معنویت اسلامی

جریان های معنویت گرای بسیار متنوعی در جهان پدید آمده و به حریم فرهنگی ما وارد می شود. این درحالی است که میراث عرفانی ما چنان غنی و سرمایه ی معنوی اسلام چنان سرشار است که توانایی رقم زدن یک انقلاب بزرگ اجتماعی را دارد. با این وجود، آسیب ها و کاستی هایی در شیوه ی کار ماهست که مانع شده این محتوای عالی و غنی به مرحله ی استفاده برسد. آسیب هایی که ما را از وضع مطلوب توسعه ی معنویت اسلامی دورکرده، به دو دسته ی علمی و اجرایی تقسیم می شود. برای برطرف کردن این اشکالات راهکارهایی وجود دارد. این راهکارها در قالب مدل های اجرایی روشن و گسترده ای می تواند قابل اجرا باشد. در این مقاله تلاش شده این راهکارها بررسی و پیشنهاد شوند.

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر رهبری معنوی اسلامی بر عملکرد سازمانی انجام شده است. جامعه آماری تمام کارکنان شرکت گاز استان لرستان (200 نفر) بود که بر اساس جدول مورگان 127 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع­آوری اطلاعات از دو پرسشنامه محقق ­ساخته رهبری­ معنوی­ اسلامی و عملکرد سازمانی استفاده شده است. برای تأیید روایی پرسشنامه از روش روایی صوری استفاده شده است. برای تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده ­شد که بر این ­اساس ضریب آلفای پرسشنامه رهبری ­معنوی ­اسلامی 86/0 و پرسشنامه عملکرد سازمانی 77/0 به دست آمد که نشاندهنده پایایی پرسشنامه پژوهش است. تجزیه­ و تحلیل اطلاعات جمع­آوری­شده با استفاده از نرم­افزارهای spss20 وamos20 صورت پذیرفت. با استفاده از روش معادلات ساختاری فرضیات پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج فرضیه اصلی پژوهش نشان­داد که رهبری­ معنوی­ اسلامی با مقدار ضریب مسیر 76/0 و مقدار (CR) 930/4 بر عملکرد سازمانی تأثیر دارد؛ هم­چنین نتایج فرضیات فرعی­ پژوهش نشان ­داد که ابعاد رهبری­ معنوی اسلامی شامل: یادخدا، توکل، اخلاص، تقوا و معادگرایی به ترتیب با مقدار ضریب مسیر 74/0، 85/0، 79/0، 69/0 و 66/0 بر عملکرد سازمانی تأثیر دارد.

هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر معنویت اسلامی بر رفتار شهروندی سازمانی با نقش میانجی هویت سازمانی می باشد.جامعه آماری این پژوهش را دبیران ورزش مقطع متوسطه شهر اصفهان تشکیل دادند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه استاندارد هویت سازمانی چنی(1987)، پرسش نامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی مشرف جوادی و یاوریان (2011) و پرسش نامه محقق ساخته معنویت اسلامی سازمانی استفاده شد. روایی پرسش نامه از روش روایی تشخیصی و پایایی نیز از روش پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ با استفاده از نرم افزار اسمارت-پی.ال.اس.اچ صورت گرفت. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسش نامه معنویت اسلامی 84/0، پرسش نامه هویت سازمانی 82/0 و پرسش نامه رفتار شهروندی سازمانی 89/0 محاسبه شد. آزمون فرضیه ها با استفاده از الگوی معادلات ساختاری از طریق نرم افزار آموس 18 انجام شد. نتایج نشان می دهد که معنویت اسلامی بر هویت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی تأثیر دارد و هویت سازمانی نیز بر رفتار شهروندی سازمانی اثرگذار می باشد. همچنین، هویت سازمانی به عنوان متغیر میانجی بین معنویت اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی، تأثیرگذار می باشد. نتایج حاکی از این است که ارتباط مثبت و مستقیمی بین معنویت اسلامی، هویت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی وجود دارد. شایان ذکر است که یافته های این پژوهش برای مسئولان آموزش و پرورش درجهت برنامه ریزی های فرهنگی و ارتقای سطح رفتارهای معلمان کاربرد دارد. با توجه به یافته ها، توجه به مباحث فرهنگی و دینی حاکم بر جامعه مانند معنویت اسلامی در برنامه ریزی های مدیران این نهاد ضرروی می باشد.

هدف: هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر معنویت سازمانی در کتابخانه های عمومی شهر یزد است. روش: روش پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی بوده و ابزار جمع آوری اطلاعات در این تحقیق، پرسشنامه است. جامعه آماری این پژوهش از دو بخش تشکیل شده است، بدین صورت که در بخش اول به منظور شناسایی عوامل مؤثر بر معنویت سازمانی در کتابخانه های عمومی شهر یزد بر اساس منطق مدل های تحلیل عاملی، یک نمونه 111 نفری از کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی شهر یزد به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در بخش دوم به منظور اولویت بندی عوامل کلیدی شناسایی شده، از 10 نفر از اساتید دانشگاه که تسلط علمی و عملی بر موضوع تحقیق داشتند، استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS برای انجام آمار توصیفی و نرم افزار LISREL جهت انجام تحلیل عامل تأییدی و مد ل سازی معادله ساختاری (SEM) استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد که 8 عامل فضائل، فضای معنوی، محتوا، ساختار، رهبری، فرهنگ، ایمان و انگیزش به عنوان عوامل مؤثر بر معنویت سازمانی به شمار می روند و رابطه میان این 8 عامل معنادار می باشد. همچنین نتایج مدل سازی ساختاری تفسیری نشان داد که عامل رهبری بالاترین قدرت نفوذ و کم ترین وابستگی را در بین 7 عامل کلیدی دیگر دارد. اصالت/ارزش: این تحقیق، نشان دهنده اثرگذاری بالای عامل رهبری در معنویت سازمانی است و بنابراین، اَبعاد این عامل می بایست مورد مداقه بیشتر قرار گیرد.

امروزه در حالی شاهد گسترش جریان های معناگرا در داخل کشور هستیم که فرهنگ ما دارای آثاری ارزشمند در حوزه معنویت و عرفان است. توجه روزافزون به معنویت، برخی از پژوهشگران را بر آن داشته است تا با اشاره به تعالیم جنبش های نوپدید معنوی، تنها به بیان وجوه تشابهات آن ها با آموزه های عرفان اسلامی بپردازند که این امر می تواند تبعات جدی به دنبال داشته باشد. این پژوهش با درنظرگرفتن این مسئله و با هدف نشان دادن وجوه افتراق تعالیم جریان های معناگرا با عرفان و معنویت اسلامی، تعالیم اشو را که بنیان گذار یکی از جنبش های نوپدید معنوی است مطالعه می کند و دیدگاه او را درباره وجود خداوند، امکان و راه های شناخت او که همواره از مهم ترین دغدغه های بشر بوده است، مشخص می سازد. همچنین تعالیم او در این حوزه را با آموزه های مولانا به عنوان یکی از نمایندگان راستین عرفان و معنویت اسلامی مقایسه می کند تا وجوه افتراق دیدگاه او را با دیدگاه عارفان مسلمان نشان دهد. نتایج این تحقیق، تفاوت بنیادین دیدگاه اشو و مولانا در این حوزه را آشکار می سازد. انسجام نداشتن دیدگاه او درباره وجود خداوند و نیز برداشت متفاوت او از مفاهیمی مانند عشق، آزادی و شناخت خویشتن به عنوان راه های شناخت خداوند در مقایسه با آموزه های مولانا مؤید این گفتار است. به نظر می رسد این امر از خاستگاه فکری متفاوت این دو صاحب نظر نشئت گرفته است؛ چرا که برخلاف اشو که آشکارا به انکار ادیان الهی می پردازد، اعتقادات مولانا ریشه در آموزه های دین اسلام دارد.

یکی از شاخصه های اصلی دوره پساتجدد، رشد روزافزون معنویت خواهی و به دنبال آن، شکل گیری جنبش های نوپدید معنویت گراست، اما ارائه معنویت های نوپدید با مؤلفه هایی که برای آن تعریف شده است به ویژه تأکید بر انسان مداری و عرفی گروی صلاحیّت و نیز توانایی مدّعیان این معنویت ها را در پاسخ به نیاز معنویت خواهی انسان، با تردید های جدّی مواجه ساخته است. سؤال اصلی این است که: معنویت های دوره پساتجدد با کدامین برهانِ عقلی یا نقلی، مدعیِ پاسخ به نیاز معنوی انسان معاصرند؟ نوشتار حاضر درصدد است با واکاوی مؤلفه های معنویت های دوره پست مدرن و مقایسه آن با مؤلفه های معنویت اسلامی، عیار راستی مدعیات این نوع معنویت ها را با سنجه معنویت اسلامی بسنجد. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، کتابخانه ای است که در آن با استفاده از دو عنصر توصیف و تحلیل به این نتیجه دسته یافته که معنویت اسلامی قادر به ارائه نسخه ای جایگزین برای این نوع معنویت هاست؛ معنویتی که به دلیل سرچشمه گرفتن از وحی و برخورداری از پشتوانه مستحکم عقل، افزون بر جلب اعتماد پیروان خود، ثمربخش بودنِ اجرای دستورالعمل های خود را تضمین می کند.

معنویت در حوزه ادیان سنتی، به دلیل پیوستگی و تعامل بسیار با دین داری، به یک مفهوم مستقل و دارای ویژگی ها، پیامدها، آسیب شناسی و خاستگاه مخصوص به خود تبدیل نشده است، اما امروزه بر اثر فرایند سکولاریزاسیون و کاسته شدن جایگاه دین، به معنویت سکولار توجه بسیاری می شود. بخشی از این توجه، مرهون تأثیرگذاری فوق العاده معنویت بر فرد و جامعه و حوزه های کار، تعلیم و تربیت و سلامت است. در چنین شرایطی، بر ماست که مفهوم معنویت را در حوزه دین اسلام مورد بازاندیشی و بازتعریف قرار دهیم و تمایزهای معنویت اصیل اسلامی را با معنویت سکولار آشکار سازیم، زیرا رشد معنویت سکولار لطمه های جبران ناپذیری بر هویت ملی و انقلابی ما وارد می سازد. آن چنان که در این مقاله نشان داده ایم «معنویت اسلامی» را می توان تلاش برای زیستن معنادار (یعنی داشتن هدفی فراتر از اهداف جزئی در زندگی و دسترسی به منبع ارزش) در پرتو هدف حقیقی و منبع ارزش حقیقی (و نه هدف و منبع جعلی)، یعنی تقرب الی الله دانست. وجوه تشابه میان معنویت اسلامی و معنویت سکولار را می توان از جمله چنین برشمرد: باطن گرایی، نفی مادی گرایی، تأثیرات عمیق بر افراد و جوامع... .

هدف: این پژوهش با هدف بررسی معنویت اسلامی در سازمان و اثر آن بر سطوح بخشش بین فردی، شادکامی و رفتارهای کاری ناکارامد در کارکنان دانشگاههای مشهد انجام شد. روش: پژوهش حاضر، کاربردی، کمّی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری، کارکنان رسمی سه مورد از دانشگاههای مشهد بودند و تعداد نمونه تحقیق، 300 نفر از کارکنان بود. شرکت کنندگان به پرسشنامه معنویت اسلامی، مقیاس بخشش بین فردی، شادکامی و رفتارهای کاری ناکارامد پاسخ دادند. داده ها از طریق تحلیل عاملی تأییدی و نرم افزار آموس تحلیل شدند. از آزمونهای سوبل برای اندازه گیری آماره تی متغیّرهای میانجی استفاده شد. یافته ها: معنویت اسلامی از طریق وجود واکنشهای مثبت در بخشودگی و رویکردهای شادکامی، با شدت بیشتری نسبت به تأثیر از طریق نبود واکنشهای منفی در بخشودگی و رویکردهای شادکامی، رفتارهای ناکارامد را مهار کرد. نتیجه گیری: توجه به معنویت اسلامی در سازمانها، رفتارهایی همچون بخشش بین فردی و شادکامی را گسترش می دهد و موجب کاهش رفتارهای ناکارامد می شود.

از گذشته های دور نقد و نگارش ردیه برضد عارفان مسلمان جریان داشته است. اتهام های وارده، عمدتا معطوف به سه محور شریعت گریزی، عقل و علم ستیزی بوده است. بر اساس دو محور اخیر به ویژه محور سوم – علم ستیزی که مسئله این پژوهش است، عارفان مسلمان عامل رکود و بلکه انحطاط تمدن اسلامی قلمداد شده اند. این پژوهش می کوشد از خلال گزاره های تاریخی، منابع و میراث مکتوب عرفان، حقیقت امر را تبیین و مورد تحلیل قرار دهد. مروری بر گزارش های دقیق تاریخی معطوف به مسئله پژوهش، از یک سو، نشان از خدمات ارزنده این جریان در سه ساحت دانشمندان و مولفین، رویکردهای علمی اخلاقی و درنهایت کارکردهای علمی تمدنی آن دارد، حقیقتی که نه فقط در حلقه های خرد و کلان آموزشی خانقاه ها، بلکه در نهان بی نهایت طلب عارفان بلندآوازه در گستره تاریخ عرفان اسلامی متجلی شده ومیراثی فاخر را به ودیعت نهاده است. چنان که ویژگی قرین بودن دانش در عرفان با اخلاق وعلم با معنویت، ضمن مانا کردن کارنامه علمی آنان از سوی دیگر، الگوی دانش در طراز تمدن اسلامی را به ظهور رسانده است.

هدف گذاری جوامع معاصر برای کسب حداکثری رشد اقتصادی دو پیامد جدی را بر پیکره معنوی فردی و اجتماعی انسان ها به دنبال داشته است. این دو پیامد شامل رهاکردن بعد معنوی و نیز تلاش برای انحراف، شخصی سازی و استفاده ابزاری از معنویت برای اهداف اقتصادی است. در این میان معنویت اسلامی با برخورداری از ماهیتی اصولی، ریشه دار و شریعت محور به گونه ای از جامعیت برخوردار است که التزام به لوازم آن، نه تنها مسیر پیشرفت اقتصادی را مسدود نمی کند، بلکه موجب تنقیح اهداف و پیشرفت بهتر میشود. در این پژوهش با استفاده از روش «داده بنیاد» به بررسی روابط موجود و بیان کیفیت اثرگذاری معنویت اسلامی بر پیشرفت اقتصادی پرداخته شده است. نتایج حاصل بیانگر نحوه ارتباط و اثرگذاری مؤلفه های معنویت اسلامی بر روند پیشرفت اقتصادی در سه محور شرایط علّی، مداخله گر و زمینه ای است. براین اساس لازم است نخست بسترهای لازم برای رخداد پدیده توسط شرایط زمینه ای مهیا و در مرحله بعدی با ایجاد شرایط و استفاده درست از شرایط مداخله ای اجزای راهبرد فراهم و تکمیل شود. مجموع عناصر ایجابی معنوی، راهبرد جامع «زیست مؤمنانه» را برای دستیابی به پیشرفت اقتصادی در مسیر تعالی، رشد و سعادت همه جانبه انسان ارائه و فرامین نظری و اجرایی مشخصی را بیان می کند؛ در مقابل عناصر سلبی معنوی با پیروی از مسیر «زیست سکولار» و با محور قرار دادن رشد اقتصادی، پیامدهای مخاطره آمیزی را برای بشر رقم می زنند.

امروزه در بیشتر جوامع تحت سیطره نظام سرمایه داری اهداف، نظام ها و راهبردها بر کسب حداکثری رشد اقتصادی متمرکز شده است؛ این هدف گذاری علاوه بر پیامدهای سوء اقتصادی، آسیب های جدی جبران ناپذیری بر پیکره معنوی فردی و اجتماعی بشر به دنبال داشته است. به حاشیه راندن و غفلت از بعد معنوی انسان در کنار تلاش برای انحراف، شخصی سازی و استفاده ابزاری از معنویت برای اهداف اقتصادی از مصادیقی است که در آشکار و پنهان در ذیل تلاش برای رسیدن به رشد اقتصادی بیشتر رخ می دهد. برخلاف آنچه در اقتصاد متعارف پدیدار گشته است، تبعیت از آموزه های اقتصادی اسلام و عملیاتی شدن آنها در سطح اجتماعی نه تنها از مخاطرات وارد به هیئت معنوی فردی و اجتماعی انسان ها جلوگیری می کند بلکه از ابزارهای اقتصادی برای ارتقاء معنوی انسان بهره می برد. به علاوه عجین بودن ابعاد مادی و معنوی ذاتی انسان و به تبع آن همبستگی نیازهای مادی و معنوی، ارتباط متقابل وثیقی میان بهبود شرایط اقتصادی و ارتقاء معنوی فردی و اجتماعی ایجاد کرده است. در این پژوهش با استفاده از روش «داده بنیاد»، روابط موجود و بیان کیفیت اثرگذاری پیشرفت اقتصادی بر معنویت اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل بیانگر ارتباط سازنده مؤلفه های پیشرفت اقتصادی بر ارتقاء معنویت اسلامی در صورت تحقق شرایط علی، مداخله گر و زمینه ای به صورت ایجابی است. مجموع عناصر اقتصادی ایجابی، راهبرد جامع «زیست مؤمنانه» برای کسب بهینه ترین وضعیت برای کسب توأمان پیشرفت اقتصادی و معنویت اسلامی ارائه و فرامین نظری و اجرایی مشخصی را بیان می-کند.

می توان مهمترین هدف مقاله حاضررا طراحی مدل بومی تعالی معنویت سازمانی بارویکرد اسلامی درسازمان بیمه سلامت ایران،برشمرد.برای این منظور،ازاستراتژی های پژوهش ترکیبی شامل دوبخش کیفی وبخش کمی استفاده شده است.دربخش کیفی بااستفاده ازروش تحلیل مضمون،مضامین مرتبط باسوال پژوهش،براساس مصاحبه باخبرگان که درحوزه های مدیریت،معارف اسلامی و سلامت کشوردارای تجربه ویا تالیفات مرتبط بودند استخراج وباترکیب مدل بارون–کلارک وآتریت_ استرلینگ این مضامین درسه دسته فراگیر،سازمان دهنده وپایه دسته بندی شده اندکه ،53 مضمون پایه، 8 مضمون سازمان دهنده وسه مضمون فراگیربه دست آمد.دربخش کمی برای مشخص نمودن عناصرمدل نهایی وتعیین رابطه ومیزان اثرگذاری این عناصر،با استفاده ازروش مدلسازی ساختاری تفسیری،میزان نفوذ پذیری ووابستگی وهمچنین میزان بارعاملی عناصر به شرح زیرمحاسبه شده است:بنیانهای معرفت سازمان(سطح 6،بار عاملی 02/1)،رعایت اصول اخلاقی نسبت به کارکنان(سطح 5،بار عاملی 69/0)،رشد فضائل اخلاقی کارکنان(سطح 4،بار عاملی 56/0)،بهبودفضاهای معنوی موثربرفعالیت سازمان(سطح3،بار عاملی 54/0)،رعایت اصول اخلاقی نسبت به ذیفعان(سطح3،بار عاملی 42/0)،تقویت عدالت محوری نسبت به کارکنان(سطح3،بار عاملی 31/0)،رشد وارتقای معنوی -فرهنگی کارکنان(سطح 2،بار عاملی 27/0) وعملکرد سازمانی(سطح 1،بار عاملی 18/0).

نرم افزار جامعه سازی اسلامی، گسترش سطح معنویت فردی به ساحت اجتماعی و سطح معنویت اجتماعی است. معنویت اسلامی، معنویتی برخاسته از عرفانی است که بر پایه نظام عبادی و شریعت باشد و در چارچوب نظام اخلاقی و تربیتی اسلام شکل گرفته باشد. چنین معنویتی با شاخصه های شریعت پایه، اخلاق مدار و تربیت محور می تواند امتداد اجتماعی پیدا کند؛ به گونه ای که در هر مواجهه ای، روح حاکم بر آن پدیده و باطن آن را لحاظ کند و ارتباط آن با اجزای دیگر عالم و با کل (وجود مطلق) را بسنجد و هر یک از پدیده های هستی، منبع معرفت معنابخش زندگی به شمار آید. این تحقیق درواقع پاسخ به این مسئله است که چرا باید معنویت اسلامی از ساحت فردی به ساحت اجتماعی امتداد یابد؟ بررسی پاسخ این مسئله در گرو پاسخ به این پرسش هاست: شاخصه های معنویت گرایی اسلامی چیست؟ رابطه دین و معنویت چگونه است؟ نقش معنویت در هویت سازی اجتماعی چیست؟ راهبردهای تحقق بخش امتداد اجتماعی معنویت اسلامی چیستند؟ تحقیق صورت گرفته در چارچوب این پرسش ها و بر اساس روش تحقیق کتابخانه ای بر محور فعالیت منظم مبتنی بر دانش موجود حاصل از تحقیقات یا تجارب، صورت می گیرد و به منظور تولید مواد، فراورده ها، ابزار و فرایندها و روش های جدید یا بهبود آنها به کار می رود. تغییر نگرش جامعه نخبگانی از معنویت گرایی فردی به معنویت گرایی اجتماعی بر پایه جهان بینی و ایدئولوژی اسلامی و محوریت یافتن امتداد اجتماعی معنویت گرایی اسلامی برای تحقق جامعه سازی اسلامی از مهم ترین اهداف این تحقیق به شمار می رود. انعکاس بیرونی و تصویر سازی از ضرورت پردازش امتداد عملی معنویت گرایی و تعیین گستره تمدنی معنویت و استخراج راهبردهای تحقق بخش امتداد اجتماعی معنویت اسلامی از نتایج به دست آمده این تحقیق است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس معنویت اسلامی در محیط کار است. برای انجام این پژوهش، از روش ترکیبی(تحلیل مضمون و روش پیمایش) استفاده شد. در مرحله اول، به منظور شناسایی ابعاد و شاخص های معنویت اسلامی مبتنی بر آموزه های قرآنی و روایات ائمه اطهار(ع) از روش کتابخانه ای استفاده شد و در مرحله دوم، مصاحبه و ارائه پرسش نامه به 42 نفر از خبرگان انجام پذیرفت و برای آزمون الگوی ساختاری نیز از روش پیمایشی استفاده گردید. جهت انتخاب نمونه کمی در بخش پیمایش، از روش نمونه گیری طبقه ای استفاده شد؛ به همین منظور، 12000 نفر از کارکنان این مقیاس را تکمیل کردند. برای بررسی پایایی ابزار 61 سئوالی از ضریب آلفای کرنباخ و پایایی مرکب استفاده شد و نتایج نشان داد که ضریب آلفایی کرنباخ پرسش نامه 71 سئوالی معنویت اسلامی بالاتر از 70/0 و همچنین، ضریب پایایی مرکب همه مولفه ها بالاتر از 90/0 است. برای بررسی روایی همگرا ابزار پژوهش از معیار AVEاستفاده شد و از آنجا که جذر AVE همه سازه ها بیشتر از همبستگی سازه ها با سایر سازه های موجود در الگو بود، بنابراین، می توان گفت که ابزار اندازه گیری از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است. جهت بررسی الگوی نهایی پژوهش و ساختار عاملی پرسش نامه از نرم افزار PLS استفاده شد و نتایج نشان داد که دامنه بارهای عاملی بین 40/0 تا 70/0 می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که شاخص های مقیاس 4 عاملی پرسش نامه معنویت اسلامی بر روی عوامل از قبل ارائه شده، بار عاملی بالاتر از 40/0 دارند و ابزار پژوهش از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار می باشد.