ارائه مدل تأثیر متغیرهای اقتصادی بر بهره وری کل در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

بهره وری یعنی به حداکثر رساندن استفاده از منابع، نیروی انسانی، تسهیلات و غیره به طریق علمی، کاهش هزینه های تولید، گسترش بازارها، افزایش اشتغال و کوشش برای افزایش دستمزدهای واقعی و بهبود استانداردهای زندگی، همان گونه که به نفع کارگران، مدیریت و جامعه باشد. به دلیل محدودیت منابع و نامحدود بودن نیازهای بشر، در کنار افزایش جمعیت و رقابت شدید در اقتصاد جهانی، بهبود بهره وری نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر متغیرهای اقتصادی با تأکید تسهیلات بانکی اسلامی بر شاخص کلی بهره وری در ایران طی دوره زمانی 1378 تا 1396، با استفاده از روش خود بازگشت با وقفه های توزیعی (ARDL) است. یافته های تحقیق حاکی از تأثیر مثبت و معنی دار مانده تسهیلات قرض الحسنه، مانده تسهیلات قراردادهای مبادله ای و مانده تسهیلات مشارکتی به عنوان مؤلفه های تسهیلات بانکی اسلامی، بر شاخص کلی بهره وری است. براین اساس، تسهیلات بانکی اسلامی هم در کوتاه مدت و هم در بلندمدت بر شاخص کلی بهره وری در ایران تأثیر مثبت دارد. در کوتاه مدت و بلندمدت تولید ناخالص داخلی واقعی (رشد اقتصادی) بر شاخص کلی بهره وری تأثیر مثبت داشته است. اثر تورم و نرخ ارز رسمی بر شاخص کلی بهره وری در کوتاه مدت بعد از یک سال و در بلندمدت منفی و ازنظر آماری معنی دار برآورد گردیده است.