محسن دهقانی

محسن دهقانی

مدرک تحصیلی: دانشیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۶ مورد.
۲۱.

رابطه فاجعه آفرینی و اضطراب مرتبط با درد با ناتوانی ناشی از سردرد در افراد مبتلا به میگرن(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره سیزدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۴۲)

کلید واژه ها: اضطراب میگرن درد فاجعه آفرینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 324 تعداد دانلود : 674
زمینه و هدف: میگرن یکی از شایع ترین انواع سردرد می باشد که تأثیر بسزایی بر عملکرد بیماران و حتی منجر به ناتوانی آن ها می شود. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی رابطه بین فاجعه آفرینی و اضطراب ناشی از درد میگرن با سلامت بود. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مقطعی- همبستگی، بر روی 178 بیمار مبتلا به سردرد میگرن انجام شد. این افراد به مطب های خصوصی متخصصان مغز و اعصاب و بیمارستان های شهر تهران مراجعه کردند و مبتلا به میگرن توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب تشخیص داده شدند. انتخاب بیماران به روش نمونه گیری در دسترس صورت گرفت. آن ها 3 پرسش نامه سنجش ناتوانی ناشی از سردرد (Headache Disability Inventory یا HDI)، فاجعه آفرینی درد (Pain Catastrophizing Scale یا PCS) و اضطراب درد (Pain Anxiety Symptoms Scale یا PASS-20) را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی Pearson و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مطابق با یافته های پژوهش، بین هر دو متغیر فاجعه آفرینی (64/0 = R) و اضطراب مرتبط با درد (62/0 = R) با ناتوانی ناشی از سردرد، همبستگی مثبت معنی دار وجود داشت. اضطراب مرتبط با درد قادر به پیش بینی 36 درصد از واریانس ناتوانی ناشی از سردرد بود (001/0 > P) که با ورود خرده مقیاس های متغیر فاجعه آفرینی، از میزان این پیش بینی کاسته شد. این موضوع تأثیر بسزای متغیر فاجعه انگاری و خرده مقیاس های آن را در پیش بینی میزان ناتوانی ناشی از سردرد نشان داد. نتیجه گیری: مطالعه حاضر بر نقش متغیرهای روان شناختی در پیش بینی ناتوانی ناشی از سردرد بیماران مبتلا به میگرن تأکید نمود. بر اساس نتایج این مطالعه، سطح فاجعه آفرینی می تواند ناتوانی ناشی از سردرد را پیش بینی کند. بنابراین، توجه به نقش فاجعه آفرینی مبتلایان به سردرد میگرنی مزمن، یکی از مضامین بالینی این پژوهش به شمار می رود. این موضوع می تواند به افزایش کیفیت زندگی مبتلایان به میگرن کمک نماید.
۲۲.

روایی، پایایی و ساختار عاملی مقیاس خودتخریبگری مزمن(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران دوره ۲۱ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۸۱)

کلید واژه ها: مقیاس خودتخریبگری مزمن ساختار عاملی روایی پایایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 995 تعداد دانلود : 654
هدف : هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی و ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس خودتخریبگری مزمن ( CSDS ) بود. روش : برای تنظیم نسخه فارسی مقیاس خودتخریبگری مزمن از شیوه ترجمه-ترجمه وارون استفاده شد. با روش نمونه گیری در دسترس از رشته های تحصیلی مختلف (فنی، علوم پایه و علوم انسانی) دانشگاه تهران، 413 پرسشنامه (234 زن و 179 مرد) برای بررسی ساختار عاملی CSDS تکمیل شد. برای بررسی پایایی بازآزمایی، 28 دانشجوی زن به فاصله دو هفته و 26 مرد به فاصله پنج هفته دو بار به مقیاس خودتخریبگری مزمن پاسخ دادند. برای بررسی روایی همگرا نیز 55 دانشجوی زن و 45 مرد بررسی شدند. برای گردآوری داده ها، افزون بر مقیاس خودتخریبگری مزمن ( CSDS )، پرسشنامه احساسات شخصی ( PFQ )، مقیاس سطوح خودانتقادی ( LSCS ) و پرسشنامه افسردگی بک- ویرایش دوم ( BDI-II ) به کار رفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضرایب همبستگی پیرسون و اسپیرمن و تحلیل عاملی اکتشافی انجام شد. یافته ها : تحلیل عاملی گویه های مردان (23 گویه) چهار عامل «سهل انگاری و عدم تقید»، «مسامحه»، «مخاطره جویی» و «تخدیرطلبی» و تحلیل عاملی گویه های زنان (19 گویه) سه عامل «مسامحه و خطرپذیری»، «بی نظمی» و «عدم مراقبت و برنامه ریزی» را به دست داد. چهار عامل مقیاس مردان، 5/50 درصد و سه عامل مقیاس زنان، 4/45 درصد واریانس نمره کل را تبیین کردند. ضریب آلفای کرونباخ دو بخش مردان و زنان، به ترتیب، 849/0 و 845/0 بود. ضریب آلفای کرونباخ عوامل مربوط به مردان 865/0-698/0 و عوامل مربوط به زنان 800/0-685/0 بود. همسانی درونی مقیاس از راه محاسبه ضریب همبستگی پیرسون میان نمره عوامل با یکدیگر و با نمره کل و ضریب همبستگی اسپیرمن میان گویه های هر عامل نیز تأیید شد. روایی همگرا از راه محاسبه ضریب همبستگی پیرسون میان نمره کل و نمره عوامل CSDS با متغیرهای افسردگی، احساس شرم، احساس گناه، خودانتقادی درونی و خودانتقادی مقایسه ای تأیید شد. نتیجه گیری : نسخه فارسی مقیاس خودتخریبگری مزمن از ویژگی های روان سنجی مناسب برای به کارگیری در پژوهش ها برخوردار است.
۲۳.

رابطه تشابه ویژگی های شخصیتی زوجین و رضایت زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی معاصر دوره دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۲۰)

کلید واژه ها: برون گرایی رضایت زناشویی همسازی وظیفه شناسی نورزگرایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی شخصیت
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مشاوره مشاوره بعد از ازدواج
تعداد بازدید : 773 تعداد دانلود : 674
تشابهات یا تفاوت های ویژگی های شخصیتی زوجین یکی از مهم ترین عواملی است که می تواند ثبات و رضایت زناشویی زوجین را پیش بینی کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تشابه ویژگی های شخصیتی زوجین و رضایت زناشویی آنها انجام شد. نمونه مورد بررسی شامل۱۰۰ زوج متاهل بودند که حداقل یک سال از زندگی مشترک آنها می گذشت. شرکت کنندگان، فرم کوتاه مقیاس شخصیتی پنج عاملی (NEO-FFI) و پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (ENRICH) را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که شباهت زوجین در ویژگی برون گرایی، پیش بینی کننده افزایش رضایت زناشویی زنان بود. زوجینی که هر دو در ویژگی نورزگرایی نمرات بالا داشتند در مقایسه با زوجینی که هر دو در این ویژگی نمرات پایین داشتند، به طور معنا دار رضایت کمتری از زندگی زناشویی گزارش کردند. زوجینی که هر دو در ویژگی های همسازی و وظیفه شناسی نیز نمرات بالایی داشتند، در مقایسه با زوجینی که هر دو در این ویژگی ها نمرات پایین کسب کرده بودند، به طور معنادار رضایت بیشتری از زندگی زناشویی داشتند. زوجینی که هر دو در ویژگی های همسازی و وظیفه شناسی، نمرات بالا داشتند در مقایسه با زوجینی که هر دو در این ویژگی ها نمرات پایین کسب کردند، به طور معنا دار رضایت بیشتری از زندگی زناشویی گزارش کردند. بر اساس یافته های این پژوهش، تشابه ویژگی های شخصیتی به تنهایی باعث افزایش رضایت زناشویی نمی شود.
۲۵.

نقش رابطه مادر-فرزند و متغیرهای مرتبط با درد در میزان افسردگی مادران مبتلا به بیماری های مزمن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی روانشناسان ایران سال نهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳۶ 389-399

کلید واژه ها: افسردگی بیماری مزمن رابطه مادر - فرزند متغیرهای مرتبط با درد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 948 تعداد دانلود : 547
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش رابطه والد-فرزند و متغیرهای مرتبط با درد در افسردگی مادران مبتلا به آرتریت روماتوئید (RA)، مالتیپل اسکلروزیس (MS) و کمردرد مزمن (LBP) بود. نمونه ای مشتمل بر 67 بیمار مبتلا به LBP، 60 بیمار مبتلا به RA، 63 بیمار مبتلا به MS از بیمارستان های آتیه، امام خمینی، و انجمن ام اس و 65 مادر غیربیمار به صورت در دسترس انتخاب شدند. تمامی شرکت کنندگان به مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی-42 (DASS-42؛ لاویباند و لاویباند، 1995) و مقیاس رابطه والد-کودک (PCRS-S؛ پیانتا، 1992) پاسخ دادند. مادران بیمار به مقیاس دیداری شدت درد (VAS؛ وورز و لویی، 1990) و پرسشنامه ناتوانی ناشی از درد (RDQ؛ رولند و موریس، 1983) نیز پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس، همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان دادند شدت افسردگی مادران بیمار و سالم تفاوت معنادار دارد. افزون بر آن، ناتوانی ناشی از درد و تعارض در رابطه مادر-فرزند، افسردگی مادران بیمار را به شکل مثبت معناداری پیش بینی کرد. بنابراین می توان دریافت ناتوانی و تعارض در رابطه مادر-فرزند با سطح افسردگی مادران مبتلا به بیماری مزمن رابطه دارد.
۲۶.

مقایسه راهبردهای مقابله ای ارتباطی در مادران مبتلا به MS، RA، LBP و مادران سالم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال نهم بهار ۱۳۹۲ شماره ۳۳

کلید واژه ها: کمر درد مزمن آرتریت روماتوئید ام اس راهبردهای مقابله ای ارتباطی رابطه مادر- فرزند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 767 تعداد دانلود : 380
هدف مطالعه حاضر مقایسه راهبردهای مقابله ای ارتباطی در مادران مبتلا به LBP، RA ، MS و مادران غیربیمار است. جامعه آماری از مادران مبتلا به RA، LBP و MS که به بیمارستان های آتیه، امام خمینی و انجمن ام اس مراجعه کرده بودند تشکیل شده است. حجم نمونه در پژوهش حاضر شامل 67 بیمار مبتلا به LBP، 50 بیمار مبتلا به RA، 32 بیمار مبتلا به MS و 32 مادر غیربیمار است. بیماران و گروه کنترل در مصاحبه نیمه-ساختاری راهبردهای مقابله ای ارتباطی شرکت کردند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بیماران مبتلا به RA ، LBP و MS از راهبردهای خودتیمارداری، کاهش وظایف فرزندپروری و انحراف توجه نسبت به مادران گروه کنترل به شکل معناداری بیشتر استفاده می کنند. مادران گروه کنترل از مادران مبتلا به RA، MS و LBP از راهبرد سرگرم کردن فرزند بیشتر استفاده می کردند. نتایج مطالعه حاضر هم راستا با مطالعات پیشین نشان می دهد که مادران مبتلا به درد مزمن از راهبردهایی استفاده می کنند که متمرکز بر مدیریت درد هستند و وظایف فرزندپروری خود را کاهش می دهند.
۲۷.

اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر نشانه های افسردگی و پذیرش کودکان دارای والدین مطلقه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی بالینی سال پنجم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۹)

کلید واژه ها: کودک افسردگی شناخت درمانی طلاق ذهن آگاهی و پذیرش

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلال خلقی افسردگی
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مشاوره طلاق
تعداد بازدید : 773 تعداد دانلود : 24
مقدمه: هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی برنامه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش نشانه های افسردگی در کودکان دارای والدین مطلقه بود. روش: جامعه آماری شامل تمام کودکان 10 تا 13 ساله ی دارای والدین مطلقه و ساکن در شهر تهران بود که با توجه به مجوزهای صادر شده از سوی آموزش و پرورش، امکان دسترسی به آنها وجود داشت. نمونه شامل 30 نفر از دختران و پسران مذکور بودند که به شیوه در دسترس از جامعه انتخاب شدند و در نهایت به صورت تصادفی در دو گروه کنترل (16 نفر) و آزمایش (14 نفر) جایگزین شدند. برنامه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در 12 جلسه نود دقیقه ای و طی سه ماه، گروه آزمایش اجرا گردید. تمام آزمودنی ها قبل و بعد از درمان و نیز پس از شش ماه، پرسشنامه های شاخص افسردگی کودک، و سنجش ذهن آگاهی و پذیرش کودک را تکمیل کردند. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که برنامه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به طور معناداری نشانه های افسردگی (ناکارآمدی، بی لذتی، مشکلات بین فردی، خلق پایین، و عزت نفس پایین) را در کودکان دارای والدین مطلقه کاهش داد. همچنین افزایش معناداری در ذهن آگاهی و پذیرش کودکانی که در درمان شرکت کرده بودند مشاهده شد. نتایج ذکر شده در مرحله پیگیری نیز حفظ شده بودند. نتیجه گیری: برنامه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند نشانه های افسردگی را در کودکان دارای والدین مطلقه کاهش و ذهن آگاهی و پذیرش کودکان را افزایش دهد.
۲۸.

مقایسه اثربخشی دو مدل درمانی کمردرد: درمان مبتنی بر مشارکت همسر بیمار در مقایسه با درمان بیمار به تنهایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هشتم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۳۰

کلید واژه ها: کمردرد مزمن برنامه بین رشته ای مشارکت همسر مهارت های مقابله با درد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی سلامت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
تعداد بازدید : 463 تعداد دانلود : 306
این مطالعه اثربخشی مقایسه ای دو درمان زوج محور و بیمارمحور را در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن مورد ارزیابی قرار می دهد. 24 بیمار مبتلا به کمردرد مزمن و همسرانشان به طور تصادفی در دو گروه درمانی مذکور جایگزین شدند. بیماران در گـروه درمـان زوج محـور همـراه بـا همسر خـود در جلسـات هفتگـی دو سـاعتـه به مـدت هفت هفتـه مشارکت کرده و آموزش هایی را پیرامون روش های مقابله با درد به شیوه دو نفره و مهار ت-های برقراری ارتباط حین درد دریافت کردند. بیماران در گروه بیمارمحور مهارت های مذکور را بدون حضور همسر و به صورت انفرادی دریافت کردند. نتایج تحلیل داده ها نشان داد، گروه دریافت کننده مداخله زوج محور به طور معناداری در مقایسه با گروه بیمارمحور در ترس از حرکت و آسیب و پاسخ منفی همسر به فعالیت بهبود بیشتری داشته اند. می توان گفت درمان بین رشته-ای که حضور همسر را به طور فعال ترغیب کند در بهبود برخی شاخص های مرتبط با بیمار نتیجه بخش خواهد بود.
۲۹.

مکان یابی محل دفن بهداشتی زباله های شهر حاجی آباد به روش AHP و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی

نویسنده:
منبع: جغرافیای طبیعی لارستان تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱۲

کلید واژه ها: فرآیند تحلیل سلسله مراتبی سیستم اطلاعات جغرافیایی دفن بهداشتی مکان یابی زباله های شهری حاجی آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 358 تعداد دانلود : 145
رشد روز افزون جمعیت شهری ایران به همراه ایجاد مراکز جمعیتی جدید، فقدان سیاستگذاری و ارزیابی عملکردها و فعالیت های گوناگون شهری بر اساس برنامه جامع و کلان ملی (آمایش سرزمین) و تداوم تخلیه انواع زایدات و فاضلاب ها به محیط زیست از جمله عوامل بحران زایی است که محیط زیست طبیعی و کیفیت بهداشت و سلامتی انسان ها به ویژه شهر نشینان را در معرض خطرات و زیان های گوناگونی قرار داده است. هدف از این مطالعه گزینش مکان مناسب جهت دفن بهداشتی مواد زاید جامد در شهر حاجی آباد بر پایه معیارها و ضوابط مکان یابی می باشد. در این پژوهش از روش ها و قابلیت های مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. ابتدا معیارها و ضوابط انتخاب مکان مناسب برای دفن بهداشتی مانند شیب، کاربری اراضی، فاصله از سکونت گاه ها و راه ها، آب های سطحی و زیرزمینی، خاک، زمین شناسی و غیره شناسایی گردید و سطح مورد نیاز دارای حداقل گنجایش برای دفن 20 سال مواد زاید جامد محاسبه و مکان هایی که دارای حداقل این سطح و بزرگتر را دارا بودند به مساحت 2416 هکتار از کل منطقه مورد مطالعه به مساحت 238396 هکتار به عنوان محل مناسب دفن بهداشتی مواد زاید جامد در شهر حاجی آباد مشخص شد.
۳۱.

تقسیم کار خانگی میان زوجین، عدالت ادراک شده از آن و رضایت زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفتم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲۶

کلید واژه ها: جنسیت رضایت زناشویی نگرش جنسی تقسیم کار خانگی عدالت ادراک شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 204 تعداد دانلود : 164
اگرچه حضور زنان در مشاغل مختلف افزایش قابل ملاحظه ای داشته است، اما هم چنان بخش عمده-ای از مسئولیت های خانه برعهده آن هاست. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل تاثیرگذار بر تقسیم کار خانگی میان زوجین، عدالت ادراک شده از تقسیم کار خانگی و تاثیر آن ها بر رضایت زناشویی انجام شد. 162 نفر از زنان شاغل با استفاده از روش نمونه-گیری در دسترس و تعداد 150 نفر از زنان خانه-دار به وسیله روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از میان زنان متاهل شهرستان کامیاران انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، همبستگی جزئی، آزمون t برای گروه های مستقل و رگرسیون گام به گام استفاده شده است. نتایج نشان دادند که بین تقسیم کار خانگی و رضایت زناشویی رابطه بسیار ضعیف، اما میان عدالت ادراک شده از کار خانگی و رضایت زناشویی رابطه قوی تری وجود دارد. مدل به دست آمده از تحلیل رگرسیون بیانگر این است که 9/16 درصد از کل تغییرات رضایت زناشویی توسط متغیرهای عدالت ادراک شـده از کار خانگی و سطح تحصیلات و هم چنین 5/5 درصد از کل تغییرات متغیر تقسیم کار خانگی توسط متغیرهای ساعات کاری و تحصیلات همسر تبیین می گردد.
۳۲.

اثربخشی برنامه پرنده کوچولو بر بهبود سلامت عمومی مادران کودکان اتیستیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفتم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۲۷

کلید واژه ها: افسردگی اضطراب سلامت عمومی مادران کودکان اتیستیک برنامه پرنده کوچولو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 544 تعداد دانلود : 615
بسیاری از تحقیقات نشان داده اند که خانواده های کودکان اتستیک، به خصوص والدین آن ها با استرس شدیدی مـواجـه می شونـد و دچـار مشکلات روان شناختی می گردند. بنابراین به-کارگیری مداخلات درمانی که علاوه بر کودک والدین را نیز مد نظر دارند، شایان توجه است.یکی از این برنامه ها پرنده کوچولو است که در این تحقیق اثر آن بر سلامت عمومی مادران کودکان اتیستیک سنجیده شده است. تحقیق از نوع شبه آزمایشی است که در آن یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل مورد مطالعه قرار می گیرند. بدین-منظور 24 مادر کودک اتیستیک انتخاب شدند که در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند، شیوه نمونه گیری به صورت همتاسازی بود. مداخله روی گروه آزمایش اجرا و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. در هفته قبل از اجرای برنامه، در هفته شانزدهم (هفته اتمام برنامه) و یک ماه پس از اجرا پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) به دو گروه آزمایش و کنترل داده شد و در انتها نتایج دو گروه مقایسه گردید. داده های بدست آمده با روش آماری تحلیل واریانس با استفاده از اندازه های مکرر صورت گرفت. نتایج نشان دادند برنامه بر بهبود سلامت عمومی اثرگذار بوده است. برنامه با تصحیح بازخوردها و ادراک هایی که والدین نسبت به رفتارهای دشوار فرزندشان داشته اند ، به افزایش توانایی مقابله در رویارویی با وظایف والدگری منجر شده و کاهش استرس والدینی و در نتیجه بهبود سلامت روان را به دنبال داشته است.
۳۳.

بررسی پایایی، روایی و ساختار عاملی مقیاس تجدیدنظر شده تاکتیک های حل تعارض(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفتم بهار ۱۳۹۰ شماره ۲۵

کلید واژه ها: همسرآزاری روایی پایایی مقیاس تجدیدنظر شده تاکتیک های حل تعارض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 983 تعداد دانلود : 668
هدف مطالعه حاضر بررسی پایایی و روایی مقیاس تجدیدنظر شده تاکتیک های حل تعارض می باشد. نمونه پژوهش شامل 395 نفر (206 زن و 189 مرد) بوده که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از مناطق مختلف تهران انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده مقیاس تجدیدنظر یافته تاکتیک های حل تعارض (CTS2) بود. روایی واگرا و همگرای این مقیاس با استفاده از خرده مقیاس-های پرسشنامه تایید شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که در نمونه ایرانی پژوهش حاضر تحلیل سه عاملی با استفاده از سه خرده مقیاس حمله، خشونت روانی و مذاکره نسبت به سایر تحلیل ها مناسب تر است. همین طور این مقیاس و خرده مقیاس های آن از همسانی درونی مناسبی برخوردار هستند (آالفای کرونباخ بین 66/0 تا 86/0). به طور کلی نتایج مطالعه حاضر نشان داد که مقیاس تجدیدنظر شده تاکتیک های حل تعارض از روایی و پایایی مناسبی در جامعه ایرانی برخوردار است. می توان گفت این مقیاس یک ابزار خودگزارش دهی مفید و کارآمد برای اهداف پژوهشی و هم چنین مشاوره زوجین است.
۳۴.

بررسی تغییرات رضایت زناشویی و ابعاد آن در طول چرخه زندگی خانواده: تحلیل روند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال ششم بهار ۱۳۸۹ شماره ۲۱

کلید واژه ها: رضایت زناشویی تحلیل روند چرخه زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 472 تعداد دانلود : 213
اگرچه رابطه بین رضایت زناشویی و چرخه زندگی خانواده مورد حمایت پژوهشی گسترده قرار گرفته است، بررسی پیشینه این موضوع اشکالات مهمی را در نوع تحلیل آماری و تعریف مفهوم رضایت زناشویی آشکار می سازد. مطالعه حاضر به بررسی نقایص اصلی این پژوهش ها پرداخته و نگاهی انتقادی بر ادبیات پژوهش در این زمینه دارد. هدف اصلی این مطالعه بررسی روند تغییرات رضایت زناشویی و ابعاد آن در هفت مرحله چرخه زندگی خانواده است. به این منظور 209 نفر از افراد متاهل ساکن شهر تهران به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند که به هر دوره از چرخه زندگی 30 نفر اختصاص یافت (به جز مرحله آشیان خالی که شامل 29 نفر بود). فرم مشخصات جمعیت شناختی و پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ توسط این افراد تکمیل شد. تحلیل روند تغییرات نشان داد که رابطه بین زیرمقیاس-های رضایت زناشویی، روابط جنسی، خانواده و دوستان، جهت گیری مذهبی با متغیر چرخه زندگی خانواده از گرایش منحنی تبعیت می کند. کاربردهای بالینی و پژوهشی نتایج مورد بحث قرار گرفته است.
۳۵.

بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی فرم کوتاه- شاخص استرس فرزند پروری (PSI-SF) مادران کودکان عادی 12-7 سال(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۱۶

کلید واژه ها: اعتبار روایی ساختار عاملی شاخص استرس فرزند پروری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 497 تعداد دانلود : 695
زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی فرم کوتاه- شاخص استرس فرزند پروری در مادران کودکان عادی 12-7 سال شهر تهران بود. مواد و روش ها: بعد از ترجمه، ترجمه معکوس و انطباق ابزار، به منظور هنجاریابی این ابزار در قالب یک طرح زمینه یابی کاربردی، از بین جامعه مادران کودکان عادی به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 468 مادر پرسش نامه PSI-SF را تکمیل نمودند. داده ها با روش مدل معادلات ساختاری و نرم افزار 7/8LISREL تحلیل شدند. یافته ها: نتایج Cronbach's alpha حاکی از آن بود که میزان اعتبار نمره کل استرس والدین و هر یک از زیرمقیاس های آشفتگی والدین، تعامل ناکارآمد والد- کودک و ویژگیهای کودک مشکل آفرین برای کل گروه هنجاری به ترتیب 90/0، 80/0، 84/0 و 80/0، برای مادران کودکان پسر به ترتیب 89/0، 80/0، 83/0 و 78/0 و برای مادران کودکان دختر به ترتیب 91/0، 80/0، 84/0 و 80/0 به دست آمد. ضریب اعتبار بازآزمایی در طول 18 روز بعد از اجرای اول، برابر با 75/0 برای نمره کل استرس والدین، 82/0 برای زیر مقیاس آشفتگی والدین، 73/0 برای زیر مقیاس تعامل ناکارآمد والد- کودک و 71/0 برای زیرمقیاس ویژگیهای کودک مشکل آفرین بود که این مقادیر همبستگی، بیانگر ثبات نمرات شاخصPSI-SF در طول زمان است. روایی همگرا از طریق تعیین ضریب همبستگی با مقیاس سلامت خلقی (Depression Anxiety Stress Scales یا DASS) و پرسش نامه مشکلات رفتاری کودکان (The Child Behavior Checklist یا CBCL) محاسبه شد. با روش تحلیل عاملی تأییدی، با استفاده از مدل سه عاملی وابسته، سه عامل استخراج گردید. این سه عامل عبارت از آشفتگی والدین، تعامل ناکارآمد والد- کودک و ویژگیهای کودک مشکل آفرین بود. نتیجه گیری: بر طبق نتایج این پژوهش، مقیاس SF-PSI واجد ویژگیهای روان سنجی مورد نیاز برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی و تشخیص های بالینی استرس فرزند پروری مادران است.
۳۶.

مقایسه روش آمایش فیزیکی(ژئومرفولوژی) و روش آمایش سرزمین جهت ارزیابی توان اکولوژیکی حوزه آبخیز نساء در استان هرمز گان

نویسنده:
منبع: آمایش سرزمین سال دوم بهار و تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲

کلید واژه ها: ارزیابی توان اکولوژیکی روش ژئومرفولوژی روش آمایش سرزمین حوزه آبخیز نساء

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 513 تعداد دانلود : 807
ارزیابی توان اکولوژیکی و آمایش سرزمین در یک منطقه، می تواند بهترین نوع کاربری ها را تعیین نموده و نقش مهمی را در برنامه ریزی صحیح و همگام با توسعه پایدار ایفا نماید که در این میان، روش های متفاوتی برای ارزیابی توان اکولوژیکی توسط متخصصان امر ایجاد گردیده است. در این تحقیق نیز، ارزیابی توان اکولوژیکی حوزه آبخیز رودخانه نساء که بخشی از شهرستان حاجی آباد واقع در استان هرمزگان می باشد، از دو طریق، روش آمایش سرزمین و بر اساس مدل های اکولوژیکی مخدوم و روش آمایش فیزیکی(روش ژئومرفولوژی) مورد بررسی قرار گرفت و نتایج به دست آمده از این دو روش با یکدیگر مقایسه گردید. نتایج به دست آمده، نشان می دهد که به کاربردن روش ژئومرفولوژی برای ارزیابی توان اکولوژیکی این منطقه نتایج تقریباً مشابهی با روش آمایش سرزمین داشته و توان بیش تر نقاط منطقه، مرتع داری فقیر و حفاظت به دست آمده است. بر طبق روش ژئومرفولوژی، 60% از سطح حوزه آبخیز نساء دارای توان حفاظت و 50% از سطح منطقه دارای توان مرتع داری فقیر می باشد. هم چنین بر طبق روش آمایش سرزمین، 56% منطقه دارای توان حفاظت و 47% منطقه دارای توان مرتع داری فقیر می باشد. اما مزیت روش آمایش سرزمین و مدل های اکولوژیکی مخدوم در این است که توان منطقه را برای کاربری های متنوع تری از جمله توریسم، توسعه شهری، صنعتی و روستایی نیز به دست آورده که از این لحاظ راه را برای برنامه ریزی بهتر و مدیریت مناسب تر منابع فراهم می آورد.
۳۸.

تعیین اعتبار و روایی پرسشنامه تجربه سوگ (GEQ) در نمونه ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشور رفتار سال شانزدهم آبان ۱۳۸۸ شماره ۳۷

کلید واژه ها: اعتبار روایی پرسشنامه تجربه سوگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 162 تعداد دانلود : 463
مرگ یک عزیز یا یک شخص مهم در زندگی حادثه ای است که همواره در نزدیکان فرد ازدست رفته منجر به فرایند سوگواری می شود. سوگ اثرات فراگیری بر فرد داغدار دارد و سنجش آن مستلزم در اختیار داشتن ابزارهای مناسب می باشد. پرسشنامه تجربه سوگ (GEQ) توسط بارت و اسکات (1998) به منظور سنجش واکنش های سوگ، طراحی و ساخته شد. پژوهش حاضر کوشیده است تا پس از آماده سازی مقیاس یاد شده، اعتبار و روایی این پرسشنامه را در گروهی از دانشجویان ایرانی دارای تجربه سوگ مورد سنجش قرار دهد. در این تحقیق 348 آزمودنی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تحلیل مولفه های اصلی نشان دهنده هفت عامل و 34 سؤال بود. این عوامل از همسانی درونی قابل قبولی برخوردار بودند (ضرایب آلفای کرونباخ بین 86/0 و 40/0 متغیر است). عوامل این پرسشنامه روایی همگرای مناسبی با دو خرده مقیاس افسردگی و جسمانی سازی SCL-25 (01/0p) و GHQ - 28 (01/0p) نشان دادند. همچنین الگوی نمرات GEQ در دو جنس متفاوت به دست آمد.
۳۹.

کارکرد خانواده بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی در مقایسه با خانواده های جمعیت عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پنجم پاییز ۱۳۸۸ شماره ۱۹

کلید واژه ها: افسردگی اضطراب کارکرد خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 833 تعداد دانلود : 459
هدف از این مطالعه، مقایسه کارکرد خانواده در بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی با گروه غیربالینی و نیز بررسی میزان هم پوشی در کارکرد خانواده بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی است. شرکت کنندگان در این پژوهش شامل 90 نفر (67 نفر زن) بوده، که از این تعداد 46بیمار در قالب دو گروه مبتلا به اختلالات اضطرابی (n=18) و افسردگی(n=28) و 44 نفر در گروه غیربالینی قرار گرفتند. مقیاس سنجش خانواده (FAD) توسط افراد هر سه گروه تکمیل شد. آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA) برای بررسی معنادار بودن تفاوت میانگین های سه گروه انجام شد. بر اساس نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره بین گروه بیماران مبتلا به افسردگی، اختلالات اضطرابی و گروه غیربالینی، تفاوت معناداری در نمرات میانگین زیرمقیاس های FAD وجود داشت. بدکارکردی حوزهای کارکرد کلی، حل مسئله، نقش ها، پاسخگویی عاطفی، و کنترل رفتار در دو گروه بیماران، هم پوشی نشان داد. گروه بیماران افسرده به طور خاص در بعد ارتباطات و بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی در بعد آمیختگی عاطفی بدکارکردی نشان دادند. تلویحات بالینی و پژوهشی این مطالعه مورد بحث قرار گرفته است.
۴۰.

بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس خودناتوان سازی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره هفتم پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۱۴

کلید واژه ها: ویژگی های روان سنجی مقیاس خودناتوان سازی خودناتوان سازی رفتاری خودناتوان سازی ادعایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 674 تعداد دانلود : 94
زمینه و هدف: خودناتوان سازی به عنوان راهبردی تعریف می شود که فرد برای توجیه شکست احتمالی خود با دست کاری، موقعیت عذری ایجاد می کند. پژوهش ها نشان داده اند این رفتار در موقعیت هایی که برای فرد مهم است، مانعی برای موفقیت می شود. ویژگی های روان سنجی مقیاس خودناتوان سازی تاکنون در ایران مورد بررسی دقیق قرار نگرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس مذکور بود. مواد و روش ها: طرح پژوهش از نوع توصیفی (همبستگی) بود که در یک نمونه 650 نفری از دانشجویان کارشناسی دانشگاه که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند، اجرا گردید. ابزار پژوهش، نسخه اصلی مقیاس خودناتوان سازی (25 ماده ای) و سیاهه عزت نفس روزنبرگ بود. داده های جمع آوری شده با روش های تحلیل عاملی اکتشافی، آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی پیرسن مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی داده ها نشان داد که 23 ماده از مقیاس بر روی سه عامل ""خلق منفی""، ""تلاش""، و""عذرتراشی"" بار می شوند. بر اساس نظریه، جمع نمره خلق منفی با نمره معکوس تلاش نشان دهنده خودناتوان سازی رفتاری و جمع نمره خلق منفی با عذرتراشی نشان دهنده خودناتوان سازی ادعایی است. آلفای کرونباخ عوامل از 6/0 تا 72/0 و برای کل مقیاس 77/0 می باشد. ضریب پایایی 84/0 است که نشان دهنده پایایی مقیاس خودناتوان سازی است. همچنین ضریب همبستگی نمره خودناتوان سازی با نمره عزت نفس 54/0- می باشدکه نشان دهنده روایی توافقی مقیاس مذکور است. نتیجه گیری: مقیاس فارسی 23 ماده ای خودناتوان سازی، اعتبار و روایی مناسبی دارد و برای سنجش خودناتوان سازی معتبر است. پیشنهاد می شود ویژگی های روان سنجی مقیاس مذکور در نمونه های غیر دانشجویی نیز بررسی شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان