مطالب مرتبط با کلیدواژه

پایداری اجتماعی


۶۱.

ارزیابی شاخص های پایداری اجتماعی در محلات منطقه پانزده کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیای اجتماعی شهری سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۷) 217-237

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار تعادل های اکولوژیکی شهری پایداری اجتماعی رفتارگرایی، جامعه پذیری و نافرمانی شهری پایداری محلات نابرابری های اجتماعی و فضایی- کالبدی شهری روش تحلیل شبکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۴۰۷
تبیین موضوع: پایداری اجتماعی جزء اساسی از توسعه پایدار و مباحث اجتماعی جزء جدایی ناپذیر طرح های شهری محسوب می شود؛ بنابراین ابعاد پایداری اجتماعی یکی از مهمترین و کلیدی ترین ابزار در برنامه ریزی و سیاست گذاری شهری استفاده می شود. هدف، ارزیابی و تحلیل سطوح برخورداری محلات منطقه 15 (کلان شهر تهران) از نظر شاخص های اجتماعی و رتبه بندی محلات است. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش، بنا بر ماهیت موضوع توصیفی – تحلیلی می باشد. ابتدا با استفاده از ابزار پرسشنامه داده های مورد نظر برای شاخص سازی گردآوری شده و سپس برای برای تحلیل داده ها از روش تحلیل شبکه ANP استفاده گردیده است. پس از آن جهت رتبه بندی محلات از روش تایپسیس استفاده شد. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که در در بین شاخص های اجتماعی، عدالت اجتماعی با وزن 098/0بیشترین وزن، رضایت از میزان کمی دسترسی به خدمات با وزن 097/0 رتبه دوم و اعتماد فردی با وزن 084/0 رتبه سوم در بین شاخص های پایداری اجتماعی کسب کرده است. در روش تایپسیس مشیریه رتبه اول، ابوذر رتبه دوم و خاورشهر رتبه سوم را کسب کردند. نتایج: در این پژوهش برای رسیدن به پایداری اجتماعی سه مولفه (امنیت، مشارکت و کیفیت زندگی) معرفی شدند. این سه مؤلفه در قالب شش معیار و پانزده زیرمعیار در نظر گرفته شد. در این بین، عدالت اجتماعی رتبه اول را کسب کرد.
۶۲.

رویکردها وسیاست های نوسازی شهری (از بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره سوم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۹ 17 - 30

کلیدواژه‌ها: بازسازی شهری نوسازی شهری بازآفرینی شهری بازآفرینی شهری پایدار پایداری اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۳ تعداد دانلود : ۴۷۷
این مقاله به بررسی سیرتحول رویکردها و سیاست های نوسازی شهری از نخستین اقدامات در چارچوب بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار می پردازد. در دهه های اخیر، سیاست های متعددی در رویارویی با مسئله  افت کیفیت محیطی، منزلت اجتماعی و سرزندگی اقتصادی شهرها (به ویژه در نواحی درونی آنها) مطرح و برنامه های گوناگونی در این خصوص به اجرا درآمده اتد. در یک نگاه تحلیلی_تاریخی مراحل متمایزی در فرآیند تکاملی این سیاست ها قابل تشخیص هستند.  طی سه دهه  اخیر در کشورهای توسعه یافته متأثر از دگرگونی های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و همچنین در گذار از اقتصاد صنعتی به اقتصاد خدماتی به منظور حل معضلات و تنگناها در محدوده های شهری رو به افول، رویکردهای مختلفی در تئوری و عمل تجربه شده اند. ادبیات موجود در این عرصه تا آغاز هزاره  سوم میلادی به این رویکردها و عوامل مؤثر بر آنها و همچنین تأثیرات آنها بر تحولات شهرها به شکل مشروحی پرداخته است. در سال های اخیر با اولویت یافتن پارادایم(الگو) پایداری، توسعه  پایدار و رویکرد بازآفرینی شهری پایدار، عرصه  موضوعی جدیدی در ادبیات جهانی مطرح شده  است. پرسش این پژوهش و هدف اصلی مطالعه نیز در راستای تبیین این رویکرد نوین و ابعاد و مؤلفه های آن شکل گرفته است، مبنی بر اینکه  ابعاد و مؤلفه های "بازآفرینی شهری پایدار" چیستند و چگونه متأثر از "پایداری اجتماعی" به عنوان رویکرد متأخر تبیین می گردند. روش تحقیق پژوهش حاضر متأثر از ماهیت پرسش پژوهش بر مبنای مطالعه  اسنادی ، کتابخانه ای و همچنین روش تحلیل محتوا و استدلال منطقی تهیه و تنظیم شده است. در مقاله  حاضر  دیدگاه های اندیشمندان و عوامل مؤثر بر دگرگونی ها از حدود نیمه  دوم قرن بیستم میلادی تاکنون استخراج، طبقه بندی و تحلیل شده اند. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن هستند که رویکرد یکپارچه، کاربرد مفهوم مشارکت در همکاری بخش های خصوصی و دولتی، تأکید بر هویت محلی و حس مکان، شهرها به عنوان مکان های رقابتی ، محیط هایی به لحاظ اجتماعی همه شمول و به لحاظ اقتصادی شکوفاو عرصه های عمومی سرزنده از اهمّ مؤلفه ها و معیارهای بازآفرینی شهری پایدار با اولویت پایداری اجتماعی می باشند.
۶۳.

تحلیل اثرات پایداری اجتماعی بر میزان ادراک امنیت تصرف در سکونتگاه های غیررسمی مطالعه موردی: محله کشتارگاه شهر ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۰ 29 - 42

کلیدواژه‌ها: پایداری اجتماعی امنیت تصرف ادارکی سکونتگاه غیررسمی محله کشتارگاه شهر ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۲۹۹
تجارب علمی و عملی در رابطه با رویکردهای ارتقای امنیت تصرف در سکونتگاه های غیررسمی نشان داده که امنیت تصرف یک حس است که تنها از طریق ابزارهای رسمی و قانونی همچون سند مالکیت به دست نمی آید. امروزه به جای ارتقای امنیت تصرف از طریق فاکتورهای قانونی، استفاده از ابزارهای میانجی گر مرسوم شده است. با توجه به این سئوال که آیا پایداری اجتماعی می تواند به عنوان یک ابزار میانجی گر مطرح باشد، هدف این تحقیق بررسی و سنجش تأثیرات توسعه پایدار اجتماعی بر میزان امنیت تصرف در محله کشتارگاه شهر ارومیه می باشد. در این تحقیق از شاخص های عدالت فضایی و انسجام اجتماعی برای تببین پایداری اجتماعی و از پنج شاخص نیز برای سنجش میزان امنیت تصرف ادراکی ساکنان محله کشتارگاه استفاده شده است. روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی_تحلیلی بوده و در آن از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه و از تکنیک های تحلیل شبکه در محیط ArcGIS، تحلیل فازی و روش های آماری چون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که با افزایش میزان انسجام اجتماعی و تأمین عدالت فضایی در دسترسی به خدمات شهری، میزان امنیت تصرف ادراکی ساکنان محله کشتارگاه افزایش می یابد؛ بدین گونه که تغییری به اندازه یک واحد انحراف معیار در انسجام اجتماعی و دسترسی به عدالت فضایی به ترتیب موجب تغییر 0.873 و 0.792 واحد انحراف معیار در میزان امنیت تصرف ادراکی ساکنان محله می شود. بنابراین می توان گفت حرکت به سمت پایداری اجتماعی می تواند زمینه ساز افزایش حس امنیت تصرف زمین و مسکن در ساکنان محله کشتارگاه باشد.
۶۴.

سنجش عوامل بهبود پایداری اجتماعی در بازآفرینی از منظر ساکنان مطالعه موردی: محله شیوا تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۲ 59 - 74

کلیدواژه‌ها: پایداری اجتماعی بازآفرینی شهری بافت فرسوده محله شیوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۴۵۶
امروزه بافت های فرسوده شهری ناهنجاری های بسیاری را پیشِ روی ساکنان خود قرار داده اند؛ از جمله مهم ترین این مشکلات و ناهنجاری ها، ناپایداری اجتماعی آنهاست. از این رو معضلات اجتماعی بافت های فرسوده یکی از مهم ترین موضوعات پیشِ روی نوسازی و مداخله در این بافت ها می باشد. از سوی دیگر، نوسازی بافت های فرسوده نیز همانند بسیاری دیگر از مسائل شهری امروزه تحت تأثیر مفاهیم پایداری قرار دارند. بنابراین در مداخله با رویکرد اجتماعی در بافت های فرسوده در نظر گرفتن موضوعات پایداری اجتماعی ضروری به نظر می رسد. به همین سبب، پژوهش حاضر سعی بر آن دارد تا با بررسی ادبیات موجود پیرامون پایداری اجتماعی، عوامل کلیدی موضوع را استخراج کرده و به تحلیل آنها در بافت فرسوده شیوا بپردازد. هدف این پژوهش توجه به مشکلات اجتماعی بافت های فرسوده و از جمله آن بافت فرسوده شیوا و بررسی عوامل تأثیرگذار در ارتقای پایداری اجتماعی آنها می باشد. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی پیمایشی در بستری از مطالعات کتابخانه ای برای استخراج معیارها و همچنین نرم افزار SPSS برای تحلیل داده های آماری، بهره گرفته شده است. این پژوهش از نوع کیفی_کمی بوده و از حیث هدف، کاربردی قلمداد می شود. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که تساوی حقوق، کیفیت زندگی، امنیت اجتماعی، تعامل اجتماعی، عدالت اجتماعی و مشارکت اجتماعی به ترتیب بیشترین تأثیر را در ارتقای پایداری اجتماعی بافت فرسوده شیوا دارا می باشند که با در نظر گرفتن این عوامل در نوسازی بافت می توان شاهد حفظ و تقویت نظام های اجتماعی_فرهنگی محله بود و از ناهنجاری های رفتاری، روانی، شغلی و هویتی پیشگیری کرد.
۶۵.

بررسی تأثیر اجتماع پذیری فضاهای عمومی بر پایداری اجتماعی مجتمع های مسکونی مطالعه موردی: مجتمع های مسکن مهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره هفتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲۶ 43 - 56

کلیدواژه‌ها: پایداری اجتماعی اجتماع پذیری مسکن مهر مجتمع مسکونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۲۵۱
مجتمع های مسکن مهر نشانه ای از معضل افزایش تراکم ساختمانی در شهرسازی امروز محسوب می شوند که دارای تبعات اجتماعی بسیاری هستند. مسائل انسانی و اجتماعی که در ساخت این مجتمع ها مغفول مانده، به واسطه محیط کالبدی قابل اصلاح و بهبود است. از این رو، هدف از تحقیق حاضر که به منظور ارتقای هویت و سرزندگی اجتماعی در ساختارهای معاصر شهری انجام یافته است، بررسی تأثیر فضاهای اجتماع پذیر بر پایداری اجتماعی مجتمع های مسکونی در نمونه های موردی یعنی سه مجتمع مسکن مهر اردبیل، نیایش، وحدت، و اندیشه است. فرضیه تحقیق این است که وجود فضاهای عمومی اجتماع پذیر در مجتمع های مسکونی مهر اردبیل با پایداری اجتماعی این مجتمع ها رابطه معنی داری دارد. روش تحقیق مقاله حاضر، روش ترکیبی کمی و کیفی، با استفاده از راهبردهای استدلال منطقی، تطبیقی و همبستگی است. پیمایش از طریق تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار SPSS و تحلیل محتوای مصاحبه ها و انجام مشاهدات صورت گرفته است. نتایج حاصل از آزمون داده ها مبین این موضوع است که وجود فضاهای اجتماع پذیر بر افزایش سطح پایداری اجتماعی در مجتمع های مسکونی تأثیرگذار است؛ موضوعی که به وسیله مصاحبه ها و مشاهدات نیز تأیید گردید. از طریق انطباق داده های حاصل از تحلیل پرسشنامه ها، مصاحبه ها و مشاهدات، متغیرها و ویژگی های محیطی مرتبط با اجتماع پذیری فضاهای عمومی مجتمع های مسکونی استخراج و دسته بندی شد. در پایان اشاره می شود که راهکارهای ایجاد فضاهای اجتماع پذیر چون فضاهای سبز، فضاهای بازی کودکان، مراکز تجاری و مراکز فرهنگی، اندازه مناسب کالبدی _اجتماعی فضا، بهبود آسایش زیستی و تنوع بصری، نقش بسزایی در تأمین اجتماع پذیری فضاهای عمومی و از این رو ارتقای پایداری اجتماعی مجتمع های مسکونی دارند.
۶۶.

ارزیابی شاخص های پایداری اجتماعی در شهرهای استان آذربایجان غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۲ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۴) 1257 - 1273

کلیدواژه‌ها: ارزیابی پایداری اجتماعی تصمیم گیری چندشاخصه مدل ویکور آذربایجان غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۴۸۳
در میان ابعاد توسعه پایداری، بُعد اجتماعی یکی از ابعاد اصلی شناخته می شود که بیشتر با ابعاد کیفیت زندگی همگام است و بر مفاهیمی همچون آینده نگری، عدالت محوری، مشارکت، و توانمندسازی تأکید دارد. هدف اصلی از پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی شاخص های پایداری اجتماعی در شهرهای استان آذربایجان غربی است. بدین منظور، از مدل های تصمیم گیری چندشاخصه ویکور و شیوه های تحلیلی مربوطه برای رتبه بندی و سطح بندی شهرهای استان با توجه به شاخص های پایداری اجتماعی استفاده شده است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های توصیفی- تحلیلی است و جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش 42 شهر استان آذربایجان غربی است که 13 شهر از این شهرها به عنوان نمونه مطالعه و بررسی شده است. برپایه یافته های پژوهش، شاخص های «پایداری اجتماعی» در چارچوب مدل ویکور نشان می دهد که کلان شهر ارومیه بالاترین و مطلوب ترین شرایط را از نظر پایداری اجتماعی داراست و شهر بوکان نامطلوب ترین شرایط را از نظر این شاخص ها داراست. 45درصد از شهرهای مورد مطالعه به لحاظ شاخص های مورد بررسی دارای وضعیت ناپایداری بالقوه یا ناپایدار است. همچنین، 32درصد از شهرهای مورد مطالعه دارای وضعیت متوسط به لحاظ شاخص های پایداری اجتماعی است.ضریب پراکندگی و میزان نابرابری شهرهای مورد مطالعه به لحاظ شاخص های اجتماعی پایداری حدود 40/0 است که نشان دهنده عدم تعادل نسبتاً متوسط نماگرهای شاخص های مورد مطالعه در شهرهای استان آذربایجان غربی است.یافته ها نشان می دهد همبستگی معنی داری بین تابع مزیت توسعه پایدار اجتماعی و شمار جمعیتی شهرهای استان وجود دارد.
۶۷.

تبیین مدل ساختاری پایداری اجتماعی و هویت مکانی در منازل سکونتگاه های پیراشهری مورد: مجتمع مسکونی سازمانی ارتش در چابهار و کنارک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴) 179 - 196

کلیدواژه‌ها: هویت مکانی پایداری اجتماعی حس مکان سرمایه اجتماعی رضایت از زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۱۶۵
در منازل مسکونی سازمانی موجود در کشور، به دلیل عدم توجه به نیازهای اقوام و گروه های گوناگون و مساعد نبودن شرایط ایجاد تعامل میان ساکنین، دچار یک خلاء بزرگ در ایجاد تعلق مکانی و پایداری اجتماعی شده اند. در راستای بهبود این شرایط مستلزم بهره گیری از چارچوب نظری و تدوین شاخص ها و مؤلفه های شهرسازانه برای ارتقاء هویت مکانی و پایداری اجتماعی می باشیم. به این منظور ابتدا بر اساس مطالعات مبانی نظری، به ساختار یک مدل تجربی نائل شده و سپس با بهره گیری از نقطه نظرات صاحبان اندیشه در رشته های طراحی شهری و معماری و همچنین 150 خانوار پرسنل نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که در منازل سازمانی واقع در سواحل دریای عمان حضور دارند، به دنبال اثبات مدل برآمده که به این منظور از روش تحلیل عاملی، شاخص های ارزیابی شده در ساختار مدل را بررسی کرده و از نرم افزارهای SPSS و AMOS برای تحلیل مسیر بهره گرفته و مدلی براساس روابط میان این عوامل و ضرایب همبستگی آن ها تدوین و پایش شد. بر این اساس شاخص ها در 2 گروه اصلی هویت مکانی و پایداری اجتماعی قرار گرفتند که بر اساس کیفیت و رضایت از زندگی در دست یابی به یک طراحی شهری مطلوب همبستگی آن ها مورد تائید قرار گرفت. افزایش کیفیت فضاهای شهری و طرّاحی مناسب منظر شهری بتواند زمینه حضور ساکنان را در سطح شهر فراهم سازد. درنتیجه سرزندگی و نشاط ناشی از حضور شهروندان در رشد اجتماعی و فرهنگی جامعه و احساس هویت شهروندی و مکانی مؤثر خواهد بود
۶۸.

ارزیابی پایداری اجتماعی در برنامه های توسعه ایران بر پایه چارچوب توسعه پایدار استراتژیک

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار پایداری اجتماعی چارچوب توسعه پایدار استراتژیک برنامه های توسعه ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۳۰۲
آرمان و هدف توسعه پایدار، خلق و ایجاد یک جهان بهتر است. این مفهوم که بر پایه تلاش هایی برای گذار از چالش ها و دستیابی به وضعیت مطلوب در مسیر توسعه ایجاد شده است، ابعاد 3 گانه ای از توسعه اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را در بر می گیرد. با توصیف وضعیت موجود در ایران می توان بر وجود چالش های اساسی در خصوص جنبه های 3 گانه توسعه پایدار اذعان داشت. از این رو این مطالعه که با تأکید بر پایداری اجتماعی به انجام رسیده است با روش اسنادی و کتابخانه ای و با نمونه گیری هدفمند از طریق کنکاش در اعلامیه ها و اسناد بین المللی مرتبط با توسعه پایدار و نیز بهره گیری از «چارچوب توسعه پایدار استراتژیک»، در پی آن است که مشخص کند، این چارچوب بر چه مفاهیمی در پایداری اجتماعی اشاره و تأکید دارد و چه محتوا و شیوه هایی را توصیه می کند؛ و با در نظر گرفتن قانون برنامه های پنج ساله پنجم و ششم توسعه ایران، به تحلیل و ارزیابی این مفاهیم در برنامه های توسعه ایران پرداخته است. تحلیل این برنامه ها بر پایه چارچوب توسعه پایدار استراتژیک نشان دهنده غفلت یا کاستی های برنامه در خصوص پایداری اجتماعی در سطوح پنج گانه چارچوب معرفی شده (سطوح سیستم، موفقیت، استراتژیک، کنش ها و ابزار) می باشد؛ و لذا بر لزوم تقویت شاخص های مرتبط با این مفاهیم از طریق توجه مضاعف بدان ها در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های آتی توسعه و یا ارائه استراتژی های بدیل در جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، به ویژه در بعد اجتماعی، به لحاظ اهمیت و ضرورت در جامعه ایرانی، تأکید دارد.
۶۹.

تحلیل پراکنش فضایی احساس امنیت شهروندی در استان هرمزگان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال هفتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۶ 105 - 118

کلیدواژه‌ها: پایداری اجتماعی پایداری کالبدی مدل و تکنیک اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۱۸۶
امروزه آگاهی از وضعیت احساس امنیت ساکنان یک اجتماع نقش مؤثری در شناخت چالش ها و راهکارهای توسعه یک جامعه داشته و پیش نیاز هرگونه توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی محسوب می گردد. هدف از پژوهش حاضر برآورد و سطح بندی شهرستان های 13 گانه استان هرمزگان از نظر احساس امنیت شهروندی است که با استفاده از 13 متغیر امکان پذیر گردیده است. روش تحقیق در این بررسی از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده های این پژوهش از طریق مطالعه اسنادی (سالنامه آماری؛ بخش قضایی- ناحیه انتظامی استان هرمزگان) جمع آوری گردیده است. در این پژوهش به منظور وزن دهی شاخص ها از تکنیک دلفی و به منظور تحلیل داده ها از تکنیک پرومتی استفاده گردیده است. یافته های حاصل از تحقیق گویای آن است که استان هرمزگان با مقدار جریان خالص 0.59484 به دست آمده از تکنیک پرومتی از نظر احساس امنیت دارای وضعیت نسبتاً مطلوبی می باشد. همچنین بر اساس نتایج مشخص گردید شهرستان بندرعباس با مقدار جریان خالص 0.81645 در بهترین سطح و شهرستان ابوموسی با مقدار 0.15258 در بدترین سطح از احساس امنیت شهروندی قرار داشته اند.
۷۰.

ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری پزشکی داخلی ( مطالعه موردی: کلانشهر اهواز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال هشتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 25 - 40

کلیدواژه‌ها: شاخص های پایداری پایداری اجتماعی محلات اسکان غیررسمی اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۲۹۴
امروزه گردشگری پزشکی پدیده ای مهم و رو به رشد در جهان به شمار می رود. ایران از گذشته یکی از مراکز فعال گردشگری پزشکی در منطقه خاور میانه بوده است. در عین حال همواره نگرانی های پیرامون چالش های و فرصت های پیش روی آن در خصوص جذب گردشگران پزشکی مواجه بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری پزشکی در کلانشهر اهواز صورت گرفته است. نوع تحقیق کاربردی–توسعه ای و روش مطالعه اسنادی و پیمایشی است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل گردشگران پزشکی وارده به کلانشهر اهواز 384 نفر برآورد گردید. نتایج به دست آمده نشان میدهد: 6 فاکتور مورد مطالعه نقش مؤثری بر توسعه گردشگری پزشکی دارند که میزان ضریب پیرسون(49/0-) در مورد قیمت خدمات پزشکی منفی و دارای جهت معکوس می باشد بدین معنی با افزایش قیمت خدمات درمانی میزان گردشگران پزشکی کاهش می-یابد ولی میزان ضریب پیرسون در مورد کیفیت خدمات درمانی(41/0)، فرهنگ(39/0)، امکانات و تسهیلات(38/0) و پزشکان حاذق و با تجربه(42/0)، تبلیغات و اطلاع رسانی (44/0) مثبت و دارای جهت مستقیم می باشد. همان گونه که ضریب استاندارد شده Beta نشان می دهد فاکتور قیمت با ضریب تأثیر 612/0 - دارای رتبه اول و فرهنگ با ضریب تاثیر 412/0 دارای کمترین اثر در توسعه گردشگری پزشکی داخلی کلانشهر اهواز می باشد. در خاتمه پیشنهاداتی برای توسعه گردشگری پزشکی در کلانشهر اهواز ارائه گردیده که نیازمند توجه جدی سیاستگذاران، برنامه ریزان، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و مدیران بخش بهداشت و درمان می باشد.
۷۱.

بررسی چالش ناپایداری اجتماعی در اسکان غیررسمی مبتنی بر شاخص های توسعه پایدار شهری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 77 - 94

کلیدواژه‌ها: ناپایداری اجتماعی اسکان غیررسمی پایداری اجتماعی توسعه پایدار محله فرحزاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۵۸۳
هدف این پژوهش، شناسایی علل و پیامدهای اجتماعی اسکان غیررسمی ناحیه9 منطقه2 شهرداری تهران محله فرحزاد براساس شاخصه های توسعه پایدار شهری است. روش تحقیق این پژوهش از نوع تحلیلی- پیمایشی با استفاده از مشاهده و استفاده از ابزار پرسشنامه است، حجم نمونه 130 نفر از خانوارها به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. روایی ابزار با توجه به نظر صاحب نظران و متخصصین مدیریت و علوم رفتاری مورد تائید و بررسی قرار گرفته است. میزان پایایی این ابزار با استفاده از روش آلفای کرونباخ بالای 0.7 به دست آمده است. تحلیل و استخراج داده ها از طریق نرم افزار Spss و همچنین براساس نظرات متخصصین به کمک عواملی همچون، عوامل کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی می تواند باعث بهبود اسکان غیررسمی می گردد. که میزان هر یک از این مؤلفه ها به ترتیب؛ مؤلفه ی اجتماعی- فرهنگی 34.10 %، مؤلفه اقتصادی به میزان 29.55 %، مؤلفه کالبدی 27.25 % و مؤلفه ی زیست-محیطی 9.10 % اهمیت توجه دارند. براساس یافته های این پژوهش؛ بخش عمده اسکان غیررسمی محله فرحزاد، ناشی از مهاجرت برای دستیابی به زندگی بهتر است. حاشیه نشینان این محله از عدم رضایت و عدم تعلق اجتماعی شهروندی مواجه هستند. در نتیجه بهبود وضعیت اسکان و زیرساخت اجتماعی و فرهنگی از مهم ترین اولویت بهبود وضعیت در محله فرحزاد می-باشد. ویژگی اصلی رویکرد توسعه پایداری شهری را می توان براساس نظریه تغییر اجتماعی تبیین نمود. این دیدگاه برای ریشه یابی آسیب های شهری به جای نگاه از بیرون به جامعه برای یافتن علل بروز آسیب ها و ناپایداری های اجتماعی، بیشتر به درون و ساخت اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی جامعه شهری نگاه می کنند.
۷۲.

چارچوب نظری سنجش معیارهای عینی کیفیت محیط با تأکید بر نظریه رضایتمندی سکونتی و بازخورد آن در طراحی مجموعه های مسکونی پایدار

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال دوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۸ ۶۹-۸۳

کلیدواژه‌ها: کیفیت محیط رضایتمندی سکونتی پایداری اجتماعی مجموعه های مسکونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۱۷۴
بی توجهی طراحان و معماران به مجموعه های مسکونی در جریان رشد شتابان شهرنشینی، این مجموعه ها را با مشکلات متعددی ازجمله، عدم رعایت معیارهای مربوط به کیفیت محیط سکونت روبرو کرده که باعث افت کیفیت زندگی در این مراکز شده است. پیامد این بی توجهی، شکل گیری بناهای سرد و بی روحی است که فاقد شرایط لازم برای ایجاد ارتباطی پایدار با ساکنان خود می باشند. بر این اساس، هدف از پژوهش فوق، شناسایی مؤلفه های مؤثر بر میزان رضایت ساکنین در مورد کیفیت محیط های سکونتی و تلاش برای ارتقاء شاخصه های کیفی مجموعه ها بوده که در دو مقیاس معماری و شهری حائز اهمیت می باشند. در این پژوهش، پس از مرور مفاهیم و نظریات مرتبط با متغیرهای تحقیق(شامل: رضایتمندی سکونتی، کیفیت محیط و پایداری) برمبنایی کلی از عوامل مؤثر در ارتقا کیفیت محیط و پایداری اجتماعی در مجموعه های مسکونی دست یافته و نتایج حاصل از این مطالعات به صورت مدلی جامع که ساخته شده از کیفیت محیط در واحدهای همسایگی و کیفیت محیط در واحدهای سکونتی است، نمایش داده شده است. درنهایت نیز دستورالعمل پیشنهادی 15 گانه، به عنوان راهکارهای عملی در طراحی مجموعه های مسکونی ارائه شده است.
۷۳.

بهبود فضاهای جمعی مسکونی در جهت ارتقا پایداری اجتماعی: راهکارها و تدابیر طراحی در مجتمع های مسکونی

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال سوم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۲ ۱۵-۲۶

کلیدواژه‌ها: پایداری اجتماعی مجتمع مسکونی فضاهای جمعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۳۳۳
با توجه به اینکه توسعه پایدار در دهه های اخیر یکی از اساسی ترین دغدغه های معماران و شهرسازان می باشد و پایداری اجتماعی نیز از ارکان حصول به این مهم بوده و با نظر به اینکه مسکن نقشی تعیین کننده در شکل گیری فرهنگ و هویت جامعه را داراست و در عین حال افزایش سکونت در آپارتمان و اقامت در مجتمع های مسکونی، توجه به عوامل توسعه پایدار در مجتمع های مسکونی امری ضروری است. این پژوهش با مطالعه پژوهش های حاضر در زمینه پایداری اجتماعی در سطح شهری، محلی و در نهایت مجتمع مسکونی ابتدا سعی در بررسی تعاریف مختلف پایداری اجتماعی از دیدگاه صاحب نظران و استخراج عوامل موثر، این پژوهش ها را همگرا کرده و در نهایت به دنبال ارائه راهکارهای طراحی جهت افزایش پایداری اجتماعی در مجتمع های مسکونی می باشد. سعی شده تا با روش تئوری مبنا و با توجه به کارکردهای مجتمع های مسکونی به ارایه راهکارهایی طراحی فضاهای جمعی در این محیط ها بپردازد. این راهکارها بر اساس شاخص های مکانی موثر بر ارتقاء پایداری اجتماعی در دو سطح راهبرد و تدبیر بررسی شده. مولفه های به دست آمده شامل امنیت، عدالت اجتماعی (مردمداری)، فعالیت پذیری (سرزندگی)، هویت مندی، انسجام فضایی کالبدی می باشد.
۷۴.

سنجش ابعاد پایداری اجتماعی در فضای فرهنگی نگارخانه (نمونه موردی: نگارخانه کلهر شهر کرمانشاه)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱۷ ۲۵-۳۴

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار پایداری اجتماعی معیارها و شاخص های پایداری اجتماعی نگارخانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹ تعداد دانلود : ۲۸۳
در بین ابعاد گوناگون توسعه پایدار، بعد فرهنگی به عنوان زیرساخت سایر ابعاد نقش به سزایی را در دستیابی به توسعه همه جانبه ایفا می کند. توجه به مراکز فرهنگی ازجمله نگارخانه، گام مؤثری در دستیابی به توسعه فرهنگی می باشند. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به پاسخ گویی به اصلی ترین مسئله خود یعنی چگونگی تأثیرگذاری ویژگی های کالبدی محیط بر پایداری اجتماعی نگارخانه ها، می پردازد. در این راستا ابتدا به بررسی دیدگاه متخصصین در باب پایداری اجتماعی مکان پرداخته و سپس با شناخت ماهیت نگارخانه، به تدوین الگوی پایداری اجتماعی در نگارخانه خواهد پرداخت. این الگو با 8 معیار نفوذپذیری، گوناگونی و کارایی، خوانایی، انعطاف پذیری، مشارکت و آموزش، امنیت، آسایش محیطی و تنوع و سرزندگی و 32 شاخص معرفی گردیده است. در ادامه با استفاده از الگوی مذکور، ابعاد اجتماعی نگارخانه میرزا رضا کلهر کرمانشاه از طریق مشاهدات میدانی و تکمیل پرسشنامه ارزیابی گردیده است. نتایج سنجش نشان داد که از بین 8 معیار اصلی، فضای نگارخانه مذکور در درجه اول در حوزه نفوذپذیری، خوانایی، آسایش محیطی و در درجه دوم در حوزه مشارکت و آموزش و تنوع و سرزندگی از بیش ترین مشکلات رنج می برد.
۷۵.

تحرک و جابجایی هوشمند و پایداری اجتماعی: ارزیابی روابط متقابل (مطالعه موردی: شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و یکم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۱ ۲۷۹-۲۹۴

کلیدواژه‌ها: شهر هوشمند جابجایی و تحرک هوشمند توسعه پایدار پایداری اجتماعی شهرشیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۳ تعداد دانلود : ۲۱۷
کشور ما ایران با تغییرات جهانی شهرها فاصله زیادی ندارد. یکی از این تغییرات ، تحرک هوشمند است که امروزه در مدیریت شهری غیرقابل انکار و اجتناب ناپذیر است. به ویژه در کلانشهرها که با افزایش جمعیت و مشکلات اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی مختلف روبرو هستند. در حقیقت کلانشهرها همیشه مشکلات زیادی دارند ، از همه مهمتر حمل و نقل. شیراز به عنوان یکی از شهرهای بزرگ و یکی از شهرهای مهم کشور از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این موقعیت از جنبه های مختلف فرهنگی ، تاریخی ، سیاسی و جنبه های مختلفی برخوردار است. نرخ رشد جمعیت آن نیز به دلیل موقعیت مکانی آن به طور پیوسته در حال افزایش است. این روند رشد جمعیت طی چند دهه گذشته ، مشکلات و موانعی را برای مدیریت پایدار و مطلوب ایجاد کرده است که مهمترین آنها مشکلاتی در بخش حمل و نقل است. همین روند نیاز به تأکید بر سیستم های هوشمند در این شهر را نشان می دهد. بنابراین ، در این مطالعه سعی شده است تحرک و جابجایی هوشمند و پایداری اجتماعی برای شیراز مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و اصالت است. نتایج نشان می دهد متغیرهای تحرک و جابجایی بر اساس ابعاد مختلف دسترسی ، حمل و نقل پایدار و همچنین فناوری اطلاعات و ارتباطات در شرایط نامساعدی قرار دارند. شاخص های مختلف هر یک از این ابعاد به همین موضوع اشاره دارند ، زیرا سطح ارزیابی آن (سطح معنی داری کمتر از 0.05 و میانگین پایین تر از معیار) به عدم تمایل آنها از دیدگاه شهروندان اشاره دارد. ​
۷۶.

سنجش رابطه میان رضایتمندی شهروندان از کیفیت محیطی و پایداری اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۲ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 19 - 31

کلیدواژه‌ها: پایداری اجتماعی چیذر رضایتمندی کیفیت محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۲۸۸
توجه به کنش متقابل میان شاخص های محیطی و اجتماعی مانع از نگاه تک بعدی به مبحث توسعه پایدار در شهرسازی می شود و نتایج حاصل از تحلیل آن می تواند به عنوان راهنمایی مفید برای شهرسازان به کار گرفته شود. از اینرو هدف مقاله حاضر تبیین ارتباط میان رضایتمندی شهروندان از فاکتورهای محیطی و اجتماعی مؤثر بر توسعه محلات شهری در نمونه موردی محله چیذر شهر تهران می باشد. پژوهش حاضر، یک تحقیق میدانی و با رویکرد توصیفی تحلیلی بوده که در آن چارچوب نظری با استفاده از روش اسنادی تدوین گردیده است و با روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه به گردآوری داده ها پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشاندهنده متوسط بودن میزان رضایت ساکنین از کیفیت های محیطی و پایین بودن پایداری اجتماعی می باشد که در بین شاخص های کیفیت محیطی؛ پیاده مداری و ایمنی، و در بین شاخص های پایداری اجتماعی؛ اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی به ترتیب بالاترین و کمترین میزان رضایت را دارند. همچنین رابطه معنی دار بین شاخص های کیفیت محیطی و پایداری اجتماعی و تأثیرگذاری آن ها بر یکدیگر مورد بررسی قرار گرفت که طبق آن میزان همبستگی متغیر اعتماد اجتماعی با پیاده مداری (412/0)، ویژگی های بافت (489/0) و ویژگی های کالبدی (512/0) در حد متوسط، میزان همبستگی روابط اجتماعی با پیاده مداری (336/0)، ویژگی های کالبدی (331/0) و ایمنی (331/0) در حد متوسط، میزان همبستگی مشارکت اجتماعی با ویژگی های عملکردی (503/.) و ویژگی های بافت (341/0) در حد متوسط، و در نهایت میزان همبستگی احساس امنیت با ویژگی های عملکردی (335/0) در حد متوسط ارزیابی گردید و در سایر موارد همبستگی قابل توجهی میان متغیرها دیده نشد.  همچنین نقش اساسی مرکز محله، پیاده مداری، شبکه های اجتماعی محلی و فضاهای زمینه ساز رخ دادن کنش ارتباطی، به عنوان مهمترین فاکتورهای تقویت کننده کنش متقابل میان کیفیت های محیطی و پایداری اجتماعی شناسایی شدند.
۷۷.

برج مسکونی در لابه لای سطرهای یک رمان؛ خوانش معنای ساختمان های بلند مسکونی در بررسی رمان «ر ه ش»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال هجدهم تیر ۱۴۰۰ شماره ۹۷ 105 - 122

کلیدواژه‌ها: معنای معماری نشانهشناسی گفتمانی پایداری اجتماعی ساختمان بلند مسکونی رمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۲۳۶
بیان مسئله: یکی از پدیده های معماری معاصر ساختمان های بلند مسکونی هستند. از آنجا که پدیده ای چندجانبه هستند، باید در مطالعات بین رشته ای دیده شوند. مسئله این پژوهش، معنای این ساختمان هاست. یکی از سویه های معنایی معماری افزون بر معنای کالبدی و کارکردی، معنای اجتماعی و فرهنگی آن است که حاصل برهم کنش پیوندهای اجتماعی، ارزش های جامعه، کالبد و کارکرد ساختمان هاست. هدف: این پژوهش در پی شناخت بخشی از معانی فرهنگی و اجتماعی ساختمان های بلند مسکونی است. این کار با بازخوانی ادبیات به عنوان یکی از منابع نشانه شناختی گفتمان اجتماعی و فرهنگی صورت گرفته است. با این هدف، پس از بررسی ادبیات داستانی معاصر ایران، داستان بلند «ر ه ش» انتخاب شده که بیش از بقیه داستان ها به این پدیده پرداخته است. روش تحقیق: این پژوهش در پارادایم شناخت شناسی پساساختارگرا، با رویکرد کیفی و به روش نشانه شناسی گفتمانی (پساساختارگرا) انجام گرفته است. پژوهش به لحاظ نوع نتایج، توصیفی-تحلیلی و به لحاظ هدف، نظری است. شیوه تحلیلی در این پژوهش تحلیل گفتمان انتقادی هالیدی و با شیوه استدلال پس کاوی است و گردآوری داده ها با شیوه کتابخانه ای صورت گرفته است. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد ساختمان های بلند مسکونی در گفتمان پایداری اجتماعی، چالش با خانه آرمانی، طبیعت شهر، دید و منظر، سلامت شهروندان، نقش مادرانه و همسرانه، برخی ارزش های اجتماعی مانند سرمایه داری و تجمل گرایی و پیوندهای همسایگی قرار دارند. بدین رو زمینه ساز دگرگونی های اجتماعی- فرهنگی از جمله نقش زن در خانواده، تظاهر و تجمل گرایی و تخریب بافت سنتی و فضای سبز هستند که بیشتر در جوامع شهری بزرگ انعکاس یافته و متأثر از تصمیم های مدیران و در سایه رقابت های سیاسی است.
۷۸.

بررسی نقش مؤلفه های کالبدی پیاده مداری و پایداری اجتماعی در فضاهای شهری (نمونه موردی: میدان شهرداری رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۶ 135-146

کلیدواژه‌ها: فضای شهری پایداری اجتماعی پیاده مداری تعاملات اجتماعی کیفیت زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۲۷۶
مفهوم پیاده مداری در کنار پایداری اجتماعی به عنوان دو رویکرد احیاکننده روح زندگی مدنی و اجتماعی با هدف بازسازی هدفمند شهرهای تخریب شده یا آسیب دیده به دلایل سیاسی نظیر جنگ یا دلایل اجتماعی نظیر ایجاد پیوند سازنده بین شهروندان با نگاهی به کاهش سلطه خودروها از دهه شصت میلادی کلید خورد. اما علی رغم وجود این دیدگاه در بین تعداد قابل توجهی از جامعه برنامه ریزان و طراحان شهری، در طی قرن اخیر به سبب افزایش وسعت شهرها و همچنین تراکم و کمیت خودروها، انسان ها اولویت خود را در برابر وسایل نقلیه از دست داده و با کمرنگ شدن هویتشان به عنوان عناصر اصلی حیات در شهر، به مرور زمان به حاشیه شهرها رانده شدند؛ رویدادی که به مرور زمان می تواند مفاهیمی مانند "تعاملات" و "پیوند اجتماعی" در فضاها و گره های اصلی شهرها را با چالش جدی مواجه نماید. هدف از این پژوهش ارزیابی پیاده راه فرهنگی میدان شهرداری شهر رشت به منظور تعیین سطوح پایداری اجتماعی و پیاده مداری و استخراج مؤلفه های مؤثر بر ارتقاء این دو مبحث در کنار ارائه راهکارهای نظری و عملی برای طراحی فضاهای عمومی شهری با کیفیت است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش توصیفی و شیوه پیمایشی با بهره گیری از مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخت با استناد بر جامعه آماری 384 نمونه و بر اساس فرمول کوکران و جدول مورگان انجام گرفته است. با توجه به نتایج فرضیات بیان شده، مشخص گردید که سطوح پایداری اجتماعی و پیاده مداری در محدوده شهرداری رشت با میانگین 11/3 از 5 در وضعیت قابل قبولی قرار دارد؛ اما نکته قابل تامل در خصوص یکی از نتایج این پژوهش، حضور بیش از شصت درصد از شهروندان به منظور رفع نیازهای معیشتی و مرتبط با مشاغل بوده که کارکرد اصلی این محیط کالبدی یعنی افزایش سطح تعاملات را با چالش مواجه می کند. لذا هدف اصلی در چنین فضاهایی از شهر که دارای جنبه های قابل توجه تاریخی، فرهنگی و اجتماعی می باشند باید معطوف به جلب شهروندان از روی میل شخصی برای مشارکت در فضا، نه از روی اجبار و خصوصا رفع نیازهای اقتصادی و معیشتی، بلکه بصورت خودخواسته و داوطلبانه به منظور شکل گیری سطوح بالایی از تعاملات و پایداری اجتماعی باشد. هدفی که نهایت به نجات روح شهروندی منتج می شود.
۷۹.

رابطۀ تعاونی های تولید روستایی با پایداری اجتماعی و اقتصادی جوامع روستایی استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعاون و کشاورزی سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۰ 97 - 123

کلیدواژه‌ها: شالیکاران تعاونی تولید روستایی پایداری اجتماعی پایداری اقتصادی و گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۸۷
با توجه به نقش و اهمیت تعاونی های تولید روستایی در پایداری اجتماعی و اقتصادی جوامع روستایی، هدف کلی پژوهش حاضر بررسی این نقش در روستاهای استان گیلان بود. داده های موردنیاز این تحقیقِ توصیفی- همبستگی با به کارگیری پرسش نامه، از 184 شالی کار عضو و غیرعضو تعاونی، که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند، گردآوری شد. روایی پرسش نامه توسط پانل متخصصان و تحلیل عاملی اکتشافی و پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ تأیید گردید. پایایی کل مقیاس پایداری اجتماعی و اقتصادی به ترتیب برابر با 860/0 و 641/0 محاسبه شد. یافته های تحقیق نشان داد که بیش از نیمی از شالی کاران عضو و غیرعضو از نظر سطح پایداری اقتصادی (56 درصد)، پایداری اجتماعی (2/58 درصد) و پایداری کل (3/72 درصد) در سطح نیمه پایدار قرار دارند. همچنین اغلب متغیرهای ویژگی های ساختاری و نیمی از متغیرهای ویژگی های مالی تعاونی های تولید با هر دو بعد پایداری اقتصادی و اجتماعی دارای رابطۀ مثبت و معنی دارند، اما رابطۀ میان ویژگی های مدیریتی تعاونی های تولید با پایداری اقتصادی و اجتماعی به لحاظ آماری معنی دار نبود. میان اعضای تعاونی های تولید روستایی و غیراعضا نیز از نظر پایداری اقتصادی تفاوت معنی داری وجود دارد، درحالی که به لحاظ پایداری اجتماعی تفاوتی بین این دو گروه مشاهده نشد.
۸۰.

تبیین نقش فرهنگی مسجد در توسعه هویت اسلامی و ارتقاء پایداری اجتماعی محله (نمونه موردی: مسجد امام سمنان)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: دین و سیاست فرهنگی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۵ 189-214
تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۲۶۲
حمایت از زندگی اجتماعی و فرهنگی از طریق ارتقاء فضاهای عمومی مانند مساجد، برای درگیر کردن مردم و شهر، افزایش ارزش های فرهنگی و ایجاد ساختارهای با هویت، ضروری است. همچنین کالبد مساجد در معماری شهرهای جدید، انعکاس دهنده هویت محله های امروزی نمی باشند. بنابراین هدف این پژوهش، تبین نقش فرهنگی مسجد و اولویت بندی شاخص های کالبدی آن به عنوان فضای عمومی برای توسعه هویت اسلامی و ایجاد پایداری اجتماعی در محله می باشد. بنابراین با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا شاخص های فرهنگی مسجد طبق معیارهای پایداری اجتماعی، با استفاده از تکنیک تصمیم گیری چند معیاره شباهت به گزینه ایده آل (تاپسیس)، اولویت بندی شده است. در ادامه با برداشت میدانی و تکمیل پرسشنامه توسط ساکنین محله و کارشناسان، نقش فرهنگی مسجد امام سمنان در هویت اسلامی کالبد محله، با استفاده از تکنیک تحلیلی سوات و با بهره گیری از روش ای- اچ- پی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد مؤلفه داشتن کاربری های مکمل و ارائه خدمات عمومی در اولویت اول شاخص های فرهنگی مسجد در توسعه هویت اسلامی و ایجاد پایداری اجتماعی، قرار گرفته است. بنابراین باید مساجد از دیدگاه کل نگرانه و عملکردی در ساختار شهرها در نظر گرفته شود و فعالیت های متنوع و درخور شخصیت مسجد در آن جریان داشته باشد تا با جذب گروه های مختلف اجتماعی، باعث اجتماع پذیری مساجد شود.