چارچوبی مفهومی وفراگیر برای درک و تحلیل سیاست خارجی ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در چهاردهه گذشته، آثارگوناگونی در خصوص سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در محافل دانشگاهی، پژوهشی و تحقیقاتی کشورهای مختلف به چاپ رسیده که به ایدئولوژی محور، گفتمانی، امنیتی، تئوریک و تاریخی قابل تقسیم بندی می باشند. نقص بنیادی این نوشته ها که از نظر سنجش روش شناسی، بیشتر تقلیل گرا، هنجاری و یا آرزوگرایانه هستند، این است که فاقد یک چارچوب مفهومی جامع برای درک سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می باشند. آنها بهجای تبیین علمی و کمک به فهم سیاست خارجی به دلیل توجه صرف بر یک بُعد، یک متغیر، یک منطقه و یا یک وجه خاص، بیشتر باعث تولید ابهام و سردرگمی شده اند. بنابراین، هدف این نوشتار، تلاش برای ارائه یک چارچوب مفهومی جامع و کلان به منظور حداکثر فهم از تحول و تطورات سیاست خارجی ایران، همراه با انسجام و انضباط علمی است. در پاسخ به این سؤال که چه چارچوب مفهومی برای فهم سیاست خارجی ایران سودمند است؟ سه بسته مفهومی: نگاه به سیاست خارجی ایران به عنوان یک پدیده اجتماعی- سیاسی، نگاه به سیاست خارجی ایران از منظر عام گرایی در روابط بین الملل و نگاه به سیاست خارجی ایران از منظر خاص گرایی در روابط بین الملل ارائه شده است که هرکدام متجلی در یک گزاره روشن و کوتاه بوده و به ترتیب در سه بهره مختلف، بررسی شده اند.An Inclusive Conceptual Framework for Understanding and Analyzing Iranian Foreign Policy
Over the past four decades, a broad range of researches have been done and published by different academics and institutes across the world on the foreign policy of the Islamic Republic of Iran which can be divided into ideological, discourse, security, theoretical and historical analysis.
The most fundamental deficiency of these researches is that they have not been able to build a comprehensive conceptual framework to have a clear and fair understanding of the foreign policy of the Islamic Republic of Iran due to normative, aspirational or reductionistic approaches. Instead of applying scientific methods to investigate and analyze Iranian foreign policy, they have merely concentrated on one of its dimensions, variables, regions or aspects which have created more ambiguity and confusion . Therefore, the main purpose of this essay is to attempt to provide a comprehensive, coherent and scientific theoretical framework in order to have a broader comprehension of the Iranian foreign policy’s evolution and development.
In response to the question of what conceptual framework is more efficient to understand Iran's foreign policy? Three conceptual packages have been provided. Looking at Iran's foreign policy as a socio-political phenomenon, looking at Iran's foreign policy from the perspective of universalism or particularism in international relations theory . Each of the aforementioned packages is manifested in a clear and concise proposition and is described in three different sections.
تبلیغات
