اثر فرهنگ طبیعت‌گردی بر حفاظت از پارک‌های ملّی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر فرهنگ طبیعت‌گردی بر حفاظت از پارک‌ ملّی لار بوده است. روش پژوهش حاضر، توصیفی-پیمایشی بوده است و گردآوری داده‌ها به‌صورت میدانی انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش، کلیه پژوهشگران (طبیعت‌گردان) پارک ملّی لار در سال 1396 بودند که با توجه به محدود بودن جامعه آماری (بیش از 100 هزار نفر)، نمونه آماری پژوهش بر اساس جداول آماری (کرجسی و مورگان) 384 گردشگر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی در دسترس تعیین شد که پس از توزیع و گردآوری داده‌ها و جدا نمودن پرسشنامه‌های ناقص و مخدوش، تحلیل آماری بر روی 345 پرسشنامه انجام پذیرفت. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته‌ای بود که روایی صوری و محتوایی آن توسط 11 تن از اساتید متخصصین حوزه گردشگری و محیط‌زیست تأیید و روایی سازه پرسشنامه نیز توسط تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مورد بررسی قرار گرفت و پایایی ابزار از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه فرهنگ طبیعت‌گردی (89/0=α) و برای حفاظت از پارک ملّی (90/0=α) به دست آمد. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی؛ میانگین، انحراف معیار و ...، از آمار استنباطی تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و مُدل پژوهش با استفاده از نرم‌افزارهای "اس پی اس اس " و "لیزرل " استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که متغیرهای احساس مسئولیت، اخلاق اجتماعی، هنجار سازی، آموزش، دانش و آگاهی و ارزش­های سنتی و دینی بر رفتارهای محیط زیستی مؤثر هستند. به‌عنوان نتیجه‌ای کلی، می­توان گفت که فرهنگ عامل تعیین­کننده رفتارهای گردشگران در پارک­های ملّی است و رفتارهای زیست­محیطی افراد یک جامعه، ناشی از این عامل مهم است.