مطالب مرتبط با کلیدواژه

بهینه سازی چندهدفه


۱.

مسیریابی خطوط انتقال نیرو با رویکرد بهینه سازی چندهدفه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: NSGA-II مسیریابی خط انتقال نیرو بهینه سازی چندهدفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵۱ تعداد دانلود : ۱۲۴۷
برای احداث خط انتقال نیرو لازم است عوامل فنی، اقتصادی و زیست محیطی مورد توجه قرار گیرند. مسیر خط انتقال نیرو، افزون بر اینکه بر روی هزینه های نصب، راه اندازی و نگهداری آن تأثیر می گذارد، در میزان تأثیرات منفی آن بر روی محیط زیست نیز نقش دارد. لذا تعیین مسیر بهینه برای خط انتقال جدید، مسئله ای چندهدفه است که ممکن است اهداف آن ناسازگار باشند. در واقع مسیر با حداقل هزینه ممکن است تأثیرات منفی فراوانی بر روی محیط زیست داشته باشد. در نوشتار حاضر روشی برمبنای GIS برای تعیین مسیر خط انتقال نیرو ارائه می گردد که در آن از نوعی الگوریتم ژنتیک چندهدفه برای بهینه سازی مسیر استفاده شده است. الگوریتم NSGA-II، با تعدادی قید و دو هدف که شامل تأثیرات زیست محیطی و هزینه است، برای انتخاب مسیر بهینه خط انتقال نیرو 400 کیلوولت در مرودشت پیاده سازی شده است. در این تحقیق، نحوه ترکیب الگوریتم NSGA-II با GIS برای تعیین مسیرهای بهینه متعدد برای خطوط انتقال نیرو بیان شده است؛ به طوری که امکان انتخاب و تصمیم گیری نهایی از بین راه حل های موجود، برای تصمیم گیران مختلف وجود دارد. در اغلب مطالعات پیشین تنها یک مسیر به عنوان مسیر نهایی ارائه شده که با استفاده از ترکیب تأثیرات عوامل مختلف تعیین گردیده است. افزون بر این، با ترکیب تأثیرات عوامل مختلف، احتمالاً تأثیر برخی از عوامل به وسیله برخی دیگر خنثی می شود. امّا با به کارگیری روش پیشنهادی دو تابع که دارای واحدهای متفاوت هستند، تا انتهای فرایند بهینه سازی با هم ترکیب نمی شوند. در این مقاله، سه گزینه که هر یک شامل سه دکل کششی هستند، به عنوان نمونه مورد مقایسه قرار گرفته اند و برای هر کدام طول مسیر و مقادیر اهداف اول و دوم مشخص شده است.
۲.

بهینه سازی چندهدفه تخصیص کاربری اراضی با استفاده از الگوریتم NSGA-II(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کاربری اراضی بهینه سازی چندهدفه الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب نخبه گرا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای
تعداد بازدید : ۳۶۸۳ تعداد دانلود : ۱۷۸۶
الگوی کاربری اراضی به واسطه افزایش فعالیت ها و دخل و تصرف های بشر بر زمین به منظور برآوردن نیازهای مختلف، دائماً در حال تغییر است. بهینه سازی تخصیص کاربری اراضی همانا یافتن بهترین الگوی ممکن با در نظر گرفتن نیازهای حاکم بر مقولة تخصیص است. اغلب جست وجوها و بهینه سازی های کاربری اراضی در دنیای واقعی، ماهیتاً دربردارندة چندین هدف اند. در این مطالعه قابلیت الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب نخبه گرا (NSGA-II) با طراحی و استفاده از دو نوع عملگر تقاطع یکنواخت (UC) و عملگر تقاطع دوبعدی (TDC) برای بهینه سازی تخصیص کاربری اراضی با اهداف چندگانه در بخشی از حوضه طالقان مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت. داده های به کار رفته شامل نقشه کاربری اراضی سال 2002، توپوگرافی، خاک شناسی، اطلاعات مربوط به میزان فرسایش خاک و بازدهی اقتصادی از منطقه مورد مطالعه بوده است. اهداف مورد نظر شامل میزان فرسایش، میزان رواناب، تناسب اراضی، میزان فشردگی ـ سازگاری و بازدهی اقتصادی است. مدل طراحی شده با دو جمعیت اولیه متفاوت اجرا گردید. بار اول با جمعیت کاملاً تصادفی و بار دوم با تولید جمعیت اولیه تصادفی راهنمایی شده که در آن نسبت مساحت کاربری های مختلف تعیین شده بود. نتایج نشان داد کارکرد عملگرهای تقاطع کاملاً تحت تأثیر شرایط اولیه قرار دارد و عملگر UC فاقد توانایی مناسب در ایجاد همگرایی کلی است. همچنین استفاده از تقاطع TDC با جمعیت اولیه راهنمایی شده، همگرایی را بسیار افزایش داد و موجب بهبود نتایج گردید. به لحاظ پیوستگی قطعات کلاس های مختلف کاربری نیز عملگر TDC بهتر از UC کارکرد داشته است. نتایج این مطالعه نشان داد که پس از بهینه سازی کاربری اراضی در منطقه مورد مطالعه، علاوه بر کاهش فرسایش خاک، میزان سوددهی کلی نیز افزایش یافته است.
۳.

بهره برداری چند هدفه از ریزشبکه ها در حضور سیستم-های تولید همزمان مقیاس کوچک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدل سازی بهینه سازی چندهدفه ریزشبکه بهره برداری اقتصادی تولید همزمان برق و حرارت مقیاس کوچک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲۵ تعداد دانلود : ۸۱۹
بهره برداری از ریزشبکه ها ی شامل منابع تولید همزمان برق و گرما به دلیل وابستگی درونی دو نوع انرژی الکتریکی و حرارتی نیاز به روش های مدل سازی و بهینه سازی خاصی دارد. در این مقاله پس از معرفی یک ریز شبکه نمونه ومدل-های مختلف منابع تولید پراکنده موجود در آن به بررسی مساله بهره برداری چند هدفه از این ریز شبکه خواهیم پرداخت. در این راستا، مدلی بر اساس بهینه سازی با سه هدف هزینه تولید منابع، آلودگی زیست محیطی و تلفات ریز شبکه معرفی و با توجه به ماهیت مساله از الگوریتم ژنتیک مبتنی بر رتبه بندی نامغلوب استفاده می شود. رویکرد مساله تأمین بارهای الکتریکی و حرارتی مشترکین در طول شبانه روز با در نظر گرفتن امکان تبادل انرژی با شبکه بالادستی و رعایت قیود ترمودینامیکی محرک های اولیه سیستم های تولید همزمان می باشد. بر این اساس، سه سناریوی عملی استفاده از بویلر کمکی، تولید موتور گازسوز و تولید میکرو توربین برای پاسخگویی به نیازهای حرارتی و الکتریکی مشتریان ارایه گردیده و از این بین، اقتصادی ترین سناریو پیشنهاد می گردد.
۴.

تحلیلی بر استفاده از روشهای تصمیم گیری چندمعیاره و بهینه سازی چندهدفه برای مکانیابی جغرافیایی مدارس، مطالعه موردی منطقه 17 تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیستم اطلاعات جغرافیایی تصمیم گیری چندمعیاره بهینه سازی چندهدفه مکانیابی و تخصیص

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : ۹۱۴ تعداد دانلود : ۴۹۶
رشد جمعیت، استقرار مراکز خدماتی جدید مختلف از جمله مراکز آموزشی را ضروری میسازد. یکی از گامهای اساسی در استقرار این مراکز، انتخاب مکان بهینه برای آن ها با توجه به اهداف و معیارهای مختلف است؛ به گونهای که ضمن برخورداری مراکز از توزیع فضایی مناسب و تخصیص متعادل، ناسازگاری بین کاربریها نیز در سطح منطقه تا حد ممکن کاهش یابد. افزایش تعداد معیارها و عوامل مؤثر، منجر به پیچیدهتر شدن مسأله میشود و استفاده از روشهای قوی و کارآمد را ضروری میسازد. در این پژوهش به منظور تعیین مکانهای مناسب جهت استقرار چندین مدرسه ابتدایی دخترانه در بخشی از منطقه 17 تهران و تخصیص آن ها به دانشآموزان، از قابلیتهای سیستم اطلاعات جغرافیایی[1]، روشهای تصمیمگیری چندمعیاره[2] و رویکرد بهینهسازی تکاملی چندهدفه[3] استفاده شده است. برای انجام بهینهسازی، اصل عدالت در دسترسی، تعادل ظرفیت مدارس و نیز تناسب و مطلوبیت مکانهای انتخابی با توجه به موقعیت کاربریهای سازگار و ناسازگار مدنظر قرار گرفته است. به دلیل استفاده از یک روش تکاملی چندهدفه، نتایج تحقیق به جای یک پاسخ، شامل چندین پاسخ بهینه است. در این تحقیق پنج پاسخ به طور نمونه انتخاب و بررسی شدند. در حالتی که مکان ها از سازگاری و مطلوبیت بالایی برخوردار بوده اند، تابع تعادل ظرفیت وضعیت مناسبی نداشته است. در بهترین پاسخ مربوط به تابع عدالت در دسترسی، مکان های پیشنهادی از توزیع فضایی مناسبی برخوردار هستند اما مطلوبیت و سازگاری آن ها چندان مناسب نیست. مکان های مربوط به بهترین پاسخ تابع تعادل ظرفیت نیز از نظر مطلوبیت و سازگاری ضعیف هستند. در هر صورت تصمیمگیرندگان میتوانند پاسخهای بهینه را از دیدگاههای مختلف با یکدیگر مقایسه و پاسخ نهایی را با توجه به اهمیت نسبی هر یک از اهداف از بین آن ها برای پیادهسازی انتخاب نمایند.
۵.

مدل سازی ریاضی استوار انتخاب سبد پروژه و حل آن با کمک NSGA???????? الگوریتم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انتخاب سبد پروژه بهینه سازی استوار بهینه سازی چندهدفه الگوریتم ژنتیک با NSGAΙΙ مرتب سازی غیرمغلوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۴ تعداد دانلود : ۷۵۸
با عنایت به اینکه شرکت هایی که در بخش نفت، گاز، پتروشیمی و سایر انرژی هایی فعال هستند، پروژه محور هستند و با افزایش متقاضیان استفاده از گاز طبیعی با توجه به سیاست جایگزینی گاز به جای سایر سوخت های فسیلی، شرایط خاصی بر سازمان ها و مدیران پروژه در شرکت گاز تحمیل میشود. یکی از مسائل مهم در مبحث مدیریت پروژه، انتخاب سبد پروژه است، که یکی از فعالیتهای مهم در بسیاری از سازمانها، به ویژه شرکت گاز میباشد. در این تحقیق در ابتدا شاخصهای تأثیرگذار بر روی پروژهها با استفاده از پیشینه تحقیق و مصاحبه از خبرگان صنعت گاز استخراج گردید سپس با لحاظ عدمقطعیت و عدم اطمینان به برخی از پارامترهای مدل، مدل ریاضی استوار چند هدفه تحقیق ارائه گردید که این مدل به ازای 44 حالت درجه C ( ریسکپذیری تصمیمگیرنده t , B t با استفاده از الگوریتم ژنتیک با مرتب سازی غیر مغلوب ) حل گردید. در پایان به منظور ارائه یک جواب معین در جبهه پارتو جهت کمک به تصمیم- )NSGAΙΙ( گیری از تکنیک تاپسیس استفاده گردید. کلیدواژگان
۶.

مدلسازی، بهینه سازی و مقایسه سیستم ذخیره سازی یخ و سیستم مواد تغییرفازدهنده برای کاربردهای تهویه مطبوع(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بهینه سازی چندهدفه مواد تغییر فاز دهنده مخزن ذخیره سازی یخ بازده اگزرژی نرخ هزینه کلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۱ تعداد دانلود : ۶۲۶
در این پروژه دو نمونه سیستم ذخیره سازی انرژی سرمایشی برای مصارف تهویه مطبوع در یک ساختمان اداری بصورت مجزا از جنبه های اگزرژی، اقتصادی و زیست محیطی در دو فرایند شارژ و تخلیه مورد تحلیل، بهینه سازی و مقایسه فنی-اقتصادی قرار گرفته است. یک سیستم شامل یک مخزن ذخیره سازی یخ (ITES) و یک سیستم شامل مخزن ذخیره سازی انرژی حاوی مواد تغییر فاز دهنده (PCM) می باشد. بازده اگزرژی و نرخ هزینه کلی سیستم به عنوان توابع هدف در نظر گرفته شده اند. متغیرهای تصمیم گیری شامل دمای آب ورودی به هواساز (T3)،دمای آب بازگشتی از هواساز (T4)، دمای مخزن ذخیره سازی یخ (TST)، دمای اشباع مبرد در اواپراتور (T5)، دمای اشباع مبرد در کندانسور (T8) هستند. در ادامه، بهینه سازی چندهدفه با استفاده از الگوریتم ژنتیک چند هدفه با مرتب سازی نامغلوب (NSGA-II)روی کل سیستم صورت گرفت و مقادیر بهینه پارامترهای طراحی و توابع هدف به دست آمدند. در پایان عملکرد سیستم های مدل شده از نقطه نظر میزان برق مصرفی و همچنین میزان نشر گاز و نیز مدت زمان بازگشت سرمایه با یک سیستم سرمایشی معمول در یک مطالعه موردی مقایسه شد. نتایج حاکی از کاهش 4.59% و 7.58% مصرف برق و همچنین کاهش سالانه 17.8% و 27.2% تولید گاز بترتیب برای سیستم های ITES و PCM در مقایسه با سیستم معمول است.
۷.

الگوریتم انجماد تدریجی چندهدفه جهت مسئله هم زمان بالانس خطوط مونتاژ دوطرفه و تخصیص نیروی انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدل های ترکیبی بهینه سازی چندهدفه الگوریتم انجماد تدریجی بالانس خطوط مونتاژ دوطرفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۷ تعداد دانلود : ۶۱۲
این مقاله به ارائهیک الگوریتم انجماد تدریجی چندهدفه برای مسائل هم زمان بالانس خطوط مونتاژ دوطرفه مدل های ترکیبی و همچنین تخصیص نیروی انسانی با مهارت های مختلف می پردازد. اهداف مدل پیشنهادی حداقل سازی تعداد ایستگاه های زوجی و انفرادی همچنین حداقل کردن هزینه های کل نیروی انسانی به ازاییک زمان سیکل مشخص است. همچنین دو شاخص حداکثرسازی اثربخشی موزون خط و همچنین حداقل سازی شاخص هموارسازی مورد توجه قرار گرفته اند و یک مثال نیز با جزئیات کامل به کمک رویکرد پیشنهادی حل شده است؛ علاوه بر این، کارایی این الگوریتم به کمک مجموعه مثال های مختلف و همچنین قوانین جستجوی همسایگی متفاوتی ارزیابی شده است. نتایج نشان می دهد، این الگوریتم می تواند به منزلهیک الگوریتم مناسب برای حل این دسته از مسائل استفاده شود.
۸.

بهینه سازی قابلیت اطمینان تجهیزات و تسلیحات نظامی با رویکرد ترکیبی شبیه سازی و الگوریتم های فراابتکاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شبیه سازی قابلیت اطمینان بهینه سازی چندهدفه الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب تجهیزات و تسلیحات نظامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی تحول سازمانی
تعداد بازدید : ۱۳۸۳ تعداد دانلود : ۶۱۱
در نسل جدید نبردها و جنگ های شهری، کاربرد تجهیزات و تسلیحات با قابلیت اطمینان بالا ضمن در نظر گرفتن متغیرهایی مانند هزینه، حجم و وزن کل؛ از عوامل اصلی موفقیت و پیروزی محسوب می شود. این تحقیق تلاش دارد مدلی ریاضی برای بهینه سازی طراحی تجهیزات و تسلیحات نظامی ارائه دهد که اهداف آن افزایش قابلیت اطمینان و کاهش هزینه بوده و محدودیت هایی مانند حجم و وزن کل را نیز لحاظ کرده باشد. یکی از رویکردهای نوین در بهبود قابلیت اطمینان سیستم ها بهره گیری از قطعات مازاد (تخصیص افزونگی) است؛ اما در تحقیقات گذشته با هدف ساده سازی و امکان پذیری محاسبات ریاضی، مفروضاتی مانند عدم امکان تعمیر قطعات، نرخ خرابی ثابت و ساده (مانند تابع توزیع نمائی) و یا تک هدفه بودن، به مدل مسئله تحمیل می گردید. حال آنکه تحقیق حاضر ضمن حذف مفروضات پیش گفته به دلیل امکان تعمیر قطعات مختلف تجهیزات نظامی، نرخ خرابی و تعمیر متفاوت اجزاء و همچنین وجود اهداف مختلف؛ سعی در طراحی مدلی کاربردی متناسب با شرایط محیط عملیاتی نموده است. پژوهش حاضر از منظر هدف در گروه تحقیقات توسعه ای و از منظر روش در گروه تحقیقات آزمایشی قرار دارد. ضمن آنکه با توجه به گزاره های تحقیق و به دلیل آنکه مسئله تخصیص افزونگی در گروه مسائل سخت (NP-Hard) قرار دارد، برای حل مدل از یک تکنیک فراابتکاری بهینه سازی چندهدفه (الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب 2- NSGAII) و به منظور امکان بررسی نرخ خرابی و تعمیر مختلف از تکنیک شبیه سازی استفاده شده است. در انتهای تحقیق نیز با کمک یک نمونه مطالعاتی نظامی و داده های واقعی به تشریح کامل مدل و روش حل پیشنهادی پرداخته شده است.
۹.

مدل چندمحصولی تولید اقتصادی و سفارش اقتصادی با هزینه های نگهداری متفاوت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تولید اقتصادی هزینههای نگهداری بهینه سازی چندهدفه الگوریتم فراابتکاری هزینه کمبود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۳۰۹
مدلهایی که در زمینه مدیریت موجودی ارائه شدهاند پارامترهای متعددی را در بر میگیرند. نکتهای که در مدل های کلاسیک مربوط به تعیین مقدار اقتصادی سفارش و مقدار اقتصادی تولید وجود دارد ثابت بودن پارامترهایی نظیر هزینه نگهداری و هزینه راهاندازی و نرخ تقاضا در این مدلهاست. این مساله موجب عدم نزدیکی مقدار اقتصادی سفارش و تولید در حالت کلاسیک با شرایط دنیای واقعی میشود. برای نمونه در ارتباط با هزینه نگهداری باید ذکر کرد که هزینه نگهداری کالاهای فاسد شونده و نابود شدنی همواره یکسان و ثابت نبوده و با گذشت زمان افزایش مییابد. در این مقاله، با در نظر گرفتن هزینه نگهداری و خرید به صورت تابعی افزایشی و پیوسته از زمان سیکل سفارش، مدلهای کلاسیک سفارش و تولید اقتصادی توسعه داده میشود به دلیل پیچیدگی مسئله در نظر گرفته شده از دو الگوریتم فراابتکاری شامل الگوریتم ژنتیک با رتبهبندی نامغلوب و الگوریتم اجتماع ذرات چندهدفه پرداخته میشود. از آنجاییکه بهینه کردن سطح خدمت یکی از دغدغههای اصلی سطح مدیریتی بحساب میآید، افزودن بهینگی سطح خدمت، به عنوان هدف دوم بررسی میشود. از آنجا که عملکرد الگوریتمهای فراابتکاری به طور قابل توجهی تحت تاثیر تنظیم پارامترهایشان قرار دارد از روش تاگوچی به منظور تنظیم پارامترهای الگوریتمهای توسعه یافته استفاده شده است
۱۰.

اندازه گیری زمینه - آگاه تشابه خطوط سیر مبتنی بر الگوریتم MOPSO و نظریه فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خط سیر اندازه گیری تشابه زمینه - آگاهی HFIS بهینه سازی چندهدفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۳۹۶
در سال های اخیر، مطالعه رفتار اشیاء نقطه ای و تجزیه و تحلیل خطوط سیر آن ها در علوم مختلف، بویژه در علوم اطلاعات مکانی [1] ، مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است . مطالعات مذکور به درک صحیح الگوهای رفتاری-حرکتی این اشیاء کمک شایانی می کنند. نحوه حرکت اشیاء تا حد زیادی متأثر از زمینه ای است که حرکت در آن صورت می پذیرد . به همین دلیل، تحلیل خطوط سیر اشیا صرفاً با در نظر گرفتن ابعاد مکانی و مکانی-زمانی به درستی شرایط حین حرکت را منعکس نمی کند و منجر به نتایج غیرواقعی می شود.با این حال، روش های موجود اندازه گیری فاصله تنها قادر به اندازه گیری تشابه خطوط سیر در ابعاد مکانی و مکانی-زمانی هستند و معمولاً بعد زمینه را نادیده می گیرند. بنابراین، در این تحقیق، روشی نوین توسعه داده شده است، تا بتوان از طیف وسیعی از اطلاعات زمینه ای کمی و کیفی داخلی و خارجی در کنار ابعاد مکانی-زمانی در فرآیند اندازه گیری تشابه خطوط سیر غیر هم اندازه استفاده کرد. در توسعه روش مذکور، از سیستم های استنتاج فازی برای مدلسازی تشابه خطوط سیر با استفاده از انواع داده های حرکتی و اطلاعات زمینه ای بهره گرفته شده است . برای افزایش کارایی روش پیشنهادی از ساختار سلسله مراتبی مبتنی بر مسئله و تولید و تنظیم همزمان توابع عضویت و مجموعه قواعد از طریق یادگیری استفاده شده است. عملکرد این سیستم با اعمال آن برروی مجموعه خطوط سیر واقعی افراد پیاده و دوچرخه سوار به همراه اطلاعات زمینه ای آنها حین حرکت مورد ارزیابی قرار گرفته است . نتایج بیانگر کارآمدی روش پیشنهادی در اندازه گیری زمینه-آگاه خطوط سیر با اندازه های گوناگون و در ابعاد مختلف است. [1] 3-Geospatial Information Science
۱۱.

سنجش کارایی دینامیکی با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ای شبکه ای: مورد کاوی صنعت فرش ماشینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل پوششی داده ای شبکه ای صنعت فرش ماشینی کارایی دینامیکی ورودی ها و خروجی های مازاد بهینه سازی چندهدفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۸۹۷
سنجش کارایی دینامیکی، علاوه براینکه ابزاری مفید در جهت ارزیابی عملکرد سازمان در مقایسه با رقباست، به مدیران نیز کمک می کند تا عملکرد کنونی سازمان خود را با عملکرد گذشته آن مقایسه کند و برای بهبود عملکرد خود تصمیمات استراتژیک اتخاذ کنند. برای این منظور یکی از روش ها، در نظر گرفتن ساختار شبکه ای برای سنجش عملکرد دینامیکی سازمان و استفاده از تحلیل پوششی داده ای شبکه ای است. در این راستا، هدف اصلی این مقاله، استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ای شبکه ای برای سنجش کارایی دینامیکی است. اگرچه تاکنون روشهای مختلفی برای سنجش کارایی با استفاده از تحلیل پوششی داده ای ارائه شده است، اما این مقاله پس از نمایان ساختن ضعف های موجود در رویکرد های پیشین، به ارائه یک روش برمبنای بهینه سازی چندهدفه برای سنجش کارایی در یک ساختار شبکه ای می پردازد. سپس برتری روش ارائه شده در این پژوهش نسبت به روش های پیشین توسط داده های تجربی مربوط به تولید کننده های فرش ماشینی در کشور مورد ارزیابی قرار گرفته است و کارایی کل و کارایی سالیانه این واحدها در طول یک دوره چهارساله مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج مربوط به حل مثال تجربی حاکی از این مطلب است که رویکرد ارائه شده در این مقاله توانسته است خلا های موجود در رویکردهای پیشین را رفع کرده و واحدهای تولید کننده فرش ماشینی با بالاترین رتبه کارایی کل و کارایی سالیانه را تعیین کند.
۱۲.

ارائه یک مدل جامع استوار دوهدفه و الگوریتم ممتیک برای طراحی شبکه زنجیره تأمین برگشتی تحت شرایط عدم قطعیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شبکه زنجیره تأمین برگشتی عدم قطعیت بهینه سازی چندهدفه بهینه سازی استوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۶
مدیریت جریان محصولات برگشتی ازسوی مشتریان با درنظرگرفتن عدم قطعیت فضای تصمیم گیری و توجه کردن به معیارهای غیرمالی درکنار معیارهای مالی متداول، یکی از موضوعات مهم در مدیریت زنجیره تأمین است. در این مقاله، یک شبکه جامع جدید برای زنجیره تأمین هفت لایه ای شامل مشتریان اولیه، مراکز جمع آوری و بازتوزیع، احیا، بازیافت، اسقاط و مشتریان محصولات شبکه، با جریان برگشتی تحت شرایط میزان و کیفیت غیرقطعی ارائه می شود. هدف این مقاله، طراحی شبکه زنجیره تأمین برگشتی برای مدیریت جریان محصولات به نحوی است که دو تابع سود کل زنجیره و سطح پاسخگویی به تقاضای مشتریان درطی دوره برنامه ریزی حداکثر شود. با توجه به اینکه مسئله برنامه ریزی عدد صحیح مختلط مورد بررسی ازنوع مسائل طراحی شبکه و دارای پیچیدگی های حل بسیار زیاد است، یک الگوریتم ممتیک مبتنی بر الگوریتم ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب II و جستجوی محلی متغیر انطباق پذیر برای یافتن جواب های بهینه پارتو ارائه شده است. مقدار تمامی پارامترهای الگوریتم پیشنهادی با استفاده از روش طراحی آزمایش های تاگوچی تنظیم شده است. به منظور ارزیابی کارایی الگوریتم پیشنهادی، نتایج حاصل از آن با نتایج دو الگوریتم فراابتکاری مشابه دیگر مقایسه شده است. نتایج محاسباتی حاکی از کارایی الگوریتم جدید ممتیک برای حل مدل دوهدفه پیشنهادشده برای طراحی شبکه زنجیره تأمین برگشتی تحت عدم قطعیت است.
۱۳.

ارائه یک مدل ریاضی به منظور حل مسئله چندهدفه انتخاب استراتژی تخصیص اجزای مازاد با هدف بیشینه سازی قابلیت اطمینان برای سیستم های K از N(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مسئله تخصیص اجزای مازاد قابلیت اطمینان بهینه سازی چندهدفه مجموعه جواب پارتو سیستم های K از N

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۳۴۸
در این مقاله، یک مسئله تخصیص اجزای مازاد (RAP) با هدف بیشینه سازی قابلیت اطمینان  و کمینه سازی هزینه های سیستم برای یک سیستم K از N بررسی می شود. در هر زیرسیستم ازبین استراتژی های جزتکی، اجزای موازی و اجزای آماده به کار سرد باید یک استراتژی انتخاب شود. همچنین، محدودیت های وزن و حجم قطعات نیز در طراحی این سیستم باید رعایت شوند. هر زیرسیستم باید حداقل K قطعه برای فعال شدن داشته باشد. برای حل مدل ارائه شده، پس از تشکیل کروموزوم اولیه، چهار الگوریتم متاهیوریستیک چندهدفه (MODE، NSGA-II، MOICA وPESA-II) بررسی شدند. الگوریتم های مذکور، به دو روش C (L,B) و تاپسیس با یکدیگر مقایسه شدند و پس از انجام بررسی ها، الگوریتم  NSGA IIبه عنوان الگوریتم برتر انتخاب و استفاده شد. درپایان، با بررسی جواب نهایی ارائه شده توسط الگوریتم ها در وزن های مختلف داده شده به توابع هدف توسط تاپسیس مشخص شد که بهترین جواب ها با بیشترین قابلیت اطمینان و کمترین هزینه، به استفاده بیشتر از استراتژی اجزای آماده به کار سرد مربوط است. درنتیجه، پیکربندی قطعات بیشتر به صورت اجزای آماده به کار سرد و ترکیب با استراتژی موازی یا تکی می تواند شرایط بهتری را برای سیستم فراهم کند.
۱۴.

مکان یابی مراکز خرید در شرایط رقابتی با استفاده از روش جست وجوی تابو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مراکز خرید مکان یابی در شرایط رقابتی بهینه سازی چندهدفه جست وجو ی تابو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۴۰۶
مکان فعالیت های تجاری ازجمله مراکز خرید، نقش تعیین کننده ای در موفقیت یا عدم موفقیت هر فعالیت دارد. در مکان یابی مراکز خرید می بایست به معیارها و اهداف متنوعی توجه داشت. در پژوهش حاضر دو هدف حداکثرسازی جذب تقاضای موجود و حداکثرسازی دسترسی به مراکز خرید در نظر گرفته شد. هرکدام از این اهداف، معیارهای مختلفی مانند جمعیت، شرایط رقابتی بین مراکز خرید، دسترسی به معابر اصلی، ایستگاه های حمل و نقل و پارکینگ های عمومی، پارک ها و مکان های تفریحی را دربرمی گیرند. در این پژوهش، روش تصمیم گیری چندهدفه برای حل مسئله به کار گرفته شد. روش های گوناگونی برای حل مسئله های چندهدفه ارائه شده است که به دو گروه کلی روش های سنتی و تکاملی تقسیم می شوند. روش های سنتی عموماً در حل مسئله هایی از این دست، نقصان هایی دارند که پژوهشگران را به سوی استفاده از روش های تکاملی سوق داده اند. در پژوهش حاضر از میان روش های تکاملی، الگوریتم جست وجو ی تابوی چندهدفه به کار گرفته شد. در این مدل، ابتدا با توجه به کاربری اراضی، مکان های نامناسب از فضای مسئله حذف شدند و سپس الگوریتم جست وجو ی تابو برای دستیابی به توازن اهداف در محیط رقابتی به کار گرفته شد. به منظور ارزیابی موقعیت های پیشنهادشده در مدل تابو، مراکز پیشنهادی با نتایج حاصل از هم پوشانی نقشه های معیار اولیه مطابقت داده شدند. کلید واژه ها : مراکز خرید، مکان یابی در شرایط رقابتی، بهینه سازی چندهدفه، جست وجو ی تابو.
۱۵.

طراحی مدل بهینه سازی چندهدفه سبد تولید برق پاک ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: استاندارد پرتفوی تجدیدپذیر بهینه سازی چندهدفه برق پاک برنامه ریزی انرژی انرژی تجدیدپذیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۹ تعداد دانلود : ۶۰۵
چشم انداز پایان سوخت های فسیلی، گرمایش آب و هوایی و تغییرات اقلیمی ناشی از آن و سیاست های تنوع بخشی به منابع تأمین انرژی از علت های استقبال بسیاری از کشورها از انرژی های تجدیدپذیر هستند. در همین راستا کشورهای تولیدکننده نفت و گاز برنامه ریزی هایی را برای افزایش سهم انرژی های تجدیدپذیر در سبد تولید برق خود کرده اند. تنوع انرژی های اولیه تجدیدپذیر، وجود فناوری های مختلف تبدیل آن ها به برق و ویژگی های مختلف هر یک و همچنین انتظارات فنی، مالی و زیست محیطی گوناگون، تصمیم گیری درباره این که برق پاک مورد نظر از چه منابعی تولید شود را پیچیده می کند. این پژوهش به دنبال ارائه و حل یک مدل برنامه ریزی آرمانی برای به دست آوردن سهم به نسبت بهینه توان (ظرفیت نصبی) هر یک از انرژی های تجدیدپذیر خورشیدی (فتوولتاییک)، بادی، برق آبی کوچک، زمین گرمایی و زیست توده در تولید برق پاک ایران است به گونه ای که هزینه ها، اشتغال زایی، دانش فنی، بازده فنی و پیامدهای اجتماعی آن بهینه باشد. مدل در چهارچوب برنامه ششم توسعه ایران و بودجه های مصوب مجلس شورای اسلامی حل شده است.
۱۶.

بررسی مساله موجودی – مکان یابی- مسیریابی چندهدفه برای کالاهای فاسدشدنی و در شرایط وجود چند تامین کننده، با استفاده از رویکرد سناریو محور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مساله یکپارچه موجودی - مکان یابی - مسیریابی کالاهای فاسدشدنی سناریو بهینه سازی چندهدفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۴۰۱
در این مقاله یک زنجیره تامین سه سطحی متشکل از چند تامین کننده، چند انبار (توزیع کننده ) و چندین خرده فروش (مشتریان)، به صورت یک مساله جدید موجودی- مکان یابی- مسیریابی دو هدفه به گونه ای مدل شده است که کالاهای فاسدشدنی در یک افق زمانی محدود و متشکل از چند دوره زمانی از طریق مراکز توزیع به مشتریان ارسال می شوند. تقاضای خرده فروشان غیرقطعی است و به صورت سناریوهای گسسته با احتمال رخداد مشخص در مدل ریاضی اعمال شده است. ناوگان حمل و نقل ناهمگن است و مراکز توزیع، از یک جدول زمانی استفاده می کنند که از تداخل کار ماشینها و تخصیص اشتباه یک ماشین به بیش از یک مرکز توزیع در هر دوره جلوگیری خواهد کرد. سه روش مبتنی بر محاسبه فاصله تا نقطه آرمان، جهت حل مدل بررسی و تحلیل شده اند. در انتها نیز ضمن نتیجه گیری، پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی ارائه شده است.
۱۷.

بررسی زنجیره تأمین حلقه باز و حلقه بسته تحت شرایط عدم قطعیت (موردمطالعه: شرکت ایران ترانسفو)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زنجیره تأمین حلقه بسته بهینه سازی استوار عدم قطعیت بهینه سازی چندهدفه زنجیره تأمین سبز اپسیلون محدودیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۹ تعداد دانلود : ۲۵۱
یکی از عوامل اصلی رقابت در فضای رقابتی کنونی «زنجیره تأمین» است؛ به طوری که کارخانه ها و سازمان ها برای افزایش کارایی و اثربخشی، و دستیابی به اهداف و آرمان های خود، ملزم به داشتن یک زنجیره تأمین مناسب هستند. از طرفی به دلیل افزایش روز افزون آلودگی های زیست محیطی و الزامات دولت ها برای مقابله با آلودگی های زیست محیطی، سازمان ها ملزم به به کارگیری زنجیره های تأمین سبز هستند که مسائل زیست محیطی را در کنار مسائل مالی مدنظر قرار می دهد؛ از این رو در این پژوهش یک مدل دو هدفه زنجیره تأمین حلقه بسته سبز تحت شرایط عدم قطعیت ارائه شده است که جنبه های زیست محیطی را در کنار جنبه های اقتصادی در نظر می گیرد. جنبه بسیار مهم دیگر در طراحی شبکه زنجیره تأمین، عدم قطعیت است. به دلیل تحولات اجتماعی و سیاسی و کمیابی مواد اولیه برای تولید، عدم قطعیت عامل مهمی در مدل های شبکه زنجیره تأمین است. به همین دلیل در این مدل با درنظرگرفتن عدم قطعیت سعی در انطباق مدل با شرایط واقعی شده است. نتایج حاکی از آن است که طراحی زنجیره های تأمین سبز با درنظرگرفتن عدم قطعیت باعث انعطاف پذیری هرچه بیشتر مدل در برابر نوسانات بازار، تحولات اجتماعی و سیاسی و غیره می شود. به منظور بررسی کارایی و عملکرد مدل ارائه شده، مدل مذکور بر روی شرکت ایران ترانسفو پیاده سازی شده است. 
۱۸.

روش ها و الگوریتم های بهینه سازی در طراحی معماری و شهرسازی، راهکارهای ریاضی پایه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بهینه سازی چندهدفه الگوریتم بهینه سازی ابزار شبیه سازی ژنتیک.

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۸ تعداد دانلود : ۵۰۵
طراحی ساختمان فعالیتی کاملاً پیچیده و چندوجهی است که در آن تیمی از طراحان تلاش می کنند بین پارامترهایی متنوع و متضاد که خود تابعی از قیدهای متنوع هستند تعادل برقرار کنند. به دلیل همین پیچیدگی، ابزارهای شبیه سازی عملکرد ساختمان ابداع شده اند و به دنبال آن، استفاده از روش های بهینه سازی، عموماً به عنوان ابزار تصمیم گیری آغاز شده است. پژوهش حاضر مروری بر روش ها و الگوریتم های بهینه سازی مورد استفاده در طراحی ساختمان است و تلاش می کند تا علت انتخاب آنها را کشف کند، مسایل عملی و قابلیت های آنها را نشان دهد و خصوصیات کلیدی آنها را معرفی نماید. عدم شناخت معماران نسبت به این موضوعات و عقب ماندگی آنان نسبت به سایر رشته های مربوط به طراحی و نگهداری ساختمان، اهمیت موضوع را دوچندان می کند. مهم ترین اصل برای انتخاب استراتژی بهینه سازی مناسب، طبقه بندی الگوریتم های بهینه سازی و همچنین انتخاب الگوریتم مناسب برای یک مساله مشخص است. به همین دلیل پژوهش های متعددی در این حوزه بررسی شده اند و براساس آن، الگوریتم های بهینه سازی طراحی معماری به سه دسته تکاملی، جست وجوی مستقیم و ترکیبی تقسیم بندی شده اند. یافته ها نشان می دهد الگوریتم های تکاملی و به خصوص الگوریتم ژنتیک کاربرد بیشتری از سایر الگوریتم ها در بهینه سازی داشته است. در این پژوهش ها متغیرهای کلی طراحی نیز مصالح ساختمانی، فرم و جهت ساختمان، طراحی و ساختار سایه اندازی و نیز سیستم تهویه متبوع، بوده اند. در ضمن، تعداد مقالات پژوهشی که از این الگوریتم ها برای بهینه کردن طراحی ساختمان استفاده کرده اند، هنوز در مقابل تعداد مقاله های بهینه سازی کنترل ساختمان، خیلی کم است.
۱۹.

ارایه الگویی برای ارزیابی گزینه های طراحی مفهومی در پروژه های توسعه محصولات پیچیده دفاعی با در نظر گرفتن پیوستگی و تاثیر متقابل ریسک ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه محصول جدید ریسک اثربخشی بهینه سازی چندهدفه طراحی مفهومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۱۷۷
ارزیابی گزینه ها در مرحله طراحی مفهومی و انتخاب گزینه مناسب یکی از گلوگاه های کلیدی در فرآیند توسعه ی محصولات جدید به ویژه محصولات نظامی است. در این مقاله یک مدل بهینه سازی چندهدفه با سه تابع هدف شامل حداقل شدن ریسک، حداکثر شدن اثربخشی و حداقل شدن هزینه برای ارزیابی گزینه ها ارایه شده است. تصمیم گیرنده می تواند با توجه به سطح ریسک پذیری خود و نیز محدودیت میزان بودجه، گزینه ای را انتخاب کند که دارای بیشترین اثربخشی باشد. ویژگی مهم مدل ارایه شده در نظر گرفتن ریسک های مرتبط با متغیرهای پیوسته طراحی و نیز اثر متقابل آن ها بر یکدیگر است. این امر باعث لحاظ تمام ریسک های طراحی و نیز افزایش دقت محاسبه میزان ریسک طرح ها شد. همچنین لحاظ کردن اثر هزینه ای ریسک ها در تابع هزینه، باعث بهبود فرآیند محاسبه هزینه طرح شده است.
۲۰.

طراحی ترکیبی از ابزارهای سیاستی برای افزایش هزینه کرد بخش کسب وکار ایران در فعالیت های تحقیق و توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحقیق و توسعه بخش کسب وکار ترکیب سیاستی بهینه سازی چندهدفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۲۹۵
تحقیق و توسعه در بخش کسب وکار با احتمال بیشتری تجاری شده و به خلق ثروت برای جامعه منتهی می شود. در ایران سهم کمی از کل هزینه کرد تحقیق و توسعه کشور به بخش کسب وکار مربوط است زیرا شرکت ها اعم از دولتی و خصوصی انگیزه انجام تحقیق و توسعه را ندارند یا برای انجام آن با موانعی روبرو هستند. با این مقدمه، مداخله دولت و ارائه ترکیبی از ابزارهای سیاستی برای ایجاد انگیزه یا رفع موانع مزبور ضروری است. در این مقاله از روش بهینه سازی چندهدفه برای طراحی ترکیب سیاستی با هدف ارتقاء هزینه کرد بخش کسب وکار ایران در فعالیت های تحقیق و توسعه و لحاظ تأثیرات متقابل ابزارهای سیاستی استفاده شده است. ترکیب های سیاستی بهینه پارتو با استفاده از الگوریتم ژنتیک و در نرم افزار MATLAB R2016a به دست آمده اند. نتایج پیاده سازی مدل بر روی مجموعه ای متشکل از 32 ابزار سیاستی نشان داده که خرید دولتی محصولات نوآورانه، تأسیس و کمک به اداره صحیح صندوق های مشاوره بومی، اعتبارهای مالیاتی بر درآمد شرکت، حمایت از بازارهای سهام جدید، خرید دولتی تحقیق و توسعه، آینده نگاری فناوری، ایجاد آزمایشگاه های مرجع، استانداردسازی به منظور ترغیب نوآوری، خرید کاتالیزوری محصولات نوآورانه و همچنین حمایت مالی از اتحادهای تحقیق و توسعه یا کنسرسیوم ها (دولت، بنگاه ها و دانشگاه ها) باید در سبد سیاستی دولت مورد توجه قرار گیرند.