محمود ابوالقاسمی

از نظر بسیاری از متخصصان و صاحب نظران آموزش عالی، مهم ترین عامل ناکارآمدی سیاست گذاری آموزش عالی ایران در حال حاضر، منطبق نبودن سیاست ها و تصمیم های این حوزه با پشتوانه های علمی، نظری و پژوهشی است. سیاست پژوهی به عنوان فرایندی پژوهشی، معطوف به ارائه گزینه های سیاستی و ناظر به عمل، به سیاست گذاران، تعریف می شود و می تواند در سیاست گذاری منطقی و عقلایی در حوزه آموزش عالی بسیار مؤثر باشد؛ ازاین رو هدف کلی این مقاله، آسیب شناسی فرایند سیاست پژوهی در آموزش عالی ایران است. به منظور نیل به این هدف، جامعه آماری مقاله حاضر، مراکز، مؤسسه ها و پژوهشکده های سیاست پژوهی، اعم از مؤسسه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا غیروابسته به این وزارتخانه، سیاست گذاران باسابقه در حوزه آموزش عالی و همچنین خبرگان علمی این حوزه بودند که 14 نفر از آن ها به صورت هدفمند برای انجام مصاحبه های عمیق انتخاب شدند و روایی یافته ها نیز با روش های تطبیق مشارکت کنندگان و بازبینی همکاران بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از کدگذاری باز و محوری استفاده شده است. یافته های پژوهش، حاکی از وجود 113 گزاره مفهومی (مقوله فرعی)، 14 مقوله اصلی در قالب پنج بعد عوامل زمینه ای و محیطی، عوامل ساختاری، عوامل کارکردی (مربوط به سیاست گذاران/ تصمیم گیران آموزش عالی و سیاست پژوهان آموزش عالی)، و عوامل تعاملی و ارتباطی بود که روابط بین آن ها در الگوی پژوهش ترسیم شد.

تحقیق حاضر با هدف"" طراحی الگوی توسعه حرفه ای معلمان ابتدایی مدارس استثنایی گروه کم توان ذهنی"" انجام شد. روش پژوهش، آمیخته بود. در بخش کیفی، جامعه آماری شامل کلیه خبرگان آموزش و پرورش و علوم تربیتی بود. نمونه آماری برابر 15 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید. در بخش کمی، جامعه آماری کلیه معلمان ابتدایی گروه کم توان ذهنی شهر تهران به تعداد 347 نفر بودند. بر اساس فرمول کوکران تعداد200 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های کیفی، با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده های کمی از روش حداقل مربعات جزئی استفاده گردید. نتایج حاصل از یافته ها نشان داد که الگوی توسعه حرفه ای معلمان، شامل سه مولفه محتوا، زمینه و فرایند است. مولفه محتوا با بار عاملی(439/0) در جایگاه اول و مولفه های زمینه(309/0) و فرایند(291/0) در مرتبه های بعدی قرار داشتند. شاخص پیش بینی کنندگی (631/0) حاکی از آن بود که مولفه های توسعه حرفه ای از قدرت بالایی برای پیش بینی توسعه حرفه ای معلمان برخوردارند.

در این مقاله، عوامل مؤثر بر جذب دانشجو توسط مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی به استناد دیدگاه های ذینفعان و سیاستگذاران این خرده نظام از دو جنبه میزان اهمیت و عدم قطعیت رخداد آنها طی افق زمانی سند چشم انداز 1404 مورد شناسایی قرار گرفته اند. به این منظور، روش پژوهش آمیخته شامل اجرا و تحلیل مصاحبه های نیمه سازمان یافته با صاحبنظران حوزه آموزش عالی غیرانتفاعی )در بخش کیفی( و جمع آوری و تحلیل نظرات ذینفعان و سیاستگذاران در قالب پرسشنامه تهیه شده از نتایج تحلیل کیفی )در بخش کمّی(، اجرا شده است. در بخش کیفی 103 عامل (خرده مقوله) در 4 سطح کلی بین المللی، ملی، نظام آموزش عالی کشور و نظام درونی این مؤسسات شناسایی شدند. نتایج بخش کمّی نشان داد که بنا بر دیدگاه هر دو گروه ذینفعان و سیاستگذاران، کیفیت آموزشی مؤسسات غیرانتفاعی و رتبه و اعتبار آنها طی ده سال آینده به عنوان مهم ترین عامل جذب دانشجو توسط آنها مطرح خواهد بود. به علاوه، از دیدگاه ذینفعان، وضعیت بودجه تخصیصی به دانشگاه های دولتی و وضعیت دانشگاه آزاد اسلامی، دارای بیشترین عدم قطعیت بوده اند. سیاستگذاران نیز، وضعیت بازار کار و اشتغال در کشور و رقابت جریان های سیاسی طی ده سال آینده را به عنوان عواملی با بیشترین عدم قطعیت تلقی کرده اند. آزمون های آماری نشان داده اند که بین نظرات ذینفعان و سیاستگذاران در سطوح 4گانه کلی مورد اشاره در بالا، تفاوت معنی داری به جهت میزان اهمیت عوامل وجود نداشته است لیکن سیاستگذاران، بیشترین عوامل دارای عدم قطعیت را در سطوح ملی ؛ و ذینفعان، این عوامل نایقین را ذیل سطح نظام آموزش عالی کشور ارائه نموده اند.

هدف از این تحقیق بررسی موانع تولید علم از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی90-1389 بود. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری 546 نفر شامل کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی بود که براساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 226 نفر به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته حاوی 29 سؤال در چهار مؤلفه (مانع) با پایایی93/0 بر مبنای مقیاس 5 سطحی لیکرت بود. نتایج آزمون t تک گروهی و آزمون فریدمن نشان داد که از دیدگاه اعضای هیئت علمی موانع فرهنگی- اجتماعی، موانع ارتباطی، موانع آموزشی و موانع فردی در حد بالا بر تولید علم تأثیر گذار و به ترتیب از درجه اهمیت بیش تری نسبت به یکدیگر برخوردار هستند. که در این بین عواملی نظیر شعار زدگی در جذب و نگهداری نخبگان؛ فقدان ارتباط منسجم و سازمان یافته بین دانشگاه ها و مراکز پژوهشی؛ آموزش مبتنی بر انتقال دانش به جای ترویج خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی؛ غلبه دید کمیت گرایی و عدم توجه کافی به کیفیت فعالیت های پژوهشی نزد محققان به ترتیب در صدر گویه های مربوط به موانع مذکور قرار گرفتند.

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل مدیریت عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه کابل که به روش تحقیق کیفی و از نوع تحلیل مضمون انجام گرفته است. به منظور اطمینان از روایی و اعتبار دسته بندی یافته ها، گزارش نهایی با سه نفر از مصاحبه شوندگان و سه نفر از اساتید همکار و دونفر از دانشجویان دکتری مدیریت آموزشی و برنامه ریزی توسعه آموزش عالی همکار ساخته شد، نظریات و پیشنهادات آنها در نهایی کردن گزارش و طراحی مدل لحاظ شده است. جمع آوری داده ها به روش مصاحبه نیمه ساختار یافته با ۲۰ نفر از خبرگان و صاحب نظران دانشگاه کابل که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، دیدگاه آن ها در مورد عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه کابل بررسی شد، با شناسایی و دسته بندی مقوله ها و مضامین، از دل داده های مصاحبه چند مؤلفه از مدیریت عملکرد اعضای هیئت علمی بدست آمد که شامل پنج مؤلفه و مقوله کلی در قالب مدل پارادایمی از جمله شرایط و عوامل تأثیر گذار فردی (برنامه ها و فعالیت های عملکرد هیئت علمی، دیدگاه رهبری دانشگاه نسبت به بهسازی عملکرد هیئت علمی، استخدام هیئت علمی براساس روابط سیاسی و قومی)، شرایط و عوامل سازمانی(دانشگاه) در مورد کار و فعالیت هیئت علمی: (قوانین و مقررات، ساختار و فرهنگ سازمانی، امتیازات مالی و حقوق مکفی)، ابعاد و جنبه های فعالیت و عملکرد اعضای هیئت علمی (بعد فردی، آموزشی، حرفه ای، پژوهشی و سازمانی)، شرایط و عملکرد مسئولان وزارت و دانشگاه (مدیران و مسئولان تحصیلات عالی، رهبری دانشگاه، انتظارات هیئت علمی از مسئولین، خصوصیات شخصیتی هیئت علمی، پایگاه و موقعیت اجتماعی هیئت علمی)، استراتژی بهبود عملکرد اعضای هیئت علمی: (استراتژی نرم افزاری مسائل آزادی و استقلال دانشگاه) و استراتژی سخت افزاری (ایجاد مراکز رشد و بالندگی هیئت علمی)، نتایج و پیامدها (درون دانشگاهی: فرایند یاددهی - یادگیری و بیرون دانشگاهی: پاسخگویی به نیازهای جامعه)، چگونگی و فرایند مدیریت عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه کابل و روابط میان ابعاد و مؤلفه های مختلف آن را منعکس می نمایند.

با توجه به جایگاه و اهمیت مدیریت مدارس و نقش آن در مسیر توسعه هر کشور، تحقیق حاضر تلاشی است برای تبیین مدل بومی مدیریت مدارس استان کرمان.در این تحقیق، مولفه های مدل مورد نظر از پیشینه و مبانی نظری موجود استخراج و سپس به تایید 20 نفر از اساتید رشته مدیریت آموزشی رسید.سپس پرسشنامه ای مبتنی بر این الگوطراحی و نسبت به تعیین روایی سازه )از طریق تحلیل عاملی( و پایایی آن اقدام گردید و در ادامه این پرسشنامه در اختیار 325 نفر از دبیران مدارس متوسطه دولتی )دوره دوم – نظری( شهر کرمان قرار گرفت تا نظر شان را در خصوص وضعیت مدیریت مدارس مشخص نماید.نتایج نشان م یدهد که مدیریت مدارس از نظر 5 مولفه اصلی این مدل شامل کارکردها،دانش،مهارتها،اخلاق حرفه ای و ویژگی های شخصیتی و اخلاقی، تنها در دو بعد اخلاق حرفه ای و ویژگی های شخصیتی و اخلاقی نمره ای بالاتر از متوسط کسب کرده و در سه بعد دیگر نمره کسب شده پایین تر از میانگین می باشد

این پژوهش بهمنظور بررسی الگوی ساختاری اثر سبک رهبری توزیعی بر پیشرفتتحصیلی دانش آموزان با میانجیگری خوشبینی تحصیلی معلم، رضایت شغلی معلم، تعهدسازمانی معلم، اجرا شد. به منظور اجرای این پژوهش از مدارس راهنمایی مناطق بیستگانه شهر تهران، نمونه متشکل از 406 معلم پایه سوم راهنمایی انتخاب شد. معلمان شرکتکننده در این پژوهش به پرسشنامههای پژوهش پاسخ دادند. پیشرفت تحصیلی دانشآموزان بر اساس نمرات آنها در دروس علوم و ریاضی اندازهگیری شد. تحلیل عاملی تأیی دی الگوی اندازهگیری متغیر نهفته را تأیید کرد. در این پژوهش ، اثر سبک رهبری توزیعی و متغیرهای میانجی گر بر پیشرفتتحصیلی در قالب الگوی مفروض و همچنین الگوی نهایی مورد تحلیل قرار گرفت . پنج شاخص تقریب ریشه میانگین ،(GFI ) نیکویی برازش ،(CFI) برازش مقایسه ای ،( X اصلی شامل خی دو ( 2 برای گزارش میزان برازش الگوی (AGFI ) و نیکویی برازش تطبیقی (RMSEA) مجذورات خطا مفروض پژوهش بررسی و گزارش شد. نتایج نشان داد که الگوی مفروض از برازش نسبتاً خوبی برخوردار است ولی یکی از مسیرهای مفروض معنادار نمیباشد. با اصلاح الگو و ارائه الگوی نهایی، تمام تأ ثیرات 0 از / مستقیم و غیرمستقیم و کل بر آن معنادار بود. بهطورکلی این الگو برازش خوبی با داده نشان داد و 11 واریانس پیشرفتتحصیلی را تبیین کرد. نتایج این پژوهش اهمیت توجه به اثر غیرمستقیم به سبک رهبری توزیعی را با توجه به متغیرهای میانجیگر را نشان میدهد

هدف پژوهشحاضر ارائه ی الگوی تضمینکیفیت یادگیری الکترونیکی در مراکز آموزش عالی ایران است. در این راستا از روش تحقیق کیفی نظریه برخاسته از داده ها سود جسته شده است. جامعه ی آماری پژوهشحاضر مدیران مراکز یادگیری الکترونیکی، اعضاء هیأت علمی، خبرگان موضوع یادگیریالکترونیکی، خبرگان کیفیت در آموزش عالی و سیاستگذاران، بودند که تعداد 16 نفر از میان آن ها به صورت هدفمند جهت انجام مصاحبه عمیق انتخاب شدند و مصاحبه ها تا آن جا ادامه یافت که داده ها به اشباع نظری رسیدند. روایی یافته ها با روش های تطبیق توسط اعضا، بررسی همکار، مشارکتی بودن پژوهش و انعکاس پذیری پژوهشگر، تضمین شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. نتایج گویای آنست که 173 گزاره مفهومی اولیه با 35 مقوله فرعی و 15 گزاره مقوله ای اصلی در قالب ابعاد 6 گانه مدل پارادایمی شامل: شرایط علّی (3 مقوله)؛ پدیده اصلی (کیفیت یادگیری)؛ راهبرد (3 مقوله)؛ زمینه (2 مقوله)؛ شرایط محیطی (3 مقوله)؛ پیامد (3 مقوله)، شناسایی و روابط بین آن ها در قالب مدل پارادایمی ترسیم و ارائه شد.

با توجه به عصر اقتصاد دانش بنیان و انقلاب دوم آکادمیک هدف این پژوهش شناسایی و بررسی موانع تجاری سازی نتایج تحقیقات دانشگاهی است. رویکرد این پژوهش ترکیبی و روش آن کمی – کیفی است. در بخش کیفی با تحلیل تماتیک تم های اصلی استخراج شده است. در بخش کمی روش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری بخش کمی دانشجویان مقاطع ارشد و دکتری مدیریت تکنولوژی تهران که 160 نفر آن ها انتخاب شده اند. گرد آوری اطلاعات به وسیله دو پرسش نامه که ضریب پایایی آن ها با آلفای کرانباخ به ترتیب.891/. و 804/. به دست آمده اند. در این پژوهش موانع تجاری سازی با ابعاد شش گانه اش یعنی ساختار دانشگاه ها، فرهنگ سازمانی دانشگاه ها، سیاست گذاری و راهبرد سازی دانشگاه ها، توسعه اقتصادی و صنعتی، ساختار سیاسی – حقوقی و اداری کشور و ساختار اجتماعی – فرهنگی کشور مورد اندازه گیری قرار گرفت. با تحلیل عامل تأییدی میزان تجاری سازی و تحلیل عامل تأییدی و اکتشافی موانع تجاری سازی تحلیل شده است درنتیجه مسیرها (فرضیه ها) ی تأثیر ساختار دانشگاه ها، توسعه اقتصادی – صنعتی کشور، ساختار اجتماعی – فرهنگی کشور، ساختار سیاسی – حقوقی و اداری کشور بر میزان تجاری سازی تأییدشده اند و دیگر متغیرها رد شده اند.

بااهمیت یافتن دانش در پیشبرد شئون مختلف زندگی بشری،خلقومدیریتدارایی هایدانشینقشیتعیین کنندهدرارزش آفرینیوحفظزیست پذیریآینده یدانشگاه هایافته است. در این راستا دانشگاه ها ناگزیر ازبازشناخت سرمایه های فکری خود و اشکالجدیدیازمدیریتمی باشند که توجه به ارزش آفرینی از این سرمایه ها را در کانون توجه خود قرار دهد. برای این منظور پژوهش حاضر با بررسی تفصیلی مفهوم و انواع سرمایه های فکری دانشگاه، خود را از پژوهش هایی که سرمایه فکری را در شرکت های تجاری مفهوم سازی نموده اند، متمایز می کند و به سمت دستیابی به الگویی شناختی از اساسی ترین سرمایه های فکری دانشگاه حرکت می کند. در ادامه الگوی بدست آمده برای بررسی وضعیت سرمایه های فکری در یکی از برترین دانشگاه های ایران به کار برده شده است. روش پژوهش، توصیفی-پیمایشی است که جامعه ی آن عبارت است از اعضای هیئت علمی «دانشگاه شریف» با حجم300 نفر. نمونه گیری از نوع طبقه ای و شامل 103 نفر از اعضای هیئت علمی می باشد. ابزار اندازه گیری، یک پرسشنامه ی محقق ساخته می باشد که بر اساس مبانی نظری و پیشینه ی پژوهش بدست آمده و پایایی و روایی آن بررسی و تایید شده است. داده ها با استفاده از آزمون t، آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA)و آزمون فریدمن (Friedman) تجزیه و تحلیل و نهایتا یافته های پژوهش بحث و بررسی شده است. یافته ها نشان می دهد که وضعیت سرمایه انسانیبالاتر از متوسط، اما وضعیت سرمایه نوآوری، سرمایه سازمانی و سرمایه ارتباطی پایین تر از متوسط می باشد. به طوریکه مجموعا براساس یافته ها، وضعیت کلی سرمایه فکری در دانشگاه شریف پایین تر از متوسط بدست آمده است.

امروزه دانشگاه ها به عنوان مرکزی متشکل از عوامل و منابع مادی و مالی و انسانی شامل اساتید، کارکنان و دانشجویان قابل تصور است که در آن به تبادل دانش و اشاعه آن پرداخته می شود و نقش سرمایه ای دانشگاه به خوبی مشخص و مورد توجه جامعه و دولت می باشد. برهمین اساس، فرایند مدیریت دانش از رسالتهای اصلی یک دانشگاه به شمار م یآید و در کشور ما هم به دلیل وجود مراکز، مؤسسات آموزش عالی و دانشگاه های متعدد، این رسالت مورد توجه و انتظار بوده است و همه ساله هزینه هنگفتی صرف آزمایش و خطا در خصوص تصمی مگیری روسا و مدیران دانشگاهی م یگردد. حال برای رسیدن به این رسالت و کاهش هزینه های ناشی از آزمایش و خطا در تصمیمات مدیران و خصوصا روسای دانشگاه ها، ایجاب م یکند تا با مستند سازی تجارب زیسته مدیریتی روسای دانشگا هها و بازیابی و استفاده از آن تجارب، ضمن انجام این رسالت دانشگاه، پاسخگوی نیازهای ذینفعان داخلی و خارجی دانشگا هها با حداقل هزینه و در کمترین زمان ممکن نیز بود. انتقال تجربه روسای دانشگاه نیازمند حلقه اتصالی به نام برنامه دانشگاه است و برای انجام این امر لازم است اصول و ساز و کار مستند سازی تجربیات سازمانی روسای دانشگاه ها و فرهنگ سازی و آموزش لازم در حوزه های متصور فردی، دانشگاهی و فرا دانشگاهی روسای دانشگاه ها شکل گیرد و روسای دانشگاه ها بپذیرند که اقدام به مستندسازی تجارب مدیریتی، برای همه مدیران بعدی نوعی فرصت است و اقدام دانشگا هها به تدوین و تصویب مقرراتی که بتواند انتقال تجربه مدیریتی را نهادینه نماید و به شک لگیری فرهنگ انتقال تجربه مدیریتی منجر شود، ضرورت دارد و در دنیای معاصر نیز فراخوانی، تقویت، توسعه و انتشار دانش سازمانی از طریق مستندسازی تجارب مدیران به عنوان یکی از محورهای اساسی مدیریت دانش، همواره مورد توجه می باشد.

پژوهش حاضر سعی دارد تا در بستر مدل JD-R به بررسی رابطه تحقق قرارداد روان شناختی ادراک شده با سلامت روانی و قصد جابجایی در قالب فرایند انگیزشی و رابطه تحقق قرارداد روانشناختی ادراک شده با ارتقاء سلامت روانی در قالب فرایند تضعیف سلامت این مدل بپردازد. علاوه بر این اثر میانجی اشتیاق کاری نیز در این روابط مورد مطالعه قرار گرفته است. در این راستا پیش فرض نخست این پژوهش آن است که تحقق قرارداد روانشناختی ادراک شده در چارچوب مدل JD-R شکلی از منابع شغلی است که کارکنان انتظار دارند تا سازمان برای آن ها فراهم آورد. از سوی دیگر، فرض بر آن بود که تحقق قرارداد روانشناختی ادراک شده رابطه مثبتی با تعهد عاطفی و اشتیاق کاری و رابطه منفی با قصد جابجایی دارد. فرضیه های این پژوهش با کمک نمونه ای 157 نفره از اعضای هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و با استفاده از روش مدل معادلات ساختاری و اجرای پرسشنامه مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود که کلیه فرضیات پژوهش تایید شده و این نتیجه حاصل شد که تحقق قرارداد روانشناختی ادراک شده آثار انگیزشی دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت حمایت مدیران از آموزش و بهسازی کارکنان شهرداری تهران انجام گرفته است. روش پژوهش، آمیخته اکتشافی بوده است که در آن داده های کمی و کیفی مورد نیاز، از طریق مصاحبه و پرسشنامه جمع آوری شده است. به منظور انجام مصاحبه، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 8 مدیر آموزش و برای اجرای پرسشنامه، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم جامعه تعداد 61 نفر مدیر و 315 نفر از کارکنان شرکت کننده دوره های آموزشی مناطق 22 گانه شهرداری تهران به عنوان نمونه انتخاب شدند. در پژوهش حاضر برای تحلیل داده های کیفی از روش توصیفی، تحلیلی و تفسیری استفاده شده است و داده های بخش کمی نیز با استفاده از روش های t تک گروهی، t دو گروه مستقل مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته های بخش کمی پژوهش بیانگر آن است که مهم ترین زمینه های حمایت مدیران از دیدگاه کارکنان ""اختصاص منابع (زمان و تجهیزات مناسب) برای استفاده از آموخته ها می باشد. مهم ترین سطوح حمایت مدیران از دیدگاه کارکنان و مدیران به ترتیب عبارتند از: ""کمک به افزایش سطح علاقه و انگیزه کارکنان نسبت به آموزش"" و ""برای کارکنانم فرصت بهره مندی از مزایای آموزش (مزایای مالی، دریافت گواهینامه) را ایجاد می کنم"". همچنین از دیدگاه مدیران و کارکنان شهرداری تهران، ""حجم کاری بسیار زیاد کارمند""، مهم ترین مانع حمایت مدیران از فعالیت های آموزش و بهسازی این سازمان شناخته شد. برای ترغیب کارکنان به حضور در دوره های آموزشی و همچنین پشتیبانی لازم از آموزش از سوی سرپرستان و مدیران پیشنهاد می گردد که مدیران ارشد به عنوان الگو، ایفای نقش نمایند و ضمن مشارکت در فعالیت های آموزش و بهسازی کارکنان، دوره های آموزشی برای این رده از مدیران هم برگزار شود.

با ظهور عصر اطلاعات و اقتصاد دانش بنیان، تحولات محیطی به شکلی رقم خورده است که دانشگاهها با مطالبه شفافیت، پاسخگویی و انعطاف پذیری مواجه شده اند. برای پاسخگویی به تقاضاهای جدید، به انواع جدیدی از منابع و روشهای جدیدی از مدیریت نیاز است که یکی از آنها «مدیریت سرمایه فکری دانشگاه» است که چارچوبی برای شناسایی، پایش، اقدام و ارزیابی سرمایه های فکری دانشگاه فراهم می سازد. اگر چه در پژوهشهای بسیاری در باره گزارش دهی سرمایه فکری بررسی شده است، اما معدود پژوهشهایی وجود دارد که در آنها شناختی یکپارچه از مدیریت سرمایه های فکری دانشگاه ارائه شده باشد؛ بنابر این، هدف از پژوهش حاضر دست یافتن به این مهم بوده است. در این خصوص، پس از بررسی الگوهای مختلف مدیریت سرمایه فکری، الگویی برای مدیریت سرمایه های فکری دانشگاه پیشنهاد شده و در ادامه، این الگو برای بررسی وضعیت موجود مدیریت سرمایه های فکری در یکی از برترین دانشگاههای ایران (دانشگاه صنعتی شریف) به کار برده شده است. روش پژوهش توصیفی پیمایشی و جامعه آماری شامل 300 نفر از  اعضای هیئت علمی و 19 نفر از مدیران دانشگاه صنعتی شریف بود. .برای اعضای هیئت علمی نمونه گیری طبقه ای شامل 103 نفر و برای مدیران، سرشماری و شامل 10 نفر بوده است. ابزار اندازه گیری شامل دو پرسشنامه محقق ساخته بود که پایایی و روایی آن بررسی و تأیید شد. داده ها با استفاده از آزمون t تک نمونه ای و t دو گروه مستقل تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که اعضای هیئت علمی و مدیران معتقدند هر یک از فرایندهای چرخه مدیریت سرمایه فکری؛ یعنی شناسایی، پایش، اقدام و ارزیابی سرمایه فکری و بنابراین، وضعیت کلی مدیریت سرمایه فکری در دانشگاه صنعتی شریف پایین تر از حد متوسط است.

هدف بررسی تأثیر اینترنت بر ارزش های خانواده است. روش پژوهش توصیفی پیمایشی و جامعه آماری 10642 نفر شامل کلیه دانشجویان دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی 90-89 است که براساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 372 نفر به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه مورد نظر پاسخ دادند. نتایج ضریب همبستگی حاکی از وجود رابطه معنادار و معکوس بین متغیرهای وابستگی به اینترنت، وارد شدن به فضای صمیمیت، بحث و مناظره گروهی، ایجاد روابط احساسی در محیط تعاملی اینترنت و میزان استفاده از اینترنت، با ارزش های خانواده بود. به عبارتی هر چه میزان این متغیرها در اثر ورود دانشجویان به محیط تعاملی اینترنت بیشتر گردد از میزان ارزش های خانواده نزد آنان کاسته می شود. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیرهای روابط احساسی و آگاهی خانواده در استفاده فرزندان از اینترنت به ترتیب بیشترین نقش را درتبیین واریانس ارزش های خانواده دارند. نتایج به دست آمده از آزمون t نیز حاکی از ارزش های خانوادگی بالاتر نزد دانشجویان دختر نسبت به دانشجویان پسر بود.

اهداف: با توجه به تاثیر اساسی آموزش و پرورش در جامعه پذیر کردن دانش آموزان، آماده سازی نسل جدید برای ایفای نقش شهروندی در جامعه محلی، ملی و جهانی نیز امری است که از این نهاد آموزشی انتظار می رود. هدف این پژوهش، بررسی میزان تاثیرگذاری محتوای کتاب های درسی علوم اجتماعی در راستای اهداف تعیین شده و میزان ارایه مهارت های تربیت شهروندی در کتاب ها بود. روش ها: این مطالعه تحلیل محتوی در کلیه کتاب های درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه در سال تحصیلی 89-1388 انجام شد. براساس عملیات برش، محتوای کتاب های علوم اجتماعی دوره متوسطه طبقه بندی و به 4 بخش متن، تصویر، پرسش و فعالیت تقسیم شدند. برای پردازش داده ها از روش آنتروپی شانون استفاده شد. پس از بهنجارسازی داده ها، بار اطلاعاتی هر مقوله محاسبه و در نهایت، با استفاده از بار اطلاعاتی مقوله ها، ضریب اهمیت هر یک از مقوله ها محاسبه شد. یافته ها: از مجموع 3194 واحد محاسبه شده در محتوای کتاب های درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه، تنها 99 واحد به مهارت ویژه شهروندی اختصاص داشت. بیشترین میزان توجه با 31 واحد متعلق به شاخص ""خودآگاهی"" بود. به شاخص ""استفاده درست از امکانات شهری"" هیچ اشاره ای نشده بود. نتیجه گیری: با وجود آنکه برنامه های درسی رسمی و به ویژه علوم اجتماعی در تحقق تربیت شهروندی نقش اساسی ایفا می کنند، بیشتر شاخص های مربوط به مهارت شهروندی از توجه بسیار کمی در محتوای برنامه درسی علوم اجتماعی برخوردار است.

هدف پژوهش حاضر ""ارزیابی سلامت سازمانی دانشکده-های دانشگاه شهید بهشتی"" است که با استفاده از روش نمونه-گیری تصادفی طبقه ای 219 نفر از کارکنان آموزش و پژوهش دانشکده های دانشگاه به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. با توجه به روش تحقیق توصیفی- پیمایشی و به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه سلامت سازمانی لاین و کلینگل که با مطالعه اسناد و منایع 2 مولفه دیگر به ابعاد افزوده شده است، میزان پایایی پرسشنامه با در نظر گرفتن روش آلفای کرنباخ 876/0 =α محاسبه شده است. به طور کلی نتایج نشان داد که وضعیت دانشکده های دانشگاه شهید بهشتی از نظر مولفه های 13گانه تحقیق در مولفه های ارتباطات، وفاداری و تعهد، روحیه کاری، اعتبار و شهرت، اخلاقیات، مسیر هدف، رهبری، توسعه کارکنان، سلامت و ایمنی در حد بالا، و هم چنین در مولفه های مشارکت و یادگیری، شناسایی عملکرد، کاربرد بهینه منابع، شرایط فیزیکی در حد پایین ارزیابی می گردد و در این موارد دانشگاه نیازمند بهبود و رشد بیشتری است.

هم اکنون جدال اندیشه ای بر سر مفهوم سازی تولید، تسهیم، انتشار و کاربرد دانش در دانشگاه ها و مؤسسه های عالی کشور، موضوع پیچیده ای است که توجه زیادی را هم در ادبیات دانشگاهی و هم در حوزه مدیریتی به خود معطوف داشته است. بر این مبنا، تسهیم دانش در آموزش عالی به عنوان یک موضوع میان رشته ای که پیوند میان دو رشته اصلی «مدیریت دانش» و «آموزش عالی» به ویژه مدیریت آموزش عالی است، مطرح شده است. بسیاری از پژوهشگران و صاحب نظران کوشیده اند تا به این پرسش پاسخ دهند که عوامل تأثیرگذار بر افراد در تسهیم دانش کدامند؟ عوامل و دلایل احتمالی تسهیم و یا عدم تسهیم دانش افراد کدامند؟ در پاسخ به این پرسش، پژوهش های متعددی انجام شده که یافته های آن در برخی از موارد نظری و در برخی از موارد نیز دارای شواهد تجربی است. در این مقاله تلاش شده با روش توصیفی تحلیلی، تسهیم دانش بین اعضای هیئت علمی، به مثابه یک حوزه مطالعاتی میان رشته ای در عرصه آموزش عالی، بررسی و واکاوی شود. پژوهش حاضر، کاوش پدیدة تسهیم دانش در عرصه آموزش عالی را به بحث گذاشته و سپس با بررسی دقیق و ژرف نگری، عوامل مؤثر بر تسهیم دانش بین اعضای هیئت علمی را تحلیل کرده است. این مقاله بر این نکته تأکید دارد که حوزه مطالعاتی میان رشته ای تسهیم دانش از علوم و دانش های مختلفی بهره برده و برای کاوش پدیده تسهیم دانش در محیط های آموزش عالی و نظریه پردازی در این زمینه، درک و تحلیل ماهیت دانش، انگیزش و فرصت تسهیم دانش در دانشگاه ضروری است. همچنین در این مقاله نتایج دو دهه پژوهش های مهم تجربی در ارتباط با عوامل مؤثر بر تسهیم دانش در محیط های دانشگاهی مرور شده است. در پایان، مقاله با ارائه مدلی مفهومی، جایگاه کنونی و زمینه های بالقوه پژوهش های آتی مرتبط با تسهیم دانش را پیش روی پژوهشگران قلمرو آموزش عالی قرار می دهد.