لیلا حیدری نسب

مقدمه: امروزه یکی از مشکلات شایع و اساسی جوامع افسردگی است. افسردگی علاوه بر شیوع و نرخ عود بالا، هزینه های اقتصادی بسیاری هم به دنبال دارد. حتی وجود چند علامت خفیف از علائم افسردگی نیز می تواند منجر به کاهش معناداری در عملکرد افراد و ضعف وضعیت سلامت جسمانی و روانی شود. از این رو پژوهش حاضر با هدف پیش بینی نشانه های افسردگی بر اساس روان رنجورخویی با متغیرهای میانجی تاب آوری و ذهن آگاهی انجام شد. روش: پژوهش حاضر یک طرح همبستگی مبتنی بر روابط ساختاری، مدل سازی معادلات ساختاری است. جامعه ی مورد مطالعه، دانشجویان مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 99-1398 در دانشگاه قم بوده که 266 دانشجو به صورت در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه ی افسردگی بک ویرایش دوم(BDI-II)، مقیاس تاب آوری کانر_ دیویدسون(CD-RISC)، پرسشنامه پنج وجهی ذهن آگاهی(FFMQ) و خرده مقیاس روان رنجورخویی مقیاس پنج عاملی شخصیت نئو(NEO) را به صورت اینترنتی تکمیل کردند. در پایان، داده ها توسط نرم افزارهای SPSSوPLS تحلیل شد. یافته ها: نتایج ارتباط بین نشانه های افسردگی را با متغیرهای روان رنجورخویی، تاب آوری و ذهن آگاهی تایید کردند. همچنین نتایج نشان دادند روا ن رنجورخویی نیز با تاب آوری و ذهن آگاهی رابطه معناداری دارد. همچنین مدل پژوهش که عبارت است از پیش بینی نشانه های افسردگی بر اساس روان رنجورخویی با متغیرهای میانجی تاب آوری و ذهن آگاهی با برازش 0.90 تایید شد. نتیجه گیری: بنابر نتایج این پژوهش، ذهن آگاهی و تاب آوری رابطه ی نشانه های افسردگی و روان رنجورخویی را میانجی گری می-کنند. بر این اساس می توان از نتایج پژوهش حاضر در پیشگیری از ابتلا به نشانه های افسردگی و همچنین درمان آن سود جست.

اختلال ملال جنسیتی به معنی داشتن احساس پریشانی درباره جنس زیستی خود است که با آن جنسیتی که فرد تجربه و ابراز می کند هماهنگی ندارد. به همین دلیل این افراد از ابعاد گوناگون در جامعه و خانواده تحت فشار و استرس هستند افزون بر دشواری های اجتماعی، این اختلال زمینه ساز بروز تفاوت های فردی در این افراد نسبت به افراد غیر مبتلا است. هدف از پژوهش حاضر، تعیین تفاوت نتایج مربوط به نمرات متغیرهای محتوای آزمون رورشاخ در افراد دچار اختلال ملال جنسیتی با افراد غیرمبتلا بوده است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های علی مقایسه ای است. به این منظور 28 بیمار دچار اختلال ملال جنسیتی از میان مراجعین به مراکز تشخیصی و جراحی عمومی در پاییز 1394 و 28 شرکت کننده غیرمبتلا که از نظر ملاک های مختلف ازجمله سن، جنسیت و تحصیلات با گروه مبتلا همتاسازی شده بودند، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها با استفاده از آزمون رورشاخ، منطبق با نظام جامع اکسنر، به شکل انفرادی، مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد در متغیرهای: جنسی، طبیعت، جغرافیایی، غذا، گیاهان، خون، آناتومی، چشم انداز، جزئیات بدن انسان، تجارب انسانی افراد مبتلا نمره بالاتری گرفتند و در متغیر وسایل خانگی افراد غیرمبتلا نمره ی بالاتری کسب نمودند. با ملاحظه تفاوت های قابل توجه در برون فکنی های اشخاص دچار اختلال ملال جنسیتی و اشخاص غیر مبتلا که با یافته های پژوهش های انجام گرفته در فرهنگ های گوناگون دنیا همسو بوده است، می توان اهمیت این همسویی را برجسته ساخت؛ برون فکنی اشخاص دچار اختلال مذکور در آزمون رورشاخ فرهنگ بسته نیست، ازاین رو بکار بستن آزمون رورشاخ در کار بالینی با این اشخاص به متخصصین برخوردار از توانش کافی پیشنهاد می گردد.

این پژوهش اثربخشی مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی را بر کاهش نشانه های نارسایی توجه/ فزون کنشی زیر آستانه تشخیص و مشکلات برونی سازی نوجوانان بررسی کرد. فهرست رفتاری کودک و فرم خودگزارش دهی نوجوانان نظام سنجش مبتنی بر تجربه آشنباخ در نمونه 253 نفری از نوجوانان و مادران آن ها اجرا شد. 24 نفر از نوجوانانی که بنابر نتایج فهرست رفتاری کودکان، نمره های مرزی در زیرمقیاس مشکلات توجه و نمره های بالا در مشکلات برونی سازی داشتند و نشانه های آن ها در فرم خودگزارش دهی نوجوانان نیز تأیید شده بود، به تصادف در دو گروه آزمایش (12 نفر) و کنترل (12 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش 8 جلسه مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی در مدت 8 هفته دریافت کرد. گروه کنترل در این بازه زمانی هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده های کمّی با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شد و یافته ها نشان داد که پس از مداخله نشانه های نارسایی توجه/ فزون کنشی و مشکلات برونی سازی در نوجوانان گروه آزمایش در مقایسه با نوجوانان گروه کنترل کاهش معنادار داشته است. یافته های این پژوهش کاربرد بالینی در پیشگیری و درمانگری نشانه های نارسایی توجه/ فزون کنشی و مشکلات برونی سازی نوجوانان در فضاهای بالینی و مدارس دارد.

ادبیّات و شعر یکی از اصیل ترین نمودهای تمدّن بشر و در عین حال عرصه بروز لایه های عمیق ناهشیاری اوست که همواره به بهانه های مختلف حضور خود را به آگاهی و هشیاری بشر یاد آوری کرده و در گستره های مختلف رخ نمایانده است. از جمله این عرصه ها که هرگز نمی توان بدون نظر داشتن به این لایه های عمیق ناهشیاری، درباره آن سخن گفت؛ هنر و جهان شاعرانه است. در دیدگاه های ملهم از روان تحلیلگری، هنر و هر آنچه که در این گستره گنجانیده می شود، نظیر ادبیّات، شعر و نقاشی، نمایانگر ناهشیاری خالق آن یعنی هنرمند است. وسعت این ناهشیاری که گاه می تواند تمامی گذشته تاریخی و به میراث رسیده هنرمند را در برگیرد، آنچنان غنی است که سبب زایش مضامینی استوار و یکسان در گستره شعر و ادبیات و هنر در فرهنگ های مختلف می شود. موضوع اصلی مقاله کنونی، پرداختن به آنیما یا روان زنانه خفته در اعماق ناهشیارانه مرد است. از آنجا که آنیما عنصری ناهشیار است، حضور آن در فراورده هایی که بنابر نظر روان تحلیلگری به ناهشیاری فرد وابسته تر هستند، نظیر نوشته های ادبی و شعر، پررنگ تر است. از این رو، پژوهش حاضر به بررسی جایگاه آنیما در غزلیّات سعدی می پردازد تا نشانه های این کهن الگو با مدد از نمادهای روان تحلیلگری و روان شناختی آشکار شود. در نهایت با مدد از شواهد شعری در غزل های سعدی به شباهت های معشوق در شعر سعدی و مفهوم آنیما در گستره نظریه یونگ پرداخته شده و بر این نکته تأکید می شود که مضامین اشعار سعدی با مفهوم آنیما، ارتباطی انکارناپذیر دارند.

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، تعیین تفاوت نتایج مربوط به نمرات سازماندهی ذهنی-شناختی در افراد مبتلا به اختلال ملال جنسیتی با افراد غیرمبتلا با استفاده از آزمون رورشاخ بوده است. روش بررسی : به این منظور 28 بیمار مبتلا به اختلال ملال جنسیتی و 28 آزمودنی غیرمبتلا، به روش نمونه گیری در دسترس، با توجه به همتاسازی ویژگی های جمعیت شناختی تا حد ممکن، انتخاب شدند. آزمودنی ها با استفاده از آزمون رورشاخ، منطبق با نظام جامع اکسنر، به شکل انفرادی، مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد بین افراد مبتلا به اختلال ملال جنسیتی و افراد غیرمبتلا در متغیرهای Zf, Zsum , تفاوت معنادار وجود داشت. نتیجه گیری : نتایج حاکی از این بوده که هر دو متغیر در افراد مبتلا نسبت به افراد غیر مبتلا میزان کمتری را نشان داده اند. بحث: نتایج حاصل می تواند بیانگر نوعی محدودیت ذهنی یا بی میلی نسبت به پیچیدگی میدان محرک ها باشد. به نظر می رسد افراد غیرمبتلا به اختلال ملال جنسیتی در مقایسه با افراد مبتلا میزان تلاش شناختی بیشتری در سازمان دهی به شرایط و محرک های محیطی از خود نشان می دهند که در نهایت منجر به عمل موفق تر و کارآمدتر و در نهایت سازگاری بهتر می شود.

هدف اساسی پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی پرسشنامه صفت- حالت و بیان خشم کودکان و نوجوانان (STAXI-2 C/A) است. این پرسشنامه بر روی دانش آموزان 12 تا 17 ساله ایرانی مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از این که پرسشنامه به زبان فارسی ترجمه شد، برای اطمینان از صحت ترجمه آن، دوباره به زبان اصلی برگردانده شد. پس از اطمینان و تأیید ترجمه، این پرسشنامه. بر روی 556 دانش آموز دختر و پسر راهنمایی و دبیرستان شهر تهران اجرا گردید. نتایج این مطالعه 7 عامل را در بین کودکان و نوجوانان مورد تأیید قرار داد: این عوامل عبارتند از: احساس خشم، بیان کلامی و جسمی خشم، خوی خشمناک، واکنش خشمناک، بیان خشم به سمت بیرون، بیان خشم به سمت درون و کنترل خشم. در مجموع نتایج مطالعه حاضر شواهدی بر صحت روایی سازه قابل قبول پرسشنامه صفت- حالت و بیان خشم (STAXI-2 C/A) در کودکان و نوجوانان در دانش آموزان ایرانی فراهم آورده است.

مقدمه: اختلال نقص توجه/ بیش فعالی، یکی از اختلالات روانی-عصبی شایع در افراد است، که در طفولیت شروع شده؛ تا بزرگسالی ادامه یافته و در ابعاد مختلفی از زندگی فرد نظیر زندگی شخصی، تعاملات اجتماعی، زندگی حرفه ای، عملکرد اجرایی نظیر حافظه فعال، تمرکز و سایر ابعاد عملکردی فرد اختلال ایجاد می کند. مطالعات متعددی در خصوص درمان این اختلال از جانب مولفان مطرح گردیده است، با توجه به فقدان مطالعاتی که اثر بخشی نوروفیدبک را همراه با تکالیف شناختی رایانه ای در کاهش نشانه های بیش فعالی در گستره بزرگسالی در ایران مورد بررسی قرار داده باشد، مطالعه کنونی شکل گرفته است. هدف، بررسی اثربخشی نوروفیدبک همراه با تکالیف شناختی رایانه ای در کاهش نشانه های نقص توجه و تمرکز در بزرگسالان مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش فعالی بود. روش: طرح پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را بزرگسالان دارای اختلال نقص توجه/ بیش فعالی که به کلینیک آتیه در شهر تهران مراجعه کردند، تشکیل دادند؛ که از بین جامعه آماری فوق 2 گروه 8 نفره، یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل، با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شد. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: پرسشنامه اضطراب بک، پرسشنامه افسردگی بک، پرسشنامه اختلال نقص توجه/بیش فعالی بزرگسالی بارکلی، آزمون IVA و آزمون سنجش علائم حیاتی سیستم عصبی مرکزی. داده ها از طریق نرم افزار SPSS و با استفاده از روش آماری یومن ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که نوروفیدبک همراه با تکالیف شناختی رایانه ای، منجر به کاهش معنادار نشانه های نقص توجه و تمرکز در گروه آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل گردید. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، نوروفیدبک همراه با تکالیف شناختی رایانه ای، در کنار سایر روش های رفتاری– شناختی می تواند باعث کاهش علائم نقص توجه و تمرکز در بزرگسالان دارای اختلال ADHD گردد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمانگری شناختی رفتاری مبتنی بر برنامه مقابله ای کندال بر کاهش برخی از نشانگان همراه در کودکان 8 تا 10 ساله ایرانی مبتلا به اضطراب صورت گرفته است. این پژوهش، بر اساس یک طرح شبه تجربی پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه انجام شده است. نمونه پژوهش شامل 20 کودک 8 تا 10 ساله با تشخیص یک یا چند مورد از اختلال های اضطراب فراگیر، اضطراب جدایی یا اضطراب اجتماعی است که با روش نمونه برداری در دسترس هدفمند انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه 10 نفری (گروه درمانگری و گروه گواه) جایگزین شدند. مداخله درمانگری مبتنی بر برنامه شناختی رفتاری انفرادی مقابله ای کندال به مدت 16 جلسه برای شرکت کنندگان گروه درمانگری اجرا شد. داده های پژوهش با استفاده از فهرست مشکلات رفتاری کودک (CBCL؛ آشنباخ، 1991) گردآوری و از طریق آزمون من ویتنی و آزمون فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد درمانگری شناختی رفتاری مقابله ای کندال، برخی نشانگان درونی سازی و برونی سازی را در گروه درمانگری در مقایسه با گروه گواه به طورمعناداری کاهش داده که در پیگیری های یک و نیم ماهه و سه ماهه نیز تداوم داشته است. با استفاده از نتایج پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت درمانگری شناختی رفتاری مقابله ای کندال علاوه بر کاهش نشانگان درونی سازی، نشانگان برونی سازی کودکان 8 تا 10 ساله ایرانی مبتلا به اضطراب را نیز کاهش داده است.

مقدمه: به دلیل اهمیت و پیامدهای مثبت شادکامی در بهبود زندگی فردی و اجتماعی انسان، تلاش برای شناخت هر چه بهتر شادکامی و همبسته های آن، و نیز ارتباط آن با متغیرهای گوناگون مورد توجه روان شناسان بسیاری واقع شده است. هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه-ی ساده و چندگانه ویژگی های برون گرایی و سرسختی روان شناختی با شادکامی در بین دانشجویان دانشگاه شاهد بوده است. پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی بوده است. روش: جامعه آماری این تحقیق همه دانشجویان دختر و پسر دوره کارشناسی شاغل به تحصیل در سال 90_1389 دانشگاه شاهد را در بر می گرفت که تعداد 294 دانشجو به شیوه ی نسبتی از جامعه فوق به عنوان نمونه برای مطالعه انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای مورد مطالعه، از پرسشنامه شخصیت 5 عاملی نئو، پرسشنامه سرسختی روان شناختی یانگ و گولت و پرسشنامه شادکامی آکسفورد استفاده شد. یافته ها: تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری همبستگی پیرسون، رگرسیون به روش همزمان و تحلیل واریانس بیانگر آن بوده است که بین متغیرهای برون گرایی و سرسختی روان شناختی با شادکامی ارتباط مثبت معنی دار وجود داشت.همچنین مشاهده شد که متغیرهای برون گرایی و سرسختی روان شناختی سهم قابل توجهی از واریانس شادکامی را در نمونه ی دانشجویی تبیین نمودند. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان داد که متغیر برون گرایی و سرسختی توانایی پیش بینی درصد قابل ملاحظه ای از واریانس شادکامی را داشتند که از میان این دو متغیر نیز برون گرایی نسبت به سرسختی قدرت تبیین کنندگی بیشتری داشت؛ در عین حال سهم برون گرایی و سرسختی روان شناختی در تبیین واریانس شادکامی در زنان و مردان متفاوت و در میان زنان دارای قدرت تبیین بیشتری بود.نتایج این پژوهش با برخی یافته ها همسو بود و به نظر می رسد که همانگونه که برونگرایی و سرسختی با عاطفه ی مثبت ارتباط دارد می تواند شادکامی را نیز تبیین نماید.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر برنامه ""Coping cat"" در کاهش علائم اضطراب کودکان 10-8 ساله ایرانی مبتلا به اضطراب صورت گرفته است. این پژوهش، بر اساس یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل انجام شده است. 20 کودک 8 تا 10 ساله با تشخیص اختلال اضطراب فراگیر، اضطراب جدایی، و یا اضطراب اجتماعی پس از مصاحبه بالینی توسط روان پزشک کودک و نوجوان، ارزیابی با مصاحبه تشخیصی نیمه ساختاریافته اختلالات خلقی و اسکیزوفرنیا برای کودکان و نوجوانان (K-SADS-PL) و قرارگرفتن در سطح بالینی بر اساس مقیاس اضطراب مبتنی بر DSM آزمون فهرست مشکلات رفتاری کودکان (CBCL)، با روش نمونه گیری در دسترس مبتنی بر هدف به طور تصادفی در دو گروه 10 نفری (گروه درمان و گروه انتظار) جایگزین شدند. مداخله درمانی مبتنی بر برنامه شناختی رفتاری انفرادی ""Coping cat"" به مدت 16 جلسه برای شرکت کنندگان گروه درمان اجرا شد. تحلیل داده ها بر اساس آزمون ناپارامتریک من ویتنی، فریدمن و همچنین بررسی معناداری بالینی نشان داد درمان شناختی رفتاری ""Coping cat"" از نظر آماری (335/3-=Z ، 001/0p<) و بالینی به طور معناداری علایم اضطراب گروه درمان را در مقایسه با گروه انتظار کاهش داده که در پیگیری های یک و نیم ماهه و سه ماهه نیز تداوم داشته است

این مطالعه به منظور بررسی اعتبار و روائی پرسشنامه سبکهای دفاعی DSQ در نمونه های ایرانی انجام یافته است . 666 دانش آموز ( با میانگین سنی 61/16 و انحراف معیار13/1 ) و401 دانشجو ( با میانگین سنی3/21 و انحراف معیار8/3 ) در مجموع 1067 نفر در این مطالعه شرکت نمودند. با استفاده از روش آزمون و باز آزمون و نیز محاسبه آلفای کرونباخ در گروههای مورد مطالعه اعتبار این پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت و همچنین روائی محتوی، روائی همگرا و روائی سازه نیز با استفاده از نظر متخصصان در مورد ارتباط ماده های پرسشنامه با تعاریف مرتبط با مکانیزمهای مورد وارسی و نیز استفاده از آزمون نئو مورد مطالعه قرار گرفت . توافق نظر بالای متخصصان در مورد ارتباط ماده های پرسشنامه سبک های دفاعی با تعاریف ارائه شده در مورد مکانیزم های دفاعی در منابع معتبر( حداقل 46/2 و حداکثر 53/4 بر روی یک مقیاس 5 درجه ای که 5 نشانه ارتباط کامل و 1 نشانه عدم ارتباط بوده است) ، وجود همبستگی های قابل قبول بین عامل های نئو و پرسشنامه سبک های دفاعی و نیز همبستگی های بالا بین ماده های پرسشنامه با مکانیزم ها و سبک های مرتبط نشانه روائی قابل قبول این پرسشنامه می باشد . همچنین آلفای بالای این پرسشنامه در گروههای مورد مطالعه ( 87/0-81/0 ) و همبستگی های بالا بین آزمون و باز آزمون نمایانگر اعتبار قابل قبول این پرسشنامه در جمعیت ایرانی بود.