سازمانها درجنبههای گوناگون زندگی به قدری نفوذ کردهاندکه شناخت آنها نه تنها به عنـوان موضوعی علمی بلکه بـه عنـوان جزئی از زندگی اجتـماعی، اجتنـاب ناپذیر میشود. تسلط سازمانها برهمه جنبه های زندگی اجتماعی نشاندهنده اهمیت آنهاست. سازمانهایی که یک نوع سبک مدیریت را انتخاب میکنند و تلاش نمیکنند تا متناسب با تغییرات محیط پیش روند، موفق نخواهند بود؛ چنین سازمانهایی باید تعصب را از خـود دور سازند و سبکهایی از مدیریت را برگزینند که ضمن تناسب فرهنگی با محیط، توانایی مدیریت تغییرات فزاینده را نیز دارا باشند. مقاله حاضر این فرصت را برای مدیران سازمان ترویج فراهم میآورد تا با آگاهی هرچه بیشتر، سازمان ترویج را برای مواجهه با تغییرات، بهتر مهیا سازند.
تحقیق حاضر با هدف بررسی روندها و جهت گیری های آینده ترویج کشاورزی در جهان به طور اعم و در ایران به طور اخص انجام شده است و برای این منظور از تحقیق توصیفی و فن فراتحلیل استفاده شده است. از نظر سازماندهی و تشکیلات باید بر خصوصی سازی، تجدید ساختار و تمرکززدایی تاکید شود. ترویج و آموزش کشاورزی باید ماهیتی ارتباطی - اطلاعاتی داشته باشد و هدفش تلاش جهت جهانی شدن کشاورزی، تجاری شدن کشاورزی، بالابردن بهره وری کشاورزی، توانمندسازی و مهیاسازی کشاورزان و بهره برداران، و تسهیل مشارکت گروه های محلی و تشکل های غیردولتی در برنامه های توسعه باشد. گروه ها و تشکل های غیردولتی و تشکل های محلی نقش ارباب رجوع را در ترویج و آموزش کشاورزی ایفا می کنند و ابزار ترویج در این زمان شبکه های اطلاعاتی و اطلاع رسانی است. در ایران نیز به نظر می رسد باید بخش دولتی ترویج کشاورزی را کوچک کرد و بسیاری از فعالیت ها و خدمات را به بخش های مختلف دیگر واگذار نمود و نیز روند تجدید ساختار را در پیش گرفت. پیشنهاد می شود ترویج کشاورزی در ایران به دو بخش دولتی (عمومی) و خصوصی تقسیم شود و بخش های دولتی به کشاورزان خرده پا و کوچک و بخش های خصوصی به کشاورزان بزرگ مالک اختصاص یابد و یا از ترکیبی از چند روند استفاده شود.
امروزه با افزایش اهمیت نوآوری در فرایند توسعه و انتقال فناوری های کشاورزی، کارگزاران نهادی تحقیق، آموزش و ترویج کشاورزی تلاش می کنند تا چارچوبی انعطاف پذیر برای مشارکت هر چه بیشتر مخاطبان خویش فراهم آورند. از این رو همواره متوجه ساماندهی و توسعه رهیافت هایی اند که عاملان توسعه و ترویج کشاورزی را در نقش تسهیلگر در کنار کشاورزان و گروه های روستایی برای ایجاد، سازگاری، توسعه و کاربرد دانش و فناوری مناسب با شرایط محلی قرار دهند. رهیافت های مدرسه مزرعه کشاورز و ترویج نوآوری های کشاورز در این جهت توسعه یافته اند. دغدغه اصلی این رهیافت ها، تبیین مدیریت پایدار منابع در بخش کشاورزی برای ایجاد امنیت غذایی و امرار معاش پایدار است و کارکرد بنیادین آنها افزایش ظرفیت کشاورزان و اجتماعات روستایی برای دستیابی به توسعه متوازن در حوزه مدیریت و بهره وری پایدار منابع کشاورزی با تاکید بر رهیافت های مشارکتی عملگراست. مقاله حاضر در جهت معرفی مبانی، اصول، ویژگی های ساختی - کارکردی و نقش این دو رهیافت در استفاده از نوآوری های کشاورزان برای انتقال فناوری های مناسب و سازگار در بستر توسعه پایدار کشاورزی عرضه شده است.
مدیریت مؤثر و کارآمد، پیش بینی تحولات آینده و مهیا سازی عوامل مرتبط، برای مواجهه با آنهاست. امروزه با توجه به تغییرات سریع و فراگیرِ جهانی، ضروری است که سازمان ترویج کشاورزی نیز ضمن پاسخگویی به نیازهای موجود، خود را برای مدیریت مؤثرِ تحولات آتی آماده سازد. این تحولات در اجزای مختلف نظام های ترویجی شامل سازمان، گروه هدف، روش ها، تمهیدات و هدف ها، به وقوع می پیوندد. سازمان ترویج، هنگامی پویایی خود را حفظ می کند که قادر باشد چالش های مرتبط با تحولات محیطی و درون سازمانی خود را به خوبی مدیریت کند. مقاله حاضر، همین موضوع را با استفاده از مقوله " آینده نگری" مورد کنکاش قرار داده است. در این مقاله، چگونگی تحقق رویکردهای فراگیر آتی ترویج کشاورزی در سطح جهان با کمک پنج جزء فناوری نرم افزاریِ نظریه مدیریتی سازمان های فراگیر بررسی شده است.
سازمان ترویج کشاورزی، هم نهادی آموزشی است که برای کمک به توسعه کشورها پدید آمده و هم نهادی اجتماعی است که پیرو سیاست ها و باورهای ناشی از مبانی نظری حاکم بر توسعه کشورها عمل می کند. این مبانی نظری در طول زمان تغییر کرده اند و هم اکنون شاهد اهمیت یافتن پارادایم(1) مشارکتی توسعه در مقابل پارادایم نوسازی هستیم. از این رو، جایگاه و ماهیت نظام ترویج باید متناسب با این تغییرات مورد تحلیل و تبیین قرار گیرند. مقاله حاضر در صدد است با تشریح مفاهیم توسعه و مشارکت و بررسی ماهیت نظام ترویج در پارادایم نوسازی و پارادایم مشارکتی توسعه، جایگاه ترویج در پارادایم مشارکتی توسعه را تبیین کند.
مطالعات پژوهشگران و سازمان های مرتبط با توسعه روستایی و کشاورزی نشان می دهد که تأکید بیش از اندازه بر انتقال فناوری در روستاها پیامدهای نامطلوبی بر محیط زیست و منابع طبیعی داشته است. ضمن آنکه عملکردهای ترویجی مبتنی بر اشاعه فناوری، با نیازهای حاضر هماهنگ نیستند. به علاوه پافشاری بر انتقال فناوری باعث تخریب رابطه انسان با محیط وی شده است. مطالعات نیم قرن اخیر منجر به شناسایی دانش با ارزشی به نام دانش بومی شده که بی توجهی به آن تا کنون باعث بروز خلل اساسی در برنامه های توسعه پایدار بوده است. این دانش از نظر قدرت و ضعف مکمل دانش علمی نوین است و از ترکیب این دو می توان به موفقیت هایی دست یافت که هیچ کدام از آنها به تنهایی قادر به تحقق آن نیستند. مقاله حاضر، گزیده ای از نتیجه چندین سال متوالی پژوهش در زمینه دانش بومی است که با هدف شناساندن آن به عنوان ضرورتی در فرآیندتوسعه و ترویج انجام شده است. روش گردآوری مطالب به دو صورت کتابخانه ای و میدانی است. در مطالعات میدانی، مبنا استفاده از روش ها و رهیافت های تحقیق کیفی مانند ارزیابی مشارکتی روستایی (PRA) و بعضی ازفنون دیگر جمع آوری دانش بومی بوده است. از جمله نتایج پژوهش حاضر شناساندن نقش مهم و تأثیرگذار ترویج در تسریع فرآیند توسعه پایدار روستایی و معرفی مجدد دانش با ارزش بومی کشورمان به عنوان ضرورتی در فرآیند ترویج و توسعه است.
تحقیق مزرعه ای (تم) مکمل تحقیق ایستگاهی و پل ارتباطی میان کشاورزان، تحقیق، و ترویج است؛ موضوعی که مقاله حاضر به معرفی و توصیف آن می پردازد. نوع کشاورز (خرده پا یا بزرگ، مرد یا زن)، زمین کشاورز، ماهیت و میزان درگیرشدن کشاورز در تحقیق، و محیط کشاورز به مثابه متغیرهایی عمده هر یک به نحوی بر تم تأثیر می گذارند. این نوع تحقیق با هدف آزمایش و تأیید نتایج ایستگاهی، ایجاد و سازگاری فناوری جدید، و یا نمایش و ترویج فناوری های ایجاد شده صورت می گیرد. تم بیشتر از نوع آزمایشی و در پاره ای موارد توسعه ای است. مدیریت آزمایش ها یا با محقق است، یا به طور مشترک با محقق و کشاورز، و یا حتی تنها با کشاورز. میزان درگیرشدن کشاورز در تحقیق آزمایشی از سطوح انفعالی و ابزاری گرفته تا سطح کاملاً فعال متغیر است. تم توسعه ای از فنون و روش های ترویج برای معرفی مفاهیم یا نظام و آگاه سازی کشاورز استفاده می کند، و از این رو، درگیرشدن مشترک محققان، کشاورزان و مروجان را می طلبد. تم توسعه ای دارای سه مرحله اکتشافی، میانی، و طرح آزمایشی است. فناوری های مورد آزمایش در این تم یا تک جزئی اند، شامل کود شیمیایی یا یک رقم محصول، و یا بسته ای اند، شامل چندین جزء مستقل مانند بذور اصلاح شده، کود شیمیایی و علفکش ها، و یا مرکب اند، شامل چندین جزء در تعامل، مانند کشت راهرویی. تحول از مرحله تم تک جزئی به تم مرکب مستلزم کاهش تدریجی و حذف شکاف بین تحقیق و ترویج کشاورزی است. توصیه برای ترویج فناوری جدید باید از طریق رهبران جامعه روستایی و با تشکیل جلسات عمومی و بیان فواید فناوری جدید صورت گیرد. در پذیرش فناوری جدید از سوی دیگران، استفاده از پوستر، نمایش های طریقه ای و نتیجه ای و نیز نمایش نمونه های موفق بسیار مؤثر است. جلب مشارکت و ایجاد حس اعتماد در کشاورز، آموزش او، کاربردی شدن تحقیق، و ایجاد ارتباط میان تحقیق و ترویج از مهم ترین مزایای تحقیق مزرعه ای به شمار می روند. مهم ترین عیب آن نیز عدم کنترل کامل محقق بر موضوع تحقیق است.
در جهان کنونی، تحولات سریع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فناوری بر سازمان ها از جمله سازمان ترویج کشاورزی تاثیر به سزایی دارند. در چنین محیطی، سازمان هایی می توانند به طور کارآ به فعالیت های خود ادامه دهند که ساختار و خدمات خود را متناسب با تحولات سازمان دهی کنند. به منظور چالش با تحولات، به کارگیری عملکردمداری به همراه ارباب رجوع گرایی به عنوان دو رویکرد مؤثر برای سازمان ترویج کشاورزی ضروری می نماید. رویکرد عملکردمداری اهداف و اولویت هایی را که برای دسترسی به نتایج پایدار مورد نیاز است، مشخص می سازد. رویکرد ارباب رجوع گرایی که نوعی فرهنگ سازمانی است، به منظور خلق ارزش های برتر برای دریافت کنندگان خدمات این سازمان، رفتارهای لازم را به کارآمد ترین و مؤثرترین شکل، ایجاد می کند. این مقاله با روش اسنادی و کتابخانه ای و با هدف تبیین رویکردهای سازمان ترویج کشاورزی در چالش با تحولات چهارگانه یاد شده تنظیم شده است.
بر قراری ارتباط بین کشاورزان و بخش تحقیقات کشاورزی یکی از عوامل مهم توسعه کشاورزی است که مسئولیت آن بر عهده کارشناسان ترویج کشاورزی است به منظور بالا بردن عملکرد شغلی این کارشناسان شناخت عوامل موثر از طریق یک تحقیق علمی ضروری است که هدف این تحقیق را پی ریزی می نماید جامعه آماری تحقیق را 110 نفر از کارشناسان ترویج استان آذربایجان شرقی تشکیل می دهد که از طریق سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند ابزار تحقیق شامل دو نوع پرسش نامه است پرسش نامه ارزیابی عملکرد شغلی کارشناسان ترویج از طریق سرپرستان آن ها و پرسش نامه دوم که جهت سنجش متغیرهای مستقل تحقیق توسط کارشناسان تکمیل شد قابلیت اعتماد پرسش نامه از طریق پیش آزمون و محاسبه الفای کرونباخ برای عملکرد شغلی انگیزش شغلی رضایت شغلی و عوامل سازمانی و آموزشی بالاتر از 80 در صد حاصل شد نتایج تحقیق نشان داد که کارشناسان ترویج از عملکرد شغلی رضایت شغلی و انگیزش شغلی بالایی برخوردارند نتایج حاصله از ضریب همبستگی گویای رابطه معنی دار بین عملکرد شغلی کارشناسان ترویج و رضایت شغلی انگیزش شغلی سابقه خدمت در بخش ترویج و عوامل آموزشی و سازمانی است مقایسه عملکرد شغلی میان گروه ها نشان داد که کارشناسان هستند نتیجه تحلیل رگرسیونی نیز بیان گر قابلیت پیش بنی 2/52 در صدی و اریانس متغیر وابسته عملکرد شغلی از طریق متغیرهای دسترسی به تجهیزات و امکانات آموزشی مناسب بودن محل کار کاربردی بودن دوره های آموزشی ضمن خدمت و دسترسی به وسیله نقلیه است
"کشاورزی در مناطق توسعه نیافته و محروم یکی از مهمترین منابع اقتصادی و از ابعاد گوناگون، موثر بر زندگی اجتماعی افراد است. از طرفی با توجه به پیامدهای رشد جمعیت شهرنشین و پیش بینی افزایش نیاز به محصولات کشاورزی، اهمیت ترویج و آموزش کشاورزی دوچندان می گردد زیرا پسندیده آنست که در راستای توسعه پایدار که هم رشد کشاورزی و نیاز غذایی جمعیت تامین گردد و هم پایداری درازمدت فعالیت ها و قابلیت های اراضی حفظ شود. ضمن آنکه به مناسبت های گوناگون از آنجا که ترویج به نشر آموزه ها و ایده های نوین می پردازد مستقیما در زندگی اجتماعی و ویژگی های فرهنگی اثر می گذارد روشن است که چگونگی ترویج کشاورزی و موفقیت آن نیز در ارتباط با کشاورزان و استقبال ایشان از ترویج به طور متقابلی از عوامل اجتماعی و فرهنگی اثر می پذیرد.
هدف از این مطالعه بررسی عوامل اجتماعی - فرهنگی موثر بر گرایش کشاورزان نی ریزی به ترویج کشاورزی میباشد و برای انجام این تحقیق از پیمایش استفاده گردید و شهرستان نی ریز یکی از مراکز مهم تولید محصولات کشاورزی در استان فارس، به عنوان منطقه مورد پژوهش انتخاب شد. کشاورزان کل شهرستان با تعداد 9821 نفر جامعه آماری را تشکیل می دادند که نمونه آماری با بکارگیری فرمول کوکران تعداد 370 نفر برآورد گردید. ابزار گرداوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه بود که توسط کشاورزان و درشرایط لازم توسط پرسشگران منتخب تکمیل گردید.بر اساس یافته های توصیفی پژوهش %96 از پاسخگویان مردبوده اند همچنین %54.1 از کشاورزان نی ریزی اعلام نمودند تجربه شرکت در کلاس ها و آموزش های ترویجی را دارا هستند. و در بخشی دیگر %24 از نمونه آماری با اینکه «شیوه های جدید کار کشاورزی را آسان می کند» مخالفت نمودند. نتایج استنباطی از این تحقیق نشان می دهد بین هر یک از متغیر های مستقل تحقیق از جمله تقدیر گرایی، میزان مشارکت اجتماعی، استفاده از وسایل ارتباط جمعی، پایگاه اجتماعی افراد و باور به نوآوری و متغیر وابسته پژوهش یعنی گرایش به ترویج کشاورزی رابطه معنی داری وجود دارد"
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رفتار کشاورزان چغندرکار در زمینه شیوه‌های مدیریت پایدار خاک زراعی و تحلیل عوامل تاثیرگذار بر این رفتار بود. روش‌شناسی تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که با رویکرد پیمایش پرسشنامه‌ای به انجام رسیده است. جامعه آماری این تحقیق را کشاورزان چغندرکار استان خراسان رضوی تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای تعداد 375 نفر به عنوان نمونه آماری تعیین گردیدند. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه با کسب نظرات صاحب‌نظران در دانشگاه و سازمان‌های اجرایی مربوطه به دست آمد. آزمون مقدماتی برای به دست آوردن پایایی ابزار پژوهش انجام گرفت و ضرایب آلفای کرونباخ برای قسمت‌های مختلف پرسشنامه با استفاده از نرم‌افزار SPSS بین 71/0 و 87/0 به دست آمد. بر اساس نتایج حاصل از یافته‌های توصیفی مشخص شد رفتار کلی 8/21 درصد (82 نفر) از چغندرکاران مورد مطالعه در زمینه مدیریت خاک زراعی در سطوح «بسیار ضعیف» و «ضعیف»، حدود 9/42 درصد (161 نفر) در سطح «متوسط» و حدود 2/35 درصد (132 نفر) در سطوح «خوب» و «بسیار خوب» قرار داشتند. نتایج آزمون مقایسه میانگین‌ها نشان داد بین میانگین رفتار چغندرکاران در زمینه مدیریت خاک زراعی در رابطه با بکارگیری روش آبیاری تحت فشار، آزمایش خاک، مددکار ترویج، عضویت در تعاونی تولید روستایی و نحوه زراعت چغندرقند اختلاف معنی‌دار وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره گام به گام نشان داد که متغیرهای میزان تحصیلات، عمل به رهنمودهای ترویجی، منابع اطلاعاتی، عملکرد محصول چغندرقند، تماس‌های ترویجی، سن کشاورز، تجربه کشت چغندرقند و عیار چغندرقند در مجموع توانایی تبیین 2/44 درصد از تغییرات عملکرد رفتاری چغندرکاران را در زمینه مدیریت خاک زراعی بر عهده داشتند.
کاربرد برخی از فناوری های نوین در یک قرن اخیر علاوه بر افزایش تولید محصولات کشاورزی، موجب به خطر افتادن پایداری زیست محیطی نیز شده است. این در حالی است که با تخریب و آلودگی محیط زیست، ضمن تهدید حیات در زمین، ظرفیت تولید غذای کافی و سالم برای جمعیت رو به رشد نیز کاهش خواهد یافت. این تحولات که با تغییر در هنجارها و ارزش های جامعه و همچنین شکل گیری روابط جدید در تبادل محصولات کشاورزی همراه بوده است، ترویج نوعی از اخلاق کاربردی به نام اخلاق زیست محیطی در بین کشاورزان و دست اندرکاران بخش کشاورزی را لازم کرده است تا بهتر بتوان به حفاظت از منابع تولید در کشاورزی مانند آب، خاک، دام ها و گیاهان امید داشت.روش کار: مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با این هدف تهیه شده است که مهمترین دلایل برای پرداختن ترویج کشاورزی به اخلاق زیست محیطی در راستای حفاظت از منابع تولید در کشاورزی را تشریح نماید.نتیجه گیری: از آنجا که کشاورزی دارای بعد اخلاقی است، ضرورت دارد تا ترویج کشاورزی برای حفاظت از منابع تولید و اطمینان از مخرب نبودن فعالیت های کشاورزی بر محیط زیست، جایگاه مناسبی به اخلاق زیست محیطی در فعالیت های خود اختصاص دهد. این ضرورت از منظر آموزشی بودن برنامه های ترویج، داوطلبانه بودن تغییر رفتار در ترویج کشاورزی و همچنین تربیت کارکنان مورد نیاز قابل توجیه است. بنابراین، توصیه می شود تا ترویج کشاورزی در راستای تحقق یکی از مهمترین اهداف خود، یعنی حفظ محیط زیست، آموزش اخلاق زیست محیطی به کشاورزان و ارشاد آنان را به صورتی دنبال نماید که آنان بتوانند در کار و حرفه خود، تصمیمات درستی در چگونگی رفتار با منابع تولید بگیرند و تعامل مناسب تری با محیط زیست طبیعی داشته باشند.
تحقیق پیمایشی حاضر با هدف بررسی صلاحیت های تسهیلگری کارشناسان ترویج کشاورزی کشور انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق، شامل کلیه کارگزاران ترویج کشاورزی کشور بوده و بر پایه فرمول کوکران حجم نمونه 232 نفر تعیین گردید. نمونه ها بر اساس روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند و از یک پرسشنامه محقق ساخته برای گردآوری داده ها بهره گرفته شد. روایی محتوایی پرسشنامه از سوی گروهی از کارشناسان ترویج وزارت جهاد کشاورزی و اعضای هیات علمی ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران مورد تأیید قرار گرفت. ضریب آلفای کرونباخ برای بخش های مختلف پرسشنامه (سه دسته صلاحیت های تسهیلگری از هر دو جنبه میزان اهمیت و برخورداری) بین 87/0 و 83/0 بدست آمد. داده های گردآوریشده از طریق نرم افزارSPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق حاکی از این است که میزان صلاحیت تسهیلگری نزدیک به 80 درصد پاسخگویان در حد متوسط و پایین است. ضرایب همبستگی محاسبه شده، رابطه مثبت و معنیداری بین ""برخورداری از صلاحیت تسهیلگری"" و سابقه خدمت، همکاری در طرح های تحقیقی - ترویجی، بازدیدهای میدانی، عضویت پاسخگویان در تعاونیها، گذراندن دوره آموزشی در زمینه تسیهلگری، شرکت در گردهماییهای ترویجی و تجربه در زمینه برگزاری کلاس آموزشی را نشان داده است. مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون t نشان داده است که تفاوت معنیداری بین میزان صلاحیت تسهیلگری پاسخگویان برحسب رشته تحصیلی، بومی و غیربومی بودن، گذراندن دوره های آموزشی در زمینه تسهیلگری، تجربه فعالیت به عنوان تسهیلگر وجود دارد. با توجه به آزمون تحلیل واریانس یکسویه (F)، تفاوت معنیداری بین صلاحیت تسهیلگری پاسخگویان بر اساس واحد محل خدمت و برحسب سطح تحصیلات (در سطح معنیداری یک درصد) وجود دارد.
تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر انگیزش شغلی مروجان محلی در استان مرکزی انجام شده است. این تحقیق از نوع پیمایشی است و جامعه آماری آن مروجان محلی استان مرکزی بودند که نمونه ای به حجم 161 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم از بین آنان انتخاب و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه گردآوری شد. داده های این تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS10 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نشان داد که بین سن، تجربه کار کشاورزی، تجربه کار دامداری، تجربه در حرفه مروجی، سابقه سکونت در روستا، درآمد، میزان اراضی کشاورزی خانوار، مشارکت اجتماعی مروجان و میزان علاقه مندی مروجان به انجام فعالیت در زمینه های کشاورزی و دامپروری و انگیزش شغلی آنها رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین ها از طریق آزمون های t و f، تفاوت معنیداری را بین جنس، وضعیت تاهل، شغل اصلی و عنوان شغل مروجان و انگیزش شغلی آنها نشان داد. با استفاده از رگرسیون گام به گام متغیرهای سن، مشارکت در فعالیت های ترویجی و علاقه مندی به انجام فعالیت در زمینه های کشاورزی و دامپروری به ترتیب طی سه گام وارد معادله رگرسیون شدند که سه متغیر مذکور در مجموع 63 درصد از تغییرات انگیزش شغلی مروجان محلی را تببین نمودند.
پژوهش توصیفی- پیمایشی حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط کارگزاران ترویج کشاورزی انجام شد. جامعه آماری آن شامل کارگزاران ترویج کشاورزی استان خراسان رضوی بود که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 196 نفر به عنوان نمونه تعیین گردید. نمونه گیری با روش طبقه ای با انتساب متناسب صورت گرفت. ابزار تحقیق، پرسشنامه ای بود که روایی آن بر اساس نظر چند تن از استادان دانشگاه تهران تأیید گردید و برای تعیین میزان پایایی بخش های مختلف، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد (87/0 تا 95/0). داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام در زمینه متغیرهای تاثیرگذار در میزان آشنایی کارگزاران ترویج کشاورزی با فناوری اطلاعات و ارتباطات نشان داد که متغیرهای میزان تسلط به زبان انگلیسی، متوسط ساعات استفاده از رایانه، سن و سابقه خدمت، در مجموع 1/54 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین نمودند و در زمینه میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط کارگزاران ترویج کشاورزی، متغیرهای میزان آشنایی با مهارتهای رایانهای، میزان آشنایی با مهارتهای اینترنتی و میزان تسلط به زبان انگلیسی، در مجموع 6/68 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین نمودند.
این مطالعه با هدف بررسی نقش ترویج در توسعه کشاورزی ازمنظر 4 گروه کشاورزان،
محققان، آموزشگران و کارشناسان ترویج در استان های سمنان، مازندران، ایلام، قم، آذربایجان غربی وخوزستان انجام شد. تحقیق از نوع علی- ارتباطی، و متغیر وابسته توسعه کشاورزی بود. متغیرهای مستقل عبارت بودند از: نیازسنجی، مدیریت بهینه نهاده ها، مشارکت کشاورزان، مشکل یابی، کاهش ضایعات، بهبود فرصت های اقتصادی، بهبود زیرساخت ها، ارزیابی از عرضه فناوری ها، ارتباط میان متخصصان، سیاست گذاران و کشاورزان، بهبود بازاریابی، و بهبود به کارگیری ماشین آلات. تحلیل مسیر نشان داد نقش های ترویج در توسعه کشاورزی به ترتیب شامل توسعه انسانی، نیازسنجی، عرضه فناوری، افزایش مشارکت، ارزیابی از عرضه فناوری ها، ایجاد شبکه بین متخصصان، سیاست گذاران وکشاورزان، مشکل یابی و مدیریت بهینه نهاده ها بود. در تبیین مدل علی تحقیق، توسعه منابع انسانی بیشترین اثر مستقیم و نیازسنجی، مشکل یابی و عرضه فناوری بیشترین اثر غیرمستقیم را بر توسعه کشاورزی داشتند.
هدف تحقیق حاضر شناسایی نیازهای آموزشی و ترویجی روحانیون برای مشارکت در برنامه های آموزشی و ترویجی کشاورزی و منابع طبیعی است. تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی بوده، به روش پیمایشی انجام می شود و جامعه آماری آن دربرگیرنده همه روحانیون فعال در فرهنگ سازی کشاورزی و منابع طبیعی است؛ و از آن میان، با استفاده از فرمول کوکران، 260 نفر به صورت طبقه ای متناسب با حجم از استان های کرمانشاه، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، ایلام، قزوین و یزد انتخاب شده اند. دوره زمانی انجام تحقیق سال های 1388 تا 1389 است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه گردآوری شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه نیز با استفاده از نقطه نظرات کارشناسان مربوط در مرحله پیش آزمون تایید شد. بر اساس نتایج تحقیق، آشنایی با قوانین و مقررات کشاورزی و منابع طبیعی، با مناسبت ها، و نیز با برنامه های مهم وزارت جهاد کشاورزی، به ترتیب، اولویت های نخست تا سوم نیازهای آموزشی و ترویجی روحانیون را تشکیل می دهند.
با توجه به رشد روزافزون جمعیت و افزایش تقاضا برای مواد غذایی و همچنین، با توجه به محدودیت های عوامل تولید، بر اساس مدل های رشد درون زا، بهترین راه افزایش عملکرد در هکتار بخش کشاورزی عبارت است از توجه به فعالیت های تحقیق و توسعه، جذب سرریز تحقیق و توسعه شرکای تجاری، و افزایش هزینه های آموزش و ترویج. از این رو، مطالعه حاضر به بررسی تاثیر انباشت هزینه های تحقیق و توسعه داخلی و خارجی، انباشت هزینه ترویج و آموزش و عوامل سنتی تولید بر رشد ارزش افزوده بخش کشاورزی طی سال های 1347 تا 1386 می پردازد. نتایج مطالعه بیانگر تاثیر اندک انباشت تحقیق و توسعه داخلی و همچنین، معنی دار نبودن میزان تاثیر انباشت تحقیق و توسعه خارجی بر رشد ارزش افزوده بخش کشاورزی است؛ تاثیر ضریب متغیر انباشت هزینه ترویج و آموزش کشاورزی بر رشد ارزش افزوده این بخش نیز معنی دار نیست، در حالی که ضریب متغیرهای سنتی تولید (انباشت سرمایه مادی و نیروی کار) معنی دار است.
مشارکت در یادگیری، توسعه تکنولوژی و توسعه آگاهانه روش های نوین کشاورزی، اثر مهمی بر بهره وری کشاورزان به ویژه کشاورزان سنتی دارد. هدف این مقاله بررسی تأثیر ترویج دانش کشاورزی بر عملکرد کشاورزان گندم کار شهرستان کرمانشاه است. جامعه آماری تحقیق شامل 189 نفر از گندم کارانی است که در برنامه مدرسه در مزرعه شرکت داشتند و 3897 نفر از گندم کارانی که در این برنامه شرکت نداشتند. جهت انتخاب نمونه ها از روش نمونه تصادفی استفاده شد. روایی ابزار پژوهشاز طریق اعضای هیئت علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه رازی ومتخصصان وکارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه به دست آمد. آزمون مقدماتی و اعتبار پرسشنامه ازطریق تکمیل ٣٠ پرسشنامه به وسیله گندم کاران در یکی از شهرستان های خارج از نمونه آماری و ضریب اطمینان آلفای کرونباخ 85/0درصد محاسبه گردید. نتایج نشان داد اجرای رهیافت مدرسه در مزرعه در منطقه مورد مطالعه تأثیر قابل توجهی بر دانش و درآمد کشاورزان داشته است. نتایج آزمون t نیز حاکی از آن است که از لحاظ سن، میزان تحصیلات و میزان اراضی آبی تفاوت معنی داری بین دو گروه کشاورزان شرکت کننده و غیرشرکت کننده در برنامه مدرسه در مزرعه، وجود دارد. بررسی ویژگی های ارتباطی گندم کاران نیز نشان داد، تماس بیشتر گندم کاران با مروجین، شرکت در کلاس های ترویجی، توصیه کشاورزان همسایه و رهبران محلی بر شرکت گندم کاران در برنامه مدرسه در مزرعه تأثیر دارد. به علاوه نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای دانش کنترل بیولوژیکی، میزان تحصیلات، تماس با مروجین، استفاده از رسانه های انبوهی و میزان اراضی آبی توانسته اند 4/73 درصد از تغییرات متغیر میزان پذیرش را تبیین نمایند.
یک سال بعد از امضای مقاوله نامه همکاریِ ایران و آمریکا، در خصوص عمران و توسعه روستایی، کارشناسان کشاورزی دانشکده کشاورزی یوتا راهی استان فارس و هشت استان دیگر شدند، تا بتوانند کمک های فنی خود را در اختیار کشاورزان، زمینداران و کارکنان ادارات کشاورزی قرار دهند. کارشناسان، در دوم آبان ماه 1330 در شیراز مستقر شدند و در طول شش سال فعالیت، کمک های فنی خود را در زمینه ترویج و آموزش کشاورزی، تربیت مروج، مکانیزه شدن کشاورزی و دفع آفات نباتی ارائه دادند. این پژوهش درصدد است به یک سئوال اساسی پاسخ دهد: هیئت عملیات اقتصادی آمریکا چه نقشی در تحول کشاورزی استان فارس داشت؟ یافته های پژوهش حاکی است تا قبل از حضور آمریکایی ها در فارس، کشاورزی به صورت سنتی بوده است و پس از حضور کارشناسان کشاورزی یوتا و ایجاد مزارع نمونه و آموزش عملی و تئوری، زمینه مکانیزه شدن کشاورزی و گام نهادن در کشاورزی نوین به صورت تدریجی فراهم شد، به طوری که تولید در واحد سطح افزایش یافت و کشاورزان در سه مرحله کاشت، داشت و برداشت، به تدریج از ابزارهای نوین و ماشین آلات کشاورزی مثل تراکتور و کمباین استفاده کردند. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و مبتنی بر اسناد موجود در دانشگاه یوتا و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است.