محمدباقر کجباف

زمینه: کودک خواهی ک انحراف جنسی و یک اختلال روانی است که شیوع آن در افغانستان گسترده است. روش های درمانی که تاکنون استفاده شده، فقط بر یکی از علل این اختلال متمرکز هستند و نیاز به درمان های یکپارچه تری برای این اختلال محسوس است. هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی بسته درمان تلفیقی اختلال کودک خواهی با درمان شناختی رفتاری بر خودپنداره جنسی مردان افغانستان بود. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی پیش آزمون – پس آزمون - پیگیری سه ماهه با گروه گواه و دو گروه آزمایش است. جامعه آماری شامل کلیه مردان افغان ساکن افغانستان مبتلا به اختلال کودک خواهی بود که تعداد 30 نفر از آن ها به صورت هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در گروه درمان تلفیقی (10 نفر)، گروه درمان شناختی رفتاری (10 نفر) و گروه گواه (10 نفر) قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه چندوجهی خودپنداره جنسی اسنل (1995) بود. شرکت کنندگان در گروه درمان تلفیقی تدوین شده توسط پژوهشگر (درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، درمان مبتنی بر ذهن آگاهی و طرحواره درمانی)، محتوای بسته درمانی اختلال کودک خواهی را در طی 20 جلسه به صورت فردی دریافت کردند. همچنین شرکت کنندگان در گروه شناختی رفتاری، آموزش های این درمان را در طی 8 جلسه و به صورت فردی دریافت نمودند. یافته ها: نتایج تحلیل اندازه های مکرر نشان داد که هر دو درمان تلفیقی و درمان شناختی رفتاری در افزایش نمرات خودپنداره جنسی مثبت آزمودنی ها مؤثر بودند ولی درمان تلفیقی اختلال کودک خواهی اثربخشی بالاتری داشته است (05/0 > P). در ضمن فقط درمان تلفیقی اختلال کودک خواهی در کاهش نمرات خودپنداره جنسی منفی آزمودنی ها مؤثر بود (05/0 >P). نتیجه گیری: مهم ترین وجه تمایز درمان تلفیقی اختلال کودک خواهی نسبت به درمان شناختی رفتاری این بود که در درمان تلفیقی، همزمان با رهاسازی تفکر از قید عادات منفی خودکار و پذیرش این افکار، بر نقاط قوت، توانمندی های فرد و ارزش های واقعی فرد تمرکز نموده و مشکلات ریشه ای مهارت های ارتباطی و جنسی را مورد بررسی و درمان قرار داد و از تأثیر بهتری در درمان این اختلال برخوردار بود. بنابراین از درمان تلفیقی اختلال کودک خواهی برای کمک به تغییر طرحواره های ناسازگار و کاهش نشانه های مجرمین مبتلا به اختلال کودک خواهی استفاده گردد.

هدف : پژوهش حاضر با هدف کشف مؤلفه های شناختی، عاطفی و رفتاری مرتبط با عملکرد ورزشی در فوتبالیست ها انجام شد. روش : روش این پژوهش کیفی از نوع تحلیل مضمون (کینگ، 2004) بوده است. ابتدا از طریق مطالعه اکتشافی متون تخصصی و سپس از طریق مصاحبه اکتشافی با فوتبالیست ها (25 نفر)، مربیان (11 نفر)و متخصصین فوتبال (50 نفر)که با شیوه نمونه گیری غیراحتمالی از نوع هدفمند انتخاب شدند، برای شناسایی گزاره ها، کد گذاری آن ها، تشکیل شبکه مضامین وسیع، شناسایی مضامین فرعی و اختصاص آن ها به  مضامین اصلی برای تدوین سیستم طبقه بندی اقدام شد. یافته ها : مضامین اصلی در نه حوزه    شامل شناختی (20 مضمون فرعی)، عاطفی (13 مضمون فرعی)، رفتاری (16 مضمون فرعی)، شناختی–عاطفی (9 مضمون فرعی)، شناختی–رفتاری (6 مضمون فرعی)، عاطفی– رفتاری (6 مضمون فرعی)، اجتماعی (6 مضمون فرعی)،  پایه (3 مضمون فرعی) و مؤلفه ها و مهارت های تیمی (11مضمون فرعی)شناسایی شدند. نتیجه گیری: کشف مؤلفه های شناختی، عاطفی و رفتاری مرتبط با عملکرد ورزشی فردی و گروهی فوتبالیست ها علاوه بر این که به عنوان معیارهای مهم تعیین فوتبالیست های موفق کاربرد دارد، در رشد و ارتقاء عملکرد فردی و تیمی آن ها، حفظ و استمرار وضعیت ایده آل فوتبالیست های نخبه و موفق، مشاوره دهی به آن ها، پیشگیری از آسیب و بازتوانی آن ها برای دستیابی به اجرای بهینه کاربرد دارد.

هدف این پژوهش آموزش و تدوین بسته شفقت درمانی بومی بر سلامت روان، سرمایه روانشناختی و سبک زندگی زنان شاغل شهر اصفهان بود. روش پژوهش به دو روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوا و روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان شاغل مراجعه کننده به مراکز مشاوره با گروه سنی 25 تا 45 سال شهر اصفهان و حجم نمونه شامل 30 نفر که 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل جایگیری و به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. شفقت درمانی بومی برای زنان گروه آزمایش (در 8 جلسه) هر هفته دو جلسه به مدت 90 دقیقه اجراء شد. ابزارهای اندازه گیری شامل پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ (1972)، پرسشنامه سرمایه روانشناختی لوتاتز (2007) و پرسشنامه سبک زندگی میلر اسمیت (1988) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره و تک متغیره و تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در سطح ⍺=0/05 بین میانگین نمرات پس آزمون سبک زندگی، سلامت روان و سرمایه روانشناختی زنان گروه آزمایش و کنترل وجود داشت. اندازه اثر نشان دهنده این است که در نمرات پس آزمون متغیر سبک زندگی 33 درصد، متغیر سلامت روان 66 درصد، و در متغیر سرمایه روانشناختی 40 درصد، تحت تاثیر آموزش بسته بومی شفقت درمانی قرار دارد . بنابراین می توان نتیجه گرفت، آموزش شفقت درمانی بومی بر سبک زندگی، سلامت روان و سرمایه روانشناختی زنان شاغل پژوهش حاضر تاثیر داشته است.

سابقه و هدف: پژوهش های داخلی و خارجی متعددی درباره درمان روان شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد انجام شده و اثربخشی آن را تأیید کرده است؛ اما امروزه با مشخص شدن نقش مذهب بیماران در درمان اختلالات روانی، مطالعات مذهبی-روان شناختی که به بررسی نقش مذهب افراد در درمان آنان می پردازد در سطح جهانی افزایش یافته است؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اساس مفاهیم اسلامی برای به کارگیری در فرایند درمان افراد مسلمان با باورهای مذهبی بود. روش کار: به منظور بررسی چگونگی الگوی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اساس مفاهیم اسلامی با بهره گیری از روش کیفی نظریه داده بنیاد (متنی)، مفاهیم نظری رویکرد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در قرآن کریم، تفسیر المیزان و اصول کافی واکاوی شد و با تبادل نظر با متخصصان علوم روان شناسی و متخصصان علوم اسلامی، مفاهیم موجود در متون اسلامی که با مفاهیم نظری رویکرد یادشده قرابت معنایی و مفهومی داشت، انتخاب و تعریف شد و در ادامه مفاهیم به دست آمده در دو مرحله باز و محوری کدگذاری شد و در مرحله سوم با اجرای کدگذاری انتخابی، مقوله های اصلی استخراج و ارتباط بین آنها مشخص شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: در این پژوهش الگوی پذیرش و تعهد بر اساس مفاهیم اسلامی طراحی و ارائه شد. این الگو از دو قسمت فرایندهای سلامت روانی که نشان دهنده قلب سلیم و فرایندهای آسیب روانی که نشان دهنده قلب مریض است تشکیل شده است. نتیجه گیری: درمانگران با استفاده از الگوی اسلامی ارائه شده در این پژوهش می توانند نتایج اثربخش تری در درمان اختلالات روانی در بین بیماران مسلمان در کشورهای اسلامی به دست آورند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی رواندرمانی اسلامیبر کیفیت زندگی و اضطراب افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر بود.طرح پژوهش به صورت تجربی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل بود. ابتدا با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی، 30 فرد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر انتخاب شدند، سپس با استفاده از گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه هفتگی، تحت رواندرمانی اسلامی قرار گرفت. برای گردآوری داده ها، پرسشنامه جمعیت شناختی، پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL-BREF) و پرسشنامه اضطراب بک (BAI)، توسط همه آزمودنی ها در مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل شد. داده های پژوهش در نرم افزار SPSS 15 و با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که در پس آزمون میانگین نمرات کیفیت زندگی گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری افزایش پیدا کرده است (05/0p<) و میانگین نمرات اضطراب به طور معنی داری کاهش پیدا کرده است (05/0p<). مطابق با نتایج این پژوهش، رواندرمانی اسلامی بر بهبود کیفیت زندگی و کاهش اضطراب افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر مؤثر بود.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مداخله گروهی مبتنی بر بخشش بر بهزیستی روانشناختی جانبازان و همسران آنها بود. طرح پژوهش از نوع نیمه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری تحقیق جانبازان و همسران آنها در سال 1391 شهر اصفهان بود و نمونه تحقیق 20 زوج بود که به روش در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف (1995) بود. مداخله گروهی مبتنی بر بخشش بر روی گروه آزمایش به مدت 5 هفته و به مدت 15 ساعت اجرا گردید و به گروه کنترل هیچ آموزشی داده نشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) استفاده شد. نتایج نشان داد که مداخله گروهی مبتنی بر بخشش بر بهزیستی روانشناختی جانبازان و همسران آنها در پس آزمون مؤثر بوده است (01/0P<). همچنین میانگین نمرات در خرده مقیاس های روابط مثبت با دیگران و رشد شخصی افزایش معناداری پیدا کرده بود.

هدف از پژوهش حاضر، تدوین الگوی ارزش های اخلاقی بر مبنای راهبردهای نظری امام علی(ع) در نهج البلاغه است. در این پژوهش برای تدوین الگوی ارزش های اخلاقی از روش کیفی که شامل سه روش با عنوان های تحلیل مضمون، سه سوسازی داده ها (به عنوان روشی برای ارزیابی اعتبار یافته ها)، و ترکیب راهبرد اکتشافی متوالی استفاده شده است. در این پژوهش برای نمونه گیری از روش هدفمند استفاده گردیده که عبارت است از: گزینش واحدهای (منابع) خاص مبتنی بر اهداف خاص و مرتبط با سؤال های پژوهش. پس از جمع آوری مطالعات اولیه با مراجعه به چهار تن از متخصصان حوزه روان شناسی اسلامی و کسب نظرات آنان، الگوی نهایی طراحی شد. یافته های به دست آمده از پژوهش نشان می دهد: الگوی ارزش های اخلاقی شامل شش مؤلفه ذیل است: فوق دنیا زندگی کردن و تحلیلگر زندگی خود بودن، غایی نگری و توجه به حیات ابدی، خدامحوری، شناخت حقیقت خود و دنیا، تنظیم روابط با دیگران، خوداصلاحی و خودسازی در جهت اهداف اصیل.

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ارزش های اخلاقی بر مبنای راهبردهای نظری امام علی علیه السلام در نهج البلاغه با راهبردهای مقابله با استرس در دختران شهر اصفهان بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام دختران شهر اصفهان بود که از بین آن ها 150 نفر دختر 17-20 سال با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و داده ها به وسیله پرسش نامه محقق ساخته ارزش های اخلاقی بر مبنای راهبردهای نظری امام علی در نهج البلاغه و همچنین پرسشنامه مقابله با شرایط استرس زا گردآوری شدند. داده های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شد. یافته ها نشان دهنده این موضوع اند که بین ارزش های اخلاقی و راهبردهای مقابله با استرس رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که زیرمقیاس های ارزش های اخلاقی به صورت کلی قادرند 12/0 از راهبردهای مقابله با استرس را پیش بینی کنند. بر اساس نتایج به دست آمده، بین ارزش های اخلاقی و راهبردهای مقابله با استرس رابطه مثبت و معناداری وجود دارد که می تواند بیانگر این موضوع باشد که ارزش های اخلاقی را می توان به عنوان راهبردی مقابله ای در برابر عوامل استرس زا در نظر گرفت و ارزش های اخلاقی توانایی پیش بینی راهبردهای مقابله با استرس را دارند.