تمایز وجود و ماهیت نزد ابن سینا: ذهنی یا خارجی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
از مشهورترین و مهم ترین آموزه های متافیزیک سینوی، طرح تمایز میان وجود و ماهیت است: تمایزی سرنوشت ساز و مناقشه برانگیز؛ از یک سو این تمایز، راه را برای طرح برخی نو آوری های فلسفی می گشاید و از سوی دیگر، موجبِ انتقادات جدی به فلسفه ابن سینا می شود. اما پرسشی جدی که میان مفسران ابن سینا تا به امروز مورد مناقشه بوده، آن است که آیا این تمایز، تمایزی ذهنی است یا هستی شناختی و در شق دوم آیا مدلولی غیرماهوی دارد؟ در این نوشتار پس از ترسیم محل نزاع، نشان داده می شود که گرچه تمامی دعاوی متافیزیکی ابن سینا بر تحقق مدلول غیرماهوی برای وجود مبتنی نیست، ولی پاره ای دعاوی و عبارات او متضمن تحقق وجود به عنوان حقیقتی غیرماهوی است. سپس با تمرکز بر عروض به عنوان مفهومی کلیدی در تبیین نحوه تحقق وجود و ماهیت در خارج، نشان داده می شود که در دستگاه اندیشه سینوی گرچه این مفهوم، مستلزم وابستگی وجود به عنوان عارض به ماهیت به عنوان معروض نیست، ولی دارای نقائصی در تبیین است که منجر به عدم پذیرش مدلول مستقل برای وجود می شود.Existence-Essence Distinction in Ibn Sina’s Metaphysics: Mental or External
One of the most famous and most important doctrines of Ibn Sina’s metaphysics is the distinction between essence and existence: a pivotal and controversial one. On the one hand, this distinction paves the way for some new metaphysical innovations to be introduced, but on the other hand it gives way to serious criticism to be levelled against Ibn Sina’s philosophy. Meanwhile, an issue that has not been yet been resolved is whether this is a conceptual or ontological distinction and if it is ontological whether it has a nonessential signification or not. After reviewing the different views on this problem and representing a clear depiction of the point of controversy, this study shows that although all metaphysical solutions of Ibn Sina are not based on this distinction, there are some textual evidence and some solutions which imply this distinction. Then, by analyzing the concept of “addition’’ as a central concept to explain the realization of essence and existence in the external world, it is demonstrated that in Ibn Sina’s metaphysics, this concept does not imply the dependence of existence to essence. In fact, addition means that both essence and existence are realized in the external world in a manner that existence entails essence.
تبلیغات
