درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: یکی از عوامل مهم بقای هر سازمان، که+ موجب افزایش بهره وری سازمانی نیز می شود، برخورداری از انسجام در ارزش ها و باورها و به طور کلی فرهنگ سازمانی آن می باشد. از این رو، برای هر سازمانی که به دنبال دستیابی به نوعی مزیت است، اطمینان از چگونگی فرهنگ سازمانی موجود و توجه به راه های کاربردی برای ایجاد انسجام در آن از اولویت های اصلی به شمار می رود. هدف از نگارش مقاله حاضر، بررسی مولفه های فرهنگ سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بوده است.روش بررسی: تحقیق حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی بود. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع، از روش کتابخانه ای نظیر کتب و مجلات علمی و برای جمع آوری داده ها جهت تحلیل و آزمون فرضیه های پژوهش، از پرسش نامه محقق ساخته استفاده گردید. روایی صوری آن توسط تعدادی از استادان و متخصصان تایید شد و پایایی آن با استفاده از ضریب Cronbach’s alpha برابر 80 درصد و 90 درصد به ترتیب برای وضعیت موجود و مطلوب محاسبه گردید. جامعه آماری این پژوهش 1670 نفر شامل کلیه کارکنان ستادی و معاونت ها و اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، پرسش نامه بین 160 نفر توزیع گردید. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه ها از روش های آمار استنباطی استفاده شد.یافته ها: در نمونه مورد مطالعه، بین وضع موجود و مطلوب عناصر فرهنگ سازمانی تفاوت معنی داری وجود داشت.نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که وضعیت موجود فرهنگ سازمانی در دانشگاه نیازمند بازنگری و اصلاح است و با وضعیت مطلوب تفاوت معنی داری داشته است.

مقدمه: ارزشیابی عملکرد منابع انسانی نیاز به شاخص های مناسب برای سنجش عملکرد دارد. در واقع تدوین شاخص، اساسی ترین منبع اطلاعاتی برای هر گونه ارزشیابی می باشد. در واقع هدف این مقاله، تدوین شاخص های منابع انسانی در بخش بهداشت و درمان به منظور تامین اطلاعات کافی جهت ارزیابی مدیریت منابع انسانی در این بخش است که این کار با طراحی یک چارچوب مفهومی جهت تدوین و طبقه بندی شاخص ها صورت گرفته است.روش بررسی: در تحقیق حاضر، با توجه به اهمیت موضوع و اهداف پژوهشی از روش توصیفی- کاربردی استفاده شده است. حوزه مطالعه در این پژوهش، اداره نیروی انسانی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی اصفهان بود و زمان انجام آن 85-1384 بوده است. جهت بررسی روند پژوهش و به منظور عملی کردن مراحل مختلف علمی طرح، یک چارچوب مفهومی برای طرح تنظیم گردید و بر اساس آن شاخص ها تدوین و اعتبار سنجی به روش گروه های بحث متمرکز صورت گرفت.یافته ها: شاخص های طراحی شده در زمینه مدیریت منابع انسانی، به 7 گروه که شامل درون داد، فرایند، برون داد، کارایی، اثربخشی، بهره وری و پیامد طبقه بندی شده است، مجموع شاخص ها در این طبقات 60 شاخص می باشد. نمره نهایی شاخص در اداره نیروی انسانی دانشگاه علوم پزشکی 1042 بوده است که 63 درصد از کل نمره را به خود اختصاص داده است.نتیجه گیری: به منظور نظارت و و ارزشیابی فعالیت های واحدهای منابع انسانی در سازمان ها، شاخص ها یکی از ابزارهای مهم و اساسی تلقی می شوند. ازاین رو طراحی شاخص، به عنوان یک سیستم اطلاعات ارزیابی منتبع انسانی در سطوح مختلف سیستم بهداشتی و درمانی از مهمترین وظایف مدیران و کارشناسان این حوزه ها می باشد.

مقدمه: این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد مدیران بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با روش تحلیل پوششی داده ها ( DEAیاData Envelopment Analysis ) انجام شده است. همچنین به علت کیفی بودن بعضی معیارهای ارزیابی عملکرد مدیران از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP: Analytical Hierarchy Process) برای تبدیل داده های کیفی به کمی استفاده شده است.روش بررسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه پژوهش این مطالعه مدیران بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (29 نفر) در سال 1387 بودند. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها (DEA) و روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بوده است که با استفاده از نرم افزارهای DEA-Excel Solver و Expert Choice صورت گرفت. مدل مساله خروجی محور در حالت بازده به مقیاس متغیر انتخاب شد.یافته ها: بیشترین مورد اختلاف بین وضعیت موجود و وضعیت بهینه در نهاده ها و ستاده ها، وضعیت مربوط به ستاده نسبت درآمد به هزینه بود.نتیجه گیری: در روند تحقیق، مدیران کارا تعیین شدند و بازده به مقیاس هر مدیر مشخص شد. از بین 29 مدیر 15 مدیر کارا و سایر مدیران ناکارا بودند. شاخص های عدم سختی کار، تعداد نیروی متخصص و تعداد نیروی درمان به عنوان ورودی و شاخص های نمره فرم عملکرد، ضریب اشغال تخت، زمان آخرین پرداخت ها و نسبت درآمد به هزینه به عنوان خروجی انتخاب شدند.

مقدمه: فرسودگی شغلی در پاسخ به فشار روانی مزمن و بیشتر در حرفه های خدمات انسانی به وجود می آید و می تواند به عواقبی مثل افزایش هزینه های کاری، کاهش عملکرد و ... منجر گردد. هدف این مطالعه، بررسی فرسودگی شغلی مدیران اجرایی و پرستاری در سه حیطه خستگی عاطفی، مسخ شخصیت و عملکرد فردی و نیز رابطه آن با برخی ویژگی های دموگرافیک و شغلی آنان در بیمارستان های دانشگاهی اصفهان بوده است.روش بررسی: این پژوهش مقطعی به صورت سرشماری در بین تمامی 198 نفر مدیران اجرایی و پرستاری (مترون، سوپروایزر و سرپرستار) بیمارستان های دانشگاهی اصفهان در نیمه اول سال 1389 صورت گرفت که 166 نفر پرسش نامه ها را تکمیل نمودند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه فرسودگی شغلی Maslach & Jackson بومی شده با Cronbach’s alpha 86 درصد استفاده گردید. در آمار استنباطی از آزمون های Kruskal- Wallis، رگرسیون و Chi-Square استفاده شد و داده ها با استفاده از آمار توصیفی و به وسیله نرم افزار 16SPSS تحلیل گردید.یافته ها: بیشترین فرسودگی شغلی با شدت متوسط و زیاد به ترتیب در سرپرستاران، سوپروایزرها، مدیرانی که هم سوپروایزر بوده اند و هم سرپرستار، مترون ها و مدیران اجرایی بوده است. بین میانگین فرسودگی شغلی با سمت سازمانی، جنس و سن ارتباط معنی داری وجود داشت، به طوری که سرپرستاران بیشترین و مترون ها کمترین میانگین را داشتند. فرسودگی شغلی در زنان بیشتر از مردان بود و با افزایش سن کاهش می یافت ولی ارتباط معنی داری با وضعیت تاهل، مدرک تحصیلی، زمان شیفت کاری، تعداد شیفت کاری، وضعیت استخدام، سابقه کار و سابقه کار در سمت فعلی وجود نداشت. میانگین خستگی عاطفی و سمت سازمانی ارتباط معنی داری داشتند و سرپرستاران بیشترین و مترون ها کمترین میانگین را داشتند. بین مسخ شخصیت و سمت سازمانی ارتباطی وجود نداشت.نتیجه گیری: وجود سطوح مختلف فرسودگی شغلی با توجه به کیفیت فعلی خدمات مدیریتی در سطوح اجرایی و پرستاری بیمارستان ها، لزوم اتخاذ سیاست های جدید جهت تعدیل و پیشگیری از این پدیده را محرز می سازد. تشخیص وجود مشکل، فهم نیاز به حمایت، پذیرش و مشارکت در تکنیک های حل مشکل و هدف گذاری واقعی از جمله عوامل بسیار موثر در پیشگیری از فرسودگی شغلی مدیران می باشد.

امروزه سازمان ها در چارچوب مدیریت دولتی نوین در جهت رقابت جهانی، تولید و فراهم آوردن محصولات و خدمات با کیفیت و بهره برداری و بهکارگیری نیروی کار متنوع، خودشان را از طریق فرآیندهای مهندسی مجدد، ساختاردهی مجدد،کوچکسازی و برون سپاری بازسازی کرده اند. اما این تحولات باعث تغییر قرارداد روانی، روابط استخدامی و گذار از استخدام همیشگی به استخدام قراردادی شده است که از نظر کارکنان، امنیت شغلی آنان را به خطر انداخته است. قابلیت استخدام مفهومی است که برای مواجهه با عدم امنیت شغلی در استخدام مطرح شده است. به عبارتی به عنوان جایگزین امنیت شغلی است .بنابراین، این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال است: عوامل سازمانی مؤثر بر قابلیت استخدام کارکنان در سازمان های دولتی کدامند؟ پژوهش حاضر پیمایشی مبتنی بر روش همبستگی با استفاده از انتخاب نمونه است و حجم نمونه براساس روش نمونه گیری طبقه بندی 12سازمان و تعداد نمونه 450 نفر است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که عوامل سازمانی: آموزش و توسعه،ارزیابی عملکرد و ارتقا، جابه جایی و انتقال بر قابلیت استخدام کارکنان مؤثرند اما متأسفانه وضعیت این عوامل در سازمان های دولتی استان تهران مناسب نیست.

مقدمه: رضایت شغلی ازعوامل مهم افزایش بهره وری، تعلق و دلبستگی کارکنان به محیط کار و افزایش کمیت و کیفیت کار است. هدف کلی این مقاله، تعیین میزان رضایت شغلی کارکنان مدارک پزشکی مراکز آموزشی درمانی استان کرمانشاه بوده است.روش بررسی: این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی است. با توجه به محدود بودن تعداد کارکنان بخش مدارک پزشکی در مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال 1385، تعداد 42 نفر به صورت تصادفی و به روش احتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه توصیف شغل ( JDIیا Job Descriptive Index ) بود که در ابعاد کار در شغل فعلی، امکانات و شرایط محیط کار، حقوق و مزایا، سرپرستی، روابط همکاران و ارتقای شغلی آنان با مقیاس نگرش سنج لیکرت طراحی شد. پس از جمع آوری داده ها، متغیرهای مورد بررسی در قالب ارایه جداول و نمودارها توصیف گردید و سپس با استفاده از آزمون های مناسب آماری تجزیه و تحلیل شد. روایی و پایایی پرسش نامه توسط گروه محققین JDI در سال 1997 به تایید رسیده است.یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که 71.4 درصد از کارکنان از کار خود رضایت دارند و 28.6 درصد از آن ها از کار خود ناراضی اند. همچنین ارتباط بین رضایت کارکنان با رضایت از کار در شغل فعلی، جنبه های سرپرستی، روابط همکاران، ارتقا و ترفیع، حقوق و مزایا و شرایط محیط کار تایید شد.نتیجه گیری: حدود 75 درصد کارکنان مدارک پزشکی از شغل خود رضایت داشتند. رضایت از جنبه های مختلف از قبیل رضایت از کار، روش های سرپرستی، روابط بین همکاران، ترفیعات، حقوق و مزایا و شرایط محیط کار، سبب ارتقای رضایت شغلی می گردد.

"مقدمه: کتابخانه‌ی دانشگاهی قلب دانشگاه محسوب می‌شود. سیر تحول فن‌آوری اطلاعات اهمیت آن‌ها را بیشتر از گذشته کرده است. کتابخانه‌ی‌ها برای سازگار شدن با تحولات جدید ملزم به شناسایی نقاط قوت و ضعف خود هستند. این تحقیق به ارزیابی وضعیت کتابخانه‌ی‌های دانشگاه علوم پزشکی تبریز پرداخته است و هدف آن شناسایی نقاط قوت و ضعف زیر ساخت اطلاع‌رسانی کتابخانه‌ی‌ها، آگاهی مسؤولان و کمک به برنامه‌ریزان بخش آموزشی و پژوهشی است. روش بررسی: در این تحقیق به مطالعه‌ی توصیفی 8 کتابخانه‌‌ی دانشکده‌ای و یک کتابخانه‌ی مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تبریز پرداخته شد. داده‌های این تحقیق با استفاده از چک لیست استخراج شده از معیارهای موجود در استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران از کتابخانه‌‌های دانشگاه، آموزش کل، امور مالی و حسابداری دانشگاه و دانشکده‌ها جمع‌آوری شد و در نرم‌افزار Excel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین نتایج حاصل با توجه به معیارهای استاندارد‌های کتابخانه‌‌های دانشگاهی ایران مورد مقایسه قرار گرفت. برای روایی و پایایی چک لیست از معیارهای مطرح در استانداردهای کتابخانه‌‌های دانشگاهی ایران، چک لیست‌های قبلی و نظر متخصصان استفاده شد. یافته‌ها: کتابخانه‌‌های دانشگاه علوم پزشکی تبریز از نظر نیروی انسانی 89 درصد، از نظر مجموعه 9 درصد، از نظر فضای کتابخانه‌‌ها 69 درصد و از نظر بودجه، 81 درصد استاندارد کتابخانه‌‌های دانشگاهی ایران را رعایت کرده‌اند. نتیجه‌گیری: وضعیت کتابخانه‌‌های دانشگاهی علوم پزشکی تبریز در مقایسه با استانداردها از نظر منابع در سطح پایین و از جهت نیروی انسانی، فضا و بودجه در وضعیت خوبی قرار دارد. برای بهره‌وری مناسب، لزوم ایجاد خط و مشی مدون و مصوب مجموعه‌گستر، تشکیل کمیته‌ی کتابخانه‌‌ها، متمرکز کردن فعالیت‌های کتابخانه‌‌ها، تشکیل فهرستگان کتابخانه‌‌های دانشگاه و درخواست بودجه‌ی مستقل و کافی برای برنامه‌ریزی‌های مدون کتابخانه‌‌ها در جهت رفع مشکلات کتابخانه‌‌های دانشگاه علوم پزشکی تبریز بسیار ضروری است."

پژوهش حاضر با هدف بررسی مولفه های فرهنگ شهروندی در حیطه هویت ملی و هویت جهانی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی منطقه4و دانشگاه های دولتی یزد، اصفهان، تهران، مشهد و شیراز در رشته های علوم تربیتی، جامعه شناسی و روانشناسی بالغ بر283نفر بوده است. از بین جامعه آماری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی در نرم افزار اکسل تعداد103نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شدند. ابزار گردآوری اطلاعات درپژوهش حاضر پرسشنامه محقق ساخته تدوین مولفه های فرهنگ شهروندی در دو حیطه هویت ملی و جهانی با مقیاس5درجه ای لیکرت بوده است. برای تعیین روایی ابزار پژوهش از روایی صوری، محتوایی و سازه استفاده گردید. اعتبار ابزار اندازه گیری بااستفاده از ضریب آلفای کرونباخ معادل0.95 برآورد شد که حاکی از اعتبار بالای ابزار اندازه گیری است. تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو سطح آمار توصیفی شامل(میانگین،انحراف معیار ،واریانس)و آمار استنباطی شامل تحلیل عاملی،آزمونTتک متغیره،آزمون خی دو،آزمون تعقیبیLSD برآورد گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بعد هویت ملی دارای20زیر مولفه است که از این میان «ارزش گذاری به میراث فرهنگی» با بار عاملی0.81 بیشترین ضریب و مولفه«استفاده از اصطلاحات و ضرب المثلهای فارسی»با بار عاملی0.34 کمترین مقدار را به خود اختصاص داده است. در بعد هویت جهانی بیشترین بار عاملی مربوط به مولفه «آگاهی از نقش خود به عنوان شهروند جامعه جهانی» با بار عاملی0.71 و کمترین بار عاملی مربوط به مولفه«توانایی ارزیابی ونقد مسائل محیطی جهانی»با بار عاملی0.34 بوده است. در بعد هویت ملی و هویت جهانی بین نظرات پاسخگویان با توجه به رشته تخصصی تفاوت وجود داشت. در بعد هویت ملی میانگین پاسخگویان با رشته جامعه شناسی در مقایسه با روان شناسی بالاتر است. همچنین میانگین نظرات پاسخگویان با رشته علوم تربیتی بالاتر از روان شناسی می باشد. در بعد هویت جهانی میانگین روان شناسی بالاتر از جامعه شناسی و علوم تربیتی بالاتر از جامعه شناسی بوده است ولی در سایر ابعاد جمعیت شناختی بین نظرات پاسخگویان تفاوتی مشاهده نگردید.

هدف تحقیق حاضر بررسی میزان استفاده از مفاهیم تربیت شهروندی در محتوای کتابهای درسی تعلیمات اجتماعی در دوره راهنمایی از دیدگاه دبیران این دروس در شهرستان های لامرد و مهر در سال تحصیلی 88-78 بوده است. نمونه آماری تحقیق، تعداد 64 نفر از دبیران زن و مردِ درس اجتماعی، دارای مدارک تحصیلی فوق دیپلم تا لیسانس می-باشد. ابزار تحقیق، یک پرسشنامه 30 سئوالیِ محقق ساخته در قالب طیف لیکرت بود که ضریب پایایی آن برابر 91/. محاسبه گردید. داده های جمع آوری شده با روشهای آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و روشهای آمار استنباطی (تحلیل واریانس یک عاملی و دوعاملی، آزمونهای تعقیبی بر اساس فواصل اطمینان همزمان و آزمون فریدمن) مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داده است؛ که میزان استفاده از مفاهیم تربیت شهروندی در محتوای کتابهای این دوره متفاوت است، در پایه سوم نسبت به سایر پایه ها بیشتر از مفاهیم تربیت شهروندی استفاده شده است. به طور کلی بر اساس دیدگاه دبیران کتب تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی، از نظر میزان آموزش مفاهیم تربیت شهروندی در قالب مولفه های شهروندی؛ شامل حقوق، تکالیف، عدالت و برابری، مشارکت اجتماعی ،مشارکت سیاسی و سواد سیاسی در سطح متوسط و کمتر از حد انتظار بوده است.

انجام و پیشبرد فعالیت سازمانی مستلزم صرف منابعی است که تأمین آن ها برای سازمان با هزینه های سنگینی همراه است. در این میان سازمان های دولتی با برخورداری از منابع دولتی مسئولیتی اساسی در بهره برداری بهینه از این منابع دارند. ارزیابی عملکرد فعالیتی است که به مدیران امکان نظارت و پایش بر نحوهی بهکارگیری منابع را داده و از این طریق امکان شناسایی نقاط ضعف سازمانی و بهبود آن ها را فراهم میآورد. تاکنون الگوهای متعددی برای ارزیابی عملکرد ارایه شده که هر سازمان با توجه به ویژگیهای خود باید از الگویی متناسب استفاده کند. پژوهش حاضر با شناسایی و در نظر گرفتن الزامات ستاد تعزیرات گندم، آرد و نان کشور، الگویی برای ارزیابی عملکرد آن طراحی و به طور آزمایشی برای داده های سال 1386 استفاده شده است. در این الگو که مبنای اصلی آن روش ارزیابی متوازن است، تغییر و تعدیلاتی در انتخاب حوزه ها و گروه های ذینفعان ایجاد شده و مدل مفهومی پیشنهادی برای ارزیابی عملکرد سازمان مورد نظر شکل گرفته است. طراحی این مدل در چهار مرحله تعریف و بیان مسئله و بررسی مبانی نظری و سوابق ارزیابی عملکرد در سازمان های اجرایی کشور، بررسی ماهیت فعالیت ها و مأموریت های ستاد تعزیرات گندم، آرد و نان کشور، مقایسهی خروجیهای مراحل اول و دوم برای تدوین مدل مفهومی ارزیابی عملکرد ستاد و در نهایت جاریسازی و طرح تفصیلی نظام انجام شده است. انطباق این الگو با ویژگیهای حاکم بر این سازمان امکان بهره برداری مطلوب از نتایج آن را پدید میآورد. فرآیند بهکار رفته در پژوهش حاضر میتواند راهنمای مناسبی برای سایر سازمان ها در طراحی الگوی بومی ارزیابی عملکرد به شمار رود.