سید علیقلی روشن

در دهه اخیر توجه به منابع انسانی به عنوان سرمایه انسانی و توانمند کردن و بالنده ساختن آنان در جهت رسیدن به بهره وری منابع انسانی مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش به منظور مطالعه اکتشافی مؤلفه های اثرگذار بر بهره وری منابع انسانی از دیدگاه کارکنان شهرداری مشهد انجام گرفته است. بدین منظور با استفاده از رویکرد پژوهش کیفی و تحلیل محتوا با 20 نفر از خبرگان اداری و علمی سازمان شهرداری مشهد مصاحبه عمیق صورت گرفت. نتایج حاصل از مصاحبه های نیمه ساختاریافته در قالب مضامین دسته بندی شدند که با توجه به آنها ابعاد بی تفاوتی سازمانی، بالندگی منابع انسانی، توانمندسازی، مسائل ساختاری و شغلی، ولنگاری مدیریت، سلامت کاری سازمان و بستر اسلامی طبقه بندی شدند که هر کدام از این رفتارها خود از مفاهیم دیگری تشکیل شده اند. در واقع، یافته های حاصل از این پژوهش، با ارائه ابعاد و مؤلفه های بهره وری منابع انسانی از دیدگاه کارکنان زمینه بسط این حوزه را در مطالعات سازمانی فراهم می سازد و زمینه ساز افزایش بهره وری منابع انسانی در سازمان ها می گردد.

هدف: هدف از انجام این پزوهش ارایه الگویی برای پیشران های توسعه التزام سرمایه انسانی در سازمان های دولتی براساس قران و عترت( با کاربست عقل و اجماع)   می باشد. روش: بر این اساس قران و احادیث و اسناد معتبر علمی و دینی بررسی شد و از متون مختلف کدهای( تمهای فرعی) مختلف استخراج شدند. سپس کدهایی که قرابت معنایی داشتند و میتوانستند در یک قالب قرار بگیرند در کنار هم قرار داده شد و تمهای اصلی ایجاد شدند. تمهای اصلی ای نزدیک به هم که میتوانستند دریک دسته قرار بگیرند نیز در کنار هم قرار داده شدند و در نهایت مفاهیم(مضامین فرعی) ایجاد شدند. مفاهیم(مضامین فرعی) به دست امده در این پژوهش همان پیشران های توسعه التزام سرمایه انسانی در سازمان های دولتی بر اساس قران و عترت( با کاربست عقل و اجماع)   برای مضمون اصلی پژوهش که توسعه التزام سرمایه انسانی است می باشند. در این پژوهش برای افزایش اعتبار و اعتماد پژوهش از نظرات خبرگان استفاده شده است. تعداد این خبرگان 22 نفر و متخصص در زمینه منابع انسانی و دینی بوده اند. برای سنجش روایی و پایایی این تحقیق، علاوه بر اینکه مضامین فراگیر، سازمان دهنده و پایه، با مطالعه مبانی نظری، پیشینه تحقیق، اهداف تحقیق و منبع، انتخاب و تأیید شدند، نظرات و رهنمودهای گروهی از خبرگان(22 نفر) نیز لحاظ شده است و قبل و بعد از کدگذاری، جرح و تعدیل نهایی به عمل آمده است که حاکی از اعتبار و اعتماد پژوهش است.   یافته: در این پژوهش نه مفهوم به عنوان پیشران های توسعه التزام سرمایه انسانی در سازمان های دولتی به دست امده است شامل رفاه سرمایه انسانی(مادی – معنوی)  - توانمندسازی و تقویت سرمایه انسانی(ارتباطی – انگیزشی-شناختی)  - رشد و ارتقا سرمایه انسانی (فردی – گروهی)  - روابط بین فردی( فرد با خودش – فرد با دیگران)  - تعادل در کار- زندگی و تعادل دنیا و اخرت(فردی – جمعی) - رهبری و مدیریت(درونی – بیرونی)- سلامت و ایمنی کار و زندگی در دنیا و اخرت(فردی – گروهی)  - عملکرد سازمانی(خرد – کلان)  - شاخصه های فردی(درونی – بیرونی) میباشد.ارزش مقاله: مقاله به تحقیقات مدیریتی و سازمانی به التزام سرمایه انسانی درسازمان های دولتی می افزاید.

صنعت گردشگری از قابلیت های زیادی درجهت نوآوری و کارآفرینی و ایجاد فرصت های شغلی برخوردار است. وسعت و موقعیت جغرافیایی، منابع گردشگری متنوع و منحصر به فرد، حاکمیت قوانین مناطق آزاد و... . می تواند قشم را پیشرو صنعت گردشگری کشورنماید. با وجود تلاش های صورت گرفته، قشم به جایگاه متمایز خود در بین مقاصد گردشگری دست نیافته است و فرصت های کارآفرینی گردشگری به خوبی مورد بهره برداری قرار نگرفته اند. پژوهش کیفی حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه های توسعه کارآفرینی گردشگری جزیره قشم، با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام و با 45 نفراز خبرگان و صاحبنظران حوزه گردشگری مصاحبه انجام شده است. داده های حاصل از طریق 3 مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، تحلیل و مقوله های تاثیرگذار بر توسعه کارآفرینی گردشگری شناسایی شدند. ارتباط بین این عوامل درالگوی پارادایمی توسعه کارآفرینی گردشگری در قالب عوامل اجتماعی_فرهنگی، منابع انسانی، اصلاح قوانین و مقررات، مؤلفه های اقتصادی، زیرساخت ها و جاذبه های گردشگری و بهبود حمایت کننده ها نمایش داده شده اند. دراین پژوهش منابع انسانی به عنوان مقوله محوری در مرکز فرآیند مورد کاوش قرار گرفته و سایر مقوله ها به طور نظری به آن ارتباط داده شده اند. یافته های این پژوهش با ارائه ابعاد و مؤلفه های توسعه کارآفرینی گردشگری جزیره قشم در قالب مدل پارادایمی می تواند مبنای تشکیل اکوسیستم گردشگری و زمینه ساز ایجاد اشتغال و رونق بخش گردشگری جزیره قشم باشد.

ازآنجا که استاندارد ایزو 30401 سیستم های مدیریت دانش- الزامات، هنوز با ابهاماتی روبرو است، اجرای آن توسط سازمان ها، ناسازگاری ها و تردیدهایی را به همراه دارد. هدف این پژوهش بررسی این موضوع است که آیا ایزو 30401 می تواند به عنوان معیار و چارچوب جدیدی برای ارزش آفرینی و پژوهش های مدیریت دانش و مبنایی برای صدور گواهینامه استفاده گردد؟ این مقاله تحلیلی توصیفی با رویکرد فراترکیب و تحلیل محتوا می باشد که به تشریح و تجسم ساختار و محتوای ایزو 30401 پرداخته و بندهای آن را به طور نظام مند در برابر مؤلفه ها و محرک های پژوهش های شناسایی شده از مطالعات مدیریت دانش اعتبارسنجی می کند و محک می زند. برای رسیدن به این هدف پایگاه های اطلاعاتی از مقالات حاوی این مؤلفه ها و منتشر شده بین سال های 2010 تا 2021 شناسایی و دسته بندی و در نهایت از بین 271 پژوهش، 57 پژوهش کیفی انتخاب شدند. یافته ها نشان داد که ایزو 30401 با موفقیت مجموعه ای گوناگون از مطالعات را در یک استاندارد بین المللی کاربردی تلفیق می کند. این پژوهش تبیین می کند که چگونه استاندارد و گواهینامه ایزو 30401 ممکن است به ایجاد ارزش کمک کند و به ابتکارات مدیریتی ممکن برای تحقق افزایش ارزش اشاره می نماید؛ دستورالعمل هایی را برای عملیاتی شدن بیشتر آن توسط سازمان های صدور گواهینامه و پیاده سازی توسط مدیران ارائه می دهد و اینکه آن ها برای افزودن ارزش در هنگام اجرای ایزو 30401 چه کاری باید انجام دهند.

در ماه های اخیر، جامعه ی جهانی با بحران بزرگی با عنوان همه گیری ویروس کرونا روبرو شده که تمام سیستم های اقتصادی و اجتماعی از جمله، اکوتوریسم را تحت تأثیر منفی قرار داده است. اما، همه گیری ویروس کرونا درس آموخته هایی را برای آینده اکوتوریسم فراهم نموده است که با توجه به این تجربه ها می توان در جهت توسعه و بالندگی آن گام برداشت. از این رو، هدف پژوهش حاضر بررسی الگوهای ذهنی خبرگان در مواجه با اکوتوریسم پساکرونا با استفاده از روش شناسی کیو می باشد. جامعه ی آماری پژوهش حاضر شامل کانون انجمن های صنفی کارگری راهنمایان گردشگری سراسر کشور است. فضای گفتمان پژوهش حاضر شامل پایان نامه ها و مقالات معتبر داخلی و خارجی می باشد که برای پرهیز از سوءگیری پژوهش، از نمونه ی کیو بی ساختار استفاده شده است. برای ایجاد نمونه ی کیو بی ساختار تعداد 60 نفر از اعضای جامعه به عنوان خبرگان گردشگری و اکوتوریسم انتخاب گردید. برای بررسی روایی و پایایی روش پژوهش از آزمون آلفای کرونباخ، شاخص KMO و آزمون بارتلت استفاده شد. در زمینه شناسایی الگوهای ذهنی خبرگان، تحلیل عاملی اکتشافی و ماتریس همبستگی بکار رفته شده و از روش مؤلفه های اصلی برای استخراج نهایی عوامل استفاده شد. درنهایت، هشت عامل با مجموع واریانس کل تبیین شده به میزان 899/71 درصد به عنوان عوامل اصلی شناسایی شد.

هدف از انجام این پژوهش شناسایی و دسته بندی ذهنیات خبرگان منابع انسانی درباره پیشران های توسعه التزام سرمایه انسانی می باشد. در این راستا برای رسیدن به شناسایی و دسته بندی ذهنیت خبرگان منابع انسانی در زمینه پیشران های توسعه التزام سرمایه انسانی از روش کیو استفاده شد که ابتدا ادبیات و پیشینه پژوهش مرور شد و سپس بر اساس اسناد و مدارک و مصاحبه و پرسش نامه از 12 خبره عبارت کیو(49 عبارت) شکل گرفت. سپس در مرحله بعد از خبرگان منابع انسانی و دانشگاهی خواسته شده است که عبارات کیو را بر محورهای تنظیم شده موافق و مخالف و ممتنع در قالب طیف شش گزینه ای 6+ تا 6- دسته بندی کنند. سپس بر اساس امار استباطی(تحلیل عاملی) بر اساس نرم افراز SPSS داده ها تجزیه و تحلیل شد و در قالب الگوهای مختلف ذهنی دسته بندی شده اند که در نهایت سه الگوی ذهنی شناسایی شده است. بر اساس اسناد و مدارک و اظهار نظر خبرگان میتوان این چنین اظهار کرد که عبارات کیو به دست امده از قابلیت و جامعیت برخوردار است. از این رو دارای روایی مورد قبول و مورد تایید است.

مقدمه: هدف این تحقیق، شناسایی و تحلیل مولفه های نابی در صنعت خدمات درمانی و ارائه پیشنهادهای کاربردی بر اساس نتایج میدانی پژوهش در راستای ارتقای عملکرد و بهره وری مدیریت سلامت می باشد. روش کار: این پژوهش با توجه به هدف، کاربردی و از نظرماهیت توصیفی- پیمایشی است. ابزار پژوهش، دو نوع پرسشنامه با طیف لیکرت و مقایسات زوجی بود. این پژوهش در سال های1394 و 1395 انجام شد و جامعه آماری آن کارکنان بیمارستان پیمانیه جهرم بودند. جهت بررسی دسته اول پرسش شوندگان، نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام و 196 نفر انتخاب شد و دسته دوم نمونه آماری شامل 15 نفر از خبرگان بودند. داده ها با آزمون تی تک نمونه ای توسط نرم افزار SPSS آزمون شدند. همچنین، از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی برای رتبه بندی کلیه متغیر های تحقیق استفاده گردید. یافته ها: با توجه به فرضیه های اولیه تحقیق و کوچک تر بودن سطح معناداری (001/0) این آزمون از 05/0تمامی فرضیات در سطح خطای 05/0 رد شد و این بیانگر اینست که وضعیت کلیه معیارهای نابی در بیمارستان پیمانیه مطلوب است. سپس بر اساس تحلیل سلسله مراتبی فازی، معیار امکان ایجاد کشش در زنجیره ارزش با وزن292/0 بالاترین معیار و شاخص آن(تغییر سریع در خدمات) با وزن 286/0در بین سایرین بالاترین رتبه را کسب نمودند. نتیجه گیری: مولفه هایی که از اولویت بالاتری به صورت دوره ای برخوردارند بیشتر مورد توجه بیمارستان مورد مطالعه قرار بگیرند و تلاش ها در راستای مشخص نمودن مصادیق و ایجاد جریان ارزش و حذف اتلاف ها به صورت مداوم صورت گیرد.

هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه وابستگی مشتری و نوآوری سازنده با توجه به نقش تعدیل کننده فرهنگ سازمانی در بین تولیدکنندگان اطلاعات ورزشی در شهر تهران است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، از نوع کاربردی و برحسب نحوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تولیدکنندگان اطلاعات ورزشی در شهر تهران است که جامعه موردبررسی در این پژوهش به طورکلی برابر با 480 تولیدکننده اطلاعات ورزشی است. روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده است. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان و فرمول کوکران با خطای 05/0 برابر با 213 نفر است. پایایی و روایی پرسش نامه های پژوهش با توجه به محقق ساخته بودن مجدداً بازازمایی و تأییدشده است. نرم افزار مورداستفاده در این پژوهش Smart Pls است. یافته ها حاکی از این مهم است که وابستگی مشتری با نوآوری سازنده رابطه منفی دارند و همین طور افزایش جهت گیری عملکرد و افزایش رقابت موجب افزایش نوآوری سازنده می شود. از طرفی جهت گیری عملکرد قوی تر، رابطه منفی وابستگی مشتری با نوآوری سازنده را قوی تر می کند و رقابت قوی تر، رابطه منفی وابستگی مشتری به نوآوری سازنده را کاهش می دهد.

هدف: این پژوهش به دنبال بررسی رابطه توسعه رهبری و یکپارچه سازی مدیریت با عملکرد دانش سازمانی با توجه به نقش سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به صورت کمی و از نظر هدف، از نوع کاربردی و برحسب نحوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران برابر با 2116 نفر است که نمونه مورد بررسی بر اساس فرمول کوکران برابر با 384 نفر است. روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده است. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان و فرمول کوکران با خطای 05/0 برابر با 325 نفر است. در این پژوهش، برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد و غیربومی استفاده شده است. لذا برای بومی سازی پرسش نامه های مورد استفاده روایی و پایایی آن ها مجدداً بازازمایی شده است و تائید شده است. ب رای بررسی روابط علی بین متغیرها به صورتی منسجم از تکنیک مدل سازی مع ادلات س اختاری و نرم افزار PLS Smart استفاده شده است. یافته ها: در این راستا چهار فرضیه شکل گرفته است که به بررسی توسعه رهبری و عملکرد دانش با میزان رابطه 37/0، یکپارچگی مدیریت و عملکرد دانش با میزان رابطه 41/0 ، بررسی نقش میانجی سرمایه اجتماعی در توسعه رهبری و عملکرد دانش با میزان رابطه 44/0 ، بررسی نقش میانجی سرمایه انسانی در توسعه رهبری و عملکرد دانش با میزان رابطه 48/0 پرداخته شد و تمامی فرضیات تائید شده است. نتیجه گیری: سرمایه گذاری های سازمانی در توسعه رهبران از طریق روش های توسعه رهبری می تواند مهارت های رهبری موردنیاز را برای افزایش سطح کل سرمایه انسانی و اجتماعی در سازمان افزایش دهد که می تواند درنهایت منجر به افزایش عملکرد دانش سازمانی شود.

هدف: دانش باید یک منبع کلیدی ایجاد ارزش برای سازمان ها باشد و سیستم مدیریت دانش باید در سیستم مدیریت کلی سازمان تعبیه شود. بر این اساس، مدیریت دانش در استاندارد ایزو 30401 گنجانده شده است که الزامات سیستم های مدیریت دانش را مشخص می کند. هدف مقاله حاضر این بود که عوامل موردنیاز برای پیاده سازی مدیریت دانش در صنعت فرودگاهی را بر پایه ایزو 30401 تعیین نماید. روش شناسی: برای دستیابی به هدف، ابتدا عوامل مدیریت دانش در صنعت فرودگاهی با استفاده از روش فراترکیب شناسایی و بر پایه ایزو 30401 دسته بندی شدند و در ادامه مدل مفهومی پژوهش ارائه شد. برای بررسی روایی ساختاری مدل مفهومی، پرسشنامه بین 384 نفر از کارکنان شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران پخش و روایی مدل با روش تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. یافته ها: نشان داد عوامل موردنیاز جهت پیاده سازی یک سیستم مدیریتی برای مدیریت دانش در فرودگاه ها دربرگیرنده «اجزای» سیستم مدیریتی است که در ارتباط با دانش هستند؛ یعنی راهبرد، فرهنگ مدیریت دانش، ساختار، حاکمیت و رهبری، نقش ها و مسئولیت ها، طرح ریزی، فناوری و زیرساخت و عملیات سازمان و دربرگیرنده الزاماتی است که هرکدام نماینده یک «بعد» از «سیستم مدیریت دانش» است که به یکدیگر وابسته هستند یعنی گسترش دانش، انتقال و تبدیل دانش و توانمندسازها. نوآوری (ارزش(: این پژوهش اولین مطالعه ای است که یک چشم انداز یکپارچه از عوامل موردنیاز برای پیاده سازی سیستم مدیریت دانش در فرودگاه ها بر پایه ایزو 30401 را ارائه می دهد. چنین شناسایی عوامل سیستم مدیریت دانش، به خوبی می تواند راهبردهای کارساز برای ارتقاء مدیریت دانش در ایجاد ارزش و بهبود کارکرد سازمان ها تدوین کند.

کشف روابط بین برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی و آینده پژوهی، فرصت های محتملی را برای اثربخشی دوچندان هر دو حوزه فراهم می آورد. پژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی برنامه ریزی راهبردی منابع انسانی آینده پژوهانه در سازمان های دولتی با استفاده از روش فراترکیب و آنتروپی شانون انجام شده است. ازین رو 314 مقاله حوزه برنامه ریزی راهبردی منابع انسانی و آینده پژوهی، ارزیابی و با تحلیل محتوا، ابعاد و کدهای مربوطه استخراج و میزان اهمیت و اولویت هر یک به کمک روش کمی آنتروپی شانون تعیین شد. بر اساس یافته ها، شش مرحله و هفده گام برای برنامه ریزی راهبردی منابع انسانی آینده پژوهانه در سازمان های دولتی شامل بررسی پیش نیازها و ضرورت ها، آماده سازی آینده پژوهانه، معناسازی آینده، توسعه و طراحی آینده پژوهانه، اقدام آینده پژوهانه و ارزیابی آینده پژوهانه ارایه شد. همچنین مشخص شد که ایجاد درک صحیح، توجیه، تبیین و تشریح اهداف برای مدیریت ارشد، مدیران عملیاتی و کاربران به منظور جلب حمایت آنها دارای بیشترین ضریب اهمیت در میان 110 کد شناسایی شده می باشد. با مشخص شدن هریک از مراحل و گام ها و همچنین کدهای مربوطه و به تبع آن مدل برنامه ریزی راهبردی منابع انسانی آینده پژوهانه در سازمان های دولتی، نقشه روش شناختی این مدل نیز مطرح گردید و دامنه ای از روش ها برای هر گام عنوان گردید تا بتواند پاسخگوی عدم اطمینان و شرایط متغیر محیطی امروزه ی سازمان ها باشد.

هدف: هدف از انجام این پژوهش، شناسایی و دسته بندی ذهنیات خبرگان منابع انسانی درباره پیشران های توسعه التزام سرمایه انسانی بر اساس قرآن و عترت در کنار عقل و اجماع بود. جهان هستی و تمامی مخلوقات او، ظهور خداوندند و ظهور انسان کامل به عنوان مدیریت شایسته در متن نظام شایسته که جهان هستی است، درخور توجه است؛ زیرا همه ما برای رسیدن به کمال آفریده شده ایم و در جستجوی گمشده خود که همان کمال است، در حرکت می باشیم. روش: در این پژوهش از قرآن و عترت در کنار هم استفاده شده است. ابتدا ادبیات و پیشینه پژوهش بر اساس قرآن و متون معتبر دینی در کنار عقل و اجماع مرور شده و سپس بر اساس اسناد و مدارک و مصاحبه و پرسشنامه از 10 خبره، عبارت کیو (44 عبارت) شکل گرفته است. بر اساس اسناد و مدارک و اظهار نظر خبرگان می توان گفت که عبارات کیو به دست آمده، از روایی و پایایی برخوردار است. یافته ها: از خبرگان منابع انسانی و دینی خواسته شده بود عبارات کیو را بر محورهای تنظیم شده موافق و مخالف و ممتنع در قالب طیف شش گزینه ای 6+ تا 6- دسته بندی کنند. سپس بر اساس آمار استنباطی(تحلیل عاملی) و به وسیله نرم افزار اس.پی.اس.اس، داده ها تجزیه وتحلیل شده است و در قالب الگوهای مختلف ذهنی دسته بندی شده اند که در نهایت، سه الگوی ذهنی شناسایی شده است. نتیجه گیری: الگوهای به دست آمده به ترتیب اهمیت عبارتند از: الگوی اول: فردی و شخصیتی؛ الگوی سوم: رهبری و فرهنگی؛ الگوی دوم: ساختاری و سازمانی.