مطالب مرتبط با کلیدواژه

توسعه روستایی


۴۴۱.

پدیدارشناسی فضای کارآفرینی و کسب وکار روستایی در مناطق منتخب ایران (با تأکید بر چالش های زیسته)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۴ 37 - 62

کلیدواژه‌ها: اقتصاد سیاسی توسعه روستایی حیات کارآفرینی فضای کسب وکار پدیدارشناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۲۷۴
کارآفرینی در بسیاری از کشورها به عنوان ابزاری کلیدی جهت رشد و توسعه محسوب می شود. کارآفرینی روستایی می تواند نقش مهمی در کاهش نابرابری های فضایی بین مرکز و پیرامون ایفا کند. با توجه به اهمیت کارآفرینی روستایی در فرآیند توسعه، تاکنون در ایران تلاش های زیادی برای رشد و گسترش کارآفرینی در روستاها به انجام رسیده است. علی رغم کوشش های صورت گرفته، یک نکته اساسی این است که کارآفرینی روستایی در ایران با چالش های عمیق و برنامه ریزی نشده ای مواجه است. در راستای کمک به هموار نمودن اقدامات آینده در زمینه توسعه کارآفرینی، هدف تحقیق حاضر این است که به تحلیل پدیدارشناسانه موانع و چالش های زیسته کارآفرینان پس از راه اندازی کسب وکار خود در روستاهای ایران پرداخته شود. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و توسعه ای است. همچنین به لحاظ ماهیت داده ها از نوع تحقیقات کیفی به شمار می رود. رویکرد منتخب در گردآوری و تحلیل داده ها پدیدارشناسی بوده است. جامعه این پژوهش مشتمل بر کارآفرینان روستایی ملاقات شده در استان های خراسان جنوبی، گیلان و مرکزی در بازه زمانی سال های 97 تا 99 بوده است. پیاده سازی داده ها و تهیه نقشه ساختار مضامین با کمک نرم افزار مکس کیودا نسخه 11 و برای تحلیل مصاحبه ها از روش کلایزی استفاده شده است. بر اساس نتایج، در فضای پساکارآفرینی چالش های روستائیان متأثر از سه عامل و زمینه کلی شامل «شرایط کلان حاکم بر فضای کشور»، «واقعیت های مکانی» و «زمینه یابی شکست فرد در عرصه رقابت» است. چالش های پساکارآفرینی روستایی، تهدید جدی علیه پایداری کسب وکارهای کارآفرینانه و اشتغال زای روستایی به شمار می رود که بخشی از آن تحت کنترل و مدیریت کنش گر (کارآفرین) و بخشی نیز تحت اراده سیاسی و تصمیم گیری تسهیل گران (دولت و حکمرانان محلی) است. حل مشکلات پساکارآفرینی منوط به اقدام هم آهنگ و توأمان کنش گران و تسهیل گران است تا در چارچوب یک برنامه-ریزی پایین به بالا و مشارکتی، انجام پذیرد.
۴۴۲.

راهکارهای توسعه مناطق روستایی در شهرستان نهاوند با تأکید بر متنوع سازی اقتصاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 1 - 32

کلیدواژه‌ها: متنوع سازی اقتصاد آینده پژوهی توسعه روستایی نهاوند (شهرستان)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۲۴۸
تحقیق حاضر، از نظر روش، دارای ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت، مبتنی بر روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی بود و با ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام شد. در تحقیق حاضر، ابتدا اطلاعات مورد نیاز به روش کتابخانه ای و مصاحبه با هفده نفر از صاحب نظران و کارشناسان همه ارگان ها و سازمان های مرتبط با امور روستایی و همچنین، پنج نفر از دهیاران و اعضای شوراهای روستایی شهرستان نهاوند به عنوان افراد کلیدی در قالب یک پانل دلفی گردآوری شد و شناسایی مؤلفه هایی که در آینده، می توانند بر متنوع سازی اقتصاد جوامع روستایی بسیار تأثیرگذار باشند، صورت گرفت. سپس، پرسشنامه ای متشکل از این مؤلفه ها در قالب یک ماتریس متقاطع در اختیار پانل کارشناسان گذاشته شد. وزن دهی این پرسشنامه به صورت مقایسه ای زوجی و میزان ارتباط متغیرها با یکدیگر با اعداد بین صفر تا سه سنجیده شد. پس از تکمیل پرسشنامه توسط جامعه آماری، با استفاده از نرم افزار میک مک، تحلیل یافته ها انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که مؤلفه های استفاده از ظرفیت تولید هر روستا، ایجاد واحدهای صنعتی در اطراف محیط های روستایی، تقویت زیرساخت های ارتباطی، حمایت های اجتماعی از قبیل بیمه و نیز ایجاد بنگاه های زودبازده، با بیشترین اثرات مستقیم و غیرمستقیم بر سایر مؤلفه ها، از مهم ترین راهکارها در راستای متنوع سازی اقتصاد جوامع روستایی نهاوند به شمار می روند. 
۴۴۳.

تحلیل چرایی توسعه نیافتگی گردشگری فرهنگی در مناطق روستایی استان لرستان با استفاده از رویکرد نظریه بنیانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 33 - 62

کلیدواژه‌ها: گردشگری فرهنگی توسعه روستایی نظریه بنیانی تحلیل کیفی لرستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۱۶۷
مطالعه حاضر، با هدف بررسی اکتشافی تحلیل چرایی توسعه نیافتگی گردشگری فرهنگی در مناطق روستایی استان لرستان، از لحاظ پارادایم، جزو تحقیقات کیفی بود و تحلیل داده های پژوهش بر مبنای نظریه بنیانی انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان سازمان های مرتبط با گردشگری در استان لرستان بود و نمونه گیری به صورت هدفمند انجام گرفت و تا رسیدن به مرحله اشباع نظری ادامه یافت. داده های مورد نیاز از راه مصاحبه های عمیق، متمرکز و نیمه ساختاریافته گردآوری شد. نتایج به دست آمده به استخراج مدل چرایی توسعه نیافتگی گردشگری فرهنگی در روستاهای استان لرستان در قالب چارچوب اشتراوس و کوربین و همچنین، شناسایی هسته محوری توسعه نیافتگی انجامید و نشان داد که چرایی توسعه نیافتگی گردشگری فرهنگی را باید در درک نامناسب و پذیرش پایین جامعه میزبان، بستر نامناسب خلاقیت و کارآفرینی در روستاها، فقدان آموزش مناسب برای توسعه گردشگری، فقدان زیرساخت های ارتباطی و رفاهی، مدیریت ضعیف و راهبرد ناکارآ، افت جاذبه های مناطق گردشگری و چالش های نهادی و قانونی جست وجو کرد.
۴۴۴.

تأثیر تبدیل روستا به شهر بر توسعه نواحی روستایی: مطالعه موردی شهر سلطان آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 157 - 184

کلیدواژه‌ها: تبدیل روستا به شهر روستا- شهر توسعه روستایی سلطان آباد (شهر)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۲۵۵
در دهه های اخیر، در اغلب کشورهای در حال توسعه، گرایش برنامه ریزان به تمرکززدایی فضایی، وکاهش نابرابری های منطقه ای و دوگانگی های شهری- روستایی به اتخاذ راهبردهای شهری متفاوت انجامیده است؛ یکی از مهم ترین این راهبردها تبدیل روستا به شهر و تقویت آن است. با توجه به اهمیت این موضوع، تحقیق توصیفی- تحلیلی حاضر با هدف شناسایی اثرات تبدیل روستا به شهر در توسعه نواحی روستایی شهر سلطان آباد در سال 1398 صورت پذیرفت. گردآوری داده ها، به دو روش اسنادی و پیمایشی انجام شد؛ همچنین، تحلیل داده ها با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS و LISREL و آزمون های تی (T) تک نمونه ای و نیز تحلیل عاملی به شیوه اکتشافی و تأییدی صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که از جمله اثرات تبدیل روستا به شهر سلطان آباد ایجاد فرصت های شغلی جدید، رضایت مندی از تبدیل روستا به شهر، کاهش انگیزه افراد برای مهاجرت به شهرهای دیگر است. بنابراین، نتایج پژوهش حاضر بر موفقیت سیاست تبدیل روستا به شهر در توسعه روستایی محدوده مورد مطالعه دلالت داشت.
۴۴۵.

آینده پژوهی برنامه ریزی توسعه روستایی (مطالعه موردی: شهرستان ورزقان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۲ 137 - 153

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی توسعه روستایی آینده پژوهی سناریوپردازی روش آمیخته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۱۸۱
داشتن نگرشی ویژه به مقوله توسعه روستایی در قالب اهداف مشخص و در پرتو آینده نگاری دقیق می تواند راهگشای مسائلی باشد که امروزه جامعه روستایی را در بر گرفته و می توان فاکتورهای مؤثر را شناسایی نموده و به سناریو نگاری پرداخت. تحقیق حاضر با این هدف و در قلمرو پراگماتیسم - به عنوان پارادایم روش شناسی ترکیبی- به آینده نگاری توسعه روستایی پرداخته است. لذا ازلحاظ روش شناسی مربوط به روش های ترکیبی (آمیخته) بوده و بر اساس هدف از نوع کاربردی و ازلحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی و به لحاظ زمان از نوع آینده نگاری است. با توجه به نیاز تحقیق، از تعداد چهار حجم نمونه مختلف برای گردآوری و تجزیه وتحلیل داده های مربوط به بخش های «تحلیل اثرات ساختاری»، «تعریف وضعیت های احتمالی» و «تهیه سبد سناریو» استفاده شده است که شامل متخصصان در این زمینه است. برای شناسایی فاکتورهای کلیدی از ترکیب روش «مرور رسانه» و «STEEP (V)» و با استفاده از نرم افزار اطلس. تی.آی از تعداد 362 عنوان مقاله از 6 مجله معتبر در بازه زمانی 1397-1393 استفاده شده است. برای محاسبه روایی، از روش و تکنیک روایی محتوایی و صوری و برای سنجش پایائی پرسشنامه های تحقیق از روش آلفای کرونباخ (86/0) استفاده شده است. تحلیل ساختاری به روش میک مک نشان می دهد تعداد 56 عامل که در حوزه های (اجتماعی، فناورانه، اقتصادی، بوم شناسی، سیاسی) استخراج شدند، الگوی پراکندگی متغیرهای مؤثر حاکی از ناپایداری سیستم دارد. عوامل «توسعه مشارکت زنان در امور اجتماعی، مهاجرت، توسعه سلامت و کیفیت زندگی» از حوزه اجتماعی؛ عامل «توسعه ICT» از حوزه فناورانه؛ عامل «کارآفرینی روستایی» از حوزه اقتصادی و عامل «هویت مکانی» از حوزه ارزش ها، متغیرهای تأثیرگذار بر آینده برنامه ریزی توسعه روستایی شهرستان ورزقان هستند. بر اساس وضعیت های احتمالی آینده پیش رو تعداد 33 وضعیت مختلف برای 11 فاکتور کلیدی طراحی شد که گزارش سناریو ویزارد نشان دهنده تعداد دو سناریوی قوی، 7894 سناریوی ضعیف و 42 سناریوی با سازگاری بالا می باشد. درنهایت، در افق برنامه هفتم توسعه، تعداد 15 سناریو که به عنوان سناریو های ایستا یا باورکردنی مطرح است انتظار می رود کمرنگ بودن توسعه مشارکت روستایی در فرایند برنامه ریزی ها همچنان در برنامه هفتم توسعه نیز مطرح باشد.
۴۴۶.

شناسایی چالش های سیاست گذاری و برنامه ریزی در نواحی روستایی ایران با استفاده از روش تحلیل مضمون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۷) 1089 - 1101

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی چالش ها سیاست گذاری نواحی روستایی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۲۱۷
دست یابی به توسعه در نواحی روستایی همواره مورد توجه محققان در کشورهای در حال توسعه بوده است. مهم ترین رکن توسعه را می توان شیوه اداره جوامع برای رسیدن به توسعه دانست و اساسی ترین نقش را مدیریت جوامع روستایی دارد و کسی که تصمیم نهایی را برای اجرای سیاست ها می گیرد مدیر روستاست. تصمیماتی که برای رسیدن به این اهداف گرفته می شود سیاست ها و فرایندی که طی آن مراحل مطالعه، برنامه ریزی، و تصمیم به اجرا در محیط روستا منجر می شود سیاست گذاری می نامند. مکانی که این تصمیمات در آن اجرا می شود شرایط و ویژگی های خاصی دارد که نگارندگان در پژوهش حاضر به دنبال شناخت چالش های اصلی سیاست گذاری و اداره روستاها هستند تا این شناخت به اتخاذ تصمیمات صحیح تر برای اداره روستاها منجر شود. در این پژوهش، با روش تحلیل مضمون، چالش های سیاست گذاری برای مدیریت نواحی روستایی ایران شناسایی شد. اطلاعات بر اساس مصاحبه های نیمه ساخت یافته و مطالعه منابع و اسناد جمع آوری شد. در واقع، علت اصلی اجرای این پژوهش جای خالی توجه به چالش های اصلی و هویت مستقل روستاها در مطالعات پیشین بود. یافته ها نشان می دهد از میان 122 کد باز 17 مفهوم پایه ای شناسایی شد که در شش دسته مضامین سازمان دهنده قابل تقسیم بندی اند. نتایج تحلیل ها حاکی از این است که باید در سیاست گذاری ها به فرهنگ جامعه روستایی، هویت مستقل اجتماعی، اقصادی، و محیطی هر روستا و سیر تاریخی مدیریت در روستاهای ایران توجه کرد و لزوم دست یابی به اهداف سیاست ها و مدیریت مطلوب روستاها کمک گرفتن از خود مردم روستا و مشارکت دادن آن ها در همه فرایند تصمیم گیری و اجرای سیاست هاست.
۴۴۷.

تحلیل سطح خواسته های خانوارهای روستایی از دهیاران در فرایند توسعه روستایی (موردمطالعه: دهستان رشتخوار، شهرستان رشتخوار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 332 - 351

کلیدواژه‌ها: سطح خواسته ها توسعه روستایی مدیران روستایی روستاییان دهستان رشتخوار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۲۶۹
توسعه روستایی فرایندی است که به ارتقاء همه جانبه حیات روستایی از طریق زمینه سازی و ترغیب فعالیت های همساز با قابلیت ها و تنگناها به مفهوم عام آن تاکید می کند. به گونه ای که توانسته، سطح خواسته ها (چه بالا، چه پایین، بسته به شرایط) را در محیط های روستایی از سازمان های ذی ربط بوجود می آورد. یکی از این سازمان ها دهیاری ها است که تا حدودی توانسته با ارائه خدمات موفق آمیز خود در جهت رفع خواسته های خانوارهای روستایی توسعه روستایی را به ارمغان بیاورد. پژوهش حاضر به تحلیل رابطه سطح خواسته های خانوارهای روستایی از دهیاران در فرآیند توسعه روستایی در دهستان رشتخوار پرداخته است. پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی است و روش پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل سرپرستان خانوار در روستاهای دهستان رشتخوار بوده که براساس فرمول کوکران حجم نمونه 309 خانوار محاسبه و به صورت تصادفی ساده توزیع شد. برای رتبه بندی و تحلیل فضایی روستا از تکنیک کوپراس و نرم افزار GIS و برای تحلیل داده های آماری از تکنیک شانون و نرم افزار Expert choice ،SPSS استفاده شد. در این پژوهش، شاخص کالبدی - ساختاری با استفاده از تکنیک شانون بیشترین امتیاز (9633/0) و شاخص محیطی کمترین امتیاز (7542/0) را به خود اختصاص داده اند. بر اساس تکنیک کوپراس، روستای فتح آباد بهترین وضعیت را از لحاظ 4 شاخص سطح خواسته های خانوارهای روستایی از دهیاران در بین روستاهای دهستان رشتخوار داراست و با توجه به پراکنش روستاها با نرم افزار GIS، روستای فتح آباد در بین سایر روستاهای دهستان روشتخوار از لحاظ توسعه در رتبه اول قرار دارد. 
۴۴۸.

عوامل موثر بر توسعه گردشگری روستایی از دیدگاه مردم محلی (مورد مطالعه: دهستان سردابه شهرستان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال ششم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۱۲) 177 - 198

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی عوامل بهبود گردشگری گردشگری روستایی دهستان سردابه شهرستان اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۲۶۷
هدف این مقاله عوامل بهبود توسعه گردشگری روستایی از دیدگاه مردم محلی دهستان سردابه از توابع شهرستان اردبیل می باشد. در مرحله نخست، عوامل بهبود توسعه گردشگری روستایی محدوده مورد مطالعه، از دیدگاه نخبگان محلی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد شناسایی قرار گرفت. برای نیل به این مقصود، با 35 نفر از ساکنان منطقه مورد مطالعه که دارای تحصیلات دانشگاهی با حداقل مدرک تحصیلی فوق دیپلم بودند، مصاحبه های جداگانه ای به عمل آمد. در مرحله دوم تحقیق، برای شناخت و تحلیل دیدگاه اجتماعات روستایی و میزان توافق نظری آنها با نتایج مرحله نخست، 33 علت شناسایی شده مبنای طراحی پرسش نامه به روش لیکرت، قرار گرفت. گفتنی است جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش، شامل کل روستاییان بالای 15 سال ساکن در مناطق روستایی مهم ترین عوامل بهبود گردشگری روستایی از دیدگاه روستاییان در منطقه مورد مطالعه شامل چهار مولفه (آموزشی و تبلیغات، حمایت طرف عرضه و اقدام مداخله ای دولت، تقویت زیرساخت ها و مطلوبیت اجتماعی جمعی و سرمایه روان شناختی و تقویت مشارکت) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده توسط این چهار عامل 31/48می باشد. و در نهایت، بر اساس نتایج تحقیق پیشنهادات کاربردی ارائه شده است.
۴۴۹.

ارزیابی نقش گردشگری روستایی در توسعه پایدار اجتماعات محلی (مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال هفتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۵) 171 - 193

کلیدواژه‌ها: گردشگری پایدار توسعه روستایی گردشگری روستایی استان زنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۱۵۶
گردشگری روستایی با توجه به کارکردهای متنوع و نیز توانایی بالا در ایجاد ارتباط با سایر بخش های اقتصادی به عنوان یک استراتژی برای توسعه اجتماعی- اقتصادی مناطق روستایی مطرح گردیده است. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی نقش گردشگری بر روی توسعه پایدار نواحی روستایی استان زنجان است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش آن توصیفی-تحلیلی بوده و برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. جامعه ی آماری تحقیق 8 روستای هدف گردشگری استان زنجان می باشد. بر اساس سرشماری سال 1395 مجموع خانوارهای ساکن در این روستاها 2584 خانوار است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسشنامه 243 نمونه محاسبه شد. روایی صوری پرسشنامه از دیدگاه متخصصان بررسی شده و پایایی متغیرها از طریق ضریب آلفا ی کرونباخ به میزان 76% محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل کمی داده ها از آزمون های آماری نظیر (t تک نمونه ای، رگرسیون، کروسکال والیس) بهره گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که توسعه گردشگری سبب تأثیرگذاری مثبت در شاخص های اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و کالبدی و تأثیرگذاری منفی در شاخص زیست محیطی گردیده است. همچنین در مدل برازش رگرسیونی، ضریب تعیین برابر با (0.842)، بوده است که نشان دهنده ی -تاثیر مثبت گردشگری روستایی بر ابعاد متغیرهای مستقل تحقیق می باشد. رتبه بندی آزمون کروسکال والیس نیز نشان می دهد که به ترتیب روستاهای ویر، سوکهریز، حاجی سیران، شیت بیشترین تاثیر را از گردشگری روستایی در منطقه پذیرفته اند. واژگان کلیدی: گردشگری پایدار، توسعه روستایی، گردشگری روستایی، استان زنجان
۴۵۰.

نقش گردشگری دانش محور در توسعه جوامع محلی ( مطالعه موردی: ژئوپارک قشم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) 189 - 202

کلیدواژه‌ها: گردشگری دانش محور ژئوتوریسم روستایی ژئوپارک توسعه روستایی جزیره قشم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۲۷۵
ژئوتوریسم، گردشگری مبتنی بر دانش است که با حفاظت از میراث های زمین شناسی، با رونق-بخشی به اقتصاد محلی، افزایش دانش جامعه و حفظ فرهنگ بومی نقش مهمی در توسعه پایدار ایفا می کند. ژئوپارک های روستایی (پارک های زمین شناسی) به عنوان مقصدهای جدید گردشگری دانش محور، یک نوآوری برای انتقال دانش زمین است که می تواند راهکاری نوین برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی باشد. هدف پژوهش حاضر، مطالعه تاثیر ژئوتوریسم و ژئوپارک قشم به عنوان تنها ژئوپارک جهانی ایران، در توسعه روستاهای جزیره قشم است. روش جمع آوری داده ها مبتنی بر روش های اسنادی و پیمایشی است. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است که روایی آن با کسب نظرات از کارشناسان مربوطه و پایایی آن با محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ، به تایید رسیده است. تحلیل اطلاعات نیز با استفاده SPSS، Lisrel و GIS صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای 20 روستای جزیره که در محدوده 23 ژئوسایت ژئوپارک قشم واقع شده اند، است. نتایج مطالعه اسنادی موجود نشان می-دهد میزان رشد فرصت های شغلی در مناطق روستایی جزیره طی سال های 1385- 1390 و 1390 – 1395، به ترتیب 53/2 و 64/4 درصد بوده است و 98/28 درصد از مهاجرت ها به روستاهای جزیره قشم با هدف جستجوی کار و یا جستجوی کار بهتر بوده است. نتایج مطالعه میدانی نیز نشان می دهد از مجموع سه هدف اصلی شبکه جهانی ژئوپارک، گسترش ژئوتوریسم و تأسیس ژئوپارک قشم به ترتیب در بعد حفاظت از میراث تاریخی و طبیعی 98 درصد، در بعد آموزش و حفظ فرهنگ بومی 84 درصد و در نهایت در بعد رونق اقتصاد جامعه محلی 83 درصد تأثیرگذار بوده است.
۴۵۱.

راهکارهای توسعه اکوتوریسم پایدار مبتنی بر قابلیت های جوامع محلی منطقه گردشگری کهمان در شهرستان سلسله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۷) 185 - 199

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی اکوتوریسم پایداری روش دلفی فازی منطقه گردشگری کهمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۳۶۸
این تحقیق با هدف ارائه راهکارهای توسعه اکوتوریسم پایدار مبتنی بر قابلیت های جوامع محلی منطقه گردشگری کهمان در شهرستان سلسله و در سال 1399 صورت گرفته است. ماهیت تحقیق اکتشافی و از لحاظ هدف کاربردی است که در سه گام انجام شده است. در گام اول و بخش کمّی تحقیق، 241 نفر از مردم روستایی منطقه گردشگری کهمان از طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و منافع حاصل از صنعت اکوتوریسم در جوامع محلی مورد ارزیابی قرار گرفت. در گام دوم، با مطالعات کتابخانه ای، بررسی اسناد و مدارک موجود در سازمان های مرتبط و نیز مصاحبه با برخی افراد کلیدی و آشنا به منطقه، قابلیت های بالفعل و بالقوه در منطقه گردشگری کهمان شناسایی شد. در گام آخر، راهکارهای توسعه اکوتوریسم پایدار بر پایه قابلیت منطقه شناسایی و تحلیل شد که در این قسمت از روش دلفی فازی بهره برده شده است. در این گام، حجم نمونه شامل 21 نفر از کارشناسان مرتبط بود که به روش هدفمند گلوله برفی انتخاب شدند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که ساکنان روستاهای مذکور عمدتاً (4/89 درصد) منافع اقتصادی را منافع غالب بر اثر توسعه اکوتوریسم در منطقه گردشگری کهمان می دانند. راهکارهای ارائه شده دربرگیرنده راهکارهای زیرساختی   فرهنگی با پنج راهکار فرعی، آموزشی   زیست محیطی با شش راهکار فرعی و راهکارهای اقتصادی با نُه راهکار فرعی است. بر اساس نظر کارشناسان، راهکارهای زیرساختی در اولویت بالاتری از سایر راهکارها قرار دارد که دربرگیرنده راهکارهای فرعی همچون برقراری امنیت، تبلیغ گسترده و اطلاع رسانی از طرق گوناگون به منظور آشنایی با منطقه، توسعه تسهیلات بهداشتی در منطقه و تصویب قوانین و مقررات حمایتی از این صنعت است.
۴۵۲.

الگوی مکانی- فضایی زیست پذیری در نواحی روستایی کوهستانی (مورد مطالعه: دهستان چورزق شهرستان طارم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی سال دوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 39-57

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری کیفیت زندگی توسعه روستایی چورزق طارم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰
الگوی مکانی سکونتگاه های روستایی مناطق کوهستانی در مقایسه با دیگر مناطق جغرافیایی، محدود و ناپایدار است. با توجه به الگوهای ناپایدار زندگی در این مناطق، شناخت واقعیت های زیستی آنها می تواند نقش مهمی در بازساخت آینده فضاهای زیست پذیر داشته باشد. پژوهش حاضر، با توجه به ادبیات محدود در این زمینه، به تحلیل الگوی مکانی- فضایی زیست پذیری در ناحیه روستایی کوهستانی دهستان چورزق در شهرستان طارم استان زنجان پرداخته است. چارچوب نظری پژوهش مبتنی بر الگوی چهار بُعدی از زیست پذیری و توسعه مکان های پایدار است. جامعه مورد مطالعه (سطح تحلیل) شامل سکونتگاه های کوهستانی دهستان چورزق (23 نقطه روستایی) بوده است و حجم نمونه (خانوارها) با توجه به فرمول کوکران 131 نمونه به دست آمد که توزیع آن در میان روستاها براساس انتساب متناسب با تعداد خانوارها در هر روستا بود و نمونه گیری نیز با روش تصادفی ساده انجام شد. اطلاعات و داده های لازم به دو روش کتابخانه ای و میدانی (با ابزار پرسشنامه) گردآوری شد. تحلیل آماری داده های پرسشنامه با آزمون T تک نمونه ای انجام گرفت؛ سپس به منظور تعیین الگوی مکانی- فضایی زیست پذیری در سکونتگاه های روستایی، امتیاز زیست پذیری مناطق در مدل ویکور به دست آمد و با مدل فضایی لکه های داغ تحلیل گردید. نمودارها و نقشه های مورد نیاز در محیط نرم افزاری GIS ترسیم گردید . با توجه به نتایج پژوهش، شاخص های زیست پذیری در تمامی ابعاد از نظر جامعه محلی پذیرفته هستند و مناطق مورد مطالعه از نظر زیست پذیری محیطی در شرایط مطلوبی قرار دارند. به لحاظ زیست پذیری و الگوی فضایی آن تنها مناطق شرقی منطقه مورد مطالعه از یک الگوی منظم خوشه ای برخوردار است. همچنین، میان عوامل مکانی و شاخص های زیست پذیری رابطه معنی داری وجود دارد که در این میان، عوامل مکانیِ ارتفاع و شیب، نقش بیشتری داشته است.
۴۵۳.

عوامل مؤثر بر توسعه پایدار صنعت دامپروری در مناطق روستایی شمال استان کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال دهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۳۷) 112-97

کلیدواژه‌ها: اقتصاد روستایی اقتصاد دام توسعه پایدار دامپروری توسعه روستایی کرمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۲۲۲
دامپروری و دامداری به عنوان یک بخش اقتصادی، یکی از پررونق ترین فعالیت های تولیدی است. در حال حاضر استان کرمان از نظر تولید گوشت قرمز، تخم مرغ و عسل جایگاه سیزدهم، از نظر تولید شیر خام جایگاه هفدهم و از لحاظ تولید گوشت مرغ رتبه هجدهم را در بین استان های کشور به خود اختصاص داده و 40 درصد اشتغال استان در بخش دامداری و دامپروری است . مطالعه حاضر، در راستای بررسی عوامل مؤثر بر توسعه پایدار صنعت دامپروری شمال استان کرمان طراحی و اجرا شده است. این تحقیق، از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی-تحلیلی است. نتایج مطالعه که با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی به دست آمد نشان داد که از نظر کارشناسان، میزان موفقیت اهداف کمی و کیفی برنامه های قبلی دام سنگین، بیشترین تأثیر در شاخص تعیین چشم انداز ، اهداف و راهبردهای کلان صنعت در اسناد بالادستی، میزان موفقیت فرآیندهای تأمین نهاده ها قبل از تولید، بیشترین تأثیر در شاخص موفقیت فرآیند و چرخه های تأمین نهاده ها و فروش محصولات دامی، افزایش سطح درآمد حاصل از فعالیت دامپروری، بیشترین تأثیر در تعیین شاخص چشم انداز، اهداف و راهبردهای توسعه پایدار صنعت، تسهیل گری سازمان جهاد کشاورزی، مؤثرترین متغیر برای ارتقاء ظرفیت فعالیت های اقتصادی موجودِ صنعت، برنامه های مبتنی بر افزایش تولید و بهره وری فعالیت های موجود، بیشترین تأثیر در برنامه های توسعه پایدار صنعت دامپروری، تقویت نگرش کارآفرینی بین دستگاه های اجرایی، بیشترین تأثیر بر شاخص ساز و کارهای مؤثر در توسعه پایدار صنعت دامپروری و شناسایی و جذب منابع انسانی مستعد موجود در صنعت دامپروری برای اجرای طرح ها، به لحاظ تأثیر بر شاخص ملاحظات و الزامات اجتماعی و نهادی جهت اجرای طرح ها، اولویت اول را دارا بودند. نتایج این مطالعه می تواند به عنوان راهنما و نقشه راه در سیاست های توسعه، برنامه ها، پروژه ها و مطالعات آینده مورد استفاده قرار گیرد.
۴۵۴.

اولویت بندی استقرار صنایع تبدیلی کشاورزی در دهستان های بخش مرکزی شهرستان میناب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال دهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۳۷) 128-113

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی صنایع تبدیلی توسعه کشاورزی شهرستان میناب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۷ تعداد دانلود : ۱۵۱
لزوم توجه به بخش کشاورزی برای توسعه پایدار نواحی روستایی همواره مورد توجه اندیشمندان، مدیران، برنامه ریزان و دولت ها بوده است. امروزه مشخص شده است تنها توجه به افزایش تولید نمی تواند باعث پیشرفت کشاورزی شود. استفاده از صنایع تبدیلی و تکمیلی جهت بهره وری بیشتر از تولیدات کشاورزی می تواند منجر به افزایش کیفیت محصولات و سودآوری بیشتر و همچنین افزایش اشتغال و در نهایت توسعه پایدار نواحی روستایی شود. اما این صنایع باید در مکانی ایجاد شود که شرایط مناسبی داشته باشد. هدف از این پژوهش، اولویت بندی و معرفی مناسب ترین دهستان برای استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش مرکزی شهرستان میناب استان هرمزگان است. از آنجا که فعالیت بیشتر مردم در محدوده مورد مطالع در بخش کشاورزی است، استقرار چنین صنایعی می تواند به توسعه نواحی روستایی کمک بسیاری کند. این پژوهش با تکنیک تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS انجام گرفت و با وزن دهی به شاخص ها، امتیاز هر دهستان مشخص و اولویت بندی انجام شد. نتایج نشان داد که از میان شاخص های مورد بررسی، میزان تولید محصولات زراعی و میزان تولید محصولات باغی از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. همچنین مناسب ترین دهستان برای ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی دهستان کریان، و در رتبه های بعد به ترتیب دهستان های گوربند، تیاب و حومه قرار دارند.
۴۵۵.

بررسی عوامل اجتماعی- اقتصادی مؤثر بر مشارکت زنان روستایی در ایجاد مشاغل خانگی در استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و توسعه کشاورزی جلد ۳۵ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 205 - 217

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی زنان روستایی مشارکت زنان روستایی مشاغل خانگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۲۰۰
مشاغل خانگی یکی از راه های دستیابی جوامع روستایی به توسعه پایدار بوده است و زنان روستایی نقش مهمی در اقتصاد خانوار دارند. این تحقیق توصیفی- پیمایشی با هدف کلی بررسی تفکیک سطوح مشارکت زنان روستایی در ایجاد مشاغل خانگی بر اساس متغیرهای اجتماعی- اقتصادی انجام گردید. جامعه آماری این تحقیق را زنان خانوارهای مرکز دهستان فش شهرستان کنگاور، استان کرمانشاه که اقدام به گرفتن وام های مشاغل خانگی کرده بودند، تشکیل دادند (168N= ). در این تحقیق برای انتخاب نمونه ها از روش تمام شماری استفاده گردید. ابزار گردآوری داده ها در این تحقیق پرسشنامه بود. روایی صوری ابزار تحقیق توسط پانلی از متخصصین مورد تأیید قرار گرفت. برای تأیید پایایی پرسشنامه یک مطالعه راهنما و تکمیل 30 پرسشنامه و تعیین آلفای کرونباخ صورت پذیرفت. ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده، بین 86/0-81/0 بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از مدل لاجیت استفاده گردید. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزارهای SPSS22 و R مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که از بین متغیرهای اجتماعی و اقتصادی به ترتیب پایگاه اجتماعی، منزلت اجتماعی و میزان درآمد قدرت بالایی در تفکیک سطوح مشارکت زنان در مشاغل خانگی داشتند. پیشنهاد می شود در راستای آشنایی و تشویق زنان روستایی به مشارکت در مشاغل خانگی نسبت به تهیه برنامه های آموزشی هدفمند در جهت بهبود کسب وکارهای زنان روستایی و آشناسازی آنان با بازارها اقدام نمایند.
۴۵۶.

تحلیل و تبیین مؤلفه های مؤثر تعاونی های روستایی بر توسعه روستایی (مطالعه موردی استان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعاون و کشاورزی سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 66 - 90

کلیدواژه‌ها: تعاونی توسعه روستایی اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۱۷۴
قرماخذ: یافته های تحقیقن گردید. روش نمونه گیری تصادفی ساده افراد به طور کاملاً تصادفی مطالعه انتخاب شدند. افراد موردمطالعه با استفاده از پرسشنامه مورد پرسشگری و مصاحبه قرار گرفتند. در پژوهش حاضر ابزار اصلی گردآوری داده ها، پرسشنامه بوده است. روایی محتوایی در این تحقیق توسط اساتید حوزه تعاون و اساتید دانشگاه بررسی و تأیید گردید تعیین پایایی ابزار تحقیق نیز با استفاده از 30 پرسشنامه در مراحل اولیه پرسشگری، پیش آزمون انجام گرفت و مقدار آلفای کرونباخ آن با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 محاسبه گردید. ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه در بخش های مختلف بین 817/0 الی 983/0 محاسبه شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نوع دوم نشان داد که موثرترین عامل ها به ترتیب شامل توسعه آموزش، اصلاح و بهبود اقتصاد روستا، اشتغال زایی وکاهش مهاجرت، بهبود اقتصاد خانوار، گسترش فرهنگ مشارکتی، توسعه صنعت، بهبود خدمات رفاهی و توسعه کشاورزی می باشد
۴۵۷.

مدل سازی عوامل مؤثر بر توسعه شاخص های کارآفرینی در مناطق روستایی ایران نمونه پژوهش: منطقه اورامانات، استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۲) 73 - 94

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی کارآفرینی شاخص های کارآفرینی مدل سازی اورامانات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۲۰۵
طرح مسئله: در حال حاضر جامعه روستایی ایران با مسائل و مشکلات متعددی مانند فقر، بیکاری، سطح درآمد پایین، مهاجرت، برخورداری پایین از خدمات زیرساختی و رفاهی، سطح بالای ناامنی غذایی و ... مواجه است. ریشه اصلی این مشکلات به ضعف بنیان اقتصادی روستاییان برمی گردد که برای حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی روستاییان یکی از مهم ترین راهکارها، توسعه و ترویج کارآفرینی در میان آن ها است که از آن به عنوان موتور توسعه اقتصادی یاد می شود. هدف: هدف این پژوهش ارزیابی شاخص های کارآفرینی در میان روستاییان و شناسایی عوامل موثر بر آن است که به صورت مطالعه موردی در منطقه اورامانات (استان کرمانشاه) انجام شده است. روش: این پژوهش کمی و کاربردی به صورت پیمایشی انجام شده است و به لحاظ روش شناختی، با ترکیبی از روش-های توصیفی تحلیلی و با استفاده از مدل تحلیل ساختاری انجام گرفته است. ابزار اصلی پژوهش برای گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته ای بوده که روایی آن به صورت صوری و پایایی آن با استفاده ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی و تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه سرپرستان خانوار روستایی ساکن در منطقه اورامانات بود (23344 = N)، که از میان آن ها 209 نفر (سرپرست خانوار) با استفاده از جدول بارتلت و همکاران (2001) و به روش طبقه ای و با انتساب متناسب نمونه ها جهت مطالعه انتخاب شدند. نتایج: نتایج پژوهش نشان می دهد میزان برخورداری روستاییان از شاخص های کارآفرینی با میانگین 453/2 در سطح پایینی قرار دارد. نتایج مدل تحلیل ساختاری در زمینه تعیین کننده های کارآفرینی در مناطق روستایی نشان داد دو عامل سیاست های حمایت اقتصادی و عوامل محیطی منطقه ای به ترتیب با اثر کل 613/0 و 461/0 از عوامل کلیدی موثر بر توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی هستند. نوآوری: بومی سازی شاخص های کارآفرینی ارائه شده توسط موسسه جهانی توسعه کارآفرینی در محدوده مطالعاتی نوآوری پژوهش حاضر است.
۴۵۸.

تحلیل اثرگذاری فناوری دیجیتالی بر توسعه سکونتگاه های پیراشهری کلان شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶) 1 - 26

کلیدواژه‌ها: فناوری دیجیتالی سکونتگاه های پیراشهری توسعه روستایی کلان شهر مشهد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۱۳۰
پژوهش حاضر، به منظور تحلیل اثرگذاری فناوری دیجیتالی بر توسعه سکونتگاه های پیراشهری مشهد به انجام رسیده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و برای جمع آوری اطلاعات از روش های اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 8 روستای پیرامون کلان شهر مشهد است که دارای دفتر ICT روستایی، جمعیت بالای 1000 خانوار و در مجاورت شهر مشهد قرارگرفته اند. با توجه به تعداد خانوارهای کل در جامعه نمونه (20813 خانوار=N) و با خطای 0.07 درصد در فرمول کوکران حجم نمونه ای برابر 194 خانوار محاسبه که با روش تصادفی سیستماتیک از جامعه روستایی انتخاب شدند. تحلیل فضایی متغیر های اصلی با استفاده از مدل های FGRA و MABAC انجام شد که روستاهای گرجی سفلی، حسین آباد قرقی و دهرود دارای بالاترین، و روستاهای کال زرکش و چهار برج دارای پایین ترین سطح استفاده از خدمات فناوری دیجیتالی (RICT) و توسعه روستایی است. در ادامه برای آزمودن مدل مفهومی پژوهش و بررسی تأثیر فناوری دیجیتالی (RICT) بر توسعه روستایی، ضمن تائید همبستگی مثبت و معنی داری این دو متغیر با آزمون همبستگی پیرسون، از فن مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد تکنیک حداقل مربعات جزئی (PLS) استفاده گردیده است. با توجه به نتایج، بُعد اقتصادی با در نظر گرفتن اثرات مستقیم و غیرمستقیم، با ضریب 363/0، تأثیر بیشتری نسبت به دو بعد اجتماعی و محیطی- کالبدی بر توسعه سکونتگاه های روستایی نمونه داشته است. در بین شاخص های پژوهش نیز بیشترین تأثیرگذاری مستقیمِ استفاده از فناوری دیجیتالی در "توسعه کشاورزی" با ضریب 20/0 و "ارتقاء سطح ارتباطات" با ضریب 199/0 می باشد. درنهایت متغیر فناوری دیجیتال روستایی با ضریب 786/0، تأثیر خیلی زیادی بر شکل گیری توسعه سکونتگاه های روستایی نمونه داشته است. در کل با توجه به مقدار ضریب تعیین (R2) برای متغیر توسعه روستایی (990/0) مشخص گردید تأثیرگذاری فناوری دیجیتالی (RICT) بر توسعه روستایی در سطح قوی است؛
۴۵۹.

بررسی میزان بومی سازی سیاست گذاری های توسعه روستایی با تأکید بر برنامه های اول تا ششم توسعه در ایران

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۴ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۳ 182 - 200

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری بومی سازی توسعه روستایی برنامه های توسعه جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۱۴۹
رویکرد بومی سازی یکی از گفتمان های است که در عرصه پارادایم های جدید توسعه موردتوجه قرارگرفته است، که رویکردی از پایین به بالا و متکی بر مکانیسم درک، پذیرش و جامعه پذیری اطلاعات بومی است. لذا اهمیت نگاه بومی در سیاست گذاری توسعه خیلی مهم و اساسی است. ازاین رو مطالعه حاضر باهدف بررسی میزان بومی سازی در سیاست گذاری توسعه روستایی در ایران در پی پاسخ به سؤال؛ در سیاست گذاری های توسعه روستایی کشور تا چه اندازه به بومی سازی توجه شده، می باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر مطالعه کتابخانه ای و اسنادی است. تحلیل محتوا در این پژوهش از نوع مضمونی و درواقع واحد تحلیل، مضمون های موجود در متن مواد قانونی، اهداف کلان و خط مشی ها در تحلیل برنامه های اول تا ششم توسعه با تأکید بر نگاه بومی است؛ و نتایج به دست آمده نشان می دهد برنامه اول و دوم توجه به سیاست بومی سازی از جایگاهی برخوردار نیست. در برنامه سوم در رابطه با روستاها می توان رگه هایی از نگاه بومی یافت اما این نگاه چشمگیر نمی باشد. برنامه چهارم، امید به نگاه بومی در سیاست گذاری های توسعه را افزایش داده است در برنامه پنجم نگاه بومی سازی در سیاست گذاری های برنامه توسعه روستایی پررنگ تر بوده و در برنامه ششم توجه به استعدادها و ظرفیت های بومی و محیطی و قابلیت محلی- اقتصادی آن منطقه، با مشارکت نیروهای محلی و آموزش صدهزارنفری از روستاییان و عشایر به عنوان عناصر پیشرو و تسهیلگر درزمینه برنامه ریزی محلی که نشان از توجه به اهمیت بومی سازی در سیاست گذاری برنامه توسعه روستایی دارد.
۴۶۰.

تحلیل اثرات گردشگری بر توسعه روستای درک، شهرستان چابهار

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۴ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۴ 453 - 445

کلیدواژه‌ها: گردشگری اثرات گردشگری توسعه توسعه روستایی درک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۱۴۴
گردشگری صنعتی است که توسعه آن نیازمند شناخت و آگاهی کافی از مسائل و عوامل موثر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در هر منطقه است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر تحلیل اثرات گردشگری بر توسعه روستای درک در استان سیستان و بلوچستان می باشد. اطلاعات و داده های پژوهش به وسیله مطالعات میدانی و مطالعات اسنادی- کتابخانه ای به دست آمده است. جامعه آماری تحقیق 51 نفر از روستاییان می باشند. تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از نرم افزار spss و به کارگیری آزمون تی تک نمونه ای انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد، در شاخص اثرات اقتصادی گردشگری سطح معناداری هر یک از گویه از 0.05 کمتر بوده است که این نشان می دهد تمامی متغیرهای شاخص اقتصادی اثرات معناداری بر گردشگری دارند به جز متغیر افزایش قدرت خرید و ارتقای سطح زندگی. در میان متغیرهای شاخص اجتماعی و فرهنگی گردشگری، تمامی متغیرها دارای سطح معناداری می باشند. در شاخص اثرات زیست محیطی گردشگری به جز شاخص های حفظ محیط زیست گیاهی، آلودگی های صوتی، آلودگی هوا و ... بهبود وضعیت معابر داخلی بقیه متغیرها از سطح معناداری برخوردار می باشند.