محمدرحیم عیوضی

محمدرحیم عیوضی

مدرک تحصیلی: عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴۱ تا ۱۶۰ مورد از کل ۱۷۲ مورد.
۱۴۱.

مطالعه مقایسه ای بحران ازخودبیگانگی در اندیشه های «امام خمینی، آیت الله سید محمدباقر صدر، دکتر شریعی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال چهارم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 2 - 22

کلید واژه ها: امام خمینی آیت الله سید محمدباقر صدر دکتر شریعتی روش مقایسه ای مدل اسپریگنز ازخودبیگانگی خودآگاهی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۱۳۴
پژوهش حاضر با هدف بررسی بحران ازخودبیگانگی در جوامع اسلامی از منظر امام خمینی، آیت الله سید محمد باقر صدر و دکتر علی شریعتی در قالب 4 مرحله نظریه بحران توماس اسپریگنز «مشکل اصلی جوامع»، «علل وقوع»، «جامعه آرمانی» و «راه حل ها» به روش کیفی مقایسه ای و گردآوری اطلاعات از متون اصلی سه متفکر فوق مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بررسی نشان داد که علی رغم برخی تفاوت های جزئی، اندیشمندان مذکور ازخودبیگانگی را مشکل اصلی جوامع اسلامی تشخیص داده اند و بر این اساس سه مؤلفه استعمار، استبداد و اقتدارگرایی را به مثابه علل اصلی بروز ازخودبیگانگی برشمرده اند. جامعه توحیدی و الهی مبتنی بر اخلاق، آزادی، برابری و تعالی که منتج به خودآگاهی اسلامی است را جامعه آرمانی خود قلمداد نمودند. همچنین علی رغم وجود برخی تفاوت های رویکردی در ارتباط با راه حل خروج از خودبیگانگی میان دکتر شریعتی با امام خمینی و آیت الله صدر، سه مؤلفه کلی استقلال، آزادی و دموکراسی به عنوان راه حل خروج از خودبیگانگی تجویز شد.
۱۴۲.

تأثیر سالمندی جمعیت بر توسعه دولت ایران در دو دهه آینده

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال چهارم آذر ۱۴۰۰ شماره ۴۳ 157 - 140
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۲۱۰
سالمندی جمعیتی یکی از مهم ترین رویدادهای قرن حاضر در جوامع بشری، به ویژه برای کشورهای درحال توسعه است. بر اساس بسیاری از پیش بینی های جمعیتی انجام شده کشور ایران هم در دو دهه آینده به شکلی یگانه و شدیدی با این مسئله روبرو خواهد شد. هدف: از این پژوهش مشخص کردن تأثیرات مسئله سالمندی جمعیت بر امنیت ملی کشور ایران طی دو دهه آینده است. روش: در این پژوهش ضمن جمع آوری داده های اطلاعاتی موجود به روش کتابخانه ای، بر اساس محتمل ترین سناریوهای جمعیتی موجود، تلاش شده با استفاده از روش تحقیق آینده نگاری و فن تحلیل روند، جنبه های کیفی و کمی مسئله سالمندی جمعیت ایران و تأثیر آن بر دولت جمهوری اسلامی ایران در دو دهه آینده موردسنجش قرار گیرد. یافته ها: بر اساس یافته های این پژوهش فرایند تأثیرگذاری سالمندی جمعیت بر دولت ایران در دو دهه آینده، از برآیند سه دسته عوامل چالش زا شامل مسائل اقتصادی، مسائل رفاه و توسعه و مسائل خانواده به وجود خواهد آمد. نتیجه گیری: درنتیجه بروز مسئله سالمندی جمعیت در ایران، تبعات متعدد و گسترده ای در حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه و دولت ایران به وجود خواهد آمد؛ به گونه ای که بیم آن می رود که کل سیستم اجتماعی و حاکمیتی دچار بحران و تمام برنامه های توسعه ای دچار اختلال و ناکارآمدی حاصل از این بحران باعث به هم خوردن ثبات سیاسی و اجتماعی کشور گردد؛ بنابراین پیشنهاد می شود تا زمان باقی است نسبت به سیاست گذاری های لازم برای تقویت این حوزه ها اقدام مؤثر صورت گیرد.
۱۴۳.

شناسایی و تحلیل پیشران های تأثیرگذار بر آینده مشارکت سیاسی در ایران و سناریوهای پیش رو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۰) 75-112

کلید واژه ها: آینده پژوهی آینده انتخابات جمهوری اسلامی ایران سناریو نویسی مشارکت سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۱۷۶
مشارکت سیاسی در نظام های مردم سالار یکی از ارکان اساسی حکمرانی و تعیین جهت-گیری های کلی به شمار می رود؛ به گونه ای که ثبات و پایداری سیستم سیاسی و گذرموفق از بحران های سیاسی که ممکن است نظام های سیاسی با آن مواجه شوند درگرو انتخابات، میزان مشارکت مردم و نتایج حاصله از آن است. پژوهش پیش روی با رویکرد آینده-پژوهانه در پی پاسخگویی به این پرسش است که پیشران های اساسی و تاثیرگذار بر آینده مشارکت سیاسی در ایران کدام است و بالطبع چه سناریوهایی می توان برای آینده مشارکت سیاسی در ایران ترسیم کرد؟ برای پاسخگویی به این پرسش، در مرحله اول از پرسشنامه دلفی به تعداد 10 نفر از خبرگان دانشگاهی و اجرایی انتخاب گردیدند، پس از تکرار دلفی و اجماع خبرگان از میان 30 پیشران شناسایی شده تعداد 15 پیشران اصلی و اثرگذار به انتخاب خبرگان تعیین گردید.در مرحله دوم پس از دریافت نظر خبرگان و ارزش گذاری عددی پیشران ها و وزن دهی به آن ها در جدول تحلیل متقاطع با استفاده از نرم افزار میک مک داده ها تحلیل و سناریوها ترسیم گردیده اند. یافته ها بیانگر آن است که سناریوی سوم، مشارکت سیاسی سازمان دهی شده می تواند محتمل ترین سناریو از میان سناریوهای موجود باشد. این امر ضرورت اتخاذ سیاست های کلان و راهبردی به منظور تحقق شرایط ایده آل و حرکت به سمت سناریوی دوم و حتی اول را ایجاب می نماید.
۱۴۴.

مطالعه نسبت حاشیه نشینی و شکاف های اجتماعی در کلان شهر تهران (مطالعه موردی: خاتون آباد و حصار امیر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 144 - 180

کلید واژه ها: حاشیه نشینی شکاف تعارض کارکرد تعادل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۲۵۸
حاشیه نشینی درمورد شهرها، به مثابه پدیده ای جامعه شناختی، عوارض و پیامدهای بی شماری را متوجه کشورها از جمله جوامع در حال توسعه کرده است. جدا شدن مردم مناطق روستایی از متن فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی خود و حضور در فضای پیرامونی شهرها، علاوه بر آسیب زدن به مهاجران حاشیه نشین، به ظهور شکاف های متعدد در کلان شهرها منجر شده است. شناخت دقیق این وضعیت و ارائه راه حل برای مقابله با پیامدهای مختلف آن، به عنوان هدف این مقاله، مستلزم مطالعه نسبت حاشیه نشینی و شکاف های اجتماعی در این مناطق است؛ بنابراین، در پژوهش حاضر برای مطالعه میدانی، دو منطقه خاتون آباد و حصار امیر در جنوب شرقی کلان شهر تهران، به عنوان جمعیت نمونه انتخاب و با شیوه خوشه ای تصادفی، سه محله از هرکدام از آن ها مورد مطالعه پیمایشی قرار گرفته است. نحوه مطالعه نیز بر اساس پرسشنامه محقق ساخته بود. که طبق طیف لیکرت تهیه شده است. در پرسش های مطرح شده، انواع شکاف های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس تحلیل و ارزیابی پاسخ ها و استخراج آمارهای کمی با استفاده از Spss و Excel و... می توان گفت که تراکم نارضایتی حاصل از توسعه ناموزون و احساس محرومیت نسبی، مشکلات و ضعف های ساختاری در این مناطق، حدود 67 درصد است و این عدم رضایت، به ظهور انواع شکاف ها در مناطق حاشیه نشین منجر شده و این مناطق را مستعد کنش های اعتراضی کرده است.
۱۴۵.

الگوی لایه ای توسعه راهبرد مبتنی بر سناریوسازی در شرایط عدم قطعیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال دهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۳۳) 79 - 109

کلید واژه ها: سناریوسازی الگو الگوی لایه ای راهبرد یادگیری داستان سوگیری معنی سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۵۴۸
دیدگاه ها و نوشته های موجود در خصوص توسعه راهبردها با بهره گیری از سناریو سازی ، از سردرگمی های عمیق و شکافی جدی رنج می برد که این امر از کمبود تحقیق و توسعه نظری جامع و فقدان انسجام و توافق در خواستگاه های مختلف نظری در حوزه سناریو سازی ناشی می شود. این مقاله با پذیرش مزیت های عملیاتی روش شناسی های موجود، به استفاده از روش سناریو سازی در مسیری معرفتی تر ، و جامع تر می پردازد و ضمن ساماندهی این ویژگی ها در  الگویی دو لایه ای،  به  پیوستگی ابعاد  نظری  و الزامات بنیادین سناریو سازی ، به همراه گام های عملی تر و شناخته شده تر آن، توجه داشته و این مهم را به انجام می رساند. در  این الگوی دو لایه ای ، علت کاوی های اثبات گرایانه ی مرسوم در لایه ی اول ، با معنا کاوی های  پساساختارگرا در لایه ی دوم ترکیب می شود و ادعا دارد که با تلاشی نمادین و پیوسته، کمک می کند تا سازمان در شرایط عدم قطعیت، به کشف یا ساخت معانی و حقایق منظم از موضوع ، نزدیک تر شود. این پژوهش، از روش و تکنیک دابین، بهره برده است و بر اساس این روش شناسی با شیوه ی استنادی تولید الگو را به انجام می رساند و همچنین پیشنهاداتی برای تایید و اثبات جنبه های مختلف و بلندمدت  الگو ارایه می دهد . پژوهش حاضر، گرچه ماهیت مقدماتی دارد، اما با این نیت به انجام رسیده است که کاری برای درک نظری و تصدیق درستی آموزه های مربوط به پیوند پایدار راهبرد و تصمیمات راهبردی با سناریو از طریق پژوهش درست و منطقی و لایه ای برای سازمان انجام دهد.
۱۴۶.

سیمای حکمرانی مطلوب در منشور حکمرانی علوی: از شاخص ها تا اشارت ها

نویسنده:
منبع: حکمرانی متعالی سال دوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶ 88 - 113
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۱۶۸
امروزه، حکمرانی مطلوب به عنوان یکی از نظریه ها و الگوهای غالب در عرصه اداره و راهبری جوامع مدرن مطرح و در کانون توجه فزاینده اندیشمندان و فعالان توسعه و همچنین دستورکار ویژه دولت ها و جوامع جهانی قرار گرفته است. با این وجود، ریشه های نظری و عملی حکمرانی مطلوب به آموزه های اسلامی بر می گردد و در سپهر حکمرانی علوی به عنوان یک نقطه عطف در تاریخ حکمرانی بشری مورد تبلور قرار می گیرد. در این راستا، نامه 53 نهج البلاغه (منشور حکمرانی علوی) به عنوان یک سند و نقشه راه مرجع، آموزه های نظری و عملی حضرت علی (ع) را در ساحت حکمرانی به تصویر می کشد.     ازاین روی، در پژوهش حاضر تلاش گردیده است تا اصول و ارکان این پارادایم مدیریتی-سیاستی در پرتوی آموزه های علوی مورد بازخوانی قرار گیرد. بدین منظور، با بهره گیری از روش قیاسی-استقرایی و توصیفی-تحلیلی به بازخوانی مولفه های حکمرانی مطلوب پرداخته می شود و سپس هر یک از این مولفه ها با استناد به منشور  حکمرانی علوی مورد بررسی و تطبیق قرار می گیرد. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که نه تنها مولفه های حکمرانی مطلوب در آموزه های حکمرانی علوی مورد معرفی و تاکید قرار گرفته است بلکه این آموزه ها با جهت گیری آینده مدارانه و ماهیت فرازمانی-مکانی، الزامات و اقتضائات امروزین حکمرانی مطلوب جوامع مدرن را نیز مورد ترسیم و ارائه قرار می دهد.  
۱۴۷.

سیمای حکمرانی مطلوب در ایران: از ظرفیت تا فرصت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال ۳۰ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۰۰ 427 - 465

کلید واژه ها: حکمرانی مطلوب عدالت قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۲۶۴
امروزه، حکمرانی مطلوب به عنوان یکی از نظریه ها و الگوهای غالب در عرصه اداره و راهبری جوامع مدرن مطرح و در دستورکار اندیشمندان و نهادهای توسعه و همچنین دولت ها و جوامع جهانی قرارگرفته است. دراین راستا، فرایند ساخت دهی و جهت دهی نهادی یک جامعه برای توسعه، مبین نظام حکمرانی آن جامعه است که اصول، ساختار و مکانیسم های حاکم بر ساماندهی و اعمال قدرت عمومی به عنوان مرکز ثقل حکمرانی در اسناد بالادستی آن جوامع درج شده و منعکس می شود. براین اساس، پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و تطبیقی-اسنادی به بازخوانی و بازنمایی مولفه های حکمرانی مطلوب در عالی ترین سند و مرجع حقوقی جمهوری اسلامی ایران می پردازد. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که اصول حکمرانی مطلوب- پاسخگویی، شفافیت، مشارکت، حاکمیت قانون و کارآمدی- در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران موردتوجه و تاکید قرارگرفته است و ایران اسلامی از ظرفیت بالقوه قانونی به منظور اتخاذ و اعمال نظریه و الگوی حکمرانی مطلوب برخوردار است. بااین وجود، بهره برداری از این فرصت بالفعل و تحقق کامل این پارادایم غالب مدیریتی-سیاستی مستلزم تقویت جامعه مدنی و تثبیت توازن و تعادل میان حکومت و جامعه مدنی به عنوان دو رکن اساسی حکمرانی مطلوب است. 
۱۴۸.

A Comparative Inquiry Regarding the Party's Activity and Performance in Iran and Turkey (The Study Case: Participation, Justice and Development Party)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Contemporary Research on the Islamic Revolution, Volume ۳, Issue ۷, Winter ۲۰۲۱ 1 - 16

کلید واژه ها: structure Agent construction Participation Party justice Development Party

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۲۵۷
Many social sciences researchers call the presence of democratic parties and systems as two faces of a coin; they regard the development and survival of democratic parties and procedures related to each other. In Iran's cultural and political domain, the participation party presented itself as a significant movement in its socio-political sphere. This party has introduced itself as the defender of Islam in the region and the world. This research emphasizes two categories of structure and performance than the two flows of Iran's participation party and turkey's Justice and development party using an analytical – descriptive method. In response to the research question ‘what are the similarities and differences of the participation party and the Justice and development party in terms of structure and performance?’ presented this hypothesis that the participation party and the Justice and development party lacked a similar party structure. The difference between them is that the participation party has less coherence and antiquity than the justice and development party. Both parties have an Islamic approach; with the difference, the participation party has a variation in trend (national and Islamic) with a no secular system. The Justice and development party enjoy a single direction (Islamic direction) with a secularist approach.
۱۴۹.

طراحی مدل هویّت زدایی و هویّت زایی نوین در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۳ 591 - 619

کلید واژه ها: هویت یابی چالش هویت جامعیت گرایی خودآگاهی اسلامی امام خمینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۱۸۷
پژوهش حاضر، در پی ارائه مدل مفهومی هویت ملی در ایران به منظور خروج از چالش های هویتی در جمهوری اسلامی ایران می باشد. جهت تحقّق این امر در گام نخست وضعیت چالش هویّت در ایران را بررسی نموده و در ادامه با ترسیم چشم انداز مطلوب مبتنی بر اندیشه امام خمینی، فرآیند برون رفت از چالش هویّت ملی در ایران را با بهره گیری از نظرات هدایت محورانه ایشان فراهم می نماییم. بر این اساس سؤال اصلی که در پی پاسخگویی به آن بر آمده ایم چنین قابل طرح می باشد که چگونه می توان فرآیند برون رفت از چالش هویّت در ایران را در قالب مدلی مفهومی ترسیم نمود؟ برای دستیابی به پاسخ پژوهش از روش پس نگری معطوف به آینده و روش ترکیبی کمی و کیفی بهره مند شده ایم. علاوه بر این از روش دلفی فازی و همچنین جدول ماتریس روابط متقابل جهت تعیین مهمترین عدم قطعیت های کلیدی تأثیرگذار بر چالش هویت بهره مند شدیم و برای تجزیه و تحلیل داده های حاصله از نرم افزار میک مک استفاده نمودیم. یافته های پژوهش حاکی از آن است که جامعیّت گرایی هویّتی در نتیجه ادغام پیشران های تحول رسانه ای، تحول نظام آموزشی، پلورالیسم و تساهل و مدارا، فرهنگ مشارکت سیاسی و همچنین توسعه و کارآمدی و ترکیب آن با سه پارامتر استقلال، آزادی و دموکراسی امکان برون رفت از چالش هویت در ایران را فراهم می نماید. همچنین ترسیم چشم انداز و نقطه گذاری هویّتی در قالب مدل مفهومی هویّت در ایران را می توان از جمله دلایل نوآوری و بدیع بودن این اثر به شمار آورد.
۱۵۰.

روندپژوهی خطرات ژئوپلیتیکی پیش روی جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا در افق 1404(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هفدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۳ ۷-۳۲

کلید واژه ها: آینده پژوهی روندپژوهی خطرات ژئوپلیتیکی غرب آسیا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۲۲۸
بررسی مؤلفه های تأثیرگذار بر قدرت یک کشور نشان دهنده تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی بر جایگاه آن کشور در نظام قدرت منطقه ای است. بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران جایگاه مهمی در نظام قدرت غرب آسیا دارد. در کنار لزوم توجه به مزیت های ژئوپلیتیکی، ارتقای جایگاه ایران در نظام قدرت منطقه ای، مستلزم شناسایی خطرات ژئوپلیتیکی است که با آن مواجه خواهد بود. هدف پژوهش، روندپژوهی خطرات ژئوپلیتیکی پیش روی جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا در افق 1404 با رویکرد آینده پژوهانه و با استفاده از روش تحلیل روند است. مطابق با یافته های پژوهش، افزایش تنش میان ایران و عربستان، افزایش تقابل آمریکا و ایران، تشدید رقابت های مذهبی و قومی، توسعه طلبی رژیم صهیونیستی، کاهش سطح همگرایی در منطقه، ترویج ایران هراسی و شیعه هراسی، افزایش قدرت بنیادگرایان سلفی، افزایش رقابت های تسلیحاتی، گسترش بحران در منابع، افزایش دولت های ناکامیاب و مداخله گرایی قدرت های فرامنطقه ای، از مهم ترین خطرات ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر آینده جایگاه ایران در غرب آسیا در افق 1404 است.
۱۵۱.

مهمترین مؤلفه های راهبردی تقویت قدرت جمهوری اسلامی ایران در نظم نوین جهانی از دیدگاه حضرت آیت الله خامنه ای(مدظله العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی انقلاب اسلامی دوره ۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 9 - 37

کلید واژه ها: نظم نوین جهانی قدرت مقام معظم رهبری جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۵۷۱
یکی از قواعد و اصولی که معمولاً در عرصه ی جهانی وجود داشته و اکثریت اندیشمندان نیز بر آن اتفاق نظر دارند، حاکم بودن نظمی خاص برای مدیریت نظام بین الملل در هر دوره ی تاریخ می باشد که براساس آن، جایگاه ملت ها و قدرت ها تعریف شده است و معمولاً از آن تحت عنوان «نظم جهانی» یاد می شود. با توجه به این موضوع، هر کشوری با تکیه بر توانایی هایش از جمله تقویت قدرت و بنیه ی داخلی، سعی در بهبود و تقویت جایگاه خود در عرصه ی بین المللی برای حضوری فعال تر دارد. در این بین، جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که برای نظم کنونی جهانی که دارای ماهیتی مطابق با اهداف لیبرالی غرب می باشد، اعتباری قائل نیست و مدیریت آن را به چالش می کشد، و در تلاش است تا با ارتقاء جایگاه خود در عرصه ی منطقه و نظام بین الملل، خود را به عنوان یک قدرت نوظهور، معرفی نماید، مطرح شده است. در این راستا، مقام معظم رهبری (مدظله العالی) اقدام به معرفی یکسری مؤلفه ها برای تقویت قدرت نظام جمهوری اسلامی نمودند که با در نظر گرفتن آنها می توان افقی روشن را برای نظام جمهوری اسلامی ترسیم نمود. اینکه این مولفه ها چه مواردی هستند و چگونه عملیاتی می شوند، هدف اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد که با استفاده از یک روش تحلیلی - توصیفی به آنها پرداخته می شود. مهمترین مؤلفه های راهبردی که مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در جهت تقویت قدرت جمهوری اسلامی ایران در نظم نوین جهانی معرفی نموده اند، کدامند؟ «مقام معظم رهبری (مدظله العالی) با در نظر گرفتن موقعیت و جایگاه جمهوری اسلامی در عرصه جهانی و شناخت کافی نسبت به امور، اقدام به تدوین سه مولفه در جهت تقویت قدرت نظام نمودند، که عبارت اند از: مسائل فرهنگی، اقتصادی و علم و فناوری می باشد».
۱۵۲.

سالمندی جمعیت؛ چالشی برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در دو دهه آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۹۶ 63 - 102

کلید واژه ها: سالمندی جمعیت امنیت ملی دو دهه آینده ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۱۸۳
سالمندی جمعیت یکی از مهم ترین رویدادهای قرن حاضر در جوامع بشری و به ویژه برای کشورهای درحال توسعه است. بر اساس بسیاری از پیش بینی های جمعیتی انجام شده کشور ایران نیز در دو دهه آینده به شکلی یگانه و شدید با این مسئله روبرو خواهد شد. هدف: از این پژوهش مشخص کردن تأثیرات مساله سالمندی جمعیت بر امنیت ملی کشور ایران طی دو دهه آینده است. روش: در پژوهش حاضر ضمن جمع آوری داده های اطلاعاتی موجود به روش کتابخانه ای، بر اساس محتمل ترین سناریوهای جمعیتی موجود، سعی شده با استفاده از روش تحقیق آینده نگاری و فن تحلیل روند، جنبه های کیفی و کمی مسئله سالمندی جمعیت ایران و تأثیر آن در مشروعیت زدایی از دولت و درنتیجه چالش امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در دو دهه آینده موردسنجش قرار گیرد. یافته ها: بر اساس یافته های این پژوهش فرایند تأثیرگذاری سالمندی جمعیت بر امنیت ملی ایران در دو دهه آینده، از برآیند سه دسته عوامل مشروعیت زدا شامل مسائل اقتصادی، مسائل رفاه و توسعه و مسائل خانواده حاصل خواهد آمد. نتیجه گیری: درنتیجه بروز مساله سالمندی جمعیت در ایران، تبعات متعدد و گسترده ای در حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه و دولت ایران به وجود خواهد آمد؛ به گونه ای که بیم آن می رود که کل سیستم اجتماعی و حاکمیتی دچار بحران و تمام برنامه های توسعه ای دچار اختلال و ناکارآمدی حاصل از این بحران منجر به مشروعیت زدایی، به هم خوردن ثبات سیاسی و امنیت ملی کشور گردد؛ بنابراین پیشنهاد می شود تا زمان باقی است نسبت به سیاست گذاری های لازم برای تقویت این حوزه ها اقدام مؤثر صورت گیرد.
۱۵۳.

تحلیل مضمون سخنان فوکویاما علیه جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: تحقیقات اسنادی انقلاب اسلامی سال سوم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵ 105-126

کلید واژه ها: ایران جمهوری اسلامی ایران انقلاب اسلامی فوکویاما تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۳۱۴
ریشه ی چالش های جمهوری اسلامی ایران با آمریکا و تمدن غربی در اندیشه متفکرین و استراتژیست های غربی عمیق تر است. تا جایی که گفته ها و مواضع آن ها گاه فراتر از مسائل سیاسی تعبیر می شود و نوعی مقابله با گفتمان و تمدن اسلامی است. با توجه به اهمیت این مسئله، در مقاله ی حاضر تلاش می شود با معرفی فرانسیس فوکویاما، متفکر آمریکایی، به بررسی نظریات و سخنان وی علیه جمهوری اسلامی ایران پرداخته شود. برای پیشبرد این پژوهش از روش تحلیل مضمون و برای گردآوری داده ها از ابزار فیش برداری از منابع مختلف استفاده شده است. سؤال اصلی تحقیق این است که فرانسیس فوکویاما چه مواضعی علیه جمهوری اسلامی ایران دارد و هدف از طرح  این مواضع چیست؟ یافته های تحقیق مؤید آن است که ریشه های فکری موضع گیری فوکویاما در قالب تقابل نرم با جمهوری اسلامی ایران و ناشی از اسلام هراسی است.
۱۵۴.

مطالعه تطبیقی رویکرد متفکران مسلمان شیعه و اهل سنت نسبت به مقوله انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال ۲۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۷۲ ۱۸۴-۱۵۹

کلید واژه ها: متفکران اسلامی شیعه سنی رویکرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۳۰
انقلاب وسیع ترین و سریع ترین دگرگونی در یک جامعه است که هم حاصل دگرگونی و هم عاملی برای دگرگونی های بعدی است. مقاله حاضر با روش تطبیقی و ابزار کتابخانه ای؛ با هدف مطالعه تطبیقی رویکرد متفکران مسلمان شیعه و اهل سنت نسبت به مقوله انقلاب اسلامی انجام شده است؛ به دنبال پاسخ به این سؤال اصلی است که رویکرد متفکران مسلمان شیعه و اهل سنت نسبت به مقوله انقلاب اسلامی چیست؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که در اندیشه متفکران اهل سنت اولویت با حفظ وضع موجود، نظام خلافت، آموزه های خلفای راشدین، انجام اصلاحات به جای انقلاب است؛ نیز از نظر متفکران شیعه اولویت با فقه شیعه، آموزه های محرک بخش اسلام، مکتب امام حسین× و پیامبر|، ظلم ستیزی و معنویت خواهی، وقوع انقلاب به جای اصلاح است؛ مقوله انقلاب اسلامی به عنوان یک مقوله مثبت و یک ضرورت در رویکرد متفکران مسلمان شیعه و سنی است؛ که ادامه رسالت پیامبر| و پیروزی مکتب حق بر باطل است.
۱۵۵.

الگوی مطلوب بازسازی ساختارهای حکمرانی ایران بر اساس رویکرد شبکه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال ۳۱ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۰۴ 373 - 406

کلید واژه ها: حکمرانی شبکه ای ساختار های حکمرانی ایران شفافیت نظام بازخورد نظام اثر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۱۰۲
هدف: ویژگی جهان، تحولات نوشونده ای است که حکمرانی را بغرنج کرده است. برهمین منوال، کشورها به سازوکار متکامل تری نیازمندند تا در راستای چشم انداز خود، پیوند میان نهادها را هدایت نمایند. ازطرف دیگر هم پایداری حکومت، هسته مرکزی پایداری سیاسی بوده و هر حکومتی در تلاش برای ثبات حکمرانی خود می باشد. این مقاله در پی آن است که بداند: برخی کاستی های حکمرانی ایران پیامد ساختارهاست و یا کارگزاران و یا فرایندها حکمرانی آن؟ با تمرکز بر بازسازی کدام بخش می توان تأثیر شگرفی در اصلاح وضعیت حکمرانی داشت؟ رویکرد صائب برای بازسازی چیست؟ الگوی موفق، واجد چه ویژگی هایی بوده و الزامات موردنیاز برای بازسازی کدامند؟ مطابق با اصل آینده پژوهی، برای درک مسئله باید به سطوح مختلف مسئله هدایت شد. در آینده نگاری راهبردی، روش تحلیل لایه ای علّی، روش به عمق رفتن است. این مقاله به دنبال آن است که مسائل را در لایه های مختلف تحلیل کند. مقاله حاضر بر اساس یافته های روشی خود، بر لایه سیستم های اجتماعی متمرکز گشته است. یافته ها نشان می دهد هر الگوی حکمرانی می باید از «منطق درونی»، «انسجام ساختاری»، «قابلیت اجرایی» و رعایت قاعده «سود زیان» برخوردار باشد؛ بررسی روندهای صحنه حکمرانی دنیا بیان می دارد که برای حل مسائل می باید ساختارهای حکمرانی با رویکرد شبکه ای بازسازی شوند. برهمین اساس با طراحی الگوی چهار حلقه ای، به انسجام ساختاری در فضای حکمرانی دست یافته شد؛ ضمن بیان تصویر موجود مسئله در کشور، قابلیت اجرایی الگو نیز با طراحی ماتریسی مورد تضمین قرار گرفته و با طراحی نظام بازخورد و اثر، الگوی حکمرانی بر اساس قاعده «سود زیان» طراحی شد.
۱۵۶.

جمهوری اسلامی و سناریوهای آینده معطوف به قدرت آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی آمریکا سال دوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۵) 11 - 39

کلید واژه ها: جمهوری اسلامی افول هژمونی آمریکا آینده معطوف به قدرت سناریوپردازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۵۸
پیروزی انقلاب اسلامی و حضور ایران به عنوان یکی از قدرت های آینده در جهان اسلام و نظام بین الملل، نقطه عطفی در رقابت جدی در روابط ایران و آمریکا به شمار می آید. چراکه ایران به عنوان یکی از پیشران های کلیدی در تحولات منطقه ای و جهانی تهدیدی بر منافع سرشار آمریکا و هم پیمانان آن می باشد. بر این اساس، آمریکا همواره در طول حیات ج.ا.ایران تلاش نموده تا با اتکا بر منابع قدرت نرم و سخت خویش در پی تقابل و حذف نظام ج.ا.ایران برآید که تاکنون در تحقق این امر ناتوان برآمده است و در نقطه مقابل، نفوذ و اثرگذاری ارزش های انقلاب بر ملت ها و کشورهای منطقه بیش ازپیش شده است و افکار عمومی منطقه نیز از مداخلات آمریکایی-اسرائیلی ناراضی می باشند. همچنین چنین ارزیابی می شود که آمریکا مسیر افول و نزولی قدرت را طی می نماید و پیش بینی می شود که تحولات آینده شرایط را برای گسترش قدرت و نفوذ رقبای این کشور همچون چین و روسیه فراهم می نماید. با توجه به موارد یاد شده سؤال اصلی پژوهش چنین قابل ترسیم است که سناریو و یا سناریوهای متصور برای آینده قدرت آمریکا با تأکید بر عدم قطعیت های پیش رو چیست؟ جهت پاسخگویی به سؤال اصلی پژوهش از روش سناریونویسی و طراحی سناریوهای آینده معطوف به قدرت آمریکا و متأثر از موقعیت ایران در آینده استفاده شده و دستاوردهای پژوهش نیز اکتشافی می باشد. متن مقاله متشکل از بخش های تبیین موضوع، شناسایی کنشگران، پیشران ها و شناسایی عدم قطعیت ها و در نهایت طراحی چارچوب و نگارش سناریوها می باشد.
۱۵۷.

پیش بینی سلامت خواب دانشجویان براساس جهت گیری مذهبی و سبک زندگی اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم اسلامی انسانی سال ۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 1-9
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۰۲
هدف پژوهش حاضر پیش بینی سلامت خواب دانشجویان براساس جهت گیری مذهبی و سبک زندگی اسلامی بود. روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود؛ برای دستیابی به اهداف پژوهش از میان جامعه آماری پژوهش که شامل کلیه دانشجویان دانشگاه شاهد که در سال 1402-1401 و مشغول به تحصیل بودند بود، تعداد286 نفر به روش تصادفی ساده و در دسترس انتخاب شدند. جمع آوری داده ها به وسیله پرسشنامه سلامت خواب بکر و همکاران، پرسشنامه جهت گیری مذهبی و فرم کوتاه پرسشنامه سبک زندگی اسلامی بود. داده های پژوهش از طریق روش آماری پیرسون به منظور بررسی همبستگی میان متغیر وابسته و متغیرهای مستقل و نیز ضریب رگرسیون به منظور پیش بینی متغیر سلامت خواب توسط سبک زندگی اسلامی و جهت گیری مذهبی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که بین سلامت خواب دانشجویان و سبک زندگی اسلامی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد و نیز میان سلامت خواب دانشجویان و جهت گیری مذهبی آن ها رابطه مثبت و معناداری موجود است. همچنین، سبک زندگی اسلامی به صورت مثبت و جهت گیری مذهبی نیز به طور مثبت، سلامت خواب دانشجویان را پیش بینی می نمایند، بدین معنی که با افزایش سبک زندگی اسلامی، سلامت خواب این افراد افزایش و با افزایش جهت گیری مذهبی، سلامت خواب دانشجویان افزایش می یابد. با توجه به یافته های به دست آمده می توان گفت سبک زندگی اسلامی و جهت گیری مذهبی، می توانند سلامت خواب دانشجویان را پیش-بینی کنند.
۱۵۸.

«شکاف حاکمیتی» در جمهوری اسلامی ایران و بازتاب در سیاست های منطقه ای آن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست پژوهی اسلامی ایرانی سال اول زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 153 - 179
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۷۶
شکاف حاکمیتی، از مهم ترین آسیب های سیاسی است که می تواند در یک نظام سیاسی به وجود بیاید. این شکاف ها بر اثر عدم وجود یک توافق کلان بر سر منابع قدرت و چگونگی توزیع آن به وجود می آید و برآمده از ناتوانی نخبگان سیاسی در ارائه درکی درست از این مسائل است. از این رو هنگامی که نظامی با این آسیب مواجه است در عرصه های مختلف، چه داخلی و چه خارجی، دچار اشکالات عمده می شود. در جمهوری اسلامی، با وجود ابرگفتمان انقلاب اسلامی در سال هایی نسبتاً طولانی، میان نخبگان سیاسی اجماعی در زمینه های مختلف وجود نداشته یا بسیار کم رنگ بوده است و همین موجب ایجاد خرده گفتمان های گوناگونی شده است. این خرده گفتمان ها در تضاد با یک دیگر راه را بر سیاست گذاری درست بسته و موجبات تشتت در سیاست های داخلی و خارجی را ایجاد کرده است. مقاله حاضر با روش گفتمان، ضمن اشاره به این خرده گفتمان ها به دنبال درک نتایج این شکاف حاکمیتی در سیاست های ایران در منطقه و جهان اسلام است با این فرضیه که: «شکاف حاکمیتی در جمهوری اسلامی ایران، موجب کاهش نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه و این موضوع موجب تضعیف جایگاه کشورهای اسلامی همسو و تقویت رقبا می شود.»
۱۵۹.

سناریوهای اثرگذاری شبکه های اجتماعی بر انتخابات آینده ایران با تأکید بر عدم قطعیت های بحرانی

نویسنده:
منبع: علوم خبری سال دهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 161 - 183
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۱۸
یکی از پیشران های اصلی و مؤثر در انتخابات ایران، شبکه های اجتماعی است. گستره و اهمیت این تأثیرگذاری در فضای کنونی باعث دغدغه مندی نسبت به آینده این اثرگذاری بر انتخابات شده است. بنابراین آینده نگاری و بررسی سناریوهای اثرگذاری شبکه های اجتماعی در انتخابات ایران هدف اصلی این پژوهش است. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سؤال است: عدم قطعیت های نقش آفرینی شبکه های اجتماعی در انتخابات های آتی کدامند؟ و بر اساس این عدم قطعیت ها چه سناریوهایی برای اثرگذاری شبکه های اجتماعی برای انتخابات ها آتی قابل تصور است؟ جهت پاسخگویی به این سؤال از روش سناریونویسی با رویکرد عدم قطعیت های بحرانی بهره گرفته شده است. در این پژوهش، پس از شناسایی عدم قطعیت ها براساس نظرات خبرگان از برهم کنش 2 عدم قطعیت، 4 سناریو تحت عنوان: پذیرش فراگیر نهاد انتخابات و نتایج حاصله از آن، افزایش مشارکت انتخاباتی، رویگردانی از انتخابات و کاهش مشارکت انتخاباتی و مخدوش شدن روند جامعه پذیری انتخابات و کاهش پذیرش نتایج حاصله ارائه شده است.
۱۶۰.

تحلیل گفتمان میرزا ملکم خان پیرامون مفهوم آزادی در انقلاب مشروطیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۲) 119 - 146
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۱۵
انقلاب مشروطیت در ایران، بعنوان یک نقطه عطف در تاریخ سیاسی کشور علاوه بر تحولات گسترده سیاسی-اجتماعی مفاهیم نوینی همچون عدالت، قانون و آزادی و.. را وارد ادبیان سیاسی ایران نمود. دراین بین «آزادی»، که مفهوم و ابعاد آن همواره در علوم انسانی از چالش برانگیز ترین مباحث علمی بوده، در دوران مشروطیت نیز رهیافت های گوناگونی در مطالعه، معنا، برداشت و ابعاد آن پدید آمد و اندیشمندان و رهبران مذهبی و کنشگران سیاسی کشور، نگاه متفاوتی به این مفهومِ اساسیِ فلسفه سیاسی ابراز داشتند و هرکس بر حسب مبانی فکری خویش و با گرایشی که ملتزم به آن بوده، آزادی را تعریف کرده و برداشت خود از آزادی را بیان می داشت. با این وصف تحلیل گفتمانِ اندیشمندان مختلف پیرامون مفهوم آزادی می تواند ما را به درک و شناخت دقیقتر از مبانی فکری طیف مربوط به آن اندیشه آگاه تر سازد. بر این مبنا در این مقاله کوشش شده تا گفتمان یکی از شخصیت های برجسته دوران مشروطیت، از طیف روشنفکران غربگرا پیرامون مفهوم و ابعاد «آزادی» یعنی «میرزا ملکم خان» مورد تحلیل قرار گیرد. در تحقیق حاضر که به روش تحلیل گفتمان لاکلا و موف به انجام رسیده این نتایج به دست آمد که دال مرکزی تفکر میرزا ملکم خان در رابطه با گفتمان آزادی، قانون، امنیت ونظم خواهی است.در بررسی و تحلیل گفتمان میرزا ملکم خان پیرامون آزادی در انقلاب مشروطیت این گفتمان را با مفاهیمی همچون «ممانعت از استبداد»، «دستیابی به حکومت قانون»، «محدود شدن سلطنت»،«آزادی زبان و خیال» و «آزادی جماعت» می توان مفصل بندی نمود

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان