مطالب مرتبط با کلیدواژه

هویت یابی


۲۱.

بررسی کیفی دگرجنس جویی، چالش ها و فرایندهای هویتی، از خانواده تا جامعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۶) 41 - 80

کلیدواژه‌ها: دگرجنس جو هویت یابی چالش ها خانواده جامعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۶ تعداد دانلود : ۳۶۳
دگرجنس جویی یکی از پدیده هایی است که با هویت جنسی غالب در جامعه در تعارض قرار می گیرد و عواقب آن چالش های جدی برای دگرجنس جویان است. بر این اساس، مطالعه حاضر درصدد بررسی چالش هایی است که دگرجنس جویان تا قبل از عمل جراحی، در خانواده و جامعه با آن مواجه اند. روش شناسی کیفی گراندد تئوری به عنوان رویکرد پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. میدان مطالعه، شهر تهران و بطور خاص، کلنیک میردادماد است که مرکز عمده مشاوره و جراحی دگرجنس جوها از سراسر ایران است. دوازده دگرجنس جو، (هفت مرد به زن و پنج نفر زن به مرد) به عنوان مشارکت کننده با روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه عمیق استفاده بعمل آمد. بطور کلی تجزیه و تحلیل داده ها منجر به خلق شش مقوله گردید که عبارتند از: رسیدن از آگاهی عملی به آگاهی استدلالی؛ خانواده ی کم آگاهِ بحران زا؛ داغ ننگ؛ چالش های تعارض و مدیریت نقش؛ همانندسازی با جنس مخالف؛ و چالش های پذیرش و طرد.در پایان نیز پیشنهاداتی در راستای یافته های پژوهش ارائه گردید.
۲۲.

مقایسه سبک های تصمیم گیری و هویت یابی در دانشجویان با و بدون تجربه سندرم ضربه عشق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال نهم آبان ۱۳۹۹ شماره ۸ (پیاپی ۵۳) 131-142

کلیدواژه‌ها: ضربه عشق تصمیم گیری هویت یابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۶ تعداد دانلود : ۵۰۱
هدف این پژوهش، مقایسه سبک های تصمیم گیری و هویت یابی در دانشجویان با و بدون تجربه سندرم ضربه عشق بود. طرح پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانشجویان دارای تجربه سندرم ضربه عشق بودند که در نیمسال اول سال تحصیلی 99-1398 جهت دریافت راهنمایی های لازم به مرکز مشاوره دانشگاه ارومیه مراجعه کرده بودند. نمونه آماری پژوهش 76 نفر بودند که 38 نفر به عنوان گروه اصلی با روش نمونه گیری در دسترس و 38 نفر نیز به عنوان گروه مقایسه با روش همتاسازی انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ضربه عشق راس (1999)، پرسشنامه سبک های تصمیم گیری بروس و اسکات (1995) و پرسشنامه سبک هویت برزونسکی (1992) استفاده شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد بین دانشجویان با و بدون سندرم ضربه عشق در ابعاد متفاوت سبک های تصمیم گیری و سبک های هویت یابی تفاوت معناداری وجود داشت. با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت ضربه شکست عاطفی با اختلال در فرآیند هویت یابی و سبک های تصمیم گیری رابطه دارد و مستلزم ارایه مداخلات و آموزش های روانشناختی است.
۲۳.

اثربخشی برنامه آموزش تحول مثبت نوجوانی بر هویت یابی و خودکارآمدی در دانش آموزان در معرض خطر اعتیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۸ 31-50

کلیدواژه‌ها: تحول مثبت نوجوانی هویت یابی خودکارآمدی خطر اعتیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۸ تعداد دانلود : ۴۳۹
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه آموزش تحول مثبت نوجوانی بر هویت یابی و خودکارآمدی در دانش آموزان در معرض خطر اعتیاد بود. روش: این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل همه دانش آموزان پسر پایه نهم در معرض خطر اعتیاد شهر بجنورد در سال 1399-1398 بود. با توجه به طراحی پژوهشی، نمونه ای به حجم 30 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 90 دقیقه ای تحت برنامه آموزش تحول مثبت نوجوانی قرار گرفت و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش مقیاس بسط یافته سنجش عینی وضعیت هویت خود و پرسش نامه خودکارآمدی عمومی بودند. داده ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین گروه آزمایش و گروه کنترل در رابطه با میانگین نمرات متغیرهای هویت یابی و خودکارآمدی تفاوت معنی داری وجود داشت. آموزش تحول مثبت نوجوانی به طور معناداری منجر به کاهش هویت منفی و افزایش خودکارآمدی گروه آزمایش شد. نتیجه گیری: می توان از آموزش تحول مثبت نوجوانی در هویت یابی و خودکارآمدی دانش آموزان در معرض خطر اعتیاد در مدارس استفاده نمود.
۲۴.

وضعیت «هویت من» تک فرزندان در مقایسه با سه الگو از نوجوانان دارای همشیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۷) 189 - 206

کلیدواژه‌ها: تک فرزندی هویت یابی نوجوانی پایگاه هویت خواهر و برادری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۴۹۸
هویت یابی فرایندی است که علاوه بر ویژگی های شخصیتی افراد، ساختارهای بیرونی متعددی مانند خانواده در شکل گیری آن نقش موثری دارند. هدف این پژوهش بررسی اختلافات میان تک فرزندان و گروه های دارای همشیر (دارای خواهر، دارای برادر و دارای خواهر و برادر) در چهار پایگاه هویت (تحقق یافته، مهلت خواه، زودهنگام و سردرگم) است. روش تحقیق پس رویدادی (علی- مقایسه ای) و از آزمون F تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. جامعه آماری دانش آموزان پسر و دختر مقطع متوسطه دوم در سال تحصیلی 1397-1396 شهر قم و با نمونه گیری طبقه ای- خوشه ای چند مرحله ای 448 نفر انتخاب شد. همچنین داده ها با مقیاس گسترش یافته سنجش عینی پایگاه هویت من (EOM-EIS) گردآوری شد. یافته ها نشان داد میانگین نمرات هویت تحقق یافته گروه تک فرزندان در مقایسه با هر یک از گروه های دارای همشیر بطور معنادار بالاتر است. از سوی دیگر میانگین نمرات نوجوانان دارای خواهر در هویت سردرگم، نوجوانان دارای برادر در هویت زودهنگام و نوجوانان دارای خواهر و برادر هم در هویت سردرگم و هم هویت زودهنگام از نوجوانان تک فرزند بطور معنادار بالاتر است. نتیجه گیری: بین دو گروه (تک فرزندان و نوجوانان دارای همشیر) از نظر ترکیب متغیر هویت تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین نیاز بیشتر نوجوانان تک فرزند به اعتبار اجتماعی و رویارو شدن آنها با انتظارات والدینی، عاملی جهت انتقال زودتر از دوره کودکی به دوره نوجوانی است.
۲۵.

حج، عامل هویت یابی مسلمانان و جامعه اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: میقات حج دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۵) 127 - 140

کلیدواژه‌ها: هویت هویت یابی حج جامعه اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۲۲۷
هویت در اصطلاح، شامل مجموعه ای از خصوصیات جسمی، روانی و اجتماعی است که شخص را از دیگران متمایز می کند. از سوی دیگر، حج عبادتی بزرگ است که افزون بر آثار معنوی، در هویت بخشی به مسلمانان نیز تأثیر مهمی دارد. تأثیرگذاری حج بر هویت مسلمانان، عمدتاً از دو جنبه است؛ هویت دینی و هویت فرهنگی. در زمینه هویت دینی، حضور در مناسک حج، پرسش های بنیادینی را برای افراد مطرح می کند و آنان را به پاسخ دادن یا یادآوری و توجه به پاسخ های آنها وامی دارد و از خواب غفلت بیدارشان می کند و بدین طریق، هویت دینی آنان را بازیابی و تثبیت می کند. همچنین انجام دادن مناسک حج، برخورداری از هویت اسلامی را به فردفرد زائران خانه خدا القا می کند و آنان را از غیر مسلمانان متمایز می سازد و بدین طریق، مسلمانان را از هویتی غیر از سایر مؤمنان به خداوند، برخوردار می کند. اما در زمینه هویت فرهنگی، مسلمانان با انجام دادن مناسک حج، مؤلفه های مهم هویت فرهنگی؛ از قبیل دین، زبان، تاریخ، و عامل روان شناختی را در وجود خود تحکیم و تثبیت می کنند و از این طریق هویت فرهنگی خود را تقویت می نمایند. تقویت هویت فرهنگی مسلمانان، تحکیم و گسترش هویت فرهنگی جامعه اسلامی را به دنبال می آورد.
۲۶.

اسلام سیاسی در مصر در کشاکش احیای هویت اسلامی و پذیرش ارزش های جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۶ (پیاپی ۶۶) 217 - 249

کلیدواژه‌ها: اسلام سیاسی مصر اخوان المسلمین هویت یابی منطبق سازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۳۷۴
پژوهش پیش رو حول مساله انحطاط و پاسخ های آن در مصر معاصر شکل گرفته است. این پرسش که پس از سقوط قاهره به دست ناپلئون در میان نخبگان مصری رواج یافت؛ پاسخ هایی چون غرب گرایی، ناسیونالیسم و بنیادگرایی دینی را در پی داشت. فرضیه پژوهش آن است که به دلیل ناتوانی این سه جریان در حل همزمان بحران هایی چون ناکارآمدی و مسخ هویت، پاسخ چهارم در قالب اسلام سیاسی سر برآورد که در صدد بود مشکلات فوق را با ارائه الگویی نو حل نماید؛ الگویی که از یک سو به ارزش های اسلامی توجه داشت و از سوی دیگر به امکان همسویی عقلانیت اسلامی و عقلانیت مدرن می اندیشید. بنابراین اسلام سیاسی در مصر همواره درگیر دو روند احیای هویت اسلامی و انطباق با ارزش های جهانی بوده است؛ هر چند که متاثر از واقعیت های بیرونی، همواره یکی بر دیگری اولویت می یافت؛ فرایندی که برخی بر آن نام دگردیسی جنبش اسلامی نهاده اند. پژوهش پیش رو به روند دگردیسی این جنبش در قالب دو مفهوم «هویت یابی» و «منطبق سازی» می پردازد.
۲۷.

تاثیر مسئولیت اجتماعی سازمان بر هویت یابی و عجین شدگی کارکنان هتل ها؛ نقش تعدیل کننده حمایت سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵۴ 11 - 39

کلیدواژه‌ها: مسئولیت اجتماعی سازمان هویت یابی عجین شدگی حمایت سازمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۲۶۷
هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر فعالیت های مسئولیت اجتماعی بر هویت یابی و عجین شدگی کارکنان هتل ها است که در این رابطه نقش تعدیل کننده حمایت سازمانی درنظر گرفته شده است. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی و کاربردی است که کارکنان هتل های پنج ستاره تهران جامعه آماری آن را تشکیل می دهند. داده های مورد نیاز تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری شدند و با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های تحقیق تاثیر مثبت فعالیت های مسئولیت اجتماعی را بر هویت یابی و عجین شدگی کارکنان نشان داد. همچنین مشخص شد ادراک کارکنان از حمایت سازمانی نقش تعدیل کننده مثبت در اثرگذاری فعالیت های مسئولیت اجتماعی بر هویت یابی و عجین شدگی کارکنان هتل ها دارد. بنابراین، می توان گفت فعالیت های مسئولیت اجتماعی هتل ها تاثیر قابل توجهی بر نگرش های مهم کاری کارکنان هتل ها به ویژه هویت یابی و عجین شدگی آنها دارد و با افزایش حمایت سازمانی ادراک شده این تاثیرگذاری افزایش می-یابد.
۲۸.

واکاوی سبک زندگی جامعه معاصر تحلیل سبک سفر و تأثیر بازاریابی فرهنگی بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری فرهنگ دوره دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶ 5 - 16

کلیدواژه‌ها: بازاریابی فرهنگی سبک زندگی سبک سفر مصرف آشکار هویت یابی گردشگر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۲۷۱
جامعه ایرانی در دهه های گذشته تغییرات عمیقی را تجربه کرده است. برخی از این تغییرات از الگوی حاکم بر تغییرات در جامعه پیروی می کند، در حالی که بدنه اصلی تغییرات نتیجه حکمروایی مدرنیزاسیون و پیامدهای آن است. در این میان، بازاریابی فرهنگی با ابزار قدرتمندی نظیر فرهنگ به دنبال یافتن مشتریان در عصر مدرن است. این مقاله به دنبال آن است تا تغییرات پدیدآمده در سبک سفر جامعه معاصر ایران و میزان تأثیرات بازاریابی فرهنگی بر آن را با دیدگاهی کیفی بیابد. به همین منظور، ابتدا با توسل به ادبیات پیشین چارچوب مفهومی پژوهش ترسیم شد. سپس با توجه به ماهیت مکاشفه ای پژوهش، روش گراندد تئوری برای آن انتخاب شد. داده های پژوهش از خلال مصاحبه های عمیق با 47 نفر از کارشناسان و کسانی که تجربه بیش از 10 سفر به خارج از کشور داشتند، انجام شد. تجزیه وتحلیل پژوهش با استفاده از کدگذاری سه گانه انجام شد و در نهایت با استخراج 14 مقوله عمده تحت عناوین شرایطی، تعاملی و پیامدی مدل مفهومی پژوهش ترسیم شد. نتایج حاکی از آن است که جامعه معاصر ایران، تحت تأثیر فرهنگ جهانی، برای بازتعریف نقش های اجتماعی و فرهنگی خود و ایجاد هویت جدید، در هویت های پیشین خود تجدیدنظر و آن را مجدداً سازماندهی کرده است. در این میان بازاریابی فرهنگی در بسیاری موارد نتوانسته موجب پایبندی افراد به ریشه های خود شود که در بسیاری از موارد با فرهنگ سنتی و رایج مغایرت اساسی دارد و تغییر ارزش ها، تعارض هویت و عدم تعادل مادیات و معنویات را به دنبال داشته است.
۲۹.

مطالعه فرایند هویت یابی زنان در شبکه های اجتماعی (مورد مطالعه: زنان کاربر اینستاگرام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 1029 - 1059

کلیدواژه‌ها: هویت یابی اینستاگرام زنان کاربر هویت تلفیقی فرامدرن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۸ تعداد دانلود : ۳۵۴
ظهور شبکه های اجتماعی، به ویژه اینستاگرام با ماهیت تصویری در فضای غیررسمی و جذاب برای زنان، نقش قابل توجهی در ساخت هویت شخصی آنها ایجاد کرده است. ازاین رو، زنان در تلاش اند با فعالیت در این شبکه، هویت و تصویری متمایز و جدید از خود به نمایش بگذارند و آنان بدین طریق در گروه های مختلف احساس تعلق و نقش آفرینی می کنند. تحقیق حاضر با پشتوانه ادبیات مفهومی و نظری موجود در حوزه هویت، با فن مصاحبه نیمه ساختاریافته به گردآوری داده ها پرداخته و با رویکرد کیفی و بهره گیری از روش زمینه ای اشتراوس و کوربین داده ها را تحلیل کرده است. 30 کاربر فعال اینستاگرامی (زن) با روش نمونه گیری گلوله برفی و هدفمند انتخاب و به شیوه حضوری و آنلاین مورد مصاحبه قرارگرفته اند. یافته های به دست آمده، بیانگر 4 مقوله اصلی شامل «انتخاب نمایش خود در زیست جهانی زنانه»؛ «اینستاگرام، ساحت تعامل با مخاطب تأثیرگذار»؛ «بازسازی معنا و هویت یابی فرایندی» و «بازسازی تعاملات حوزه زندگی خصوصی»، است. مقوله هسته ای در این بررسی «هویت نوظهور تلفیقی و فرا مدرن» است که سایر مقولات را درمی گیرد. همچنین در مقوله هویت یابی فرایندی، سه نوع تیپ هویتی پیشین، هویت در مواجهه و هویت پسین با اقتباس از رویکرد نظری شکل گرفته است. مؤلفه ی تیپ ها، پیشینی محصول چارچوب های مشخصی چون تحصیل و اشتغال مرسوم در جامعه بوده درحالی که مؤلفه هویت، در مواجهه ابراز خود دلبخواه نمایشی و هویت پسین، سیالیت و تلفیق است. نتایج نشان می دهد که در اینستاگرام به واسطه شکل کارکردی و ساختاری آن و تغییر نوع و موضوع علقه های اجتماعی، زنان ایرانی با بازنمایی خودی خلق شده و فرامدرن در قالب تلفیقی از نقش های زنانه سنتی مدرن، هویتی خودانتخابی را تعریف کرده اند که نه افسارگسیخته و آزاد و نه دست وپابسته محدودیت های دنیای واقعی و از پیش تعیین شده است.
۳۰.

جامعه شناسی و مشکله هویت ایران (فراتحلیلی از مطالعات نظری و پژوهشی هویت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۱۳ بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 29 - 57
تعداد بازدید : ۶۷۸ تعداد دانلود : ۲۶۵
هویت مشکله ای نظری و عملی است که به ویژه در دهه های اخیر حجم وسیعی از مطالعات نظری و پژوهشی، برنامه ریزی های اجتماعی، اقدامات سیاسی و سیاست گذاری های فرهنگی را موجب شده است. نظر به اهمیت موضوع، مقاله حاضر بر آن است تا از چشم اندازی به نسبت متفاوت سه دسته مطالعات انجام شده در قلمرو موضوعی هویت، یعنی نظریه های عام جامعه شناسی، مطالعات نظری جامعه علمی ایرانی و مطالعات پژوهشی ایرانی را از نو تحلیل کرده و فراتحلیلی از آنها ارائه دهد. نتایج این فراتحلیل نشان می دهد که در مطالعه موضوع مانند هویت، نظریه های جامعه شناسی در مقایسه با سایر حوزه های علمی کارایی بیشتری دارند. درحالی که مطالعات نظری بر هویت ملی تأکید دارند، در مطالعات تجربی بیشتر بر اهمیت ابعاد فروملی و جهانی هویت تأکید شده است. هم چنین بیشتر پژوهش ها و مطالعات رویکرد برساختی دارند. بر اساس پیشینه نظری مطالعات هویت در ایران، مهم ترین منابع هویتی عبارتند از: زبان فارسی، مذهب تشیع، دین اسلام، فرهنگ شرقی، عرفان شرقی، مدرنیته و تاریخ ملی. در مجموع، می توان گفت منابع هویتی متنوع است و این امر با توجه به وزن هر کدام از این عناصر دال بر این واقعیت است که شاکله هویت ایرانی، در همه سطوح آن سامانه ای ترکیبی و پیوندی دارند.
۳۱.

نقش دینداری در سلامت روان، هویت یابی و امنیت اجتماعی دانشجویان دانشگاه قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۱۹ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۷۵) 99 - 122
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۲۴۶
هدف تحقیق حاضر بررسی نقش دینداری در سلامت روان، هویت یابی و امنیت اجتماعی است که به صورت مدل دینداری و امنیت اجتماعی مطرح شد. تعداد 556 نفر دانشجو به صورت نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شده و بررسی شدند. پرسشنامه های دینداری، هویت شخصی، سلامت روان، امنیت اجتماعی و کجروی رفتاری جهت جمع آوری داده ها استفاده شدند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-22 و برای بررسی برازش مدل از نرم افزار Amos-22 استفاده شد، که مقادیر شاخص های برازندگی مدل نشان داد که برازش مدل تحقیق خوب و مناسب بود. نتایج تحلیل مسیر برای مدل تحقیق نشان داد رابطه ی مستقیم از دینداری به هویت یابی(34/0-)، و کجروی رفتاری (38/0-) معنادار بود، اما از دینداری به سلامت روان و امنیت اجتماعی معنادار نبود. همین طور رابطه مستقیم از هویت یابی به سلامت روان(51/0) و به کجروی رفتاری(11/0) معنادار بود، اما به امنیت اجتماعی معنادار نبود، و نیز از سلامت روان به کجروی رفتاری (12/0) معنادار بود، اما به امنیت اجتماعی معنادار نبود. و این که مسیر مستقیم مدل، از کجروی رفتاری به امنیت اجتماعی(35/0) نیز معنادار بود. نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که براساس مقوله جنسیت در متغیرهای دینداری، کجروی رفتاری و امنیت اجتماعی و همین طور براساس مقوله وضعیت تأهل در متغیرهای دینداری، سلامت روان، هویت یابی، کجروی فتاری و امنیت اجتماعی تفاوت معنادار وجود دارد.
۳۲.

واکاوی مؤلفه های هویت یابی در نظریه انسان به منزله عامل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۲ 185 - 214

کلیدواژه‌ها: هویت هویت یابی نظریه انسان به منزله عامل شناخت میل اراده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۹ تعداد دانلود : ۳۲۹
هدف از پژوهش حاضر، واکاوی مؤلفه های هویت یابی در نظریه «انسان به منزله عامل» است. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیلی استنتاجی انجام شد. این نظریه در انسان شناسی، تصویر انسان در قرآن را به عنوان سخت هسته توصیف نموده است. طبق این نظریه ، اعمال فرد هویت او را می سازد. هر فرد به تناسب عمل خویش و تعامل با محیط پیرامونش، هویت معینی را در وجود خویش می آفریند. با توجه به کوشش فلسفی نظریه انسان به منزله عامل، در جهت تبیین ماهیت آدمی و استنتاج مبادی عمل از آیات قرآن، در این نظریه به واکاوی مؤلفه های هویت یابی پرداخته شد. طی این واکاوی، از مبادی شناخت، میل و اراده، عمل و آثار عمل، چهار مؤلفه خودآگاهی، ارزشمندی، وحدت و اقتدار استخراج گردید. از مؤلفه خودآگاهی، دو شاخص «معرفی خود و توصیف احساسات، هیجانات، نیازها، علاقه مندی ها، توانمندی ها» و «خودارزیابی» استنتاج شد. مؤلفه ارزشمندی نیز، از طریق «دیگر ارزیابی» و پی بردن فرد به «شباهت و تفاوت با دیگران» ارزش هویتی را محقق می سازد. با توجه به مواجهه فرد با تکثر و تنوع موقعیت هایی زندگی، «اولویت بندی امور» موجب وحدت و انسجام درونی می شود. از طرفی هویت فردی اجتماعی در جریان «مشارکت در فعالیت جمعی» به عنوان یکی از شاخص های مؤلفه وحدت، شکل می گیرد. علاوه براین سه مؤلفه، اقتدار هویتی با «انتخاب و تصمیم گیری» و درنظرگرفتن «اثر و نتیجه عمل» ظهور پیدا می کند.
۳۳.

پدیدارشناسی تجربه زیسته مادری (مورد مطالعه مادران 20 تا 45 ساله شهر اراک)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۸ 37 - 62

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی باز اندیشی هویت یابی فشار اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۲۹۷
اهداف: هدف اصلی این پژوهش توصیف عمیق درک مادران از تجربه ی مادریشان است. روش مطالعه : روش انجام پژوهش از نوع کیفی و به شیوه پدیدارشناسی است. جامعه ی موردمطالعه ی این تحقیق، مادران 20 تا 45 ساله شهر اراک است و جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه های عمیق فردی صورت گرفته است. نمونه ها به صورت هدفمند انتخاب شدند و پس از انجام 24 مصاحبه، اشباع نظری حاصل شد. پس از ضبط مصاحبه ها، داده ها مکتوب شدند و مورد تحلیل قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از روش کولایزی (1978) که موستاکاس (1994) نیز آن را تشریح کرده، کمک گرفته شده است. یافته ها: تحلیل داده ها نشان می دهد که مادران شرکت کننده باوجود تفاوت هایشان در تحصیلات و شغل، به اشکال مختلف سه مقوله ی اصلی بازاندیشی، هویت یابی و فشار اجتماعی را در تجربه ی مادریشان داشته اند. نتیجه گیری: بازاندیشی با خرده مقولاتِ: مادری همدلانه، جبرانی، آگاهانه، رقابتی و مادری به معنای برنامه ریزی، نشان می دهد که مادران امروز در مورد چگونگی مادریشان بازبینی می کنند. هویت یابی نیز با خرده مقولاتِ: خلق فراغت و تلاش برای ایجاد یا گسترش شبکه های ارتباطی، نشان می دهد که مادران در جریان کنش مادری درصدد کسب بسته های جدید هویتی نیز هستند. همچنین فشار اجتماعی با خرده مقولاتِ: فقدان نهادهای حمایتی و مادر مسئول اصلی در قبالِ فرزند، اشاره به فشاری می کند که مادر از جانب جامعه در ارتباط با چگونگی ایفای نقش خود حس می کند.
۳۴.

رابطه سواد فرهنگی والدین وهویت یابی (مورد مطالعه: دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی شهر تهران)

نویسنده:
منبع: ایده های نوین روانشناسی بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: سواد فرهنگی هویت یابی اطلاعات رسانه ای و جمعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۱۸۹
هدف: این پژوهش با هدف رابطه سواد فرهنگی والدین و هویت یابی دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی شهر تهران انجام شد. روش: به لحاظ روش گردآوری داده ها، از نوع توصیفی _ همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مادران و دانش اموزان دختر مقطع ابتدایی مناطق 22 گانه شهر تهران بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای مناطق 4، 7 و 8 تهران به عنوان نمونه اماری انتخاب و حجم نمونه اماری با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شد و شامل 270 نفر مادر و 270 نفر دانش آموز دختر می باشد داده های مزبور از طریق پرسشنامه سواد فرهنگی هیرش (1983) و هویت بنیون و آدامز (1986)جمع اوری شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین سواد فرهنگی والدین و بعد هویت آشفته دانش اموزان رابطه معنادار وجود دارد. بین سواد فرهنگی والدین و بعد هویت زود شکل دانش اموزان رابطه معنادار وجود دارد. بین سواد فرهنگی والدین و بُعد هویت تعویق افتاده دانش اموزان رابطه معنادار وجود دارد. بین سواد فرهنگی والدین و بُعد هویت پیشرفته دانش اموزان رابطه معنا دار وجود دارد. (05/0p<) نتیجه گیری: با توجه به مشکلات موجود در زمینه هویت یابی و اهمیت این دوره، والدین باید نسبت به سواد فرهنگی مجهز شده و با برنامه های کاربردی مدارس در آینده ای نزدیک نسبت به آسیب های هویت یابی حساسیت لازم را پیدا کنند.
۳۵.

طراحی مدل هویّت زدایی و هویّت زایی نوین در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۳ 591 - 619

کلیدواژه‌ها: هویت یابی چالش هویت جامعیت گرایی خودآگاهی اسلامی امام خمینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۲۹۴
پژوهش حاضر، در پی ارائه مدل مفهومی هویت ملی در ایران به منظور خروج از چالش های هویتی در جمهوری اسلامی ایران می باشد. جهت تحقّق این امر در گام نخست وضعیت چالش هویّت در ایران را بررسی نموده و در ادامه با ترسیم چشم انداز مطلوب مبتنی بر اندیشه امام خمینی، فرآیند برون رفت از چالش هویّت ملی در ایران را با بهره گیری از نظرات هدایت محورانه ایشان فراهم می نماییم. بر این اساس سؤال اصلی که در پی پاسخگویی به آن بر آمده ایم چنین قابل طرح می باشد که چگونه می توان فرآیند برون رفت از چالش هویّت در ایران را در قالب مدلی مفهومی ترسیم نمود؟ برای دستیابی به پاسخ پژوهش از روش پس نگری معطوف به آینده و روش ترکیبی کمی و کیفی بهره مند شده ایم. علاوه بر این از روش دلفی فازی و همچنین جدول ماتریس روابط متقابل جهت تعیین مهمترین عدم قطعیت های کلیدی تأثیرگذار بر چالش هویت بهره مند شدیم و برای تجزیه و تحلیل داده های حاصله از نرم افزار میک مک استفاده نمودیم. یافته های پژوهش حاکی از آن است که جامعیّت گرایی هویّتی در نتیجه ادغام پیشران های تحول رسانه ای، تحول نظام آموزشی، پلورالیسم و تساهل و مدارا، فرهنگ مشارکت سیاسی و همچنین توسعه و کارآمدی و ترکیب آن با سه پارامتر استقلال، آزادی و دموکراسی امکان برون رفت از چالش هویت در ایران را فراهم می نماید. همچنین ترسیم چشم انداز و نقطه گذاری هویّتی در قالب مدل مفهومی هویّت در ایران را می توان از جمله دلایل نوآوری و بدیع بودن این اثر به شمار آورد.
۳۶.

دیالکتیک شناسایی در بین تراجنسی ها (نگاهی به تجربۀ زیستۀ ناراضیان جنسی در فرایند هویت یابی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال شانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 129 - 152

کلیدواژه‌ها: هویت یابی هویت جنسیتی تراجنسیتی تراجنسی طرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۱ تعداد دانلود : ۳۱۵
مقاله حاضر درپی پاسخ گویی به این پرسش است که افراد تراجنسی «هویت جنسیتی خود را چگونه و در قالب چه مضامینی درک و تجربه می کنند؟». به همین منظور تعداد سی مصاحبه نیمه ساخت یافته با کمک روش نمونه گیری نظری هدفمند و گلوله برفی با تراجنسی هایی که در یکی از مراحل گذار بودند یا آن را به پایان رسانیده بودند، انجام و با بهره گیری از روش نظریه زمینه ای بررسی شدند. «هویت آشفته»، «هویت بلاتکلیف»، «هویت ناقص» و «هویت رشدیافته»، مقولات عمده ای هستند که از درک ایشان از هویت جنسیتی در سه مرحله پیش از آگاهی از تراجنسی بودن، فاصله بین آگاهی تا عمل جراحی و پس از عمل جراحی استخراج شده و درنهایت به انتزاع مقوله نهایی «هویت یابی مطرود»، به عنوان پاسخی به چیستی ادراک شرکت کنندگان از هویت جنسیتی خود ختم شده اند. یافته ها حاکی از آن است که در جریان دیالکتیک شناسایی درون و برون و در مرحله «آشفتگی» و «بلاتکلیفی» هویت، بازخوردهای طرداندود که هویت موردادعای ترنس را نمی پذیرند، سویه غالب دیالکتیک فوق را تشکیل می دهد. در وضعیت «هویت ناقص» نیز وضع به همین منوال است و تلاش فرد برای جای گرفتن در یکی از قالب های پذیرفته شده زن یا مرد و سعی در راستای پاک کردن رد ترنس بودن، به بازتولید ساختار و گفتمان هویتی منجر می شود که او را طرد می کند. به نظر می رسد در شرایط هویت رشدیافته است که عاملیت فرد مجال می یابد در راستای مقاومت در برابر گفتمان جنسیتی دوتایی و طردکننده حاکم، قد علم کند، خود را فراتر و بیش از جنسیت هویت یابی کند یا به طور متقابل چنین گفتمان هویتی را طرد و بر گفتمان غیردوتایی تأکید کند.
۳۷.

هویت یابی واقعی- وانمودی دختران در سیالیتِ فضای مجازی: مطالعۀ کیفی دانشجویان دختر دانشگاه یاسوج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۱شماره ۵۹ 61 - 94

کلیدواژه‌ها: هویت یابی فضای مجازی واقعی وانمودی نظریه زمینه ای دانشجویان دختر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۲۵۰
با گسترش فضای مجازی و رسانه ای شدن فضای فرهنگی، هویت یابیِ افراد نیز دگرگون شده است. از منظر جامعه شناختی، تحلیلِ نمود هویتی زنان در فضاهای مجازی که آزادی کمتری در فضاهای «واقعی» سنتی برای ابراز هویت خود دارند، اهمیت ویژه ای دارد؛ زیرا فضای مجازی ظرفیت بیشتری برای خلق و بازنمایی هویت مطلوب و آرمانی دارد. به علاوه، استفاده از رویکردهای کیفی برای فهم عمق و سیالیت فرایند هویت یابی سودمندتر است. ازاین رو، مقاله پیش رو فرایند هویت یابیِ 16 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه یاسوج در فضای مجازی را با رویکردی کیفی واکاوی کرده است. تکنیک جمع آوری داده ها مصاحبه بدون ساختار و نیمه ساختاریافته بوده است. روش نمونه گیری غیرتصادفی، هدفمند و با حداکثر تنوع؛ راهبرد تحلیل داده ها کدگذاری سه مرحله ای باز، محوری و گزینشی بوده است. بر اساس ماهیت مضامین مصاحبه ها، علل، بسترها و پیامدهای استفاده این دختران از فضای مجازی ذیل ده مقوله محوریِ «ماهیت ارتباط، ابراز جنبه های متفاوت خود، استفاده هدفمند جهت تأمین نیازها و خدمات متنوع، ارضای تمایلات روحی فیزیولوژیک، پرکردن اوقات فراغت، ضعف شخصیت روانی و مهارتی، نابسامانی زندگی خانوادگی، خودهای متفاوت ارائه شده در فضای مجازی، قابلیت های فضای مجازی در زندگی مدرن و دامنه آسیب های فضای مجازی» تحلیل شدند. در سطحی انتزاعی تر، می توان گفت مقوله هسته «فضای مجازی پژواکِ فضای واقعی و جولانگاه خودهای واقعی وانمودی» بازتاب دهنده روند هویت یابی دختران موردمطالعه در فضای مجازی است که ناشی از تأثیر دوسویه ویژگی های روان شناختی فیزیولوژیک اجتماعیِ دختران و شرایط زیست فرهنگی اجتماعیِ آنان در فضای واقعی جامعه است.
۳۸.

اثربخشی آموزش مدیریت خشم بر هوش هیجانی و هویت یابی نوجوانان

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناختی نوجوان و جوان سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 200-190
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۲۴۶
مقدمه: هدف این مقاله بررسی اثربخشی آموزش مدیریت خشم بر هوش هیجانی و هویت یابی در نوجوانان بود. روش : طرح پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر شیوه اجرا نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_پس آزمون با گروه کنترل بود. به این منظور 30 نفر از جامعه آماری دانش آموزان در مقطع متوسطه اول به روش نمونه گیری در دسترس با جایگزینی تصادفی انتخاب شدند و 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل جایگزین شدند ابزار گردآوری شامل پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن( EQi ) و پرسشنامه هویت یابی بنیون و آدامز بود. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه هر هفته دو جلسه تحت آموزش مدیریت خشم قرار گرفتند و بر روی گروه کنترل هیچ مداخله ای صورت نگرفت. تحلیل داده های به وسیله ی آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره انجام شده است. یافته ها : نتایج پژوهش نشان داد که بین دو گروه آزمایش و کنترل در مرحله ی پس آزمون در مؤلفه ی هوش هیجانی تفاوت معناداری وجود ندارد (06/0= F و 80/0< P ) ولی بین دو گروه آزمایش و کنترل در متغیر هویت یابی تفاوت معناداری دیده شد. (88/4= F و 03/0< P ). نتیجه گیری : نتیجه تحقیق نشان داد آموزش مدیریت خشم بر هوش هیجانی تأثیر معناداری نداشت و همچنین آموزش مدیریت خشم بر هویت یابی تأثیر معناداری داشته است. ازاین رو پیشنهاد می شود برنامه های آموزش مدیریت خشم در مدارس برگزار شود تا دانش آموزان بتوانند به هویت مطلوب دست پیدا کنند.
۳۹.

بررسی فرایند هویت یابی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحدبندرعباس با تأکید بر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی سال دهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 91-109
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۲۰۹
پژوهش حاضر با هدف بررسی فرایند هویت یابی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحدبندرعباس با تاکید بر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت انجام شد. روش تحقیق کیفی و روش جمع آوری داده ها، مصاحبه عمیق، مشاهده و اسنادی است. جامعه ی پژوهشی تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. روش تجزیه وتحلیل داده ها، روش تحلیل استقرایی و قیاسی و رویکرد تجزیه و تحلیل داده ها رویکرد توصیفی تفسیری است. نتایج این پژوهش نشان می دهد، دانشجویان در طول دوران تحصیل با دو مقوله ی علمی تحصیلی و فرهنگی روبرو شده اند که بیشترین تاکید و توجه دانشگاه آزاد، به مقوله ی علمی تحصیلی مربوط می شود. نحوه ی رویارویی دانشجویان، با زمینه های هویتی به دوشکل آگاهانه و ناآگاهانه صورت گرفته است. مقوله ی رویارویی آگاهانه در مواردی به زمینه های علمی تخصصی و در مواردی به زمینه ی فرهنگی –اجتماعی بر میگردد.از بین هشت مولفه اصلی، هفت مولفه ی اقتدار، وحدت، تجربه، ارتباط، ارزشمندی، آگاهی و نشان مندی در مورد زمینه ی علمی تحصیلی و تا حدودی فرهنگی تحقق یافته و مولفه ی ثبات محقق نشده است.
۴۰.

دلالت های معنایی مصرف قلیان بین زنان بلوچ (مطالعه ای کیفی در روستای دامن شهرستان ایرانشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۷ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 279 - 301

کلیدواژه‌ها: زنان بلوچ عاملیت زنانه مصرف قلیان هویت یابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۲۲۴
برخلاف بسیاری از پژوهش های گذشته، که بیشتر با الهام از نوعی گفتمان پزشکی و آسیب شناختی به دنبال بررسی پیامدهای مصرف قلیان و مواد دخانی بر سلامت مصرف کنندگان بوده اند، هدف پژوهش حاضر فهم دلالت های معنایی چنین امری بین زنان بلوچ ساکن در روستای دامن شهرستان ایرانشهر است. با توجه به مسئله محوری پژوهش و مهم ترین هدفی که اشاره شد، در بعد روش شناختی از نوعی رویکرد کیفی متناسب با کار انسان شناختی، یعنی «مردم نگاری»، بهره برده ایم. درنهایت، یافته ها نشان می دهند که تمایل به مصرف قلیان در جامعه مطالعه شده صرفاً تمایلی فردی و آنی نیست و عملی ضد اجتماعی و ناهنجار به شمار نمی آید. به عکس، این عمل را باید در امتداد بسترهای فرهنگیِ ویژه ای دید که دلالت های معنایی خاصی را نیز به دنبال دارد. این موضوع به دنبال ارائه شش مقوله محوری مورد بحث قرار گرفته است: 1. مصرف قلیان و تداوم سنت ها؛ 2. مصرف قلیان، تأیید و هویت یابی اجتماعی؛ 3. مصرف قلیان، رهایی از تنش و عاملیت زنانه؛ 4. مصرف قلیان و اوقات فراغت؛ 5. مصرف قلیان و درمان بیماری؛ 6. مصرف قلیان، تقویت و تداوم انسجام گروه.