تعارض زناشویی

زمینه: آمارهای موجود نشان می دهند که زوج درمانگری شناختی و روان بنه درمانگری بر مهارگری عواطف و سبک های حل تعارض در زوجین دارای تعارض زناشویی تأثیر داشته اند. وجود پژوهش های متعدد انجام شده در خصوص اثربخشی زوج درمانگری شناختی مک کی و روان بنه درمانگری بر کاهش تعارضات زناشویی، تفاوت های فوق منجر شد تا پژوهش حاضر به مقایسه اثربخشی این دو رویکرد درمانی بپردازد. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی زوج درمانگری شناختی مک کی و روان بنه درمانگری بر مهارگری عواطف و سبک های حل تعارض در زوجین دارای تعارض زناشویی شهر قم، انجام شد. روش: طرح این پژوهش شبه آزمایشی و از نوع پیش آزمون - پس آزمون - پیگیری با گروه گواه می باشد. جامعه آماری در این پژوهش، کلیه زوجین دارای تعارض زناشویی بودند که جهت حل مشکلاتشان به کلینک روانشناختی قم در سال 1399 بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 45 نفر از این زنان در سه گروه طرحواره درمانی (15 نفر)، درمان پذیرش و تعهد (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) جایابی شدند. گروه های آزمایش روان بنه درمانگری یانگ (10 جلسه 90 دقیقه ای)، رویکرد شناختی مک کی (10 جلسه 90 دقیقه ای) قرار گرفتند. گروه گواه در طی این مدت هیچ گونه مداخله ای از روان بنه درمانگری و رویکرد شناختی مک کی دریافت نکرد و در لیست انتظار باقی ماند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه های مقیاس مهارگری عواطف (ACS) توسط ویلیامز (1997)، کمپل و آهرانز (1997) و سبک های حل تعارض رحیم (1983) استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 در دو بخش توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بن فرونی) انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که زوج درمانگری شناختی مک کی و روان بنه درمانگری بر بهبود مهارگری عواطف و سبک های حل تعارض در زوجین دارای تعارض زناشویی شهر قم مؤثر بوده و باعث کاهش تعارضات شده است. اثر کلی معنادار شد و در ادامه نتایج جزیی تر و آزمون تعقیبی نشان داد که بین گروه های آزمایش تفاوتی وجود ندارد و تفاوت های هر کدام از گروه های آزمایش با گروه کنترل بوده که معناداری F کلی را باعث شده است. اثربخشی این دو درمان در این سطح معنی دار بوده و در ادامه با بررسی دقیق تر داده ها بر اساس آزمون تعقیبی بن فرونی، مشخص شد که معنی داری بین گروه های آزمایش با گروه کنترل وجود داشته ولی بین دو گروه آزمایش تفاوت ها معنی دار نبوده است. اثراصلی مرحله (0/000 p<و 473/90 =F) اثر متقابل گروه با مرحله (001/> P و 130/84= F) معنی دار شد. اثر متقابل متغیر با گروه و با مرحله (0/001>P و 10/82 =F) و بین گروه ها (008/>P و 5/91 =F) معنی دار شد. (در پس آزمون و پیگیری). نتیجه گیری: توجه به زوج درمانگری روان بنه محور و رویکرد شناختی مک کی برای بهبود مهارگری عواطف و سبک های حل تعارض در زوجین از اهمیت ویژه ای برخوردار است و بین اثربخشی این دو رویکرد تفاوتی مشاهده نشد و با توجه به یافته های پژوهش و اثربخشی یکسان هر دو رویکرد، استفاده از هر دو درمان به کلینیک های مشاوره، متخصصین حوزه های خانواده و زوج درمانگرها، به منظور کمک به زوجین برای حل تعارضات و جهت پیشگیری از طلاق های تکانشی پیشنهاد می شود.

افسردگی جز شایع ترین اختلالات روانپزشکی است که روابط زوجین را تحت تاثیر قرار می دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی همبستگی افسردگی با میزان تعارض زناشویی و سبک های حل تعارض با میانجی گری هوش هیجانی انجام شد. مطالعه حاضر توصیفی-همبستگی می باشد که ۲50 نفر ساکن تهران که با شکایت های مربوط به نشانه های افسردگی به مراکز مشاوره آموزش و پرورش شهر تهران مراجعه کرده بودند، به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه های تعارض زناشویی کانزاس (KMCS)، سبک های حل تعارض ROCI-II، افسردگی بک-2 و هوش هیجانی (EQ) تکمیل نمودند. داده ها با نرم افزار spss26 تحلیل شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد افسردگی رابطه مستقیم، معنادار و منفی با هوش هیجانی، سبک های مسلط، یکپارچه و مصالحه و رابطه مستقیم و معنادار و مثبتی با تعارض زناشویی، سبک های ملزم-شده و اجتناب کننده دارد. علاوه بر این افسردگی با میانجی گری هوش هیجانی رابطه غیرمستقیم و معناداری با تعارض زناشویی و سبک های حل تعارض دارد. لذا با توجه به این مولفه ها، برنامه ریزی درمانی برای افراد مبتلا به افسردگی و برنامه-های پیشگیری از ابتلا به افسردگی برای پیشگیری و کاهش تعارضات زناشویی پیشنهاد می شود.

 فرزندآوری یکی از نیازهای بشری است. در مواردی زوجین توانایی فرزندآوری به صورت طبیعی را ندارند و نیازمند کمک های پزشکی هستند. گروهی با لقاح مصنوعی بارور و گروهی دیگر، از این موهبت الهی بی بهره می مانند که می تواند مسائل روانشناختی و خانوادگی خاصی را ایجاد کند. هدف از این پژوهش، مقایسه ی تعارض زناشویی در زوج های نابارور، بارورشده با لقاح مصنوعی و بارور طبیعی بود. روش پژوهش، علی-مقایسه ای و جامعه ی آماری شامل کلیه ی زوجین مراجعه کننده به بیمارستان ها و درمانگاه های باروری و ناباروری شهر تهران بودند که نمونه ای با حجم 50 زوج نابارور، 50 زوج بارورشده با لقاح مصنوعی و 50 زوج بارور طبیعی که در بازه ی زمانی اردیبهشت و خرداد 1401 به بیمارستان بانوان آرش تهران مراجعه کرده بودند به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس تعارض زناشویی کانزاس استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که بین زوجین نابارور (اولیه و ثانویه)، بارورشده با لقاح مصنوعی و بارور طبیعی از نظر تعارض زناشویی تفاوت معنی داری وجود دارد؛ به این صورت که در زوجین نابارور اولیه و بارورشده با لقاح مصنوعی، تعارض زناشویی بالاتر از زوجین نابارور ثانویه و بارور طبیعی است. بر پایه این پژوهش، ناباروری و عدم توانایی در باروری طبیعی، روابط زناشویی را تحت تاثیر قرار می دهد و زوجین را مستعد اختلافات و تعارضات زناشویی می کند.

هدف: هدف پژوهش حاضر تدوین بسته آموزشی بومی کارت های ذهنیت طرحواره ای و تعیین اثربخشی آن بر تعارض زناشویی بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری دو ماهه بود؛ و جامعه آماری پژوهش حاضر 32 زوج مراجعه کننده به مراکز مشاوره بهراز، آرام، زندگی عاقلانه در شش ماهه اول سال 1399 بود که پس از غربالگری با پرسشنامه راهبردهای حل تعارض اشتراوس (1979) 18 زوجی که شرایط شرکت در پژوهش را داشتند به شیوه در دسترس انتخاب و در گروه آزمایش (8 زوج) و گروه گواه (8 زوج) به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت دوازده جلسه 90 دقیقه ای به صورت زوجی تحت مداخله بسته تدوین شده کارت های ذهنیت طرحواره ای قرار گرفتند و گروه گواه هیچ مداخله ای را دریافت نکردند. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط اندازه های مکرر تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاکی از تأثیر مداخله بسته آموزشی بومی کارت های ذهینت طرحواره ای بر نمره کل تعارض زناشویی (52/14 =F، 001/0 =P)، بعدکلامی (31/26 =F، 001/0 =P)، بعد غفلت (73/41 =F، 001/0 =P)، بعد صداقت (08/47 =F، 001/0 =P)، بعد خاتمه دادن (85/40 =F، 001/0 =P) و بعد بدرفتاری (74/12 =F، 001/0 =P) و پایداری این تأثیر در مرحله پیگیری بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد می کند که بسته آموزشی تدوین شده فلش کارت های ذهنیت طرحواره ای علاوه بر داشتن روایی، بر کاهش تعارضات زناشویی در همسران دچار تعارض زناشویی روش مناسبی است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش ذهن شفقت ورز بر بهزیستی روانشناختی و تحمل پریشانی زنان درگیر تعارض زناشویی بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان درگیر تعارض زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان بودند. نمونه آماری شامل24 نفر از زنان که به شیوه نمونه گیری هدفمند و با توجه به ملاک های ورود و خروج انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 12 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند. قبل از شروع آموزش، هر دو گروه به وسیله آزمون های تعارض زناشویی براتی و ثنایی، بهزیستی روانشناختی ریف و کیز و تحمل پریشانی سیمونز و گاهر تحت پیش آزمون قرار گرفتند. جلسات آموزش برای گروه آزمایش به صورت یک بار در هفته (۹۰ دقیقه) و به مدت هشت جلسه برگزار شد. پس از پایان جلسات از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره انجام شد. نتایج نشان داد که آموزش ذهن شفقت ورز بر افزایش بهزیستی روانشناختی (مولفه های روابط مثبت با دیگران، خودمختاری و تسلط بر محیط) و تحمل پریشانی (مولفه های تحمل و جذب) اثرگذاری معناداری داشته است(05/0p<). به طور کلی آموزش ذهن شفقت ورز می تواند باعث افزایش بهزیستی روانشناختی و تحمل پریشانی زنان درگیر تعارض زناشویی شود.

هدف: هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد با زوج درمانی شناختی-رفتاری بر تعارض زناشویی و انعطاف پذیری شناختی در زنان متأهل بود. روش پژوهش: پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و با گروه کنترل و دوره پیگیری سه ماهه بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان متأهل دارای دلزدگی زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره سطح شهر رشت در سال 1400 بود، که با روش نمونه گیری در دسترس تعداد 60 نفر انتخاب و در سه گروه مساوی 20 نفری گمارش شدند. گردآوری داده ها علاوه بر چک لیست اطلاعات جمعیت شناختی با پرسشنامه دلزدگی زناشویی، پرسشنامه تعارش زناشویی و پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی انجام شد. برای آزمودنی های گروه های آزمایش (هر دو برنامه مداخلاتی) 12 جلسه به صورت هر هفته یک جلسه یک ساعته اجرا. تحلیل داده ها علاوه بر روش های آمار توصیفی با آنالیز واریانس با اندازه گیری مکرر انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در مرحله پس آزمون بین نمره کل انعطاف پذیری شناختی و ابعاد آن در افراد سه گروه تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>P). همچنین، نتایج نشان داد در مرحله پس آزمون بین نمره تعارض زناشویی و ابعاد آن در افراد شرکت کننده در برنامه های مداخلاتی با افراد کنترل تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>P). این تفاوت در مرحله پیگیری نیز پابرجا بود (05/0>P). نتیجه گیری: نتایج آزمون تعقیبی بن فرونی نشان داد که در میزان اثربخشی دو روش زوج درمانی بر متغیرهای وابسته تفاوت معناداری وجود دارد، به این صورت که میزان تأثیر روش پذیرش و تعهد نسبت به روش شناختی-رفتاری بر تعارض زناشویی و بهبود انعطاف پذیری روانی سودمندی بیشتری داشته است.

هدف: هدف پژوهش حاضر مدل سازی تعارض زناشویی بر اساس خودمتمایزسازی و خانواده گرایی با نقش میانجی صمیمیت و بلوغ عاطفی در خانواده بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش از نوع همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری است.در این پژوهش جامعه شامل کلیه زوجین ساکن شهر تهران است. و از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد. تعداد ۱۱۰۷ نفر به پرسشنامه پاسخ دادند و از بین آنها تعداد ۲۹۵زوج( ۵۹۰ زن و شوهر) به عنوان نمونه ی پژوهش انتخاب شدند. برای اجرای پرسشنامه، نسخه آنلاین برای افرادی که برای همکاری اعلام آمادگی کردند ارسال شد ابزار گردآوری داده ها شامل: پرسشنامه تعارض زناشویی (MCQ)، پرسشنامه خود متمایز سازی (DSI)، پرسشنامه خانواده گرایی، پرسشنامه صمیمیت و پرسشنامه بلوغ عاطفی بود. در بخش آمار استنباطی برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه از تحلیل مسیر و مدل معادلات ساختاری و از نرم افزار spss و smart-pls استفاده شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد این مدل از برازش مناسب برخوردار است و بین خود متمایز سازی و تعارض زناشویی؛ بین خود متمایز سازی و بلوغ عاطفی؛ بین خانواده گرایی و بلوغ عاطفی؛ بین خانواده گرایی و تعارض زناشویی؛ بین صمیمیت و تعارض زناشویی؛ و بین بلوغ عاطفی و تعارض زناشویی رابطه معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد نقش میانجی بلوغ عاطفی در مدل معنادار بود ولی نقش میانجی صمیمیت در مدل معنادار نبود. در نتیجه می توان در مراکز درمانی و مشاوره ای در حل تعارض زناشویی این متغیر ها را در نظر گرفت.

در جامعه دینی ایران، به کارگیری مداخلات روان شناختی ایرانی−اسلامی برای زوجین دارای تعارضات زناشویی مورد غفلت قرار گرفته است؛ بر این اساس پژوهش حاضر با هدف طراحی بسته آموزشی شادکامی اسلامی و امکان سنجی آن بر ابعاد تاب آوری روانی زوجین دارای تعارض زناشویی انجام گرفت. روش پژوهش حاضر در بخش کیفی، تحلیل مضمون به روش استقرایی و در قسمت کمّی آزمایشی با طرح پیش آزمون−پس آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل زوجین دارای تعارض زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شرق تهران در شش ماهه اول سال 1399 بود. در این پژوهش تعداد 26 زوج با روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش (28 نفر) و گواه (24 نفر) جایدهی شدند. گروه آزمایش مداخله بسته آموزش شادکامی اسلامی (هشت جلسه) را در دو ماه دریافت کردند. پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه تعارض زناشویی (براتی و ثنایی، 1375) و پرسشنامه تاب آوری روانی (کانر و دیویدسون، 2003) بود. داده های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس آمیخته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بسته آموزش شادکامی اسلامی از نظر متخصصان دارای روایی محتوایی و اجرایی مناسب است؛ همچنین یافته ها بیانگر آن بود که آموزش شادکامی اسلامی بر ابعاد تاب آوری روانی زوجین دارای تعارض زناشویی مؤثر می باشد (0001/0>p) و در حالی که این مداخله تنها بر زیرمقیاس تأثیرات معنوی اثر معناداری نداشت. براساس یافته های حاصل از پژوهش حاضر، آموزش شادکامی اسلامی با بهره گیری از ایجاد ارتباط امن، حمایت کننده و همدلانه، آموزش مفهوم بخشش، توجه به پیامدهای مثبت صبر و شناسایی توانمندی و استعدادهای ذاتی زوجین در دسترسی به شادکامی می تواند به عنوان روشی کارآمد در جهت بهبود تاب آوری زوجین مورد استفاده قرار گیرد.

تعارض زناشویی آسیبی است که خانواده های مختلف ممکن است با آن درگیر باشند. این پژوهش با هدف شناسایی تجارب فرزندان نوجوان درمعرض تعارض زناشویی والدین انجام شد. روش پژوهش حاضر کاربردی و از نوع کیفی پدیدارشناسی بود . جامعه این پژوهش شامل فرزندان نوجوان درمعرض تعارض زناشویی والدین بود. نمونه گیری به صورت هدفمند انجام شد و تا مرز اشباع و نهایتا انتخاب 12 فرزند ادامه یافت و شرکت کنندگان مورد مصاحبه های نیمه ساختاریافته عمیق قرار گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش کلایزی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها، منجر به شناسایی 3 مضمون اصلی، 12 مضمون فرعی و 42 مفهوم اولیه شد. مضمون اصلی نخست، مشکلات روانشناختی شامل مضمون های فرعی احساس شکست، احساس ترس، افسردگی، مشغولیت ذهنی، احساس نادیده گرفته شدن، رفتارهای منفی نوجوانان و عدم تامین امنیت روانی بود. مضمون اصلی دوم، مشکلات تحصیلی-شغلی بود که مشتمل بر تغییرات شغلی والدین و اهمال کاری می شد و در نهایت، مسائل ارتباطی با آشنایان و دوستان چهارمین مضمون اصلی، شامل پذیرش نوجوان، احساس شرم و سرخوردگی و پنهان کاری توسط نوجوان بود. در مجموع، نتایج نشان داد نوجوانان دارای خانواده های متعارض، در معرض خطر و مشکلات روان شناختی و ارتباطی می باشد

هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه بین انتظارات والدین و تعارض زناشویی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان متوسطه دوره اول شهرستان میبد است. روش پژوهش کاربردی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دوره اول متوسطه شهرستان میبد که در سال تحصیلی 1400- 1399 مشغول به تحصیل بودند را تشکیل می دهند. از این تعداد 313 نفر به عنوان نمونه با استفاده از جدول مورگان تعیین گردید که به شیوه خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه انتظارات والدین هوج و همکاران (۱۹۹۷)، پرسشنامه تعارض زناشویی والدین براتی و ثنایی (2004) و برای سنجش پیشرفت تحصیلی معدل کل یک سال تحصیلی دانش آموزان استفاده شد. جهت تجزیه وتحلیل داده های تحقیق از آزمون رگرسیون چندگانه و همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها نشان دادند که بین انتظارات والدین با پیشرفت تحصیلی رابطه ی مثبت و معنی دار آماری وجود دارد. همچنین بین تعارض زناشویی با پیشرفت تحصیلی رابطه منفی و معنی دار آماری وجود دارد. متغیرهای انتظارات والدین و تعارض زناشویی و بیشتر ابعاد آن شامل کاهش همکاری، افزایش واکنش های هیجانی، کاهش رابطه خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان، جدا کردن امور مالی از یکدیگر و کاهش رابطه فردی با خویشاوندان خود، درمجموع 41 درصد از واریانس مربوط به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را تبیین می کند.

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت ازدواج و آمارهای رو به رشد طلاق به کارگیری روش هایی در جهت کاهش تعارضات زناشویی و افزایش رضایت زناشویی از اهمیت بالایی برخوردار است. ازاین رو پژوهش حاضر باهدف به کارگیری درمان متمرکز بر شفقت بر تعارض زناشویی زنان متقاضی طلاق، انجام شد. مواد و روش ها: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری شامل زنان دچار تعارض زناشویی متقاضی طلاق مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان در سال ۱۳۹۹ بودند. حجم نمونه پژوهش حاضر شامل ۳۰ نفر که ۱۵ نفر گروه آزمایش و ۱۵ نفر گروه گواه به طور روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به شیوه تصادفی در گروه ها گمارده شدند. کلیه مراجعه کنندگان در مرحله پیش آزمون پرسشنامه تعارضات زناشویی ثنایی (۱۳۷۹)، تکمیل کردند سپس گروه آزمایشی به مدت ۱۲ جلسه ۹۰ دقیقه ای تحت آموزش بسته درمانی مبتنی بر شفقت (گیلبرت، ۲۰۱۴)، قرار گرفتند، درحالی که بر روی گروه گواه مداخله ای صورت نگرفت. در پایان پژوهش هر دو گروه مجدداً مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های پژوهش از طریق آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که درمان مبتنی بر شفقت بر تعارض زناشویی و زیر مقیاس های آن (کاهش همکاری، رابطه جنسی، افزایش واکنش های هیجانی، افزایش جلب حمایت فرزندان، افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود و جدا کردن امور مالی از یکدیگر) را در گروه آزمایش به طور معنی داری کاهش داده است (۰۵/۰>p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان بیان داشت که درمان مبتنی بر شفقت می تواند بر کاهش تعارض زناشویی زنان متقاضی طلاق مؤثر باشد و ازاین رو می تواند به عنوان روشی در جهت کاهش طلاق بکار گرفته شود.

زمینه و هدف: زنان دارای تعارض زناشویی از تاب آوری کمتری در زندگی خود برخوردار هستند، به همین دلیل پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بسته درمانی اصالت در دنیاهای سه گانه مبتنی بر نظریه وجودی رولومی بر تاب آوری روان شناختی زنان دارای تعارض زناشویی صورت گرفت. مواد و روش ها: روش پژوهش حاضر کمی و از نوع مطالعات نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری این مطالعه شامل زنان مراجعه کننده به کلینیک های روان شناختی شهر اصفهان بودند که از بین آن ها 26 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین گردیدند. برای جمع آوری اطلاعات پرسشنامه تاب آوری کانور و دیویدسون (2003) بکار برده شد. گروه آزمایش طی 14 جلسه ۷۵ دقیقه ای بسته درمانی را دریافت کردند و در این مدت گروه گواه، هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS-24 و با روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و مجذور کای در سطح 05/0 انجام شد. یافته ها: با توجه به آزمون مجذور کای، تفاوت معناداری از لحاظ سن، تحصیلات و اشتغال بین دو گروه مشاهده نشد، همچنین نتایج پژوهش نشان داد بسته درمانی اصالت در دنیاهای سه گانه مبتنی بر نظریه وجود رولومی در افزایش نمره تاب آوری تأثیر معناداری داشته است (05/0>p). از طرفی دیگر نیز این بسته درمانی موجب افزایش معنادار نمره زیر مقیاس های شایستگی، اعتماد به غرایز، پذیرش و تأثیرات معنوی افراد گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه شده است (05/0>p). نتیجه گیری: نتایج پژوهش حکایت از تأثیر معنادار برنامه درمانی اصالت در دنیاهای سه گانه مبتنی بر نظریه وجودی رولومی بر تاب آوری در زنان دارای تعارض زناشویی دارد، بنابراین می توان از این بسته درمانی برای ارتقا تاب آوری زنان دارای تعارض زناشویی استفاده کرد.

زمینه و هدف: تعارض در زندگی زناشویی زمانی اتفاق می افتد که ع دم توافق، ناسازگاری و یا اختلافی بین زوجین وجود داش ته باش د؛ از این رو، هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی کارت های ذهنیت طرحواره ای و اثربخشی درمان پردازش شناختی بر مهارت حل مسئله در زوج های متعارض بود . ر وش پژوهش: طرح پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و شیوه انجام آن نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره منطقه 10 تهران در سال 1400 بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس تعداد 30 زوج انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تعارض زناشویی ، مقیاس حل مسئله هپنر (1982)، بسته آموزشی درمان پردازش شناختی رسیک و همکاران (2007) و بسته آموزشی کارت های ذهنیت طرحواره ای طباطبایی فر و همکاران (1401) بود که به مدت دوازده جلسه 90 دقیقه ای برای گروه های آزمایش اجرا شد. داده های به دست آمده با استفاده از واریانس اندازه مکرر تحلیل شدند . یافته ها: یا فته ها حاکی از آن است که آموزش کارت های ذهنیت طرحواره ای بر تمامی مؤلفه های حل مسئله شامل اعتماد به حل مسئله (ضریب اتا = 61/0)، سبک اجتناب-گرایش (ضریب اتا = 51/0) و مشکل شخصی (ضریب اتا = 35/0) مؤثر است. همچنین درمان پردازش شناختی نیز بر مؤلفه های فوق به ترتیب با ضریب اتای 75/0، 56/0 و 40/0 اثربخش است. اثربخشی هر دو رویکرد در مرحله پیگیری طبق آزمون تعقیبی بنفرونی پایدار بود. یافته ها نشان داد اثربخشی آموزش کارت های ذهنیت طرحواره ای نسبت به مداخله پردازش شناختی در مؤلفه های حل مسئله تاثیر پذیری بیشتری داشت(05/0> P ) . نتیجه گیری: بر اساس یافته های موجود می توان نتیجه گیری کرد که برای افزایش حل مسئله در زوج های متعارض می توان از هر دو شیوه آموزش کارت های ذهنیت طرحواره ای و درمان پردازش شناختی استفاده کرد و با توجه به بافت فرهنگی و بومی سازی کارتهای ذهنیت طرحواره ای می توان از آن در حل مسئله زوج های متعارض استفاده بیشتری نمود .

هدف: هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی مقایسه اثربخشی کارت های ذهنیت طرحواره ای و اثربخشی مشاوره مبتنی بر توانمندی بر تاب آوری در زوج های متعارض بود. روش پژوهش: طرح پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و شیوه انجام آن نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره منطقه 3 تهران در نیمه دوم سال 1400 بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس تعداد 30 زوج انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (هر کدام 10 زوج) و یک گروه کنترل (10 زوج) گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تعارض زناشویی MCQ ، مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون (2003)، بسته آموزشی کارت های ذهنیت طرحواره ای تدوین شده توسط طباطبایی فر و همکاران (1401) و مشاوره مبتنی بر توانمندی تدوین شده توسط دربانی و پارساکیا (1401) بود. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که آموزش کارت های ذهنیت طرحواره ای بر تاب آوری مؤثر بود. همچنین مشاوره مبتنی بر توانمندی نیز بر تاب آوری با مؤثر بود و اثربخشی هر دو رویکرد در مرحله پیگیری طبق آزمون تعقیبی بنفرونی پایدار بود. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد میان اثربخشی آموزش کارت های ذهنیت طرحواره ای و مشاوره مبتنی بر توانمندی بر تاب آوری تفاوت معنادار وجود ندارد و هر دو به یک میزان اثربخش هستند (05/0 > p ). نتیجه گیری: بر اساس یافته های موجود می توان نتیجه گرفت که برای افزایش تاب آوری در زوج های متعارض می توان از هر دو شیوه آموزش کارت های ذهنیت طرحواره ای و مشاوره مبتنی بر توانمندی استفاده نمود و میان این دو در تأثیر بر تاب آوری زوج های متعارض تفاوت معناداری وجود ندارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات روابط معلم- شاگرد و معلم-والدین بر پیامدهای تحصیلی (سرزندگی تحصیلی، یادگیری ادراک شده، رفتار در کلاس، شادی در کلاس، آمادگی برای ورود به دانشگاه و طرح ریزی برای فارغ التحصیلی) با نقش میانجی آگاهی فراشناختی انجام شد. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان مشغول به تحصیل دوره متوسطه دوم شهرستان بیرجند در سال تحصیلی 99 -1398 بودند. تعداد 392 نفر به همراه یکی از والدین شان به عنوان مشارکت کنندگان، پرسشنامه های ارتباط معلم- شاگرد (Murray & Zvoch, 2010)، ارتباط معلم- والدین (Vickers & Minke, 1995)، آگاهی فراشناختی (Schraw & Dennison, 1994)، سرزندگی تحصیلی (Dehghanizadeh & Chari, 2013)، خرده مقیاس یادگیری ادراک شده (Alavi, 1994 و Marks, 2000)، خرده مقیاس طرح ریزی برای فارغ التحصیل شدن پرسشنامه ملی درگیری دانش آموزی (NSSE)، آمادگی برای ورود به دانشگاه خرده مقیاس دانش آموز (Sokol, 2000) و خرده مقیاس شادی و رفتار در کلاس پرسشنامه ارزیابی ملی پیشرفت تحصیلی (Blazar & Kraft, 2015) را تکمیل نمودند. تحلیل داده ها با روش های آمار توصیفی و روش مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهایSPSS 22  و LISREL 8.8 نشان داد که مدل پیشنهادی با داده های پژوهش برازش مناسب دارد. نتایج بیانگر آن بود که روابط معلم- شاگرد و معلم-والدین تأثیر مستقیم و غیرمستقیم بر پیامدهای تحصیلی دانش آموزان دارد و آگاهی فراشناختی نقش واسطه ای بین روابط معلم- شاگرد و معلم- والدین و پیامدهای تحصیلی دانش آموزان را ایفا می کند. یافته های حاضر، علاوه بر تولید دانش نظری، کاربردهای عملی ویژه ای را جهت ارتقاء پیامدهای تحصیلی دانش آموزان در بردارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی طرحواره درمانی بر باورهای غیرمنطقی و خودتنظیمی هیجانی زنان دارای تعارض زناشویی با طرحواره های ناسازگار اولیه انجام گرفت. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان دارای تعارضات زناشویی با طرحواره های ناسازگار اولیه مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر تهران در شش ماهه پاییز و زمستان سال 1398 بود. در این پژوهش تعداد 40 زن دارای تعارضات زناشویی با طرحواره های ناسازگار اولیه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 20 زن). گروه آزمایش طرحواره درمانی را طی دو ماه در 8 جلسه 90 دقیقه ای دریافت نمودند. در گروه آزمایش 4 نفر و در گروه گواه 3 نفر ریزش وجود داشت. پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه باورهای غیرمنطقی (جونز، 1969)، پرسشنامه خودتنظیمی هیجانی (گروس و جان، 2003)، تعارض زناشویی (براتی و ثنایی، 1375) و طرحواره های ناسازگار اولیه (یانگ ، 1998) بود. داده های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که طرحواره درمانی بر باورهای غیرمنطقی و خودتنظیمی هیجانی زنان دارای تعارض زناشویی با طرحواره های ناسازگار اولیه تأثیر معنادار دارد (p<0/001). بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان چنین نتیجه گرفت که می توان از طرحواره درمانی در جهت کاهش باورهای غیرمنطقی و بهبود خودتنظیمی هیجانی زنان دارای تعارض زناشویی با طرحواره های ناسازگار اولیه بهره برد.

زمینه: تعارضات زناشویی در پنج سال نخست زندگی افزایش می یابد و به کارگیری مداخلات تأثیرگذار برای کاهش این تعارضات ضروری است. هدف: پژوهش حاضر با هدف هم سنجی تأثیر مداخلات درمان حالت روان بنه و درمان متمرکز بر هیجان بر الگوهای ارتباطی همسران تازه ازدواج کرده متعارض انجام گرفت. روش: طرح این پژوهش کاربردی، آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری همسران متعارض کمتر از شش سال ازدواج بود که در سال 1398 میان ماه های خرداد تا شهریور به مراکز مشاوره پیوند زندگی و اندیشه در شهرستان آستارا مراجعه کرده بودند. از میان آن ها 30 زوج (60 زن و شوهر) با نمونه گیری در دسترس و گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسش نامه الگوهای ارتباطی(Christensen & sullaway,1984)  و مصاحبه بالینی بود. درمان حالت روان بنه، طی 12 جلسه90 دقیقه ای و درمان متمرکز بر هیجان طی 10 جلسه120دقیقه ای اجرا گردید و پس از سه ماه پیگیری، برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیره با اندازه گیری مکرر و SPSS-24 استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که درمان حالت روان بنه، الگوی ارتباطی سازنده متقابل را به صورت پایدار افزایش داده (01/0> P) و الگوی توقع-کناره گیر را کاهش می دهد(01/0> P). درمان متمرکز بر هیجان الگوی سازنده متقابل را افزایش داده (01/0> P) و الگوی اجتناب متقابل (05/0> P) و توقع-کناره گیر(01/0> P) را کاهش می دهد. درمان حالت روان به صورت کارآمدتری الگوی سازنده متقابل را افزایش داده (01/0> P) و الگوی توقع-کناره گیر را کاهش می دهد(01/0> P) و درمان متمرکز بر هیجان در کاهش الگوی اجتناب متقابل مؤثرتر بود (01/0> P). نتیجه گیری: مداخلات درمان حالت روان بنه و درمان متمرکز بر هیجان را می توان برای بهبود الگوهای ارتباطی زوجین متعارض به کار بست.

تعارض زناشویی سرمایه روان شناختی را کاهش می دهد و روی سلامت بدنی و روانی همسران تأثیرات ناگواری می گذارد. پژوهش های قبلی نشانگر خودکارآمدی نظریه انتخاب و تحلیل ارتباط متقابل در کاهش تعارض زناشویی همسران بوده اند. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف هم سنجی تأثیر رویکرد مبتنی بر نظریه انتخاب و تحلیل ارتباط متقابل بر سرمایه های روان شناختی زوجین دارای تعارضات زناشویی بود. این پژوهش به روش آزمایشی با طرح گروه کنترل نامعادل با بیش از یک گروه آزمایش انجام شد. بدین منظور از زوجین دارای تعارضات زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره منطقه سه شهر تهران با تجربه حداقل یک سال زندگی مشترک با روش نمونه گیری در دسترس، 30 زوج (60 زن و شوهر) انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه آزمایشی 1، آزمایشی 2 و کنترل جایگزین شدند. داده ها قبل و بعد از مداخله با استفاده از پرسشنامه سرمایه های روان شناختی (Luthans, Youssef, & Avolio,  2007) گردآوری شد. تحلیل داده ها با تحلیل کوواریانس نشان داد که اجرای نظریه انتخاب و تحلیل رفتار متقابل بر مؤلفه های خودکارآمدی (01/0> P ، 15/10 =  (53 و 2)F) و امیدواری (01/0> P ، 18/14 =  (53 و 2)F) و خوش بینی (01/0> P ، 72/9 =  (53 و 2)F) سرمایه روان شناختی را در سطح 01/0 و مؤلفه تاب آوری (05/0> P ، 78/4 =  (53 و 2)F) آن را در سطح معناداری 05/0 تحت تأثیر قرار داده است. ولی تفاوت اثر متغیر مستقل بر هیچ یک از مؤلفه های سرمایه روان شناختی معنی دار نبود. یافته ها نشان داد که تفاوت اثربخشی هر دو متغیر مستقل بر مؤلفه های سرمایه روان شناختی معنی دار نبود؛ بنابراین به کارگیری هر دو روش جهت افزایش سرمایه روان شناختی زوجین متعارض به مشاورین و روان درمانگران توصیه می شود.

یکی از عوامل آسیب رسان به کیفیت زناشویی تعارض زوجین است. تعارض زناشویی سبب بروز مشکلاتی در ساختار خانواده، استحکام و عدم رضایت از زندگی و درنهایت اگر توجهی به این دو مقوله نشود سبب فروپاشی نظام خانواده می شود. ازاین جهت هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر درمان یکپارچه شده متمرکز بر شفقت و هیجان بر تعارض زناشویی زنان شهر اصفهان قرار گرفت. بدین منظور در این پژوهش که از نوع منفرد A-B-A بود از بین زنان متعارض مراجعه کننده به مراکز مشاوره (تماشا و رضوی) شهر اصفهان در سال 99 سه زن که شرایط شرکت در پژوهش را داشتند به صورت هدفمند انتخاب شد و توسط پرسشنامه تعارض (sanaii, barati & Bustani, 2009) مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از احراز تعارض زناشویی بالا و دریافت رضایت جهت شرکت در پژوهش، ایشان در طی 3 ماه، هفته ای یک بار در جلسات درمانی مبتنی بر تلفیق درمان های متمرکز بر شفقت و هیجان (محقق ساخته) به مدت 60 دقیقه به صورت انفرادی شرکت نمودند. در اثنا این پژوهش، افراد شرکت کننده به منظور تعیین خط پایه و پیشرفت درمانی قبل، حین و بعد مداخله، 12 بار به پرسشنامه مذکور پاسخ دادند. برای تحلیل نتایج از شاخص توصیفی و آمار استنباطی تحلیل دیداری استفاده شد. درصد بهبودی تعارض زناشویی سه زن در مرحله مداخله به ترتیب 30-31-33 درصد به دست آمد که حکایت از تأثیر درمان یکپارچه شده مذکور بر تعارض زناشویی زنان شرکت کننده دارد. نتایج این پژوهش نشان داد که درمان یکپارچه شده مبتنی بر شفقت و هیجان، منجر به تنظیم هیجان در یک بستر معنایی شده و کاهش تعارضات زناشویی را در پی داشته است. ازاین جهت می توان نتیجه گرفت که درمان یکپارچه شده مذکور برای کاهش تعارض زناشویی زنان متعارض مؤثر است. ازاین رو پیشنهاد می شود  برای بهبود کیفیت زندگی و کاهش تعارضات زناشویی زنان متعارض از این درمان استفاده شود.