فرسودگی تحصیلی

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی پیش بینی فرسودگی تحصیلی دانشجویان کارشناسی دانشگاه تبریز براساس راهبردهای تنظیم هیجانی و استرس تحصیلی انجام شد. روش: روش پژوهش براساس شیوه جمع آوری اطلاعات، توصیفی از نوع همبستگی و بر اساس هدف از نوع کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 1397-98 تشکیل دادند. حجم نمونه متشکل از 386 نفر دانشجوی مقطع کارشناسی دانشگاه تبریز بود که با استفاده از روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای جمع آوری اطلاعات در این پژوهش مقیاس خودتنظیمی هیجانی هافمن و کشدان، مقیاس استرس تحصیلی کودرون و مقیاس فرسودگی تحصیلی برسو، سالانووا و اسکافلی بودند. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که بین مولفه سازگاری خودتنظیم هیجانی و فرسودگی تحصیلی رابطه منفی معنی دار، بین مولفه تحمل تنظیم هیجان و فرسودگی تحصیلی دانشجویان رابطه مثبت معنی دار و همچنین بین استرس تحصیلی و فرسودگی تحصیلی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که از بین مؤلفه های خودتنظیمی هیجانی، مؤلفه ی سازگاری خود تنظیم هیجان قادر به پیش بینی فرسودگی تحصیلی و استرس تحصیلی نیز قادر به پیش بینی فرسودگی تحصیلی دانشجویان بودند. نتیجه گیری: یافته های حاصل شده، بر اهمیت نقش متغیرهای خودتنظیمی هیجانی و استرس تحصیلی در میزان فرسودگی تحصیلی دانشجویان تأکید می نماید. بنا براین به کارگیری راهبردهای تنظیم هیجان و آموزش آن و همچنین آموزش شیوه های کنترل استرس تحصیلی به دانشجویان امری ضروری به نظر می رسد که می تواند منجر به کاهش فرسودگی تحصیلی، افزایش بهزیستی تحصیلی و در کل ارتقاء سلامت روانی دانشجویان شود.

زمینه و هدف:این پژوهش تحت عنوان پیش بینی فرسودگی تحصیلی دانشجویان بر اساس چشم انداز زمان و طرح واره های ناسازگار اولیه دانشجویان انجام شده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی است و از نظر نحوه گردآوری داده ها همبستگی پیرسون و آزمون تحلیل رگرسیون چند متغیری است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شهر قدس (2300) نفرمی باشند. روش پژوهش: در راستای اجرای این پژوهش، حجم نمونه 250 نفر و به شیوه ی در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه می باشد که پرسش نامه 15 سؤالی فرسودگی تحصیلی مسلش - فرم دانشجویان می باشد و پایایی پرسش نامه با ش از آلفای کرونباخ با ضریب پایایی 83/0 مورد تأیید قرار گرفت و سیاهه 56 آیتمی چشم انداز زمان زیمباردو و پرسش نامه 75 سؤالی فرم کوتاه طرح واره یانگ انتخاب گردید. در بخش آمار توصیفی با استفاده از شاخص های آماری نظیر فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی برای آزمون فرضیات تحقیق از آزمون همبستگی پیرسون و آزمون تحلیل رگرسیون چند متغیری استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که در فرضیه اول از بین ابعاد چشم انداز زمان، گذشته منفی به صورت مثبت و آینده و حال لذت گرا به صورت منفی و معنادار فرسودگی تحصیلی را در دانشجویان پیش بینی می کند و در آزمون فرضیه دوم چنین نتیجه گیری شد که از بین ابعاد طرح واره های ناسازگار اولیه، بریدگی/طرد، گوش به زنگی و محدودیت های مختل به صورت مثبت و معنادار فرسودگی تحصیلی در دانشجویان را پیش بینی می کند.

زمینه و هدف: دانش آموزان مبتلا به اختلال خواندن علیرغم دارا بودن هوش طبیعی، در مهارت هایی مختلف تحصیلی مانند گوش دادن، خواندن، نوشتن، ریاضیات و حل مسئله، منطبق با سن خود عمل نمی کنند. به طوری که مشکلات ممتعددی در حوزه خواندن درست کلمات، سرعت و فصاحت خواندن و درک مطلب شفاهی دارند که این مشکالت در عملکرد تحصیلی و همچنین تعامل های اجتماعی آن ها تأثیرات زیان باری بر جای می گذارد؛ لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مداخله مبتنی بر بازآموزی اسنادی بر فرسودگی تحصیلی و اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان با اختلال یادگیری خواندن بود. روش پژوهش: طرح پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و شیوه انجام آن نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام کودکان 7 تا 10 سال دارای اختلال یادگیری خواندن بود که به مراکز توانبخشی شهر اصفهان در سال 1401 مراجعه کرده بودند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران (1997)، پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی سواری (1390) و آزمون خواندن و نارساخوانی کریمی نوری و مرادی (1387) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل یافته ها نشان داد که مداخله مبتنی بر بازآموزی اسنادی بر فرسودگی تحصیلی و اهمال کاری تحصیلی گروه آزمایش تأثیر معنادار دارد و اثربخشی آن در مرحله پیگیری نیز پایدار بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها می توان گفت برای کاهش فرسودگی تحصیلی و اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان با اختلال یادگیری خواندن می توان از شیوه مداخله مبتنی بر بازآموزی اسنادی استفاده کرد. از این رو پیشنهاد می گردد در مراکز مشاوره کودک و نوجوان و مراکز توانبخشی از این شیوه استفاده گردد.

هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه ای استرس در ارتباط با مهارت حل مساله و فرسودگی تحصیلی بود. روش پژوهش حاضر بنیادی از نوع همبستگی بود. بدین منظور 330 نفر از دانشجویان دانشکده های علوم اجتماعی و رفتاری دانشگاه تهران در سال تحصیلی 1401-1400 با استفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه های فرسودگی تحصیلی ( 2002 ABQ- ) ، پرسشنامه حل مسئله ( 1982 PSQ- ) و پرسشنامه استرس ادراک شده ( SSP- 1983 ) گردآوری شدند. جهت تحلیل داده ها از همبستگی و مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که اثر مستقیم مهارت حل مساله بر استرس و فرسودگی تحصیلی در سطح (001/0> P ) معنی دار است. همچنین اثر مستقیم استرس بر فرسودگی تحصیلی معنی دار است، که نشان می دهد با افزایش استرس میزان فرسودگی تحصیلی نیز افزایش می یابد. بنابراین مدل از برازش مطلوبی برخوردار است که باتوجه به آن می توان گفت که مهارت حل مساله با میانجی گیری استرس (کاهش استرس توسط مهارت حل مساله) می تواند باعث کاهش فرسودگی تحصیلی شود. بر این اساس می توان گفت با افزایش استرس در دانشجویان مهارت حل مساله آنان کاهش و فرسودگی تحصیلی افزایش می یابد.

زمینه و هدف: هدف پژوهش بررسی نقش اضطراب پیشرفت تحصیلی و اهمال کاری تحصیلی در پیش بینی فرسودگی تحصیلی دانش آموزان بود. روش پژوهش: جامعه آماری این پژوهش شامل 2990 دانش آموز دختر و پسر پایه ششم و هفتم شهرستان ورامین در سال تحصیلی 96-95 بود که به صورت تصادفی خوشه ای 8 مدرسه انتخاب به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای از بین پایه های ششم و هفتم با توجه به تعداد دانش آموزان پایه ی ششم (1510 دانش آموز) و پایه هفتم (1480 دانش آموز) نمونه ای به تعداد 306 نفر برای هر پایه تحصیلی و در مجموع 612 دانش آموز از هر دو پایه به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. سپس از آن ها خواسته شد به پرسشنامه های اضطراب پیشرفت تحصیلی آلپورت و هابر (1960)، اهمالکاری تحصیلی سواری (1390) و فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران (1997) پاسخ دهند. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضرایب همبستگی، رگرسیون و جهت تفاوت میانگین های دو گروه دختر و پسر و پایه های ششم و هفتم از تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شد. یافته ها: در تحلیل رگرسیون اضطراب پیشرفت تحصیلی با ضریب استاندارد بتا 16/0 و اهمالکاری تحصیلی با ضریب بتا 11/0 توان پیش بینی معناداری برای فرسودگی تحصیلی داشته اند (01/0> P). در ادامه یافته ها تحلیل واریانش چند متغیره نشان داد که اضطراب پیشرفت تحصیلی، اهمالکاری تحصیلی و فرسودگی تحصیلی (01/0<P) در بین دو گروه دانش آموزان پایه ششم و دانش آموزان پایه هفتم تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین مولفه های اضطراب پیشرفت تحصیلی و اهمالکاری تحصیلی (01/0<P) در بین دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود دارد؛ اما بین فرسودگی تحصیلی (01/0<p) در بین دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد بین فرسودگی تحصیلی با اضطراب پیشرفت تحصیلی و اهمالکاری رابطه مثبت و بین اهمالکاری و اضطراب پیشرفت تحصیلی رابطه ی منفی معناداری در بین دانش آموزان وجود دارد.

زمینه و هدف : اشتیاق تحصیلی، عاملی مهم در تعیین رشد شخصی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان در دانشگاه هاست ، بنابراین هدف از این پژوهش پیش بینی اشتیاق تحصیلی بر اساس سازگاری تحصیلی و فرسودگی تحصیلی در دانشجویان دانشگاه اسلامی آزاد همدان است . روش پژوهش : این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری، شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد همدان در سال تحصیلی 01-1400 که برابر با 14750 نفر می باشند؛ روش نمونه گیری به صورت خوشه ای چند مرحله ای و حجم نمونه با استفاده از فرمول تاباچنیک و فیدل (2007) برابر با 106 نفر که به خاطر افت آزمودنی ها و احتیاط برابر با 110 نفر انتخاب شد. ابزار پژوهش حاضر شامل پرسشنامه اشتیاق تحصیلی فردریکز و همکاران (2004)، پرسشنامه سازگاری تحصیلی بیکر و سریاک (1984) وپرسشنامه فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران(1997) بود. یافته ها : نتایج یافته ها نشان داد بین سازگاری تحصیلی و اشتیاق تحصیلی با ضریب همبستگی ( 0.362= r ) رابطه معنی دار و مستقیم در سطح معناداری 99 درصد وجود دارد؛ بین فرسودگی تحصیلی و اشتیاق تحصیلی با ضریب همبستگی (0.284-= r ) رابطه معنی دار و معکوس در سطح معناداری 99 درصد وجود دارد و همچنین سازگاری تحصیلی و فرسودگی تحصیلی قادر به پیش بینی اشتیاق تحصیلی دانشجویان می باشد به طوری که 17.9 درصد واریانس متغیر اشتیاق تحصیلی دانشجویان توسط دو متغیر سازگاری تحصیلی و فرسودگی تحصیلی تبیین می شود. نتیجه گیری: بنابراین با توجه به یافته ها میتوان گفت که سازگاری تحصیلی و فرسودگی تحصیلی پیش بینی کننده اشتیاق تحصیلی دانشجویان دانشگاه اسلامی آزاد همدان هستند..

مقدمه: میزان امید به اشتغال در بین نسل جوان یکی از دغدغه های جوامع توسعه یافته است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سرسختی روان شناختی و فرسودگی تحصیلی در پیش بینی امید به اشتغال دانشجویان صورت گرفت. موارد و روش پژوهش: روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانشجویان دختر مقطع کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 1401-1402 تشکیل داد. روش نمونه گیری پژوهش حاضر از نوع تصادفی طبقه ای بود که از بین دانشجویان رشته های مشاوره، روان شناسی، علوم تربیتی و فیزیولوژی ورزشی به ترتیب 17، 34، 23 و 29 نفر انتخاب شد. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه سرسختی روان شناختی کوباسا (1982)، فرسودگی تحصیلی برسو (1997) و امید به اشتغال قریشی راد (1378) استفاده شد. تجزیه وتحلیل نیز از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره صورت گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد بین متغیر سرسختی روان شناختی با امید به اشتغال (01/0>P ) و فرسودگی تحصیلی با امید به اشتغال (01/0> P) رابطه معنادار وجود دارد و همچنان یافته ها نشان داد 20 درصد از واریانس امید به اشتغال بر اساس سرسختی روان شناختی و فرسودگی تحصیلی قابل پیش بینی است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد بین متغیرهای سرسختی روان شناختی و فرسودگی تحصیلی به ترتیب رابطه مثبت و منفی معناداری با امید به اشتغال وجود دارد و سرسختی روان شناختی و فرسودگی تحصیلی توانایی پیش بینی امید به اشتغال را دارا هستند.

زمینه: ورزش صبحگاهی به عنوان یک فعالیت مصوب بدنی و جسمانی برای رشد جسمانی و روانی دانش آموزان مفید می باشد،فرسودگی تحصیلی، نقطه مقابل نشاط و علاقه به تحصیل می باشد ، ورزش صبحگاهی منظم می تواند در کاهش فرسودگی تحصیلی بسیار مفید است. روش:روش این پژوهش از نوع پیش آزمون و پس آزمون است. جامعه آماری پژوهش :دانش آموزان متوسطه اول شهرستان سرباز با روش نمونه گیری سیستماتیک است. یافته ها:نتایج تحقیق حاضر نشان داد که انجام منظم ورزش صبحگاهی به ویژه همراه با موسیقی می تواند در کاهش فرسودگی تحصیلی دانش آموزان تاثیرگذار باشد. نتیجه گیری : ورزش صبحکاهی در کاهش فرسودگی تحصیلی تاثیر دارد.

این پژوهش با هدف بررسی نقش امید شغلی و بهزیستی معنوی-اجتماعی در فرسودگی تحصیلی دانشجویان به انجام رسیده است؛ روش پژوهش پیمایش و جامعه آماری آن تمام دانشجویان دانشگاه تبریز را دربر دارد. حجم نمونه برابر با 275 و شیوه نمونه گیری، طبقه ای متناسب با حجم می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و از روش های آماری در سطح توصیفی و استنباطی از روش هم بستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره و آزمون آنالیز واریانس یک طرفه F استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از این است که بین متغیر امید شغلی و فرسودگی تحصیلی دانشجویان دانشگاه تبریز هم بستگی نسبتاً قوی و معکوس (459/0-) و معنادار در سطح اطمینان 99% (000/0) وجود دارد؛ در بررسی میزان ضریب هم بستگی پیرسون بین متغیر بهزیستی اجتماعی و ابعاد آن با متغیر فرسودگی تحصیلی نیز نتایج حاکی از وج ود هم بستگی معکوس (415/0-) و معنادار در سطح اطمینان 99% (000/0) می باشد؛ نتایج میزان هم بستگی بین ابعاد این متغیر با متغیر وابسته نیز، نتایج حاکی از وجود رابطه معکوس بین ابعاد انسجام اجتماعی (567/0-)، شکوفایی اجتماعی (120/0-) و پذیرش اجتماعی (254/0-) می باشد؛ درنهایت در بررسی میزان ضریب هم بستگی بین متغیر بهزیستی معنوی و فرسودگی تحصیلی نیز نتایج حاکی از وجود رابطه قوی و معکوس (774/0) و معنادار در سطح اطمینان 99% (000/0) می باشد؛ میزان هم بستگی بُعد بهزیستی مذهبی (514/0-) و بهزیستی وجودی (793/0-) می باشد؛ درمجموع تحلیل رگرسیون چند متغیره حاکی از این است که مجموع متغیرهای مستقل توانسته اند 60% از تغییرات مربوط به متغیر فرسودگی تحصیلی دانشجویان دانشگاه تبریز را تبیین کنند. نتایج بررسی تفاوت میانگین میزان فرسودگی تحصیلی دانشجویان بر حسب متغیرهای تحصیلات پدر و مادر و قومیت نیز حاکی از این است که این میانگین فقط به لحاظ متغیر تحصیلات پدر با مقدار (735/2f=) و در سطح معناداری 95 % (044/0) متفاوت می باشد. .

هدف از انجام این تحقیق، تعیین رابطه ویژگی های شخصیتی با فرسودگی تحصیلی در دانش آموزان بوده است. به همین منطور از بین دانش آموزان دختر و پسر پایه ی سوم دبیرستان های شهر اهواز 200 نفر (100 پسر و 100 دختر) به شیوه خوشه یی چند مرحله یی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی کوتاه 60 سؤالی مک کری و کاستا(1985) و پرسشنامه فرسودگی مدرسه یی ساملا- آرو و همکاران (2009) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته ها نشان داده اند که ویژگی های شخصیتی روان رنجور خویی و توافق پذیری با فرسودگی تحصیلی همبستگی مثبت و ویژگی های شخصیتی برونگرایی و بازبودن با فرسودگی تحصیلی همبستگی منفی دارند. بین ویژگی شخصیتی وجدانی بودن و فرسودگی تحصیلی همبستگی معنی داری به دست نیامد. همچنین، نتیجه ی رگرسیون چندگانه با روش گام به گام نشان داده است که ویژگی های شخصیتی توافق پذیری و برون گرایی، بهترین پیش بینی کننده یفرسودگی تحصیلی دانش آموزان به شمار می روند.

هدف پژوهش حاضر، مقایسه ی اثربخشی برنامه موفقیت در مدرسه و مدیریت استرس بر خودکارآمدی، درگیری، فرسودگی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان در شهر اهواز می باشد. جامعه آماری این مطالعه کلیه ی دانش آموزان پسر پایه اول دوره متوسطه اول آموزش و پرورش ناحیه یک اهواز در سال 97-1396 بود. از این جامعه آماری، ابتدا به تعداد 270 دانش آموز به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای و سپس تعداد 60 دانش آموز که در پرسشنامه خودکارآمدی نمره پایین کسب کردند به عنوان نمونه انتخاب شدند. شرکت کنندگان به صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی (هر گروه 20 نفر) و یک گروه گواه (20 نفر) تقسیم شدند. پژوهش حاضر یک تحقیق آزمایشی و از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. برای سنجش متغیر های مورد مطالعه از پرسشنامه های خودکارآمدی تحصیلی مورگان، درگیری تحصیلی زرنگ، فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران و عملکرد تحصیلی دانش آموزان در دو نوبت اول و دوم، استفاده شد. مداخله شامل آموزش برنامه موفقیت در مدرسه و مدیریت استرس، هر کدام 10 جلسه 120 دقیقه ای بود. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که دو روش مداخله "برنامه موفقیت در مدرسه" و "مدیریت استرس"، باعث افزایش خودکارآمدی، درگیری و عملکرد تحصیلی و از طرف دیگر کاهش فرسودگی تحصیلی شده است. این پژوهش نشان داد که بین اثربخشی برنامه موفقیت در مدرسه و مدیریت استرس تفاوت معنی داری وجود ندارد و هر دو می توانند به عنوان برنامه تکمیلی در بهبود عملکرد تحصیلی تأثیرگذار باشند.

روند جابه جایی و جذب دانشجویان خارجی به عنوان شاخص اصلی جهانی شدن و بین المللی شدن آموزش عالی حاکی از افزایش تعداد دانشجویانی است که در یکی دو دهه اخیر برای تحصیل به کشورهای دیگر می روند. با توجه منافع و پیامدهای مثبت عدیده جذب دانشجویان خارجی، رقابت جهانی درمیان دانشگاه ها برای جذب دانشجویان خارجی به واسطه افزایش کیفیت زندگی دانشگاهی و رضایتمندی دانشجویان از جنبه های آموزشی، اجتماعی و خدمات و امکانات دانشگاهی در جریان است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان کیفیت زندگی دانشگاهی دانشجویان خارجی دانشگاه اصفهان و تبیین برخی از عوامل دانشگاهی مؤثر بر آن بود. این پژوهش به صورت پیمایشی درمیان همه دانشجویان خارجی صورت گرفت که طی سال 1398 در دانشگاه اصفهان مشغول به تحصیل بودند. یافته های پژوهش حکایت از رضایت نسبی دانشجویان خارجی از ابعاد آموزشی، اجتماعی و خدمات و امکانات دانشگاه اصفهان داشت. علاوه بر این، نتایج نشان داد که موفقیت تحصیلی، ارتباطات دانشگاهی، انگیزه تحصیلی و فرسودگی تحصیلی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر کیفیت زندگی دانشگاهی دانشجویان خارجی تأثیر دارند. در پایان نیز پیشنهادهایی به لحاظ سیاست گذاری در این زمینه ارائه شده است.

زمینه: فرسودگی و تاب آوری تحصیلی از مؤلفه های مهم عملکرد تحصیلی دانش آموزان محسوب می شوند. یکی از روش هایی که به نظر می رسد در بهبود این مؤلفه های تحصیلی تأثیرگذار است، آموزش ذهن آگاهی است. مطالعات محدودی به بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر فرسودگی و تاب آوری تحصیلی دانش آموزان دختر پرداخته اند. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر فرسودگی تحصیلی و تاب آوری تحصیلی در بین دانش آموزان دختر انجام شد. روش: پژوهش حاضر با روش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر مدارس دوره اول متوسطه منطقه 5 تهران در سال تحصیلی 1397-1396 بود. روش نمونه گیری، تصادفی خوشه ای چند مرحله ای بود. بدین صورت که از بین تمامی مدارس این منطقه، 2 مدرسه به طور تصادفی انتخاب شد و سپس از بین دانش آموزان این 2 مدرسه، 250 نفر به صورت تصادفی انتخاب و آزمون های فرسودگی تحصیلی مسلش (شافوئلی و همکاران، 2002) و تاب آوری تحصیلی (ساموئلز، 2004) روی آن ها اجرا شد. سپس از بین شرکت کنندگانی که نمره بالاتری در فرسودگی تحصیلی و نمره پایین تری در تاب آوری تحصیلی کسب نمودند، تعداد 30 دانش آموز به طور تصادفی انتخاب شدند. سپس 15 دانش آموز به صورت تصادفی در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه قرار گرفتند. بسته آموزشی ذهن آگاهی بر روی گروه آزمایش اجرا شد و پس از انجام آن، آزمودنی های هر دو گروه مجدد مورد آزمون قرار گرفتند تا اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر گروه آزمایش سنجیده شود. جهت تحلیل داده ها، علاوه بر شاخصه های آمار توصیفی از تحلیل کواریانس نیز استفاده شد. یافته ها: نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که آموزش مبتنی بر ذهن آگاهی به طور معناداری بر کاهش فرسودگی تحصیلی و افزایش تاب آوری تحصیلی دانش آموزان دختر مؤثر بود (0/05 >p). نتیجه گیری: با توجه به یافته های به دست آمده، این نتیجه حاصل می گردد که آموزش مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند ضمن کاهش فرسودگی تحصیلی، به افزایش میزان تاب آوری تحصیلی دانش آموزان دختر نیز کمک کند. بنابراین توجه به آموزش ذهن آگاهی می توا ند نقش مهمی در بهبود جنبه های مثبت تحصیلی در دانش آموزان از جمله کاهش فرسودگی و افزایش تاب آوری تحصیلی داشته باشد.

مقدمه: اضطراب امتحان و فرسودگی تحصیلی از مهمترین مشکلات دانش آموزان سراسر جهان هستند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثر بخشی آموزش راهبردهای طرحواره محور کمال گرایی تحصیلی و آموزش شناختی رفتاری بر اضطراب امتحان و فرسودگی تحصیلی دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم دارای کمال گرایی تحصیلی اجرا شد. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون دو ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهرستان جیرفت در پاییز 1400  بودند که از میان آن ها،  48 نفر بر اساس ملاکهای ورود، انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه (هر گروه 16 نفر) گمارده شدند. از مقیاس اضطراب امتحان فریدمن و بنداز-جاکوب و فرسودگی تحصیلی مسلش، برای سنجش متغیر وابسته استفاده شد. آموزش راهبردهای طرحواره محور کمال گرایی تحصیلی و آموزش شناختی-رفتاری هر یک به تعداد 8 جلسه 90 دقیقه ای اجرا شد. داده ها از طریق تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شد. یافته ها : یافته ها نشان داد که در اضطراب امتحان بین فقط بین رویکرد شناختی-رفتاری با گروه کنترل تفاوت معنادار وجود دارد. بین راهبردهای مقابله ای طرحواره محور و رویکرد شناختی-رفتاری در اضطراب امتحان و فرسودگی تحصیلی تفاوت معناداری بدست نیامد. نتیجه گیری: بر پایه یافته ها، می توان از دو رویکرد مداخله ای مطالعه حاضر برای کاهش اضطراب امتحان و از رویکرد شناختی-رفتاری برای کاهش فرسودگی تحصیلی در دانش آموزان دختر دارای کمال گرایی در دوره  متوسطه دوم استفاده کرد.

  هدف از این پژوهش، بررسی میزان فرسودگی تحصیلی دانشجو معلمان در دانشگاه فرهنگیان و عوامل مؤثر بر ایجاد آن در دوره کرونا بوده است. این پژوهش با رویکرد ترکیبی و با استفاده از طرح متوالی تبیینی انجام شده است؛ به نحوی که ابتدا با رویکرد کمی و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 290 نفر از دانشجو معلمان سال های سوم و چهارم پردیس هاشمی نژاد مشهد به پرسشنامه استاندارد فرسودگی تحصیلی ماسلاچ با پایایی (a=0/93) پاسخ دادند. این پرسشنامه سه بعد فرسودگی تحصیلی یعنی احساس خستگی عاطفی، بدبینی و مسخ شخصیت و نیز ناکارآمدی یا فقدان مهارت حرفه ای را می سنجد. سپس با روش نمونه گیری موارد مطلوب با 25 نفر به عنوان مشارکت کننده، مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. یافته های بخش کمی نشان دهنده آن بود که بیشتر دانشجو معلمان (57/91 درصد) احساس خستگی عاطفی را در دو سال گذشته گزارش کرده اند؛ همچنین بین محل سکونت و وضعیت تأهل دانشجو معلمان با میزان فرسودگی تحصیلی آنها تفاوت معناداری وجود دارد؛ اما بین رشته تحصیلی دانشجو معلمان و فرسودگی آنها رابطه معناداری وجود ندارد. بین معدل دانشجو معلمان و فرسودگی تحصیلی آنها نیز همبستگی منفی هست. در بخش کیفی، داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون (ریان و برنارد، 2000) تجزیه وتحلیل شد. یافته های کیفی نشان دهنده آن بود که مهم ترین عوامل مؤثر بر ایجاد فرسودگی تحصیلی عبارت است از: ساختار و قوانین حاکم بر برنامه درسی، نبودِ تناسب سرفصل موجود برای تدریس و ارزشیابی با اقتضائات آموزش آنلاین در دوره کرونا، کیفیت بازخورد اساتید، فقدان حس حضور در کلاس، برنامه ریزی فشرده دانشجویان و نیز دریافت نکردن حمایت اجتماعی.    

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش خودتنظیمی هیجانی بر فرسودگی تحصیلی، اضطراب یادگیری و عادت های مطالعه در دختران مقطع متوسطه کرمانشاه انجام شد. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و به صورت پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری و همچنین گروه آزمایش و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر 19-16 ساله مقطع متوسطه دوم شهر کرمانشاه در سال 1399-1400 بودند. نمونه مورد مطالعه شامل 30 نفر از دانش آموزان بود که به صورت نمونه گیری تصادفی که 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند و از پرسشنامه فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران (2007)، پرسشنامه هیجان های تحصیلی (AEQ) پکران (2006) و پرسشنامه عادت های مطالعه (PSSHI) پالسانی و شارما (1989) برای جمع آوری داده ها استفاده شد. داده ها با روش تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر، آزمون تعقیبی بونفرونی و نرم افزار SPSS-22 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها نتایج نشان داد که بین گروه آزمایش و گروه کنترل در فرسودگی تحصیلی (02/20 F= و 05/0 p<)، اضطراب یادگیری (98/5 F= و 05/0 p<) و عادت های مطالعه (98/34 F= و 05/0 p<) و همچنین بین پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری هر سه متغیر در گروه آزمایش تفاوت معناداری وجود دارد (05/0 p<) که نشان از اثربخشی آموزش خودتنظیمی هیجانی دارد. با توجه به یافته های این پژوهش، می توان آموزش خودتنظیمی هیجانی را به عنوان یک روش مؤثر و به عنوان یک مداخله ثمربخش در بهبود فرسودگی تحصیلی، اضطراب یادگیری و عادت های مطالعه در دختران مقطع متوسطه پیشنهاد داد.

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی بسته آموزشی کاهش فرسودگی تحصیلی بر هدف گزینی جهت و انسجام تحصیلی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه صورت گرفت. روش تحقیق آزمایشی طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر اردبیل در سال تحصیلی 1401 -1400 بودند. با استفاده ار روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد ۴۰ نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه آماری انتخاب و دو گروه۲۰ نفره (آزمایش و کنترل) گمارده شدند. برای گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه ای مداخله بسته آموزشی کاهش فرسودگی تحصیلی ارائه شد. برای گردآوری داده ها در مراحل پیش آزمون و پس آزمون از پرسشنامه فرسودگی تحصیلی، پرسشنامه هدف گزینی جهت و پرسشنامه انسجام تحصیلی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که برنامه آموزشی کاهش فرسودگی تحصیلی تاثیر معناداری بر بهبود هدف گزینی جهت (01/0>P) و افزایش انسجام تحصیلی (01/0>P) دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه داشت.

هدف از این پژوهش شناسایی دلایل ایجاد احساس خستگی و کسالت در دانشجومعلمان طی آموزش های مجازی درسال تحصیلی 1400-1399 بود. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون انجام شد. جامعه مورد بررسی دانشجومعلمان پردیس شهیدهاشمی نژاد مشهد (1180 نفر) بودند که تعداد 25 نفر از آنها با روش هدفمند و مبتنی برملاک به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه ساختارنایافته بود. متن مصاحبه ها در سه گام تجزیه و تحلیل شد و اعتبار آنها توسط دوکدگذار دیگر بررسی شد. یافته ها منتهی به شناسایی 2 مضمون فراگیر، 5 مضمون سازمان دهنده و 14 مضمون پایه شد. نتایج پژوهش نشان داد که تقریبا همه مشارکت کننده ها احساس خستگی و کسالت را طی آموزش های مجازی در دوره کرونا، به میزان زیادی تجربه کرده اند. همچنین برای آموزش موثر دانشجومعلمان در فضای مجازی، برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان، نیازمند بازنگری جدی از نظر محتوا-حجم، زمان آموزش، شیوه تدریس و نیز ارزشیابی اساتید است.

مطالعه حاضر با هدف رابطه هویت تحصیلی و فرسودگی تحصیلی دانشجویان با نقش میانجی جهت گیری هدفی صورت گرفت. روش مطالعه، همبستگی از نوع تحلیل مسیر بوده و جامعه آماری کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل در کل کشور و در سال تحصیلی 1402-1401 بود که 350 نفر با شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و پرسشنامه های جهت گیری هدف میدگلی و همکاران (۱۹۹۸)، منزلت های هویت تحصیلی توسط واز و ایزاکسون (2008) و فرسودگی مسلش- فرم عمومی را تکمیل نمودند. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزارهای spss و لیزرل و شاخص های آمارتوصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تحلیل شدند. نتایج آزمون الگوی پیشنهادی اولیه حکایت از عدم برازش این الگو داشت. با تعدیل های صورت گرفته، شاخص کلی برازش کلی الگو را تایید کرد. (18/3 = χ 2 /df، 08/0 = RSMEA، 97/0GFI = ، 94/0AGFI = ،98/0 CFI =). نتایج حاصل از مدل تایید شده در پژوهش حاضر، حاکی از آن است که فقط جهت گیری هدفی تبحری توانسته نقش میانجی معناداری برای رابطه هویت های تحصیلی دیررس و موفق با فرسودگی تحصیلی ایفا نماید.

هدف از پژوهش حاضر تبیین فرسودگی تحصیلی بر اساس الگوی ارتباط والد- فرزند با میانجیگری تاب آوری و توانایی حل مسئله در دختران دانش آموز دبیرستانی بود. دختران دانش آموز پایه اول دوره متوسطه دوم که در دبیرستانهای شهر تهران در سال تحصیلی 95-94 مشغول به تحصیل بودند جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دادند. این پژوهش به روش ترکیبی- تبیینی در دو گام صورت گرفت. در گام اول از روش همبستگی و در گام دوم از روش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. روش نمونه گیری در گام اول تصادفی خوشه ای و تعداد نمونه بر اساس تعداد پارامترها، 461 نفر بود و در گام دوم نمونه به صورت هدفمند انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران، پرسشنامه الگوی ارتباط والد- فرزند، مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون و توانایی درک حل مسئله هپنر و پترسون و مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. برای تحلیل داده ها در گام اول از روش مدلیابی معادلات ساختاری و در گام دوم از روش کلایزی استفاده شد. نتایج بیانگر آن است که شاخصهای به دست آمده از تکنیک معادلات ساختاری، نشاندهنده برازش قابلِ قبول مدل پژوهش با داده ها است. نتایج به دست آمده از روش کلایزی در تحلیل داده های کیفی، تأییدکننده نتایج کمی بود.