مطالعه ژئومورفولوژی و فرسایش در حوضه آبریز الموت رود (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

چکیده

حوضه ی آبریز الموت رود واقع در رشته های میانی واحد کوهستانی البرز مرکزی، یکی از سر شاخه های رودخانه شاهرود و در نهایت زیر حوضه ای از حوضه ی وسیع سفید رود، در شمال شرقی قزوین، در بخش معلم کلایه واقع گردیده است. سالانه چندین میلیون متر مکعب رسوب از سطح این حوضه منفک گشته و توسط جریان های رودخانه ای حمل و در سطح اراضی پایین دست قبل از دریاچه سد و در مخزن سد سفیدرود انباشته می شوند. سازندهای مربوط به دوره نئوژن شامل رسوبات تبخیری و تخریبی، در قسمت میانی ، سازندهای آذرآواری پالئوژن(سازند کرج) در ارتفاعات جنوبی و سازندهای مربوط به کرتاسه و اینفرا کامبرین، در ارتفاعات شمالی حوضه ، لند فرم هایی چون مخروط افکنه های قدیمی، دره ها و پرتگاه های فرسایشی، زمین لغزش ها و فرو ریختگی های متعددی را باعث شده اند. لند فرم های واریزه ای در رسوبات ریزدانه قرمز رنگ و کنگلومرا های نئوژن از پدیده های غالب  قسمت میانی می باشد. بدین ترتیب 16 درصد از منطقه که در سازند های نئوژن قرار گرفته است، دارای فرسایش آبی شدید و تحت تأثیر فرایند های شکل زایی قرار دارد. با توجه به عوامل ژئومورفولوژیکی موثر بر فرسایش و رسوب در حوضه، شیب و توپوگرافی، به عنوان مهم ترین عامل، زمین شناسی و جنس سنگ، به عنوان عامل بعدی  و پوشش گیاهی که خود شامل تغییر کاربری اراضی و چرای بی رویه دام می شود، به عنوان آخرین عامل فرسایشی حوضه مطرح می باشند