رحمت الله مرزوقی

رحمت الله مرزوقی

مدرک تحصیلی: استاد دانشگاه شیراز

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۱۳ مورد.
۴۱.

کاوشی پیرامون چارچوب نظارت راهبردی نهادهای تعلیم و تربیت غیررسمی: مطالعه موردی کیفی مراکز آموزش های آزاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظارت راهبردی تعلیم و تربیت غیررسمی مراکز آموزش های آزاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۶ تعداد دانلود : ۵۷۱
هدف این پژوهش کاوش چارچوب نظارت راهبردی در حوزه نهادهای تعلیم و تربیت غیررسمی به ویژه مراکز آموزش های آزاد بود. روش پژوهش کیفی و مبتنی بر یک مطالعه موردی بود. در این راستا با استفاده از رویکرد هدف مند و به کارگیری معیار اشباع نظری، مصاحبه های باز با 20 نفر از ناظران و مدیران مراکز آموزش های آزاد و 12 عضو هیأت علمی در ارتباط با پدیده ی مورد بررسی انجام شد. سپس داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار Nvivo از طریق فن تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت و در قالب سه مجموع مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر دسته بندی و شبکه مضامین سازماندهی شد. بر اساس نتایج به دست آمده، نظارت راهبردی مراکز آموزش های آزاد (مضمون فراگیر) دارای اهداف، ماهیت، کارکرد، فعالیت و الزامات ویژه ای (مضامین سازمان دهنده) است که هر یک دارای ابعاد گوناگونی (مضامین پایه) می باشند.
۴۲.

تدوین و اعتباریابی چارچوب سنجش دست آوردهای برنامه درسی ضمنی دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه درسی برنامه درسی ضمنی دستآوردهای برنامه درسی ضمنی اعتباریابی برنامه درسی چارچوب سنجش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۴ تعداد دانلود : ۶۳۳
هدف پژوهش تدوین و اعتباریابی چارچوب سنجش دستآوردهای برنامه درسی ضمنی دانشگاهی با استفاده از روش پژوهش و ترکیبی متوالی اکتشافی مدل تدوین ابزار بود. در بخش کیفی از روش مطالعه موردی و در بخش کمی از روش توصیفی- پیمایشی استفاده گردید. شرکت کنندگان در پژوهش استادان و دانشجویان مراکز آموزش عالی شهر شیراز بودند که با روش نمونه گیری هدفمند از سه گروه علوم انسانی، فنی و مهندسی و علوم پایه انتخاب شدند. اطلاعات کیفی با استفاده از پرسش نامه ی باز پاسخ و مصاحبه نیمه ساختار یافته با صاحب نظران کلیدی، بررسی پیشینه نظری و تحقیقات پیشین و به شیوه همسوسازی گردآوری و با استفاده روش کدگذاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش، 113 کد مفهومی که بیانگر تجارب مشارکت کنندگان در پژوهش بود استخراج گردید. این مفاهیم در دو دسته اصلی: ملاک ها شامل: (ایجاد نگرش به اقتدار، احساس آرامش و آسایش، انسجام اجتماعی، کارگروهی، روحیه علمی، مطالعه سطحی نگر و گذراندن امتحان با کمترین تلاش) و نشانگرها نظیر امتحانات رسمی، اندازه کلاس، همدردی با دیگران، طرح مشکلات شخصی و. .. بودند. نشانگر ها حول محور ملاک ها طبقه بندی شدند و در نتیجه چارچوب اولیه با 7 ملاک و 39 نشانگر مشخص گردید. برای اعتباریابی کیفی چارچوب اولیه از معیارهای اعتبار سنجی کیفی قابلیت اعتبار، تأییدپذیری و انتقال پذیری استفاده گردید. برای اطمینان از پایایی سنجش کیفی پژوهش از آزمون قابلیت اعتماد (اطمینان پذیری) استفاده شد. همچنین اعتباریابی کمی چارچوب تدوین شده نیز با استفاده از روش تحلیل عامل تأییدی صورت پذیرفت که به واسطه آن چارچوب نهایی اعتباریابی شده سنجش دستآوردهای برنامه درسی ضمنی دانشگاهی حاصل گردید.
۴۳.

چارچوب مشارکت معلمان در نظام برنامه ریزی درسی جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت معلمان برنامه ریزی درسی مراحل و ابعاد برنامه ریزی درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۲ تعداد دانلود : ۴۴۱
هدف از این پژوهش، کاوش چارچوب مشارکت معلمان در نظام برنامه ریزی درسی جمهوری اسلامی ایران است. در این زمینه، بر اساس طرح کیفی، ابعاد و مراحل مشارکت معلمان در برنامه ریزی درسی، با استفاده از ابزار مصاحبة باز و نیمه ساختارمند انجام شده و برای ارزیابی روایی و پایایی مطالعه از چهار معیار اعتبارپذیری، انتقال پذیری، اطمینان پذیری و تأییدپذیری استفاده شده است. روش نمونه گیری هدفمند است و بررسی بر اساس اشباع نظری با ﻣﺘﺨﺼﺼﺎﻥ، مدیران ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﯾﺰی ﺩﺭﺳﯽ در سازمان پژوهش و معلمان شهر تهران با معیار داشتن تجربه در برنامه ریزی درسی شکل گرفته که در پایان مصاحبه ها به 30 نفر رسیده است. داده های به دست آمده با نرم افزار Nvivo از طریق فن تحلیل مضمون تحلیل و برای اعتباریابی داده های کیفی از روش همسوسازی نتایج حاصل از شبکة مضامین و تحلیل اسناد استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که معلم مهم ترین عنصر در موفقیت برنامه های درسی است. در عین حال مشارکت معلمان در برنامه ریزی درسی امری سهل الوصول نیست؛ بلکه موضوعی تخصصی است و با موانعی مانند ایجاد وظیفة اضافی برای معلمان وعدم تخصص آنها روبه روست؛ اما ارتقای عملکرد تحصیلی دانش آموزان باعث می شود که غلبه بر موانع فوق ارزشمند شود. همچنین نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد مشارکت معلمان دارای ابعاد طراحی، تدوین، اجرا، ارزشیابی و بازنگری بوده و هریک دارای مؤلفه های گوناگونی است که در یافته های پژوهش نیز بررسی و بدان ها اشاره شده است.
۴۴.

بررسی و مقایسه سبک های عمومی تصمیم گیری در مدیران دانشگاه مطالعه موردی: دانشگاه شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تصمیم گیری مدیران دانشگاه شیراز سبک های عمومی تصمیم گیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۱ تعداد دانلود : ۵۷۵
هدف از این پژوهش، بررسی سبک های عمومی تصمیم گیری مدیران دانشگاه شیراز بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش نیز شامل تمامی مدیران دانشگاه شیراز بوده است که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی تعداد 116 انتخاب شدند. حجم نمونه به وسیله جدول مورگان تعیین گردید. ابزار پژوهش، پرسشنامه سبک های عمومی تصمیم گیری مدیران اسکات و بروس (1995) بود که روایی و پایایی آن محاسبه گردید، و نتایج حاکی از روایی و پایایی مطلوب پرسشنامه بود. بمنظور تحلیل داده ها از تحلیل واریانس طرح های تکراری، تی، گروههای مستقل، تحلیل واریانس یک سویه و همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که سبک غالب تصمیم گیری مدیران دانشگاه شیراز، سبک تصمیم گیری آنی است. یافته ها حاکی از آن است که در هیچ یک از سبک های تصمیم گیری بین مدیران بر اساس رشته تحصیلی و جنسیت تفاوت معناداری وجود ندارد، اما بین مدیران با سوابق گوناگون در سبک تصمیم گیری شهودی تفاوت معنادری وجود دارد. در حالی که در دیگر سبک ها این تفاوت مشاهده نگردید. هم چنین بین سبک های تصمیم گیری عقلانی و وابستگی، آنی و شهودی و اجتنابی و وابستگی رابطه معناداری وجود دارد.
۴۶.

مطالعه تجربی تاثیر آموزش تفکر ژرف اندیشانه بر یادگیری پژوهش محور دانش آموزان در درس علوم ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفکر ژرف اندیشانه یادگیری پژوهش محور دانش آموزان علوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۷ تعداد دانلود : ۵۱۵
    هدف کلی پژوهش بررسی تاثیر آموزش تفکر ژرف اندیشانه بر توسعه یادگیری پژوهش محور دانش آموزان در درس علوم پنچم ابتدایی شهر کرمان بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه پنجم مقطع ابتدایی شهر کرمان بود. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 23 نفر از دانش آموزان دختر دو کلاس پنجم دوره ابتدایی از یک دبستان دولتی در یک منطقه متوسط انتخاب شدند. برای ارزیابی میزان یادگیری پژوهش محور دانش آموزان، از جعبه ابزار معلمان برای دانش آموزان پیش دبستانی تا هشتم در درس علوم و دو آزمون معلم ساخته درس علوم پنجم استفاده شد. یافته ها نشان داد که پس از آموزش تفکر ژرف اندیشانه، دانش آموزان گروه آزمایش از نظر سطح یادگیری پژوهش محور به سطح کارآموز رسیدند و تفاوت معنی داری را با گروه کنترل نشان دادند. بنابراین آموزش تفکر ژرف اندیشانه تاثیر مثبت و معنی داری بر یادگیری پژوهش محور دانش آموزان در درس علوم دارد. با استفاده از  آموزش تفکر ژرف اندیشانه، دانش آموزان قادر خواهند بود از روش علمی تبعیت نموده و از منابع، تجهیزات و فناوری ها استفاده نموده و از همه اصطلاحات و مفاهیم علمی، متفکرانه بهره ببرند.
۴۷.

مشکل شناسی دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان با رویکرد پاسخگویی به محیط (مطالعه موردی: پردیسهای استان چهارمحال و بختیاری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانشگاه فرهنگیان مشکل شناسی رویکرد پاسخگویی به محیط عملکرد آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۶ تعداد دانلود : ۵۰۹
هدف این پژوهش ترکیبی، مشکل شناسی دانش آموختگان پردیسهای دانشگاه فرهنگیان استان چهارمحال و بختیاری با رویکرد پاسخگویی به محیط بوده است. این مطالعه در مرحله اول(بخش کیفی) به کشف چالشها و در مرحله دوم (بخش کمّی) به اولویت بندی آنها پرداخته است. مشارکت کنندگان در بخش نخست پژوهش شامل 135نفر در شش گروه و در بخش دوم (مرحله کمی) شامل 125 نفر از دانش آموختگان دانشگاه بودند. ابزار گردآوری اطلاعات بر اساس فرم مقایسات زوجی چالشها تدوین شد. تحلیل انجام گرفته در مرحله نخست پژوهش به این سؤال که «مشکلات دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان کدام اند؟» پاسخ داد. در این مرحله تجزیه و تحلیل مصاحبه ها با روش تحلیل مضمون انجام شد. یافته های بخش کمی به این سؤال که «اولویت هر کدام از شاخصها به چه میزان است؟» پاسخ داده اند. تجزیه و تحلیل داده ها در این مرحله با روش تحلیل سلسله مراتبی صورت گرفت. براساس نتایج حاصل از این مطالعه، مهم ترین چالشهای دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان با رویکرد پاسخگویی به محیط به ترتیب عبارت اند از: حوزه نیروی انسانی، حوزه برنامه/ساختار و حوزه آموزشی/پژوهشی/فرهنگی. برای هر کدام از این سه حوزه، شاخصهایی معین شده که اولویت آنها در مجموعه چالشهای دانش آموختگان به ترتیب، اساتید، راهبران آموزشی، فرهنگ بومی، نیازسنجی، آموزشهای عملیاتی، محتوا، اجرا و مدیران تشخیص داده شده است. نتایج حاصل لزوم تدوین دستورالعمل و نظام نامه هایی را در بخشهایی که دارای بیشترین اولویت در میان مشکلات دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان است نشان می دهد که در صورت انجام این مهم پاسخگویی به محیط می تواند تحقق پذیرد.
۴۸.

بررسی تأثیر مهارت های شهروندی سایبری بر استفاده بهینه از فضای مجازی و اشتیاق تحصیلی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: مهارت های شهروندی سایبری استفاده بهینه از فضای مجازی اشتیاق تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۱ تعداد دانلود : ۳۲۲
مقدمه: رشد مهارت های شهروندی سایبری می تواند نتایج مثبتی برای دانشجویان و دانشگاه داشته باشد. لذا، هدف پژوهش بررسی تأثیر مهارت ها شهروندی سایبری بر استفاده بهینه از فضای مجازی و اشتیاق تحصیلی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز بود. روش کار: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. نمونه تحقیق شامل 192 نفر از دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیرازبودند، که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی، انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس های مهارت های شهروندی سایبری، استفاده بهینه از فضای مجازی و اشتیاق تحصیلی بود که پس از محاسبه روایی و پایایی آن ها، بین نمونه توزیع و داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته ها: مهارت های شهروندی سایبری تأثیر مثبت و معناداری بر استفاده بهینه از فضای مجازی و افزایش اشتیاق تحصیلی دارد. به علاوه، استفاده بهینه دانشجویان از فضای مجازی تأثیر مثبت و معناداری بر اشتیاق تحصیلی آنان دارد. نتیجه گیری: رشد مهارت های شهروندی سایبری می تواند نتایج مثبت برای دانشجویان و دانشگاه از جمله استفاده بهینه از فضای مجازی و افزایش اشتیاق تحصیلی دانشجویان دارد
۴۹.

توسعه و اعتبارسنجی الگوی شایستگی های حرفه ای اعضای هیات علمی دانشگاه فرهنگیان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شایستگی های حرفه ای اعضای هیات علمی دانشگاه فرهنگیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۷ تعداد دانلود : ۵۷۵
زمینه: مطالعات متعددی پیرامون بررسی شایستگی های حرفه ای اعضای هیات علمی دانشگاه ها انجام شده است. اما پژوهشی که به شایستگی های حرفه ای اعضای هیات علمی دانشگاه فرهنگیان که منجر به طراحی الگوی شایستگی ها پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: هدف این پژوهش، توسعه و اعتبارسنجی الگوی شایستگی های حرفه ای اعضای هیات علمی دانشگاه فرهنگیان با رویکرد تبیینی بود. روش: پژوهش از نوع، ترکیبیِ همزمان بود . جامعه آماری شامل 700 نفر از اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه فرهنگیان استان های (تهران، خراسان رضوی، اصفهان و فارس) در سال 1397 بود که 200 نفر از این اساتید به صورت خوشه ای هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش حاضر عبارت بود از: پرسشنامه شایستگی های حرفه ای محقق ساخته 1397. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون فریدمن، تحلیل عامل اکتشافی و ضریب همبستگی انجام شد. یافته ها : الگوی بدست آمده از دو عامل اصلی؛ شامل فردی و سازمانی شکل گرفته است. عامل فردی خود دارای زیرمؤلفه هایی اعم از شخصی و مهارتی است و نیز عامل سازمانی دارای زیرمؤلفه های عضویت، تعامل سازمانی، پذیرش مسئولیت حرفه ای و بهره مندی از امکانات سازمان می باشد. نتیجه گیری: در صورت تحقق شایستگی های حرفه ای اعضای هیات علمی، در عملکرد و کارآمدی دانشگاه فرهنگیان نقش قابل انتظاری خواهد داشت و تأثیرات مثبتی را برای دانشجو معلمان خواهد گذاشت.
۵۰.

بررسی نقش التزام کارکنان در روابط بین تعدّی نظارتی و خودکارآمدی نوآورانه آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعدّی نظارتی التزام کارکنان خودکارآمدی نوآورانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۲ تعداد دانلود : ۴۷۴
هدف این پژوهش بررسی نقش التزام کارکنان در روابط بین تعدّی نظارتی و خودکارآمدی نوآورانه آنان است. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی با استفاده از مدل معادلات ساختاری می باشد. نمونه تحقیق شامل 214 نفر از کارکنان شرکت برق منطقه ای استان فارس است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی، انتخاب شده اند. ابزارهای این پژوهش شامل مقیاس های تعدّی نظارتی (تیپر، 2000)، التزام کارکنان (اسکافی و همکاران، 2006) و خودکارآمدی نوآورانه کارکنان (تایرنی و فارمر، 2002؛ درنر، 2012) بود که از روایی و پایایی خوبی برخوردار بودند. یافته ها نشان داد که تعدّی نظارتی تأثیر منفی و معناداری بر میزان التزام کارکنان دارد. به علاوه التزام کارکنان تاثیر مثبت و معناداری بر احساس خودکارآمدی نوآورانه می گذارد و سهم واسطه گری نیز در روابط بین تعدّی نظارتی و خودکارآمدی نوآورانه کارکنان تأثیر دارد.
۵۱.

تأثیر اجرای الگوی کیفی مدیریت فرایندهای یاددهی - یادگیری بر تأمین نیازها و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرایندهای یاددهی-یادگیری الگوی کیفی دوره ابتدایی نیازها عملکرد تحصیلی طرح نیمه آزمایشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۷ تعداد دانلود : ۲۸۱
هدف پژوهش بررسی تأثیر اجرای الگوی کیفی مدیریت فرایندهای یاددهی-یادگیری بر تأمین نیازها (بقاء، عشق و تعلق، قدرت، آزادی و شادی) و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی بود. در این پژوهش از طرح تحقیق نیمه آزمایشی با مقایسه گروه آزمایش و کنترل با پیش آزمون و پس آزمون و طرح مقایسه گروه آزمایش و کنترل با پس آزمون استفاده گردید. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه سوم مدارس ابتدایی نواحی چهارگانه شهر شیراز بود. برای نمونه گیری از روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای استفاده گردید. ابزار پژوهش مقیاس محقق ساخته برای سنجش میزان تأمین نیازها و آزمون معلم ساخته برای سنجش عملکرد تحصیلی بود. روایی ابزار با استفاده از نظر متخصصان و تحلیل عامل و پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ (77/0) به تأیید رسید. نتایج حاصل از تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که میزان تحقق نیازهای پنج گانه دانش آموزان در گروه آزمایش به طور معناداری از گروه کنترل بالاتر است. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که گروه آزمایشی در پس آزمون عملکرد تحصیلی به طور معناداری بالاتر از گروه کنترل است. همچنین براساس اندازه اثر (مجذور اتا) ملاحظه شد که 46 درصد از واریانس عملکرد تحصیلی به واسطه اجرای الگوی کیفی مدیریت فرایندهای یاددهی-یادگیری قابل پیش بینی است.
۵۲.

طراحی و اعتباریابی چارچوب برنامه درسی آموزش پدافند غیرعامل دوره ی متوسطه ی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: چارچوب برنامه درسی دوره ی متوسطه پدافند غیرعامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۴ تعداد دانلود : ۳۵۶
هدف پژوهش حاضر، طراحی و اعتباریابی چارچوب برنامه درسی آموزش پدافند غیرعامل دوره ی متوسطه ی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران بود. این پژوهش جزء پژوهش های ترکیبی، از نوع اکتشافی متوالی و مدل ابزارسازی بود که در دو مرحله ی کیفی و کمّی اجرا شد. بخش کیفی با استفاده از روش مطالعه ی موردی کیفی و بخش کمّی با استفاده از روش توصیفی پیمایشی انجام گردید. مشارکت کنندگان در بخش کیفی، خبرگان و جامعه ی آماری در بخش کمّی دبیران آمادگی دفاعی شیراز بود. با استفاده از تکنیک نمونه گیری گلوله برفی و اشباع نظری، با آگاهی دهندگان مصاحبه به عمل آمد. چارچوب برنامه درسی آموزش پدافند غیرعامل در عناصر اهداف، محتوا، نقش مربی، نقش متربی، روش های آموزش، ارزشیابی، مواد آموزشی، مکان و زمان آموزش ارائه و مشخص گردید که از روایی و پایایی قابل قبول برخوردار می باشد.
۵۳.

فلسفه تربیتی انتظار: رویکردی به نقش مدارس در تربیت نسل منتظر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انتظار فلسفه انتظار نسل منتظر تعلیم وتربیت آموزش وپرورش سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۵ تعداد دانلود : ۵۳۰
ادیان مختلف آسمانی، ظهور منجی رهایی بخشی را بشارت داده اند که حکومتی سرشار از اعتدال را در سراسر جهان برپای می سازد، اما باید گفت این اندیشه منجی گرایی و انتظار ظهور در میان شیعیان دارای جایگاه بسیار والایی است. ازآنجاکه ظهور منجی و بشارت دهنده آخرالزمان، بدون فراهم ساختن بستر و زمینه لازم محقق نمی شود، تربیت نسلی مهدی باور و منتظر ضرورت می یابد. دراین راستا، استفاده از نیروی نفوذ و اثرگذاری تعلیم وتربیت درراستای تربیت انسان هایی منتظر اساسی می باشد. مطالعه حاضر، با هدف تحلیل فلسفه تربیتی انتظار و نقش مدارس در تربیت نسل منتظر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع اسنادی نگاشته شده است. در این نوشتار، تلاش شده است تا ضمن مفهوم شناسی انتظار و فلسفه تربیتی انتظار با رجوع به سند تحول بنیادین آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران، تمامی گزاره های مندرج در آن که مرتبط با تربیت نسل منتظر و مهدوی می باشد، استخراج شود. نتایج حاصل نشان داد، اگرچه گزاره های سند مذکور از بعد نظری قوی می باشند، اما در حیطه عمل، موفقیت چندانی حاصل نشده است. لذا در این مطالعه، برمبنای مطالعات اسنادی صورت گرفته، چارچوب مفهومی یک برنامه آموزشی برای پیاده سازی آرمان های تربیت نسلی مهدی باور در مدارس ارائه شد. در انتها نیز پیشنهادهای پژوهشی و کاربردی برای توجه بیشتر به این موضوع در حوزه اندیشه و عمل مطرح شد.
۵۴.

تدوین برنامه درسی صلح در آموزش عالی: یک مطالعه کیفی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: برنامه درسی برنامه درسی صلح آموزش صلح آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۳ تعداد دانلود : ۵۲۷
زمینه و اهداف: برقراری عدالت و عدم تبعیض از راه تعلیم و ترویج مفاهیمِ صلح آمیز می تواند نویدبخش استفاده از این آموزه ها در زندگی آینده افرادباشد. به همین سبب هدف پژوهش پیش رو تدوین برنامهدرسی صلح در آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران بوده است. روش بررسی: براساس طرح کیفی و روش مطالعهموردی، به منظور تعیین عناصر لازم برای تدوین برنامهدرسی صلح، با استفاده از پرسشنامه باز پاسخ و نیمه ساختارمند با نمونه گیری هدفمند و تکنیک اشباع نظری، نظر استادان و متخصصان گروه حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه های شهید بهشتی، اصفهان، شیراز و کرمان به دست آمد. آنگاه داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار Nvivo نسخه 11 از طریق فن تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل شد و یافته ها در قالب شبکه مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر دسته بندی و سازماندهی شدند. برای اعتباریابی داده های کیفی، از روش همسوسازی نتایج حاصل از شبکهمضامین و تحلیل اسناد استفاده شد. یافته ها: براساس نتایج به دست آمده، برنامهدرسی صلح (مضمون فراگیر) دارای ابعادی چون محتوا، منطق، اهداف، روش ها و محیط یادگیری به عنوان مضامین سازمان دهنده است و هر کدام از این مضامین نیز دارای سطوح و مضامین پایه متنوعی هستند که می توانند برای تدوین برنامه درسی صلح به کار آیند.   نتیجه گیری: آموزش صلح می تواند به دانشجویان کمک کند تا دانش و مهارت های لازم را برای یک زندگی صلح آمیز بیاموزند و این دانش و مهارت را در خانواده، تعاملات اجتماعی و در سطوح ملی و بین المللی به کار گیرند. بنابراین لازم است که برای آموزش و ترویج صلح نه تنها به عنوان یک مفهوم وسیع، بلکه به عنوان یک واقعیت ملموس، از همه منابع و امکانات استفاده شود.
۵۵.

رویکردی اجتماعی به پایداری سیستم های اجتماعی براساس آموزه های قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم اسلام پایداری پایداری اجتماعی سیستم های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۸ تعداد دانلود : ۳۲۹
در عصر حاضر که تغییرات فزاینده و پیچیده محیطی، سیستم های اجتماعی مختلف را در سیطره خود قرار داده است، پایداری و بقای معنادار سیستم های اجتماعی به چالشی قابل توجه تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف کاوش مضامین اجتماعی پایداری سیستم های اجتماعی بر اساس آموزه های قرآن کریم تدوین شده است. این پژوهش از نوع هدف کاربردی و از لحاظ رویکرد کیفی است که برای دستیابی به اهداف آن از روش های استنتاجی و تحلیل مضمون بهره گرفته شده است. قلمرو پژوهش شامل تمامی سوره های قرآن کریم بود که مضامین پایداری اجتماعی در آن ها مورد کاوش قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل، مضامین اصلی پایداری اجتماعی عبارتند از: وحدت، عدالت، امنیت، اعتماد، تعاون، آداب معاشرت و امداد گروه های کم برخوردار. امید است که اجرایی ساختن مضامین استخراجی از بطن قرآن کریم و نهادینه سازی آن ها در سیستم های اجتماعی مختلف، زمینه تعالی حقیقی و پایداری مستمر جامعه انسانی را در جهت نیل به سعادت دنیا و آخرت فراهم آورد.
۵۶.

الزامات فرهنگی از منظر رویکرد بازسازی اجتماعی آینده گرا؛ در اسناد توسعه جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: تافلر فرهنگ اسناد توسعه بازسازی اجتماعی آینده گرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۴۴۳
نظریه بازسازی اجتماعی، با رویکرد آینده گرایی به دلیل در نظر گرفتن تغییرات و تحولات سریع و پیش بینی وضعیت آینده می توانند در حل چالش های آینده فرهنگی مؤثر باشد. آلوین تافلر، از نظریه پردازان مطرح در این حوزه است. او بر اساس واقعیت های موجود، تحولات آینده جهان را بخصوص در زمینه فرهنگی، توصیف نموده است. در این پژوهش، با روش تحلیل محتوای کیفی، پنج ویژگی فرهنگی مهم جوامع آینده که عبارت بودند از: توسعه روابط فرهنگی در سطح جهانی، توسعه قومیت گرایی، رشد ارزش ها و معنویات، هویت یابی فردی و نهاد خانواده، به دست آمد. در ادامه، سند چشم انداز 1404 و سند توسعه برنامه ششم براساس این ویژگی ها، مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که لازم است به توسعه روابط فرهنگی در سطح جهانی، بیشتر توجه گردد. همچنین، انتظار می رود که در تدوین اسناد توسعه جدیدتر، به تحولات و چالش های فرهنگی آینده، توجه بیشتری شود.
۵۷.

واکای و تحلیل شبکه مضامین انگیزش سرمایه انسانی مبتنی بر حکمت های نهج البلاغه: فرایند چرخه تحلیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نهج البلاغه انگیزش سرمایه انسانی چرخه تحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۱ تعداد دانلود : ۳۶۰
هدف از انجاماین پژوهش واکای و تحلیل شبکه مضامین انگیزش سرمایه انسانی مبتنی بر حکمت های نهج البلاغهبود. در این پژوهش از روش مطالعه کیفی استفاده شد. جامعه آماری (قلمرو) پژوهش شامل تمامی حکمت های نهج البلاغه است که مضمون های انگیزشی موجود در آنها مورد کاوش قرار گرفت. در این پژوهش از روش فرایند چرخه ای تحلیل استفاده شده است. یافته های حاصل از مرحله اول در قالب 103 مضمون پایه و 32 مضمون سازمان دهنده و نهایتا 4 مضمون انگیزشی نهایی که حاصل و برآیند چرخه تحلیل است در حکمت ها گردآوری شد و در نهایت در یک طبقه بندی و در چهار مضمون نهایی تشویق و تألیب، ایمان الهی، تزکیه و تهذیب، خوف و رجا مشخص و سازماندهی گردید. نتایج این پژوهش گویای آن است که به واسطه این چارچوب و شبکه مضامین احصائی از حکمت های نهج البلاغه، می توان امکان توسعه چارچوب انگیزشی متناسب با تعالیم دینی و مذهبی با رویکردی اسلامی در کشور را فراهم نمود تا مسئولین و مدیران بتوانند با انگیزش مفهومی و دارای چارچوب کارآمد، سطح و کیفیت رفتار و عملکرد موثرتر سرمایه انسانی سازمان خود در جامعه اسلامی را بهبود بخشند و از این مسیر سازمان های خود را به سمت بهره وری و تعالی بیشتر در زمینه های عملکردی و فرهنگی متناسب با فرهنگ بومی و اسلامی سوق دهند.
۵۸.

بررسی الزامات تعلیم و تربیت از منظر رویکرد آینده گرایی با توجه به اسناد توسعه جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازسازی اجتماعی آینده گرا سند تحول بنیادین آموزش وپرورش اسناد توسعه تعلیم و تربیت آلوین تافلر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۵ تعداد دانلود : ۵۰۱
در میان رویکردهای تربیتی، نظریه بازسازی اجتماعی با رویکرد آینده گرایی به دلیل در نظر گرفتن تغییرات و تحولات سریع و پیش بینی وضعیت آینده می تواند در حل چالشهای آتی تعلیم و تربیت مؤثر باشد. این رویکرد معتقد است داشتن نگرشی در مورد آینده بهتر، سبب می شود که اهداف و جهت گیری فکری جامعه روشن شود. آینده گرایی با در نظر گرفتن تغییر ات و پیش بینی نیازهای آینده، بر بازسازی ساختارهای فعلی تأکید دارد. آلوین تافلر از نظریه پردازان مطرح در حوزه بازسازی اجتماعی آینده گراست. او براساس واقعیتهای موجود توصیفی از تحولات جهان آینده را ارائه کرده و با نگاهی جامع، آینده را از ابعاد گوناگون مورد بررسی قرار داده است. هدف پژوهش حاضر، کاوش اسناد توسعه از نظر میزان توجه به الزامات آینده است. طرح پژوهش حاضر از نوع کیفی است و در آن از روش تحلیل محتوای کیفی تجمیعی استفاده شده است. در این پژوهش اسناد توسعه، به ویژه سند تحول بنیادین آموزش وپرورش در هشت مضمون الزامات آینده ، در زمینه های فرهنگی، آموزشی، توانمندسازی فردی، ساختاری، اقتصادی، دانش و فناوری، ارتباطات و سیاست مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد که اسناد توسعه بر فراهم کردن زمینه های مساعد معنا یابی و شناخت صحیح ارزشها و تحکیم خانواده تأکید بسیار کرده اند. همچنین به توانمندسازی نیروی انسانی تسهیلگر و توسعه محیطهای آموزشی هوشمند، توجه شده است اما نگاه آینده گرایانه به تقویت زمینه های توانمندسازی فردی مانند مهارتهای تفکر، مهارت تصمیم گیری، سواد رسانه ای و آموزش مهارتهای زیست محیطی کم رنگ به نظر می رسد. همچنین لازم است اسناد توسعه توجه بیشتری به الزامات فرهنگی آینده ازجمله تکثرگرایی، تفاوتهای فرهنگی و آموزش فرهنگ شهروندی نشان دهند.
۵۹.

بررسی روابط ساختاری میان انواع فرهنگ و سلامت سازمانی با واسطه گری انواع جوّ سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ سازمانی قبیله ای موقتی بازاری سلسله مراتبی جو سازمانی سلامت سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۴۵۰
این پژوهش به منظور بررسی روابط ساختاری میان سلامت سازمانی دانشگاه فنی و حرفه ای و انواع فرهنگ سازمانی با واسطه گری انواع جوّ سازمانی انجام گرفته است. روش تحقیق همبستگی و جامعه آماری ۶۳۱۷ نفر از کارکنان دانشگاه فنی و حرفه ای بود. نمونه آماری به روش نمونه گیری چندمرحله ای به تعداد ۶۵۵ نفر انتخاب شده است. ابزار پژوهش، پرسشنامه انواع فرهنگ سازمانی کامرون و کوئین (2006)، پرسشنامه انواع جوّ سازمانی ترک زاده و جعفری (1393) و پرسشنامه سلامت سازمانی کلینگل و لایدن (2001) بود. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار SPSS و Amos انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داده است که انواع فرهنگ سازمانی قبیله ای، موقتی، بازاری و سلسله مراتبی و جوّ سازمانی توسعه ای با سلامت سازمانی رابطه مثبت و معنادار و جوّ داخلی، منطقی و گروهی با سلامت سازمانی رابطه منفی و معنادار دارد. سلامت سازمانی دانشگاه به وسیله فرهنگ سازمانی قبیله ای، موقتی و بازاری و جوّ سازمانی توسعه ای، داخلی و منطقی به صورت مستقیم پیش بینی شده است و فرهنگ سلسله مراتبی از طریق جوّ داخلی و منطقی و فرهنگ قبیله ای از طریق جوّ توسعه ای و منطقی، به صورت غیرمستقیم، سلامت سازمانی دانشگاه را پیش بینی نموده اند. همچنین همه شاخصهای برازش مطلق و نسبی، برازش مطلوب داده ها را نشان می دهند و مقادیر کای مربع (12/26) در سطح 0/001 معنادار است.
۶۰.

الگوی مفهومی تعامل مدرسه، خانواده و مسجد از منظر تعلیم و تربیت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۱۸۶۲
هدف این پژوهش تدوین الگوی تعاملی نقش نهادهای تربیتی مدرسه، خانواده و مسجد در تحقق اهداف تربیتی از منظر تعلیم و تربیت اسلامی بوده است. رویکرد پژوهش کیفی و شیوه مطالعه موردی کیفی می باشد. مشارکت کنندگان بالقوه شامل 37 نفر در سه گروه مدرسه (مدیران مدارس، مسئولان آموزش و پرورش و اعضای هیأت علمی دانشکده علوم تربیتی)، خانواده (مشاوران خانواده، مراکز مشاوره، انجمن اولیاء و مربیان) و مسجد(حوزویان، ائمه جماعات و جمعه) بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک معیار و براساس اشباع نظری مشارکت کنندگان پژوهش انتخاب شدند. بر اساس یافته های به دست آمده، شبکه مضامینِ الگوی تعاملی مدرسه، خانواده و مسجد به عنوان مضمون فراگیر شامل هفت مضمون سازمان دهنده مبانی اندیشه ای، جهت گیری تعامل، محور تعامل، مخاطبین تعامل، چرایی تعامل، موانع تعامل و چگونگی تعامل که هر کدام نیز دارای مؤلفه های گوناگون(مضامین پایه) بودند. با استفاده از معیارهای اعتبارسنجی کیفی قابل قبول بودن از طریق همسوسازی و قابل اعتماد بودن، اعتبار الگو مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این پژوهش در سطح کلان و خرد برای سیاستگذاری و اجرا در هر سه حوزه مدرسه، خانواده و مسجد می تواند مورد توجه متولیان امر قرار گیرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان