نصرالله نوروزی

هدف این پژوهش کیفی از نوع مطالعه موردی، طراحی چارچوب برنامه درسی دوره کاردانی تربیت مربی پیش دبستانی در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران بود. مشارکت کنندگان بالقوه، سه گروه شامل متخصصان موضوعی در حوزه پیش دبستانی، روان شناسان تربیتی آشنا با حوزه آموزش و پرورش پیش دبستانی؛ و متخصصان برنامه درسی در حوزه آموزش و پرورش پیش دبستانی کشور بودند که به شیوه هدف مند و با استفاده از روش نمونه گیری افراد کانونیبا رعایت قاعده اشباع شدگی از بین آن ها افرادی که بیش ترین آشنایی و اطلاع را در زمینه برنامه درسی تربیت مربی پیش دبستانی داشتند جهت مصاحبه انتخاب گردیدند. پس از جمع آوری اطلاعات لازم از طریق مطالعه اسناد بالادستی و مصاحبه با متخصصان کلیدی، با استفاده از روش تحلیل مضمون داده های حاصل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که در این فرایند چارچوب برنامه درسی دوره کاردانی تربیت مربی پیش دبستانی با چهارده عنصر، تحت عناوین منطق و چرایی، اهداف، محتوا؛ مواد و منابع یادگیری، روش های تدریس، فعالیت های یادگیری، نقش مدرس، نقش یادگیرنده، مکان آموزش، زمان آموزش، گروه بندی یادگیرندگان، ارزشیابی، استلزامات و امکانات اجرایی، و اشاعه همراه با مؤلفه های مربوط به هر عنصر طراحی گردید.

هدف پژوهش حاضر بررسی کیفیت زندگی شغلی معلمان مدارس استثنایی بود. بدین منظور از میان معلمان شاغل در مدارس استثنایی استان بوشهر در سال تحصیلی 90 - 1389، نمونه ای به حجم 160 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. برای جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه کیفیت زندگی شغلی استفاده و روایی و پایایی آن محاسبه و تأیید گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده نشان داد که به طور کلی، کیفیت زندگی شغلی معلمان مدارس استثنایی استان بوشهر در حد مطلوب بوده و در این بین، بیشترین میزان کیفیت مربوط به مؤلفه قانون گرایی در سازمان شغلی و کمترین میزان کیفیت نیز متعلق به مؤلفه تأمین فرصت های بلاواسطه برای توسعه و استفاده از قابلیت های انسانی است. همچنین در مؤلفه های پرداخت منصفانه و کافی، محیط کار ایمن و بهداشتی و یکپارچگی و انسجام اجتماعی در سازمان شغلی تفاوت معنا داری در میزان کیفیت زندگی شغلی معلمان مرد و زن مدارس استثنایی وجود دارد، در حالی که بین مؤلفه های کیفیت زندگی شغلی معلمان مدارس استثنایی دارای سوابق خدمتی مختلف تفاوت معناداری مشاهده نگردید. به علاوه، یافته ها نشان داد که در مؤلفه های تأمین فرصت رشد و امنیت مداوم و یکپارچگی و انسجام اجتماعی در سازمان شغلی، در بین معلمان با مدارک تحصیلی مختلف و در مؤلفه های محیط کار ایمن و بهداشتی و قانون گرایی در سازمان شغلی در بین معلمان دوره های مختلف تحصیلی تفاوت معنا داری وجود دارد.

هدف پژوهش حاضر مقایسه خودارزیابی سرگروه های آموزشی از عمل کرد نظارتی خود با ارزیابی صورت گرفته توسط معلمان تحت نظارت و راهنمایی آموزشی آن ها بر اساس الگوی مفهومی اولیوا و پاولز بود. بدین منظور از میان معلّمان و سرگروه های آموزشی شاغل در نواحی چهارگانه ی شهر شیراز در سال تحصیلی 90 – 1389 به تعداد 8761 معلم و 175 سرگروه آموزشی، نمونه ای به حجم 488 نفر (368 معلم و 120 سرگروه آموزشی) با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب گردید. برای جمع آوری اطلاعات، مقیاس خدمات نظارت و راهنمایی آموزشی ترک زاده و نوروزی (1389) استفاده گردید که پایایی ابزار 80/0 و روایی آن 90/0-63/0، محاسبه و تأیید شد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری تی تک نمونه ای، تی مستقل و تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر استفاده گردید. نتایج نشان داد: 1) سرگروه های آموزشی شهر شیراز، عمل کرد نظارتی کلی خود و هم چنین عمل کرد نظارتی خود در ابعاد کمک به معلمان در طراحی آموزش، ارائه آموزش، اداره کلاس درس، ارزشیابی از آموزش، انجام کارهای گروهی و کمک های انفرادی را بالاتر از متوسط و در حد مطلوب، و عمل کرد نظارتی خود در ابعاد کمک به معلماندر طراحی و اجرای برنامه درسی، ارزیابی برنامه درسی، ارزیابی از خود و کمک از طریق برنامه های ضمن خدمت را در سطح متوسط ارزیابی نمودند. 2) معلمان، عمل کرد نظارتی کلی سرگروه های آموزشی و نیز عمل کرد نظارتی آنان در تمام ابعاد ده گانه ی فعالیت های نظارت و راهنمایی آموزشی را پایین تر از متوسط و در حد نامطلوب ارزیابی نمودند. 3) سرگروه های آموزشی عمل کرد نظارتی خود را هم در عمل کرد کلی و هم در تمامی ابعاد ده گانه، به شکلی معنادار بالاتر از ارزیابی صورت گرفته توسط معلمان، برآورد نمودند. 4) بین ارزیابی معلمان از عمل کرد سرگروه های آموزشی در ابعاد سه گانه ی به سازی معلمان، به سازی آموزشی و به سازی برنامه، درسی تفاوت معناداری وجود داشت.

هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه نظام ارزشی فرهنگیان (مدیران و معلّمان) و ابعاد نظام ارزشی آنان بر اساس نظریه ارزش های بنیادین شوارتز بود. بدین منظور، از میان مدیران و معلّمان شاغل در مدارس دوره های گوناگون تحصیلی شهرستان دشتستان (واقع در استان بوشهر) در سال تحصیلی 89 - 1388، نمونه ای به حجم 327 نفر، با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. جهت جمع آوری داده ها، از مقیاس زمینه یابی ارزش های شوارتز که شامل ده گونه ارزشی در قالب پنجاه و هفت عبارت ارزشی است، استفاده شد. روایی ابزار یاد شده بین 76/0– 36/0 و پایایی آن 74/0 محاسبه گردید. نتایج بدست آمده از آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری های پی در پی نشان داد که نظام ارزشی مدیران و معلّمان این شهرستان مشابه یکدیگر و به ترتیب شامل ابعاد ارزشی خیرخواهی، جهان گرایی، امنیّت، خوداتکایی، سنّت، قدرت، همنوایی، موفقیت، برانگیختگی و لذّت طلبی بوده و بین این ابعاد ارزشی در سطح 0001/0 تفاوت معناداری وجود دارد. افزون بر این، نتایج بدست آمده از آزمون تحلیل واریانس دوسویه نیز نشان داد که بین ابعاد نظام ارزشی مدیران و معلّمان، بر اساس متغیرهای جنسیت، دوره تحصیلی و سابقه خدمت، تفاوتی معنادار وجود ندارد.