سید مجتبی هاشمی مجومرد

تمایز از طریق توسعه محصول جدید یکی از موثرترین راه ها برای کسب موفقیت است اما با توجه نرخ شکست این پروژه ها نمیتوان تنها با اتکا به یک پروژه توسعه محصول به موفقیت شرکت امید داشت. بنابراین باید سبدی از پروژه های توسعه محصول جدید را انتخاب نمود. در این تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و نظر سنجی از خبرگان نخست 3۲ معیار برای ارزیابی پروژه های توسعه محصول جدید در حوزه محصولات یکبار مصرف بهداشتی استخراج گردید. سپس با استفاده از روش فرآیند تحلیل شبکه ای مبتنی بر DEMATEL ، میزان تاثیرگذاری، تأثیرپذیری و وزن معیار ها بر اساس همبستگی میان آنها محاسبه و با ارزیابی پروژه های مختلف توسعه محصول جدید توسط روش VIKOR سبد مناسب تشکیل گردید. مدل ترکیبی پیشنهادی قادر است تعاملات پیچیده و وابستگیهای متقابل میان ابعاد و معیارها را لحاظ نماید تا علاوه بر انتخاب دقیقتر پروژه ها، با تعیین شدت تاثیرگذاری و تأثیرپذیری عوامل، راهکارهای مناسب برای بهبود عملکرد سبد انتخابی نیز به مدیران ارائه دهد. نتایج اجرای این مدل نشان داد مهمترین معیارها در انتخاب سبد پروژه های توسعه محصول، معیارهای بستری برای رشد شرکت و انطباق با استراتژی سازمان می باشد

توسعه محصول جدید یکی از عوامل کلیدی برای کسب مزیت رقابتی و تداوم رشد شرکت هاست؛ اما این کار فرایند مخاطره آمیزی است که باید برای دستیابی به موفقیت در آن، ریسک های موجود به طور اثربخش مدیریت شوند. با توجه به اهمیت این نوع پروژه ها، در پژوهش حاضر تلاش می شود با مدیریت مؤثر ریسک در مرحله طراحی مفهومی محصولات جدید، احتمال موفقیت آنها بیشتر شود. بدین منظور، نخست مدلی جدید و معیارهایی برای اندازه گیری ریسک های مرتبط با متغیر های طراحی ارائه شده است. در این مدل با درنظرگرفتن اثر متقابل ریسک ها بر پیامد های رخداد یکدیگر و همچنین ریسک های مرتبط با متغیرهای پیوسته طراحی در فرایند محاسبه میزان ریسک طرح محصول، دقت محاسبات افزایش یافت. این مدل خود جزئی از مدل چند هدفه ای با سه تابع هدف ریسک، اثربخشی کلی طرح و هزینه طرح محصول است تا تصمیم گیرندگان بتوانند با توجه به سطح ریسک پذیری و بودجه، طرحی را انتخاب کنند که بیشترین اثربخشی را داشته باشد.

ارزیابی گزینه ها در مرحله طراحی مفهومی و انتخاب گزینه مناسب یکی از گلوگاه های کلیدی در فرآیند توسعه ی محصولات جدید به ویژه محصولات نظامی است. در این مقاله یک مدل بهینه سازی چندهدفه با سه تابع هدف شامل حداقل شدن ریسک، حداکثر شدن اثربخشی و حداقل شدن هزینه برای ارزیابی گزینه ها ارایه شده است. تصمیم گیرنده می تواند با توجه به سطح ریسک پذیری خود و نیز محدودیت میزان بودجه، گزینه ای را انتخاب کند که دارای بیشترین اثربخشی باشد. ویژگی مهم مدل ارایه شده در نظر گرفتن ریسک های مرتبط با متغیرهای پیوسته طراحی و نیز اثر متقابل آن ها بر یکدیگر است. این امر باعث لحاظ تمام ریسک های طراحی و نیز افزایش دقت محاسبه میزان ریسک طرح ها شد. همچنین لحاظ کردن اثر هزینه ای ریسک ها در تابع هزینه، باعث بهبود فرآیند محاسبه هزینه طرح شده است.