الهام شیردل

الهام شیردل

مدرک تحصیلی: دانشجوی دکترای جامعه شناسی دانشگاه شیراز

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۴ مورد.
۱.

تبیین جامعه شناختی عوامل موثر بر امید به آینده در جوانان شهر زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: امیدواری آینده پژوهی منابع اجتماعی نگرش به آینده جوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۷
امید به آینده یک مفهوم چند وجهی است که نقش مهمی در جنبه های مختلف زندگی انسان ایفا می کند. پرورش امید و تصاویر مثبت از آینده برای ارتقای رفاه، پیشرفت و بهزیستی افراد و جامعه در مواجهه با چالش ها ضروری است. این پژوهش به بررسی عوامل موثر در امید به آینده جوانان شهر زاهدان با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه می پردازد. بر این اساس 405 نفر از جوانان شهر زاهدان با روش نمونه گیری طبقه ای مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد بین سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی، ارزش های فرهنگی، سواد مالی، اعتماد به نفس و انگیزه پیشرفت با امید به آینده در جوانان رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد متغیرهای مستقل تحقیق 56 درصد از تغییرات متغیر وابسته امید به آینده را تبیین می کند. نتایج تحلیل مسیر حاکی از آن است که به ترتیب سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی، انگیزه پیشرفت مهمترین عوامل تأثیرگذار در امید به آینده جوانان شهر زاهدان است. در این تحقیق، منابع خارجی امید(یعنی سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی و ارزش های فرهنگی) در تعامل با منابع درونی امید(یعنی سواد مالی، انگیزه پیشرفت و اعتماد به نفس) به عنوان پیش بینی کننده های امید به آینده جوانان شناخته شد. این یافته ها بر نقش مهم سرمایه-های اجتماعی، اقتصادی، روانی و فرهنگی در جلوگیری از ایجاد ناامیدی و تصویر منفی نسبت به آینده تأکید می کند. بنابراین، عوامل ساختاری بخصوص سرمایه اجتماعی در امید به آینده جوانان شهر زاهدان تأثیرگذار است.
۲.

هم آورد دیالکتیکالِ فلسفه وآینده؛ رهیافتیْ از عناصر آینده پژوهانه اندیشه هگل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هگل و آینده هستی و شناسایی جدال دیالکتیک پلاستیسیته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۸۵
مساله آینده یکی از بزرگ ترین مسائل بشری است. بشر از ابتدای تاریخِ خود می کوشیده تا آینده را پیش بینی کند، از وضعیت آب وهوا گرفته تا پیش گویی رویدادهای زندگی افراد. هرچه ذهنیتِ بشر پیچیده تر و جوامع بشری متمدن تر شدند، مساله آینده ابعاد پیچیده تری به خود گرفت. به طور کلی می توان دو نوع مختلف نگرش به آینده، یا به طور کلی دو نوع «آینده» را نیز تشخیص داد. نخست، معنای مصطلح «آینده پیشِ رو» (هم در معنای کوتاه مدت و هم در معنای بلندمدت)، تصوری است که فرد از وضعیت یک موضوع خاص در یک زمان مشخص یا بازه زمانی دارد. و تصوری خاص از آینده نیز وجود دارد که به معنای سرنوشت نهایی و فرجامین به طور کلی است. این نوع از آینده همان پایانِ تاریخ است. سوال اصلی این پژوهش این مساله است که عناصر آینده پژوهانه اندیشه هگل کدام اند؟ با توجه به روش تحقیق که مبتنی بر مطالعات اسنادی و کتابخانه ای مبتنی بر آثار دست اول هگل و پیروان اوست، چنین به دست آمد که : نگاه هگل به آینده بنابر روش علمی او، دیالکتیکی است. وی به جوهر تاریخی معتقد بوده و همه چیز را تاریخی می نگرد. همچنین عناصر بنیادین اندیشه هگل درباره آینده این موارد : هستی و شناسایی، علیت، فعل و انفعال، آزادی، پلاستیسیته، زمان، دیالکتیک و فلسفه تاریخ می باشد .
۳.

بسترهای تشدید فاصله بین پیروان ادیان و مذاهب در استان سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گسستگی روابط بین ادیان جغرافیای فرهنگی واگرا تبعیض سیستان و بلوچستان نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۲۸
در بستر متنوع قومی و مذهبی ایران زمین، دائما مسئله نحوه و کیفیت تعامل بین اقوام و پیروان مذاهب  مورد بحث بوده است. این تعامل می تواند متأثر از عوامل واگرا باشد. نظر به اهمیت دوچندان همسویی و وحدت ملی در شرایط تاریخی کنونی، در این مقاله سعی شده است تا زمینه ها  و دلایل تشدید اختلاف و فاصله افتادن بین ادیان و مذاهب در استان سیستان و بلوچستان، که میزبان پیروان اقوام و مذاهب متعددی است، مطالعه شود. در این مقاله ذیل چارچوب مطالعه کیفی و بر اساس نظریه زمینه ای با 25 نفر از ساکنین استان سیستان و بلوچستان طی بازه زمانی 6 ماهه مصاحبه انجام شده است. روش نمونه گیری بر اساس نمونه گیری نظری بوده و با مشارکت کنندگان مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفته است. یافته ها بر اساس روش اشتراوس و کوربین کدگذاری و تحلیل شده اند. در کدگذاری باز، متن مصاحبه ها چندین بار خوانده و حدود 95 مفهوم از جملات معنی دار استخراج شد. مفاهیم در کدگذاری محوری در  16 مقولهٔ فرعی و 7 مقولهٔ اصلی و انتزاعی تر تلفیق شدند. در نهایت یک مقولهٔ هسته ای نهایی «نیروهای واگرا و ازهم گسیختگی تعاملات بین ادیان و مذاهب» که جامع و چکیده ای از تمامی مقولات اصلی و تحلیل داستانی از فرایند داده هاست، استخراج شد. این مطالعه ثابت می کند که عواملی تحت عنوان تبعیض، عدم پذیرش دیگری، نابخردی برخی علمای دینی و فقدان گفت وگوی آزاد و در بستری که بنا به مشکلات اقتصادی و تحت تأثیر جغرافیای فرهنگی شکل گرفته و با مداخله عواملی مانند تعصبات شدید قومی و دینی منجر به شکل گیری شبکه تعاملی متعصب و منافع داخلی و خارجی شده است که در راستای منع تعامل بین ادیان و مذاهب فعالیت می کنند. پیامد این فرایند هم روی آوردن به کنش تحقیرآمیز و توهین آمیز افراد و همچنین تغییر تصور آن ها نسبت به دین است.
۴.

برساخت اجتماعی تعامل بین ادیان در استان سیستان و بلوچستان: مطالعه ای کیفی از منظر جوانان تحصیل کرده شهرستان زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعامل بین ادیان تقریب ادیان الگوهای آموزشی زاهدان نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۶۴
اگر تعامل و گفتگوی بین ادیان را  به تعامل مشارکتی، سازنده و مثبت بین افراد دارای سنت های مختلف دینی در دو سطح فردی و نهادی تعبیر کنیم، می توانیم هدف از آن را ارتقاء درک بین ادیان یا عقاید مختلف برای افزایش پذیرش دیگران تعریف کنیم. هدف این پژوهش شناخت و مطالعه زمینه های تقریب و تعامل بین ادیان در استان سیستان و بلوچستان است. این پژوهش با استفاده از روش نظریه زمینه ای و مصاحبه نیمه ساختاریافته با  25 نفر از جوانان ساکن  شهرستان زاهدان صورت گرفته است. داده ها بر اساس روش اشتراوس و کوربین کدگذاری شدند. بنا به یافته های این پژوهش می توان زمینه های منجر به ترویج فرهنگ تعامل بین ادیان در شهرستان زاهدان را در مواردی مانند همگرایی در فضای آموزشی و توسعه تعاملات بین ادیان، اتخاذ روش های تربیتی مفید با محوریت تعاملات مثبت و سازنده با سایر ادیان و مذاهب، ترسیم الگوی دینداری وفاق آفرین، گذر از اختلافات دینی به تعاملات صمیمانه فرادینی و همزیستی مسالمت آمیز در سایه صلح و احترام متقابل برشمرد. 
۵.

ناهمسان همسری مذهبی و چالش های خانوادگی: مطالعه نظریه زمینه ای زوجین استان سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نارضایتی تنش خانوادگی ازدواج ناهمسان همسری مذهب زوجین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۹۹
در این پژوهش، به فرایند شکل گیری چالش های خانوادگی و راهبردهای رایج بین زوجین ناهمسان مذهب و پیامدهای آن در خانواده، با روش شناسی کیفی و نظریه زمینه ای توجه و سپس مسائل آن واکاوی شده است. برای جمع آوری اطلاعات، با 29 نفر از زوجین ناهمسان مذهب در استان سیستان و بلوچستان با روش نمونه گیری نظری، مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته انجام شد. داده ها طی سه مرحله کدگذاری و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد «ازدواج پرخطر و ناهمسان همسری مذهبی»، شرط علی پدیده محوری «خانواده ناهمگون و تضادهای خانوادگی» است که همراه با شرایط زمینه ای «تعاملات غیر مسالمت آمیز خانوادگی در فضای متعصبانه» و وضعیت مداخله گر «تعارض مذهبی و قومیتی زوجین و تعاملات غیر تفاهم آمیز»، موجب راهبردهایی نظیر «ناسازگاری زوجین و زیست تنش زا» در زوجین ناهمسان مذهب و به پیامد «نارضایتی از زندگی ناهموار و ناآرام» ختم می شود.
۶.

رتبه بندی عوامل اثرگذار بر کیفیت زندگی زنان متأهل شاغل و خانه دار با استفاده از تکنیک AHP(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حمایت اجتماعی رابطه اجتماعی زنان کیفیت زندگی منزلت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۱۹۳
یکی از اهداف مهم در جوامع مختلف، کیفیت زندگی مردم آن کشور به ویژه زنان است. زنان به عنوان مؤثرترین عضو جامعه، نقش بسزایی در اداره خانواده و تحکیم ساختارهای جامعه دارند. کیفیت زندگی زنان تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. از این رو هدف از انجام پژوهش حاضر، رتبه بندی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی زنان متأهل شاغل و خانه دار است. روش تحقیق توصیفی–پیمایشی و جامعه آماری آن شامل 13 تن از زنان متأهل شاغل و خانه دار شهرستان مهرستان است که دارای حداقل پنج سال سابقه خانه داری یا اشتغال و حداقل مدرک کارشناسی در رشته جامعه شناسی هستند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه مقایسه زوجی استفاده شد. پایایی ابزار پژوهش با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 83/0 و نرخ ناسازگاری کوچک تر از 1/0 در سطح بالا محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP و نرم افزار Expert choice انجام گرفت. یافته های تحقیق نشان داد از بین شش عامل مؤثر بر کیفیت زندگی زنان شاغل و خانه دار شهرستان مهرستان، رابطه اجتماعی مهم ترین عامل است. در ادامه، امنیت اجتماعی در رتبه دوم، حمایت اجتماعی در رتبه سوم، منزلت اجتماعی در رتبه چهارم، سرمایه فرهنگی در رتبه پنجم و سلامت عمومی در رتبه ششم عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی زنان شاغل و خانه دار قرار گرفتند؛ بنابراین، کیفیت پیوندهای اجتماعی در افزایش سلامت اجتماعی و از طرف دیگر در کیفیت زندگی زنان متأهل شاغل و خانه دار نقش اساسی دارد.
۷.

هویت دینی دختران نوجوان شهر کرمان و عوامل اجتماعی مرتبط با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هویت دینی فرهنگ سبک زندگی دختران سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۱۶۲
زمینه و هدف: در عصر جهانی شدن، هویت دینی در ابعاد مختلف شناختی، احساسی و تجربی با چالش ها و تحولاتی روبه رو شده است. به همین روش، دختران در جهان امروز مدام به بازاندیشی در هویت دینی خود می پردازند و در این بازاندیشی، منابع مختلف اجتماعی نقش آفرینی می کنند. بر این اساس، پژوهش حاضر به بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با هویت دینی دختران نوجوان شهر کرمان می پردازد. روش و داده ها: از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه استاندارد جهت جمع آوری داده ها استفاده شد و تعداد 390 نفر از جامعه آماری دختران نوجوان شهر کرمان با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. یافته ها: نتایج بیانگر رابطه مثبت و معنی دار بین متغیر های مستقل استفاده از رسانه داخلی، سبک زندگی علمی، سبک زندگی هنری، حمایت مشورتی، سبک زندگی ورزشی و سرمایه اجتماعی با متغیر وابسته پایبندی به هویت دینی دختران نوجوان است. همچنین، رابطه منفی و معنی داری بین استفاده از رسانه خارجی، سبک زندگی اینترنتی، شبکه مجازی، فراغت جدید و سرمایه فرهنگی با پایبندی به هویت دینی دختران نوجوان وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: مدل رگرسیونی به ترتیب با شش متغیر رسانه خارجی، سبک زندگی علمی، سرمایه فرهنگی، سبک زندگی هنری، سبک زندگی اینترنتی و سرمایه اجتماعی، توانسته است 32 درصد از تغییرات متغیر پایبندی به هویت دینی در دختران را تبیین کند. بنابراین، سبک زندگی جدید، سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی در ایجاد هویت دینی دختران نوجوان نقش به سزایی دارند. پیام اصلی: در جامعه معاصر، هویت دینی دختران نوجوان محصول شبکه روابط اجتماعی، فضای رسانه ای و سبک های زندگی مدرن است. از آنجایی که پایه های اساسی شکل گیری هویت از سنین پایین به خصوص نوجوانی شروع می شود، رویکرد جذب اجتماع محور همراه با فرهنگ سازی در گروه های نخستین و تقویت برنامه های فرهنگی و رسانه ای جهت مدیریت تغییرات اجتناب ناپذیر اجتماعی مفید می باشد.
۸.

عواطف زیسته جوانان در پاندمی کووید19: یک مطالعه پدیدارشناختی در سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۵
شیوع بیماری کووید-19 در سراسر جهان، تغییرات عمده ای در زندگی روزمره ی تمامی افرد دنیا به وجود آورده است. لذا پژوهش حاضر تلاش می کند تا عواطف جوانان را در برهه اول وقوع پاندمی کرونا مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش مطابق با روش پدیدارشناسی و زمینه تحقیق از مصاحبه عمیق استفاده گردید. بدین ترتیب از بین جوانان سیستان و بلوچستان با روش نمونه گیری هدفمند 41 نفر انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته است؛ و یافته ها در دو مضمون اصلی، 9 مضمون فرعی و 64 مضمون اولیه طبقه بندی شدند. مضمون اصلی سرایت عاطفی در جوانان نشان می دهد سرایت سریع این بیماری و پیامدهای تلخ آن، باعث پیوستگی احساسی در بین گروه های مختلف اجتماعی، فراگیری زیست غم انگیز در جامعه و حتی بروز عاطفه جهانی شده است. مضمون اصلی دیگر عدم امنیت احساسی در جوانان از مضامین فرعی، ترس و اضطراب از سرایت و عدم درمان بیماری در جامعه ریسک پذیر، ناامیدی فزاینده، احساس بلاتکلیفی و خستگی عاطفی ناشی از قرنطینه و پیشروی کرونا تشکیل شده است. براساس نتایج پژوهش، جوانان این استان همراه با مشکلات ناشی از اپیدمی کرونا عواطف منفی متفاوت و متداومی نظیر غم، ترس، ناامیدی، بلاتکلیفی و خشم را تجربه نمودند که برای آنها زیست جهان عاطفی ایستا و سختی را فراهم ساخته است. از طرفی دیگر احساسات همدردانه و سرایت عاطفی منفی نیز موجب رکود و تخریب احساسی بیشتر جوانان شده است که توجه به نیازهای جوانان و انتقال هنجارهای عاطفی مثبت برای بهبود احساسی آنها مفید به نظر می رسد.
۹.

اثربخشی آموزش مجازی در زمینه توانمندسازی فکری-اجتماعی زنان خانه دار در کارآفرینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۹۷
توانمندی روانی و اجتماعی تاثیر مهمی در گرایش زنان به کارآفرینی دارد. از سوی دیگر برنامه های آموزشی برای ارتقای مهارت های مختلف افراد در زمینه کارآفرینی ایجاد شده است. لذا این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی این برنامه های آموزشی بر نگرش و رفتار کارآفرینانه زنان خانه دار استان سیستان و بلوچستان انجام شد. مطالعه حاضر یک تحقیق شبه آزمایشی تحلیلی است. جامعه پژوهش زنان خانه دار هستند که در یک دوره آموزشی ثبت نام و شرکت کردند. نمونه شامل 250 زن بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه استاندارد مهارت های فکری و اجتماعی کارآفرینی و پرسشنامه دموگرافیک بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون t زوجی و مستقل در سطح اطمینان 95 درصد تجزیه و تحلیل شد. میانگین و انحراف معیار نمرات توانمندی های فکری و اجتماعی کارآفرینی در دو مقطع زمانی پس از مداخله نسبت به قبل از مداخله افزایش یافت. همچنین مقایسه میانگین نمرات هر یک از مؤلفه های مهارت های فکری و اجتماعی بین دو مقطع پیش آزمون و پس آزمون پس از مداخله تفاوت معنی داری نشان دادند. آموزش برنامه محور و اصولی زنان خانه دار، توانمندی های فکری و اجتماعی آن ها را در زمینه کارآفرینی تغییر داد، بنابراین آموزش مجازی نیز می تواند در ارتقای توانمندی های زنان خانه دار و گرایش به کارآفرینی موثر باشد.
۱۰.

مطالعه کیفی شکل گیری احساس تعلق اجتماعی و تکرار جرم در مددجویان سابقه دار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: احساس تعلق پیوند اجتماعی سابقه داری نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴ تعداد دانلود : ۳۶۱
احساس تعلق اجتماعی رفتارها، سبک زندگی، تعاملات اجتماعی و سلامت فرد و جامعه را سازمان دهی می کند. این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از نظریه زمینه ای، بسترهای مهم شکل گیری احساس تعلق اجتماعی و تکرار جرم را در مددجویان سابقه دار مطالعه می کند. براساس معیار اشباع نظری استقرایی، 27 نفر از مددجویان سابقه دار مراجعه کننده به مرکز مراقبت بعد از زندان در شهرستان کرمان شامل مرد و زن به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه عمیق صورت گرفت. داده های جمع آوری شده به روش اشتراوس و کوربین در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند و 43 مفهوم، 6 مقوله اصلی و 1 مقوله هسته ای از درون گفته های مشارکت کنندگان استخراج شد. مقوله های اصلی این تحقیق عبارت اند از: 1. مصائب اجتماعی و ضربه روحی در کودکی، 2. گسسته شدن تعلق به مدرسه و بازماندگی از تحصیل، 3. نداشتن پیوندهای اجتماعی و احساس تعلق به کانون اصلاح و تربیت، 4. نداشتن احساس تعلق اجتماعی در خانواده، 5. احساس تعلق به پیوندهای دوستانه انحرافی، 6. سابقه داری و تکرار جرم. مقوله هسته ای «نداشتن پیوندهای اجتماعی و احساس تعلق ضداجتماعی در سابقه داران» نشانگر آن است که پیوند اجتماعی مددجویان سابقه دار به دلیل نبود بسترهای مناسب در زندگی به سمت احساس تعلق ضداجتماعی و درنهایت، کنش های انحرافی و تکرار جرم سوق یافته است.
۱۱.

مطالعه پدیدارشناسی تجربه زیسته سلامت محور جوانان سیستان و بلوچستان در بحران کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسئولیت پذیری سبک زندگی سلامت کووید-19 جوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۲۰۶
با ظهور همه گیری کووید-19 در کشورهای مختلف از جمله ایران چه در سطح کلان و ساختاری و چه در سطح خرد و تعاملات بین فردی از جمله کنش های سلامت محور افراد تغییراتی رخ داده است. در این پژوهش تجربه زیسته جوانان استان سیستان و بلوچستان از سلامت در موج اول همه گیری بیماری کووید-19 با رویکرد کیفی و روش شناسی پدیدارشناسی توصیفی مورد واکاوی قرار گرفت. تعداد 40 نفر از بین جوانان سیستان و بلوچستان با شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب و اطلاعات با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و با روش کولایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. الگوی مضامین مشترک حاصل از تحلیل تجربه زیسته کنش های سلامت محور جوانان سیستان و بلوپستان در دوران بحران کرونا شامل 2 مضمون اصلی، 4 مضمون فرعی و 34 مضمون اولیه می شود. مضمون اصلی " فقدان مسئولیت پذیری بهداشت اجتماعی و به خطر افتادن سلامت جمعی " از دو مضمون فرعی " واکنش های منفی به هنجارشکنان سلامتی در همه گیری" و "کنش های سهل انگارانه و بی اعتنایی به سلامت جمعی" بدست آمده است. مضمون اصلی دیگر عبارت از " اشاعه سبک زندگی سلامت محور با همه گیری کووید-19" است که از دو مضمون فرعی " انتخاب الگوهای سلامت محور در زندگی" و "نفوذ رسانه ای و گسترش آگاهی سلامت محور" پدیدار گشته است. جوانان در موج اول با ظهور پدیده همه گیری کووید-19 هر دو طیف از عدم مسئولیت پذیری اجتماعی و ریسک ابتلای جمعی تا مصرف رسانه ای و سبک زندگی سلامت محور را تجربه نمودند که مانع انسجام اجتماعی برای دستیابی به سلامت جمعی و رهایی از این بحران می شود.
۱۲.

رابطه بین جوّ مدرسه و هویت اجتماعی دختران (مورد مطالعه: دانش آموزان شهر کرمان)

کلید واژه ها: هویت اجتماعی دختران جو مدرسه دوستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۱۶۷
نوجوانی دوران حساسی در تشکیل هویت اجتماعی دختران در دنیای مدرن همراه با تغییرات مداوم و جهانی شدن است. هدف اساسی این مقاله بررسی رابطه میان ابعاد جوّ مدرسه و ارتباط با دوستان با هویت اجتماعی در میان دختران دبیرستانی شهر کرمان است. در پژوهش حاضر، نظریه گیدنز و روتر و روش پیمایش و ابزار پرسشنامه به کار گرفته شده است. جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر کرمان در سال 1397 هستند. تعداد نمونه 380 نفر است که با روش نمونه گیری طبقه بندی متناسب با حجم نمونه انتخاب شدند. نتایج آمار توصیفی و استنباطی به دست آمده از داده ها با نرم افزار SPSS نشان می دهد: الف) هویت اجتماعی اکثر دختران دبیرستانی در سطح متوسط قرار دارد. ب) میان جو مدرسه و ارتباط با دوستان با هویت اجتماعی دختران نوجوان رابطه مستقیم و معنا دار وجود دارد؛ یعنی با افزایش جو عاطفی، آموزشی، تعادل جویی، رویارویی و انتظاری مدرسه، هویت اجتماعی در دانش-آموزان بیشتر می شود. ج) اجرای تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که چهار متغیر جو رویارویی مدرسه، ارتباط با دوستان، جو انتظاری و جو آموزشی مدرسه بر شدت هویت اجتماعی اثر دارند و 35 درصد آن را تبیین می کنند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که توجه به وضعیت مدارس از بعد اجتماعی رسمی و غیررسمی و سپس ابعاد هنجاری، آموزشی، عاطفی، مدیریتی مدرسه در هویت اجتماعی دختران نقش مهمی ایفا می کند. با پایه ریزی درست مقدمات هویت اجتماعی می توان هم عملکرد آن ها در برابر تغییرات اجتماعی را بهبود بخشید و هم از مشکلات تحصیلی و مسائل اجتماعی آینده پیشگیری نمود.
۱۳.

تجربه زیسته زنان از پیوند عاطفی بین همسران و زایمان طبیعی موفق: مطالعه ای پدیدارشناسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مراحل زایمان پیوند عاطفی پدیدارشناسی تجربه خوشایند زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۱۳۵
زایمان، یکی از رویدادهای مهم زندگی زنان و پلی برای ورود آنان به مرحله مادری و پذیرش نقش جدید در خانواده است. با توجه به لزوم ترویج زایمان طبیعی در کشور، در این مطالعه تجربه زیسته زنان از پیوند عاطفی بین همسران و زایمان طبیعی موفق با استفاده از روش شناسی پدیدارشناسی و با مصاحبه عمیق مورد مطالعه قرار گرفت. دوازده نفر از مشارکت-کنندگان از بین زنان نخست زای تهرانی با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در این پژوهش مطابق با تحقیقات کیفی و پدیدارشناسانه حجم نمونه بر اساس معیار اشباع نظری تا دستیابی به هدف تحقیق و عدم ظهور اطلاعات جدید تعیین گردید. اطلاعات جمع آوری شده با روش کولایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مضمون اصلی این تحقیق نقش عاطفی همسر در زایمان طبیعی است که از سه مضمون فرعی نگرش عاطفی مثبت همسر درباره زایمان طبیعی، مشارکت عاطفی همسر در زمان زایمان و حمایت عاطفی همسر بعد از زایمان استخراج گردید. به نظر میرسد پیوند عاطفی بین همسری در این دوران میتواند تجربه خوشایندتری را از زایمان در زنان ایجاد کرده و میل زنان را برای زایمان طبیعی افزایش دهد. در واقع زایمان فرآیندی است که از زمان انتخاب نوع زایمان آغاز شده و تا بهبودی کامل زنان بعد از زایمان ادامه دارد و تعامل عاطفی همسر نقش مهمی در طی شدن این مرحله و تجربه زیسته زنان دارد. لازم است علاوه بر آگاهی زنان، مردان نیز در مورد ماهیت زایمان آگاهی لازم را کسب کرده و در فرآیند زایمان، مشارکت داشته باشند.
۱۴.

کرونا و چالش های خانواده: مطالعه پدیدارشناسی تجربه زیسته جوانان سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کرونا و خانواده موج اول کرونا چالش های خانواده پدیدارشناسی تحلیل توصیفی کلایزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۱۸۹
یکی از نهادهای اجتماعی متأثر از بحران کرونا در جهان، خانواده بود. خانواده ها با وقوع این بحران و الزام به قرنطینه خانگی، شرایط جدیدی را تجربه کردند. از یک سو اعضای خانواده این فرصت را به دست آوردند که زمان بیشتری را در کنار یکدیگر باشند و از سوی دیگر با چالش ها و تنش هایی روبه رو شدند. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شده و گروه نمونه، متشکل از 41 تن از جوانان سیستان و بلوچستان است که به روش هدفمند انتخاب شدند. اطلاعات این گروه، با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری شد و با روش کلایزی(Colaizzi) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مضامین اصلی به دست آمده، شامل چهار مضمون اصلی: تغییر الگوهای کنش ارتباطی خانواده، تشدید تضاد و خشونت خانگی، اختلالات اضطرابی و آسیب پذیری اقتصادی خانواده ها در دوران کرونا بود. در همه گیری کرونا، از یک سو خانواده ها به واسطه قرنطینه خانگی و کاهش تعاملات خانوادگی و مراسمات آیینی با کاهش کنش های ارتباطی مواجه بودند و از سوی دیگر با رشد ارتباطات مجازی با افزایش کنش های ارتباطی میان اعضا روبه رو بودند. همچنین در ابتدای همه گیری، با بالا رفتن میزان حضور تمام اعضا در خانه، تضادها در خانواده ها پررنگ تر شد و انواع خشونت خانگی میان اعضا گسترش یافت. بیماری کرونا با تمام تهدیدهایی که برای سلامت عمومی جامعه و نیز سلامت جسمانی خانواده ها به همراه داشت، با رشد اختلالات اضطرابی نیز همراه بود. گذشته از این با وقوع بحران های اقتصادی ناشی از کرونا، خانواده ها با مشکلات معیشتی و آسیب های شغلی روبه رو شدند. این پژوهش در ابتدای همه گیری کرونا انجام شده است و ارائه تحلیلی جامع در موضوع خانواده و کرونا، مستلزم پژوهش هایی در بازه های زمانی مختلف خواهد بود.
۱۵.

برساخت ازدواج بین مذهبی موفق و زمینه های شکل گیری آن: مطالعه کیفی بین زوجین استان سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ناهمسان همسری مذهب خانواده فرهنگ زوجین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۱۷۹
اهداف: در این پژوهش بر زمینه های شکل گیری ازدواج بین مذهبی موفق در بین زوجین ناهمسان همسر تاکید شده است. روش مطالعه: بر اساس روش شناسی کیفی و نظریه زمینه ای با 23 نفر از زوجین ناهمسان مذهب در سال 1399 طی یک بازه زمانی 7 ماهه در استان سیستان وبلوچستان با روش نمونه گیری نظری مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته صورت گرفت. داده ها بر اساس روش گلیزر و اشتراوس طی سه مرحله کدگذاری و تحلیل گردید. یافته ها: در کدگذاری باز 70 مفهوم، در کدگذاری محوری 13 مقوله ی فرعی و 5 مقوله ی اصلی استخراج گردید. پدیده محوری «مدارای فرهنگی و ازدواج بین مذهبی موفق» در شرایط علی «ازدواج عاشقانه غیرمتعصبانه مذهبی» شکل می گیرد و همراه با شرایط زمینه ای «تنوع دینی و به رسمیت شناختن تفاوت های مذهبی در خانواده» و شرایط مداخله گر «فرهنگ خانواده گرایی» موجب راهبردهایی نظیر «خانواده دموکراتیک» در زوجین شده که نهایتا به پیامد «رضایت از زندگی در ازدواج بین مذهبی تفاهم-آمیز» ختم می شود؛ نتیجه گیری: بنابراین می توان گفت شیوه انتخاب همسر و تعاملات بین زوجین، کنار گذاشتن پیش داوری و سوگیری مذهبی در زندگی مشترک، الگوی تعامل فرهنگی رایج در جامعه و فرهنگ خانواده گرایی دموکراتیک در شکل گیری ازدواج بین مذهبی موفق در بین زوجین نقش مهمی ایفا می کند.
۱۶.

رابطه بین جوّ مدرسه و هویت اجتماعی دختران (مورد مطالعه: دانش آموزان شهر کرمان)

کلید واژه ها: هویت اجتماعی دختران جو مدرسه دوستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۷
نوجوانی دوران حساسی در تشکیل هویت اجتماعی دختران در دنیای مدرن همراه با تغییرات مداوم و جهانی شدن است. هدف اساسی این مقاله بررسی رابطه میان ابعاد جوّ مدرسه و ارتباط با دوستان با هویت اجتماعی در میان دختران دبیرستانی شهر کرمان است. در پژوهش حاضر، نظریه گیدنز و روتر و روش پیمایش و ابزار پرسشنامه به کار گرفته شده است. جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر کرمان در سال 1397 هستند. تعداد نمونه 380 نفر است که با روش نمونه گیری طبقه بندی متناسب با حجم نمونه انتخاب شدند. نتایج آمار توصیفی و استنباطی به دست آمده از داده ها با نرم افزار SPSS نشان می دهد: الف) هویت اجتماعی اکثر دختران دبیرستانی در سطح متوسط قرار دارد. ب) میان جو مدرسه و ارتباط با دوستان با هویت اجتماعی دختران نوجوان رابطه مستقیم و معنا دار وجود دارد؛ یعنی با افزایش جو عاطفی، آموزشی، تعادل جویی، رویارویی و انتظاری مدرسه، هویت اجتماعی در دانش-آموزان بیشتر می شود. ج) اجرای تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که چهار متغیر جو رویارویی مدرسه، ارتباط با دوستان، جو انتظاری و جو آموزشی مدرسه بر شدت هویت اجتماعی اثر دارند و 35 درصد آن را تبیین می کنند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که توجه به وضعیت مدارس از بعد اجتماعی رسمی و غیررسمی و سپس ابعاد هنجاری، آموزشی، عاطفی، مدیریتی مدرسه در هویت اجتماعی دختران نقش مهمی ایفا می کند. با پایه ریزی درست مقدمات هویت اجتماعی می توان هم عملکرد آن ها در برابر تغییرات اجتماعی را بهبود بخشید و هم از مشکلات تحصیلی و مسائل اجتماعی آینده پیشگیری نمود.
۱۷.

رابطه بین سرمایه اجتماعی و سبک زندگی با هویت ملی دختران نوجوان شهرستان کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۱۴۴
اعتقادات، احساسات و هویت ملی افراد در طی زندگی به خصوص دوران نوجوانی تحت تأثیر شرایط فرهنگی اجتماعی خاصی که فرد در آن زندگی می کند شکل می گیرد. در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ دو ﻋﺎﻣﻞ سرمایه اجتماعی و سبک زندگی در هویت ملی ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺑﺮرﺳﯽ تأثیر سرمایه اجتماعی بر هویت ملی ﺑﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﯿﺎﻧﺠﯽ سبک زندگی ﺑﻮده اﺳﺖ. نمونه ی مورد مطالعه در این پژوهش با استفاده از فرمول کوکران 380 نفر از دختران نوجوان شهرستان کرمان در سال 1398 بوده که به شیوه ی نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شده اند. ماهیت این تحقیق کاربردی، روش تحقیق پیمایشی و ابزار آن پرسشنامه است. تحلیل آماری داده ﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از نرم افزار AMOS و SPSS19 انجام شد. یافته های تحقیق ﻧﺸﺎن داد سرمایه اجتماعی ﺑﺮ هویت ملی تأثیر ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎداری دارد، ﻫﻤ ﭽﻨﯿﻦ تأثیر ﻧﻘﺶ ﻣﯿﺎﻧﺠﯽ سبک زندگی در راﺑﻄﻪ ﻣﯿﺎن سرمایه اجتماعی و هویت ملی ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و در ﺿﻤﻦ، قوی ترین ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮ سبک زندگی و هویت ملی مشاهده شده اﺳﺖ. ﻣﺠﻤﻮع ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﻣﯿﺎﻧﺠﯽ 21 درصد از واریانس متغیر وابسته هویت ملی را تبیین می کند. ابعادی از سبک زندگی چون میزان استفاده از رسانه های خارجی، شبکه های مجازی، سبک های فراغتی جدید و مدیریت بدن دارای رابطه منفی با هویت ملی دختران است و از طرفی ابعادی چون میزان استفاده از رسانه های داخلی و سبک زندگی دینی دارای رابطه مثبت با هویت ملی دختران است.
۱۸.

مطالعه ی کیفی منسجم نبودن خانواده و تکرار جرم در زندانیان زن سابقه دار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تکرار جرم انسجام خانوادگی زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۲۶۵
افزایش و تکرار جرم در زنان حاکی از خلأهای مختلف در زندگی آن ها و ساختار اجتماعی است که مشکلات و خسارات مادی و معنوی فراوان برای فرد، خانواده و جامعه به همراه دارد. این پژوهش با استفاده از روش کیفی و نظریه زمینه ای به کاوش در فرآیند شکل گیری زندگی خانوادگی و تکرار جرم در زنان سابقه دار زندان شهر کرمان می پردازد. براساس معیار اشباع نظری 13 نفر از زندانیان زن سابقه دار با شیوه نمونه-گیری نظری انتخاب و مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند. در فرآیند گردآوری و تحلیل اطلاعات از روش نظریه زمینه ای اشتراوس و کوربین استفاده گردید و تعداد 8 مقوله فرعی، 3 مقوله اصلی و 1 مقوله هسته ای از درون گفته های مشارکت کنندگان استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد شرایط نامناسب خانواده از جمله "از هم گسیختگی شبکه خانوادگی، والدین فاقد صلاحیت و زیست فقیرانه خانواده" موجب پدیده محوری "عدم انسجام خانوادگی در زندگی زنان سابقه دار" می شود. به عبارتی دیگر در اغلب موارد جرم و تکرار آن در بین زنان به دلیل مشکلات خانوادگی چون طلاق والدین و مشکلات فرزندان بعد از جدایی، انحراف و اعتیاد والدین و همسر، فقدان والدین حمایتگر، ساخت نامتعارف خانواده، تعاملات خشونت آمیز والدین با فرزندان، فقر اقتصادی و فرهنگی خانواده بوجود آمده که نه تنها انسجام و همبستگی خانوادگی آن ها را مخدوش ساخته بلکه به ناامنی اجتماعی نیز منجر شده است.
۱۹.

آینده پژوهی زیست دینی جامعه ایران در دوران پساکرونا

کلید واژه ها: آینده پژوهی پاندمی کرونا زیست دینی عقلانیت دینی انقلاب اسلامی دینداری آینده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۲۹۱
دین، از نهادهای دیرین و نقش آفرین در جوامع انسانی به خصوص جامعه ایران است که در طول تاریخ، مراحل مختلفی را طی نموده است. زیست دینی در دکترین جمهوری اسلامی جایگاه ویژه ای دارد و یکی از دغدغه های اصلی و کنونی، آینده دین در جهان پساکروناست. این پژوهش کوشیده است تا تغییرات در زیست دینی جامعه ایران را که ناشی از پاندمی کرونا در جهان بوده است، مورد کنکاش و مطالعه قرار دهد. روش تحقیق تحلیلی توصیفی می باشد. وقایع و تغییرات به وجود آمده در جامعه ایران و این دوران موجب راهکارهای جایگزین جدید و مختلفی در عرصه دین شده است. این تغییرات، زیست دینی جامعه ایران را به سمت و سوهایی سوق خواهد داد که پیامدهای آن درقالب سناریوهای محتمل در آینده زیست دینی در جامعه پساکرونا ارائه می شود. پیشنهاد تغییر پارادایم زیست دینی با افزایش عقلانیت دینی، بر این نکته اشاره دارد که گسترش باورهای پایه ای و اعتقادی و اخلاقی که داری میزان بیشتری از عقلانیت دینی و ثبات هستند، در کنار ترویج باورهای مناسکی، زیست دینی جامعه را در برابر چالش ها و بحران ها مصون نگه داشته و می تواند آینده ای را همراه با  زیست دینی معقول و پایدار در جامعه ایران رقم زند.
۲۰.

بررسی رابطه هویت اجتماعی و سبک فرزندپروری مادران شهر ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هویت اجتماعی ایلام مادران سبک فرزندپروری بعد کنترل - آزادی بعد محبت - طرد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده زنان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : ۹۴۷ تعداد دانلود : ۶۷۰
خانواده نخستین هسته جامعه و از عوامل اصلی انتقال فرهنگ، اندیشه، اخلاق، سنت و عواطف از نسلی به نسل دیگر است و ثمره این نهاد فرزند است. برای به ثمر رسیدن فرزندان هر یک از پدر و مادر وظایفی را بر عهده دارند، در این میان بیشترین سهم در تربیت و تأثیرپذیری بر فرزندان را مادران بر عهده دارند؛ مادر از ابتدایی ترین مراحل پیدایش به عنوان مربی همراه انسان است. بنابراین سلامت روانی، جسمانی، اجتماعی و هویت مادران برای تربیت فرزندان سالم لازم و ضروری است. به همین دلیل در این پژوهش به بررسی رابطه بین سبک فرزندپروری والدین و ابعاد هویت اجتماعی مادران شهر ایلام پرداخته شده است. در ابتدا مطالعه های انجام شده در این حوزه مرور گردیدند، سپس بر اساس نظریه ای مبتنی بر آراء گیدنز شش فرضیه ارائه شد. برای آزمون فرضیه ها 400 نفر از مادران شهر ایلام به شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. روش تحقیق این مطالعه پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه است. نتایج حاصل از آزمون اتا نشان دهنده همبستگی بین متغیرهای ابعاد هویت اجتماعی و سبک فرزندپروری والدین است؛ از همه مهم تر همبستگی بین هویت اجتماعی مادران با سبک فرزندپروری مقتدرانه است. در واقع مادرانی که به هویت جنسی، ملی، قومی و گروهی تثبیت شده ای دست پیدا کرده اند شیوه تربیتی مقتدرانه که سالم ترین شکل روابط خانوادگی است را برای تربیت فرزندان خود اعمال کرده اند. در مقابل بحران هویت مادران به انتخاب نامناسب ترین سبک فرزندپروری؛ یعنی سبک فرزندپروری بی توجه منجر شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان