هدف : هدف پژوهش حاضر، شناسایی توانمندیها و تفاوتهای موتورهای جستجوی مورد مطالعه در بازیابی تصاویر بر اساس نمایه سازی مبتنی بر متن و محتواست. روش : پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع تحقیقات ارزیابانه است. پنج موتور جستجو شامل گوگل، یاهو، پیک سرچ، لایکاس و اکسالید که قابل دسترس و سازگار با هدفهای پژوهش بودند، به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات به شیوه مشاهده و با استفاده از سیاهه محقق ساخته صورت گرفت. سیاهه مورد استفاده شامل40 مؤلفه بود که سه بخش اصلی (معیارهای ارزیابی موتورهای جستجوی تصاویر، بازیابی تصاویر بر اساس نمایه سازی مبتنی بر متن و محتوا) و یازده زیربخش را شامل می شود. یافته ها : بر اساس نتایج حاصل، مشخص شد موتور جستجوی گوگل نسبت به دیگر موتورها وضعیت مطلوب تری را در بازیابی تصاویر دارد و به عنوان کارآمدترین موتور جستجو در بازیابی تصاویر در این پژوهش شناخته شد. در جایگاه های بعدی نیز به ترتیب یاهو، لایکاس، اکسالید و پیک سرچ بر اساس درصد فراوانی کسب شده در معیارهای این پژوهش، رتبه بندی شدند. همچنین، با توجه به آزمون فرضیه های پژوهش در بازیابی تصاویر بین موتورهای جستجوی مورد مطالعه بر اساس نمایه سازی مبتنی بر متن و محتوا، تفاوت معناداری وجود دارد. بحث و نتیجه گیری : براساس نتایج پژوهش مشخص شد که موتورهای جستجوی عمومی نسبت به موتورهای جستجوی تخصصی، عملکرد بهتری در بازیابی تصاویر دارند. بنابراین، جستجوگران تصاویر در وب می توانند در انتخاب موتور جستجوی متناسب با نیاز خود بهتر تصمیم گیری کنند. همچنین، نتایج حاصل می تواند به متولیان موتورهای جستجوی مورد مطالعه و طراحان داخلی برای طراحی بهتر کمک کند. ضمن این که سیاهه تهیه شده در این پژوهش می تواند در حوزه های مشابه نیز مورد استفاده قرار گیرد. کلید واژه ها : تصویریابی الکترونیکی، موتورهای جستجوی عمومی ، نمایه سازی تصاویر، نمایه سازی متنی، نمایه سازی محتوا.
