وضعیت اعتماد عمومی اساتید دانشگاه ها به کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اعتماد نخبگان به نظام بخشی از سرمایة اجتماعی است که به تحقق هر چه بیشتر اهداف نظام منجر می شود. اساتید دانشگاه از جمله مهم ترین گروه های نخبه محسوب می شوند که به دلیل ارتباط و تأثیرگذاری بر دانشجویان سهم عمده ای در میان نخبگان دارند. پرسش اساسی در مقالة حاضر، معطوف به چیستی و چگونگی جنبه های مختلف اعتماد اساتید به نظام و پرسش های فرعی نیز به جنبه های نگرشی و ذهنی و راهبردهای افزایش آن معطوف است. روش های اصلی برای پاسخگویی به پرسش ها، مصاحبه های عمیق با اساتید و تحلیل ثانویة داده های کمّی است. مصاحبه شوندگان بر اساس نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند و تلاش شده تا تنوع در آن ها حفظ شود، به گونه ای که به رویکردهای سیاسی مختلف اساتید نیز توجه شود. داده ها و اظهارات مصاحبه شوندگان حاکی از آن است که اعتماد عمومی مردم و اساتید به سایر افراد در جامعه در مقایسه با گذشته رو به کاهش است. این امر زمینة منفی افزایش بی اعتمادی اساتید به نظام را نیز ایجاد می کند. تأکید عمدة مصاحبه شوندگان بر آن است که بی اعتمادی اساتید به نظام، بیش از آنکه به هسته های بنیادین و قواعد نظام بازگردد به بازیگران و عملکردهای سازمانی مربوط است. انباشت و تراکم بی اعتمادی در این دو لایة بیرونی به لایة درونی قواعد نیز تسری می یابد.