مطالب مرتبط با کلیدواژه
۲۱.
۲۲.
۲۳.
۲۴.
۲۵.
۲۶.
۲۷.
۲۸.
۲۹.
۳۰.
۳۱.
۳۲.
۳۳.
۳۴.
۳۵.
۳۶.
۳۷.
۳۸.
۳۹.
۴۰.
آیت الله خامنه ای
هدف: پژوهش پیش رو، با هدف ارائه الگوی ساختاری تفسیری رهبری جهادی مبتنی بر دیدگاه آیت الله خامنه ای انجام شده است. در این راستا، ضمن توصیف وضعیت آشفته حال نظریات رهبری سازمان، به نقد نظریه رهبری کوانتومی به عنوان آخرین راهکار مطرح، پرداخته شد. : روش: بیانات آیت الله خامنه ای به عنوان منبع پژوهش، از طریق روش تحلیل محتوا، تحلیل و مفاهیم فرعی و کلی خط مشی های مطلوب رهبری در قالب نظریه رهبری جهادی ارائه شد. در ادامه، از طریق کاربست روش شناسی مدلسازی ساختاری تفسیری و در قالب رجوع به خبرگان، الگوی نهایی رهبری جهادی ارائه شد. : یافته ها: نتایج پژوهش حاضر، به صورت الگوی ساختاری تفسیری رهبری جهادی در قالب خط مشی های هفت گانه خط مشی ظلم ستیز، خط مشی کریمه، خط مشی بصیرت بخش، خط مشی عزت مدار، خط مشی هویت بخش، خط مشی درون زا و خط مشی جذاب ارائه شده است. : نتیجه گیری: نتایج پژوهش، حاکی از جایگاه والای خط مشی های بصیرت بخش و پس از آن، خط مشی های هویت بخش در الگوی نهایی خط مشی های رهبری جهادی است.
راهبردهای استفاده از فرصت ها، کنترل و کاهش تهدیدهای سیاسی جهان اسلام از منظر آیت الله خامنه ای(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
جهان اسلام با فرصت ها و تهدیدهای متعددی روبه رو بوده و با وجود نگاشته شدن آثاری درباره جهان اسلام، هنوز راهبردهای استفاده از فرصت ها، و کنترل و کاهش تهدیدهای سیاسی جهان اسلام تبیین نشده است. بنابراین، پرسشی که در این پژوهش طرح می شود، بدین قرار است: راهبردهای استفاده از فرصت ها، و کنترل و کاهش تهدیدهای سیاسی جهان اسلام از منظر آیت الله خامنه ای چیست؟ در اندیشه ایشان، راهبردهایی برای برون رفت از تهدیدها و استفاده از فرصت های جهان اسلام، نظیر ایجاد وحدت و همگرایی در جوامع اسلامی در حوزه های مختلف و تکیه بر ارزش های اسلامی در جهت مقابله با دشمنان اسلام بیان شده است. در این پژوهش برای پاسخ به پرسش اصلی، از روش و چارچوب نظری SWOT برای کاهش و کنترل تهدیدهای سیاسی جهان اسلام و برون رفت از آن بهره برده و بر اساس این روش، راهبردهای ذیل را ارائه کرده ایم: (1) «راهبردهای تنوع» (st)، به معنای تقویت مبانی فرهنگی عقیدتی و جهت دهی بیداری اسلامی در تشکیل حکومت های دموکراتیک؛ (2) راهبردهای رقابتی (so)، به معنای تقویت سیاست صدور انقلاب اسلامی در جهت بیداری اسلامی و تقویت دیپلماسی حج؛ (3) راهبردهای بازنگری (wo)، به معنای ارتقای مردم سالاری دینی در میان کشورهای اسلامی و حضور فعال و هماهنگ مسلمانان در عرصه های بین المللی؛ (4) راهبردهای تدافعی (wt)، به معنای تقویت روحیه وحدت، ایستادگی و تقویت روند تنش زدایی برای ایجاد ارتش مشترک دفاعی
اجتهاد پویا؛ رویکرد حوزه انقلابی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیستم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۸۰
73 - 100
حوزههای تخصصی:
حوزه انقلابی مانند هر پارادایم دیگر، دارای دغدغه ها، مسائل و روش ویژه خود است که موجب مانایی و پویایی آن می شود. دغدغه حوزه انقلابی، برسازی تمدن اسلامی بر وزان دنیای معاصر است. براین اساس، در کنار مسائل فردی (تعبدی)، موضوعات اجتماعی را از «مسائل» خود می داند و در تلاش است با روش «اجتهاد پویا» فقه را به عرصه اجتماع آورده، زندگی مؤمنانه را در دوران غیبت جاری سازد. در این مقاله اصول و کارکردهای اجتهاد پویا به عنوان روش حوزه انقلابی بررسی می شود و به همین مناسبت از تغییر دغدغه ها و مسائل فقهی نزد ایشان سخن خواهد رفت.
مسئله حقوق بشر در اندیشه مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات انقلاب اسلامی سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴۸
175-196
حوزههای تخصصی:
از زمان تصویب منشور حقوق بشر در سازمان ملل در سال 1945 تاکنون در جهت بسط و گسترش و تبیین و اعمال آن از سوی کشورهای غربی اقدامات فراوانی صورت گرفته است. آیت الله خامنه ای با رد آن چه غربیان آن را حقوق بشر و حمایت از آن می دانند، ضمن آنکه مدعیان حقوق بشر در نظام بین الملل را در ادعای خویش صادق نمی دانند، با بیان موارد متعدد نقض حقوق بشر در ایران چه قبل از انقلاب اسلامی و چه بعد از آن و کشورهای اسلامی و اروپا و آمریکا، این مباحث را در کنار اتهاماتی مانند صدور انقلاب، واپسگرایی، جمهوری ضد دموکراسی، جمهوری ارتجاعی و جمهوری طرف دار بنیان های کهنه و منسوخ، ضدیت با دموکراسی و عدم انتخابات آزاد، کمک به تروریسم، تعصّب و تحجّر و جمود فکری (بنیادگرایی)، ضدیت با صلح و طرف داری از جنگ، پشتیبانی مالی یا تسلیحاتی از نهضت های اسلامی، تهیه سلاح و ساختن بمب اتمی و شیمیایی که به کرات به نظام اسلامی ایران وارد شده و موجبات صدور قطعنامه های متعددی را در مجامع بین المللی فراهم کرده است، بهانه ای برای فشار آنان بر نظام نوپای جمهوری اسلامی می دانند.
تحلیل گفتمان دیدگاه های رهبران ایران و امریکا درباره برجام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
برجام یا برنامه جامع اقدام مشترک یک توافق بین المللی در خصوص برنامه هسته ای ایران است که بعد از مذاکرات طولانی میان ایران و شش قدرت جهانی منعقد گردید. پژوهش حاضر بر آن است تا مبانی گفتمانی سخنان دونالد ترامپ در خصوص برجام و واکنش آیت الله خامنه ای به اظهارات وی، تحلیل شود. رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی رابطه زبان، جامعه، قدرت، ایدئولوژی و گفتمان را در اولویت قرار می دهد. روش پژوهش این مقاله از نوع توصیفی- تحلیلی و مدل فرکلاف (1979) است و نمونه های تحقیق که به صورت هدفمند انتخاب گردیدند، سخنرانی ترامپ درباره ایران و برجام در ۲۱ مهر ۹۶ و واکنش آیت الله خامنه ای به سخنرانی ترامپ در جمع نخبگان در 26 مهر 96 است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که میان ایدئولوژی و زبان و میان کاربرد زبان و روابط سیاسی و اجتماعی رابطه متقابل وجود دارد و زبان علاوه بر شکل پذیری از روابط سیاسی، می تواند ابزاری تأثیرگذار در شکل دهی به روابط قدرت و تعاملات سیاسی باشد؛ بنابراین رهبران هر کشور تلاش کرده اند که از توانایی های زبانی و ادبی برای تبیین دیدگاه های سیاسی خویش استفاده کنند. نتایج حاصل نشان می دهد که هر دو رهبر در سخنرانی شان برجام را یک توافق شکننده میان دو دشمن و نه قراردادی برای تقویت دوستی بین آن ها می دانند.
بررسی تطبیقی امتداد مبانی هستی شناختی نظام سرمایه داری و اسلامی در شکل گیری رفتارهای فردی و ساختارهای اقتصادی جامعه با تأکید بر بیانات رهبری (رویکرد اقتصادی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
قبسات سال بیست و چهارم بهار ۱۳۹۸ شماره ۹۱
131 - 168
حوزههای تخصصی:
پرداختن به موضوع امتداد مبانی هستی شناختی اسلامی از دو جهت حائز اهمیت است. نخست اینکه تمدن نوین اسلامی، باید بر پایه مبانی هستی شناختی اسلامی بنا شود. از جهت دوم، تمدن غرب با مبانی هستی شناختی متمایز و متباین با مبانی اسلامی، توانسته است مبانی خود را در رفتارهای فردی و ساختارهای جامعه امتداد دهد. از نظر رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت الله خامنه ای، مبانی اسلامی هنوز در رفتارهای فردی و نیز در ساختار اجتماعی ما امتداد پیدا نکرده است. در این پژوهش با روش تحلیل متن چگونگی امتداد مبانی هستی شناختی با تأکید بر بیانات ایشان دنبال می شود. همچنین این پژوهش در پی بررسی تطبیقی چگونگی امتداد مبانی هستی شناختی نظام اقتصادی سرمایه داری و اسلامی، با تأکید بر بیانات رهبری است. در این نوشتار منطقی برای امتداد مبانی در نظام اقتصادی طراحی می شود و این منطق در شکل گیری نظام اقتصادی سرمایه داری و اسلامی بررسی می گردد. نتایج نشان می دهد رفتارها، روابط و ساختار نظام اقتصادی سرمایه داری بر اساس همین منطق سامان یافته اند و اجرایی کردن این منطق در نظام اقتصادی اسلام منجر به رفتارها، روابط و ساختار متفاوتی خواهد شد.
تدوین الگوی پایداری خانواده مبتنی بر آموزه های اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تشکیل خانواده، اساس همه تربیت های اجتماعی و انسانی است و جامعه اسلامی بدون بهره مندی از نهاد خانواده سالم، سرزنده و بانشاط امکان پیشرفت ندارد. هدف این پژوهش، تدوین الگوی پایداری خانواده مبتنی بر آموزه های اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری بوده است. این پژوهش، بنیادی از نوع توصیفی - اکتشافی است و با روش تحلیل مضمون، انجام شده است. بدین منظور، تمامی سخنرانی ها و پیام های ایشان در زمینه زن و خانواده از سال 1358 تاکنون از پایگاه های اطلاع رسانی دفتر رهبری و حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه ای و کتب مرتبط، گردآوری شده و با کدگذاری آن، مضامین پایه و سازمان دهنده مرتبط با پایداری خانواده شناسایی شده اند. یافته ها، الگویی مشتمل بر نه مضمون سازمان دهنده بوده است که برخی از آنها در هیچ یک از نظریات حوزه زوج و خانواده به چشم نمی خورد. این مضامین شامل شناخت اهمیت خانواده در اسلام، خدامحوری در خانواده، بنای رابطه بر محبت و رفاقت، سازگاری، پایبندی به اخلاق اسلامی، پایبندی به حقوق و وظایف، احیای کرامت زنان، ارضای متقابل جنسی و ایفای نقش مناسب والدین زوجین می باشد. مضامین حاصل نشان می دهد که از ریشه های اصلی فروپاشی خانواده در مداخلات این حوزه غفلت شده است و این مضامین ظرفیت طراحی مدل پیشگیری و درمانی را دارند.
الگوی صورت بندی مسائل سینمای ایران از منظر رهبر معظم انقلاب؛ از وضع موجود تا وضع مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
سینما با وجود شأن والای هنری و تأثیرگذاری بالایی که دارد، اما پس از گذشت بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی نتوانسته در حد و اندازه رفع نیازهای آن ظاهر گردد. یکی از دلایل این وضعیت ناظر به خلأ سیاست گذاری در این حوزه می باشد. سیاست گذاری صحیح در یک حوزه، حاصل شناخت درست از مسائل آن حوزه است. مسائلی که از شکاف بین وضع مطلوب و وضع موجود حاصل می شود. این پژوهش بر آن است که با تحلیل بیانات رهبر معظم انقلاب به عنوان سیاست گذار اصلی کشور، ضمن ترسیم وضعیت موجود و مطلوب سینما، الگوی مسائل سینما را با توجه به شکاف موجود در دو وضعیت مذکور طراحی نماید. مهم ترین یافته های این پژوهش که با روش تحلیل مضمون حاصل شده، این است که ورود غلط و مغرضانه سینما به کشور در ابتدا از یک سو و عملکرد جبهه فرهنگی مقابل و کم کاری هنرمندان و مسئولان جبهه خودی از سوی دیگر، سبب بروز مسائل متعدد در سه لایه مضمون، قالب و عوامل سینما گشته است. اما مسئله اصلی مدنظر رهبر انقلاب در تحقق سینمای اسلامی که دیگر مسئله ها باید در نسبت با آن فهم و اولویت بندی شوند، تقویت کمی و کیفی هنرمند مؤمن و انقلابی و فراهم کردن مجال ظهور و بروز برای اوست.
راهبردها و سیاست های ارتقای کارآمدی نظام اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری(مدظلّه العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
کارآمدی دولت ها ازجمله مسائل مهمی است که آثار و نتایجی ازجمله افزایش مشروعیت و اقتدار را برای هر حکومتی به همراه دارد. این پژوهش به دنبال یافتن راهبرد ها و سیاست های اصلی ارتقای کارآمدی نظام اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) است. طرح این موضوع از این حیث اهمیت دارد که موجب استحکام هرچه بیشتر نظام اسلامی می شود. کم توجهی یا نپرداختن به این موضوع می تواند زمینه تضعیف و زوال بنیان های مردمی نظام را موجب شده و همین موضوع ضرورت تحقیق را نشان می دهد. این تحقیق با روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم افزار MAXQDA (نرم افزار تحلیل کیفی) به دنبال یافتن مضامین اصلی در مورد هدف و پرسش پژوهش بوده است. در انتها پس از جستجو و تعمیق در بیانات رهبر معظم انقلاب این نتیجه حاصل شد که دو دسته راهبرد «اصلی» و «بخشی» برای ارتقای کارآمدی نظام وجود دارد و در زمینه سیاست ها نیز دو سطح «فردی» و «سازمانی» جهت ارتقای این کارآمدی به دست آمد که باید سرلوحه تصمیم گیری و تصمیم سازی های مدیران و مسئولان رده های بالا و میانی کشور باشد. ارتقای کارآمدی نیازمند تربیت مدیران جهادی و انتخاب آنان به جهت شایسته سالاری در سطوح مختلف است و یکی از وجوه دیگر این انتخاب جوان گرایی و تزریق انرژی، نشاط و تحرک در بدنه مدیریتی کشور است که باعث می شود با در نظر گرفتن هدایت های رهبر معظم انقلاب مبنی بر استفاده از توان داخلی و به کار بستن راهبردها و سیاست ها در مقاطع زمانی مختلف، ارتقای کارآمدی نظام به صورت مطلوب حاصل شود.
آینده پژوهی انقلاب اسلامی و تحقق تمدن نوین دینی با تأکید بر اندیشه آیت الله خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پس از چرایی و چگونگی وقوع انقلاب، یکی از موضوعات برجسته و حائز اهمیت در هر انقلابی، آینده و چشم انداز پیش روی آن است. پژوهش در تحولات آینده انقلاب ها، از موضوعات پرکاربرد در حوزه سیاست و نظریه پردازی درباره انقلاب ها به شمار می رود؛ بنابراین پژوهش حاضر درصدد است با روش آینده پژوهی پس نگری به این مسئله بپردازد که آینده انقلاب اسلامی ایران در تلاطم تحولات چگونه خواهد بود؟ ازآنجایی که انقلاب اسلامی حدوث و بقای تمدنی دارد؛ یافته های پژوهش، نمایانگر آن است که چشم انداز و منتها الیه انقلاب اسلامی پس از گذشت چهار دهه از حیات خود، تمدن نوین اسلامی را ترسیم ساخته است؛ چراکه به جهت برخورداری از ماهیت دینی، ظرفیت های تمدنی، بینش مردمی، وجود شخصیت های سیاسی مذهبی راهبر، گام های مؤثری در مسیر تمدن سازی نوین متناسب با ساخت و بافت ذهنی و عینی اسلام و ایران برداشته شده و چشم انداز آینده آن هموار شده است.
نتایج و دستاوردهای انقلاب اسلامی در منظر آیت الله خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات انقلاب اسلامی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۵
141-164
حوزههای تخصصی:
آیت الله خامنه ای انقلاب اسلامی را تغییری بنیادین در ارزش ها می داند که با دگرگونی در دل های افراد و ساختارهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی همراه است. این دگرگونی که با حضور توده مردم صورت می گیرد و ماهیتی مستمر دارد؛ جهتی تکاملی و تعالی بخش را می پیماید؛ دستاوردهای انقلاب در چنین فرآیندی بررسی و تعریف می گردد. تغییر بنیادین و فراگیر دو وجه اساسی و اصلی در شکل دهی به انقلاب ها می باشند. این مقاله درصدد است دستاوردهای انقلاب اسلامی در اندیشه آیت الله خامنه ای که بیشترین مستندات تجربی و میدانی را در ابعاد مختلف در اختیار داشته اند بررسی کند. بر اساس یافته ها مهمترین و اولین دستاورد انقلاب، استقلال سیاسی، رهایی از وابستگی و تشکیل نظام اسلامی است. در حوزه های اقتصادی، فرهنگی و علمی نیز دستاوردها بسیار گسترده و غیرقابل مقایسه با زمان حاکمیت طاغوت مشاهده می شود که در مقاله بیان می گردد.
طراحی و تبیین سنجه های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با رویکرد تحلیل دوسطحی اندماجی (مبتنی بر آرای آیت الله خامنه ای)(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
در این پژوهش که مبتنی بر روش کتابخانه ای و به صورت توصیفی تحلیلی است، پس از ارائه سنجه های الگو از منظر امام خامنه ای و با بهره گیری از تکنیک دلفی، الگوی پژوهش ترسیم شد و در نهایت این نتیجه حاصل شد که الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از حیث سخت افزاری و نهادی با قوامیت سنجه های: کلان اربعه و محتوایی تسعه، در قامت اصولی فطری و در مقامی ثبوتی است؛ و در سطح نرم افزاری و تحلیلی در تمامی حوزه های علوم، متکی بر ظرایف زمان و مکان است، که در مقامی اثباتی و در ظرف اصول متغیر می گنجد. لذا در آن دسته اموری که دین مبینِ جزو ثابتات قرار داده، الگو، واحد است و در آن دسته اموری که جزو متغیرات و تابع مقتضیات زمان و مکان است، الگویی چندوجهی است. در این پژوهش، به منظور پاسخ به پرسش اصلی پژوهش، که عبارت بود از شناخت کیفیت الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، از حیث واحد یا متکثربودن، تلاش شد به تبیین این مفهوم دو سطحی که با قوامیت نظریه وحدت در کثرت و کثرت در وحدت در فضای منطق فازی مبتنی بر ترابطی اندماجی هم چون دو روی یک سکه شکل می یابد، اشاره شود.
آسیب شناسی خانواده در فرهنگ غرب از دیدگاه حضرت آیت الله خامنه ای(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
خانواده از مهم ترین نهادهای اجتماعی است. پراهمیت ترین کارکرد این نهاد، پرورش فرزندان و انتقال فرهنگ و ارزش ها به نسل بعدی است. در بین افراد تشکیل دهنده خانواده، نقش زنان، هم به لحاظ موقعیت فیزیولوزی هم به لحاظ موقعیت فرهنگی و اجتماعی، چه در جایگاه همسری و چه در جایگاه مادری، از اهمیت خاصی برخوردار است. با وجود این، در غرب، همزمان با مُدرنیته و پس از آن بر مبنای آموزه های فمینیستی و با نام دفاع از حقوق زن، کارکردهای خانواده و موقعیت و جایگاه همسری و مادری دستخوش تغییرات وسیعی شده است. این پژوهش در نظر دارد آسیب شناسی خانواده در فرهنگ غرب را از دیدگاه رهبر معظّم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای مورد واکاوی قرار دهد. برای این منظور، سخنان ایشان در زمینه خانواده در فرهنگ غرب جمع آوری و از طریق روش تحلیل تماتیک کدگذاری گردید و در مجموع 50 کد استخراج شد. سپس سه مقوله با عناوین «جایگاه همسر در خانواده در فرهنگ غرب»، «جایگاه مادری در خانواده در فرهنگ غرب» و «آسیب شناسی خانواده در فرهنگ غرب» از طریق روش تحلیل محتوا تحلیل گردید. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که از دیدگاه ایشان، مؤلفه هایی از فرهنگ غرب، باعث سستی بنیان خانواده شده است؛ چراکه این فرهنگ هم به دلیل شناخت ناقص از هویت و شخصیت زن و هم به دلیل تعریف نقش هایی خارج از تکوین و خلقت زن برای او، ضعف شدید کارویژه های خانواده و به تَبَع آن، اثرات مخرّبی را در جامعه در پی داشته است. سبک کردن امر ازدواج، بی هویت کردن جوانان، پایین آمدن سن جنایت و افزایش رفتارهای غیراخلاقی مانند همجنس گرایی، در زمره این آسیب هاست. از دیدگاه آیت الله خامنه ای، آنچه باعث فروپاشی فرهنگ ها می شود، ضعف خانواده است؛ مسئله ای که فرهنگ غرب اکنون گرفتار آن شده است.
ساختِ اسلامی نهاد دولت در نظام اسلامی: تحلیلی آسیب شناسانه از دولت سازی اسلامی در الگوی مردم سالاری دینی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
موضوع مقاله، ضرورت دستیابی به استلزامات ساختِ اسلامی نهاد «دولت» در جمهوری اسلامی است. پرسش اصلی این است که «بحران های موجود در نظام جمهوری اسلامی در چه خلأ راهبردی ای ریشه دارند؟» در پاسخ به سؤال یادشده با استفاده از «روش شناسی بحران» (اسپریگنز) و با استناد به اندیشه سیاسی اقتصادی آیت الله خامنه ای به این نتیجه دست یافته ایم که ناتمام ماندن مراحل ساخت درونی قدرت در نظام سیاسی کشور، خاستگاه آسیب های متعدد اجتماعی جامعه ایران بوده است؛ این نقص نیز به نوبه خود در عدم کفایت ملاک های اسلامیت در پنج عنصر: «منش و روش دولت مردان»، «ساختارها، نهادها و بنیان ها»، «نظامات»، «نرم افزارها» و «الگوها» ریشه دارد. تأمین شاخص های اسلامیت در عناصر مذکور موجب ساخت اسلامی دولت در نظام مردم سالاری دینی شده و کارآمدی نظام سیاسی اقتصادی اسلام در اداره جامعه را بیش ازپیش هویدا خواهد ساخت.
نظام معرفت شناسی آیت الله خامنه ای در تحلیل مسائل اجتماعی سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های راهبردی سیاست سال هفتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۸ (پیاپی ۵۸)
123 - 154
حوزههای تخصصی:
ریشه چیستی، چرایی و چگونگی اندیشه رهبران اجتماعی سیاسی در نظام معرفت شناسی آنان نهفته است. فهم این نظام، کمک می کند تا حلقه های موثر در تحلیل مسائل سیاسی از دیدگاه افراد شناخته شود. با وجود آثار علمی متعدد درباره اندیشه های آیت الله خامنه ای تاکنون اثری به طور خاص نظام معرفت شناسی وی را در تحلیل مسائل اجتماعی سیاسی بررسی نکرده است. این مقاله با روشی توصیفی-تحلیلی با رویکردی معرفت شناسانه در صدد کشف نظام معرفت شناسی آیت الله خامنه ای در مسائل اجتماعی سیاسی برآمده است. در پاسخ به این پرسش که آیت الله خامنه ای با چه معیاری به تحلیل مسائل سیاسی می پردازند به این نتیجه می رسیم که نظام معرفت شناسی ایشان با اتکا به فرآیند چهارگانه شناخت یعنی، امکان شناخت قضیه های سیاسی، قابلیت پذیرش صدق و کذب قضایای سیاسی، امکان تشخیص قضیه سیاسی صادق از کاذب و ارتباط بین قضایای سیاسی به تحلیل مسائل می پردازد. مهمترین وجه تمایز نظام معرفتی وی با سایر تحلیل گران سیاسی در ترکیب داده های تجربی با سنجش های عقلانی و تطبیق وحیانی است.
رویکرد اخلاقی به سیاست خارجی در اندیشه امام خمینی (ره)؛ محدوده وجوب بقا
حوزههای تخصصی:
بنا بر منطق قدرت روابط بین الملل و بعضی از نظریه های سیاست خارجی، ایران باید به دنبال تولید و نگهداری سلاح اتمی باشد. آن چیزی که سبب حیرت سیاستمداران غربی شده است این است که افزون بر انکارهای همیشگی مسئولان نظام از پیگیری چنین هدفی، حضرت امام خمینی(ره) در فتوائی تاریخی هر گونه نگهداری، ساخت و استفاده از سلاح اتمی را حرام اعلام کردند. ایشان در طول جنگ تحمیلی فرماندهان نظامی را از به کارگیری سلاح های کشتار جمعی منع کرده بودند. این در حالی است که تقویت بنیه نظامی کشور به گونه ای که سبب هراس دشمن از تعدی شود یک واجب شرعی است. نقطه چالش برانگیز زمانی است که منع به کارگیری سلاحهای کشتار جمعی رأی مشهور فقها نیست بلکه قائلانی دارد. سؤال پژوهش این است که چه دلایل فکری سبب اعلام ممنوع شدن سلاحهای کشتار جمعی از سوی رهبران انقلاب اسلامی شده است. برای این منظور ضمن مروری بر فتاوای مختلف فقیهان بزرگ جهان شیعه از دوره های پیشین تاکنون و بازخوانی دلائل ایشان له و علیه این گونه تسلیحات، بر آرای حضرت امام خمینی(ره) تمرکز می شود. پاسخ سؤال این است که فقیه در مقام اجتهاد علاوه بر منابع فقهی بشدت از باورهای کلامی و بینشهای فردی اجتماعی خویش تأثیر می پذیرد و از این رو، رأی حضرت امام(ره) در این باب بر اساس باورهای متفاوت اخلاقی و انسانشناختی ایشان قابل تفسیر است.
راهبرد نفوذ دشمن و فرهنگ دفاعی جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
با پیروزی انقلاب اسلامی، دستگاه محاسباتی دشمن نشانه های متقنی از فروپاشی نظم مطلوب خود را مشاهده کرد و تمام توان خود را برای مهار، انحراف و براندازی آن به کار بست. یکی از راهبردهای مقابله، اتخاذ رویکردهای نرم بود که به واسطه فنون پیچیده ای از جمله نفوذ، در دستور کار قرار گرفت. در این شرایط، جمهوری اسلامی تلاش نموده است تا با بهره گیری از ظرفیت های دینی و فرهنگی ملت ایران و توجه به نگاه ایجابی رهبران انقلاب، رخنه گاه های نفوذ دشمن را مسدود کند. این مقاله، با روش توصیفی تحلیلی، به دنبال پاسخ به این پرسش است که تأثیرگذاری راهبرد نفوذ دشمن در فرهنگ دفاعی ایران دارای چه ابعادی است؟ یافته های پژوهش حاکی از این است که دشمن در این مسیر دو هدف کلان و عملیاتی را در نظر دارد: در هدف کلان به دنبال استحاله و تضعیف ارکان اساسی فرهنگ دفاعی کشور بوده و در هدف عملیاتی، تأثیرگذاری بنیادین بر موضوعاتی همچون ولایت فقیه، آرمان های انقلاب، پایگاه مردمی فرهنگ دفاعی، بنیه دفاعی، پشتیبانی مردم و دولت از نیروهای مسلح، فرهنگ جهاد و شهادت، تفکر و عمل انقلابی، هندسه جایگاه دوست و دشمن و... را دنبال می کند.
مبانی و عوامل تحققِ تغییرات اجتماعی در بیانیه گام دوم انقلاب(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر تبیین مبانی و عوامل تحقق تغییرات اجتماعی در بیانیه ی گام دوم انقلاب است. روش این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است و در این راستا، ضرورت و مبانی تغییرات اجتماعی لحاظ شده در بیانیه (شامل عدالت و مبارزه با فساد، معنویت و اخلاق، استقلال و آزادی) و عوامل تحقق تغییر در بیانیه (شامل نیروی انسانی، علم و پژوهش، بهره مندی از منابع طبیعی و اقتصاد مقاومتی) را مورد بررسی قرار می دهد. یافته های پژوهش نشان می دهند رهبر انقلاب معتقد است نباید انقلاب را در همه ی جهات غیرمنفعل دانست و از تغییر در آن نگران بود؛ اصولی چون عدالت، معنویت و استقلال می تواند در عین پذیرش تغییرات، از انفعال و خودباختگی جلوگیری کند. نکته ی دیگر، تفاوت بنیادی دیدگاه رهبر انقلاب درباره ی حوزه تغییرات در مقایسه با برخی از اندیشمندان اجتماعی این حوزه بود؛ اصول عدالت، معنویت، اخلاق و استقلال به عنوان مبنای تغییرات در بیانیه ی گام دوم انقلاب مورد توجه واقع شده اند، درحالی که این موارد در اندیشه ی بسیاری از جامعه شناسان حوزه تغییرات جایگاه چندانی ندارد، یا به صورت کم رنگ از کنار آن می گذرند. رهبر انقلاب نقش جوانان را در تحقق گام دوم انقلاب برجسته دانسته است.
شاخص های کارآمدی دولت در منظومه ی فکری رهبران انقلاب اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۸۷
97 - 128
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، بررسی شاخص های کارآمدی دولت اسلامی در منظومه ی فکری رهبران انقلاب اسلامی ایران و ارائه ی الگوی کاربردی است. مبنای نظری پژوهش، بیانات امام خمینی و مقام معظم رهبری است و از روش داده بنیاد (از نوع کیفی-کمّی) استفاده شده است. برای پردازش داده های پژوهش، نرم افزار "مکس کیودا" را به کار گرفته ایم. شاخص های کارآمدی دولت اسلامی به دست آمده نشان می دهند که خرد، مایه ی شکل گیری کارآمدی دولت اسلامی است و بر پایه ی ساختار و نحوه ی تعامل و کنش مسئولان در جهت حل مشکلات نظام و مردم استوار است و نیل نظام سیاسی به اهداف تعیین شده را دنبال می کند. "توجه به اهمیت و ضرورت شکل گیری دولت برای اجرای قانون اسلامی در جامعه"، "توجه به منشاء آن یعنی مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی" و "رعایت ساختار و اصول و فرآیندها" از شاخص های کارآمدی دولت در بعد اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی است. مضاف بر این موارد، رعایت ویژگی های اخلاقی و مدیریتی مسئولان و رفع یا مقابله با موانع کارآمدی دولت نیز به افزایش کارآمدی دولت اسلامی می انجامد. از مهم ترین آثار کارآمدی دولت می توان به تحقق اهداف والای اسلامی و برقراری عدالت و پیشرفت همه جانبه ی کشور اشاره کرد.
ظرفیت قدرت نرم جمهوری اسلامی در مواجهه با چالش های بین المللی؛ با تاکید بر اندیشه ی رهبران انقلاب اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۸۷
129 - 150
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی بهره مندی امام خمینی و آیت الله خامنه ای از قدرت نرم اسلام جهت مواجهه با تهدیدات بین المللی است. با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به این نتیجه رسیدیم که قدرت نرم اسلام در مواجهه با تهدید بین المللی بر چهار عنصر: ساختارها، باورها، ارزش ها و هنجارها استوار است. محوریت اصل توحید در راستای ایجاد جامعه ای توحیدی در سطح ایران، جهان اسلام و نظام بین الملل، به عنوان ساختار؛ جهان بینی توحیدی برای وحدت امت اسلامی و ولایت و رهبری برمبنای مردم سالاری دینی به عنوان باور مشترک؛ تکیه بر ارزش های معنوی و فرهنگی به عنوان ارزش؛ و در نهایت، تکیه بر توده ی مردم، مقاومت و پایداری، برخورد هوشمندانه و مدبرانه و تکیه بر اصول ظلم ستیزی، کرامت انسانی، عدالت، برابری، حمایت از مستضعفان و پایبندی به تعهدات به عنوان هنجارهای پذیرفته شده، از جمله ی مهم ترین راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با تهدید بین المللی است.