بازنمایِ فوکویی از ماهیت و ابعاد دولت سلجوقیان: امنیت، دیانت و خلافت (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در این پژوهش، با توجه به روش شناسی میشل فوکو برای شناخت ماهیت و ابعاد دولت، به تحلیل دولت سلجوقیان می پردازیم. در این روش به جای آغاز کار با نظریه های دولت و همچنین در مرکز قرار دادن دولت، کار خود را با تلقی دولت به عنوان خُردفیزیک قدرت آغاز کرده ایم و سپس دولت را در یک تکنولوژی و میدان قدرت قرار داده ایم. این تکنولوژیِ قدرت از استراتژی ها و تاکتیک های خاص زمانه خودش (نه از نظریه های تقلیل گرایانه) شکل گرفته است. پرسش اصلی مقاله این است که بر اساس نگاه فوکویی به دولت، چه مناسبات و تکنولوژی قدرتی در دولت سلجوقیان فعلیت یافته است؟ با توجه به ضرورت های تاریخی و انضمامی این دوره که سلطان سلجوقی می بایست ازیک طرف شرایطی را فراهم می کرد که عدالت و آرامش در تمام سرزمین های اسلامی حفظ شود و از جهت دیگر با توجه به اینکه نهاد دین موجب پیوند بین سلطان، خلیفه، دیوان سالاران و مردم می شد، باید حفظ شود؛ بنابراین، دولت سلجوقیان عرصه ی فعلیت یافتن تکنولوژی قدرتِ «امنیت، دیانت و خلافت» قرار گرفت. این تکنولوژی از عناصر و استراتژی های مختلفی مثل عنصر روابط دانش/قدرت، روابط دین/قدرت، رابطه متقابل سلطان/خلیفه و نهاد دیوان سالاری تشکیل شده است که این مقاله به ابعاد مختلف آن می پردازد. اهمیت این مقاله، معرفی روشی جدید در بررسی شناخت ابعاد دولت ها در تاریخ است و از جهت دیگر شناخت دولت سلجوقیان بر اساس واقعیت های تاریخی زمانه آن است که برای این منظور کار انضمامی انجام داده ایم و آن را در ظرف زمانی و مکانی خودش بر بنیاد ضرورت های تکنولوژیک و سامانه های قدرت این دوره تاریخی قرار داده ایم.Foucault's Representation of the Nature and Dimensions of the Seljuk State: Security, Religion and Caliphate
In this research, according to Michel Foucault's methodology to understand the nature and dimensions of the state, we analyze the Seljuk state. In this method, instead of starting with the theories of the state and also putting the state in the center, we have started our work by considering the state as the microphysics of power and then we have placed the state in a technology and field of power. This technology of power was formed from the strategies and tactics specific to its time (not from reductionist theories). The main question of the article is, based on Foucault's view of the state, what power relations and technology were actualized in the Seljuk state? According to the historical and concrete needs of this period, the Seljuk Sultan had to provide the conditions to maintain justice and peace in all Islamic lands and on the other hand, considering that the institution of religion was the link between the sultan, the caliph, the bureaucrats and the people, it should be preserved; Therefore, the Seljuk state became the arena for actualizing the power technology of "security, religion and caliphate". This technology consists of various elements and strategies, such as knowledge/power relations, religion/power relations, Sultan/Caliph relations, and bureaucratic institutions, which this article deals with in its various dimensions.
تبلیغات
