مریم محمدی

مریم محمدی

سمت: کارشناس ارشد
مدرک تحصیلی: استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر (نویسنده مسئول).

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱۰۳ مورد.
۶۱.

بررسی زبان الگوی میادین تاریخی منطقه یزد و تدوین قواعد طراحی میادین شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری اقلیم گرم و خشک سال نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۴ 181 - 202

کلید واژه ها: زبان الگو الگوهای طراحی میدان میدان های تاریخی منطقه ی یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۱۹۴
کیفیت بخشی به میدانهای شهری معاصر بر پایه ی آموزه های بومی از موضوعات مورد توجه طراحان و دغدغه ی پژوهش حاضر است. این پژوهش با فرض اینکه می توان زبان الگوی میادین تاریخی منطقه ی یزد را بازشناسی کرد، می کوشد تا با کاربست نظریه ی زبان الگو، نحوه ی طراحی این میادین را نه صرفا در جهت توصیف ریخت شناسانه، بلکه برای کاربرد در طراحی میادین و همچنین باز طراحی میادین تاریخی، بررسی و تحلیل نماید. بنابراین با استفاده از دیدگاه های نظری و تجربیات کاربردی پیرامون نظریه ی زبان الگو، این مقاله مترصد است تا روشی را برای بازشناسی الگوهای طراحی تدوین و آن را در استخراج الگوهای طراحی و همچنین نحوه ی ارتباطات میان الگوها مورد استفاده قرار دهد تا یک شبکه از زبان الگوها تشکیل شود. بستر بازشناسی الگوها، میادین تاریخی منطقه یزد (هفت میدان شامل میدان امیرچخماق، میدان شاه، میدان خان، میدان وقت الساعه، میدان قلعه، لرد فهادان و میدان شاه نعمت الله ولی تفت) است که میادینی کاملا ایرانی هستند. این هفت میدان در مقیاس ها و کارکردهای متفاوت و از دوره های تاریخی گوناگون شامل دوره تیموری، صفوی و قاجاری انتخاب شده اند. پژوهش حاضر، توسعه ای-کاربردی بوده و با روش کیفی و تاریخی-تطبیقی انجام شده است. در روند بررسی مدلی کاربردی شامل چهار گام برای استخراج و بازشناسی الگوهای طراحی تدوین شده است. گام اول، به مشاهده تجربی و استخراج تشابهات میدان ها در بسترهای متفاوت اختصاص دارد. در گام دوم، واژگان زبان الگو یا همان الگوهای طراحی استخراج شده و اجزا و سطوح الگوها و همچنین الگوهای عملکردی و ساختاری هر کدام تشریح شده اند. گام سوم، به تدوین روابط بین الگوها یا همان قواعد زبان الگو می پردازد و گام چهارم نیز قواعدی کلی برای طراحی میادین شهری تدوین می کند. مهم ترین الگوهای مستخرج شامل الگوی صحن خالی، نظام رنگی یک ترازه و دوترازه، فضای محصور، هندسه ی مستطیلی، ترکیب پلکانی، عنصر تکرارشونده طاقنمای پنج و هفتی، جهت گیری، سلسله مراتب، تعادل و تباین، ورودی های روبسته، پیوستگی فضایی و هم گرایی عملکردی هستند. نتیجه این پژوهش تدوین سیزده قاعده برای طراحی میادین است که شامل وحدت، سلسله مراتب، تناسبات، بوم گرایی، جهت گیری فضا، تعادل، تباین فضایی، تداوم و پیوستگی، تنوع پذیری، هویت، همه شمولی، مردم واری و سادگی هستند.
۶۲.

مروری بر مفاهیم انتقال، دگرگونی و تغییرات محیط شهری و نسبت و ارتباط آن ها با یکدیگر

نویسنده:
منبع: هویت محیط دوره دوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶ 107 - 88

کلید واژه ها: انتقال دگرگونی تغییرات محیط شهری شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۱۵۶
تغییرات محیط شهری به منظور ایجاد شرایط مطلوب زندگی، فرآیندی همیشگی، مداوم، بلند مدت و دارای اثرات طولانی و وسیع در تکامل شهرها می باشد. شهرها با هدف ایجاد یک محتوا و معنای جدید، بارها دستخوش دگرگونی ها، تغییرات و در-نهایت انتقال به ساختاری دیگر به صورت ارادی و یا غیرارادی می شوند. اما آنچه در مفاهیم انتقال، دگرگونی و تغییر مشخص نیست، مفهوم شناسی و جایگاه و رابطه میان آن ها، انواع، ابعاد و اهداف هر یک از آن ها می باشد. به طوری که مفاهیم مذکور در بسیاری از پژوهش ها به جای یکدیگر استفاده می شوند. بازیابی و معرفی نقش هر یک از اجزای متشکله انتقال، دگرگونی، تغییرات شهری و هم چنین تاثیر و رابطه آن ها بر یک دیگر را می توان به عنوان هدف اصلی پژوهش دانست. براین اساس در این نوشتار به روش توصیفی و تحلیل محتوا و با استنتاج نتایج کاربردی، بر پایه مرور متون و اسناد مرتبط، به بررسی آراء و نظرات صاحب نظران پرداخته می شود. هم چنین برای دستیابی به یافته ها از روش فرا ترکیب به عنوان نوعی از روش فرا مطالعه استفاده شده است. پی بردن به تفاوت ها و جایگاه هر یک از مفاهیم دگرگونی، انتقال و تغییرات شهری و هم چنین به انواع فرآیند تغییرات شهری و روابط آن ها با یک دیگر از یافته های پژوهش می باشد. در نهایت این گونه می توان بیان نمود که انتقال باعث ایجاد دگرگونی های گوناگون شهری در ابعاد مختلف کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی می گردد که خود منجر به بروز تغییرات شهری نمایان و نهان وسیع در ابعاد مطرح شده است. پس تغییرات شهری جزء پویا و جدایی ناپذیری از انتقال و دگرگونی شهری می باشند.
۶۳.

معنای اجتماعی جلوه بیرونی برج مسکونی واکاوی نشانه شناسی گفتمانی ساختمان های بلند مسکونی در تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۷ 5 - 25

کلید واژه ها: نشانه شناسی گفتمانی ساختمان های بلندمسکونی تهران جلوه بیرونی معنای معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۱۴۱
یکی از پدیده های معماری معاصر، ساختمان های بلند مسکونی هستند که پدیده ای چندجانبه بوده، می توانند انعکاسی از گفتمان های اجتماعی-فرهنگی باشند. این پژوهش در پی شناخت بخشی از معانی فرهنگی و اجتماعی از طریق انجام مصاحبه با شهروندان تهرانی به عنوان یکی از منابع نشانه شناختی است. با این هدف، با توجه شاخص های چندگانه در مناطق 22 گانه تهران، سه گروه الف) منطقه یک، ب) مناطق دو، سه و شش، و ج) منطقه 22 برای بررسی در نظر گرفته شد. این پژوهش در پارادایم شناخت شناسی پساساختارگرا با رویکرد کیفی و به روش نشانه شناسی گفتمانی انجام گرفته است. پژوهش به لحاظ نوع نتایج، توصیفی-تحلیلی و به لحاظ هدف، نظری است. شیوه تحلیل گفتمانی، نسبی گرا و با استدلال پس کاوی است و گردآوری داده ها به شیوه کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. ساکنان، مدیریت برج ها، همسایگان و مشاوران املاک، گروه هدف پژوهش هستند. نتایج نشان داد که جلوه بیرونی ساختمان های بلند مسکونی به عنوان لایه مشترک میان منظر اجتماعی شهر، موقعیت اجتماعی خانواده (با محوریت تحول نقش زن در خانواده) و کالبد ساختمان است. معانی عمده به دست آمده از گروه اول شامل امنیت، رفاه و آزادی اجتماعی در گروه دوم دسترسی به امکانات شهری و فرصت های اشتغال و اجتماعی مطلوب و در گروه سوم توسعه شهری، دید مطلوب، هوا و محیط سالم بود.
۶۴.

تدوین فرآیند خلق فضاهای شهری قرائت پذیر و عوامل مؤثر بر آن مبتنی بر فهم و واکاوی نظریه های ترجمه؛ رهیافتی فرانظری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۱۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 41 - 56

کلید واژه ها: متن نظریه ی ترجمه فرانظریه فرآیند فضای شهری قرائت پذیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۲۶
اهمیت خلق فضاهای واجد معنی (یا توجه به معنای فرهنگی فضاها) که آن ها را قرائت پذیر می نماید، امری پذیرفته شده است. در واقع از آنجا که انسان در دایره ی معنایی متولد می شود و از آن طریق خود را باز می یابد؛ چنانچه در محیط های فاقد معنی یا واجد معانی غیرفرهنگی قرار گیرد، ضمن عدم ارتباط با آن، هویت وجودی خود را نیز از دست خواهد داد. در این میان، بر عهده ی طراح شهر است که در خلال تولید متن کالبدی، نقش ترجمانی مطلوبی را ایفا نموده و در فضای شهری دست به کدگذاری فرهنگی بزند. هدف مقاله ی حاضر، تدوین فرآیند گام به گام طراحی فضاهای شهری قرائت پذیر و شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد چنین فضاهایی است. به این منظور، از نظریه ی زبان شناختی (به عنوان یکی از پارادایم های نظری پسامدرن) استفاده خواهد شد. دلیل انتخاب این پارادایم، قابلیت های آن در پاسخگویی به مسئله ی افول معنی در معماری و شهرسازی است. در این مقاله، از مطالعات ترجمه به عنوان یکی از عرصه های دانشی و نظری مرتبط با پارادایم منتخب، بهره برده شده است. در واقع این نوشتار بر آن است تا با بهره گیری از نظریه های مطرح در مطالعات ترجمه، و بررسی و فهم دقیق آن ها، به هدف غایی پژوهش دست یابد. با توجه به موارد بیان شده، پژوهش حاضر در مرحله ی بررسی نظریه های مطرح در مطالعات ترجمه، از رهیافت فرانظریه بهره برده است. به این معنی که با واکاوی نظریه ها (نظریه های سنتی و مدرن در مطالعات ترجمه)، مبتنی بر تکنیک های این رهیافت، چون تحلیلِ تاریخی و مقایسه ای، آن ها را واکاوی نموده و از خلال این بررسی، نحوه ی کاربست آنها را در تدوین فرآیند مورد نظر در طراحی شهری (براساس روش استدلال منطقی) تدوین نموده است. نتایج تحلیل فرانظری نشان می دهد، نظریه ی مدرن ترجمه و رویکرد ترجمه ی فرهنگی، که به ترجمه ی ارتباطی منجر می شود، رویکردی مطلوب در تولید یک متن فرهنگی در شهر است. با انطباق فرآیند ترجمه در نظریه ی مدرن ترجمه، با فرآیند طراحی فضاهای شهری واجد معنا، روند گام به گامِ خلق فضاهای شهری قرائت پذیر تدوین شده است. بر این اساس، طراح شهر لازم است، ضمن شناسایی حیطه ی فرازبانی فضا و شهر، زبان مبدا را تجزیه و تحلیل نموده و با در نظر گرفتن فیلتر فرهنگ و گفتمان های قدرت و ایدئولوژی، نشانه ها و معانی نهفته و قابل درک در فضا را شناسایی کرده و دست به ترجمه ی فرآیندمحور در محیط بزند.
۶۵.

واکاوی اثرگذاری دگرگونی و تغییرات شهری بر دلبستگی مکانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 1 - 20

کلید واژه ها: دگرگونی انتقال تغییرات شهری دلبستگی مکانی شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۲۱۰
بیان مسأله: مسئله ی اصلی پژوهش، تصور کاهش احساس پیوند میان شهروندان و محیط زندگی آن ها است. در واقع اگر به شهر، سرعت و میزان تغییرات شهری در ابعاد گوناگون کالبدی، عملکردی، اجتماعی و... دقت شود، عدم تطابق این تغییرات با فرآیندهای ادراکی انسان ها، تصور اولیه را تایید می کند. تغییرات محیط شهری به واسطه ی پیامدهای خواسته و یا ناخواسته گوناگون، باعث ایجاد چالش های بسیار می شوند. بررسی ها حاکی از آن است که تاثیر پیامدهای مذکور غالبا از جنبه های کمّی مورد مطالعه و برنامه ریزی قرار گرفته است. اما به تاثیر این پیامدها بر فرآیندهای اجتماعی و تعاملی انسان ها با محیط شهری به-خصوص دلبستگی مکانی، کمتر پرداخته شده است. هدف: بازیابی و معرفی نقش اجزای شکل دهنده ی دگرگونی، تغییرات شهری و دلبستگی مکانی و هم چنین تاثیر و رابطه آن ها بر یک دیگر را می توان به عنوان هدف اصلی پژوهش تعریف نمود. روش: برای پیشبرد پژوهش، به روش توصیفی و بر پایه مطالعات اسنادی، به بررسی آراء و نظرات صاحب نظران در ارتباط با تغییرات شهری و دلبستگی مکانی پرداخته می شود. در تحلیل یافته ها از روش تحلیل محتوای کیفی و نیز روش فراترکیب استفاده می گردد. منظور از روش فراترکیب، ترکیب تفسیرهای داده های مطالعات منتخب به منظور کشف مفاهیم و استعاره های جدید است. یافته ها: پی بردن به تفاوت ها و جایگاه هر یک از مفاهیم دگرگونی، انتقال و تغییرات شهری، به انواع فرآیند تغییرات شهری و روابط آن ها با یک دیگر، به عوامل موثر بر ادراک فرد از تغییرات محیط شهری، به مفهوم دلبستگی مکانی و عوامل موثر و اثرپذیر از آن و در نهایت ارائه مدل و چارچوبی برای پی بردن به چگونگی تاثیر مفاهیم مذکور، از یافته های پژوهش می باشد. نتیجه گیری: دگرگونی و تغییرات شهری بر رابطه افراد با مکان به خصوص بر دلبستگی مکانی تاثیرگذار است، و همچنین کیفیت، میزان و سرعت تغییرات با دلبستگی مکانی ساکنان شهر، ارتباطی خاص و معنادار دارد.
۶۶.

تدوین ضوابط و مقررات ساخت و ساز در مناطق کوهپایه ای؛ مطالعه موردی: محله باغ شاطر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه معماری و شهرسازی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۳ 97 - 116

کلید واژه ها: ضوابط و مقررات ساخت و ساز الگوی ساخت و ساز منطق کوهپایه ای پهنه بندی مناطق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۸۷
حفاظت و نگهداشت مناطق کوهپایه ای به لحاظ ویژگی های طبیعی، محیطی و منظری و هویت منحصر به فرد آنها ضروری است. این در حالی است که علی رغم وجود نمونه های موفق معماری و شهرسازی کوهپایه ای در ایران، ضوابط و مقررات مدونی در زمینه شیوه ساخت و ساز در این مناطق موجود نیست . این مقاله بر آن است تا فرآیندی جامع و روشمند را در راهبری و توسعه مناطق کوهپایه ای رائه دهد. روش مورد استفاده تحقیق، مشتمل بر شناخت ویژگی های مثبت و منفی این سایت ها، بررسی نمونه فرآیند تدوین ضوابط و مقررات جهانی توسعه در این مناطق ، متناسب سازی فرآیند کلی تدوین ضوابط و مقرارت ساخت و ساز با شرایط تهران، ارائه معیارهای پهنه بندی مناطق کوهپایه ای و تدوین الگوی ضوابط و مقررات در پهنه های همگون در نمونه ای از مناطق کوهپایه ای شمال شهر تهران است. نتایج حاصل از مبانی نظری نشان میدهد ، پهنه بندی به منظور تدوین ضوابط ساخت و ساز در مناطق کوهپایه ای علاوه بر ملاحظات معمول باید برا اساس معیارهای: خطوط تراز ارتفاعی، شیب بندی و دید و منظر(کریدورهای بصری و دید به عناصر شاخص) صورت گیرد و ضوابط و مقررات ساخت و ساز باید مشتمل بر ضوابط ارتفاعی و عقب نشینی ، حداکثر سطح اشغال، نحوه سازمان دهی عرصه و اعیان، حداقل تفکیک، تناسب فضای باز نسبت به سطح زیربنا و... باشد.
۶۷.

Study of Sasanian Architectural Elements in the Mausoleum of Amir Ismail Samanid and their Connection with the Revival of Iranian Identity during 3rd – 5th Centuries A.H.(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: The International Journal of Humanities, Volume ۲۲, Issue ۲ (۲۰۱۵) 35-51
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۲۴۸
With the formation of local and national governments during the 3 rd -5 th centuries A.H. [9th - 11th A.D.], the circumstances were prepared for adaption and recreating cultural and artistic traditions of Sassanid period. In this regard, Samanid governors played a key role. Amir Ismail Samanid came up with a style which became a pattern for numerous mausoleums and on the other hand connected the architectural elements and designs of Sassanids with the Islamic era. The Mausoleum of Amir Ismail Samanid itself shows how the Sassanid architectural elements appear in a new format. Both the design and construction of this building appears to have been carried out objectively, and Amir Samanid had somehow intended to follow the Sassanid dynasty. Studying the architectural elements and features of the Ismail Samanids Mausoleum as well as adaptions from the Sassanid architecture, and also its historical and cultural contexts (the revival of Iranian identity and returning to the traditions of Sassanian, during the 3rd – 5th centuries A.H.) are the main objectives of the present paper.
۶۸.

تدوین الگوی تربیت اسلامی جریان عاشورا؛ رهیافت نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۰ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۵ 291 - 341

کلید واژه ها: الگو تربیت اسلامی عاشورا نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۶۶
هدف از این نوشتار، ارائه الگوی تربیت اسلامی در بازخوانی جریان عاشورا است. پرداختن به این موضوع می تواند به غنای گفتمان و الگوی تربیت اسلامی کمک کند. هدف آشکار این پژوهش، شناسایی ابعاد و مؤلفه های تربیت اسلامی در بازخوانی واقعه عاشورا است؛ بنابراین پژوهش حاضر از یک سو، به لحاظ هدف یک پژوهش بنیادی محسوب می شود و از سوی دیگر به لحاظ کاربرد نتایج تحقیق در تعلیم و تربیت و کمک به اتخاذ تصمیم های مربوط به نظام آموزشی، از نوع پژوهش های کاربردی به شمار می رود. برای دست یابی به پاسخ سؤالات پژوهش از روش نظریه زمینه ای استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر، کلیه مقاتلی است که جریان عاشورا را نقل کرده اند. در همین راستا با روش نمونه گیری موردی نوعی، منبع جمع آوری داده ها، مقتل لهوف سید بن طاووس ملحوظ گردید. البته برای رسیدن به اشباع نهایی داده ها، کتب مقاتل نفس المهموم ، محن الابرار ، ابی مخنف ، قمقام زخار و صمصام بتار و مقتل الحسین علیه السلام نیز موردبررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن بود که «وراثت»، «محیط»، «شناخت و آگاهی»، «زمان و زمانه» و «انتخاب و آزادی» به عنوان عوامل زمینه ساز تربیت هستند و عوامل «هدایت»، «نیازسنجی»، «توحید»، «تأثیر متقابل ظاهر و باطن»، «تغذیه»، «فروع دین»، «عمل گرایی»، «استحکام خانواده» به عنوان عوامل مؤثر تربیت شناخته گردیدند. عامل مهمی نیز به عنوان عامل بازدارنده تربیت احصا گردید که «رذایل اخلاقی» بود. پیامدها و نتایج تربیت نیز در واقعه عاشورا مبتنی بر «مکارم اخلاق»، «خردورزی» و «شهادت طلبی» بود.
۷۰.

مطالعه تاریخی و باستان شناختی قلعه دختر شهر کرمان، روند ساخت و بازسازی ها، تاریخ گذاری و کاربری معماری

نویسنده:
منبع: مطالعات باستان شناسی پارسه سال ششم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۰ 161-137

کلید واژه ها: قلعه دختر کرمان قلعه کهن قلاع تاریخی معماری دوران اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۱۹۲
قلعه دختر به عنوان یکی از محوطه های تاریخی مهمِ حاشیه شرقی شهر کرمان، در متون تاریخی با نام های مختلفی هم چون «قلعه کوه» و «قلعه کهن» و به عنوان محل رویدادهای سیاسی و اجتماعی توصیف شده است. از ویژگی های مهم این قلعه، موقعیت خاص آن در دشت کرمان، وسعت و نوع مصالح است. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل ماهیت، کارکرد و گاه نگاری قلعه دختر با استناد به نتایج یک فصل بررسی، گمانه زنی و کاوش باستان شناسی (1398) در این بناست. گردآوری اطلاعات به شیوه های اسنادی و میدانی صورت گرفته و روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. پرسش ها این است که، پایه گذاری قلعه دختر و بازسازی های آن در چه ادواری صورت گرفته و کارکردهای این مجموعه چه بوده است؟ به این منظور داده های پژوهش های باستان شناسیِ پیشین در تلفیق با فعالیت های میدانی اخیر نگارندگان مورد مطالعه و بازبینی قرار گرفته و ضمن مطالعه جغرافیای تاریخی منطقه تلاش شده تصور صحیحی از ماهیت، روند شکل گیری و کارکرد این بنا در ارتباط با تحولات فرهنگی و سیاسی این ناحیه در ادوار مختلف حاصل شود. مطالعه مواد فرهنگی و منابع تاریخی نشان می دهند، این محوطه احتمالاً از دوران تاریخی و قطعاً از سده های نخست اسلامی تا قرن دهم هجری قمری، تقریباً به طور پیوسته محل سکونت بوده و در تحولات سیاسی و اجتماعی منطقه نقش تعیین کننده ای داشته است. به نظر می رسد ساخت و بازسازی های قلعه دختر دست کم از سده چهارم هجری قمری، تا عصر صفوی برپایه اهدافی هم چون ایجاد پایگاه نظامی و دفاعی، مکانی برای نگه داری زندانیان سیاسی، محل نگه داری خزائن حکومتی، پناهگاهی امن برای متحصنین و محل استقرار حکام و خانواده هایشان صورت گرفته است.
۷۱.

بررسی نقش جنسیت در ارزیابی امنیت فضای محلهای با تأکید بر رویکرد CPTED؛ بررسی موردی: بخش میانی محله صابونپزخانه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۴ 59 - 78

کلید واژه ها: جنسیت امنیت فضای محله ای CPTED

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۴۱
بدون شک امروزه یکی از معیارهای رضایت مندی افراد از فضاهای محله ای، داشتن محیطی امن و به دور از جرم محسوب می شود. بررسی ها نشان می دهد که با توجه به تفاوت هایی که میان مردان و زنان از نظر فیزیک و ابعاد جسمی از یک سو و حساسیت و خصوصیات ادراکی از سوی دیگر وجود دارد، میزان توجه به مسئله امنیت نیز در میان آنان متفاوت است. لذا این پژوهش بر پایه رویکرد CPTED، به دنبال بررسی و تعیین شاخص های تأمین امنیت از طریق طراحی محیطی با توجه به ترجیحات زنان و مردان است. روش پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را ساکنان بخش میانی محله صابونپزخانه واقع در منطقه 12 شهر تهران تشکیل می دهند. 200 پرسش نامه در خصوص میزان تأثیر هر یک از شاخص ها در امنیت محله به شیوه تصادفی در محله تکمیل شده است. یافته ها نشان می دهد که زنان نقش تمامی شاخص ها شامل نظارت، مدیریت و نگهداری، کنترل دسترسی، قلمروگرایی و حمایت از فعالیت را در ادراک احساس ناامنی تأیید کردند؛ در حالی که در میان مردان دو شاخص نظارت و کنترل دسترسی مورد توجه بوده است. بنابراین لازم است توجه به این تفاوت در تدوین راهکارهای اجرایی دقیق تر به منظور تأمین امنیت فضاهای محله ای مد نظر قرار گیرد.
۷۲.

تحلیل پدیدارشناختی از ابعاد ریخت شناسی مکان در ورودی های شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 107 - 122

کلید واژه ها: پدیدارشناختی ریخت شناسی ورودی های شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۹۹
هدف از مطالعه حاضر ارائه مدلِ تحلیلیِ ابعاد ریخت شناسانه ورودی ، مبتنی بر رویکرد پدیدارشناسی و بررسی ورودی های اصلی شهر تهران می باشد. روش تحقیق کیفی-کمی بوده است. در بررسی نمونه از روش تحلیل اسنادی و مشاهده کامل (کارشناس محور) و از روش پیمایش (108 نفر) استفاده شده و داده ها به صورت کیفی-کمی تحلیل شده اند. از آن جا که بررسی مشکلات ورودی های شهری از منظر رویکرد پدیدارشناسی بررسی نشده، نوآوری پژوهش از حیث رویکرد و انتخاب نمونه موردی است. نتایج تحلیل کارشناسانه نشان داد که ورودی ها از حیث جهت یابی نسبتا مطلوب و از حیث شناسایی نامطلوب هستند. نتایج تحلیلی پرسش نامه ها، ضمن تأیید رویکرد کارشناسانه نشان دادند که ورودی ساوه در ابعاد شناسایی و با امتیاز عددی 77.8 ٪ (مجموع امتیاز طیف کم و خیلی کم) در نامناسب ترین وضعیت است و از حیث کاراکتر جهت یابی نیز در وضعیت متوسط (56 ٪) قرار دارد. در این میان ورودی دماوند با امتیاز 66.7 ٪ در بهترین وضعیت است. در رابطه با انواع هویت قابل تشخیص، ورودی ساوه تنها شامل عنصر طبیعی است و ورودی دماوند از حیث پوشش گیاهی (88 ٪) و فعالیت قابل انجام (63 ٪) در بهترین وضعیت قرار دارد. همچنین، ورودی کرج، بعد از دماوند به دلیل وجود عناصر کالبدی (64 ٪) و کاربری های شاخص (66 ٪)، مطلوب ارزیابی شده است. در تمامی ورودی ها طیف غایی درون بودگی محقق نشده و تنها در ورودی دماوند (11 ٪) این سطح، بسیار کم ادراک شده است. براساس یافته ها، برای ایجاد ورودی مطلوب باید به هویت «شناسایی» و «جهت یابی» توجه داشت. نوآوری این پژوهش در انجام مطالعه ای برای شهر تهران می باشد.
۷۳.

شناسایی عوامل موثر بر حس تعلق مکانی ساکنین شهرهای جدید با تاکید بر مدل های مکان و ارزیابی آن در شهر جدید اندیشه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 187 - 229

کلید واژه ها: تعلق مکانی مدل مکان فرم فعالیت تصویرذهنی شهر جدید اندیشه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۴۷
بررسی میزان تعلق مکانی به شهر جدید اندیشه پس از گذشت بیش از سه دهه هدف این نوشتار بوده و این شهر از میان 4 شهر جدید اطراف تهران، به دلیل جذب جمعیتی بیشتری، به عنوان نمونه انتخاب شده است. روش پژوهش در بررسی نمونه ی موردی، مبتنی بر پرسشگری بوده و 385 پرسش نامه به صورت تصادفی در فاز منتخب، در روزهای غیر تعطیل و در فضاهای عمومی این محدوده مانند پارک ها و همچنین درب منازل و مغازه های محلی توزیع و تکمیل شده است. در این پژوهش، تحلیل ها مبتنی بر نظرات متخصصین و تحلیل کمی پرسش نامه ها با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس. انجام شده است. روش تحلیل همبستگی نشان می دهد، بین عوامل ذهنی و عینی از یک سو و میزان تحقق حس تعلق مکانی از سوی دیگر، رابطه ی معناداری وجود دارد و بسیاری از شاخص ها با کشش فضایی (متغیر ترکیبی که از سه متغیر اصلی پرسشنامه به دست آمده) رابطه معنی داری داشته اند. همچنین نتایج نشان می دهد، شهر جدید اندیشه درزمینه ی همبستگی و تعامل اجتماعی در وضعیت نامناسبی قرار دارد. درزمینه ی خوانایی و وضوح معابر و تقاطع ها در شهر ویژگی خاصی برای ساکنین وجود ندارند. در رابطه با تعاملات اجتماعی، شاخص تعامل با همسایگان ملاک بررسی بوده؛ در زمینه ی تمایل پاسخ دهندگان برای ترک شهر، نیمی از مشارکت کنندگان، پاسخ منفی داده اند و بنابراین به نظر می رسد شهر اندیشه توانسته است تعلق مکانیِ حداقلی را برای ساکنین خود ایجاد نماید.
۷۴.

واکاوی ابعاد و مؤلفه های رسالت مدارس در پسا کرونا به شیوه داده بنیاد

نویسنده:
منبع: آموزش و پرورش متعالی دوره اول زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 27 - 38

کلید واژه ها: کرونا رسالت مدارس نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۱۳۲
مقدمه و هدف : مدارس از مهم ترین ارکان توسعه هر کشوری هستند زیرا نیروی انسانی متخصص و کارآمد را برای آن کشور تربیت می کنند؛ اما همه گیری ویروس کرونا همه سازمان ها و  رسالت مدارس و سیستم آموزشی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. هدف از انجام این پژوهش واکاوی ابعاد و مؤلفه های رسالت مدارس در شرایط پسا کرونا به منظور پیشنهاد برنامه مدون برای مدیریت شرایط پسا کرونا در مدارس بود. روش شناسی پژوهش : رویکرد پژوهش، کیفی و از روش نظریه داده بنیاد استفاده شد. جامعه آماری شامل متخصصین رشته مدیریت آموزشی بود که برای گردآوری داده های کیفی با 14 نفر از متخصصین رشته مدیریت آموزشی مصاحبه انجام شد. در این پژوهش، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. روش نمونه گیری به صورت هدفمند تا جایی ادامه یافت که پژوهشگر با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته با اعضای نمونه به اشباع نظری رسید. یافته ها : با استفاده از نتایج حاصل از بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش، بررسی اسناد و تجزیه وتحلیل محتوای مصاحبه ها، مؤلفه ها و ابعاد رسالت مدارس شناسایی شد. طی این سه مرحله 148 کد باز، 13 کد محوری و 5 کد انتخابی شناسایی شد که  رسالت مدارس در شرایط پسا کرونا شامل پنج  رسالت حفظ سلامت روانی و جسمی، ارتقای وضعیت مالی و اقتصادی، ارتقای آموزشی و فرهنگی، ارایه مشاوره و  رسالت ارزیابی مستمر شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد مدارس در پساکرونا دارای رسالت هایی هستند که باید در ابتدا شناسایی شوند و برای پیشبرد اهداف تعلیم و تربیت به این رسالت ها عمل گردد.
۷۵.

گونه شناسی فضاهای گمشده در خیابان شهید بهشتی شهر کرج، با بهره مندی از رویکرد پروژه های محرک توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گفتمان طراحی شهری دوره دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ ۱۸-۱

کلید واژه ها: فضای گمشده پروژه های محرک توسعه ی شهری اصول خیابان کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۰۳
اهداف: شناسایی و گونه شناسی فضاهای شهری گمشده در خیابان شهید بهشتی شهر کرج و بررسی میزان تحرک هر یک از این فضاها، اولویت برنامه ریزی و طراحی برای آن ها. روش ها: در بررسی نمونه ی موردی با رویکرد متخصص محور و مبتنی شاخص های ادبیات نظری، فضاهای گمشده شناسایی و بررسی شده است. درواقع از روش برداشت میدانی مشتمل بر مشاهده، برداشت از فضا و عکس برداری استفاده شده و با تکمیل چک لیست، میزان تحرک هر فضا با نگاه متخصص محور ارزیابی شده است. یافته ها: بر اساس ارزیابی فضاها در ابعاد عملکردی، اجتماعی، کالبدی، اجرایی و زیست محیطی، 23 فضای گمشده در نمونه ی موردی را می توان به پنج گونه تقسیم بندی نمود که عبارتند از: فضای توسعه نیافته، پارکینگ رو باز، فضای فاقد عملکرد، فضای باقی مانده از توسعه و فضای رها شده در حاشیه ی خیابان. نتیجه گیری: بر اساس رویکرد پژوهش، به منظور احیا خیابان باید 8 اصل شامل: اصل محصوریت و پیوستگی نما/ هماهنگی فرم و عملکرد/ تنوع و گوناگونی/ زمینه گرایی/ سازگاری/ مردم محوری/ ایستایی و پویایی/ دیالکتیک فضای بیرونی و درونی، مورد توجه قرار گیرد.
۷۶.

مبانی و قواعد روش تربیتی الگویی

نویسنده:
منبع: مطالعات دین پژوهی سال ۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۲ 123 - 137

کلید واژه ها: تربیت اخلاق روش الگویی مبانی روش الگویی قواعد روش الگویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۸۳
روش الگویی تربیت به دلیل ارائه نمونه های عینی و عملی از پرکاربردترین و مؤثرترین روش ها در امر تربیت است. تحقق این روش و آثار متناسب آن به اموری بستگی دارد که از جمله آنها مبانی و قواعدی است که توجه به آنها برای دستیابی به نتیجه مطلوب بسیار مهم و ضروری است. در نوشتار حاضر، مبانی اجتماعی بودن انسان، کاستی های انسان در توانایی، بینش و گرایش، تأثیرپذیری انسان از محیط، تقلیدگرایی انسان، کمال طلبی انسان و قهرمان جویی او به روش توصیفی-تحلیلی تبیین می شود. همچنین برخی از قواعد مهم روش الگویی مانند لزوم هماهنگی میان الگو و پیرو، ممتاز و نمونه بودن الگو، عینی و دردسترس بودن الگو و پرهیز از مریدپروری بررسی می شود.
۷۷.

بازشناسی دلالت های معنایی انواع نما در انطباق با پاسخ عاطفی ناظران؛ نمونه خیابان شریعتیِ تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه معماری و شهرسازی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۱ 39 - 58

کلید واژه ها: فرآیند ادراک نما معنا شبکه احساسی دلالت های معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۵۱
به رغم اهمیت نماهای شهری، روند شکل گیری و طراحی آنها در دوره های اخیر به گونه ای بوده است که کلیتی ناهماهنگ و غیرقابل ادراک را به وجود آورده و به ناخوشایندی، عدم انگیزش و ناآرامی بصری منجر شده است. با نگاهی اجمالی به ویترین پایتخت نیز می توان ناهماهنگی، اغتشاش و هویت بصری ناهمخوان با زمینه را مشاهده نمود. در این نوشتار ضمن تبیین فرآیند ادراک، تأثیرپذیری لایه تفسیر و دلالت های معنایی، از لایه احساس تبیین شده و سپس مبتنی بر مدل های ترجیح محیطی، دلالت های انواع نماها شناسایی شده است. به این منظور نماهای خیابان شریعتی به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. روش پژوهش در جمع آوری داده ها در گام اول مبتنی بر پیمایش تصویری بوده و سپس به وسیله روش کیفی، تحلیل و نماها در چهار گونه نماهای هیجانی، آرامش بخش، کسل کننده و استرس زا دسته بندی شده اند. به منظور شناسایی دلالت ها، با روشی کیفی و منطبق بر تکنیک دلفی، از نظر 20 طراح استفاده شده است. همچنین نظر به اینکه معنا فرهنگی است و دلالت های معنایی تحت تأثیر بافتار اجتماعی-فرهنگی هستند، از نظرات 160 ناظر نیز بهره برده شده است. داده ها با استفاده از روش کمّی (پرسش نامه بسته) جمع آوری و به صورت آماری تحلیل شده اند. نتایج نشان می دهد که دلالت های معنایی نما در انطباق با پاسخ های عاطفی بوده و برای جلوگیری از ایجاد نماهای کسل کننده باید از چه مواردی حذر نمود.
۷۸.

بررسی رابطه علّیت بین مصرف انرژی و تولید ناخالص استان های ایران با استفاده از تحلیل موجک با داده های پانل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران سال یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 125 - 159

کلید واژه ها: مصرف انرژی تولید ناخالص داخلی شدت انرژی تحلیل موجک علّیت دومیترشو هرلین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۲۰
این پژوهش به بررسی همبستگی و رابطه علّیبین مصرف حامل های انرژی و تولید ناخالص استان های ایران با استفاده از روش موجک با داده های پانل و آزمون علّیت دومیترشو هرلین در بازه زمانی (1396-1367) می پردازد. از نتایج تجزیه و تحلیل همبستگی مشاهده می شود که الگوی همبستگی بین مصرف انرژی و تولید ناخالص استانی در حامل های مختلف انرژی متفاوت می باشد. الگوی همبستگی قوی بین گاز طبیعی، بنزین، نفت سفید و برق با تولید ناخالص استانی در همه سطوح شدت انرژی وجود دارد. همبستگی نفت کوره و تولید ناخالص استانی در بلندمدت برای تمامی استان ها ضعیف گزارش می شود. همچنین یافته ها نشان می دهد که در کوتاه مدت استان هایی که شدت مصرف انرژی در آن ها بالا است، مصرف بنزین، نفت کوره و کل حامل های انرژی، تولید ناخالص داخلی را به دنبال داشته اند. در شدت بالا، مصرف نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره و گاز طبیعی، در شدت متوسط، همه حامل های انرژی و در شدت پایین تنها مصرف نفت سفید، بنزین و نفت کوره منجر به تولید ناخالص داخلی شده اند. در استان های با شدت مصرف انرژی خیلی پایین، مصرف حامل های انرژی تولید ناخالص داخلی را به دنبال نداشته است؛ اما در بازه زمانی میان مدت و بلندمدت فرضیه بازخورد اثبات می شود.
۷۹.

سنجش پاسخ عاطفی کاربران در فضاهای شهری با بهره گیری از روش فیزیولوژیکی-ادراکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۷ 3 - 18

کلید واژه ها: احساس پاسخ عاطفی پاسخ فیزیولوژیک پاسخ رفتاری ادراک فضای شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۲۷
هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر احساسات در فضاهای شهری و اولویت بندی آنها در  فضای منتخب است. در این پژوهش ابتدا به مرور ادبیات موضوع پرداخته شده و سپس مدل سنجش احساسات در شهر ارائه شده که بر اساس آن می توان احساسات را در سه لایه فیزیولوژیکی، ادراکی و رفتاری مورد سنجش قرار داده و از برآیند آن ، پاسخ عاطفی کاربران در فضای شهری را بررسی نمود. نمونه موردی، بخشی از خیابان امامت در شهر مشهد است. روش پژوهش آمیخته بوده و برای جمع آوری داده ها در سطح بیولوژیکی، از دستگاه حسگر بیومتریک در سطح ادراکی، داد ه ها از طریق مصاحبه در حال پیاده روی جمع آوری شده و نیز در سطح رفتاری از سنجش سرعت پیاده روی استفاده شده است. داده های حاصل به صورت کمی، کیفی و اکتشافی تحلیل و عوامل مؤثر بر پاسخ عاطفی در محدوده مورد نظر شناسایی شده اند. عوامل شناسایی شده با یکدیگر انطباق یافته و با استفاده از تحلیل اکتشافی، عوامل مؤثر بر پاسخ عاطفی در محدوده، اولویت بندی شده اند. در این آزمون 20 نفر مشارکت داشته اند که مسیری حدود یک کیلومتر را برای انجام پژوهش پیموده اند. تحلیل داده ها نشان داد که به طورکلی در این خیابان، پاسخ عاطفی کاربران نسبت به فضا مطلوب بوده است. براساس نتایج داده ها در سطح بیولوژیکی مسیر با کاراکتر غالب طبیعی، آرامش بیشتری را انتقال می دهد و مسیر با ترافیک و یا محیط یکنواخت تأثیر منفی در احساسات فرد دارد. براساس تحلیل داده های ادراکی مشخص شد که پوشش گیاهی و خرده فروشی بیشترین تأثیر مثبت بر احساس را دارند. تحلیل سرعت حرکت آزمون شوندگان نشان داد که عواملی چون جذابیت، تنوع و آرامش  منجربه کاهش سرعت و مکث برای لذت از فضا می شود. برآیند تحلیل ها نشان داد که عواملی از جمله پوشش گیاهی، ترافیک سواره، کاربری و فعالیت، الگوهای رفتاری، ازدحام، آلودگی صوتی و... بر پاسخ عاطفی و در نتیجه بر احساس افراد از فضا تأثیرگذارند. اولویت بندی عوامل مؤثر بر پاسخ عاطفی، در نرم افزار اس.پی.اس.اس. انجام شد. بر این اساس عوامل غیرکالبدی، بیش از عوامل کالبدی بر پاسخ عاطفی تأثیر دارند.
۸۰.

ارائه مدل پیش بینی کننده ترجیحات نمای مسکونی با بهره گیری از یادگیری ماشین؛ بررسی موردی: شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۱ 23 - 44

کلید واژه ها: ترجیحات بصری نما نمای مسکونی یادگیری ماشین نظارت شده پردازش تصویر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۱۵
میزان ترجیحات نماهای شهری برای کاربران، یکی از موضوعات مهم در حیطه نما و سیمای شهری است. پاسخ به این موضوع در قالب روش های متعدد عینی و ذهنی توسط پژوهشگران مورد توجه بوده است. این پژوهش بر آن است تا از روش های یادگیری ماشین بهره گیرد. هدف پژوهش، طراحی مدلی پیش بینی کننده است که خروجی آن میزان ترجیحات کاربران از نماهای مسکونی شهر تهران خواهد بود. تصاویر نمای مسکونی استفاده شده، مربوط به تصاویر ارائه شده به کمیسیون نما و سیمای شهر تهران در سال های 1395 تا 1398 است که از میان 800 تصویر اولیه، در فرایند انتخاب داده 278 تصویر انتخاب شده اند. ویژگی های مورد توجه، با استفاده از رویکرد ترجیحات بصری و پردازش تصویر به دست آمده است. میزان ترجیحات از طریق پرسشنامه آنلاین توسط کاربران (218نفر) در چهار دسته ترجیحات کم (0-25٪)، متوسط (26-50٪)، خوب (51-75٪) و خیلی خوب (76-100٪) به دست آمده و به عنوان برچسب به مدل ارائه شده است. براساس نتایج، سه الگوریتم ماشین بردار پشتیبان، درخت تصمیم گیری و جنگل تصادفی با دقت صددرصد و روش ایکس جی بوست با دقت نود و هفت درصد بهترین عملکرد را داشته اند. همچنین اهمیت تأثیر عناصر در انتخاب آن ها توسط کاربران به ترتیب شامل: حداقل فاصله بین پنجره ها، نسبت سطح شفاف به کدر در نما، وجود گلشن/باغچه در بالکن، تنوع مصالح، حداکثر فاصله بین پنجره ها، تعداد بازشوها، طول و تعداد بالکن ها، تعداد طبقات، تنوع رنگ، تزئینات در رخ بام، نوع خطوط بام، تعداد ورودی و نسبت ارتفاع به طول بنا بوده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان