اعتبار و نقش «منابع معرفتی» در اندیشه ابن ابی جمهور احسائی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بازشناسی چیستی و چرایی ترکیب سه منبع معرفتی عقل، شرع و کشف در نظام اندیشه ابن ابی جمهور احسایی(838-906ق)، تحلیل دستاوردهای معرفتی این نظام را ثمربخش تر می کند. ابن ابی جمهور احسایی به عنوان شخصیتی که جایگاه مهمی در مسیر ادغام شاخه های مختلف نظری در سایه تعالیم امامی دارد، نظریه شناخت خود را بر پایه ای فلسفی- دینی- عرفانی تأسیس می کند. کاری که بعدها توسط صدرالمتألهین شیرازی (979-1050ق) تکمیل شد و در قالب نظریه «وحدت معرفتی مفاد قرآن، عرفان و برهان» ارائه گردید. در نظام فکری ابن ابی جمهور، ربط و پیوند عمیقی میان عقل، قلب و شرع وجود دارد؛ وی معتقد است که باید از قضایای برهانی ضروری به واردات الهی ارثی منتقل شد، در این صورت اسرار شریعت را می توان دریافت و معانی طریقت و حقیقت را فهمید. عقل با پیمودن مراتب کمال به مرتبه قلب راه پیدا می کند و قلب نام دیگر عقلِ کمال یافته است. همچنین در مورد ربط و نسبت میان شرع و عقل، بر این باور است که شرع، عقل خارجی و عقل، شرع داخلی است، پس آن دو معاضد و معاون همدیگر بلکه با هم متحدند.Authority and Role of “Cognitive Sources” in Ibn Abi Jumhur Ahsai’s thought
The identification of what and why of the combined three cognitive sources including intellect, intuition and revelation in Ibn Abi Jumhur’s system of thought makes the analysis of the cognitive achievements of this system of thought more effective. Ibn Abi Jumhur, as a figure who has an important position in the integration of various theoretical branches in the light of the teachings of Imams, establishes his theory of cognition on a philosophical religious and mystical basis. This work was later completed by Mula Sadra Shirazi and was presented in the form of “cognitive unity of the of Quran content, Mysticism and logic” theory. In Ahsai’s thought system, there is a profound relevance and connection between intellect, heart and revelation. He believes that it is necessary to move from essential logical theorems to inherited divine perceptions. In that case, it is very likely to perceive secrets of sharia and understand the meanings of Sufism and truth. Intellect finds its way to heart through passing perfection. In fact, heart is another name for perfected intellect. Furthermore, about the relationship between sharia and intellect, he believes that religious law is external intellect and intellect is internal religious law. Therefore, they are not only associated with each other but they are also united.
تبلیغات
