رحمت حاجی مینه

رحمت حاجی مینه

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۶ مورد.
۱.

تبیین روابط ترکیه و قطر از منظر سازه انگاری اجتماعی (2020-2011)

نویسنده:
منبع: غرب آسیا سال ۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 57 - 72

کلید واژه ها: سازه انگاری اجتماعی حزب عدالت و توسعه قطر ترکیه بهارعربی ائتلاف با قطر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۴۴
ترکیه و قطر از سال 2011 به ایفای نقش به عنوان دو کنشگر فعال در تحولات خاورمیانه و خلیج فارس پرداخته اند. با وقوع بهار عربی در سال 2011 و بحران سوریه، تغییرات مهمی در روابط دوحه-آنکارا شکل گرفت. روابط دوکشور پس از بهار عربی بهبود قابل ملاحظه ای یافت و دوحه جایگاه مهمی را به عنوان شریک و متحد منطقه ای ترکیه در سیاست خارجی این کشور کسب کرده است. همسویی روابط ترکیه-قطر به ویژه پس از بهار عربی، پیامد وجود انگاره های ذهنی و اشتراک در ادراکات و برداشت ها و پیوندهای هویتی و ایدئولوژیک متقابل خصوصاً نسبت به جنبش اخوان المسلمین بوده است. در این مقاله با استفاده از نظریه سازه انگاری اجتماعی درصدد تبیین عوامل مؤثر بر سیاست خارجی و روابط ترکیه و قطر (2020-2011) هستیم. روش مورد استفاده در مقاله تحلیلی-توصیفی می باشد. سوال اصلی در این مقاله عبارت است از اینکه چگونه می توان روابط منطقه ای ترکیه و قطر(2020-2011) را با استفاده از سازه انگاری اجتماعی تبیین کرد؟ فرضیه مورد استفاده در مقاله عبارت است از اینکه: بر اساس سازه انگاری اجتماعی، برداشت بین الاذهانی مشترک ترکیه-قطر و ادراکات برگرفته از ایدئولوژی اخوان المسلمین که منجر به هویت مشترک شد، دو دولت را در سطح منطقه ای بین سال های (2011-2020) به هم نزدیکتر می کند.
۲.

جایگاه ایران در ژئوپلیتیک کریدوری منطقه ای و بین المللی (با تأکید بر رویکردهای رسانه ای)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه رسانه بین الملل سال ۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۱ 302 - 375

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک انتقادی کریدورهای منطقه ای و بین المللی کریدورهای رقیب رسانه های برون مرزی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۲۹
موقعیت جغرافیایی ایران به دلیل قرارگیری بین سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا در جهان کم نظیر است. امروزه با توجه به ظهور قدرت های اقتصادی در آسیا و افزایش تبادلات بین کشورها در چند دهه اخیر، اهمیت این موقعیت سرزمینی و ایجاد کریدورها چندبرابر شده است. هدف این مقاله تبیین جایگاه ایران در کریدورهای منطقه ای و بین المللی و عوامل تأثیرگذار بر جایگاه ایران به خصوص کریدورهای رقیب یا کریدورهایی که توان تأثیرگذاری منفی بر کریدورهای منطقه ای ایران را دارند با تأکید بر نقش رسانه است. برای دستیابی به هدف موردنظر پژوهش با استفاده از روش توصیفی و تبیینی از منظر ژئوپلیتیک انتقادی دنبال شده است. فرضیه اصلی عبارت از این است که در کنار موقعیت راهبردی ایران در جغرافیای سیاسی منطقه، عوامل سه گانه داخلی (ازجمله سیاست گذاری کلان)، منطقه ای (همکاری و رقابت منطقه ای) و بین المللی (ساختار آنارشیک و منافع هژمونیک) بر ارتقای مزیت نسبی جایگاه کریدوری ایران نسبت به کریدورهای رقیب تأثیرگذار هستند. یافته های پژوهش بیانگر آن است که کریدورها عامل مؤثری در شکل دهی به جایگاه قدرت منطقه ای و فرامنطقه ای ایران هستند؛ اما این مزیت راهبردی دائماً در معرض تهدید کریدورهای رقیب و عوامل داخلی و منطقه ای قرار دارد. در رقابت کریدوری، اتکاء به امنیت، هزینه و زمان کم تر، مهم ترین مزیت های رقابتی کریدورهای منطقه ای ایران نسبت به کریدورهای رقیب است. از سوی دیگر  با توجه به کارکرد رسانه ها خصوصاً رسانه های برون مرزی، آنها در تمام مراحل از برنامه ریزی، اجرا و پیاده سازی تا بهره برداری و مراقبت و نگه داری از کریدورها می توانند به عنوان ناظری فعال نقش تبینی داشته باشند و با تأکید بر منافع جمعی نقش پر رنگی در همگرایی بین کشورهای منطقه در جهت فعال سازی کریدورها ایفاء کنند.
۳.

دیپلماسی اقتصادی ایران در رقابت تجاری چین و آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اقتصادی سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۵ 283-312

کلید واژه ها: چین آمریکا دیپلماسی اقتصادی ایران جنگ تجاری زنجیره ارزش جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۲۸
نظم جهانی مبتنی بر ایده آل های ایالات متحده از زمان ایجاد نظام برتون وودز باعث گردید تا این کشور بتواند از قابلیت های مادی ایجادشده در جهت تحقق اهداف مدنظر خود استفاده نماید. طی دهه اخیر با توجه به تداخل منافع بیش ازپیش دو کشور چین و ایالات متحده و تلاش توأم با احتیاط پکن برای گسترش نفوذ در ساختار زنجیره ارزش جهانی تحت تسلط نظام نئولیبرال، پیشبرد دیپلماسی اقتصادی ایران را به منظور بهره گیری از ظرفیت های موجود، با چالش ها و موانع ساختاری مواجه نموده است. نگارندگان در پژوهش حاضر درصدد برآمده اند با استفاده از رویکرد نظری نظام جهانی تحت ساختار زنجیره ارزش جهانی، نحوه تأثیرپذیری دیپلماسی اقتصادی ایران را با توجه به زوایای آشکارشده در این زنجیره طی دوره تشدید رقابت تجاری موردبررسی قرار دهند. سؤال اصلی این است که تأثیر رقابت تجاری چین و ایالات متحده بر دیپلماسی اقتصادی ایران چیست؟ فرضیه پژوهش آن است که تشدید رقابت تجاری چین و ایالات متحده، دیپلماسی اقتصادی ایران را با موانع ساختاری روبرو کرده است. یافته های پژوهش بر اساس روش کیفی با رویکرد تبیینی آن است که پیامدهای ناشی از تشدید رقابت آمریکا و چین در حوزه تجاری بر تطابق دیپلماسی اقتصادی ایران با واقعیت های زنجیره ارزش جهانی، عملکرد دیپلماسی اقتصادی ایران را با تنگناهای جدی مواجه ساخته است.
۴.

تحلیل ماهیت اختلافات آمریکا و چین در سازمان تجارت جهانی: حقوقی-تجاری یا سیاسی-امنیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۴۹) 83 - 105

کلید واژه ها: سازمان تجارت جهانی موقعیت هژمون قدرت نهادی قدرت ساختاری نهادهای بین المللی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۳۷
یکی از مباحث مهم در حوزه اقتصاد سیاسی بین المللی منازعه آمریکا و چین در سازمان تجارت جهانی بر سر رعایت یا عدم رعایت هنجارهای این سازمان است. آمریکا چین را متهم می کند که به موازینی که پس از عضویت در سازمان تجارت جهانی متعهد شده بود پایبند نیست این در حالی است که چین خود را قویا به مقررات این نهاد بین المللی پایبند می داند. استدلال چین در وانمود کردن پایبندی این کشور به مقررات سازمان تجارت جهانی باعث شکل گیری این پرسش می شود که آیا ممکن است انگیزه های سیاسی و امنیتی در پس ادعاهای آمریکا باشد؟ بعبارت دیگر آیا ممکن است ادعای آمریکا علیه چین بیش از آن که جنبه حقوقی–تجاری داشته باشد دارای ماهیتی سیاسی–امنیتی باشد؟ فرضیه مقاله که به روش کیفی با رویکرد تبیینی بررسی شده، آن است که نگرانی آمریکا در خصوص چین بیشتر سیاسی-امنیتی است و از آنجا که توانمندی اقتصادی زیربنای توانمندی نظامی و سیاسی می باشد آمریکا نگران آن است که پکن با بهره گیری از ظرفیت سازمان تجارت جهانی به تقویت توانمندی اقتصادی و به تبع آن توانمندی نظامی و سیاسی خود مبادرت ورزد و در رقابت بر سر کسب موقعیت هژمونی گوی سبقت را از آمریکا برباید. یافته های مقاله نشان می دهد که در بسیاری از مواقع آمریکا خود در تخطی از موازین سازمان تجارت جهانی از چین پیشی گرفته است و همین موضوع این ادعا را تایید می کند که آمریکا بیش از آنکه نگران موازین بین المللی باشد نگران تزلزل احتمالی در موقیت مسلط خود در عرصه سیاست جهانی است.
۵.

تبیین روابط ترکیه، قطر و عربستان سعودی از دیدگاه سازه انگاری اجتماعی از 2011 تا 2020 (با تأملی بر نقش رسانه )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه رسانه بین الملل سال هفتم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۹ 185 - 207

کلید واژه ها: سازه انگاری اجتماعی ترکیه قطر عربستان سعودی بیداری اسلامی رسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۲۰۵
ترکیه، عربستان سعودی و قطر سه کشور فعال در تحولات منطقه ای غرب آسیا هستند. پس از آغاز بحران سوریه در سال 2011، روابط دوحه-آنکارا روز به روز نزدیک تر و روابط ترکیه-عربستان سعودی به واسطه نزدیکی روابط ترکیه-قطر، حمایت آنکارا از دوحه، نگاه متضاد ریاض و آنکارا در خصوص اخوان المسلمین و مسائل منطقه ای از جمله بیداری اسلامی به سوی تنش و تضاد دچار چرخش شد. نقش رسانه در نزدیکی روابط و منافع، کاهش تنش ها و یا بروز اختلافات در برداشت های ترکیه، قطر و عربستان سعودی دارای اهمیت است. هدف اصلی این مقاله تبیین عوامل مؤثر بر روابط ترکیه، قطر و عربستان سعودی (2020-2011) با استفاده از نظریه سازه انگاری اجتماعی با تأملی بر نقش رسانه است. روش پژوهش تحلیلی-توصیفی و سؤال اصلی عبارت است از اینکه چگونه می توان سیاست خارجی ترکیه، قطر و عربستان سعودی (2020-2011) را با استفاده از نظریه سازه انگاری اجتماعی و با نگاهی به نقش رسانه تبیین کرد. یافته اصلی مقاله این است که ترکیه و قطر با استفاده از اهمیت و نقش رسانه ها، در تلاش برای خنثی کردن تلاش های عربستان سعودی به عنوان رقیب ایدئولوژیک خود و معرفی خود به عنوان الگوهای پیشرفت در منطقه برآمده اند.
۶.

دیپلماسی اقتصادی ترکیه در آسیای مرکزی در دوران حزب عدالت و توسعه در سال های 2000 تا 2020(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال چهارم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 148 - 176

کلید واژه ها: آسیای مرکزی ترکیه حزب عدالت و توسعه دیپلماسی اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۸۷
توسعه اقتصادی به شدت تحت تأثیر عوامل فرهنگی و هویتی است؛ بنابراین به دست آورن شهرت و نفوذ در یک کشور یا منطقه از هدف های مهم دولت ها در دیپلماسی اقتصادی است که متناسب با موقعیت، فرصت ها و ظرفیت های فرهنگی هر کشور از راه ها و سازوکارهای گوناگون دنبال می شود. ترکیه به دلیل پیشینه فرهنگی با کشورها و برخورداری از سطح بالای توسعه اقتصادی در منطقه، ظرفیت مناسبی برای همکاری با جمهوری های آسیای مرکزی در زمینه اقتصادی دارد. یکی از اصول سیاست خارجی ترکیه در دوره حزب عدالت و توسعه داشتن روابط نزدیک با کشورهای آسیای مرکزی است. برای ترکیه تقویت دیپلماسی اقتصادی با کشورهای این منطقه به دلیل داشتن فرهنگ مشترک با آن ها اهمیت فراوانی دارد. در این پژوهش به دنبال پاسخ این پرسش هستیم که مهم ترین متغیرها یا شاخص ها در روابط اقتصادی ترکیه با منطقه آسیای مرکزی کدامند؟ در پاسخ، این فرضیه مطرح می شود که دیپلماسی اقتصادی ترکیه در منطقه در دوره حزب عدالت و توسعه را می توان با شش شاخص دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی دولت توسعه گرا تبیین کرد که عبارت اند از: 1. رشد تجارت بر اساس راهبرد توسعه صادرات؛ 2. جذب سرمایه گذاری و سیاست پیمانکاری خارجی؛ 3. موافقت نامه های تجارت آزاد و ترجیحی؛ 4. ارتباط هماهنگ با حداکثری؛ 5. تعامل مثبت با نهادهای اقتصادی بین المللی؛ 6. ایجاد تصویر مثبت. در این مقاله، سطح این رابطه را با چارچوب مفهومی دیپلماسی اقتصادی با تمرکز بر این 6 عامل تحلیل می کنیم. روش پژوهش کیفی و روش گردآوری داده ها اسنادی، کتابخانه ای و اینترنتی است.
۷.

راهبرد اقتصادی چین در رقابت هژمونیک با آمریکا در خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال دهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۰ (پیاپی ۷۰) 67 - 101

کلید واژه ها: چین آمریکا جنگ تجاری زنجیره ارزش جهانی خاورمیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۱ تعداد دانلود : ۲۲۶
از دوران مرکانتالیسم به بعد تجارت بین المللی همواره عرصه رقابت ژئوپلیتیک بوده و نظم بین المللی تک قطبی ایالات متحده که پس از پایان جنگ سرد ظهور یافت، اساساً معماری امنیتی ویژه ای در منطقه استراتژیک خاورمیانه ایجاد نمود تا این کشور بتواند وضعیت موجود را به نفع خود حفظ نموده و سایر قدرت ها ناگزیر بین دو گزینه فعالیت در چارچوب و یا به چالش کشیدن آن، یکی را برگزینند. با توجه به اینکه رقابت ایالات متحده و چین یکی از ویژگی های تعیین کننده نظم بین المللی قرن بیست و یکم می باشد لذا این موضوع در قالب مصون سازی استراتژیک تحت ساختار زنجیره ارزش جهانی مورد بررسی قرار گرفته است. پرسش اصلی این  است که راهبرد اقتصادی چین در رقابت با امریکا در خاورمیانه چیست؟ فرضیه پژوهش به این صورت است که راهبرد اقتصادی چین در رقابت با آمریکا در خاورمیانه، نفوذ هدفمند از طریق مؤثرترین بخش های زنجیره ارزش جهانی است. یافته های پژوهش بر اساس روش تبیینی- تحلیلی آن است که در نگاه خاورمیانه ای، چین با توجه به تلاش ایالات متحده برای تشکیل جبهه تجاری یکپارچه برای مقابله با   دولتی این کشور و به منظور کاهش ریسک امنیت انرژی خود، توجه به امنیت فناوری را با هدف قرار دادن رشد در سلسله مراتب زنجیره ارزش و کسب جایگاه در عالی ترین سطوح آن مدنظر قرار داده است.
۸.

تحلیل تاثیر بحران سوریه بر راهبرد روسیه در قبال ترکیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره ۱۱ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۱) 101 - 124
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۳۵
با توجه به نقش فزاینده روسیه و ترکیه در سراسر جهان از جمله تنش های لیبی، جنگ آذربایجان و ارمنستان، افزایش حضور اقتصادی ترکیه در آسیای مرکزی و روابط با آمریکای لاتین و همچنین روابط اقتصادی پررنگ آنکارا و مسکو و جمعیت 12درصدی مسلمانان ترک تبار مقیم روسیه که همواره از سیاست های آنکارا حمایت می کنند، می توان گفت که بحران سوریه به ابزاری برای چانه زنی و مبادله امتیاز بین دو کشور روسیه و ترکیه تبدیل شده است و این بحران بر راهبرد روسیه در قبال ترکیه تاثیر بسزایی داشته است. هدف این پژوهش تاثیر بحران سوریه بر راهبرد روسیه در قبال ترکیه می باشد. سوال اصلی پژوهش این گونه مطرح می شود که بحران سوریه چه تاثیری بر راهبرد روسیه در قبال ترکیه داشته است؟ فرضیه پژوهش نیز این گونه مطرح می شود که: بحران سوریه سبب شد تا روسیه تلاش کند که ترکیه را از بازیگری فعال که قابلیت کارشکنی در مسائل منطقه ای را دارد، به بازیگری همسو تبدیل کند و تا حد امکان ترکیه را از مدار غربی خارج کرده و بر اساس رئالیسم نئوکلاسیک راهبرد همکاری جویانه ای را با ترکیه در پیش گیرد. یافته های تحقیق نیز حکایت از اثبات این موضوع دارد. روش انجام این پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد.
۹.

کارکرد سازمان ملل متحد در حل وفصل بحران افغانستان (۱۹۴۷ تا ۲۰۲۱)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال چهارم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۳) 77 - 103

کلید واژه ها: بحران افغانستان حل وفصل بحران سازمان ملل سازمان های بین المللی کارکرد انفعالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۸۷
هدف از پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی کارکرد سازمان ملل متحد در حل وفصل بحران افغانستان است که با کاربست شیوه کیفی و مبتنی بر گردآوری اطلاعات از طریق منابع آرشیوی سازمان ملل و به روش توصیفی تحلیلی، در پی پاسخ به این پرسش هستیم که کارکرد یا عملکرد سازمان ملل متحد در فرایند حل وفصل بحران افغانستان چگونه بوده است؟ فرضیه پژوهش مبین آن است که «سازمان ملل متحد به عنوان یکی از تأثیرگذارترین سازمان های بین المللی دولتی به وسیله نهادهای اصلی خود مانند شورای امنیت، مجمع عمومی و دبیرکل، با پیاده سازی و اجرای اقدامات حقوقی (مانند صدور قطعنامه هایی ذیل فصول ششم و هفتم منشور)، اقدامات دیپلماتیک (از طریق فعالیت ها و اقدامات دبیرکل و نماینده ویژه او) و نهادسازی (با نظارت بر اجرای قطعنامه ها و اقدامات) موجب تقلیل و مقابله با بحران ها و توانمند سازی و بازسازی کشور افغانستان در برهه ای از زمان شد، با وجود این، در رسیدن به این اهداف کاملاً موفق نبوده است»؛ یافته های پژوهش که با توجه به قواعد و اصول مدل تحلیلی بحران های بین المللی مایکل برچر بررسی شده، نشان می دهد که سازمان ملل متحد با وجود برخورداری از سطوح بالای استقلال و مشروعیت در سطح بین المللی، به دلیل ضعف ساختاری و وابستگی ماهوی، در حل وفصل بحران افغانستان کارکرد موفقی نداشته و انفعالی (دستخوش عامل خارجی) و غیر راهبردی عمل کرده است.
۱۰.

تبیین تأثیر نوعثمانی گرایی بر روابط ترکیه عربستان از 2011 تا 2019 با تأکید بر قطر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۹ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۷۳) 157 - 176

کلید واژه ها: سازه انگاری حزب عدالت و توسعه نوعثمانی گرایی بهارعربی ائتلاف ترکیه -قطر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۱۰۷
ترکیه و عربستان به عنوان دو بازیگر قدرتمند خاورمیانه، از تأثیرگذاری زیادی بر معادلات منطقه ای برخوردار هستند. روی کارآمدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه درسال 2002، تحولاتی عمیق در سیاست خارجی ترکیه به وجودآورد. نظریات احمد داوود اغلو با «نئوعثمانی گرایی» شناخته شده است. با وقوع خیزش های عربی در سال 2011، ماهیت روابط دو کشور که از زمان روی کارآمدن حزب عدالت و توسعه همکاری جویانه بوده، به رقابت و منازعه تغییر یافت و ترکیه و عربستان ، هرکدام سیاست متفاوت و متضادی را نسبت به قطر در پیش گرفتند. سوال اصلی مقاله عبارت است از اینکه نوعثمانی گرایی چگونه بر روابط منطقه ای ترکیه وعربستان (با تأکید بر قطر) تأثیرگذار بوده است؟ هدف اصلی مقاله، تبیین چگونگی تأثیر نئوعثمانی گرایی بر روابط منطقه ای ترکیه وعربستان (با تأکید بر قطر) است. روش مورد استفاده در مقاله تحلیلی-توصیفی می باشد. نتیجه ای که از مقاله حاصل می شود: تضاد منافع ترکیه-عربستان به واسطه بهار عربی وگفتمان اخوانی و سلفی، موجب ائتلاف ترکیه و قطر به دلیل حمایت این کشور از ایران در شورای همکاری خلیج فارس در سال 2017 شد.
۱۱.

تبیین تأثیر نوعثمانی گرایی بر روابط ترکیه عربستان از 2019-2011 با تأکید بر قطر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۸ بهار ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۷۲) 157 - 176

کلید واژه ها: سازه انگاری حزب عدالت و توسعه نوعثمانی گرایی بهارعربی ائتلاف ترکیه -قطر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۹۹
ترکیه و عربستان به عنوان دو بازیگر قدرتمند خاورمیانه، از تأثیرگذاری زیادی بر معادلات منطقه ای برخوردار هستند. روی کارآمدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه درسال 2002، تحولاتی عمیق در سیاست خارجی ترکیه به وجودآورد. نظریات احمد داوود اغلو با «نئوعثمانی گرایی» شناخته شده است. با وقوع خیزش های عربی در سال 2011، ماهیت روابط دو کشور که از زمان روی کارآمدن حزب عدالت و توسعه همکاری جویانه بوده، به رقابت و منازعه تغییر یافت و ترکیه و عربستان ، هرکدام سیاست متفاوت و متضادی را نسبت به قطر در پیش گرفتند. سوال اصلی مقاله عبارت است از اینکه نوعثمانی گرایی چگونه بر روابط منطقه ای ترکیه وعربستان (با تأکید بر قطر) تأثیرگذار بوده است؟ هدف اصلی مقاله، تبیین چگونگی تأثیر نئوعثمانی گرایی بر روابط منطقه ای ترکیه وعربستان (با تأکید بر قطر) است. روش مورد استفاده در مقاله تحلیلی-توصیفی می باشد. نتیجه ای که از مقاله حاصل می شود: تضاد منافع ترکیه-عربستان به واسطه بهار عربی وگفتمان اخوانی و سلفی، موجب ائتلاف ترکیه و قطر به دلیل حمایت این کشور از ایران در شورای همکاری خلیج فارس در سال 2017 شد.
۱۲.

تبیین تأثیر نئوعثمانی گرایی بر تغییر ماهیت روابط ترکیه وعربستان از همکاری به منازعه دربحران سوریه (2019-2011)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره چهاردهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۷ 55 - 76

کلید واژه ها: نئوعثمانی گرایی حزب عدالت و توسعه سیاست خارجی ترکیه و عربستان بحران سوریه سازه انگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۶ تعداد دانلود : ۳۷۵
روابط ترکیه وعربستان باروی کار آمدن حزب عدالت و توسعه درسال 2002، و اتخاذ سیاست خارجی جدیدموسوم به «نئو عثمانی گرایی»، همواره بین رقابت و همکاری درنوسان بوده. از ابتدای روی کارآمدن این حزب و اتخاذ سیاست خارجی جدید توسط آنکارا، و آغاز بحران در سوریه، ماهیت روابط دوکشور همکاری جویانه بود، اما با ادامه و تشدید وگسترش بحران، ترکیه حضور نظامی مستقیم درسوریه را ترجیح داد که درنتیجه، روابط دوکشور به رقابت ومنازعه تغییریافت و زمینه ساز رویارویی با ریاض گردید.حضورنظامی ترکیه خود بسیاری ازمعادلات منطقه و محاسبات کشورها رادچار دگرگونی کرد وعربستان نیز به دنبال کاهش نفوذ ایران درمنطقه و سوریه برآمد. در این مقاله با روش تحلیلی-توصیفی به دنبال تبیین و پاسخ به این پرسش هستیم که نوعثمانی گرایی با توجه به تحولاتی که در سیاست خارجی جدید ترکیه و در روابط با کشورهای دیگر وبه طورخاص عربستان سعودی به وجود آورده است چگونه موجب تغییر ماهیت روابط دو کشور دربحران سوریه ازقالب همکاری به رقابت ومنازعه گردیده است. درپاسخ به این پرسش، از این فرضیه بهره خواهیم گرفت که نئوعثمانی گرایی دربحران سوریه با ایجاد تضاد منافع و اهداف، موجب تغییرماهیت روابط ریاض و آنکارا از قالب همکاری به منازعه گردید.
۱۳.

جایگاه زنجیره ارزش بین المللی در رقابت هژمونیک چین و آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل دوره چهارم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 393 - 462

کلید واژه ها: زنجیره ارزش جهانی چین هژمونی آمریکا استانداردسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۲۳۹
هژمونی ایالات متحده در نظام بین المللی در آغاز قرن 21 با چالشی جدی مواجه شده است. چین عملاً طی دهه ها، در نقش پشتیبان سرمایه داری آمریکا تلقی می شد. کشور یاد شده اکنون در راستای حرکت بر مدار توسعه و تغییر جایگاه خود با رویکرد جدید کاهش وابستگی، کنترل بیشتر بر فناوری و رشد سلسله مراتبی در زنجیره ارزش بین المللی با توسل به توسعه بازارها، تصاحب مالکیت آنها و به دست آوردن سهم بیشتر از ارزش افزوده جهانی عمل می کند. مبانی پایه ریزی شده توسط چین با راهبرد سلطه بر توسعه فناوری های نسل جدید تحقق پذیرخواهد بود. این مهم زمینه ساز رقابت بین آمریکا و چین است. در این راستا مقاله حاضر درصدد است رقابت بین ایالات متحده و چین را براساس مؤلفه های اقتصاد سیاسی نئولیبرالیسم و با محوریت نقش زنجیره ارزش بین المللی واکاوی کند. نویسندگان مقاله درصدد پاسخ گویی به این سؤال اصلی خواهند بود که راهبرد چین در قبال آمریکا ازمنظر زنجیره ارزش بین المللی چگونه قابل تحلیل است؟ فرضیه اصلی این است که راهبرد چین در رقابت هژمونیک با آمریکا، کنترل سودمندترین بخش های زنجیره ارزش بین المللی برای شکل دهی مطلوب به محیط بیرونی و در نتیجه ادغام هدفمند در نظام سرمایه داری جهانی به جای سازگاری صرف است. یافته های پژوهش با روشی تبیینی توصیفی آن است که آنچه چین در سال های اخیر به عنوان عنصر کلیدی رشد کمی و کیفی در نردبان زنجیره ارزش در زمره سیاست های کلان خود ترسیم کرده، نفوذ و تسلط بر زنجیره ارزش جهانی با نقش آفرینی در قواعد و استانداردسازی فنی به منظور تأمین منافع پایدار این کشور با استفاده از ظرفیت های موجود نظام بین الملل است.
۱۴.

تاثیر جرایم دریایی در دریای جنوبی چین بر همگرایی منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال ششم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۳ 157 - 174

کلید واژه ها: امنیت دریایی تروریسم دزدی دریایی دریای جنوبی چین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۴۱
آب های دریای جنوبی چین جزء خطوط مهم کشتیرانی بین المللی و شریان مسیرهای دریایی جهان محسوب می شود. بیش از نیمی از تجارت جهانی و یک سوم حمل ونقل دریایی از این منطقه عبور می کند. در سال های اخیر پهنه آبی دریای جنوبی چین بویژه تنگه مالاکا و دریای سولو-سولاوسی (مرز آبی سه کشور مالزی، اندونزی و فیلیپین) به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و ژئواکونومیکی در توسعه اقتصادی و سیاسی کشورهای این منطقه بسیار حائز اهمیت بوده است. با این وجود، تجارت دریایی در این پهنه آبی با چالش های فزاینده ای در حوزه تهدیدات امنیتی دریایی در سالهای اخیر نیز مواجه بوده است. مهمترین تهدیدهای امنیت دریانوردی در منطقه مذکور شامل دزدی دریایی، تروریسم دریایی، ماهیگیری غیرقانونی و آلودگی دریایی ایجاد شده به دلیل فعالیت میادین نفت و گاز در دریا است. در همین راستا سئوال اصلی پژوهش این است که تاثیر جرایم دریای جنوبی چین چه تاثیری بر همگرایی منطقه ای داشته است؟ در پاسخ به این سئوال، فرضیه اصلی پژوهش این است که علیرغم تهدیدهای مشترک ناشی از جرایم دریایی در دریای جنوبی چین، اما به دلیل رقابت های ژئوپلیتیک و منافع متعارض بازیگران همچنین حضور بازیگران فرامنطقه ای، روند همگرایی برای مبارزه با جرائم دریایی در این منطقه موفق نبوده است. ضمنا روش پژوهش در این مقاله توصیفی-تحلیلی است.
۱۵.

علل واگرایی کُردهای خاورمیانه در عصر داعش (عراق و سوریه)

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال پنجم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۶ 1 - 23

کلید واژه ها: واگرایی کردها حکومت اقلیم کردستان عراق کردهای سوریه داعش خاورمیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۳۹۹
مقاله حاضر به بررسی علل واگرایی کُردهای خاورمیانه درعصر داعش پرداخته است. تحرکات داعش در عراق و سوریه فرصت بی نظیری برای استقلال خواهی کُردها فراهم کرد، اما حوادث مطابق خواست کُردها پیش نرفت. سوال اساسی این تحقیق علل واگرایی کُردها در فضای داعش و پس از آن است؟ یافته های تحقیق بیانگر این است که کُردهای سوریه در فرصت داعش ، به صورت خودمختار اداره مناطق کُردنشین را در دست گرفتند. در عراق نیز حکومت اقلیم کردستان عراق توانست به خواست خود مبنی بر کنترل کرکوک جامعه عمل پوشانده و همچنین طرح «استقلال کردستان عراق» را پیاده کنند. اما این اقدام با عقب نشینی نیروهای کُرد از کرکوک و از نتایج همه پرسی بی نتیجه ماند. در سوریه نیز با اشغال بخشی از مناطق کُردنشین توسط ترکیه ، طرح خودمختاری کُردی در وضعیت مبهمی قرار دارد. فرضیه این پژوهش بر این استوار است که مهم ترین دلایل شکست کُردها در همگرایی را باید در اختلافات داخلی میان احزاب و نخبگان حزبی از یک سو و مخالفت کشورهای منطقه با استقلال خواهی کُردها جستجو کرد. ضمن اینکه مخالفت آمریکا و دیگر قدرت های جهانی را نیز باید به دلایل فوق افزود. تحقیق حاضر به صورت توصیفی-تحلیلی و در چارچوب واقع گرایی نئوکلاسیک به بررسی این موضوع پرداخته است.
۱۶.

Georgia in Russian Foreign Policy: Implications for Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Iranian Review of Foreign Affairs, Volume ۱۲, Issue ۳۳- Serial Number ۱, January ۲۰۲۱ 151 - 174

کلید واژه ها: Russia Georgia Iran Balance of power Security

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۳۵
Georgia has experienced many developments since independence because of the presence of Russia and the West in this country, which has played an important role in making a balance of power between Russia and the West. Therefore, examining the factors that have made Georgia's role important will help to identify the issue. So, the main question in this article is what is the role of Georgia in the balance of power between Russia and the West and its impact on Iran's national security? Our hypothesis is, the role of Georgia is important in the balance of power between Russia and the West due to its unique geopolitical position and its pro-western policies, and this orientation has an important impact on Iran's national security. The hypothesis has been investigated according to the assumptions of Kenneth Waltz's balance of power theory and Mackinder’s geopolitical theory. Findings show that Georgia, as a small country, has felt threatened by Russia and has tried to join the Western structure, which has highlighted Georgia's role in the balance of power between the two sides. The West has used the energy resources of the Caspian Sea to supply its energy and Georgia is playing a key role in this process, which jeopardizes Russia's policy of monopolizing Europe's energy supply. Thus, the Western military presence in Georgia and Russia's monopoly policy to supply energy to the European Union has a negative impact on Iran's national security. The research method is descriptive-explanatory.
۱۷.

الگوهای سیاست خارجی ترکیه و ایران در منطقه آمریکای لاتین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره دوازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 82 - 106

کلید واژه ها: ترکیه ایران آمریکای لاتین لیبرالیسم سازه انگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۴ تعداد دانلود : ۱۸۷
آمریکای لاتین به عنوان منطقه ای با حساسیت ژئوپلیتکی اخیرا جایگاه خاصی را در سیاست خارجی ترکیه و ایران پیدا کرده است. با عنایت به همسایگی و رقابت این دو کشور در خاورمیانه، حضور آنها در آمریکای لاتین و راهبردشان در قبال این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا سوال اصلی مقاله این است که الگوی های سیاست خارجی ترکیه و ایران در آمریکای لاتین چیست؟ در این راستا، فرضیه اصلی مقاله هم چنین است که الگوی سیاست خارجی ترکیه در قبال آمریکای لاتین بر مبنای اقتصاد گذاشته شده، در حالی که الگوی ایران هویت محور و بر اساس ارزش های ضد هژمونیک بوده است. ضمنا یافته های تحقیق نشان می دهد که به سبب تغییرات سیاسی خصوصا جابجایی احزاب حاکم که منطقه آمریکای لاتین همواره تجربه می کند، الگوی اقتصاد محور نسبت به هویت محور، در حفظ روابط دراز مدت موثرتر خواهد بود. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی با رویکرد مقایسه ای است.
۱۸.

Explaining Turkey's Cultural Diplomacy in Afghanistan during the AKP Era(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Iranian Review of Foreign Affairs, Volume ۱۱, Issue ۳۱ - Serial Number ۱, January ۲۰۲۰ 303 - 332

کلید واژه ها: Turkey Afghanistan Cultural Diplomacy Ethnicity AKP Neo-ottomanism

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۱۸۳
Turkey as one of the regional actors in the Middle East has taken the ‘Look East’ policy in its foreign policy since 2002, when the Justice and Development Party (AKP) has come to power. Although the relations between Turkey and Afghanistan have a historical background dating back to the Ottoman, but the geopolitical and geostrategic position of Afghanistan has doubled its significance for Turkish politicians during the NeoOttomanism, the situation which has emerged in Turkish politics, especially its cultural diplomacy over Afghanistan Since the rise to power of the AKP. So, in this article, the main question is, what are the objectives and tools of Turkish cultural diplomacy in Afghanistan during the AKP era? In response to this question, the main hypothesis is that Turkey's cultural diplomacy during the AKP era was based on the use of shared linguistic, ethnic and religious values to strengthen Turkey's soft power in Afghanistan as well as the hegemony of Turkey in the region.
۱۹.

امکان سنجی شکل گیری جامعه امن در غرب آسیا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴) 54 - 74

کلید واژه ها: جامعه امن منطقه گرایی منطقه غرب آسیا امنیت منطقه ای هویت مشترک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۴۹۵
نظریه جامعه امن از جمله تئوری های مبتنی بر همکاری و همگرایی می باشد که در حوزه امنیت، مخصوصاً امنیت منطقه ای ارائه شده است. بر اساس این تئوری کشورها چنان وارد فرآیند همگرایی می شوند که اصولاً راه های غیر مسالمت آمیز در حل و فصل اختلافات میان آنها رنگ می بازد و تعامل سازنده میان بازیگران موجبات پیروی از قوانین و اجرای تعهدات فی مابین را فراهم می سازد. با توجه به روابط ناپایدار میان بازیگران منطقه غرب آسیا و تنش های فزاینده میان آنها، سوال اصلی پژوهش حاضر ناظر به کاربست تئوری جامعه امن در این منطقه می باشد و در پی پاسخ به این سوال هستیم که «بر اساس نظریه جامعه امن، امکان شکل گیری این جامعه در منطقه غرب آسیا به چه صورت می باشد؟» و در پاسخ به این سوال، فرضیه اصلی نیز بر اساس روش کیفی یا رویکرد توصیفی-تحلیلی است که «منطقه غرب آسیا، با توجه به زمینه های بالقوه تنش و واگرایی آن در بهترین شکل می تواند شاهد شکل گیری جامعه امن سست پیوند و نوظهور باشد». رویکردهای چند جانبه جهت حل وفصل مسائل منطقه ای، درک مشترک از تهدیدات، مقابله با معضلات منطقه ای بدون توسل به زور در روابط فی مابین، گسترش همکاری های چندجانبه با احترام به حاکمیت و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر از الزامات شکل گیری انواع دیگری از جامعه امن است که می تواند کشورها را به سمت هویتی مشترک سوق دهد. درحالی که در منطقه غرب آسیا امروزه از این ظرفیت ها به نحو شایانی استفاده نشده است
۲۰.

سیاست خارجی ترامپ در خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره دوازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۲ 44 - 61

کلید واژه ها: سیاست خارجی آمریکا خاورمیانه ترامپ رئالیسم تهاجمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۳ تعداد دانلود : ۲۹۷
پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 ، یک رویداد غیرمنتظره بود . هدف اصلی این مقاله بررسی سیاست خارجی ترامپ در خاورمیانه می باشد..پرسش اصلی این مقاله عبارتست از : عوامل تعیین کننده و مولفه های سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه چه می باشد ؟ در پاسخ به این سوال ، به بررسی عوامل گوناگون سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه پرداخته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که نظریه رئالیسم تهاجمی ضمن ماهیت بنیادی – نظری ،از ماهیت کاربردی برخوردار است. این نظریه پاسخ مناسبی به رفتار بازیگران نظام بین الملل داده است. .طبق یافته ها ونتایج این پژوهش سیاست خارجی ترامپ بدنبال حفظ موقعیت موجود خود در منطقه و پیشگیری از ظهور هژمون منطقه ای است که می تواند ثبات موازنه قدرت را بر هم بزند و هژمونی آمریکا در دنیا را به چالش بکشد ، می باشد. این مطالعه از نوع نظری – بنیادی بوده و به روش توصیفی – تحلیلی و منابع کتابخانه ای صورت پذیرفته است .

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان