چشم انداز مدیریت دولتی
چشم انداز مدیریت دولتی سال دوازدهم زمستان 1400 شماره 48 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
هدف: با توجه به نگرانی کسب و کارهای مدرن از این واقعیت که مسئولیت های اجتماعی منافع قابل توجهی برای شرکت ندارد، هدف این پژوهش، فراتحلیل نتایج پژوهش های قبلی بود که در حوزه پیامدهای مسئولیت های اجتماعی مدیریت منابع انسانی انجام شده بود. طراحی/روش شناسی/رویکرد: این کار با روش فراتحلیل انجام شد. مطابق این رویکرد و استفاده از چک لیست با جستجو در تمامی پایگاه های داده در طول 39 سال (1980-2019) در این حوزه 204 مطالعه یافت شد که از این تعداد، 29 مطالعه انتخاب و با استفاده از نرم افزار CMA2 تحلیل شد. یافته های پژوهش: از میان 24 متغیر شناسایی شده؛ 3 متغیر دارای اندازه اثر زیر 3/0 و ضعیف (12 درصد)، 12 متغیر اندازه اثر بین 3/0 تا 5/0 و متوسط (50 درصد) و 9 متغیر اندازه اثر بالاتر از 5/0 و قوی (38 درصد) بودند. تعهد عاطفی و حفظ کارکنان به ترتیب قوی ترین پیامدها شناسایی شدند.محدویت ها و پیامدها: در این مطالعه به پیامدهای مسئولیت های اجتماعی مدیریت منابع انسانی روی کارکنان پرداخته شده است. پژوهش های آتی بایستی به مطالعه پیامدهای مسئولیت ها در حوزه سایر ذینفعان بپردازند.پیامدهای عملی: خروجی این پژوهش که برای اولین بار در حوزه مطالعات مسئولیت های اجتماعی مدیریت منابع انسانی با روش فراتحلیل انجام شد، می تواند در شناخت پیامدهای مهم و پیش بینی اقدامات به مدیران کمک شایانی نماید.ابتکار یا ارزش مقاله: شناسایی پیامدهای مهم مسئولیت های اجتماعی مدیریت منابع انسانی بر روی کارکنان با روش فراتحلیل نوآوری اصلی این پژوهش بوده که می تواند الگویی برای سایر تحقیقات باشد.
مدل برندسازی سامانه منابع انسانی با تکنیک معادلات ساختاری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: برند منابع انسانی، به عنوان یک منبع مزیت رقابتی استراتژیک برای سازمان ها، مبنایی برای بحث و تحقیق پژوهشگران حوزه مدیریت، در سال های اخیر بوده است. درحالی که اصطلاح "برند منابع انسانی" بیانگر شهرت یک سازمان و ارتباط آن با جامعه به طور عام و متقاضیان استخدام به طور خاص است؛ جهت بهره مندی از مزایای بی شماری که می توان برای آن برشمرد، باید به حوزه برندسازی منابع انسانی وارد شد و ضمن شناسایی الزامات برندسازی موفق در حوزه منابع انسانی، از مدلی مناسب برای اجرایی کردن هدف ها و الزامات برندسازی منابع انسانی استفاده کرد.روش شناسی: این پژوهش در چارچوب رویکرد کمّی و با به کارگیری روش معادلات ساختاری انجام شده است. برای جمع آوری داده ها به توزیع پرسشنامه محقق ساخته در چند شرکت پرداخته شده است و پس از جمع آوری داده ها، بررسی و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار ایموس پرداخته شده است.یافته ها: یافته ها ارائه مدلی شامل مقوله اصلی (سامانه منابع انسانی)، شرایط علّی (برند داخلی، برند سازمان، حمایت مدیران ارشد، استعدادیابی)، بستر حاکم (انگارش کارکنان به سازمان و سازمان به کارکنان، همسویی برنامه های سامانه منابع انسانی با راهبرد سازمان، محیط رقابتی و پویا)، شرایط مداخله گر (قابلیت کنترل کارکنان مستعد، مطابقت سیستم منابع انسانی موجود، عدالت سازمانی، مدیریت عملکرد ، رفتارهای غیرشخصی در سازمان، فرهنگ سازمان مناسب)، راهبردها (برندسازی سامانه منابع انسانی، راهبرد فرآیندی) و پی آمدها (فردی، سازمانی، ملّی و بین المللی) است که ارتباط بین هریک از متغیرها، به عنوان فرضیه های پژوهش تایید شده است. نوع مقاله: مقاله علمی.
طراحی مدل ارتقای قابلیت های نوآوری سازمانی با رویکرد تاب آوری سازمانی در شرکت های دانش بنیان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: مطالعه حاضر با هدف طراحی مدل ارتقای قابلیت های نوآوری سازمانی با رویکرد تاب آوری سازمانی در شرکت های دانش بنیان مشهد طی 18 ماه بین سال های 1397-1399 انجام شده است.طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: این پژوهش از نظر هدف جزو پژوهش های کاربردی، از نظر نوع، ترکیبی (کیفی و کمی) و از نظر روش، توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری بخش کیفی 25 نفر از خبرگان در رشته های مرتبط و جامعه آماری بخش کمی مدیران و کارشناسان ارشد شاغل در شرکت های دانش بنیان مشهد به تعداد 650 نفر بود که 240 نفر بعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. نمونه گیری بخش کیفی به روش هدفمند و در بخش کمی روش نمونه گیری تصادفی ساده بود. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود. برای آزمون فرضیه های پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد.یافته های پژوهش: یافته ها حاکی از آن است که ابعاد قابلیت نوآوری سازمانی در مسیر تأثیر بر تاب آوری سازمانی به این ترتیب اثرگذار بودند: بعد فردی (0.287)، بعد ساختاری (0.189)، بعد عملیاتی (0.130)، بعد نوآوری (0.126)، بعد تکنولوژی (0.111)، بعد سازمانی (0.117) و بعد محیطی (0.095).محدودیت ها و پیامدها: عدم کنترل و بررسی نقش سایر عوامل تأثیر گذار بر مدل ارتقای قابلیت های نوآوری سازمانی با رویکرد تاب آوری سازمانی در شرکت های دانش بنیان محدودیت این تحقیق محسوب می گردد. برای پژوهش های آینده باید نقش متغیرهای میانجی به طور دقیق بررسی شوند تا دیگر روابط میان متغیرها هر چه شفاف تر و جامع تر شناخته شود.پیامدهای عملی: با داشتن قابلیت های نوآوری سازمانی، شرکت های دانش بنیان می توانند فرصت های محیطی را تشخیص داده و تاب آوری سازمانی را افزایش دهند.ابتکار یا ارزش مقاله: در این پژوهش تأثیر قابلیت های نوآوری سازمانی بر تاب آوری سازمانی در شرکت های دانش بنیان بررسی می شود.واژگان کلیدیقابلیت های نوآوری سازمانی، تاب آوری سازمانی، شرکت های دانش بنیان.
بازخوانی نظام مسائل حکمرانی مراتع در جمهوری اسلامی ایران در راستای تحقق سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: یکی از منابع طبیعیِ ارزشمند در کشور، مراتع است که دارای کارکردهای اقتصادی و اجتماعی گسترده ای است. ارزش های زیست محیطی همچون حفظ آب و خاک، بستر رشد و پرورش گونه های گیاهی و جانوری از یک سو و ارزش های اقتصادی قابل توجهی است که سبب شکل گیری کسب وکارهای مختلفی در حوزه های دامداری، دیم کاری و استحصال گیاهان دارویی است. اداره این منابع و ثرو ت های طبیعی که از سالیان دراز در اختیار جوامع محلیِ روستایی و عشایری قرار داشته، در سده اخیر با تحولات نهادی صورت گرفته در اختیار دولت قرار گرفت که به اذعان متخصصان این حوزه سبب بروز بسیاری از مسائل و پیامدها شده است این مقاله تلاش داشته تا در راستای تحقق اهداف سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی، به تحلیل و بازخوانی مسائل ایجاد شده در این زمینه و ریشه های شکل گیری آن با استفاده از چارچوب نهادی اسکات بپردازد. روش شناسی: برای دستیابی به این هدف در چارچوب رویکرد کیفی از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته، مشاهده مردم نگارانه و واکاوی اسناد مربوطه و داده ها با استفاده از تکنیک «تحلیل مضمون» استفاده شده است. محدودیت ها و پیامدها: یکی از محدودیت های این پژوهش آن است که حکمرانی مراتع دچار پیچیدگی-های جدی و دارای ابعاد متکثری است و در شناسایی ریشه این پیامدها نمی توان تنها به یک عامل پرداخت. مهمترین مسائل احصاء شده عبارتند از سلب حق مالکیت و مدیریت بهره برداران، ذهنیت تک بعدی کنش-گران دولتی، زوال نهاد اجتماعی مرتعداری، عدم کفایت اقتصادی مرتع داری، تعارض میان دولت و بهره-برداران، عدم قانون جامع و فراگیر و ناکارآمدی ساختارهای اداری. پیامدهای عملی: راه حل اصلی برای رفع این معضلات در حکمرانی مراتع، اصلاح قانون منابع طبیعی و ساختارهای مربوطه و با محوریت واگذاری حق مدیریت مراتع به بهره برداران محلی و همچنین تسهیلگری برای شکل گیری تشکل های مردمی و سازکارهای همیارانه است. ابتکار یا ارزش مقاله: ابتکار این پژوهش استفاده از رویکرد نهادی برای دسته بندی مسائل این بخش است.
پیشران های توسعه التزام سرمایه انسانی در سازمان های دولتی بر گرفته از قران و عترت با کاربست عقل و اجماع بر اساس تحلیل مضمون(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف از انجام این پزوهش ارایه الگویی برای پیشران های توسعه التزام سرمایه انسانی در سازمان های دولتی براساس قران و عترت( با کاربست عقل و اجماع) می باشد. روش: بر این اساس قران و احادیث و اسناد معتبر علمی و دینی بررسی شد و از متون مختلف کدهای( تمهای فرعی) مختلف استخراج شدند. سپس کدهایی که قرابت معنایی داشتند و میتوانستند در یک قالب قرار بگیرند در کنار هم قرار داده شد و تمهای اصلی ایجاد شدند. تمهای اصلی ای نزدیک به هم که میتوانستند دریک دسته قرار بگیرند نیز در کنار هم قرار داده شدند و در نهایت مفاهیم(مضامین فرعی) ایجاد شدند. مفاهیم(مضامین فرعی) به دست امده در این پژوهش همان پیشران های توسعه التزام سرمایه انسانی در سازمان های دولتی بر اساس قران و عترت( با کاربست عقل و اجماع) برای مضمون اصلی پژوهش که توسعه التزام سرمایه انسانی است می باشند. در این پژوهش برای افزایش اعتبار و اعتماد پژوهش از نظرات خبرگان استفاده شده است. تعداد این خبرگان 22 نفر و متخصص در زمینه منابع انسانی و دینی بوده اند. برای سنجش روایی و پایایی این تحقیق، علاوه بر اینکه مضامین فراگیر، سازمان دهنده و پایه، با مطالعه مبانی نظری، پیشینه تحقیق، اهداف تحقیق و منبع، انتخاب و تأیید شدند، نظرات و رهنمودهای گروهی از خبرگان(22 نفر) نیز لحاظ شده است و قبل و بعد از کدگذاری، جرح و تعدیل نهایی به عمل آمده است که حاکی از اعتبار و اعتماد پژوهش است. یافته: در این پژوهش نه مفهوم به عنوان پیشران های توسعه التزام سرمایه انسانی در سازمان های دولتی به دست امده است شامل رفاه سرمایه انسانی(مادی – معنوی) - توانمندسازی و تقویت سرمایه انسانی(ارتباطی – انگیزشی-شناختی) - رشد و ارتقا سرمایه انسانی (فردی – گروهی) - روابط بین فردی( فرد با خودش – فرد با دیگران) - تعادل در کار- زندگی و تعادل دنیا و اخرت(فردی – جمعی) - رهبری و مدیریت(درونی – بیرونی)- سلامت و ایمنی کار و زندگی در دنیا و اخرت(فردی – گروهی) - عملکرد سازمانی(خرد – کلان) - شاخصه های فردی(درونی – بیرونی) میباشد.ارزش مقاله: مقاله به تحقیقات مدیریتی و سازمانی به التزام سرمایه انسانی درسازمان های دولتی می افزاید.
طراحی الگوی نوآوری باز خدماتی، مبتنی بر ارتقاء کیفی خدمات در شهرداری های کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: امروزه ضرورت بکارگیری نوآوری باز برای افزایش توان رقابتی شرکت ها در بازارهای داخلی و خارجی به عنوان پارادایمی جدید احساس شده و هدف از نوآوری باز استفاده از کشفیات دیگران برای فرایند نوآوری از طریق کانال های رسمی و غیررسمی می باشد. روش ها: هدف از پژوهش حاضر، طراحی الگوی نوآوری باز خدماتی، مبتنی بر ارتقاء کیفی خدمات در شهرداری های کشور بوده، طرح تحقیق نیز از نوع کیفی با روش گراندد تئوری است. با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی با 15 نفر از مدیران ارشد و باسابقه شهرداری ها و معاونین شهرداری، مدیران ارشد استانداری، مدیران سازمان همیاری شهرداری ها و اساتید رشته مدیریت دولتی دانشگاه ها، مصاحبه عمیق انجام گرفت. یافته ها: نتایج حاکی از آن بوده که الگوی نوآوری باز خدماتی، مبتنی بر ارتقاء کیفی خدمات دارای 16 بعد بشرح شرایط علی (1. تغییر سریع فناوری ها، 2. توانایی جذب ایده ها، 3. پویایی محیط)، شرایط زمینه ای (4. نگرش و فرهنگ سازمانی، 5. امکانات و تجهیزات، 6. عوامل فردی)، شرایط مداخله ای (7. برنامه ریزی، 8. توانمندی های مشارکتی، 9. چالش های سازمانی و غیرسازمانی)، راهبرد (10. برون سپاری، 11. شبکه سازی، 12. مهارت آموزی، 13. انگیزش مدیران و کارکنان) و پیامد (14. پیشرفت سازمانی، 15. ارتقاء کیفیت خدمات شهری و 16. رفاه اقتصادی و اجتماعی) بوده است. نتیجه گیری: پیاده سازی نوآوری باز، زمینه را برای دسترسی بیشتر و سریع تر به منابع علمی، دانش فنی و ایده ها فراهم کرده و فرصت مطلوبی برای ارزش آفرینی به نحو اقتصادی تر ایجاد می شود، لذا بکارگیری الگوی نوآوری باز خدماتی، مبتنی بر ارتقاء کیفی خدمات، در سازمان های خدماتی مانند شهرداری بسیار کارا و مفید به نظر می رسد.
مدیریت استراتژیک منابع انسانی سبز ابزاری در راستای پشتیبانی از استقرار توسعه پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: شناسایی فنون و ابعاد رویکرد استراتژِیک مدیریت منابع انسانی سبز و ارائه چارچوبی برای آن در جهت حمایت از استقرار توسعه پایدار به عنوان هدف این پژوهش هست. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: این پژوهش ازلحاظ فلسفی تفسیری، دارای جهت گیری توسعه ای بوده و استراتژی تحقیق، روش کیفی است. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته است. برای نمونه گیری و انتخاب مصاحبه شوندگان، روش نمونه گیری هدفمند استفاده گردید. نمونه آماری پژوهش را تعداد 12 تن از خبرگان دانشگاهی و سازمانی حوزه منابع انسانی تشکیل دادند. فرآیند تحلیل مصاحبه ها، استخراج مضامین و کدهای مفهومی با استفاده از روش تجزیه وتحلیل تم (مضمون) صورت پذیرفت. یافته های پژوهش: چارچوبی در سه بخش: مؤلفه های زمینه ای تأثیرگذار برای پیاده سازی روش های منابع انسانی سازگار با محیط زیست، ابعاد مدیریت استراتژِیک منابع انسانی سبز و پیامدهای آن در جهت توسعه پایدار، ارائه گردید. فعالیت های مدیریت استراتژِیک منابع انسانی سبز در 13 بعد و 72 مفهوم شناسایی و نتیجه گیری شد که این مقوله می تواند به تحقق ابعاد پایداری کمک نماید. محدودیت ها و پیامدها: حجم نمونه پایین و محصور بودن ماهیت نمونه دربخش خبرگان سازمانی به متخصصین منابع انسانی یک واحد سازمانی تاثیرگذار در راستای توسعه پایدار، ممکن است تعمیم پذیری نتایج این مطالعه را محدود نماید. پیامدهای عملی: شواهدی عینی برای سازمان ها فراهم می نماید که چه اقداماتی را در حوزه منابع انسانی سبز در راستای توسعه پایدار پیاده سازی کنند. همچنین به عنوان راهنمایی برای مدیران عمل نموده، باعث توجه و هدایت مدیران جهت سرمایه گذاری های بیشتر در حوزه مدیریت استراتژِیک منابع انسانی سبز می شود. ابتکار یا ارزش مقاله: با معرفی شیوه های مدیریت استراتژیک منابع انسانی سبز و ارائه چارچوبی منسجم، بر وضوح مفهوم این مقوله، درک و تشخیص بهتر آن توسط پژوهشگران می افزاید.