مدیریت سلامت

مقدمه: در ایران شورای تدوین داروئی بیمه با داشتن نقش مشورتی، توصیه هایی برای پوشش پرداخت هزینه های دارویی توسط بیمه های کشور را به عهده دارد و شورای عالی بیمه سلامت نیز به عنوان تصمیم گیرنده نهائی در مورد پذیرش داروهای جدید اقدام می کند. این مقاله به مقایسه نحوه پوشش داروهای جدید در بیمه های سلامت ایران با برخی کشورها پرداخته است. روش کار: پس از گردآوری معیارهای پذیرش دارو از بین مطالعات انجام شده در کشورهای منتخب، با تهیه ابزار پرسشنامه، اهمیت آن معیارها در میان کارشناسان نظام سلامت ایران اندازه گیری شد. با توجه به 30 داروی نمونه، تفاوت و نحوه بازپرداخت آن ها بررسی گردید. یافته ها: در کشورهای منتخب سازمان های تخصصی وجود دارند که بر اساس معیارهای عملکرد دارو از جهت بالینی و اقتصادی، به طور مستقیم و یا به عنوان بازوی مشورتی نسبت به تعهدات جدید دارویی بیمه های سلامت پایه تصمیم می گیرند و بیمه ها برای تعهد داروی جدید، با شرکت های تولید دارو به صورت مشروط عقد قرارداد می نمایند. نتیجه گیری: به رغم پائین بودن شاخص های بهداشتی و توان اقتصادی ایران در مقایسه با کشورهای منتخب، پذیرش و ادامه بازپرداخت هزینه های دارویی در ایران با میزان عملکرد و اثرات داروهای موردمطالعه ارتباط ندارد. پذیرش 43 درصد داروهای نمونه، مشروط به داخلی بودن تولید، بودجه سازمان، ارزان بودن و اپیدمیولوژی بیماری می باشند و 57 درصد نیز هیچ پوشش بیمه ای ندارند. تصمیمات بازپرداخت هزینه های داروی جدید در بیمه های سلامت ایران با گذشت زمان نسبتاً طولانی (حداقل هفت سال) از پذیرش دارو در سازمان های بیمه گر کشورهای پیشرفته می باشند. سازمان های بیمه گر پایه سلامت ایران به صورت فعالانه در قیمت گذاری دارو وارد عمل نمی شوند و کنترل هزینه های بازپرداخت را بیشتر از طرف بخش تقاضای دارو انجام می دهند تا طرف عرضه.

مقدمه: دریافت و مصرف خدمات مراقبت سلامت را بهره مندی از خدمات سلامت می نامند و دسترسی به مفهوم فرصت و توانایی استفاده از خدمات می باشد. هدف از این مطالعه بررسی نابرابری در الگوی بهره مندی و دسترسی به خدمات مراقبت سلامت و عوامل مؤثر آن می باشد. روش کار: پژوهش حاضر از نوع مقطعی و کاربردی است. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی سهمیه ای استفاده شد. برای بررسی احتمال بهره مندی خانوارها از خدمات مراقبت سلامت و ارتباط آن با متغیرهای مساعدکننده بهره مندی از خدمات مراقبت سلامت از مدل آزمون کای دو پیرسون و جداول متقاطع و نرم افزارهای Exell و Stata استفاده گردید. یافته ها: مطالعه حاضر نشان داد متغیرهای مهمی از قبیل وضعیت اقتصادی خانوار، بیمه، تحصیلات سرپرست خانوار، وجود فرد بالای 65 سال، وجود فرد زیر 12 سال در بهره مندی از خدمات سلامت نقش کلیدی دارند. شاخص تمرکز در استفاده از خدمات سرپایی برابر است با 38/0- و این شاخص برای استفاده از خدمات بستری برابر است با 435/0- به دست آمد. نتیجه گیری: نابرابری در مصرف مراقبت های سلامت به برخی از متغیرهای مستعد کننده وابسته می باشد که اثرات آن ها در بطن پژوهش حاضر نشان داده شد، لیکن بهبود متغیرهای اجتماعی و اقتصادی اثرگذار می تواند در کاهش نابرابری های استفاده از مراقبت های سلامت مؤثر باشد.

مقدمه: در چند دهه اخیر، با ورود مفاهیم جدیدی همچون معناجویی در کار، شناخت اخلاق، معنا بخشی به سازمان، پارادایم نوینی در سازمان ها مطرح شده است که می توان از آن به عنوان معنویت محیط کاری نام برد. پژوهش های انجام شده در زمینه معنویّت در محیط کار نشان می دهد که معنویّت در محیط های سازمانی منجر به رشد و توسعه رفتارهای شهروندی سازمانی می شود. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین معنویت در کار و مؤلفه های آن با رفتار شهروندی سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی شیراز بود. روش کار: روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها، توصیفی- همبستگی بود. جهت جمع آوری داده های موردنظر، تعداد 260 نفر از کارکنان و مدیران دانشگاه علوم پزشکی شیراز مورد بررسی قرار گرفتند. ابزارهای مورداستفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی ارگان و پرسشنامه معنویت در کار میلیمن و همکاران است که پایایی آن ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 71/0 و 82/0 به دست آمد. روایی این پرسشنامه ها نیز مورد تائید متخصصان قرار گرفت. جهت تحلیل داده ها از آزمون های تی تک نمونه ای، همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده گردید. یافته ها: نتایج تی تک نمونه ای نشان داد که وضعیت رفتار شهروندی سازمانی و معنویت در کار در سطح نسبتاً مطلوبی قرار دارد. نتایج آزمون همبستگی پیرسون حاکی از آن است که بین رفتار شهروندی سازمانی و تمامی مؤلفه های آن با معنویت در کار رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیون نشان داد که ابعاد معنویت در کار، بر رفتار شهروندی سازمانی اثر معناداری دارد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان گفت که وجود معنویت در کار در دانشگاه علوم پزشکی شیراز منجر به توسعه و بهبود رفتار شهروندی سازمانی می شود.

مقدمه: مراکز بهداشتی-درمانی به علت وجود حجم و تنوع بالای اطلاعاتی در زمینه های مختلف، به شدت نیازمند استفاده از ابزارهای مختلف فناوری اطلاعات است و بهترین ابزار جهت مدیریت این مجموعه اطلاعات گسترده و متنوع، سیستم های اطلاعاتی بیمارستانی است. این مطالعه به معرفی یک چارچوب مفهومی جامع پرداخته است که شامل ابعاد اصلی ارزیابی سیستم اطلاعات بیمارستان (در سه بخش کلی) به همراه شاخص های مربوط به هر بعد می شود. روش کار: این تحقیق از لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی بوده که به صورتی توصیفی-پیمایشی صورت گرفته است. جامعه آماری این تحقیق کاربران تخصصی سیستم های اطلاعاتی واحدها و بخش های مراکز آموزشی درمانی شهرستان قزوین می باشد که یک نمونه هدفمند غیر تصادفی از آن انتخاب شد. دادهجهای تحقیق با استفاده از پرسشنامه ای محقق ساخته حاوی گزاره های شاخص های پیشنهادی بر اساس مطالعات پیشین، جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: یافته های تحقیق، نشان از مورد قبول بودن تمامی شاخص ها و همینطور مطلوب بودن شاخص های برازش برای هر بعد و کل مدل دارد. نتیجه گیری: این مطالعه، ابعاد سازمانی، انسانی و تکنیکی را به عنوان ابعاد اصلی ارزیابی و شاخص های ساختار سازمانی، اهداف و استراتژی ها، تحلیل هزینه-فایده و اثرات کلینیکی را در بعد سازمانی، شاخص های میزان رضایت کاربر، میزان پذیرش سیستم و میزان آشنایی با ICT را به در بعد انسانی و شاخص های کیفیت سیستم، کیفیت اطلاعات و امنیت و محرمانگی را در بعد تکنیکی، تائید کرد.

مقدمه: از مفاهیمی که در سال های اخیر توجه روان شناسان صنعتی– سازمانی را به خود معطوف ساخته، سستی متصدی شغل است که به آن فرسودگی شغلی می گویند و مورد دیگر که با ناکارآمدی سرمایه های انسانی رابطه مستقیم دارد، سکون زدگی شغلی است. هدف این مطالعه تبیین نقش سکون زدگی در مسیر پیشرفت شغلی بر فرسودگی شغلی منابع انسانی سازمان بهزیستی آذربایجان شرقی بود. روش کار: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش پیمایشی-توصیفی است. داده ها با استفاده از پرسشنامه های محقق ساخته بر مبنای مدل های عملیاتی بر اساس نظریه های باردویک و مسلش جمع آوری شده است. بر مبنای آزمون کلموگروف اسمرینوف، تمامی متغیرها نرمال بوده و برای تعیین همبستگی و تبیین تغییرات بین متغیرهای فرضیه ها از آزمون پیرسون و رگرسیون دومتغیره استفاده شده است. یافته ها: ضرایب همبستگی بین تمام متغیرهای فرضیه های تحقیق به غیر از دو فرضیه (تأثیر فقدان یادگیری بر فرسودگی شغلی) با ضریب همبستگی 056/0؛ کوچک تر از 05/0 می باشند و دارای رابطه معنی داری هستند. در راستای یافته های حاصل از آماره های تحلیل واریانس و رگرسیون خطی و ضرایب پارامتری مربوط به شیب&beta، میزان تغییرات به ازای یک واحد تغییر در متغیر مستقل بر متغیر وابسته تبیین و استنباط گردیده شده است. نتیجه گیری: با توجه یافته های تحقیق، تأثیر سکون زدگی شغلی و اغلب ابعاد آن به غیر فقدان یادگیری بر فرسودگی شغلی در کارکنان سازمان بهزیستی استان آذربایجان شرقی محرز گردید. همین امر، لزوم توجه به این وضعیت شغلی را به جهت غلبه بر سندروم فرسودگی شغلی بیشتر می نماید. برای بهبود وضعیت ابعاد مؤثر، راهکارهای لازم، پیشنهاد گردیده که در صورت اعمال آن ها، پیش بینی می گردد نسبت به وضعیت کنونی به موقعیت بهتری دست یافته شود.

مقدمه: اعتباربخشی به عنوان یک فرآیند ارزیابی تشخیصی بین المللی، از طریق افزایش کیفیت خدمات درمانی، می تواند موجب بهبود شاخص های بهره وری بیمارستان ها گردد. هدف از مطالعه حاضر سنجش تأثیر اجرای اعتباربخشی بر شاخص های بهره وری بیمارستان فیروزگر تهران بوده است. روش کار: پژوهش حاضر بر اساس نتیجه کاربردی و از نظر روش، تحلیلی- مداخله ای است که به صورت مقطعی در سال های 90 و 91 در بیمارستان فیروزگر تهران صورت گرفته است. ابزار گردآوری داده ها، فرم های جمع آوری داده )فیش برداری) بوده است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و R نسخه 3.0.1 انجام شده و جهت استخراج نتایج، از آزمون های نسبت و تی مستقل استفاده شده است. یافته ها: در این پژوهش، شاخص های بهره وری در چهار محور که درمجموع شامل یازده نسبت بوده، مورد بررسی قرار گرفته است. تأثیر اعتباربخشی بر محور درآمد و هزینه کاملاً تأیید شده است. تأثیر اعتباربخشی بر محور شاخص های عملکردی و محور بخش های ویژه تا حدی تأیید شده است؛ اما تأثیر اعتباربخشی بر محور نیروی انسانی به تأیید نرسید. نتیجه گیری: با توجه به تأثیر نسبی اعتباربخشی در بهبود شاخص های بهره وری بیمارستان، اجرای آن در بیمارستان های کشور می تواند موجب کاهش معضلات فراوان موجود در این بخش و ارائه خدمات باکیفیت تر به مراجعین مراکز درمانی شود. بنابراین اجرای اعتباربخشی در بیمارستان ها به مدیران پیشنهاد می گردد

مقدمه: اجرای طرح تحول نظام سلامت در کشور، مراکز درمانی را بیش ازپیش ملزم به رعایت حقوق بیماران و رضایتمندی آنها می سازد؛ اما با توجه به محدودیت منابع، سازمانها باید مهم ترین عوامل مؤثر بر رضایت مشتریان را شناسایی کنند و اقدامات لازم برای بهبود آن را انجام دهند. هدف مطالعه حاضر ارائه رویکردی برای شناسایی و اولویتبندی عوامل مؤثر بر رضایت مشتریان از خدمات مراکز درمانی بود. روش کار: تحقیق حاضر استفاده ترکیبی از روشهای تصمیمگیری دلفی (Delphi)، دیمتل (DEMATEL) و فرآیند تحلیل شبکهای (ANP) را به صورت مکمل پیشنهاد میدهد. نظرات خبرگان و مشتریان در خصوص اهمیت و روابط میان عوامل مؤثر بر رضایت مشتریان با استفاده از پرسشنامه های مورد استفاده در هر روش گردآوری و بر اساس رویکرد ترکیبی پیشنهادی تحلیل شده است. یافته ها: شایستگی حرفهای، هزینه های درمان و رفتار کارکنان مهم ترین عوامل مؤثر بر رضایت مشتریان از خدمات مراکز درمانی از نگاه مشتریان و ارتباطات پزشکان با بیماران، شایستگی حرفهای و هزینه های درمانی مهم ترین عوامل از نگاه خبرگان بودند. نتیجه گیری: با وجود شباهتها و تفاوتهای میان نظرات خبرگان و مشتریان، مدیران مراکز خدمات درمانی به هر دو منبع اطلاعاتی در تصمیم گیری در خصوص ارتقاء رضایت مشتریان از خدمات این مراکز باید توجه کنند. همچنین سازمان موردمطالعه به منظور ارتقاء سطح رضایتمندی بیماران، علاوه بر توجه به امکانات سخت افزاری، به عوامل مبتنی بر روابط میان فردی توجه ویژهای داشته باشد.

مقدمه: کاهش موفقیت آمیز شکاف دانش تا عمل، به شناسایی عوامل مؤثر بر آن بستگی دارد. مطالعه حاضر موانع و تسهیل کننده های تولید اسناد سیاستی سلامت مبتنی بر شواهد را از دیدگاه تولیدکنندگان آن ها در ستاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مورد مطالعه قرار داده است. روش کار: مطالعه کیفی با رویکرد تحلیل چارچوب مورد استفاده قرار گرفت. گردآوری داده ها با مصاحبه های نیمه ساختاریافته و استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با تکنیک گلوله برفی انجام شد. برای تحلیل داده ها، از نرم افزار MAXQDA10 استفاده شد. نتایج مطالعه حاضر با مطالعات اکتشافی درباره عوامل مؤثر بر سیاست گذاری مبتنی بر شواهد مقایسه شد. یافته ها: سه مضمون باورهای رفتاری، باورهای هنجاری و باورهای کنترلی و 18 زیرمضمون زیر شناسایی شدند. باورهای رفتاری: کیفیت سیاست، مصرف منابع، دانش و خلاقیت، زمان بری و بومی سازی؛ باورهای هنجاری: مراجع سیاست گذاری، سیاست گذاران، مجریان سیاست ها و همکاران؛ باورهای کنترلی: سیاست استخدامی، مدیریت عملکرد، توانمندسازی، ثبات مدیریت و سیاست گذاری، محیط فیزیکی، دسترسی به شواهد، فرایند سیاست گذاری و اثر عوامل رقیب. نتیجه گیری: اکثر موانع ذکرشده به باورهای کنترلی مربوط بودند. این یافته یادآور قانون 85/15 رویکرد مدیریت کیفیت فراگیر است. مطالعه حاضر، عوامل مؤثر بر تولید اسناد سیاستی مبتنی بر شواهد را در همه سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده شناسایی کرد؛ اما عوامل شناسایی شده در مطالعات اکتشافی درباره استفاده سیاست گذاران سلامت از شواهد، به یکی از سازه های تئوری مربوط هستند. یافته فوق می تواند نشان دهنده ترجیح رویکرد تئوریک بر رویکرد اکتشافی برای شناسایی عوامل مؤثر بر یک رفتار باشد.