حجت الله فراهانی

حجت الله فراهانی

مدرک تحصیلی: استادیار روانشناسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۹۱ مورد از کل ۹۱ مورد.
۸۱.

طراحی مقیاس امکان سنجی برنامه های آموزشی و روان درمانی: راهنمایی برای پژوهشگران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امکان سنجی پروتکل طراحی چک لیست مقیاس مداخلات روانشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۷۲
هدف: اثربخشی مداخلات و برنامه های آموزشی و درمانی در قالب مطالعات مداخله ای، نیازمند ارزیابی اولیه برنامه و امکان پذیر بودن اجرای آن است که در قالب مطالعه امکان سنجی فراهم می شود. هدف این مطالعه ارائه یک بررسی دقیق از مطالعه امکان سنجی و مؤلفه های آن و همچنین طراحی یک چک لیست برای ارزیابی امکان سنجی برنامه ها و پروتکل های روان شناختی است. روش: ابتدا با توجه به مؤلفه های امکان سنجی، یک چک لیست در قالب 54 سؤال تهیه شد. پس از تدوین چک لیست، جهت بررسی نسبت روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی، 12 متخصص با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به میزان تناسب و ضرورت هر سؤال نمره دادند. یافته ها: میزان تناسب سؤالات از 83/. تا 1 به دست آمد، نتایج S-CVI/UA و S-CVI/Ave و آلفای کرونباخ نشان داد چک لیست حاضر از شاخص روایی محتوایی و پایایی بالایی برخوردار است. نتیجه گیری: مطالعات امکان سنجی برای اجرای موفقیت آمیز مداخلات آزمایشی کنترل شده تصادفی به عنوان یکی از مطالعات مهم برای حمایت از اثربخشی مداخله، حیاتی است و شواهد محکمی برای قابل قبول بودن یک مداخله و امکان اجرای آن در بلندمدت فراهم می کنند.
۸۲.

بررسی رابطه تحول من با علائم مختلف روان تنی با استفاده از روش کشف قواعد انجمنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: علائم روان تنی تحول من محور مغز-روده علائم گوارشی قواعد انجمنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۷۷
زمینه: دسته بندی علائم روان تنی یکی از چالش های همیشگی برای پژوهشگران این حیطه بوده است به گونه ای که دسته بندی های بسیار متفاوتی از این علائم به دست آمده است. با این حال، تاکنون رابطه عوامل زمینه ساز روانی با علائم مختلف روان تنی مورد بررسی قرار نگرفته است. این مسئله، پژوهش و درمان این اختلالات را با چالش مواجه ساخته است و جهت شناخت و درمان بهتر این علائم، باید رابطه هر گروه از علامت ها با علل روانشناختی روشن شود. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تحول من با علائم مختلف روان تنی با استفاده از روش کشف قواعد انجمنی انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع اکتشافی است که در آن، روابط بین سطوح مختلف تحول من و علائم متفاوت جسمانی بررسی شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل افراد ساکن در شهر تهران بود. 440 نفر به وسیله روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از چک لیست علائم بدنی (لاکورت و همکاران، 2013) و آزمون جملات ناتمام واشنگتن (لووینگر، 1966) استفاده شد. در نهایت، داده ها به روش کشف قواعد انجمنی و با استفاده از نرم افزار پایتون و آزمون تحلیل واریانس چند راهه تحلیل شدند. یافته ها: کشف قواعد انجمنی نشان داد در سطوح بالای تحول من، علائم روان تنی مشاهده نمی شود، درحالی که در سطوح متوسط تحول من، تمام علائم روان تنی به شکل معنی داری وجود دارد. همچنین در سطوح بسیار پایین تحول من، فقط علائم گوارشی مشاهده می شود (Lift>1). نتیجه گیری: این نتایج حاکی از این است که گروه های مختلف علائم جسمانی با یکدیگر تفاوت کیفی دارند و برای پژوهش و درمان این علائم باید این تفاوت را در نظر داشت. شیوع بالاتر علائم گوارشی در سطوح پایین تحول من، می تواند در تأیید نظریه بدکارکردی محور مغز-روده در اختلالات شدید روانشناختی باشد و برای درمان های روانشناختی و پزشکی باید این تفاوت در نظر گرفته شود و برای کودکان و افراد با سطح تحولی پایین تر در ابتلا به علائم گوارشی، علاوه بر درمان های روانی و روان پزشکی مداخلاتی جهت بهبود میکروبیوم روده صورت گیرد.
۸۳.

بررسی شیوع مشکلات تحولی احتمالی و عوامل خطرساز مرتبط با آن در کودکان 5- 2 ساله مهدهای شهرستان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تأخیر تحولی عوامل خطرساز تأخیر غربالگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۶۹
هدف پژوهش حاضر بررسی شیوع مشکلات تحولی احتمالی و عوامل خطرساز مرتبط با آن در کودکان 5-2 ساله مهدهای خصوصی شهرستان تهران بود. بدین منظور والدین 228 نفر از کودکان 5-2 ساله مهدهای خصوصی که تحت نظارت سازمان بهزیستی شهرستان تهران بودند از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای در این پژوهش شرکت کردند. از شرکت کنندگان خواسته شد تا پرسشنامه سنین و مراحل ( ASQ) را تکمیل کنند. داده های پژوهش با استفاده از شاخص های آماری خطر مطلق، نسبی، قابل انتساب و آزمون دقیق فیشر مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد در نمونه مورد مطالعه 61 کودک (24/0%) مشکوک به داشتن تأخیر در روند تحول شان بودند. همچنین یافته های پژوهش نشان داد در کودکانی که مشکوک به داشتن تأخیر در روند تحول شان بودند بین سن بالاتر کودک و تحصیلات پایین پدر با مشکلات تحولی احتمالی رابطه معنادار وجود داشت.
۸۴.

The severity of premenstrual syndrome: developing a descriptive model based on personality traits and self-regulatory skills(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Menstruation Distress Pain Pre-menstruation personality traits

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۵۵
Purpose Premenstrual syndrome (PMS) is usually observed among women of reproductive age, so, it may be worsened by emotional and somatic symptoms. The main aim of this investigation was to assess the predictability of pain intensity and psychological distress by personality traits and self-regulation skills among the Iranian female population. Methods The data were collected via numeric pain assessment, DASS-42, NEO, SRQ, and demographic questionnaire. The significant level was set at 0.05. In this study, we used the method of variance-based structural equations by PLS software. Results Pearson correlation between total score of self-regulation skills and subscales of DASS-42 stress, anxiety, and depression were respectively (0.78), (0.71), and (0.73). Thenceforward, the correlation between pain intensity and total score of self-regulation skills was (0.72). Moreover, results showed that the correlation between personality traits scores with subscales of DASS-42 stress, anxiety, and depression were respectively (0.71), (0.73), and (0.87). Finally, data analysis demonstrated a correlation between self-regulation skills and pain intensity (0.70). (P= 0.05) Conclusions This article shows that personality traits and self-regulation skills can significantly predict the degree of pain intensity and psychological distress among females before and during menstruation concerning mediating role of suggestibility and attitudes toward menstruation.
۸۵.

بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس صفات نسبت داده شده ی خاص موقعیت در تعارضات زوجین ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مقیاس صفات نسبت داده شده خاص موقعیت تحلیل عاملی تأییدی تعارضات زناشویی پایایی روایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۲۸
هدف این پژوهش بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس صفات نسبت داده شده خاص موقعیت در تعارضات زوجین ایرانی بود. جامعه آماری دانشجویان متأهل دانشگاه های شهر تهران در سال 1402 بود که از این بین ۲۴۹ دانشجوی متأهل بر اساس نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش مقیاس صفات نسبت داده شده خاص موقعیت در تعارضات زوجین) CSCS؛ باکر-فولگهام و همکاران،2016)، مقیاس شادکامی زناشویی(MHS؛ آرزین و همکاران، 1973) و پرسشنامه تعارضات زناشویی (MCQ؛ ثنایی،1379) بود. جهت بررسی روایی و پایایی مقیاس از روایی همگرا و واگرا از طریق محاسبه همبستگی پیرسون و آزمون آلفای کرونباخ و ضریب دونیمه سازی استفاده شد. نتایج نشان داد با توجه به میزان آلفای کرونباخ محاسبه شده (94/0) و ضریب دونیمه سازی (93/0)، مقیاس از پایایی مناسبی برخوردار است. بر اساس همبستگی بالایی که بین مقیاس صفات نسبت داده شده خاص موقعیت در تعارضات زوجین با مقیاس شادکامی زناشویی (491/0-r=) و پرسشنامه تعارضات زناشویی (532/0r=) وجود داشت می توان گفت این مقیاس روایی همگرا و واگرایی مطلوبی را داراست. جهت بررسی روایی سازه، تحلیل عامل تأییدی انجام و روایی مقیاس تائید گردید. ضریب همبستگی بازآزمایی مقیاس صفات نسبت داده شده خاص موقعیت در تعارضات زوجین معنی دار و برابر ۹۹۴/0 محاسبه شد. این نتایج نشان می دهد که نسخه فارسی مقیاس صفات نسبت داده شده خاص موقعیت در تعارضات زوجین روایی و پایایی مناسب را داشته و درنتیجه زوج درمانگران و روان درمانگران می توانند از آن به عنوان یک ابزار معتبر در کار با زوج های ایرانی استفاده کنند.
۸۶.

مدل یابی ساختاری رابطه سازگاری هیجانی و ذهن آگاهی با میانجگری تنظیم شناختی هیجان در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سازگاری هیجانی ذهن آگاهی تنظیم شناختی هیجانی مولتیپل اسکلروزیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۲۹
مقدمه: مولتیپل اسکلروزیس شایع ترین بیماری سیستم اعصاب مرکزی است که باعث از کارافتادگی و ناتوانی بسیاری از بیماران می شود. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سازگاری هیجانی و ذهن آگاهی با میانجگری تنظیم شناختی هیجان در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس انجام شد. روش: روش این پژوهش توصیفی و طرح پژوهش از نوع طرح های همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی افراد مبتلا به بیماری ام.اس در شهر تهران در سال 1401 تشکیل دادند. برای این منظور به انجمن ام.اس ایران مراجعه و 300 بیمار به وسیله نمونه گیری داوطلبانه و در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه های سازگاری هیجانی (رابیو و همکاران، 2007)، ذهن آگاهی (کارداسیوتو و همکاران، 2008) و تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و کرایج، 2006) استفاده شد. یافته ها: نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد ابعاد ذهن آگاهی (آگاهی متمرکز بر لحظه حاضر و پذیرش) به عنوان متغیرهای برونزای پژوهش بر ابعاد سازگاری هیجانی (فقدان نظم بخشی انگیختگی های هیجانی و فیزیولوژیک، ناامیدی و تفکر آرزومندانه) هم دارای اثر مستقیم و هم اثر غیرمستقیم است (001/0>P). نتیجه گیری: آنچه از یافته های حاضر می توان نتیجه گرفت، اهمیت دادن به آموزش مهارت های ذهن آگاهی در بیماران مبتلا به ام .اس و بهبود مهارت های شناختی در تنظیم هیجانی است. باتوجه به استرس ادراک شده توسط این افراد، هرچه قدر فرد بر آرزوها و افکار مخرب متمرکز شود و تمرکز خود را بر زمان حال از دست دهد و نتواند بیماری خود را بپذیرد، بدون شک سیر و روند بیماری سریع تر خواهد بود.
۸۷.

پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس نشانه های استحکام من، افسردگی و اضطراب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استحکام من رضایت زناشویی اضطراب افسردگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۲۱
پژوهش حاضر باهدف پیش بینی رضایت و نارضایتی زناشویی بر اساس استحکام من، نشانه های افسردگی و اضطراب انجام شد. این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بود. در این پژوهش تعداد 384 نفر از افراد متأهل (306 زن، 78 مرد) شهر تهران در سال 1400 به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. از شرکت کنندگان در پژوهش خواسته شد تا پرسشنامه وضعیت زناشویی گلومبوک- راست (GRIMS؛ راست و همکاران، 1986)، مقیاس استحکام من (ESS؛ بشارت، 1386) و مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس (DASS؛ لاویباند و لاویباند، 1995) را تکمیل کنند. برای تحلیل داده های پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون هم زمان استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که با افزایش نمره فرد در استحکام من (01/0>p، 356/0=r) رضایت زناشویی و با افزایش نمره نشانه های افسردگی (01/0>p، 498/0=r) و اضطراب (01/0>p، 297/0=r) نارضایتی زناشویی افزایش می یابد. از سوی دیگر، نتایج پژوهش نشان داد که رضایت زناشویی توسط متغیرهای استحکام من (01/0>p) و نشانه های افسردگی (01/0>p) قابل پیش بینی بود و 27 درصد از واریانس آن را تبیین می کنند. براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که استحکام من و نشانه های افسردگی عوامل مهم پیش بینی کننده رضایت زناشویی هستند. بررسی این متغیرها در افراد می تواند کمک قابل توجهی در زمینه افزایش رضایت زناشویی کند.
۸۸.

اثربخشی توان بخشی شناختی بر توجه و بازداری پاسخ دانش آموزان نارسانویس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توان بخشی شناختی توجه بازداری پاسخ دانش آموزان نارسانویس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۲۷
زمینه: توجه و بازداری پاسخ از مشکلات دانش آموزان نارسانویس هست که به درمان آن توجه چندانی نشده، لذا نیازمند مداخلات روانشناختی جدید از جمله توان بخشی شناختی است. هدف: مطالعه حاضر باهدف تعیین اثربخشی توان بخشی شناختی بر توجه و بازداری پاسخ دانش آموزان نارسانویس انجام شد. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دوره پیگیری همراه با گروه گواه بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه دوم و سوم ابتدایی مبتلابه اختلال نارسانویسی منطقه 15 شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بودند که از مدارس عادی به مرکز مشاوره شرق ارجاع داده شده بودند. 14 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند؛ و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جای دهی شدند و به پرسشنامه های تشخیصی نارسانویسی یعقوبی و همکاران (1400)، آزمون توجه انتخابی، تمرکز و تلاش مندی بریکن کمپ (2002) و آزمون برو- نرو هافمن (1984) پاسخ دادند. سپس گروه آزمایش به مدت ۱0 جلسه 60 دقیقه ای برنامه آموزش توان بخشی توجه و حافظه آرام نجاتی (1397) را دریافت کردند، ولی برای گروه گواه فقط آموزش های مدرسه ارائه شد. بعد از جلسات آموزش پس آزمون اجرا شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش توان بخشی شناختی بر بهبود توجه و بازداری پاسخ دانش آموزان نارسانویس در مقایسه با گروه گواه مؤثر بود و این نتایج در دوره پیگیری تداوم داشت (0/01 >P). نتیجه گیری: آموزش توان بخشی شناختی با ایجاد محیط جذاب آموزشی می تواند به عنوان یک درمان مکمل در کنار مداخلات آموزشی دیگر برای افزایش توجه و بازداری استفاده شود.
۸۹.

ویژگی های روان سنجی مقیاس اعتیاد به خرید حضوری در نمونه ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مقیاس اعتیاد به خرید حضوری روایی اعتبار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۲۶
اعتیاد به خرید یک نیاز غیرقابل کنترل است که فرد را مجبور می کند تا برای رهایی موقت از پریشانی روانی و افسردگی به سمت خرید کردن گرایش پیدا کند. در همین زمینه، پژوهش حاضر با هدف بررسی روایی و پایایی مقیاس اعتیاد به خرید حضوری در نمونه ایرانی انجام شد. این پژوهش یک مطالعه توصیفی - تحلیلی از نوع ارزشیابی بود. نمونه شامل 500 نفر، از زنان (404) و مردان (96) شهر تهران در سال 1400 بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و مقیاس اعتیاد به خرید حضوری، سیاهه رفتار ذخیره سازی و پرسشنامه بهزیستی روان شناختی را تکمیل کردند. ویژگی های روان سنجی مقیاس اعتیاد به خرید حضوری از طریق آزمون تحلیل عامل تأییدی، روایی واگرا، روایی همزمان، همبستگی پیرسون و ضریب آلفای کرونباخ در نرم افزار R نسخه 1/4 در سطح معناداری 05/0 تحلیل شد. ساختار هفت عاملی (برتری، تعدیل خلق، تعارض، تحمل، عود، کناره گیری و مشکلات) مقیاس اعتیاد به خرید حضوری با استفاده از تحلیل عامل تأییدی بررسی و تأیید شد (89/0=CFI، 07/0=RMSEA). در بررسی روایی ملاکی همزمان و واگرا، همبستگی مقیاس اعتیاد به خرید آنلاین با سیاهه رفتار ذخیره ای مثبت و معنادار بود. همچنین رابطه اعتیاد به خرید حضوری با بهزیستی روان شناختی نیز منفی و معنادار بود. ضریب آلفای کرونباخ برای نمره کل مقیاس اعتیاد به خرید حضوری 96/0 و برای ابعاد آن 81/0 تا 92/0 به دست آمد. یافته ها بیانگر روایی سازه ای و پایایی قابل قبول مقیاس اعتیاد به خرید حضوری است و ساختار چندبعدی این مقیاس می تواند به منظور تشخیص اعتیاد به خرید حضوری کمک کند.
۹۰.

رابطه تمایل به کمک به دیگران و تاب آوری با رشد پس از آسیب در افراد دارای سابقه ابتلا به کرونای افراد نزدیک: نقش تعدیل کنندگی احساس گناه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رشد پس از آسیب کرونا رفتارهای حمایت اجتماعی تمایل به کمک به دیگران تاب آوری احساس گناه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۲۰
هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه میان تمایل به کمک به دیگران و تاب آوری و رشد پس از آسیب با نقش تعدیل کنندگی احساس گناه مرتبط با آسیب در افراد دارای سابقه ابتلا به بیماری کووید-19 در افراد نزدیک بود. به این منظور، 189 نفر از افرادی که یکی از نزدیکان آن ها طی شش ماه اخیر به علت ابتلا به بیماری کووید-19 در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان بستری شده بودند، به شیوه در دسترس انتخاب شدند و اقدام به تکمیل پرسش نامه های رشد پس از آسیب، تاب آوری، احساس گناه مرتبط با آسیب و نوع دوستی بزرگ سالان کردند. براساس نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه، احساس گناه مرتبط با آسیب در رابطه میان تاب آوری و تمایل به کمک به دیگران نقش تعدیل کنندگی نداشتند. در مقابل، احساس گناه مرتبط با آسیب در رابطه میان رشد پس از آسیب و تمایل به کمک به دیگران نقش تعدیل گنندگی داشت. نتیجه گیری از یافته های مطالعه حاضر می تواند گویای نقش عوامل بین فردی و درون فردی در ارتقای سازگاری و حتی رشد افراد متعاقب تجارب آسیب زا باشد.
۹۱.

E-Sports Nexus: Gender Dynamics in Iranian Players' Personality Traits and Motivations(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: E-sports motivation Participation personality traits

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۷
The study aimed to examine the gender-adjusted impact of personality factors on the motivations of e-sports participants. Descriptive research was conducted using structural equation modeling. The sample consisted of 763 individuals (599 men and 164 women) selected through simple random sampling, with statistical power set at 80% and a significance level of 0.01. The research variables, including participation structure and personality traits, were measured using the NEO Five-Factor Inventory (NEO-FFI) short-form questionnaire (Gassling et al., 2003) and the Motivational Participation Questionnaire` of Cianfrone et al. (2011). The findings supported all research hypotheses regarding the personality traits and motivations of e-sports players, even after adjusting for gender. The results indicated that brunerism, consensus, duty, psychology, and acceptance of experience were significant motivators for e-sports players, and the gender-adjusted analysis confirmed the research hypotheses in both male and female groups. Therefore, considering the personalities of e-sports players in sports marketing can enhance their engagement, as their motivations to participate are influenced by their traits.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان