مورد نظر، امتیاز خط مشی های اعتباربخشی مدارک پزشکی مجدداً سنجیده شد. ابزار گردآوری داده ها، چک لیست استاندارد ابلاغی وزارت بهداشت بود و داده ها با استفاده از پارامترهای آماری توصیفی و آمار تحلیلی در محیط نرم افزار SPSS 18 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج پژوهش اختلاف آماری معنی داری را بین امتیاز خط مشی های مدارک پزشکی قبل و بعد از مداخله نشان داد (01/0p<) همچنین امتیاز خط مشی های بخش مدارک پزشکی بعد از مداخله افزایش یافت. نتیجه گیری: با توجه به این که عملکرد بخش مدارک پزشکی بعد از انجام مداخله در قسمت خط مشی های چک لیست ممیزی کلیه اوراق پرونده در زمان ترخیص، کنترل و رفع نقص و تکمیل پرونده های پزشکی حداکثر ظرف 14 روز پس از ترخیص، ختم پرونده پزشکی ناقص و انطباق پرونده های سرپایی با بستری در سطح بسیار ضعیف و ضعیف بوده است. بنابراین مسئولین مدارک پزشکی بیمارستان ها باید تلاش بیشتری برای اجرای خط مشی ها در عمل انجام دهند.

مقدمه:آموزش مجازی با استفاده از انواع فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی محیط آموزش سنتی را در محیطی مجازی شبیه سازی کرده و برچارچوب و خدمات پشتیبانی از نظام های آموزشی تاثیرات زیادی گذاشته است. خدمات کتابخانه ای یکی از خدمات پشتیبانی است، که چندان مورد توجه طراحان این نظام آموزشی قرارنگرفته است. هدف پژوهش، بررسی دیدگاه مدیران و دانشجویان مراکز آموزش مجازی، راجع به نقش کتابخانه، انواع و شیوه ارائه منابع در کتابخانه مجازی بوده است. روش کار: پژوهش حاضر، یک مطالعه بنیادی- کاربردی است که در سال 93-1392 با ابزار پرسشنامه انجام گرفته است. برای روایی پرسشنامه ها به ده نفر از متخصصین رشته ارسال شد و در نهایت به تایید شش نفر از آن ها رسید و پایایی پرسشنامه مدیران با عدد 79/0 و پرسشنامه دانشجویان با عدد 71/0 مورد تائید قرار گرفت. جامعه پژوهش شامل مدیران و دانشجویان 19مرکز آموزش مجازی دانشگاه های شهر تهران بوده است. یافته ها: در ارتباط با نقش کتابخانه، مدیران «توانمندساختن کاربر» ودانشجویان «پژوهش» را در اولویت اول قرارداده اند. دربین منابع ارائه شده، «پایگاه هاای اطلاعاتی» و«کتاب های درسی» رتبه اول را از دیدگاه هر دو گروه گرفته اند. در ارتباط با شیوه ی ارائه منابع، مدیران «دسترسی به چکیده و اطلاعات کتابشناختی» و دانشجویان « دسترسی به تمام متن منابع» در اولویت اول مورد توجه قرار دادند. نتیجه گیری: براساس یافته ها، از آنجاکه کتابخانه مجازی نقش بسزایی در آموزش مجازی دارد، توجه به اختلاف نظرهای این دو گروه بسیار حائز اهمیت می باشد. لذا، مدیران باید برنامه های خدمات کتابخانه ای خود را در جهت نیازهای دانشجویان ارائه دهند تا جایگاه کتابخانه مجازی درپشتیبانی از آموزش و پژوهش به خوبی نمود پیدا کند.

مقدمه: همواره درباره مفهوم و چارچو بهای کتابخانههای دیجیتالی ابهام وجود داشته چون کتابخانه ی الکترونیکی، مجازی، بدون دیوار، هیبرید و راه دور و دیجیتالی، اغلب با هم یا به جای هم به کار رفته اند. حتی تعریف جامع و استانداردی از کتابخانه های دیجیتالی که همگان در مورد آن توافق داشته باشند، وجود ندارد ولی تعریف فدراسیون کتابخانه های دیجیتالی یکی از پذیرفته شده ترین و پٌر استنادترین تعاریف است. هدف این پژوهش بررسی مهمترین شاخص ها برای طراحی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی و ارائه ی معیارهای نسبی برای آن بود. روش بررسی: در این پژوهش پیمایشی - توصیفی، با روش کتابخانه ای، متون و منابع موجود درباره کتابخانه های دیجیتالی مطالعه و عناصر مهم در طراحی این کتابخانه ها و شش کتابخانه ی دیجیتالی موفق و استاندارد خارجی شناسایی شد. اطلاعات به دست آمده تحلیل و شاخ صهای کلی برای طراحی کتابخان ههای دیجیتالی تعیین شد. یافته ها: چهارده شاخص اصلی برای طراحی کتابخانه های دیجیتالی عبارت اند از: منابع تمام متن، کاربران ویژه، دسترسی مطمئن و پایدار به منابع، قالب منابع، جستجو و بازیابی، مجموعه سازی، توسعه زیرساخت ها و تجهیزات، نیروی ا نسانی متخصص، سازماندهی، قابلیت همکاری با دیگر کتابخانه ها، خدمات، منابع چاپی در کنار منابع دیجیتالی، استاندارد و استانداردسازی و رعایت مالکیت معنوی. هر شاخص دارای زیربخش های مختلفی برای حوزه های متفاوت کتابخانه دیجیتالی است. نتیجه گیری: مطالعه های با این رویکرد به بررسی شاخص های دخیل در امر طراحی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی یافت نشد. می توان از یافته های این مطالعه در آینده به عنوان معیار طراحی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی بهره گرفت.

مقدمه: یکی از راه های پیشنهادی برای سازماندهی اطلاعات وب سایت ها، استفاده از ابربرچسب هاست. استفاده از انواع ابربرچسب ها می تواند در میزان دقت بازیابی موتورهای کاوش و همچنین بالا بردن رتبه وب سایت در لیست نتایج موتورهای کاوش تأثیرگذار باشد. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت ابربرچسب ها در ساختار وب سایت های کتابخانه های مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی ایران بود. روش کار: این مطالعه به روش پیمایش توصیفی و بر روی 31 وب سایت انجام شد که در کل 342 صفحه وب را تشکیل می دادند. تعداد صفحات از طریق نقشه سایت شمارش شد و داده ها با استفاده از سیاهه وارسی جمع آوری شده و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از میان 15 نوع ابربرچسب مورد بررسی، ابربرچسب های عنوان (98.53 درصد) و مجموعه نویسه ها ) 89.47 درصد) بیشترین میزان استفاده و ابربرچسب تجدیدکردن ) صفر درصد) کمترین میزان استفاده را در میان ابربرچسب های دیگر داشتند. میزان استفاده ابربرچسب های کلیدواژه و توصیف نیز به ترتیب 55.6 و 55.2 درصد بود. در کل، 100 درصد وب سایت های مورد بررسی، حداقل از یکی از ابربرچسب ها استفاده کرده بودند. بحث: ابربرچسب های عنوان، مجموعه نویسه ها، روبات، کلیدواژه و توصیف مورد توجه بیشتر طراحان وب سایت های کتابخانه های مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی بوده، در حالی که ابربرچسب های موثر گوگل بوت، تجدید کردن، اقلام بی اعتبار، حافظه نهان کمتر مورد عنایت واقع شده اند. مشارکت کتابداران در ایجاد وب سایت های کتابخانه ها و توجه به استفاده از انواع ابربرچسب های مورد نیاز نقش فزاینده ای در بازیابی اطلاعات الکترونیکی خواهد داشت.