مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱۲۱.
۱۲۲.
۱۲۳.
۱۲۴.
۱۲۵.
۱۲۶.
۱۲۷.
۱۲۸.
۱۲۹.
۱۳۰.
۱۳۱.
۱۳۲.
۱۳۳.
۱۳۴.
۱۳۵.
۱۳۶.
۱۳۷.
۱۳۸.
۱۳۹.
۱۴۰.
قدرت نرم
دیپلماسی عمومی مفهومی نسبتاً جدید است که سابقه کاربرد طولانی در تاریخ دارد. امروزه دولت ها برای جذب افکار عمومی و به منظور اقناع سیاست های خود و بطورکلی کاهش آسیب پذیری سیاست خارجی بیش از هر زمان دیگر به دیپلماسی عمومی نیازمند هستند. منشا این احساس ضرورت در عصر حاضر را باید در جهانی شدن و مصادیق آن جستجو کرد. یکی از مهمترین کشورهایی که از ابزار دیپلماسی عمومی در راستای منافع خود بهره برده است، ایالات متحده است. سابقه استفاده آمریکا از دیپلماسی عمومی نسبتا طولانی است، اما اوج استفاده از دیپلماسی عمومی و برنامه های تابعه آن در آمریکا پس از دوران جنگ سرد، دوره پس از حملات 11 سپتامبر 2001 میلادی است. پس از 11 سپتامبر، دولتمردان آمریکا متوجه عمق تنفر و بیزاری مردم منطقه خاورمیانه از سیاست ها و اقدامات خود شدند. لذا درصدد برآمدند تا برنامه های خود را در چارچوب دیپلماسی عمومی و با هدف فتح قلوب و اذهان مردم این منطقه، گسترش دهند. در این پژوهش سعی شده است تا نحوه اعمال دیپلماسی عمومی آمریکا مورد بررسی قرار گیرد. آمریکا با استفاده از دیپلماسی عمومی در کشورهای منطقه خاورمیانه، سعی در حفظ نفوذ خود و شکل دهی به افکار عمومی مردم این دو کشور اقدام نموده است. در این پژوهش سعی شده با روش تحلیلی-کیفی نحوه اعمال دیپلماسی عمومی آمریکا در عراق مورد بررسی قرار گیرد. آمریکا در کشور عراق بیش از هر چیز بر توسعه شبکه اینترنت و زبان انگلیسی متمرکز بوده است.
بررسی مقایسه ای دیپلماسی رسانه ای ایران و ترکیه در عراق پساصدام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سقوط نظام دیکتاتوری در عراق، به قدرت های منطقه ای همچون ایران و ترکیه این فرصت را داد تا بتوانند با استفاده از فضای نسبتاً باز رسانه ای که به وجودآمده بود، افکار عمومی این کشور را به سوی خود جلب کنند. در همین راستا، دیپلماسی رسانه ای به ابزاری پرکاربرد برای جمهوری اسلامی ایران و حزب عدالت و توسعه ی ترکیه تبدیل شد تا بتوانند با تکیه بر آن، فرآیندهای سیاسی همسایه ی مشترک را به سود خود جهت دهند. مقاله ی حاضر، پژوهشی مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی است. سؤال اصلی پژوهش بدین شرح است: «مزیت های دیپلماسی رسانه ای ایران و ترکیه در عراق نسبت به هم کدام اند»؟ به منظور رسیدن به پاسخ این سؤال، محتوای منابع رسانه ای، اندیشکده ای و کتابخانه ای مرتبط با بحث را توصیف و سپس شیوه های اعمال دیپلماسی رسانه ای ایران و ترکیه در عراق را از سال 2003 تا 2018 مطالعه و مقایسه کرده ایم. در پایان این پژوهش، ضمن روشن کردن نقاط شباهت و تفاوت دیپلماسی رسانه ای دو دولت در عراق، به این جمع بندی رسیده ایم که دیپلماسی رسانه ای ایران در عراق، در خبرپراکنی (Broadcasting) دست برتر را دارد، حال آن که دیپلماسی رسانه ای ترکیه، در برنامه های سرگرم کننده (Entertainment) موفق تر بوده است.
نگاهی به ساختار و راهبردهای رسانه های برون مرزی ژاپن
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر با نگاهی به مفهوم قدرت نرم و دیپلماسی عمومی و فرهنگی، مهمترین رسانه های برون مرزی ژاپن را از نظر ساختار و راهبردها مورد بررسی قرار داده است. دولت ژاپن ضمن تلاش برای حفظ جایگاه این کشور به عنوان سومین اقتصاد بزرگ دنیا، با تدوین راهبردهای بلندمدت، برای افزایش قدرت نرم و تأثیرگذاری بر افکار عمومی جهانیان برنامه ریزی کرده است. در میان رسانه های قدرتمند این کشور، رادیو-تلویزیون ملی ژاپن- ان. اچ. کی- دارای جایگاه برجسته ای است. در پی ده ها سال فعالیت رادیوهای برون مرزی ژاپن، راه اندازی تلویزیون انگلیسی زبان «ان. اچ. کی ورلد» در سال 1995 میلادی، نقطه عطفی در فعالیت برون مرزی این رسانه بود. این مقاله از طریق بررسی فعالیت های رسانه ای برون مرزی ژاپن، امکان استفاده از تجربیات موفق این کشور در این زمینه را برای تصمیم سازان و سیاست گذاران رسانه ملی به ویژه در حوزه برون مرزی را فراهم می آورد.
مدل توسعه دیپلماسی علم و فنّاوری از منظر کارگزاران کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
راهبرد فرهنگ سال یازدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴۳
177 - 199
حوزه های تخصصی:
برقراری ارتباط علمی در محیط بین المللی اگرچه امری لازم و باعث پیشرفت ملت هاست، در عین حال حاوی پیامدها و اثرات تدریجی و گاه دفعی سیاسی است. جمهوری اسلامی ایران به واسطه مقاصد عالیه و تلاش برای تأسیس یک نظام فکری جهانی همواره بیش از سایر ملل در معرض چنین مخاطراتی است. بنابراین جهت توسعه دیپلماسی علم و فنّاوری (دعف) مدلی برای بیشینه کردن منافع و کمینه کردن مضرات ضروری است. هدف این پژوهش ارائه مدل پارادایمی و نظام مند بدین منظور است. لذا بر مبنای استراتژی پژوهشی داده بنیاد و به شیوه اشباع نظری با 21 نفر مصاحبه شد و با فرآوری داده ها، مدل پارادایمی استخراج گردید. مشخص شد که «خدمات متقابل ساحت علم و ساحت سیاست» مقوله محوری چارچوب توسعه دیپلماسی علم و فنّاوری بوده که با سیاست گذاری و ترتیبات اجرایی مناسب و آگاهی نسبت به شروط و زمینه های مقتضی توان کشور را برای حرکت در راستای صدور انقلاب و دفع تهدید های دشمنان افزون می سازد.
تبیین کاربرد قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در منطقه آمریکای لاتین؛ روندها و دستاوردها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش سیاسی سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۸)
165 - 198
حوزه های تخصصی:
آمریکای لاتین منطقه ای سرشار از منابع و ذخایر ارزشمند زیر زمینی است که ایالات متحده از دیرباز به آن نظر داشته و این منطقه را طی بیش از یک قرن، حیاط خلوت خود تلقی و در شئونات مختلف آن دخالت کرده است. جمهوری اسلامی ایران به دلیل عدم تقارن قدرت با آمریکا و به منظور مقابله با سیاست های خصمانه این کشور، گسترش و تعمیق نفوذ معنوی خود در منطقه آمریکای لاتین، با به کاربردن قدرت نرم و بهره گیری از تضادهای ماهوی برخی کشورها و ملت های منطقه با آمریکا توانسته است عمق استراتژیک خود را در حیاط خلوت آمریکا و مرزهای جغرافیایی این کشور گسترش دهد و به تعامل و تبادل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با آنها بپردازد و از فشار فزاینده این کشور بر خاورمیانه بکاهد. بحث اصلی مقاله حاضر این است که آمریکای لاتین به لحاظ موقعیت های خاص اقتصادی، فرهنگی جمعیت شایان توجه عرب تبار و مسلمان و سیاسی و منابع متعدد و متنوع زیرزمینی و هم سویی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که بین دولت های چپ حاکم در منطقه با ایران وجود دارد، می تواند در رسیدن ایران به اهدافی چون توسعه نفوذ سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و گسترش مقصد صادراتی کالا و خدمات فنی مهندسی خود، با افزایش به کاربردن قدرت نرم ایفای نقش کند. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که قدرت نرم به عنوان ابزار کاربردی جمهوری اسلامی ایران به منظور افزایش نفوذ در منطقه آمریکای لاتین، در چه حوزه هایی قابل تبیین است و چه دستاوردهایی به همراه خواهد داشت؟ جمهوری اسلامی ایران با پیگیری سیاست تنوع بخشی به شرکا و هم پیمانان خود در حوزه خارجی، به دنبال جلب شرکای دیگر برای افزایش همکاری های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با تقویت دیپلماسی عمومی به منظور بسترسازی روابط دیپلماتیک نوین، به ویژه در آمریکای لاتین است.
معماوارگی گفتمان قدرت نرم روسیه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در دهه اخیر سیاست گذاران روس در آیین جدید سیاست خارجی روسیه به قدرت نرم، جایگاه ویژه ای بخشیدند تا از این رهگذر به ترمیم چهره بین المللی روسیه، مقابله با انقلاب های رنگی و حفظ رژیم های طرفدار روسیه کمک کنند. با پذیرش این فرضیه که توجه به قدرت نرم، ابزاری برای به دست آوردن منزلت و قدرت در جهان معاصر است، نوشتار حاضر درپی پاسخ گویی به این پرسش است که روس ها برای به دست آوردن منزلت و قدرت، چگونه به مفهوم بندی گفتمان قدرت نرم روسیه پرداخته اند. در این میان، قدرت هژمونیک غرب بر درک آن ها از این مقوله چه تأثیری داشته است. در پاسخ به این پرسش این فرضیه مورد آزمون قرار گرفته است که هویت دوگانه بزرگ- قدرتی روسیه که در فرایند رابطه پیچیده عشق و نفرت نسبت به دیگریِ غربی شکل گرفته است، به بازتولید هویت دوگانه در گفتمان قدرت نرم روسیه در مسیر تلاش برای به دست آوردن منزلت و نفوذ در صحنه بین المللی منجر شده است. یافته های نوشتار نشان می دهد که گفتمان قدرت نرم روسیه دو وجه متعارضِ سازگار و ناسازگار با قدرت نرم هژمونیک غرب دارد. سازگاری و همراهی با قدرت هژمونیک غرب تا جایی پذیرفته شده است که با هویت بزرگ- قدرتی روسیه و تأمین نفوذ و جایگاه آن برخورد نداشته است. در غیر این صورت، روس ها به پردازش گفتمان خاص روسی از قدرت نرم روی آورده اند که در مخالفت با گفتمان هژمونیک غربی قرار داشته است. برای تحلیل این معمارواره (پرابلماتیک) رویکرد تفسیری به کار گرفته و مفهوم هژمونی فرهنگی را به عنوان چارچوب نظری نوشتار برگزیده ایم.
جایگاه دیپلماسی علم و فناوری در شکل دهی به قدرت نرم (مطالعه موردی: اتحادیه اروپا)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۴۹ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲
561 - 585
حوزه های تخصصی:
با آغاز قرن بیست ویکم مشخص شد که تهدیدهای جدید، مانند مشکلات زیست محیطی، فقر، سلاح های کشتارجمعی، امنیت غذا و... به طور عمیق، دارای بعدی علمی اند؛ در نتیجه زمینه برای ایجاد مفهوم جدید دیپلماسی علمی فراهم شد. دیپلماسی علم و فناوری، راهی است که در آن دانش از انحصار ملل و نهادها خارج می شود و از راه تشریک مساعی در سطح جهانی گسترش می یابد. امروزه دیپلماسی علمی تأثیر مهمی در موضوعات مربوط به سیاست خارجی دارد. اتحادیه اروپا به عنوان یکی از قطب های مهم علم و فناوری در جهان تلاش بسیاری داشته تا از این ابزار برای دستیابی به قدرت نرم استفاده کند. دراین بین، این پرسش ها مطرح می شود که چگونه می توان از علم و فناوری به عنوان ابزاری دیپلماتیک استفاده کرد؟ چرا قدرت علمی و فناوری، بخشی از قدرت نرم کشورها به شمار می آید؟ اتحادیه اروپا در مسیر نیل به مقصود از چه راهکارهایی بهره برده است؟ در پاسخ به این پرسش ها می توان این فرضیه را مطرح کرد که دیپلماسی علمی ازراه تعمیق همکاری ها حتی در صورت بسته بودن کانال های رسمی، امکان ارتباط میان کشورها را فراهم می آورد و ازآنجا که دولت ها با توسل به آن قادر به پیگیری منافع ملی خود از راه جاذبه خواهند بود، بخشی از قدرت نرم به شمار می آید و اتحادیه اروپا با تأکید بر عنصر نوآوری، می تواند از آن برای کسب وجهه و قدرت آفرینی استفاده کند. برای آزمون فرضیه پژوهش از نظریه قدرت نرم جوزف نای و برای عملیاتی کردن فرضیه، از نظریه «فن لانگنهوف» استفاده خواهد شد.
تحلیل محتوای کیفی شبکه معنایی «قدرت»؛ تلاشی برای فهم الگوی «قدرت نرم» در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از جمله بایسته های دین مبین اسلام در مواجهه با مسائل مستحدثه و نظریات جدید، استنطاق از قرآن کریم و طرح پرسش از این کتاب آسمانی است، اما قبل از طرح بحث به منظور پاسخگویی به این سؤال که دین مبین اسلام چه نظری در باب موضوعات جدید دارد، پرداختن به «روش تحقیق» مناسب و کارآمد برای کشف و شناسایی آیات مرتبط با آن موضوع، از اهمیّت و ضرورت بیشتری برخوردار بوده و گام اساسی در پژوهش های میان رشته ای برای تحول در حوزه علوم اسلامی است. از جمله نظریه های جدید مطرح شده در عصر اخیر ، موضوع «قدرت نرم» و مؤلفه ها و منابع ایجاد آن در جوامع انسانی است. اگرچه این نظریه ابتدا توسط اندیشمندان غربی مطرح شده، اما این سؤال همواره مطرح بوده که آیا قرآن کریم نیز در این زمینه نظریه ای دارد؟ و با کدام روش می توان به آیات مناسب در این زمینه دسترسی پیدا کرده؟ و در نهایت چگونه و بر اساس چه مبنایی، می توان نظریه معتبر را بدون ورود به حوزه تفسیر به رأی، کشف و شناسایی نمود؟ در این مقاله تلاش شده تا در یک رویکرد میان رشته ای و با استفاده از روش های تحقیق «معناشناسی ساختاری» و «تحلیل محتوای کیفی»، در ابتدا شبکه معنایی مفهوم «قدرت» شامل واژگان همنشین و جانشین در قرآن کریم شناسایی شده، سپس با تحلیل کیفی مضامین آنها و مقوله سازی از مضامین مستخرج از جداول تحلیل محتوا، مؤلفه ها و ارکان نظریه قدرت نرم از منظر قرآن کریم استخراج شود. بدیهی است انجام این گونه پژوهش ها، اقدامی در راستای معرفی روش های تحقیق میان رشته ای جهت استنطاق از این کتاب آسمانی در مواجهه با مسائل مستحدثه و جدید است.
دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی در منطقه خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۴۰ زمستان ۱۳۸۹ شماره ۴
103 - 122
حوزه های تخصصی:
یکی از مهم ترین سازوکارها و ابزار تأمین هدف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران که بر گسترش فرهنگ ایرانی- اسلامی و الهام بخشی در سایر جوامع ابتناء دارد، تدوین و اعمال دیپلماسی فرهنگی کار آمد است. ضرورت اعمال دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی در منطقه خلیج فارس اهمیت و اولویت مضاعف دارد. از این رو، این مقاله در پی توضیح و تبیین دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی در حوزه خلیج فارس است. هدف اصلی، پاسخگویی به این پرسش اساسی است که: تحولات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در کشورهای حوزه خلیج فارس چه بازتابی بر دیپلماسی فرهنگی ایران در این منطقه دارد؟ پاسخ موقت آن است که: تغییر و تحولات فرهنگی- اجتماعی کشورهای حوزه خلیج فارس، باعث ناکارآمدی دیپلماسی فرهنگی سنتی شده و بازنگری و بازتعریف آن را اجتناب ناپذیر می سازد.
دیپلماسی عمومی و قدرت نرم؛ ایران و آمریکا در عراق جدید(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۴۱ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳
189 - 203
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی این مقاله بررسی این موضوع است که با توجه به افول قدرت نرم ایالات متحد آمریکا پس از اشغال عراق در مارس 2003 - به علت تکروی مبتنی بر قدرت سخت افزاری - جمهوری اسلامی ایران می تواند با توجه به اشتراکات مذهبی، تاریخی و فرهنگی با کشور همسایه خود جهت ایجاد تغییرات راهبردی و بنیادی به تقویت منابع نرم افزاری قدرت در قبال عراق جدید بپردازد. عراق جدید به عرصه تقابل قدرت نرم ایران و آمریکا مبدل شده است. این مقاله نخست پس از مروری بر مولفه های قدرت نرم، دیپلماسی عمومی و نیز سنت های موجود در سیاست خارجی آمریکا در ارتباط با قدرت نرم به بررسی و تحلیل قدرت نرم و جذابیت های سیاست های آمریکا و ایران در عراق جدید می پردازد.
تأثیر تهاجم نظامی آمریکا به عراق بر قدرت هوشمند ایران در این کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۴۴ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴
777 - 792
حوزه های تخصصی:
حمله آمریکا به عراق در مارس 2003 که به سقوط رژیم بعثی منجر شد، سرآغاز دوران جدیدی در روابط ایران با این کشور بود. فروپاشی حکومت صدام حسین، فرصتی استثنایی برای جمهوری اسلامی پدید آورد تا قدرت سیاسی و فرهنگی خود را در عراق گسترش بخشد. نفوذ ایران هم در بعد دیپلماسی رسمی و روابط صمیمانه با دولت جدید عراق مشهود بود و هم در بعد فرهنگی و غیررسمی که به قدرت نرم موسوم است. ایران با بهره گیری از قدرت نرم، ظرفیت های فرهنگی خویش را برای تسخیر افکار عمومی شهروندان عراقی به کار برد. در این مقاله با ترکیب متغیرهای دیپلماسی رسمی و غیررسمی به تشریح قدرت هوشمند ایران در این کشور می پردازیم. سؤال اصلی تحقیق این است که تهاجم آمریکا به عراق چه فرصت هایی رااز منظر قدرت هوشمند برای سیاست خارجی ایران پدید آورده است؟ فرضیه ابتدایی نیز چنین است که دولت برآمده در این کشور با توجه به سوابق مشترک تاریخی، دینی و فرهنگی به سوی تهران گرایش پیدا کرد و به منطقه نفوذ ایران تبدیل شد.
الگوی بومی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران؛ مدلی برای قدرت سازی بازیگران منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۴۷ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴
853 - 871
حوزه های تخصصی:
گذری بر متون تولیدشده در حوزه قدرت نرم، به ویژه کاوش در نظریات شارح برجسته این مفهوم جوزف نای، نمایانگر این حقیقت است که تاکنون تمامی محققان و دانشمندان فارغ از ارائه چارچوبی منسجم به منظور کاربست این مفهوم در راستای تحقق اهداف و منافع اعمال کنندگان آن، قدرت نرم را فقط به مثابه ابزاری توصیفی و نه کاربردی استعمال کرده اند. در واقع اینان از مفهوم قدرت نرم، برداشت و مفهومی هژمونیک و انحصاری ساخته اند که تنها کشورهای برتر اقتصادی و نظامی توان به خدمت گرفتن آن را دارند و نه قدرت های متوسط و منطقه ای. در این مقاله در پی آنیم تا از رهگذر دسته بندی و تئوریزه کردن ابعاد مختلف قدرت نرم و تمایز قائل شدن بین «منابع سخت» و «منابع نرم» از یک سو، و «منابع نرم» و «قدرت نرم» از سوی دیگر، برخلاف تمایز بین قدرت اجبار و قدرت جذب - آنچنان که نای و هوادارانش اشاره کرده اند- یک «تئوری منبع محور» از قدرت نرم ارائه دهیم تا از طریق آن ضمن شکستن انحصار الگوی هژمونیک فعلی، زمینه بهره مندی قدرت هایی چون ایران، از کارویژه های قدرت نرم فراهم شود.
ارائه راهکارهایی برای توانمندسازی و ارتقای دیپلماسی ورزشی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از این پژوهش، ارائه راهکارهایی برای توانمندسازی و ارتقای توسعه دیپلماسی ورزشی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. کل فرایند پژوهش شامل دو مرحله است: مرحله اول پژوهش شامل تحقیق کیفی از نوع نظریه برخاسته از داده ها (با استفاده از ابزار مصاحبه با اساتید دانشگاه و نخبگان، مطالعه مقالات، کتب، اسناد و مدارک)، مرحله دوم پژوهش شامل تحقیق کمی از نوع توصیفی- تحلیلی (با استفاده از روش دلفی و AHP). پس از پایان مرحله اول پژوهش، تعداد 12 متغیر، بعد از پایان دوره دوم روش دلفی و غربالگری نهایی شناسایی شد. نتایج پژوهش نشان داد بازبینی و بازنگری آئین نامه های اجرایی نهادهای ورزشی (وزارت ورزش، کمیته ملی المپیک و...)، برگزاری جلسات هماهنگی بین وزارت ورزش و وزارت خارجه به عنوان متولیان اصلی دیپلماسی ورزشی، آموزش مدیران سیاسی - ورزشی کشور با اصول اولیه تعاملات بین المللیدر سطح جهانی، تدوین و اجرای یک برنامه جامع و علمی در جهت گسترش و ارتقای دیپلماسی ورزشی، تعریف و تببین مفهوم دیپلماسی ورزشی به دستگاه ها و نهادهای دولتی فعال در حوزه دیپلماسی عمومی، راهکارهای مهم در توانمندسازی و تقویت دیپلماسی ورزشی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه نخبگان است.
رابطه میان هویتِ مقاومت و قدرت نرم(مطالعه موردی سینمای فلسطین)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مفهوم قدرت نرم در علوم انسانی به منظور توصیف قابلیت برای نفوذ غیرمستقیم بر رفتار سایر مجموعه ها از طریق ابزارهایی متفاوت با قدرت سخت بکار می رود. در سطح ملی، قدرت نرم، توانایی های یک کشور در بکارگیری ابزاری است که بر دیگر رفتارهای موجود تأثیر بگذارد. این ابزارها می توانند از حوزه های فرهنگی پدید آیند. سینما در جایگاه رسانه ای فراگیر و عامه پسند به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای فرهنگی در حوزۀ قدرت نرم محسوب می شود. از سویی دیگر هویت مقاومت مفهومی است که در تبیین رابطۀ نوعی از هویت و قدرت استفاده می شود. هویت مقاومت هویت کنشگرانی هست که در شرایطی قرار دارند که از طرف منطقِ سلطه بی ارزش شناخته می شوند. از این رو هدف اصلی هویت مقاومت ساخت هویت دفاعی در مواجهه با نهادهای سلطه و تقویت حد و مرزها و خطوط تمایز است. در این پژوهش ابتدا مفهوم جنگ نرم از منظر جوزف نای و هویت مقاومت از منظر مانوئل کاستلز تشریح می شود. سپس در ادامه با مطالعه سیر تاریخی سینمای فلسطین، چگونگی تبدیل سینما به هویت مقاومت و ابزاری برای قدرت نرم در این کشور تحلیل می شود. پژوهش با بررسی دوره های مختلف سینمای فلسطین نشان می دهد که چگونه هویت فلسطینی ابتدا از ابزار سینما برای مقاومت در برابر قدرت سخت بهره می گیرد و در ادامه به واسطه موفقیت های فیلمسازان فلسطینی در عرصه های بین المللی، سینمای فلسطین به ابزاری برای قدرت نرم تبدیل می شود.
قدرت نرم و سایبری؛ کارکرد آن درجمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
رسانه های جدید ارتباطی به عنوان ابزارهای استراتژیک «قدرت نرم»، به یکی از مهم ترین مولفه های برتری سیطره سیاسی و فرهنگی تبدیل شده اند. در این ارتباط جمهوری اسلامی ایران در معرض انواع برنامه های ماهواره ای و سایبری قرار گرفته که این امر منجربه خلق رویدادها و تغییراتی در ابعاد سیاسی، اجتماعی کشور شده است. سوال این است که قدرت نرم و رسانه ای مدرن، چگونه در این تقابل به کارگرفته شده و چه پیامدها و تغییراتی در جنبه های اجتماعی و سیاسی حادث شده است؟ در این مقاله با شناسایی این رویدادها و تغییرات، مهم ترین ابزارهای قدرت نرم، چگونگی کارکرد، نقاط حساس اثرگذاری و نتایج به کارگیری این ابزارها درگستره اجتماعی، سیاسی و امنیتی ایران را بررسی شد. به تصور نگارنده «فرامدرنیسم» و «روش شناسی پست مدرن» با توجه به مولفه های مورد تاکید مثل «فرو ریختن قطعیت ها»، «شالوده شکنی»، «توجه به انواع متفاوت قدرت، هویت و گفتمان» و «ارایه تصویری سیال و فاقد مرکز از قدرت و شبکه ای شدن آن» با نتایج حاصله از «انقلاب ارتباطات وگسترش فضای سایبر» بهتر هم خوانی دارد. یافته های این پژوهش موید آن است که فضای سایبری و شبکه های ماهواره ای تغییرات ژرف و گسترده ای را در ابعاد اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در ایران ایجاد کرده است که مدیریت آنها نیازمند راهبردهای ویژه ای در شیوه حکمرانی و سیاستگذاری است.
مطالعه تطبیقی دیپلماسی ورزش در توسعه روابط خارجی ایران و کشورهای منتخب(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش سیاسی سال پانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۹)
125 - 148
حوزه های تخصصی:
در میان انبوه سازمان های غیردولتی، چندملیتی و بین حکومتی، ورزش و نهادهای جهانی آن مانند کمیته بین المللی المپیک به عنوان بزرگترین ارزش مشترک جوامع امروز سبب شد تا فارغ از هر گونه رنگ قومی و نژادی، تحقق دهکده ای به واقع جهانی با شتابی روزافزون صورت گیرد؛ لذا هدف از پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی دیپلماسی ورزشی در ایران و مقایسه آن با کشورهای منتخب (ایالات متحده، چین، استرالیا، ترکیه، روسیه و ژاپن) بود؛ پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی که با بررسی بیش از 50 مقاله، کتاب، یادداشت، خبر طی سال های 1380 تا 1397 با استفاده از الگوی بردی انجام شد. برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز متون انگلیسی و فارسی تا پایان سال 2018 میلادی جمع آوری و مورد مطالعه قرار گرفت؛ یافته های پژوهش نشان داد کشورهای توسعه یافته مانند ایالات متحده، ژاپن و استرالیا در کنار کشورهای دارای اقتصاد نوظهور (بریک) مانند روسیه و چین با ارائه برنامه ای جامع و در قالب استفاده از ورزشکاران، مربیان، داوران و حتی شرکت های ورزشی به دنبال تحقق اهداف کلان سیاسی خود در بستر ورزش هستند؛ حال آنکه تصمیم گیران سیاسی ایران به ورزش به عنوان پدیده ای تفریحی نگریسته و هنوز به "علاقه مندی" به جای "ادراک" از ظرفیت ورزش ایران در عرصه بین الملل بسنده کرده اند.
الگوها و شاخص های سنجش و ارزیابی کارایی قدرت نرم کشورها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قدرت نرم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۹
9 - 34
حوزه های تخصصی:
پس از مطرح شدن مفهوم «قدرت نرم» توسط جوزف نای در دهه 1990، این مفهوم جایگاه ویژه ای در مطالعات قدرت و روابط بین الملل یافت و به یکی از مفاهیم محوریِ این حوزه ها تبدیل شد. یکی از موضوعات مطرح درباره تمامی اشکال قدرت از جمله قدرت نرم، سنجش قدرت است. ازآنجاکه قدرت امری نسبی است، با استفاده از سنجش و مقایسه معنا می یابد؛ ازاین رو سنجش قدرت ملی کشورها به منظور تعیین جایگاه آن ها در نظام جهانی، از دغدغه های دانشمندان علوم سیاسی و روابط بین الملل بوده است. پژوهش حاضر می کوشد با توجه به اهمیت یافتن قدرت نرم در سال های اخیر و ضرورت سنجش آن به رغم دشواری های موجود در این زمینه، به بررسی مطالعات و اقدامات انجام شده درباره آن بپردازد و الگوهای مختلف مطرح شده را مورد کنکاش و بررسی قرار دهد.
افول قدرت نرم آمریکا؛ دلایل و پیامدها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قدرت نرم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۹
35 - 68
حوزه های تخصصی:
بررسی قدرت نرم امریکا بیانگر آن است که به ویژه در دوران ترامپ، تصویر امریکا رو به افول نهاده است. سیاست های ترامپ در دو عرصه داخلی و خارجی موجب کاهش نفوذ امریکا در عرصه بین المللی شده است. این مقاله به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که چرا قدرت امریکا رو به افول نهاده و این وضعیت چه پیامدهایی داشته است؟ نگارنده معتقد است عوامل درون زا و برون زا بر افول قدرت نرم امریکا تاثیر گذاشته است. در زمره عوامل درون زا، برگزیدنِ رویکردهای درون گرایانه، منفعت محور، نظامی گرایانه و انحصارگرایانه و در زمره عوامل برون زا، سیاست های یکجانبه گرایانه، ماجراجویانه، مداخله جویانه و آنتاگونیستی، افزایش تهدیدهای نامتقارن بازیگران مسلح غیردولتی، جابه جایی قدرت از غرب به شرق و برآمدن بازیگران نوظهور شرقی و امکان شکل گیری «نظام دو چندقطبی» مورد توجه قرار گرفته است. افول قدرت نرم امریکا پیامدهایی مانند کاهش مهاجرت نخبگان، جذابیتِ رو به افزایش چین و اروپا، افزایش احساسات ضدامریکایی، رواجِ بیشتر تروریسم و جذابیت بدیل های اسلام محور را به همراه داشته است.
مؤلفه ها و ظرفیت های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در دیپلماسی فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قدرت نرم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۹
127 - 154
حوزه های تخصصی:
امروزه جایگاه مؤلفه های فرهنگی در روابط بین الملل و سیاست خارجی بیشتر از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است و ابزارهای فرهنگی به مثابه یکی از مهم ترین روش ها و تاکتیک های قدرت نرم مطرح می شود. از آنجاکه دیپلماسی فرهنگی تأمین کننده منافع ملی با استفاده از ابزارهای فرهنگی است، در شرایط کنونی نیازمند ابزارهای نوین، عمومی و فراگیرتری است تا بتواند به عرصه ای برای ظهور همه ظرفیت های بالقوه و قابلیت های تاریخی، علمی آموزشی و هنری یک کشور با هدف جذب مخاطبین بیشتر تبدیل شود. مقاله حاضر به دنبال تبیین ظرفیت ها و مؤلفه های قدرت نرم دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است تا بتواند ضمن مطالعه و بررسی روش مند و گویاتر دیپلماسی ایران، در جهت پردازش دقیق و منسجم تر ادراک های آن مؤثر واقع شود. در پایان، نگارندگان به ارائه راهکارهای مؤثر برای بهبود و تقویت مناسبات روابط خارجی و ارتقای جایگاه بین المللی ایران نیز پرداخته اند.
تحول مفهوم بازدارندگی در پرتو برجستگی امور معنایی در روابط بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قدرت نرم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۹
179 - 204
حوزه های تخصصی:
مروری بر ادبیات روابط بین الملل در طول سده بیستم و پس از آن نشان می دهد این رشته مطالعاتی با تحولات نظری و مفهومی مستمر روبه رو بوده است. در بستر تحول مفاهیم روابط بین الملل، شاهد برجسته شدن امور معنایی در نظریه های روابط بین الملل هستیم که این موضوع، بیشترِ مفاهیم سنتی روابط بین الملل از جمله قدرت را تحت تأثیر قرار داده است. در این راستا، بازدارندگی که هسته مرکزی آن قدرت است نیز به عنوان یکی از مهم ترین حوزه های مطالعاتی روابط بین الملل و مطالعات استراتژیک در این بستر دچار تحول شده است. فرضیه مقاله این است که سیر تطور نظم بین المللی و برجستگی «امور معنایی»، زمینه ساز تحول در منابع تولید قدرت و ظهور مفهومی به نام «بازدارندگی نرم» در کنار مفهوم سنتی بازدارندگی شده است. این پژوهش درصدد است با استفاده از روش پژوهش توصیفی تحلیلی این فرضیه را به اثبات برساند.