نظام اجتماعی

هدف: پژوهش حاضر به دنبال دستیابی به مدل تحلیلی شکل گیری هویت اجتماعی جوانان بود. مسئله اصلی پژوهش که در نمونه 445 نفری انتخاب شده با روش احتمالی طبقه ای از دانشجویان دانشگاه تهران بررسی شده است، این بود که آیا ضعف کارکردی نظام اجتماعی در جامعه، بر میزان پایین شکل گیری هویت اجتماعی جوانان دانشجو اثرگذار بوده است؟ روش: روش پژوهش، پیمایشی و کمّی بود که علاوه بر استفاده از روش اعتبار سازه ای(تحلیل عامل و پیش آزمون) از روشهای کیفی اعتبار محتوایی و مصاحبه به همراه پرسشنامه نیز بهره برده است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته تبلت-محور با روایی و پایایی تأییدشده با آلفای کرونباخ بوده و داده ها با آزمونهای تی تک نمونه ای و فریدمن تجزیه وتحلیل شده است. یافته ها: میزان پایین شکل گیری هویت اجتماعی جوانان دانشجو نسبت به نظام اجتماعی، در اثر ضعف تأثیرات کارکردی نظام اجتماعی در برساخت هویت اجتماعی بوده است. نتیجه گیری: نتیجه پژوهش، منجر به ارائه مدل کاربردی شکل گیری هویت اجتماعی تحت تأثیرات کارکردی نظام اجتماعی به همراه شاخصهای سنجش و آزمون میدانی آن و تأیید فرضیه اصلی شد.

جنبش قرامطه یکی از جنبش های پرشور و دامنه دار ضد فئودالی بوده است که در نیمه دوم قرن سوم هجری در عراق و خوزستان و سوریه به وجود آمد و در ادامه موجبات تشکیل دولت قرامطه بحرین را درعربستان شرقی، لحساء و بحرین فراهم آورد. دولت قرامطه بحرین پایگاهی مهم برای عملیات نظامی و تبلیغی بر علیه دستگاه خلافت عباسی و چالشی عظیم برای آنان بود. قرامطه به لحاظ اجتماعی دارای ویژگی هایی بودند که موجب جذب توده مردم فقیر که از ظلم و ستم عباسیان به ستوه آمده بودند، می شد. مهم ترین ویژگی جنبش قرامطه در برنامه و سازمان اجتماعی آن بود که موجب گرایش طبقات پایین جامعه به ویژه کشاورزان و پیشه وران و نهایتاً ایجاد جامعه ای سازمان یافته بر مبنای اصول اشتراکی گردید.

یکی از واجبات مسلّم که در فقه در سطح یک قاعده ی عام همواره و در ابواب مختلف مورد توجه و استناد فقها قرار گرفته، وجوب حفظ نظام عام اجتماعی است. حفظ نظام سیاسی نیز افزون بر ادلّه ویژه ای که دارد، تا آنجا که در راستای حفظ نظام اجتماعی است، مشمول ادلّه آن است. در بحث از حکم حفظ نظام سیاسی، یکی از مسائل محوری و مهم، بررسی نسبت وجوب حفظ آن با اصل مشروعیت و میزان آن است. در این مقاله که با روش اجتهادی بر اساس منابع و ادله فقهی تدوین شده است  یک پرسش وجود دارد که آیا وجوب حفظ نظام سیاسی بر پایه ادلّه خود، مقیّد به مشروع بودن نظام است یا نه؟ و پرسش دیگر این که با توجه به تعریفی که از مشروعیت در نظام سیاسی از نگاه فقهی وجود دارد، آیا این مشروعیت عنصری بسیط و مطلق است که تنها در یک وضع و شرایط تحقّق می یابد یا امری نسبی است و از همین رو، حکم حفظ نظام سیاسی _ بسته به شرایط مختلف _ متفاوت می شود؟ چگونگی پاسخ به این دو پرسش مهم نقش تعیین کننده ای در تعیین نوع مناسبات انسان مسلمان با نظام های سیاسی در جوامع اسلامی، دارد. آن چه در این مقاله آمده در راستای پاسخ به این دو پرسش کلی است که پس از شناخت برخی مفاهیم کلیدی بحث، در دو محور اصلی سامان یافته است.

جامعه پذیری حجاب در جامعه اسلامی، به عنوان باور، ارزش و هنجار فرهنگی در نظام اجتماعی قرآن؛ نگاه جدید به پدیده حجاب است. در این مقاله که روش تحقیق آن کیفی، اسناد کتابخانه ایی و تفسیر موضوعی می باشد، به عناصرجامعه پذیری حجاب پرداخته شده است. در روش جامعه پذیری حجاب، با بهره گیری از روش الگوگیری از گروه مرجع، اهل بیت پیامبر9 به عنوان گروه مرجع، معرفی شده است؛ محور بحث در محتوای جامعه پذیری حجاب، فرهنگ قرآنی حجاب در باور، ارزش و هنجار، می باشد. به عوامل جامعه پذیری مانند، خانواده، گروه دوستان، آموزش و پرورش، و رسانه های جمعی اشاره شده و مواردی از آیات قرآن که به گونه ای مستقیم و یا از عموم آیات با بحث حجاب مرتبط بوده استفاده و تحلیل شده اند؛ این آیات با استفاده از روش تفسیری و جامعه شناسی، توصیف و تحلیل شده اند؛ نتیجه این تحقیق اینکه، جامعه پذیری حجاب در تحلیل از نظام اجتماعی مبتنی برنظام توحیدی قرآن در عناصر جامعه پذیری (روش، محتوا و عوامل) آموزه های ویژه ای دارد.

تزاحم میان خواست اکثریت و اقلیت در نظام اسلامی، گاهی در لایه های بنیادین اجتماعی و گاهی در غیر آن متصور است؛ چنانچه این تزاحم در لایه های بنیادین قرار بگیرد، نظیر آن که چالش بر سرِ اصل نظام اسلامی باشد. در این صورت، رهبری و نظام اسلامی باید از خود، مقاومت نشان بدهند؛ خواه اکثریت در برابر آن باشند یا اقلیت. لکن تزاحم در مسائل کلان، چنانچه به سطوح اصلی و بنیادین بینجامد باز هم نباید نظام، عقب نشینی کند. امّا اگر این نوع تعارض ها به اصل نظام و قوانین الهی خدشه وارد نمی کند، باید در برابر آنها انعطاف نشان داده شود. تزاحم در لایه های خرد و کلان و مسائل بنیادین میان گروه ها، احزاب، شوراها و بالأخره میان اقلیت و اکثریت تصور دارد. این تحقیق درصدد است برخی از راه حل های فقهی چالش های یادشده را تنها در حوزه بنیادین بررسی و ارائه نماید.

توانمندی حکومت و نظام اجتماعی از دغدغه های مهمی است که همواره مورد توجه نظام های سیاسی و حکومتی است. عوامل مختلفی می توانند در بقا و تداوم، پویایی و توانمندسازی حکومت و نظام اجتماعی نقش داشته باشند. انسجام درونی، نظم و امنیت از مهمترین عوامل توانمندی حکومت و نظام اجتماعی بشمار می روند. اندیشه مهدویت در پویایی و توانمندی حکومت بخصوص در ساحات انسجام و همبستگی و نظم و امنیت، نقش مهمی می تواند داشته باشد و کارکرد در این حوزه ها از کارکردهای مهم این اندیشه به حساب می آید؛ زیرا باور به اندیشه مهدویت می تواند مردم را حول محور خود جمع کند و برای تحقق هدفی مشخص، آنان را بصورت یک واحد یکپارچه درمی آورد و به آنان هویت واحد می دهد و به دنبال آن قدرت اجتماعی را تقویت می نماید و ارتباط اجتماعی را تحکیم می بخشد و در نتیجه زمینه های امنیت و نظم اجتماعی را فراهم می آورد. در این تحقیق، به هدف نشان دادن کارکرد اندیشه مهدویت در ساحت حکومت و نظام اجتماعی عصر غیبت و نشان دادن راهکارهای اندیشه مهدویت در تقویت و تحکیم حکومت و نظام اجتماعی، بحث و گفتگو شده است. مهمترین یافته های این تحقیق تبیین راهکارهای اندیشه مهدویت در ساحت های انسجام و همبستگی و نظم و امنیت اجتماعی و تحکیم روابط اجتماعی است. مهمترین راهکارهای این اندیشه در این حوزه ها عبارت است از: تولید و بازخوانی ارزش های نفسانی و اخلاقی مشترک، تحکیم باورهای دینی بخصوص آموزه امامت، ایجاد ارتباط و پیوند عاطفی در مردم، ایجاد اتحاد و هویت واحد بین اقوام و خرده فرهنگ ها و ایجاد اعتماد عمومی که از تقویت ارزش ها و پایبندی به قواعد اخلاقی ناشی می شود.

معضلات اجتماعی، نظام اجتماعی و توانمندی حکومت از دغدغه های مهمی است که همواره مورد توجه هر نظام سیاسی و حکومتی است. عوامل مختلفی می توانند این معضلات اجتماعی را کاهش داده و در بقا، تداوم، پویایی و توانمندسازی حکومت نقش داشته باشند. نظم، امنیت و انسجام درونی از مهم ترین عوامل تحکیم حکومت و نظام اجتماعی می باشند. علاوه بر این عوامل، اندیشه مهدویت نیز در پویایی و توانمندسازی حکومت به خصوص در ساحات برقراری نظم و انسجام نقش بسزایی را ایفا می کند. کارکرد در این حوزه ها از کارکردهای مهم اندیشه به حساب می آید. زیرا باور به مهدویت می تواند مردم را حول یک محور واحد جمع کند و برای تحقق هدفی مشخص و معین آن ها را به صورت یکپارچه در آورد و به آنان هویتی واحد ببخشد. در این مقاله به بررسی نقش اندیشه مهدویت در زمینه های حکومت و نظام اجتماعی عصر غیبت و کارکرد آن در کاهش معضلات موجود در جامعه پرداخته شده است. مهم ترین یافته های این تحقیق تبیین راهکارهای اندیشه مهدویت در ساحت های معضلات اجتماعی و تحکیم روابط اجتماعی می باشد.

رجوع به دین و ارزش های فرهنگی اصلی ترین و شاید تنها راهِ برون رفت از فضای متشنج اجتماعِ بشر امروزی است. انسان برای تحلیل محیط فرهنگی به درک صحیح از سطوح مختلف و تأثیر متقابل لایه های فرهنگ بر یکدیگر نیاز دارد. شناخت مفاهیم، پیش فرض ها و مبانی فکری که منجربه صدور احکام و تشکیل یک نظام پیچیده ارزشی می شود موجب بروز و ظهور رفتارهایی برآمده از آنها خواهد شد. رؤیت یک رفتار و نماد باید «تحلیل گر فرهنگی» را تا مبانی و پیش فرض ها رهنمون شود. نگاه تطبیقی به دو رویکرد متفاوت «مادی و غربی» و «معنایی و اسلامی» به انسان، کمک شایانی به او خواهد کرد. شکی نیست که مبادی فرهنگی اسلام، مطلوب انسان است اما بر اندیشه ورزان حوزه و دانشگاه فرض است که به استخراج این معارف عمیق و انضمامی و هنجاری کردن آن در اجتماع اهتمام ورزند. ترسیم فرهنگ مطلوب باید از مبادی و اخبار و هست ها و نیست ها با رویکرد فلسفی شروع شود و به لایه «احکام و ارزش ها»، «بایدها و نبایدها» و «انشای به هنجار و انضمام» نزدیک شود و با ترسیم نظامِ منطقیِ برآمده از ذهن هندسی، با معماری دقیق برای احیا و گسترش این مبادی با پشتوانه قانون و ضابطه (برآمده از شرع و عقل) اقدام کرد تا در سبک زندگی یک مسلمان شاهد «توازن رفتاری در راستای احکام الهی» باشیم. این نوشتار بر آن است که به لایه های مختلف فرهنگ، تبیین مبادی و ارزش ها و نمودها با رویکرد اسلامی ایرانی، ایده پردازی، مدل سازی و رسیدن به مثال و شاخص در این حوزه بپردازد و ساختاری نظام مند از فرهنگ مطلوب را ترسیم کند و مقدمات فعالیت های علمی دیگر را فراهم آورد.

هدف این پژوهش، شناسایی عوامل بنیادین(ژنوم) شکل دهنده اخلاق کار در بخش دولتی ایران بود. روش: به کمک مدل هفت مرحله ای فراترکیب سندلوسکی و بارسو، در مجموع تعداد پنج بعد اصلی، 27 بعد فرعی و 109 گویه به عنوان عوامل بنیادین شکل دهنده اخلاق کار در بخش دولتی ایران از بخش نظری استخراج شد. برای کنترل گویه های استخراجی از شاخص کاپا با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس در سطح اطمینان 95 درصد، مقدار 849/0 به دست آمد که بسیار مطلوب ارزیابی شد. به کمک تکنیک دلفی، پانل 40 نفره خبرگان دانشگاهی و نخبگان اداری در سازمانهای دولتی تشکیل شد که در نهایت 32 نفر از آنها تا پایان مراحل دلفی در پانل باقی ماندند. خروجی نهایی دلفی مدل سه سطحی از پنج بعد اصلی، 24 بعد فرعی و 89 گویه را پیشنهاد کرد. به کمک نرم افزار اسمارت پی.ال.اس، تحلیل عاملی تأییدی سه مرحله ای روی مدل پیشنهادی پانل خبرگان انجام شد. یافته ها و نتیجه گیری: با توجه به بارهای عاملی ابعاد اصلی به ترتیب نظام اجتماعی(92/0)، نظام فرهنگی(90/0)، نظام سیاسی(88/0)، نظام اقتصادی(85/0) و نظام علمی و فنّاورانه(81/0) تعیین شدند. شاخص برازش مطلق جی.او.اف، 62/0 به دست آمد که بیانگر برازش مناسب مدل آزمون شده است.

عشایر و بروز پدیده کوچ نشینی با تکیه بر دام و مرتع به عنوان محصول مساعدت های جغرافیایی و هم جواری ایران با سایر ملل و اقوام کوچ نشین، همواره در فرایندها و ابعاد متعدد اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی از جایگاهی مشخص در تفکرات متولیان امور جامعه برخوردار بوده اند. این روند در دنیای فن سالار نوین و معاصر هزاره سوم بشری که عمدتا تعاملات جوامع در عرصه های جغرافیایی بر مبنای معیارها و رویکردهای ژئواکونومیک تبیین می گردند، سبب گردیده است تا اولویت اصلی در تعیین ظرفیت توسعه ناحیه ای، منطقه ای، ملی وحتی جهانی نظام های اجتماعی و ممالک بر اساس میزان و نحوه تعاملات ادراکی آن ها از محیط جغرافیایی تعیین گردد . لذا بررسی جایگاه و اثربخشی نظام زیستی عشایر به عنوان بخشی موثر از واقعیات نظام اجتماعی ایران در فرایند ترسیم سطوح توسعه با تاکید بر معادله هزینه – فایده اقدامی ضروری برای تصمیم سازی و خلائی مورد اهتمام برای تصمیم گیران در زمینه سیاست گذاری های کلان کشوری است . این امر چنانچه با تکیه بر پژوهش ها و یافته های آکادمیک مورد تحلیل و بازبینی قرار گیرد، می تواند برطرف کننده بسیاری از موانع عدم تحقق توسعه پایدار و همه جانبه در کشور باشد.

رفتار انتخاباتی به عنوان یک کنش سیاسی بیانگر درجه ای از مشارکت سیاسی مردم در نظام اجتماعی است. مشارکت انتخاباتی یکی از گونه های مهم مشارکت سیاسی، جایگاه ویژه ای در مباحث جامعه شناسی سیاسی به صورت عام و به صورت خاص در جامعه شناسی انتخابات دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتار انتخاباتی با تاکید بر الگوی AGIL پارسونز(مورد مطالعه استان ایلام) انجام شده است. روش اصلی تحقیق، پیمایشی می باشد، جامعه آماری این تحقیق تمامی افراد بالای 21 سال کلیه اقشار گروه های اجتماعی استان ایلام می باشد. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 تعداد 425000 هزار نفر برآورد شده است که بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه آماری 385 نفر برآورد شده، روش نمونه گیری به صورت خوشه ای چند مرحله ای و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. جهت بررسی پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده ، که ضریب حاصل برای تمامی بخش های پرسشنامه بالای 70% محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Spss و Amoos به انجام رسید یافته های پژوهش حاکی از رابطه مثبت و معنادار بین نظام های(فرهنگی، اجتماعی، شخصیتی و زیستی) و رفتار انتخاباتی شهروندان ایلام می باشد و در تحلیل رگرسیون مشخص شد که نظام فرهنگی با 61 درصد و نظام شخصیتی با 22 درصد بیش از سایر عوامل بر رفتار انتخاباتی شهروندان تأثیر مستقیم دارند.

مشکلات اجتماعی، نظام اجتماعی و توانمندی حکومت از دغدغه های مهمی است که همواره مورد توجه هر نظام سیاسی و حکومتی است. عوامل مختلفی می توانند این معضلات اجتماعی را کاهش داده و در بقا، تداوم، پویایی و توانمندسازی حکومت نقش داشته باشند. نظم، امنیت و انسجام درونی از مهم ترین عوامل تحکیم حکومت و نظام اجتماعی می باشند. علاوه بر این عوامل، مولفه علوم ورزشی نیز در پویایی و توانمندسازی حکومت به خصوص در ساحات برقراری نظم و انسجام نقش بسزایی را ایفا می کند. کارکرد در این حوزه ها از کارکردهای مهم مولفه به حساب می آید. زیرا باور به علوم ورزشی می تواند مردم را حول یک محور واحد جمع کند و برای تحقق هدفی مشخص و معین آن ها را به صورت یکپارچه در آورد و به آنان هویتی واحد ببخشد. در این مقاله به بررسی نقش مولفه علوم ورزشی در زمینه های حکومت و نظام اجتماعی عصر غیبت و کارکرد آن در کاهش معضلات موجود در جامعه پرداخته شده است. مهم ترین یافته های این تحقیق تبیین راهکارهای مولفه علوم ورزشی در ساحت های معضلات اجتماعی و تحکیم روابط اجتماعی می باشد.

در این مقاله، وضعیت موجود فیلم های آمریکایی ساخته شده پیرامون ایران از سال 1979 به بعد مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور با استفاده از نظرات صاحبنظران و کارشناسان حوزه سینما و رسانه، مولفه های فرهنگی موجود در چهار فیلم سیصد، یک شب با پادشاه، اسکندر و سنگسار ثریا به عنوان فیلم های دارای مولفه های هویت فرهنگی ایرانیان شناسایی و گزینش شدند و با روش تحلیل محتوای کیفی مطالعه شدند. موضوع مورد متوجه در این پژوهش پدیده ایران هراسی است که در سال های اخیر، دامنه وسیع تری از رسانه ها، از جمله سینما، را در برگرفته است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سینمای آمریکا (هالیوود) تولید فیلم هایی با محوریت موضوعاتی چون تاریخ و تمدن ایران باستان، دین و مذهب ایرانیان و در مجموع به چالش کشیدن مسئله هویت فرهنگی ایرانیان را به طور جدی در دستور کار خود قرار داده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که هالیوود در مؤلفه تاریخ فرهنگی، بر دو محور پادشاهان ایرانی و نیروی نظامی تاکید می کند، در مؤلفه جغرافیای فرهنگی، قلمرو وسیع سرزمین ایران را به تصویر می کشد، در مؤلفه دین به چهار محور روحانیت، احکام و شعائر اسلامی و دینداران می پردازد، در مؤلفه زبان، زبان فارسی را در پیوند با زبان عربی قلمداد می کند، در مؤلفه نظام اجتماعی ایران محورهایی مانند قانونگریزی، بی انضباطی اجتماعی، توحش و بربریت، تبعیض نژادی، مردسالاری، برده داری، ضایع نمودن حقوق زنان، اختلاف طبقاتی و عدم رعایت حقوق بشر را بازنمایی کرده و از منظر شرق شناسی، ایران را به عنوان دیگری غرب مطرح می کند.

مقدمه : بافت محلات تاریخی در میانه ساختار شهرهای امروزی، نمادی از کلیت شهر و هویت آن می باشند. حفاظت از این نواحی می تواند در ارتقای تنوع فرهنگی و مبارزه با فقر موثر باشد و هویت فرهنگی و کیفیت زندگی را برای ساکنان شهر به ارمغان بیاورد. حفاظت از ساختمان های قدیمی را نمی توان از جمعیت محلی که به آن مناطق تاریخی معنا می بخشد جدا کرد. ساکنان بافت های تاریخی باید از کیفیت شرایط زندگی خود آگاه شوند و آنها را برای انتقال هویت ارزشمند خود به نسل های آینده تشویق کرد. کارکردهای جدید شهرها و شهرهای معاصر باید با کارکردهای قدیمی سازگار باشد. لذا این عدم هماهنگی میان کالبد بافت محلات قدیمی و نوع ساختار اجتماعی از مهمترین مسائل شهری در مواجهه با بافت های تاریخی می باشد. وجود معضلات اجتماعی که خاستگاه آنها نوع برخورد مدیران با بافت های تاریخی است؛ موضوع اصلی این پژوهش می باشد. هدف از این پژوهش، پرداختن به آسیب های اجتماعی این بخش از بافت تاریخیِ شهر کرمان با عنایت به پیوستگی آن به بافت زنده شهری معاصر است. داده و روش : تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی است و به روش استنادی به اجرا درآمده است. با توجه به اطلاعات گردآوری شده  میدانی در حوزه کالبدی و نظام اجتماعی به دسته بندی معضلات و تحلیل آن ها در بافت مجموعه بازارهای اطراف میدان ارگ کرمان به عنوان هسته مرکزی بافت تاریخی پرداخته شده است. یافته ها : بافت محله قلعه محمود واقع در بخش جنوبی میدان ارگ دارای سکنه غیر بومی و مهاجر بوده که متاسفانه به دلیل غفلت مسئولین و البته عدم آگاهی کافی مردم متروکه شده و به یکی از مکان های تجمع معتادین و مهاجران افغان تبدیل گشته است. همچنین راسته بازاری که تقریبا غیرفعال می باشد و متأثر از این بافت اجتماعی است. نتیجه گیری : در نهایت بیان گردید که معضلات کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برهم تاثیر داشته و جدای از هم نمی توان آن ها را دید. بخصوص در بافت این محله که بخشی از محله فقط در طول روز فعال بوده و این باعث عدم هماهنگی ساختار کالبد با نظام اجتماعی در این گردیده است.   

مقوله فرهنگ و مفهوم آن، جایگاه مهمی در میان علوم انسانی دارد. با توجه به مبانی فکری و دیدگاه های مختلف، معانی مختلفی از فرهنگ ارائه شده است. ازآنجاکه فرهنگ یکی از ارکان مهم نظام اجتماعی است، شناخت جایگاه آن در میان حوزه های مختلف اجتماع امری ضروری است. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای معنای فرهنگ را از منظر قرآن کریم و جایگاه آن را در نظام اجتماعی مورد بررسی قرار داده است. هدف از این بررسی بیان برنامه کلی قرآن کریم درجهت رفع نیازهای اجتماعی بشر برای سعادت دنیوی و اخروی انسان است. این تحقیق نشان می دهد اولاً از منظر قرآنی، فرهنگ همان تزکیه و تخلق به اخلاق فاضله ای است که در قرآن ذکر شده است؛ و ثانیاً این مفهوم قرآنی از فرهنگ، پایه و اساس حوزه ها و ساحت های مختلف زندگی اجتماعی را تشکیل می دهد. در پایان بیان شده است که عملی شدن رفتار اخلاقی نیاز به پشتوانه و تکمیل کننده ای دارد، که همان معرفت توحیدی است و اعتقاد به توحید، ضامن اجرایی شدن فعل اخلاقی محسوب می شود.

پی بردن به وضعیت معیشتی جوامع باستانی بر اساس بقایای انسانی و حیوانی همواره مورد توجه باستان شناسان بوده است. میزان عنصر شیمیایی استرانسیوم در اسکلت های انسانی جوامع باستانی، یکی از منابع مطالعه این جوامع است. میزان استرانسیوم در اسکلت های باستانی اطلاعاتی درباره موقعیت اجتماعی ساکنان جوامع پیش از تاریخ در اختیار ما قرار می دهد. سال های متمادی است که استخوان های انسانی که از محوطه های باستانی به دست می آیند؛ جهت پی بردن به وضعیت معیشتی جوامع انسانی مورد مطالعه قرار گرفته اند. این مطالعات نه تنها به وسیله باستان شناسان بلکه به وسیله انسان شناسان و شیمیدانان نیز انجام گرفته است. اما در ایران مطالعات این چنینی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش بر آنیم تا با استفاده از روش طیف سنج فلورسانس اشعه ایکس (XRF) به بررسی میزان استرانسیوم در دندان های اسکلت های انسانی باستانی از محوطه ولیران دماوند بپردازیم و از این طریق اطلاعاتی درباره وضعیت معیشتی و نظام اجتماعی در بین ساکنان این محوطه به دست آوریم.

بافت تاریخی در شهرهای ایران گنجینه هایی غنی هستند که تفحص در ابعاد گوناگون آن بر پایه تحلیل های علمی بوده و می تواند جوانب نهفته شان را آشکار سازد. یکی از این بعدهای مورد کاوش، خانه های تاریخی هستند. در دوره های تاریخی مختلف، خانه ها به عنوان مهم ترین مقیاس سکونت در شهرها هستند. همچنین پیش از آنکه یک واحد کالبدی باشند، واحدی اجتماعی فرهنگی و تاریخی بوده اند که کالبدی متأثر از این خصیصه را به خود گرفته اند. در این پژوهش از بعد اجتماعی فرهنگی به گونه ریخت شناسی کالبد معماری خانه های قاجار محله نوبر تبریز پرداخته شده است. روش پژوهش، تفسیری تاریخی و ابزار گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای، اسنادی و متون تاریخی و براساس تحلیل محتوا است. معماری قاجار خانه ها پس از بررسی تغییرات ساختاری جامعه از دو بعد ساختار فرهنگی و ساختار اجتماعی در عناصر فضایی ورودی، حیاط و فضاهای داخلی و دسترسی ها در کالبد معماری نمونه ها مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از چگونگی ایجاد ساختار مشخص معماری بر اساس شاخصه های چون نظام فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و اعتقادات مذهبی که به موجب آنها ساختاری واحد از بعد کالبدی و عملکردی خانه های قاجاری محله نوبر تبریز شکل گرفته است.

بحث از فلسفه نظام اجتماعی، فراتر از سطح توصیف دغدغه مند تحلیل های مفهومی و کاوش های نظری است تا با صورت بندی کلی مباحث، شالوده های حقیقی تأملات در باره جامعه و اجتماع را پی ریزی کند و به نوعی فهم اجتماعی برسد. این مباحث عمدتاً موضوعات را به بنیادهای اصلی آن پیوند داده و مفاهیم را در شبکه ای منسجم تبیین کرده است و ظرفیت آن را دارد که با نگاهی کلی نگر و عقلانی در صدد پاسخ گویی به چیستی نظام اجتماعی اسلام، اهداف، مبانی، روش و جایگاه آن برآید. این مبحث، از یک سو، یک مقوله مهم فلسفی درباره اجتماع به مثابه نظامِ معرفتی را مورد لحاظ قرار می دهد و از دیگرسو، سامانه ای قلمداد می شود که معمولاً توسط حاکمیت، از طریق نهادها اجرا و اعمال می شود. درواقع باید و نبایدها از یک نظام معرفتی اخذ شده و چارچوب ها در نظام اجرایی دنبال می شود. در این مقاله که از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده، سعی بر این است یافته های بحث حدالامکان با توجه به ادبیات درون دینی در زمینه های گستره، اهداف، مبانی، منابع و روش شناسی کشف نظام رفتارهای اجتماعی صورت بندی شود.

این مقاله برگرفته از پژوهشی است که  موانع و محدودیت های تعهد به اخلاق شهروندی را با هدف شناخت موانع عمده ساختاری(عینی- ذهنی) در ابعاد (عملی- نگرشی و ارزشی) تعهد به اخلاق شهروندی در بین جوانان 18 تا 29 سال در شهر تهران مورد مطالعه قرار داده است؛ اینکه آیا محدودیت های ساختاری (عینی ذهنی) در ابعاد (عملی، نگرشی و ارزشی) تعهد به اخلاق شهروندی در بین  جوانان تهرانی تاثیر دارد یا خیر سوال اصلی تحقیق حاضر است.  در چارچوب نظری این تحقیق از نظریه های پارسونز برای تبیین متغیر مستقل(موانع و محدودیت های ساختاری) واز نظریه دورکیم، گیدنز و هابرماس برای تبیین متغیر وابسته (تعهد به اخلاق شهروندی) استفاده شده است. این تحقیق به روش پیمایش و گردآوری داده ها با ابزار پرسشنامه (محقق ساخته) صورت گرفته است. حجم نمونه با روش نمونه گیری تصادفی به دست آمده است؛ به این ترتیب که پس از تقسیم تهران به مناطق مختلف با نمونه گیری خوشه ای و تصادفی، با پاسخگویان مصاحبه و اطلاعات مورد نیاز گردآوری شد. جامعه آماری تحقیق، شهروندان 18 تا 29 ساله تهرانی می باشند. فرضیات با آزمون های آماره ای پیرسون، رگرسیون و تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.   نتایج تحقیق حاکی از این است که محدودیت های ساختاری در ابعاد اجتماعی، فرهنگی، شخصیتی و زیستی با تعهد به اخلاق شهروندی رابطه دارند و نظام فرهنگی  بیشترین تاثیر محدودکننده را بر متغیر وابسته تعهد به اخلاق شهروندی اعمال می کند. به طور کلی، در تحقیق حاضر مسئله اصلی یعنی موانع و محدودیت های ساختاری در تعهد به اخلاق شهروندی بر حسب تئوری های اجیل پارسونز قابل تبیین می باشد.  همچنین، بر اساس تئوری هابرماس، گیدنز، دورکیم و پوپر تاثیر محدودیت های ساختاری بر  تعهد به اخلاق شهروندی قابلیت تبیین دارد.