تأثیر بازی در فضای باز طبیعی و سرپوشیده بر رشد اجتماعی و ادراکی کودکان پیش دبستانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

رشد همه ابعاد وجودی کودک از حرکت سرچشمه می گیرد. فراهم سازهای محیطی به عنوان یک عامل تحریک کننده برای استفاده بیشتر از فرصت ها مطرح هستند و باعث گسترش تغییرات رشدی می شوند.پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر بازی در دو فضای باز طبیعی و سرپوشیده بر رشد اجتماعی و ادراکی کودکان پیش دبستانی انجام شد. در این مطالعه از روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون، با روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. نمونه آماری پژوهش 30 نفر از کودکان پیش دبستانی 5/4 تا 5/6 ساله بودند که 15 نفر از آن ها در مدرسه طبیعت (فضای باز طبیعی) و 15 نفر دیگر در مهدکودک (فضای سرپوشیده) ثبت نام کرده بودند. برای سنجش رشد اجتماعی از مقیاس بلوغ اجتماعی واینلند(1953) و برای ارزیابی رشد ادراکی از آزمون یکپارچگی بینایی-حرکتی بیری-بوکتنیکا(1961) استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس مرکب نشان داد که فعالیت در فضای باز و سرپوشیده بر رشد اجتماعی و ادراکی کودکان تأثیر مثبت و معنا داری داشت، اما بازی در طبیعت اثر بیشتری بر رشد اجتماعی و ادراکی کودکان نسبت به فضای سرپوشیده داشت؛به طوری که 84 درصد از تغییرات در بهره اجتماعی کودکان و 88 درصد از تغییرات در یکپارچگی بینایی-حرکتی آن ها ناشی از فعالیت در فضای باز و طبیعت بود؛ بنابراین، می توان نتیجه گرفت محیط طبیعی نسبت به محیط سرپوشیده بهبود بیشتری در رشد اجتماعی و ادراکی کودکان دارد؛ براین اساس، پیشنهاد می شود در دوران حساس کودکی، کودکان در فضاهای طبیعی فعالیت بیشتری داشته باشند.