علی منتظری

مقدمه: مولتیپل اسکلروزیس، شایع ترین بیماری نورولوژی ناتوان کننده در سنین جوانی است که عوارض روانشناختی مختلفی نیز به همراه دارد. در سالیان اخیر، میزان شیوع MS، روند فزاینده ای داشته است. هدف از انجام این پژوهش، تبیین مشکلات روانشناختی و رفتارهای مقابله ای زنان مبتلا به MS بود. روش: این پژوهش به روش کیفی انجام گردید. 15 بیمار زن مبتلا به MS به روش نمونه گیری دردسترس در این پژوهش شرکت کردند. اطلاعات از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته تا رسیدن به اشباع نظری به دست آمد و به روش تحلیل محتوای مرسوم، تحلیل گردید. یافته ها: مشکلات اصلی بیماران شامل ضعف مهارت های زندگی، راهبردهای مقابله ای ناکارآمد و آسیب زا، افسردگی و ضعف عملکرد شناختی و هیجانی، باورهای فرهنگی و انگ بیماریMS ، عدم تنظیم هیجانات، مشکلات ارتباط زناشویی و اختلال در روابط اجتماعی به دست آمد. 5 مضمون اصلی رفتارهای مقابله ای بیماران نیز عبارت بودند از: مقابله مذهبی-معنوی، اعتماد به قدرت برتر الهی، اعتقاد به ادامه حیات پس از مرگ، هدفمندی و جستجوی معنای زندگی و مهارت های مقابله ای کارآمد. نتیجه گیری: به منظور غلبه بر مشکلات زنان مبتلا به MS، تدوین یک مداخله جامع مراقبتی و راهکارهای مقابله ای با توجه ویژه به مهارت های مقابله ای کارآمد (مسئله مدار) و نیز راهبردهای مقابله معنوی-مذهبی موردنیاز است.

هدف: مولتیپل اسکلروزیس، شایعترین بیماری التهابی دستگاه اعصاب مرکزی است که عوارض روانشناختی مختلفی نیز به همراه دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر، تدوین مداخله روانشناختی مبتنی بر فرهنگ در زنان مبتلا به MS بوده است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کیفی و به روش تحلیل محتوا و تحلیل تماتیک انجام گردیده است. مصاحبه نیمه ساختاریافته با پانزده بیمار زن مبتلا به MS و هشت نفر از متخصصین مرتبط با موضوع پژوهش انجام گردید. ادبیات پژوهشی مرتبط، فهرست موضوعی تفسیر نمونه قرآن کریم، آیات قرآن کریم و نیز اشعار عرفانی منطق الطیر عطار نیشابوری مورد جستجو و تحلیل قرارگرفت. نمونه گیری بصورت هدفمند بوده است. یافته ها: تقویت مهارتهای زندگی و راهکارهای مقابله ای کارآمد، شناخت و آگاهی، هدفدار بودن خلقت، حفظ کرامت انسانی، مرگ آگاهی و حیات ابدی، اختیار و مسئولیت انسانی، ایمان به عنایت و لطف الهی، ارتباطات اصیل، ارزشمندی رنجها، پایبندی به اصول اخلاقی همانند عدم دلبستگی به دنیا، صبر، انفاق، تواضع، پرهیز از غرور، ازخودگذشتگی و گفتار نیکو، مضامین پایه رواندرمانگری مبتنی بر فرهنگ را تشکیل دادند. محتوای جلسات بسته درمانی بر اساس مولفه های بدست آمده در هشت جلسه هفتگی تنظیم گردید. نتیجه گیری: بسته روان درمانگری فرهنگی یک درمان جامع روانشناختی و دربرگیرنده تمامی ابعاد وجودی انسان است. کاربرد آن در بیماران مبتلا بهMS پیشنهاد می گردد.

پژوهش حاضر با این هدف انجام شد که با تکیه بر دیدگاه دانشجویانِ دانشگاه فرهنگیان، ویژگی های برنامه ی درسی سواد سلامت تعیین شود و بر اساس آن سیاستگذاران و برنامه ریزان بتوانند برنامه هایی که با نیازهای مخاطبان متناسب است و به افزایش سواد سلامت آنان منجر می شود ارائه دهند. بدین منظور یک پژوهش کیفی از نوع هنجاری انجام شد. شرکت کنندگان این پژوهش، 228 نفر از معلمان شاغل در آموزش و پرورش و 25 نفر از دانشجومعلمانی بودند که در دانشگاه فرهنگیان در حال تحصیل بودند و به صورت نمونه گزینی در دسترس انتخاب شده بودند. ابزار گرد آوری داده، راهنمای مصاحبه و پرسشنامه ای متشکل از دو پرسش باز بود. داده های به دست آمده، کدگذاری و با استفاده از تحلیل مضمونی تحلیل شدند و در مضمون های برخاسته از داده های پژوهش گنجانده شدند. تحلیل داده های گردآوری شده به شش مقوله ختم شد: ضرورت برنامه، شایستگی های پیشنهادی، نقش مدرس و شیوه تدریس او، محتوای درس سلامت، شیوه ارزشیابی، بیم ها و امیدها. یافته ها نشان داد بسیاری از دانشجویان پیش از ورود به دانشگاه، برنامه درسی مرتبط با سلامت را تجربه نکرده اند. از نگاه مخاطبان اصلی برنامه درسی سواد سلامت، برنامه ی اثربخش باید بتواند شایستگیِ مسئولیت پذیری و پاسخ گویی نسبت به سلامت خود و دیگران را پرورش دهد. شرکت کنندگان خواستار این بودند که این برنامه توسط مدرسانی ارائه شود که جنسیت یکسانی با دانشجویان دارند و از آن گذشته الگوی رفتارهای سالم را از خود نشان می دهند. محتوای کاربردی و متناسب با زندگی واقعی مورد تأکید تمام شرکت کنندگان پژوهش بود.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی نگرش ها و عوامل تأثیرگذار بر اعتراض های دانشجویی در دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی انجام گرفت. در پژوهشی توصیفی از نوع زمینه یابی، تعداد 223 نفر از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. و پرسشنامه محقق ساخته 34 ماده ای " اعتراض ها و عصیان های دانشجویی" را تکمیل نمودند. نتایج نشان داد هنگامی که دانشجویان احساس کنند حقی از آن ها ضایع گردیده است و یا مورد توهین قرار گرفته اند بیش از سایر موارد (کیفیت نامطلوب خدمات ارائه شده، مسائل و تصمیم گیری های علمی، مورد تبعیض قرار گرفتن، دریافت نمره پایین، مسائل و تصمیم گیری های سیاسی) خود را محق اعتراض و عصیان می دانند و نیز به صورت عملی به آن مبادرت می ورزند با این حال معمولا اعتراض خود را تا حد بیان اعتراض و نارضایتی به یک دوست و یا اعتراض به استاد پیگیری می نمایند . ضمن این که دانشجویان شهید بهشتی اعتقاد داشتند که اعتراض های در دانشجویان پسر مجرد دوره کارشناسی و در رشته های فنی مهندسی بیشتر مشاهده می شود. نتایج می تواند در برنامه ریزی های آموزش عالی مورد توجه متولیان امور واقع شود.

مقدمه: هدف این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر قصد سوء مصرف مواد مخدر در نوجوانان در چارچوب نظریه رفتار برنامه ریزی شده است. روش: با استفاده از پرسش نامه ای حاوی سازه های نظریه یاد شده همراه با سئوالاتی در خصوص متغیرهای زمینه ای، اطلاعات لازم از 433 نوجوان پسر 15 تا 19 ساله مقطع دبیرستان شهر تهران جمع آوری گردیده و سپس با استفاده از آزمون های متناسب آماری ارتباط بین متغیرهای اصلی و زمینه ای با متغیر وابسته قصد رفتاری به منظور کشف عوامل مرتبط با سوء مصرف مواد مخدر بررسی شد. یافته ها: سایرسازه های نظریه رفتار برنامه ریزی (به جز کنترل رفتاری درک شده) قصد رفتاری را پیش بینی می کنند؛ ضمن این که در بررسی پیش بینی کننده، سازه های نظریه همراه با متغیر مصرف دخانیات، متغیر اخیر نیز همراه با سایر سازه ها (به جز کنترل رفتاری درک شده) پیش بین قصد رفتاری بودند. در بررسی ارتباط بین قصد رفتاری و متغیرهای زمینه ای نشان داده شد که متغیرهای وجود مصرف کننده دخانیات و مواد مخدر در میان اعضای خانواده و دوستان، سواد مادر، پایه تحصیلی، با قصد سوء مصرف مواد مخدر رابطه معنادار دارند. بحث: نتایج این مطالعه نشان داد که نظریه رفتار برنامه ریزی شده در خصوص پیش بینی سوء مصرف مواد مخدر تأثیر گذار بوده و علاوه بر سازه های آن متغیرهای دیگری چون مصرف دخانیات و نیز برخی از متغیرهای زمینه ای می توانند بر قصد سوء مصرف مواد مخدر در میان نوجوانان اثر گذار باشند.

" مقدمه: مطالعات اندکی در رابطه با جنبه­های مختلف روان­پزشکی تالاسمی ماژور و نیازهای مشاوره­ای روان­پزشکی و اجتماعی بیماران مذکور در دسترس است. هدف مطالعه حاضر، تعیین وضعیت جنبه­های مختلف کیفیت زندگی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور بالای 15 سال در استان مازندران در سال 1386 بر اساس سن، جنس، وضعیت تحصیلی و شدت علایم بالینی بیماری است. روش ­: این پژوهش، مطالعه­ای توصیفی- مقطعی است. در این پژوهش از چهار ابزار سنجش جهت جمع­آوری اطـلاعات شـامل پرسش­نـامه خودسـاخته جمعیت­شناختی، پرسش­نامه ارزیابی سلامت عمومی با ساختار کوتاه ( SF-36 )، پرسش­نامه تجدید­نظرشده فهـرست علایـم 90 سئوالی ( SCL-90-R ) و پرسش­نامه بیست سئوالی ارزیابی رضایت از زندگی ( LSI ) استفاده شد. یافته­ها : 687 (08/41%) بیمار تالاسمی ماژور از مجموع دعوت­شدگان به مطالعه، پرسش­نامه­های تحقیقاتی مربوطه را به­طور کامل تکمیل نمودند. بر اساس پرسش­نامه ( SF-36 )، 329 نفر (9/47%) برای میزان فعالیت­های جسمی دارای شاخص­ عالی بودند. بر اساس پرسش­نامه ( SCL-90-R )، 446 نفر (9/64%) دارای شاخص کلی بیماری بیشتر از 7/0 و در نتیجه فاقد سلامت روانی بوده و 141 نفر (5/20%) از افراد دارای شاخص کلی بیماری بین 4/0 تا 7/0 و در نتیجه مشکوک به بیماری روانی بودند. در نهایت، 100 نفر (6/14%) دارای شاخص کلی بیماری کمتر از 4/0 بوده و در نتیجه سالم در نظر گرفته شدند. بیماران مذکور دارای میانگین نمرات 95/5 ± 5/20 با محدوده نمرات 2 تا 37 بر اساس پرسش­نامه ( LSI ) بودند. نتیجه­گیری : بیماران مبتلا به تالاسمی در معرض ابتلا به انواع مختلف اختلالات روان­پزشکی بوده و در نتیجه نیازمند مشاوران روان­پزشکی مجرب هستند. "

" مقدمه: تالاسمی ماژور بیماری ژنتیکی مزمنی است که با علایم و نشانه های یک کم خونی مزمن و شدید مشخص می گردد. مطالعات اندکی در رابطه با جنبه های مختلف روان پزشکی این بیماری و نیازهای مشاوره ای روان پزشکی و اجتماعی بیماران مذکور در دسترس می باشد. هدف مطالعه حاضر، تعیین وضعیت سلامت روانی و جنبه های مختلف روان پزشکی بیماری تالاسمی ماژور بر اساس سن، جنس، وضعیت تحصیلی و شدت علایم بالینی بیماران است.روش کار: این پژوهش، یک مطالعه توصیفی- مقطعی بر روی کلیه مبتلایان به تالاسمی ماژور بالای 15 سال مراجعه کننده به چهارده بخش تخصصی تالاسمی در بیمارستان های استان مازندران در سال 1385 است. میزان شدت نشانه ها، شکایت های معمول روانی و وضعیت سلامت روانی با استفاده از پرسش نامه تجدید نظر شده فهرست علایم90 سوالی (SCL-90-R) ارزیابی گردید. اطلاعات مربوط به مشخصات دموگرافیک، وضعیت تحصیلی، علایم بالینی و شدت عوارض بیماری بر اساس پرسش نامه خود ساخته استاندارد شده جمع آوری گردید. جهت تجزیه و تحلیل آماری از آزمون های مجذور خی، تست t و تحلیل واریانس یک طرفه کمک گرفته شد. نتایج: از میان 1672 بیمار مبتلا به تالاسمی ماژور دعوت شده به این مطالعه، 687 (08/41%) بیمار تالاسمی ماژور با میانگین سنی 90/5 ± 93/21 سال و محدوده سنی 15 تا 45 سال، پرسش نامه های تحقیقاتی مربوطه را به طور کامل تکمیل نمودند و مابقی از مطالعه خارج شدند. از این میان 363 (8/52%) نفر جنس زن، 602 (6/87%) نفر مجرد، 465 (7/67%) دارای تحصیلات دیپلم و یا زیر دیپلم بوده اند. (9/64%) 446 نفر از افراد شرکت کننده بر اساس تست -R90SCL- دارای شاخص کلی بیماری بیشتر از 7/0 و در نتیجه فاقد سلامت روانی و به عبارتی بیمار روانی،141 نفر (5/20%) از افراد دارای شاخص کلی بیماری بین 4/0 تا 7/0 و در نتیجه مشکوک به بیماری روانی و در نهایت 100 نفر (6/14%) از افراد دارای شاخص کلی بیماری کمتر از 4/0 و در نتیجه سالم در نظر گرفته شدند.بحث: بیماران مبتلا به تالاسمی در معرض ابتلا به انواع اختلالات روان پزشکی بوده اند و در نتیجه نیازمند مشاوره روان پزشکی هستند. "