مطالب مرتبط با کلیدواژه

رفتار زیست محیطی


۱.

تحلیلی بر فرهنگ زیست محیطی مردم اصفهان و برخی از عوامل موثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فرهنگ طبیعت محیط زیست نگرش رفتار زیست محیطی آگاهی فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵۷
در تحقیق حاضر، فرهنگ زیست محیطی مردم اصفهان که با سه شاخص آگاهی زیست محیطی، نگرش زیست محیطی و رفتار زیست محیطی مشخص شده، بررسی گردیده است. جامعه آماری تحقیق جمعیت 15 سال به بالای شهر اصفهان و حجم نمونه با سطح اطمینان 95 درصد 322 نفر بوده که به شیوه ترکیبی احتمالی خوشه ای- طبقه ای انتخاب شده اند. شیوه تحقیق پیمایشی و ابزار ...
۲.

بررسی رابطه بین میزان دینداری با ارزش ها و رفتارهای زیست محیطی شهروندان (مطالعه موردی: شهر اهواز)

کلیدواژه‌ها: میزان دینداری رفتار زیست محیطی جامعه شناسی زیست محیطی ارزش های زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۴ تعداد دانلود : ۱۴۷۷
عوامل متعددی در شکل گیری رفتارهای زیست محیطی تأثیر گذار هستند. هدف از نگارش این مقاله بررسی رابطه میزان دینداری با ارزش ها و رفتارهای زیست محیطی در شهر اهواز است. بر اساس نظریات جامعه شناسان زیست محیطی، افراد با زمینه های دینی متفاوت دارای ارزش های یست محیطی متفاوتی می شوند که منجر به شکل گیری رفتارهای گوناگون در برخور با محیط زیست می شود. روش بررسی در این تحقیق، پیمایشی و ابزار سنجش پرسشنامه است. نمونه تحقیق شامل 400 نفر از ساکنان شهر اهواز است که از طریق نمونه-گیری خوشه ای انتخاب شده اند. یافته های این تحقیق نشان می دهد که بین متغیرهای سن و جنس و تحصیلات با رفتار زیست محیطی رابطه معناداری وجود دارد. ضریب همبستگی به دست آمده برای رابطه متغیرهای میزان دینداری و رفتار زیست محیطی080/0 و سطح معناداری 112/0 که نشان از این بود که بین دو متغیر رابطه معناداری وجود ندارد، اما ضریب همبستگی به دست آمده برای رابطه میزان دینداری و ارزش زیست محیطی 158/0و ارزش زیست محیطی با رفتار زیست محیطی 168/0به دست آمد که هر دو رابطه در سطح 01/0 معنادار بودند.
۳.

بررسی چگونگی مصرف منابع انرژی و پیشگیری از تولید مواد زائد در محیط: مطالعة موردی شهرستان مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: محیط زیست پایداری رفتار زیست محیطی بوم شناسی فکر زیست محیطی رویکرد متعالیه مشهد (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲۱ تعداد دانلود : ۸۸۶
انسان باعث تخریب محیط زیست شده است و محققان معتقدند تعامل انسان با محیط زیست باید مسئولانه باشد؛ البته چنین تعاملی نیز در گرو شناخت دقیق فکر و رفتار انسان است. در این راستا، 74 کارشناس کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان مشهد با «رویکرد متعالیه» و «نظام پنج دال» مطالعه شدند. بر اساس نتایج به¬دست آمده، رابطة «فکر» و «رفتار» زیست محیطی نسبتاً ضعیف بوده، تفاوتی معنی¬دار نیز با یکدیگر دارند. از آنجا که این کارشناسان راهنمای تحقق پایداری به¬شمار می¬روند، ضرورت دارد که به نحوی آنها را آموزش داد تا برای تغییر در زندگی، فکر و رفتارشان و نیز هماهنگی بین این دو مهیا شوند؛ به بررسی هر چه بیشتر اطلاعات پیرامون مسائل زیست محیطی و نگرانی¬های ناشی از آنها ترغیب شوند؛ تغییرات هر چند کوچک را از خود آغاز کنند؛ و بالاخره برای تغییرات در فکر و رفتار خود، روابط همدیگر را توسعه دهند تا بر موانع موجود بر سر راه پایداری فائق آیند.
۴.

تحلیل و بازشناسی رفتارهای زیست محیطی شهری (مطالعه موردی: شهر اصفهان، سال 1391)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دانش زیست محیطی رفتار زیست محیطی ارتباط با طبیعت نگرش زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۵ تعداد دانلود : ۹۷۳
محیط زیست شهری مانند همه محیط هایی که زندگی در آنها جریان دارد در فعالیت های انسان تاثیر گذاشته و از آن متاثر می گردد و به دلیل شمار جمعیت زیادی که در آن درگیرند این تاثیر متقابل اگر مخرب باشد فجایع زیست محیطی به بار خواهد آورد. رفتار شهروندان در برخورد با محیط زیست اطرافشان عامل مهمی در کاهش مخاطرات زیست محیطی در حیات شهری است. بدیهی است که عوامل متعددی می تواند بر یک رفتار خاص تأثیر بگذارد، اما از آنجا که بررسی تمامی عوامل در چهارچوب یک تحقیق نمی گنجد، این تحقیق به سنجش تأثیر برخی متغیرها از جمله دانش زیست محیطی، نگرش زیست محیطی، ارتباط افراد با طبیعت، سن، جنسیت، وضعیت تاهل، موقعیت اجتماعی/ اقتصادی بر رفتار زیست محیطی شهروندان پرداخته است. این پژوهش به شیوه ی پیمایشی و با توزیع پرسش نامه بین افراد نمونه ای به حجم 400 نفر در سال 1391 انجام شده است. افراد نمونه به شیوه ی سهمیه ای از جامعه آماری شهروندان بالای پانزده سال شهر اصفهان انتخاب شدند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که رفتار زیست محیطی شهروندان اصفهانی نسبت به دهه قبل رفتار هایی مسئولانه تر شده است. ارتباط افراد با طبیعت مهمترین عامل پیش بینی کننده رفتار زیست محیطی از بین دیگر عوامل مورد بررسی است. افراد مسن و زنان رفتارهایی مانند تفکیک زباله واستفاده از حمل و نقل دوستدار محیط زیست را بیشتر از مردان انجام می دهند. موقعیت اجتماعی/ اقتصادی پیش بینی کننده استفاده افراد از حمل و نقل دوستدار محیط زیست و خرید زیست محیطی است که البته رابطه اول منفی است بدین گونه که افراد با موقعیت اجتماعی/ اقتصادی بالاتر کمتر از حمل و نقل دوستدار محیط زیست استفاده می کنند. زنان از حمل و نقل دوستدار محیط زیست بیشتر استفاده می کنند و در زمینه تفکیک زباله از مبداء نیز رفتار مطلوب تری دارند.
۵.

بررسی تأثیر ارزش های زیست محیطی بر رفتار زیست محیطی(مطالعة مناطق شهری ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارومیه آموزه های دینی رفتار زیست محیطی ارزش زیست محیطی موقعیت جغرافیایی و فعالیت های اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲۰ تعداد دانلود : ۹۰۸
بشر پیوسته تعامل مداوم و پایداری با جهان طبیعی داشته است و این روند همه روزه با افزایش تقاضا از طبیعت و تخریب منابع آن همراه بوده است. با درک روزافزون اهمیت حفظ منابع طبیعی، هوشیاری افراد نیز درباب تغییر دیدگاه ها گستردگی همه جانبه ای یافت. مقالة حاضر درصدد بررسی رابطة میان ارزش زیست محیطی افراد و رفتار زیست محیطی است. ازنظر روش تحقیق این مقاله از نوع پیمایش است و ابزار به کاررفته در آن پرسش نامه است. ارزش زیست محیطی برپایة مقیاس کایزر و همکاران و رفتار زیست محیطی نیز برپایة مقیاس محقق ساخته سنجیده شده اند و داده ها با استفاده از نمونه گیری خوشه ای، از طریق پرسش نامه و از 383 نفر از ساکنان مناطق شهری ارومیه جمع آوری شدند. نتایج ضریب آلفای کرونباخ (68%) نشان داد که پرسش نامه تحقیق از روایی نسبتاً زیادی برخوردار است. نتایج تحقیق هم سو با برخی تحقیقات خارجی است و مبین وجود رابطة مثبت و معنی دار بین ارزش زیست محیطی و رفتار زیست محیطی است. بدین معناکه ارزش های زیست محیطی نزد افرادی زیاد است که میانگینِ رفتار زیست محیطی آنها نیز نمرة بالایی را به خود اختصاص داده است. نهایتاً با توجه به نتایج به دست آمده دو عامل موقعیت جغرافیایی و فعالیت های اقتصادی و آموزه های دینی در بالابودن ارزش های زیست محیطی در منطقة تحت مطالعه تحلیل شد.
۶.

تحلیلی بر رفتار زیست محیطی شهروندان اصفهان و عوامل موثر بر آن

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تحصیلات دینداری درآمد دانش زیست محیطی رفتار زیست محیطی نگرش زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای رفتاری و فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
تعداد بازدید : ۱۱۵۸ تعداد دانلود : ۵۷۰
مسأله کم آبی در چند سال گذشته و خشک شدن زاینده رود، مسائل و مشکلات زیست محیطی را برای شهروندان اصفهان بسیار ملموس و واقعی نموده است. مسائل زیست محیطی دیگر نیز مانند آلودگی هوا و تخریب منابع طبیعی اخیرا بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند. مسأله مهم در این زمینه این است که این مشکلات به چه میزان بر رفتارهای زیست محیطی افراد تاثیر می گذارند. تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل تاثیر گذار بر رفتار زیست محیطی شهروندان اصفهان صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل همه افراد 10 سال و بالاتر ساکن در شهر اصفهان است که از بین آنها با استفاده از فرمول کوکران 376 نفر به عنوان نمونه و با شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. روش تحقیق پیمایشی و ابزار اندازه گیری متغیرها پرسشنامه بود. ابزار تحقیق از اعتبار صوری برخوردار بود و آلفای کرونباخ پایایی متغیرها از آستانه 7/0 بالاتر بودند. نتایج تحقیق نشان داد که میانگین رفتار زیست محیطی پاسخگویان در حد متوسط بود و اینکه متغیر رفتار زیست محیطی با متغیرهای دینداری ( R=0/249), نگرش زیست محیطی (R=0/167)، دانش زیست محیطی (R=0/285)، درآمد ( R=-0/18)، و تحصیلات ( R=0/052) رابطه معنادار داشت ولی بین متغیرهای سن , جنسیت، تاهل و رفتار زیست محیطی رابطه ای دیده نشد.
۷.

تحلیل آسیب شناسانه رفتار زیست محیطی شهروندان با تاکید بر زباله پراکنی در میان گردشگران

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی گردشگران رفتار زیست محیطی زباله پراکنی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : ۱۱۲۶ تعداد دانلود : ۵۵۷
رفتار زیست محیطی در جامعه ما با مشکلات جدی روبروست.زباله پراکنی بعنوان یکی از مسائل اجتماعی جدی در رفتار شهروندی در جامعه ایرانی می باشد. زباله پراکنی مصداقی از بی نظمی اجتماعیشهروندان، در حوزه شهروندی محیط زیست می باشد که در فضاهای شهری و عمومی موجب تشدید مسائل مربوط به زباله شده است. بدین منظور هدف تحقیق حاضر آسیب شناسی رفتار زیست محیطی شهروندان با تاکید بر زباله پراکنی می باشد. روش تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار سنجش آن پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری شامل کلیه گردشگرانی داخلی است که در تابستان 1393 وارد استان مازندران شده اند. حجم نمونه ی آماری بر اساس فرمول کوکران تعداد 385 نفر برآورد شده است. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه به طور تصادفی در بین گردشگران کنار ساحل، پارک های جنگلی استان مازندران جمع آوری گردید. طبق یافته های بدست آمده از آزمون همبستگی پیرسون، رفتار زباله پراکنی گردشگران با عادت، گمنامی، فقدان امکانات، محیط کثیف،عدم آگاهی،ضعف کنترل هنجاری و بی مسئولیتی فرد رابطه ی مستقیم و معناداری دارد. سپس نتایج مدل آزمون نظری تحقیق بر اساس مدل سازی معادله ساختاری نشان داد که شرایط محیطی تسهیل کننده و شرایط هنجاری تسهیل کننده بطور مستقیم و غیر مستقیم بر رفتار زباله پراکنی گردشگران تاثیر دارد. عوامل ذکر شده در مجموع توانستند 35/0 درصد از تغییرات متغیر وابسته(رفتار زباله پراکنی) را مورد تبیین قرار دهند.
۸.

تأثیر مداخله ای نگرش مسؤولانه زیست محیطی بر رابطه بین دلبستگی مکانی و رفتار مسؤولانه زیست محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر تبریز رفتار زیست محیطی مدل سازی معادلات ساختاری دلبستگی مکانی نگرش زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۴ تعداد دانلود : ۶۰۲
بررسی رفتار زیست محیطی شهروندان جوامع و عوامل مؤثر بر آن، هم چنان یکی از اساسی ترین موضوعات مورد توجه جامعه شناسان در حوزه محیط زیست است. این مقاله با هدف مطالعه رابطه متغیرهای دلبستگی مکانی و نگرش مسؤولانه زیست محیطی با رفتار مسؤولانه زیست محیطی انجام شده است. تأثیر نگرش مسؤولانه زیست محیطی به عنوان متغیر واسطه به کار گرفته شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، شهروندان 15 الی 75 ساله شهر تبریز و حجم نمونه آماری 456 نفر است که به شیوه پیمایش و روش نمونه گیری خوشه ای، با استفاده از ابزار پرسشنامه بررسی شده اند. اعتبار ابزار با تکنیک تحلیل عاملی و محاسبه KMO و پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ بررسی شده است. یافته ها حاکی از آن است که دلبستگی شهروندان تبریز به محیط اجتماعی و کالبد طبیعی شهر برابر با 44/4 (74 درصد مقیاس تعریف شده) است؛ میانگین نمرات رفتار مسؤولانه زیست محیطی برابر با 47/4 بوده که کمتر از میانگین نمرات نگرش مسؤولانه زیست محیطی با مقدار 55/4 است. نتایج به دست آمده از مدل سازی معادلات ساختاری نشان می دهد که متغیر نگرش زیست محیطی به صورت مستقیم با ضریب مسیر 224/0 بر رفتار مسؤولانه زیست محیطی تأثیر داشته و متغیر دلبستگی مکانی نیز با ضریب مسیر 53/0 بر رفتار زیست محیطی مؤثر است؛ متغیر دلبستگی مکانی نیز با ضریب مسیر 23/0 بر رفتار مسؤولانه زیست محیطی تأثیر می گذارد. از طرفی دلبستگی مکانی با تأثیر بر نگرش مسؤولانه زیست محیطی با ضریب مسیر 68/0، به طور غیرمستقیم بر رفتار مسؤولانه زیست محیطی مؤثر است.
۹.

تحلیل جامعه شناختی نقش عوامل فرهنگی بر رفتارهای زیست محیطی شهری مورد مطالعه (شهروندان شهر کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کرمانشاه آگاهی زیست محیطی رفتار زیست محیطی ارزش محیط زیستی باور زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : ۲۳۱۱ تعداد دانلود : ۶۵۶۱
در قرن حاضر، رفتارهای زیست محیطی به عنوان یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین عوامل بر محیط زیست مورد توجه بسیاری از جامعه شناسان محیط زیست قرار گرفته است. رفتارهای زیست محیطی ضمن اینکه بر بیشتر مسائل و تهدیدهای زیست محیطی تأثیر می گذارند خود نیز از عواملی تاثیر می پذیرند. پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان تأثیر عوامل فرهنگی بر رفتارهای زیست محیطی مسئولانه انجام گرفته است. چارچوب نظری تحقیق، نظریه کنش معقولانه آیزن و فیش بین، مدل فیتکائو و کسل و مدل اوالندر و توجرسون است. جامعه ی آماری شامل شهروندان بالای 15 سال شهرکرمانشاه بوده که بر طبق فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 410 نفر به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شده اند. این تحقیق با رویکرد کمی و با روش پیمایش انجام شده و ابزار گرداوری داده، پرسشنامه بوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که میانگین رفتارهای زیست محیطی شهروندان متوسط رو به بالا (1/3 ) است و بین متغیرهای ارزش، باور و آگاهیهای زیست محیطی با رفتار زیست محیطی رابطه ی معنا داری وجود دارد در حالی که متغیر تحصیلات با آن رابطه نداشت. همچنین رفتارهای زیست محیطی برحسب جنسیت، تاهل و گروه های سنی متفاوت است. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان می دهد متغیرهای مستقل تحقیق13/0 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کنند. در یک نتیجه ی کلی می توان گفت که عوامل فرهنگی در واقع می توانند پیش بینی کننده ی سیاست های ترویج رفتارهای زیست محیطی مسئولانه باشند.
۱۰.

بررسی جامعه شناختی وضعیت فرهنگ زیست محیطی در شهر اهواز(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: آگاهی زیست محیطی رفتار زیست محیطی ارزش زیست محیطی فرهنگ زیست محیطی هنجار زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
تعداد بازدید : ۱۲۶۸ تعداد دانلود : ۹۱۷
در این مقاله سعی بر آن شده تا ضمن بررسی مفهوم فرهنگ زیست محیطی و ابعاد آن، به بررسی وضعیت فرهنگ زیست محیطی شهروندان شهر اهواز پرداخته شود. روش تحقیق، پیمایشی و با ابزار پرسشنامه اطلاعات لازم جمع آوری شده است. نمونه تحقیق شامل 400 نفر از ساکنان شهر اهواز است که از طریق نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. یافته های این تحقیق نشان می دهد که بین متغیرهای سن و جنس و تحصیلات با فرهنگ زیست محیطی رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین میانگین نمره فرهنگ زیست محیطی شهروندان از حداکثر نمره که 175 بوده است 13/102 بدست آمد که وضعیت متوسطی را نشان می دهد. میانگین نمره شهروندان اهوازی در ارتباط با هر کدام از ابعاد فرهنگ زیست محیطی بدین صورت بدست آمد: میانگین نمره ارزش زیست محیطی از حداکثر نمره که30 بوده است 04/18، میانگین نمره آگاهی زیست محیطی از حداکثر نمره که 30بوده است 41/16، میانگین نمره هنجار زیست محیطی از حداکثر نمره که 35 بوده است 89/20 میانگین نمره رفتار زیست محیطی حداکثر نمره که 80 بوده است 84/46 بدست آمد. بر اساس یافته های تحقیق پیشنهاد می شود جهت بهبود وضعیت فرهنگ زیست محیطی عوامل اجتماعی موثر بر آن تقویت شوند.
۱۱.

بررسی نقش فرهنگ زیست محیطی شهروندان اصفهان در تفکیک زباله های خانگی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تفکیک زباله رفتار زیست محیطی هنجارهای زیست محیطی فرهنگ زیست محیطی مسئولیت زیست محیطی ارزش های زیست محیطی و آگاهی زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی کاربردی انسانشناسی شهری
تعداد بازدید : ۱۲۸۱ تعداد دانلود : ۶۵۳
تفکیک زباله یکی از مهمترین شاخص های زیست محیطی در جهان معاصر است. شهروندان به واسطه تفکیک زبان اقدام شایسته ای در قبال محیط زیست انجام می دهند. با این کار حجم زباله تولیدی کمتر شده و همچنین با مصرف مجدد برخی مواد مانند، کاغذ، چوب، شیشه و آهن می توان از میزان مصرف آنها کاست. از این رو این پژوهش با هدف بررسی نقش فرهنگ زیست محیطی شهروندان اصفهان در تفکیک زباله های خانگی به روش کمی انجام شده است. تحلیل های آماری این پژوهش به کمک دو نرم افزار Spss و Amos انجام شده است. فرهنگ زیست محیطی شهروندان در 5 بعد رفتار زیست محیطی، مسئولیت زیست محیطی، هنجارهای زیست محیطی، ارزش های زیست محیطی و آگاهی زیست محیطی با سوالاتی محقق ساخته تعریف شده و در میان 384 نفر از شهروندان توزیع و جمع آوری شده است. همچنین تفکیک زباله های خانگی نیز از نظر پاسخگویان با 5 سوال تعریف شده است و ضریب 86/0 آلفای کرونباخ نشان از روایی بالای پرسشنامه این پژوهش دارد. نتایج پژوهش نشان داد که فرهنگ زیست محیطی شهروندان جایگاه مناسبی ندارد و همچنین فرهنگ زیست محیطی شهروندان همبستگی معکوسی با میزان تفکیک زباله های خانگی دارد و هرچقدر که فرهنگ زیست محیطی شهروندان بالا باشد به تبع آن از میزان تفکیک نیز افزایش خواهد یافت. در کل 5 متغیر رفتار زیست محیطی، مسئولیت زیست محیطی، هنجارهای زیست محیطی، ارزش های زیست محیطی و آگاهی زیست محیطی توانسته اند 61/0 از کل تغییرات تفکیک زباله شهر اصفهان را تبیین کنند.
۱۲.

بررسی رابطه جنسیت با شهروندی زیست محیطی(مطالعه موردی مناطق3، 11 و 19تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جنسیت محیط زیست شهروندی رفتار زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی زیستی محیط شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی جنسیت
تعداد بازدید : ۱۱۱۴ تعداد دانلود : ۵۲۹
پژوهش حاضر به بررسی رابطه جنسیت با شهروندی زیست محیطی در بین سه منطقه(3-11-19) شهر تهران می پردازد. پژوهش حاضر با روش پیمایش انجام شده است و جمیعت آماری تحقیق شهروندان 18 تا60 سال ساکن شهر تهران و  نمونه تحقیق 384 نفر و ابزار این پژوهش پرسشنامه می باشد. یافته های به دست آمده نشان می دهند که زنان از نظر زیست محیطی نسبت به مردان آگاه ترند و بیشتر در فعالیت های حفاظت از محیط زیست از قبیل خرید آگاهانه کالاهای سازگار با محیط زیست، عدم ریختن آشغال در محیط و... درگیر هستند و به عبارتی میزان شهروندی زیست محیطی زنان بالاتر از مردان است، همچنین در بین سه منطقه تهران (3، 11،19)، شهروندی زیست محیطی منطقه سه از همه بالاتر بوده که در این منطقه هم زنان نسبت به مردان ارتباط بهتری با زیست محیط داشته اند
۱۳.

تأملی جامعه شناختی در باب مناسبات دانش، نگرش و رفتارهای زیست محیطی (مطالعه دانشجویان دانشگاه تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دانش زیست محیطی رفتار زیست محیطی نگرش زیست محیطی ارزش زیست محیطی جامعه شناسی محیط زیست

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی زیستی
تعداد بازدید : ۱۵۳۱ تعداد دانلود : ۱۲۶۵
فراوانی مسائل زیست محیطی در سال های اخیر، توجه و حساسیت اندیشمندان حوزه های مختلف، به ویژه جامعه شناسان، را به این موضوعات برانگیخته است. جامعه شناسان تحلیل و تبیین مسائل زیست محیطی را نیازمند مطالعات جامعه شناختی و راه حل های اجتماعی می دانند. از این رو، این مقاله از دیدگاه جامعه شناسی محیط زیست تأملی در باب مناسبات دانش، نگرش و رفتارهای زیست محیطی دارد و از سویی وضعیت این سه متغیر را بر حسب گروه ها و دوره های تحصیلی دانشجویان بررسی کرده است. سازگار با پارادایم جدید زیست محیطی و پیشینه مطالعاتی، یافته های این مطالعه از تأثیر دانش و نگرش بر رفتارهای زیست محیطی حکایت دارد. همچنین، دانشجویانی که گروه تحصیلی شان ارتباط بیشتری با موضوع محیط زیست دارد (علوم کشاورزی و علوم پایه) به لحاظ هر سه متغیر وضعیت بهتر و سطح بالاتری نسبت به دانشجویان گروه های دیگر تحصیلی دارند. به علاوه، افزایش سطح تحصیلات ارتقا دهنده سطح دانش، نگرش و رفتارهای زیست محیطی دانشجویان است. در مجموع، نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد که متغیرهای بررسی شده 20 درصد از واریانس رفتار زیست محیطی را تبیین می کنند.
۱۴.

اثرگذاری آموزش محیط زیست شهری بر ارزش گذاری و رفتار زیست محیطی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی ناحیه 5 استان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اثرگذاری رفتار زیست محیطی آموزش محیط زیست شهری ارزش گذاری زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۷ تعداد دانلود : ۳۹۹
هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان اثرگذاری آموزش محیط زیست شهری بر ارزش گذای و رفتار زیست محیطی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی ناحیه 5 استان اصفهان است. نوع تحقیق مطرح شده بر اساس اهداف از نوع تحقیقات کاربردی می باشد. روش تحقیق حاضر نیمه تجربی یا طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل است. برای دستیابی به هدف پژوهش، از بین مدارس راهنمایی ناحیه 5 استان اصفهان به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای، دو کلاس 25 نفره در دو مدرسه راهنمایی، یکی به عنوان گروه کنترل و دیگری به عنوان گروه آزمایش انتخاب شدند. و سپس به مدت ده جلسه آموزشی (هر جلسه به مدت 75 دقیقه)، گروه آزمایش تحت آموزش محیط زیست شهری قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که، آموزش های محیط زیست شهری بر رفتار دانش آموزان در گروه آزمایش در سه مبحث حفاظت فضای سبز، مدیریت زباله های شهری و مدیریت مصرف انرژی به طور مشهودی تأثیرگذار است. همچنین آموزش های محیط زیست شهری بر ارزش گذاری دانش آموزان در گروه ازمایش در دو مبحث حفاظت فضای سبز و مدیریت مصرف انرژی به طور مشهودی تأثیرگذار است. و بر روی ارزش گذاری دانش آموزان گروه آزمایش در زمینه مدیریت زباله های شهری بی تأثیر است.
۱۵.

تأثیر سرمایه اجتماعی بر رفتار زیست محیطی روستاییان شهرستان مریوان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی روستاییان شهرستان مریوان رفتار زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۱ تعداد دانلود : ۵۰۴
رفتارهای فردی و جمعی افراد جامعه بر روی محیط زیست و مشکلات آن تأثیرگذار است. شناسایی تأثیر سرمایه اجتماعی روستاییان بر رفتارهای زیست محیطی آنها می تواند کمک مهمی به برنامه ریزان حوزه حفاظت از محیط زیست روستاها فراهم کند. پژوهش توصیفی همبستگی حاضر با هدف بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رفتار زیست محیطی روستاییان انجام شد. جامعه آماری، کلیه خانوارهای روستایی شهرستان مریوان بودند (11228N= ) که با استفاده از فرمول کوکران 250 نفر به عنوان نمونه محاسبه و از طریق روش نمونه گیری چندمرحله ای تصادفی انتخاب و مطالعه شدند. داده های تحقیق با استفاده از نرم افزار 20 SPSS و آزمون های تحلیل همبستگی و رگرسیون گام به گام تحلیل شدند و نتایج نشان داد که 8/82 درصد روستاییان در حد متوسطی رفتار حفاظت محیط زیستی را دارا هستند. سطح اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی از دید اکثریت روستاییان موردمطالعه (به ترتیب 6/65، 4/62 و 98 درصد) در حد متوسط بود. تحلیل همبستگی نشان داد که بین هر سه مؤلفه سرمایه اجتماعی و رفتارهای زیست محیطی روستاییان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. تحلیل رگرسیون چندگانه گام به گام نیز نشان داد که چهار متغیر سطح تحصیلات، مشارکت اجتماعی، سن و انسجام اجتماعی 7/37 درصد واریانس سطح رفتارهای حفظ محیط زیستی روستاییان را  تبیین می کنند.
۱۶.

بررسی رابطه پایگاه اقتصادی- اجتماعی و احساس مسئولیت اجتماعی با رفتار محیطزیستی (مورد مطالعه: ساکنان نورآباد ممسنی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: پایگاه اقتصادی - اجتماعی نورآباد ممسنی احساس مسئولیت اجتماعی رفتار زیست محیطی نگرش زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۶ تعداد دانلود : ۴۱۱
با توجه به اینکه مشکلات زیست محیطی روز به روز در حال افزایش است، حفظ محیط زیست نیازمند رفتار زیست محیطی مناسب می باشد. این مقاله به بررسی رفتار زیست محیطی شهروندان ساکن نورآباد ممسنی و رابطه آن با پایگاه اقتصادی و اجتماعی و احساس مسئولیت اجتماعی پرداخته است. جامعه آماری افراد 15 سال و بالاتر شهر نورآباد بوده اند که با استفاده از جدول لین تعداد 400 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی از نوع طبقه ای چندمرحله ای نمونه ها انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه ساختمند بود که با استفاده از مقیاس نگرش به محیط زیست به کار گرفته شده توسط صالحی عمران و آقامحمدی(1387)، مقیاس احساس مسئولیت اجتماعی به کار گرفته شده توسط حقیقتیان و امیدی(1387) و رفتار زیست محیطی به کار گرفته شده توسط نواح و فروتن کیا (1390) تدوین گردید. یافته های تحقیق نشان داد که متغیر وابسته (رفتار محیطزیستی) با متغیرهای احساس مسئولیت اجتماعی و نگرش زیست محیطی در سطح 99 درصد و با متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی در سطح 95 درصد رابطه مستقیم و معناداری دارد. نتیجه اینکه باورداشت ها و نگرش های افراد که نشانگر شرایط اجتماعی شدن آنها می باشد، نقش مهمی در رفتارهای زیست محیطی دارند.
۱۷.

بررسی تأثیر نگرش محیط زیستی بر رفتارهای محیط زیستی (موردمطالعه : ساکنان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارتباط با طبیعت فعالیت اجتماعی رفتار زیست محیطی شهروندان تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶ تعداد دانلود : ۵۲۸
هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین طبیعت و فعالیت اجتماعی و ارتباط آن با رفتارهای زیست محیطی می باشد. رقابت در توسعه ی اقتصادی، کشورهای جهان را بر آن داشته است تا بدون در نظر گرفتن محیط زیست از پیشرفت های علمی و فنی که بعد از جنگ جهانی دوم در ملل صنعتی حاصل شد، نهایت بهره برداری را داشته باشند. اشتهای سیری ناپذیر انسان ها و رقابت بی پایان آنها در مالکیت و بهره وری از منابع طبیعی و حس سودجویی و فزون طلبی سرمایه داران و تولیدکنندگان ِ بزرگ روز به روز بر معضلات و تخریب محیط زیست افزوده است. در این میان مسأله محیط زیست مورد توجه بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است. این پژوهش با روش پیمایش و از طریق ابزار پرسشنامه انجام شده و تحلیل آن از طریق نرم افزار "آموس" صورت گرفته است. جامعه آماری کلیه شهروندان تهرانی و نمونه آماری، 384 نفر بوده که بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین متغیر ارتباط با طبیعت با رفتار زیست محیطی و فعالیت اجتماعی با رفتار زیست محیطی رابطه معنادار وجود دارد. نتایج معادلات ساختاری نشان می دهد که شاخص ریشه میانگین برابر 07/0، نسبت کای اسکوئر به درجه آزادی برابر 19/2، مقدار نسبی واریانس و کواریانس برابر 90/0 و شاخص برازش تطبیقی برابر 91/0 نشانه بررسی فعالیت اجتماعی بر رفتار زیست محیطی شهروندان تهرانی است. هم چنین شاخص برازش مقتصد نیز در این مطالعه برابر 92/0 می باشد که نشان می دهد مقدار قابل قبول است.
۱۸.

سرمایه فرهنگی و رفتارهای زیست محیطی خانواده های تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رفتار زیست محیطی سرمایه فرهنگی سرمایه های فرهنگی تجسدیافته عینیت یافته و نهادینه شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۵ تعداد دانلود : ۳۹۲
بحران های زیست محیطی از جمله تولید حجم عظیمی از پسماندها در کلان شهرها، امروزه به یک مسئله جدی تبدل شده اند. پژوهش حاضر نیز در همین زمینه و با به کارگیری نظریه سرمایه فرهنگی بوردیو، به بررسی نقش سرمایه فرهنگی خانواده های تهرانی در رفتار زیست محیطی آنها پرداخته است. روش تحقیق، پیمایش و حجم نمونه شامل ۳۸۴ خانواده ساکن در مناطق ۱۱ و ۲۰ شهر تهران بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب شده اند. یافته ها نشان داد که بین سرمایه فرهنگی خانواده ها و رفتار زیست محیطی آنان رابطه مستقیمی وجود دارد، اما در رابطه با خُرده مقیاس های سرمایه فرهنگی، سرمایه فرهنگی عینیت یافته و تجسدیافته اثر مستقیمی روی رفتارهای زیست محیطی خانواده ها دارند و سرمایه فرهنگی نهادینه شده فاقد اثر مستقیم است. در مجموع، سرمایه فرهنگی عینیت یافته، سرمایه فرهنگی تجسم یافته، سرمایه فرهنگی نهادینه شده، سن و مدت اقامت در محله به ترتیب بیشترین تأثیر را روی رفتارهای زیست محیطی خانواده ها داشتند. براساس یافته ها، به ویژه عدم تأثیر مستقیم تحصیلات بر بهبود رفتار زیست محیطی، می توان استدلال نمود که به امر آموزش محیط زیست به صورت رسمی در ایران توجهی نشده و نظام آموزشی در امر آموزش محیط زیست و نهادینه کردن آن در افراد و خانواده ها موفق نبوده است.
۱۹.

بررسی رابطه بین عوامل جامعه شناختی و رفتار زیست محیطی شهروندان شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رفتار زیست محیطی دانش زیست محیطی ارزش زیست محیطی آگاهی زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۸ تعداد دانلود : ۶۲۷
هدف این مطالعه، بررسی رابطه بین عوامل جامعه شناختی و رفتار زیست محیطی شهروندان شهر شیراز است و در آن از الگوی رفتار زیست محیطی کالموس و اجی من (2002) به منزله چارچوب نظری استفاده شده است. روش پژوهش، پیمایش و جمعیت آماری شامل همه افراد بالای 15 سال در 11 منطقه شهر شیراز است که براساس فرمول کوکران حجم کل نمونه 384 نفر محاسبه شده است. نمونه های آماری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به دست آمده اند و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه بوده است. طبق نتایج به دست آمده، 8/60 درصد از افراد نمونه رفتار زیست محیطی متوسط، 3/20 درصد پایین و 1/6 درصد بالا داشته اند. در سطح روابط دومتغیره، یافته ها نشان می دهند بین عوامل جامعه شناختی سن، آگاهی زیست محیطی، دانش زیست محیطی، پیوند عاطفی با محیط زیست، نگرش زیست محیطی، مرکز کنترل، ارزش زیست محیطی، اولویت، مسئولیت و انگیزه و بین عوامل زمینه ای شامل جنسیت، وضعیت اشتغال و میزان درآمد با رفتار زیست محیطی رابطه معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره نشان می دهند متغیرهای مستقل آگاهی زیست محیطی، پیوند عاطفی با محیط زیست، جنسیت، سن، درآمد و مرکز کنترل، 7/41 درصد متغیر وابسته رفتار زیست محیطی را تبیین می کنند.
۲۰.

شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر رفتار سبز کارکنان با تکنیک DANP(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رفتار زیست محیطی رفتار سبز کارکنان دلفی فازی تکنیک DANP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱۱ تعداد دانلود : ۶۸۸
امروزه به منظور کاهش اثرات زیانبار سازمان ها، فشارهای روزافزونی برای استقرار نظام مدیریت سبز وجود دارد. یک نظام مدیریت سبز درصورتی موفق عمل خواهد کرد که نقش حیاتی رفتارهای انسانی در فرایندهای "سبز" را نادیده نگرفته و در تقویت چنین رفتارهای زیست محیطی همت گمارد. این پژوهش با هدف شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر رفتار سبز کارکنان به منظور معرفی عوامل مؤثر در تقویت رفتارهای زیست محیطی در محیط کار صورت گرفت. پژوهش حاضر ازجهت هدف کاربردی و ازحیث گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل مدیران ارشد صنعت ICT با سابقه فعالیت در حوزه منابع انسانی بود. با بررسی ادبیات رفتار سبز کارکنان و با به کارگیری نظر خبرگان با استفاده از تکنیک دلفی فازی در غربالگری عوامل، 15عامل مؤثر بر رفتار سبز کارکنان شناسایی و در 4 گروه عوامل هنجاری [ارزشی]، عوامل اطلاعاتی، عوامل مدیریتی و حمایتی و عوامل محیطی دسته بندی شد. درنهایت این عوامل با استفاده از تکنیک DANP رتبه بندی شدند. نتایج نشان داد عوامل مدیریتی و حمایتی با وزن 0.3569، عوامل هنجاری [ارزشی] با وزن 0.2481، عوامل اطلاعاتی با وزن 0.1989 و عوامل محیطی با وزن 0.1961 رتبه اول تا چهارم را کسب کرده اند.