روابط

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در دهه 1990 و استقلال کشورهای قفقاز جنوبی باعث تحولی در منطقه و سیاست های کشورهای همسایه این منطقه شد. یکی از این کشورهایی که توانست استقلال خود را از اتحادیه جماهیر شوروی به دست آورد، آذربایجان بود که به دلیل داشتن منابع انرژی فراوان به خصوص نفت و گاز دارای اهمیت به سزایی در بین کشورهای منطقه قفقاز می باشد. از همین رو ج.ا. ایران نیز با توجه به پیوندهای تاریخی، قومی،فرهنگی، مذهبی و همسایگی که با آذربایجان دارند، تلاش کرد که روابط خود را با این کشور افزایش دهد. با این حال این کشور برای به دست آوردن اهداف و منافع اش در آذربایجان و ایجاد روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و انرژی با مسائل و مشکلاتی روبه رو بوده است که ما در این مقاله در پی بررسی این مشکلات و موانع پیش پای ج.ا.ایران برآمدیم. از این رو سوال اصلی مقاله این است که « عوامل تاثیر گذار بر سیاست خارجی و دست آوردهای ایران در آذربایجان بین سال های 1991 تا 2017 کدام اند و چه تاثیری بر روابط دو کشور گذاشته است؟» به علاوه ما در این مقاله از چارچوب نظری نوواقع گرایی به بررسی سیاست خارجی ایران و عوامل موثر بر آن می پردازیم.

دراین مقدمه برای بخش ویژه اختصاص یافته به " با هم بودگی وجغرافیا" ، درمورد مسیرها وکاربردهای مختلفی که از طریق آنها " با هم بودگی" برای کاردرتحقیقات جغرافیای معاصر استفاده می شود، تأمل می کنیم. هدف از این جمع بندی، تعیین قانونی خاص برای با هم بودگی نیست ، یا اولویت بندی سنتی از تفکر در موردبا هم بودگی نسبت به دیگران، بلکه تأمل درمورد روش های چندگانه مد نظر است که درآنها با هم بودگی درمواجهه قرارمی گیرد و به عنوان توصیف کننده اخلاق و مفاهیم مورد استفاده قرار می گیرد. ما مجموعه ای ازنگرانی ها وتفاوت ها را درنحوه استفاده از این اصطلاح درتفاسیر به طورکلی ترمشخص می کنیم. اینها حول تفاوت درتفکردر مورد با هم بودگی باعث می شوند که اندیشه ای مرتبط با زمینه ی جهت گیری مشترک درترکیب تشکل های اجتماعی و مکانی شکل بگیرد. واژگان کلیدی: با هم بودگی ، روابط ، ناهمگونی ، تفاوت

فن آوری اطلاعات و ارتباطات ممکن است به صورت مفید و یا مضر برای عملکرد و رشد اعضای خانواده یا نظام خانواده در خانواده نفوذ کند؛ امّا به چه دلیل نتایج تحقیقات در بررسی تأثیر فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر روابط خانواده ها به این میزان ناسازگار هستند؟ دلایل زیادی برای این تناقض بیان شده است. یک دلیل متناقض بودن یافته های تحقیقات، مبتنی نبودن تحقیقات بر یک مدل مفهومی مناسب و اجماعی بین پژوهشگران است.بیشتر تحقیقات در مورد تأثیر فاوا بر خانواده، با مدل های مورد قبول و با متغیرهای مستقل شناخته شده انجام می شوند و غالباً از تأثیر و تأثر مسائل پیچیده انسانی، متنی، فرهنگی و فن آوری چشم پوشی می کنند. به همین دلیل به مدلی نیاز است که تأثیر فن آوری بر روابط ساختاری و روابط عاطفی خانواده را به درستی بررسی کند. این مقاله درصدد است با بررسی مطالعات انجام شده در این زمینه، مدلی روش شناسانه برای بررسی تأثیر فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر روابط خانواده را طراحی کند. مدل مفهومی تأثیر فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر خانواده، به دنبال سازماندهی ادبیات موجود، جهت دهی به تحقیقات آینده و کاربردی کردن نتایج و اطلاعات موجود است.

از جمله مسائل مهم در امر پزشکی و سلامت جامعه ایران در نیمه دوم عصر قاجار، روابط میان بیمار و پزشک بود. نوع این روابط در آن روزگار از مهم ترین اموری بود که می توانست بر چگونگی معاینه، درمان و سلامتی فردی و عمومی مردم اثرگذاری زیادی داشته باشد. در خصوص روابط میان بیمار-پزشک، تعدادی از جامعه شناسان دنیا به ارائه الگوی نظری پرداخته اند که یکی از آنان تالکوت پارسونز جامعه شناس آمریکایی است. در این مقاله با روش پژوهش توصیفی تحلیلی و با بهره وری از منابع دست اول، همچون خاطرات و سفرنامه ها به بررسی روابط میان بیماران طبقات فرادست با پزشکان اروپایی بر اساس مدل نقش محور پارسونز پرداخته می شود. سؤالات پژوهش عبارت اند از اینکه آیا بیماران طبقات فرادست در نیمه دوم عصر قاجار شرایط ایفای نقش اجتماعی بیمار را داشته اند، آیا پزشکان اروپایی در این عصر شرایط ایفای نقش اجتماعی پزشک را داشته اند. مبنای این پژوهش بر این فرضیه استوار است که در نیمه دوم عصر قاجار هم بیمار و هم پزشک می توانستند به ایفای نقش اجتماعی خود در فرایند روابط بیمار-پزشک آن گونه که پارسونز مطرح می کند، بپردازند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در نیمه دوم عصر قاجار هم بیمار طبقه فرادست و هم پزشک اروپایی می توانستند به ایفای نقش اجتماعی خود در چرخه روابط بیمار-پزشک بپردازند. اگرچه مسائلی همچون تمارض گرایی بیماران از جمله عوامل اثرگذاری بودند که می توانستند روند طبیعی روابط بیمار- پزشک در این دوره را با اختلال مواجه کنند.

روابط میان خزران و اعراب که در دوران خلیفه دوم شروع شده بود در دوران خلفای اموی نیز، اغلب با جنگ های شدید، ادامه یافت. اما در دوران عباسیان از شدت نبردهای آنان کاسته شد و مناسبات تجاری و فرهنگی نیز رونق یافت. ساختار قدرتمند دولت خزر و اتحاد آن با بیزانس مانع پیشروی اعراب در قفقاز شد.

آق قویونلوها و تیموریان تا پیش از ظهور حسن بیگ آق قویونلو، همواره مناسبات حسنه ای با یکدیگر داشتد. اعلان تبعیت قراعثمان بیگ از امیر تیمور به مناسبات دوستانه دو دولت منجر شد. در این مناسبات آق قویونلوها بیشتر به عنوان تابع حکومت تیموریان و به سان بازوی نظامی آن ها در منطقه آناتولی عمل می کردند؛ اما با قرارگیری حسن بیگ در رأس حکومت آق قویونلو، مناسبات جدیدی بین دو دولت رقم خورد و همکاری دوجانبه از تعامل به تقابل نظامی منجر گشت. مسئله اساسی این پژوهش در بررسی چرایی تغییر روند ماهیت مناسبات دو دولت تیموری و آق قویونلو در دوره حکمرانی حسن بیگ ترکمان است. این که چه مسائلی در تغییر روابط دوستانه حکومت آق قویونلوها و تیموریان و آغاز مناسبات خصمانه در دوره حسن بیگ مؤثر بوده است؟ این پژوهش به شیوه تحلیلی و توصیفی با گردآوری اطلاعات به شکل کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ظهور حاکمان مقتدری در دو حکومت مذکور، تغییر در اهداف سیاست خارجی حکومت آق قویونلوها و از بین رفتن حکومت حائل قراقویونلوها، در تغییر روابط دو حکومت نقش مؤثری داشته است.

مبسوط پیشینه و هدف: در پژوهش های پیشین با موضوع دیپلماسی شهری، به محورهایی نظیر همخوانی افزایش شمار خواهر شهرهای تهران در پیوند با سیاس ت خارجی دولت در ایران، و بررسی ﻧﻘﺶ و کﺎرکﺮد ﺷﻬﺮﻫﺎ  ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎزیﮕﺮان ﺟﺪیﺪ رواﺑﻂ ﺑ یﻦاﻟﻤﻠ ﻞ، پرداخته شده است. در هیچکدام از آنها، به بررسی رابطه نقش دیپلماسی شهری و مناسبات بین المللی شهرها پرداخته نشده است و تفاوت اصلی تحقیق حاضر با سایر پژوهش ها در آن است که شاخص هایی در خصوص میزان موفقیت نظام مدیریت شهری در دیپلماسی شهری بررسی شده است. این تحقیق از نوع کاربردی و هدف آن این است که سطح و نقش شهرداری تهران به عنوان مهم ترین و تاثیرگذارترین نهاد اجرایی محلی در پیشبرد  این مهم ارزیابی شود. مواد و روش ها: اطلاعات و داده های مورد نیاز از دو روش کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. ابتدا  در روش گردآوری اطلاعات غیر مستقیم، از منابع برای تجزیه وتحلیل داده های تحقیق، پاسخ های بدست آمده از طریق پرسشنامه با نرم افزار SPSS وارد و سپس با استفاده از آمار توصیفی و آمار استباطی، سیمایی از وضع موجود در جامعه های مورد بررسی ترسیم شده است. در مرحله بعد با روش گردآوری اطلاعات مستقیم به وسیله پرسش نامه داده های مورد نیاز از جامعه آماری، اتخاذ می شود. در پژوهش حاضر، جامعه آماری شامل افرادی مشغول کار در شهرداری تهران و یا مرتبط با شهرداری تهران است. یافته ها و بحث: یافته های حاصل از ارزیابی برنامه های اول تا سوم شهرداری تهران نشان داد که در برنامه اول به ارتقا نقش دیپلماسی شهری در سطوح مختلف نهاد و در برنامه دوم، بدون توجه و ارزیابی ارتقا و زیرساخت ها و توسعه آن در برنامه سوم به افزایش عضویت ها و تشکیل محور های گفتمانی پرداخته است. با توجه به گزارشات سالانه شهرداری تهران در خصوص عملکرد این نهاد، برنامه ریزی ها و رایزنی ها و برگزاری جلسات بیشتر با کشورهای همسایه و کم توسعه انجام شده است و تشکیلات و کمیته خاص در شهرداری برای دیپلماسی شهری وجود ندارد. در ادامه  با توجه به آزمون "t تک نمونه ای" که شاخص انزوای ژئوپلیتیکی در عدم موفقیت شهرداری تهران در ایجاد تاثیرگذاری نقش دیپلماسی شهری بر مناسبات بین المللی بیشترین تاثیر را داشته است، و همچنین دومین شاخص ما با عنوان توان مدیریت شهری در رده بعدی و در آخر شاخص وزن ژئوپلیتیکی کمترین تاثیر را  در عدم موفقیت شهرداری تهران در زمینه قید شده داشته است. نتیجه گیری: نتایج نشان دادند که برنامه های اول تا سوم شهرداری تهران به تقویت شاخص ها و توسعه زیرساخت های بین المللی و محورهای گفتمانی برای عضویت و تثبیت همکاری های بین المللی موفق نبوده است. همچنین در ادامه گزارشات این نهاد اجرایی محلی حاکی از آن است که برقراری ارتباط و رایزنی های انجام شده بیشتر با کشورهای همسایه و کم توسعه همراه بوده است . شاخص های در نظر گرفته شده هر کدام با نتایج بدست آمده در شاخص (توان مدیریت شهری) از نبود دغدغه  و تخصص کافی و عدم ارتباط رشته تحصیلی کارمندان, برای برنامه ریزی  و هدف گذاری سالانه بوده است, و شاخص (وزن ژئوپلیتیکی) با توجه به سنجش قدرت ملی کشورها, نشان می دهد هنوز هم این نهاد تمایل به برقراری ارتباط با شهر هایی که وزن پایین تری نسبت به تهران دارندو نتایج بدست آمده به ترتیب شاخص های انزوای ژئوپلیتیکی، توان مدیریت شهری و وزن ژئوپلیتیکی کشور از عوامل موثر بر عدم موفقیت شهرداری تهران در زمینه دیپلماسی شهری است.  

امروزه با مشخّص شدن اهمیّت نگرش سیستماتیک به دین، تبیین نظریه ای روشی و الگو محور برای استنباط روابط بین اجزاء نظام، امری ضروری است. این نوشتار، ضمن بررسی مهم ترین روش های موجود کشف نظام، به دنبال پاسخ به این سؤال است که چه روش مطمئنی در باب کشف روابط میان اجزاء دین وجود دارد؟ این مهمّ با روش تحلیل عقلی و استنباط از داده های نقلی صورت می گیرد و این یافته ها را برای ما مشخص می سازد که همه اجزاء دین در عین تشریعی و وحیانی بودن، در مقام تحقق نمودی خارجی دارند. عناصر دین در مقام تحقّق غایاتشان وابسته به یکدیگرند و ارتباط علّی معلولی ناگسستنی میان آن ها برقرار است. این ارتباط علّی با تحلیل عقلی و داده های نقلی قابل کشف و استنتاج است. توسعه و گسترش مرحله به مرحله این روابط از عناصر اصلی به عناصر فرعی و کشف نظام ثبوتی عناصر دین محقّق، پایه ای متقن برای کشف ساز وکار اقامه دین در مقام اثبات خواهد بود.

هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی مداخله توانمندسازی شکوفایی آنلاین بر هیجانات مثبت، روابط، معنایابی و پیشرفت دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بود. پژوهش حاضر به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل با دوره پیگیری (دوماهه) انجام شد. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1400-1401 بود که از این تعداد 50 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه شکوفایی (HFQ) سلیمانی و همکاران (2015) بود. برنامه آموزش توانمندسازی شکوفایی در 8 جلسه 90 دقیقه ای به صورت آنلاین برای گروه آزمایش اجرا شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر تحلیل شد. نتایج نشان داد آموزش توانمندسازی شکوفایی آنلاین در مرحله پس آزمون بین دو گروه در متغیرهای هیجانات مثبت، روابط، معنایابی و پیشرفت تفاوت معناداری (01/0>p) ایجاد کرد و این تفاوت در مرحله پیگیری ماندگار بود. در نهایت بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش می توان گفت مداخله توانمندسازی شکوفایی آنلاین بر متغیرهای پژوهش تأثیر مثبت داشته است.

هدف: زوجین به عنوان اعضایی از جامعه، دارای حقوق و تکالیفی هستند که رعایت آنها تضمین کننده سلامت جامعه و روابط آنهاست. خانواده مهم ترین نهاد اجتماعی است که بر پایه روابط زوجین استوار است و تنظیم این روابط و تبیین چگونگی آن از منظر فقهی و حقوقی از جهاتی واجد اهمیت است. روش پژوهش: روش کار ما در این تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای می باشد. یافته ها: در تلازم حق و تکلیف زوجین، به تفاوت هایی برخورد می کنیم که در نگاه اول، گویای تفاوت هایی است که بعضی پنداشته اند این تفاوتها نشان از نابرابری زن و مرد دارد؛ در حالیکه خلقت زن و مرد آن چنان حکیمانه است که واگذاری حقوق و تکالیف هم بنا بر ظرفیت ها و متناسب با انتظارات او از انسان و توانایی های بشر وضع گردیده است. نظام هستی، خلقت و آفرینش با یک طرح قبلی و هدف دار استوار گشته و هدف نمایی خلقت، عبودیت عارفانه انسان در برابر خداوند است. همگونی و ناهمگونی موجودات و تفاوت در ظرفیت ها و امکانات، همگی در این نقشه حکیمانه جایگاه خاص خود را پیدا کرده اند؛ بنابراین تفاوت های زوجین و به طور کلی زن و مرد، کاملاً طبیعی، هدفمند و خلاقانه است و ملاک ارزش گذاری افراد را باید در عبودیت و قبول ولایت و هدایت الهی جستجو کرد. نتیجه گیری: داشتن امتیازات منحصر به فرد در زنان و مردان نه نشانه برتری بر همدیگر است و نه نشانه نقص و عیب نسبت به همدیگر می باشد. این تفاوت ها در منابع فقهی شیعه و نظام حقوقی اسلام، بر همین اساس بیان شده است که اتفاقاً شناخت آنها می تواند در جهت استحکام خانواده، پویایی و سرزندگی آن مؤثر باشد.

شبکه های اجتماعی مجازی با روند انفجار اطلاعاتی که در پیش گرفته اند، بیشترین شباهت را به جامعه انسانی پیدا کرده و تبدیل به عامل مهم و تاثیر گذاری در روابط زوج ها شده است. هدف پژوهش حاضر شناسایی نقش فضای اجتماعی مجازی در روابط زوج های مراجعه کننده به دادگاه خانواده، خصوصاً تاثیر آن بر کارکرد خانواده و سلامت روان آنها بود. پژوهش حاضر در زمره ی پژوهش های کیفی بود و جهت تحلیل اطلاعات از سه نوع کدگزاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. جامعه آماری مطالعه ی حاضر شامل زوج های مراجعه کننده به دادگاه های خانواده بود، که به صورت هدفمند نمونه گیری شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در مطالعه ی حاضر مصاحبه ی ساختمند و نیمه ساختمند بود. از تحلیل مصاحبه های صورت گرفته ۲۰۷ کد باز به دست آمد که در این میان 8 تم اصلی برای بیان تجارب زیسته ی مصاحبه شونده ها استخراج شدند که شامل: «اعتیاد به اینترنت»، «پوشاندن خلا احساسی و ذهنی» و ... بود. ماحصل مطالعه نشان داد که فضای اجتماعی-مجازی در فرآیند جامعه پذیری و جامعه پذیری مجدد زوج ها نقش مهمی را ایفا می-کنند؛ که در کنار سایر عوامل، موجب تثبیت نگرش ها و تفکرات مختلف شده و همچنین تاثیر قابل ملاحظه ای بر سلامت روان آن ها می گذارند. ماحصل کلام می توان نتیجه گرفت استفاده بی رویه از رسانه ها به خصوص فضای مجازی اجتماعی، می تواند آغازگر آسیب های متعددی از جمله وابستگی مفرط به فناوری، جدایی و احساس تنهایی، اعتیاد اینترنتی، افسردگی و احساس بی حوصلگی، روانی، جسمی، اقتصادی و... در زوج ها شود.

هدف: اسلام دین فطرت است به همه نیازهای جسمانی و روانی انسان توجه دارد و بر نیاز جنسی نیز تأکید دارد. نگرش اسلام به غریزه جنسی، منفی نیست؛ بلکه بر ارضای درست آن تأکید شده است. پژوهشها نشان داده است که سرکوبی این غریزه یا انحراف در ارضای آن، مشکلات و بیماری های روحی و روانی و جسمی زیادی در پی دارد. یکی از اهداف این پژوهش، معرفی بحرانهای معرفتی و تأثیر آن بر گرایش جوانان به جرایم منافی عفت برای ارائه راهکارهای دینی به منظور مبارزه با آن بود. روش: در این تحقیق با روش تحلیلی- توصیفی، تلاش شد به علل گرایش جوانان به جرایم جنسی از منظر آیات قرآن و احادیث پرداخته شود. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بیشترین عامل گرایش جوانان به جرایم منافی عفت در دو برهه زمانی قبل و بعد از ازدواج، ضعف ایمان است و چنانچه شخص از ایمان کافی برخوردار باشد، سایر عوامل مانند عوامل فردی و اجتماعی، تأثیر چندانی در پیدایش این مشکل نخواهند داشت. در غیر این صورت، ضعف اخلاقی، خلأ عاطفی و ضعف فرهنگی در گرایش جوانان به جرایم منافی عفت سهیم خواهند بود.

معاشرت های دختر و پسر در دوران پیش از ازدواج، یکی از پدیده های پیچیده در جامعه کنونی است که تحت تأثیر فرهنگ و مذهب و عرف جامعه مدام در حال کنترل و محدودسازی است. در برخی موارد این روابط می تواند آسیب های زیادی به بار آورد و جوانان و جامعه را تحت تأثیرات منفی خود قرار دهد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی روابط دختر و پسر یا به بیان دیگر، بررسی نگرش به آسیب های روابط دختر و پسر در بین جوانان شهر یزد انجام گرفته است. روش مورد استفاده در این تحقیق، از نوع پیمایشی می باشد. داده ها با ابزار پرسشنامه و با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای از 246 نفر از جوانان شهر یزد گردآوری شده است. اعتبار ابزار به وسیله روش اعتبار محتوا مورد تأیید قرار گرفت و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. داده ها به کمک نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. در پژوهش حاضرآسیب های ناشی از روابط دو جنس مخالف در شش گروه آسیب های روانی- عاطفی، آسیب به زندگی مشترک آینده، آسیب های اجتماعی، تحصیلی، خانوادگی و جسمی مورد نگرش سنجی قرار گرفتند. با توجه به نتایج به دست آمده بین پایگاه اجتماعی- اقتصادی (238/0-)، سن (250/0-) و میزان تحصیلات (266/0-) نگرش به آسیب های روابط دختر و پسر رابطه ای منفی و معنادار وجود داشت. همچنین، بین نگرش به آسیب های روابط دختر و پسر به تفکیک جنس، وضعیت اشتغال و تجربه دوستی با جنس مخالف تفاوتی معنادار برقرار بود (05/0>P).