عوامل مؤثر بر بهره وری در گلستان سعدی و جایگاه آن در مدیریت (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

دستیابی به نتیجه ای بهتر در استفاده حجم کار، فکر، زمان، طبیعت، دارایی ها و سرمایه را بهره وری می نامند. مدیریت بهره وری یک تجربة انسانی است که برخی از آن در میراث ادبی نگهداری می شود. گلستان سعدی در مقام اثر ادبی برتر، حاوی برخی شیوه ها و مؤلفه های بهره وری می باشد و هدف این مقاله نیز بررسی عوامل بهره وری در گلستان سعدی و کاربرد آن در دانش مدیریت است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از بعد روش شناسی از نوع تحقیقات پیمایشی- توصیفی شمرده می شود. برای سنجش کاربردی بودن عوامل بهره وری بحث شده در گلستان سعدی، با استفاده از بررسی میدانی، مدیران شرکت های تولیدی استان آذربایجان شرقی به عنوان جامعه آماری برگزیده، حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان 300 نفر تعیین شد. بدین منظور ابتدا متن گلستان با رویکرد عوامل مؤثر بر بهره وری تحلیل گردید. سپس عوامل مؤثر بر بهره وری مستخرج از آن، در قالب پرسش نامه ای که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفته بود، در اختیار مدیران نمونة آماری تحقیق قرار داده شد. نتایج آزمون T نشان داد که همه عوامل مستخرج از متن گلستان سعدی، از نظر مدیران شرکت های تولیدی، به عنوان عوامل مؤثر بر بهره وری تلقی می گردند. براساس یافته های رگرسیونی و ضریب همبستگی پیرسون نیز، کلیه عوامل مؤثر تاثیر مثبتی بر بهره وری داشتند. در نهایت، عوامل مؤثر بر بهره وری به وسیله آزمون فریدمن رتبه بندی شدند و متغیرهای سرمایه انسانی، مدیریت نیروی انسانی، ارج دانش، عمل و علم، ارادة یادگیری، اهمیت آموزش، مدیریت اقتصادی، مدیریت زمان و مدیریت سخن به ترتیب حایز رتبه های 1 تا  9 عوامل مؤثر گردیدند.