کمال گرایی تحصیلی

زمینه و اهداف: با توجه به نقش مهم متغیرهای روان شناختی بر ابعاد مختلف سلامت و عملکرد تحصیلی دانشجویان، هدف پژوهش حاضر تدوین مدل علّی از رابطه بین کمال گرایی تحصیلی و تعلل ورزی تحصیلی دانشجویان با نقش میانجی گری خودآگاهی هیجانی است. روش بررسی: روش پژوهش همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال تحصیلی 97-1396 تشکیل داد که از میان آن ها تعداد 140 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش شامل پرسشنامه های کمال گرایی تحصیلی هویت و فلت (1991) تعلل ورزی تحصیلی سولومون و راث بلوم (1984) و پرسشنامه خودآگاهی هیجانی فرانکلین و لانگ فورد (2002) بود. برای تحلیل داده ها از مدل سازی ساختاری و الگوریتم حداقل مربعات جزئی ( PLS ) و نرم افزار ( SPSS ) استفاده شد. ابزارهای از روایی و پایایی مطلوب برخوردار بودند. در تحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری برای بررسی مدل علّی بین متغیرها استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که کمال گرایی تحصیلی به صورت مستقیم بر تعلل ورزی تحصیلی و خودآگاهی هیجانی تأثیرگذار است همچنین خودآگاهی هیجانی نیز با تعلل ورزی تحصیلی رابطه منفی و معنی دار دارد. مقدار 44/0 = GOF بدست آمده نشان از برازش کلی و قوی مدل پژوهش دارد، که حاکی از برازش مناسب داده ها با مدل پیشنهادی پژوهش می باشد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق حاضر، می توان گفت که کمال گرایی تحصیلی نقش اثرگذاری در ایجاد تعلل ورزی تحصیلی و خودآگاهی هیجانی دانشجویان دارد و نیازمند توجه هر چه بیشتر مسئولان آموزشی به اهمیت مباحث و مداخلات روان شناختی و مشاوره ای در بهبود عملکرد و ارتقای سلامت دانشجویان دارد.

اضطراب دانش آموزان به ویژه در امتحانات، مانع یادگیری یا عملکرد می شود. کمال گرایی و هوش معنوی متغیرهایی هستند که در مدیریت و کاهش اضطراب نقش دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل یابی روابط ساختاری کمال گرایی تحصیلی با میانجیگری هوش معنوی بر اضطراب پیشرفت تحصیلی دانش آموزان انجام شده و از نوع پژوهشهای همبستگی مبتنی بر روش مدل یابی معادلات ساختاری به طور خاص معادلات رگرسیونی است. جامعه آماری شامل 3000 دانش آموز مقطع متوسطه دوم مدارس شهری بابل است که از میان آنها 342 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل آزمون اضطراب پیشرفت تحصیلی (AAT) آلبرت و هابر، پرسشنامه کمال گرایی تحصیلی رسولی و بهرامی و پرسشنامه هوش معنوی عبدالله زاده بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مسیر و شاخصهای برازش استفاده شده است. یافته ها نشان دادند که مدل پژوهش تایید شده است و کمال گرایی تحصیلی بر اضطراب پیشرفت تحصیلی اثر مستقیم دارد و متغیر میانجی هوش معنوی بر اضطراب پیشرفت تحصیلی اثر غیر مستقیم دارد. افرادی که عموماً مضطرب هستند، آسیب پذیری بیشتری برای اضطراب امتحان دارند. هوش معنوی و کمال گرایی مثبت می توانند در تعدیل میزان اضطراب تحصیلی در دانش آموزان اثر مثبت داشته باشند. از این رو نتایج این پژوهش بر ضرورت نقش باورها و تأثیرات هوش معنوی فراگیران با توجه به کیفیت تعاملی با نظامهای آموزشی تاکید دارد که می تواند تلویحات کاربردی برای بهبود پیشرفت تحصیلی به مشاوران و آموزندگان ارائه دهد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی طرحواره درمانی گروهی بر کاهش کمال گرایی تحصیلی و مؤلفه های آن در دانش آموزان بود. در قالب طرح آزمایشی بین گروهی از جامعه دانش آموزان دختر پایه دهم دبیرستان های شهر تهران در سال تحصیلی 98-97، به   شیوه دردسترس و بر اساس معیارهای ورود، تعداد 30 نفر انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه 15 نفره جایگزین گردید. گروه آزمایش طی شانزده جلسه یک ساعته طرحواره درمانی گروهی را دریافت نمودند. برای اندازه گیری متغیر وابسته در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری، از پرسشنامه کمال گرایی تحصیلی رسولی خورشیدی و بهرامی استفاده شد . تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد طرحواره درمانی گروهی بر بهبود کمال گرایی تحصیلی و مؤلفه های آن اثربخش است. بنابراین، این یافته تلویحات عملی در موقعیت های آموزشی و تحصیلی داشته که به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است.

مقدمه: اضطراب امتحان و فرسودگی تحصیلی از مهمترین مشکلات دانش آموزان سراسر جهان هستند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثر بخشی آموزش راهبردهای طرحواره محور کمال گرایی تحصیلی و آموزش شناختی رفتاری بر اضطراب امتحان و فرسودگی تحصیلی دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم دارای کمال گرایی تحصیلی اجرا شد. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون دو ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهرستان جیرفت در پاییز 1400  بودند که از میان آن ها،  48 نفر بر اساس ملاکهای ورود، انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه (هر گروه 16 نفر) گمارده شدند. از مقیاس اضطراب امتحان فریدمن و بنداز-جاکوب و فرسودگی تحصیلی مسلش، برای سنجش متغیر وابسته استفاده شد. آموزش راهبردهای طرحواره محور کمال گرایی تحصیلی و آموزش شناختی-رفتاری هر یک به تعداد 8 جلسه 90 دقیقه ای اجرا شد. داده ها از طریق تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شد. یافته ها : یافته ها نشان داد که در اضطراب امتحان بین فقط بین رویکرد شناختی-رفتاری با گروه کنترل تفاوت معنادار وجود دارد. بین راهبردهای مقابله ای طرحواره محور و رویکرد شناختی-رفتاری در اضطراب امتحان و فرسودگی تحصیلی تفاوت معناداری بدست نیامد. نتیجه گیری: بر پایه یافته ها، می توان از دو رویکرد مداخله ای مطالعه حاضر برای کاهش اضطراب امتحان و از رویکرد شناختی-رفتاری برای کاهش فرسودگی تحصیلی در دانش آموزان دختر دارای کمال گرایی در دوره  متوسطه دوم استفاده کرد.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی کیفیت زندگی اسلامی در رابطه بین کمال گرایی تحصیلی با هوش معنوی دانش آموزان انجام شد. روش: نوع پژوهش همبستگی به ش یوه معادلات ساختاری بود. جامعه پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر کرمان به تعداد 1046 نفر در سال تحصیلی 1401-1400 بود. 342 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های کیفیت زندگی اسلامی نامقی (1394)، کمال گرایی تحصیلی رسولی و بهرامی (1395) و هوش معنوی عبداله زاده و همکاران (1387) استفاده شد. داده ه ا به ش یوه م دلسازی مع ادلات س اخت اری با استفاده از نرم افزار Amos نسخه 23 و SPSS نسخه 22 تحلیل شدند یافته ها: رابطه مستقیم متغیر کیفیت زندگی اسلامی بر کمال گرایی تحصیلی (182/11 = t، 35/0 = ) مثبت و معنادار است، رابطه مستقیم متغیر هوش معنوی بر کمال گرایی تحصیلی (224/8= t، 24/0 = ) مثبت و معنادار است. همچنین رابطه مستقیم متغیر هوش معنوی بر کیفیت زندگی اسلامی (716/13 = t، 59/0 = ) مثبت و معنادار است. رابطه غیر مستقیم متغیر هوش معنوی بر کمال گرایی تحصیلی با نقش میانجی کیفیت زندگی اسلامی (23/0 = ) مثبت و معنادار است. نتیجه گیری: کمال گرایی تحصیلی یکی از علل عدم موفقیت دانش آموزان است و آن چه را که موجب بهبود آن می شود توجه به کیفیت زندگی اسلامی و هوش معنوی می باشد. بنابراین با افزایش هوش معنوی و بهبود کیفیت زندگی اسلامی می توان کمال گرایی تحصیلی را در دانش آموزان کاهش داد

هدف: استرس انتظارات تحصیلی، عامل اصلی استرس در بین دانش آموزان است. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه ای اضطراب مدرسه در رابطه کمال گرایی تحصیلی و خودپنداره تحصیلی با استرس انتظارات تحصیلی بود.روش: روش پژوهش توصیفی همبستگی بود.  نمونه ای مشتمل بر 390 دانش آموز (289 دختر، 101 پسر) از سه پایه تحصیلی (هفتم، هشتم، نهم) از مدارس متوسطه اول دولتی ناحیه یک شیراز به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به سیاهه  استرس انتظارات تحصیلی (Ang & Huan, 2006)، کمال گرایی تحصیلی (رسولی خورشیدی و بهرامی، 1395)، سیاهه خودپنداره تحصیلی  (Chen & Thompson, 2004) و مقیاس اضطراب مدرسه (Philips, 1987) پاسخ دادند.یافته ها: تحلیل داده ها با استفاده از الگوی معادلات ساختاری، نشان داد که کمال گرایی تحصیلی و خودپنداره تحصیلی به ترتیب اثر مستقیم مثبت و منفی معناداری بر استرس انتظارات تحصیلی دارند. همچنین نتایج نشان داد که اضطراب مدرسه تأثیر مستقیم معناداری بر استرس ناشی از انتظارات تحصیلی ندارد، بنابراین در رابطه بین کمال گرایی تحصیلی و خودپنداره تحصیلی با استرس انتظارات نمی تواند نقش میانجی داشته باشد.نتیجه گیری: به طورکلی برای کاهش استرس ناشی از انتظارات تحصیلی در دانش آموزان، بهتر است روی تقویت خودپنداره و کمال گرایی تحصیلی و روش های مؤثر مقابله با استرس تمرکز کرد.