مبانی فلسفی بساطت الهی از دیدگاه علامه طباطبایی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بساطت حقیقی واجب بالذات یکی از مهمترین مسایل مورد بحثِ الهی دانان اسلامی است که جوانب گوناگون دارد. علامه طباطبایی در آثار مختلف خود بر بساطت حقیقی ذات الهی تاکید می کند و ادله ی بسیاری بر آن اقامه می سازد. اما با تحلیل مبانی ایشان، می توان دریافت که حداقل دو دیدگاه در باب این مساله دارد؛ اصطلاح بساطت حقیقی واجب بالذات و ادله ی اثبات آن بر مبنای نگرش ثبوتی به ماهیت و اصطلاح بساطت حقیقی او و ادله ی اثبات آن بر مبنای نگرش سلبی به ماهیت. از نظر نگارنده، دیدگاه دوم دیدگاه نهایی علامه طباطبایی است، از مشکلات دیدگاه نخست مبراست و مستقیما به اثبات بساطت حقیقی می پردازد. نگارنده به تبیین، تحلیل و اثبات برتر بودنِ دیدگاه دوم نسبت به دیدگاه نخست می پردازد. فمن الله توفیق.Allameh Tabatabai’s Views on the Philosophical Foundations of Divine simplicity
The simplicity of the necessary-by-itself is one of the most important issues discussed by Islamic philosophers and theologians. It has also a prominent position in transcendental wisdom (Hikmat e Motaaliyeh). Allameh Tabatabai, as a transcendental philosopher, puts emphasis on the real simplicity of the divine nature and provides a lot of arguments for it. With the analysis of the foundations of his arguments, it is demonstrated that two different views are expressed on this issue: one is the simplicity of the necessary-by-itself and the arguments for its affirmation based on the positive attitude to quiddity; the other is the simplicity of the necessary-by-itself and the arguments for its affirmation based on the negative attitude to quiddity. It seems that Allameh Tabatabai assumes the second view which is free from the first view’s difficulties as it proves simplicity in a direct way. The present article aims at delineating the second view and demonstrating its superiority to the first one.