مدیریت سلامت

کیفیَت مراقبت بیمار در ارتباط مستقیم با کیفیَت مستندات پزشکى مى باشد زیرا در تمام رده هاى شغلى مرتبط با مراقبت بیمار، کیفیَت تصمیمات کلینیکى وابسته به کیفیَت اطلاعات مى باشد. در این پژوهش بیمارستانهاى دوجامعه وزارت بهداشت درمان و سازمان تامین اجتماعى که اصلى ترین ارائه دهندگان خدمات بهداشتى درمانى در سطح کشورمى باشند ، جهت مطالعه انتخاب شدند تا میزان دسترسى جامعه بهداشتى درمانى کشورمان به اطلاعات با کیفیَت که شامل ویژگیهاى کیفى صحت داده ها، مربوط بودن داده ها، تعریف شدگى داده ها، به موقع بودن داده ها و قالب نمایشى داده ها مى باشد، مشخص گردد،و بتوانیم دید روشنى از وضعیَت کیفى اطلاعات بهداشتى درمانى کشورمان براى مسئولان و تصمیم گیرندگان مربوطه ایجاد کرده باشیم .تا امروز پژوهش و کار علمى در خصوص نشان دادن واقعیت کیفى اطلاعات در جامعه ى بهداشت و درمان کشورمان صورت نگرفته است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع مقایسه اى ست. جامعه ى پژوهش شامل پرونده هاى پزشکى بیماران بسترى ترخیص شده 6 ماهه اول سال 1386 (حدود 31000پرونده)در بیمارستان هاى عمومى دانشگاه علوم پزشکى ایران (بیمارستان هاى حضرت رسول اکرم (ص) و فیروزگر) و سازمان تامین اجتماعى (بیمارستان هاى شهید فیاض بخش و آیت الله کاشانى) در شهر تهران مى باشد. که با استفاده از نمونه گیرى چند مرحله اى ابتدا بیمارستان هاى عمومى دانشگاه علوم پزشکى ایران و سازمان تامین اجتماعى در شهر تهران برگزیده شد. سپس از بین بیمارستان هاى عمومى وابسته به آنها دو بیمارستان به تصادف انتخاب و سپس حجم نمونه تخصیص یافته در هربیمارستان به روش متمرکز بازگشت به گذشته وبصورت چند مرحله اى، از آخرین ترخیص انتخاب شدند. در نهایت 153 پرونده از بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص)، 47 پرونده از بیمارستان فیروزگر، تعداد 133 پرونده از بیمارستان شهید فیاض بخش و 67 پرونده از بیمارستان آیت الله کاشانى جهت مطالعه در نظر گرفته شد. اطلاعات با استفاده از چک لیست- شامل 37 سوال مجزابراى هریک از ویژگیهاى کیفى - ومشاهده ى مستقیم جمع آورى شد که روایى آن با استفاده از نظرمتخصصان و پایایى آن با استفاده از روش test-retest سنجیده شد. در نهایت داده هاى جمع آورى شده با استفاده از نرم افزار SPSS با آمار توصیفى ارایه؛ وباآماراستنباطى (آزمون t-test و مجذورکاى) تحلیل شد. یافته ها: میانگین میزان رعایت ویژگى هاى کیفى درمستندات مدارک پزشکى دانشگاه علوم پزشکى ایران عبارت است از: ویژگى صحت داده ها 02/92 درصد ، میزان مربوط بودن داده ها 84/85 درصد، میزان تعریف شدگى داده ها87/85 درصد، میزان بموقع بودن داده ها 2/78درصد و میزان قالب نمایشى داده ها 87/82 درصد. همچنین یافته هاى پژوهش در خصوص این ویژگیهاى کیفى در سازمان تامین اجتماعى به ترتیب براى ویژگى صحت داده ها 65/87 درصد، براى ویژگى مربوط بودن داده ها 54/75 درصد، براى ویژگى تعریف شدگى داده ها 06/82 درصد، براى ویژگى به موقع بودن 3/88 درصد و براى ویژگى قالب نمایشى داده ها 75/80 درصد مى باشد. نتیجه گیری: مقایسه نتایج حاصل نشان مى دهد که میزان رعایت ویژگى هاى کیفى صحَت داده ها ، مربوط بودن داده ها ، تعریف شدگى داده ها و قالب نمایشى داده ها در دانشگاه علوم پزشکى ایران نسبت به سازمان تامین اجتماعى داراى میانگین و درصد بالایى مى باشد و مستندات مدارک پزشکى سازمان تامین اجتماعى تنها در خصوص ویژگى کیفى به موقع بودن داده ها در وضعیَت بهترى نسبت به دانشگاه علوم پزشکى ایران قرار دارد. با مقایسه آمارى میانگین هاى میزان رعایت ویژگیهاى کیفى معلوم شد این دوجامعه درمیزان رعایت ویژگیهاى کیفى صحت داده ها، مربوط بودن داده ها و بموقع بودن داده ها تفاوت معنى دارى با هم دارند. ولى در ویژگى هاى کیفى تعریف شدگى داده ها و قالب نمایشى داده ها تفاوت معنى دار ندارند. و با توجه به این که نتایج به دست آمده در خصوص ویژگى هاى کیفى مورد مطالعه با وضعیَت آرمانى (100درصد) ، فاصله دارند براى ارتقاى سطح کیفى اطلاعات مستند شده در مدارک پزشکى لازم است قوانین ملى از سوى مراجع ذى صلاح بهداشت درمان کشورمان در خصوص انجام مستندسازى کامل و با کیفیَت توسط مستندسازان پرونده هاى پزشکى بیماران وضع شود و حمایتهاى قانونى از متخصصین حرفه اى مدارک پزشکى جهت انجام کنترل کمى و کیفى مستندات مدارک پزشکى صورت گیرد.

اکنون پنج دهه از شروع آموزش کتابداری و اطلاع رسانی به شکل رسمی در سطح دانشگاهی در ایران می گذرد. در طول این نیم قرن این رشته به ویژه در سالهای اخیر از رشد روز افزونی برخوردار بوده است. مقایسه ی تعداد مراکز آموزش کتابداری و اطلاع رسانی و انتشار کتاب در چند دهه ی گذشته و نیز مقایسه ی برنامه ها با سرفصل های آموزشی این حوزه خود شاهد این مدَعا ست.این پژوهش به منظور تعیین کتابهای منتشر شده کتابداری و اطلاع رسانی و همخوانی آنها با محتوای سرفصل مصوب دروس انجام شده است. روش بررسی: این پژوهش به روش پیمایشی- توصیفی ست. جامعه ی پژوهش کتابهای فارسی منتشر شده در زمینه ی کتابداری و اطلاع رسانی طی سال های 1384-1358 است. تعداد کتابهای موردبررسی 1258 عنوان کتاب می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل دو نوع وارسی نامه (سیاهه ی کنترل) بوده، و اطلاعات به دست آمده از وارسی نامه ها ، جهت پاسخگویی به پرسشهای پژوهش با استفاده از نرم افزار(Version14) SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: انتشار کتاب در سالهای 64-1360 با(69) 52/5% دارای کمترین فراوانی،و در سالهای 84-1380 با 80/32درصد(410) دارای بیشترین فراوانی ست .در میان کلیه ی کتابهای کتابداری و اطلاع رسانی مورد بررسی؛ از نظر موضوعی "مراجع "با 36/57درصد(717) دارای بیشترین فراوانی و" آموزش کتابداری" با صفر درصداست. در طی سالهای مورد بررسی هیچ کتابی در این زمینه منتشر نشده است .درمیان کتابهای درسی مورد بررسی؛ ازنظر موضوعی "کتابخانه و کتابداری" (12/18درصد یا 27) بالاترین فراوانی را دارد. در مورد نوع کتابها ، کتاب های تالیفی با 92/57درصد(724) دارای بیشترین فراوانی و کتاب های ترجمه شده با 28/15درصد(191) دارای کمترین فراوانی هستند. کتابهایی که در بخش مرجع به عنوان ابزار استفاده می شوند با 88/46درصد(724) دارای بیشترین فراوانی و کتاب هایی که به عنوان ابزار نمایه سازی هستند با 04/1درصد(13) دارای کمترین فراوانی می باشند. در رابطه با همخوانی کتابهای منتشر شده با سرفصل مصوَب دروس مقاطع کارشناسی کتابداری واطلاع رسانی با40/46درصد دارای بیشترین همخوانی ودر کارشناسی کتابداری در شاخه ی پزشکی با 05/28درصد دارای کمترین همخوانی ست. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان می دهندکه تولید کتاب در طی این چند سال روند افزایشی چشمگیری داشته ، اما وضعیَت نشر کتابهای درسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی مناسب نیست و تنها تعداد محدودی از کتابهای رده ی z درسی می باشند، وبخشی از این تعداد نیز با سرفصل مصوب دروس انطباق کامل ندارد. کتابهای درسی مورد بررسی با سرفصل مصوَب دروس مقطع کارشناسی کتابداری واطلاع رسانی دارای بیشترین همخوانی وبا دروس کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی در شاخه ی پزشکی کمترین همخوانی را دارد. بنابراین مواردی چون نظارت و بازنگری در تدوین کتاب های درسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی و تاکید بیشتر در جهت نگارش کتاب های درسی کتابداری و اطلاع رسانی در موضوعاتی که کمتر به آنها پرداخته شده است و بازنگری متناوب سرفصل مصوب دروس این رشته پیشنهاد می شود.

پیشرفت هاى اخیر در فن آورى اطلاعات و ارتباطات توانایى ذخیره و گردش اطلاعات را به نحو قابل توجهى افزایش داده است ، سیستم هاى پرونده الکترونیک سلامت باعث بهبود سطح دسترسى به داده هاى بیماران مى شود . تحقیقات بین المللى نشان مى دهد که مزایاى سلامت الکترونیک زمانى افزایش مى یابد که اطلاعات پرونده الکترونیک سلامت قابل دسترس باشد و توسط کلیه افراد درگیر در مراقبت از بیمار استفاده شود ، براى در دسترس قرار دادن اطلاعات استانداردهاى متعددى وجود دارد، این مطالعه به بررسى استانداردهاى HL7 V3و openEHR همچنین طراحى مدل شى گرا پیامهاى اصلى با توجه به دسته بندى انجام شده جهت انواع پیامها ،69 پیام در گروههاى ارزیابى مشاهدات و دستورات بر اساس مدل شى گراو برنامه archetype editor طراحى شد . روش بررسی: این مطالعه به روش مقایسه اى ـ کیفى در دو مرحله انجام گرفته است. در مرحله اول ارزشیابى استانداردهاى پیام رسانى انجام گرفته است وسپس براساس یافته هاى بدست آمده ، پیامهاى شى گرا با توجه به نتایج طراحى شده و در مرحله دوم جلسات بحث گروهى با متخصصین مربوطه در هر حیطه جهت تایید و تصدیق پیامها صورت گرفت. یافته ها: نتایج در دو بخش ارائه شده است ، در ابتدا گزارش جامعى ازنقاط قوت و ضعف استانداردهاى پیام رسانى پرونده الکترونیک سلامت ارائه شده است از مهمترین مزایایHL7 امنیت ،استفاده از روش شى گرا و افزایش کیفیت مراقبت مى باشد ، از نقاط ضعف این استاندارد فصول بى ثبات ،مشکلات اجرایى، فاقدپیش فرض در مورد سیستم عامل یا زبان برنامه نویسى مى باشد ، با توجه به جستجوى کلیه مقالات نقطه ضعفى در مورد openEHR بدست نیامد، نتایج تحقیق نشان مى دهد که جامعیت مناسب و مطابق با سیستم هاى اصطلاح شناسى ، جامعیت اطلاعات بیمارستان ، مدل اطلاعاتى صحیحتر وارتباطات متقابل در سطح دانش از مهمترین مزایاى openEHR مى باشد، در بخش دوم پیامهاى طراحى شده با توجه به داده هاى گرد آورى شده و مصاحبه گزارش شده است. نتیجه گیری: مقایسه HL7 و openEHR نشان مى دهد که دو سازمان گرچه با دیدگاههاى مختلف جهت پیشرفت در استاندارد سازى EHR تلاش مى کنند ، استاندارد سازى انجام شده توسط HL7 براى ارتباطات متقابل معنایى کافى نیست و الگوبندى شى مدار openEHRدر طول پنج سال اخیر تاثیر قابل توجهى در ایجاد استانداردهاى پرونده الکترونیک سلامت داشته است و با جدا سازى ساده موارد فنى و بالینى روش خوبى جهت تعریف و حفظ دانش پزشکى ارائه مى کند. در ایران HL7 به عنوان تنها استاندارد مورد بررسى ذکر شده است، در حالى که بررسى استاندارهاى پیام رسانى و بهره بردارى از نقاط قوت و ضعف این استانداردها امرى حیاتى است تا پس از بررسى نقاط قوت و ضعف استانداردها ى ذکر شده ، موارد مناسب انتخاب و در ایجاد پرونده الکترونیک سلامت بکار گرفته شود.

بهره گیری از فناوری اطَلاعات برای افزایش کارآیی و بهره وری مناسب به سرعت در حال گسترش است. مهارت استفاده از فناوری اطَلاعات برای دانشجویان مدارک پزشکی به دلیل اهداف شغلی آنها بسیار ضرورى است، هدف این مطالعه تعیین میزان مهارت فناوری اطَلاعات دانشجویان بود. روش بررسی:این پژوهش به روش توصیفی- مقایسه ای در سال 85 برروی کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد مدارک پزشکی شاغل به تحصیل درچهار دانشگاه علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی، تهران و اصفهان در محل هر دانشگاه ؛ با استفاده از چک لیست و به روش مشاهده مستقیم و مصاحبه انجام؛و براى تحلیل داده ها از آزمون کروسکال والیس استفاده شد. یافته ها : میزان مهارت فناوری اطَلاعات دانشجویان 86 درصد بود.دانشجویان کارشناسی ارشد مدرک پزشکی شهید بهشتی با 82 درصد و پس از آن ایران با 85 درصد کمترین امتیاز را در مهارت استفاده از فناوری اطَلاعات کسب کردند. آزمون کروسکال والیس نشان داد که تنها در مهارت استفاده از برنامه Excel با دانشگاه محل تحصیل با 006/ = pvalueارتباط معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری : دانشجویان کارشناسی ارشد هر چهار دانشگاه مورد بررسی مهارت خیلی خوبی دراستفاده از فناوری اطَلاعات دارند، اما ،دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی و ایران از مهارت کمتری برخوردارند.

فارغ التحصیلان بهداشت خانواده یکى از رده هاى مهم کارکنان بهداشتى هستند، چون مراقبت از مادران و کودکان توسط کاردانهاى بهداشت خانواده انجام مى گیرد و میزان توانمندى آنها در راستاى ارتقای تندرستى، حفظ و یا بازگرداندن تندرستى به مردم در صورتى که با کارایى، کارسازى و کارآموزى مناسب باشد بسیار مؤثر است و دانشگاههاى علوم پزشکى از مهمترین مکانهاى آموزشى بوده زیرا اکثر قریب به اتفاق فارغ التحصیلان نه با ابزارى بى جان بلکه با انسان سر و کار داشته و در نتیجه سلامت فرد و جامعه حاصل از فعالیت آنها در زمینه هاى مختلف شغلى است .این پژوهش با هدف بررسی میزان بهره گیرى آموزش نظرى و عملى از دیدگاه فارغ التحصیلان رشته بهداشت خانواده در سال 1380 انجام گرفته است. روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفى انجام شده است ، جامعه ی مورد پژوهش 76 نفر فارغ التحصیل سه دوره ی قبلى روزانه و دو دوره ی قبلى شبانه که شاغل اند و یا دوره ی طرح خود را مى گذرانند مورد ارزشیابى قرار گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای بسته - بر اساس سرفصل هاى مصوب شوراى عالى انقلاب فرهنگی- است که روایى و پایایى آن از طریق تکمیل پرسشنامه توسط 10 نفر فارغ التحصیل و ارزشیابى آنها توسط متخصصین (گروه تحقیق) تاییدشدو روایى بالاى 90% حاصل شد . چهار شاخص بهره گیرى مورد بررسى عبارت بودند از: شنیدن مطالب درس در کلاس، دیدن موارد عملى، تمرین کار عملى در طول دوره ی تحصیل و توان انجام کار عملى در محیط شغلى آینده. براى هر شاخص معیار مناسبى در چهار رتبه (عالى ، خوب ، متوسط و ضعیف) در نظر گرفته شد و اطلاعات به دست آمده مورد قضاوت قرار گرفت. داده ها پس از جمع آوری از طریق نرم افزار Spss وارد رایانه شده و وبرای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی استفاده و یافته ها توسط جداول دو بعدی و سه بعدی ارائه شد. یافته ها : نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که اولا” شنیدن مطالب در کلاس درس نسبت به سایر شاخصها نمره ی بالاترى را احراز نموده است به طورى که میزان پاسخ مثبت در رابطه با سئوالات مطرح شده در 10 موضوع مورد مطالعه حداکثر 3/96 (73 نفر) و حداقل 88/67 (51 نفر) درصد بوده است . مشاهده ی انجام کار عملى درس ایمنسازى با احراز 52/ 69 (53نفر) درصد و درس جمعیت شناسى با 5/5 (4 نفر) درصد بالاترین و پایین ترین امتیاز را کسب نموده و تمرین کار عملى در طول دوره تحصیل نیز درس ایمنسازى با 81 درصد (62 نفر)حداکثر و درس جمعیت شناسى با 37/12 درصد (10 نفر) حداقل امتیاز را کسب نمود. توان انجام کار عملى در محیط شغلى آینده نیز درس ایمنسازى با 01/76 درصد (58 نفر) حداکثر و درس جمعیت شناسى با 32/17 درصد (13 نفر) میانگین پاسخهاى مثبت در این گزینه کمترین امتیاز را کسب کرده است . از مجموع 10 درس مورد بررسى 12 مورد شاخص رتبه عالى 7 مورد شاخص رتبه خوب 12 مورد شاخص رتبه متوسط و 9 مورد شاخص رتبه ضعیف را کسب کرده است. نتیجه گیری : از نتایج پژوهش استنباط مى شود که آموزش دروس نظرى در دوره کاردانى بهداشت خانواده نسبت به آموزش عملى این دوره ازوضعیت مطلوبترى برخوردار بوده است تمرین کار عملى در طول دوره زیر نظر استاد و مستقل ازوی به ترتیب ازاهمیَت ویژه اى برخوردار است. دانشجویان توانایى خود را در انجام کار عملى در دروس ایمن سازى ، بهداشت دانش آموزان و مدارس ، تنظیم خانواده و مدیریَت و نظارت بر مراکز بهداشتى و درمانى که وظایف اصلى آنان را تشکیل مى دهد، بهتر از سایر جنبه هاى عملى ارزیابى کرده اند و توان انجام کار عملى در محیط شغلى آینده خود را بطور کامل و نسبى دراکثر دروس مورد مطالعه دارا مى باشند. در رابطه با ارتقای توانمندى فارغ التحصیلان کاردانى بهداشت خانواده پیشنهاد مى شود سرفصلهاى جدید دروس دقیقا” توسط مدرسان رعایت شود و در انجام کارآموزیها فقط صرف حضور فیزیکى و گذرانیدن ساعات مقرر مورد نظر نباشد بلکه جهت کسب مهارت در هر فعالیت عملى، انجام تعداد قابل قبولى از فعالیت که توسط گروه آموزشى تعیین میگردد مد نظر قرار گیرد.

مدیریَت عملکرد،نیاز اجتناب ناپذیر هر سازمان اجتماعى ست. بیمارستانها به عنوان سازمان هایى اجتماعى ، به منظور حفظ منابع ، به استقرار مدیریَت عملکرد در ارائه ی خدمات بهداشتى و درمانى نیازدارند. روش بررسی :این مطالعه به ارزیابی نظام مدیریَت عملکرد کارکنان در بیمارستان امیرالمومنین(ع) سمنان در طی سه سال استقرار این نظام در این بیمارستان پرداخته است.جهت ارزیابی از روش کارت امتیازی متوازن استفاده شده که در چهار محور: مشتریان،فرایندهای درون سازمانی، محور مالى، و رشد و نوآوری ،نتایج حاصل را از طریق تخصیص امتیاز ارزیابی مى کند. محور مشتریان شامل اهداف افزایش رضایت بیماران،کاهش شکایات و افزایش انگیزه ی کارکنان مى باشد.محور فرایندهای درون سازمانی شامل اهداف افزایش سطح بهره ورى وکیفیَت خدمات ارائه شده ، محور مالی شامل اهداف پرداخت مبتنی بر عملکرد وکاهش هزینه ها، محور رشد و نوآوری نیز شامل اهداف افزایش سطح آگاهی پرسنل،ارتقاءسطح تحصیلی و افزایش میزان ثبات کارکنان مى باشد. یافته ها :یافته های مانشان دادکه: در محور مشتریان، رضایت مشتریان 6/89 درصد، شکایات 29/0 درصد، رضایت کارکنان 3/35 درصد؛ و امتیاز محورمشتریان 5/41 است. بهره وری خدمات 55/73 درصد،ونقصِ کیفیِ خدمات ارائه شده 57/0 درصداست که 6/0 امتیاز منفی را به خود اختصاص مى دهد.درنهایت امتیاز محور فرایندهای درون سازمانی ،4/36 تعیین می شود.در محور مالی عملکردی نمودن پرداخت ها 6/16درصد بوده که امتیاز بعد مالی 6/ 16 امتیاز اعلام مى گردد.در محور رشد و نوآوری،افزایش سطح آگاهی پرسنل 100درصد،افزایش سطح تحصیلی پرسنل 39 درصد، میزان ثبات کارکنان نتایج حاصله 4/89 درصد که امتیاز کلی این محور 1/89 امتیاز تعیین مى شود. نتیجه گیری: بیشترین امتیاز مربوط به محور رشد و نوآوری است، محورهای مشتریان،فرایندهای درون سازمانی و مالى به ترتیب در دیگر ردیفهای امتیازی قرار مى گیرند.بنابراین نظام مذکور در زمینه ی مالی کمترین موفَقیَت را داشته،و با توجه به تمرکز این نظام به پرداخت های عملکردی،ضعف نظام در این محور مشهود است. جهت استقرار نظام،جلب مشارکت کارکنان و مدیران و عدم سرخوردگى از ناکامى ها در مراحل اوَلیَه اجرا از طریق تشکیل جلسات آموزشی- توجیهى که زمینه ساز فرهنگ مناسب سازمان باشد ضروری ست.نتیجه آن که نیل به اهداف نظام مدیریَت عملکرد مستلزم توجَه بیشتر به بستر سازی در زمینه های کیفیَت خدمات ارائه شده، عملکردی نمودن پرداخت ها و جلب رضایت مشتریان مى باشد.

نارسایی مزمن کلیه بیمار را در معرض مشکلات و عوارض بسیار قرار می دهدکه درنهایت کیفیَت زندگی تاثیر مى گذارد.هدف این پژوهش مقایسه ى کیفیَت زندگی بیماران تحت همودیالیز و افراد سالم مراجعه کننده به بخش همودیالیز مرکز آموزشی درمانی بیمارستان هاى امام خمینى(ره)و فاطمه الزهرا(س) شهرستان سارى در سال 1386 بوده است. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی - مقایسه ای 100 نفر از بیماران همودیالیزى ؛ و 100نفر افراد سالم همسان سنى و جنسى بیماران،از همراهان سایر بیماران به صورت تصادفى انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطَلاعات پرسشنامه ای مشتمل بر دو بخش : مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه عمومى کیفیَت زندگى (SF-36) است. براى تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی، آزمون تی مستقل،مک نمار،کاى اسکوئر و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: میانگین سنى بیماران 41/55 و میانگین سنى افراد سالم 16/55 مى باشد. بخش عمده ى بیماران داراى سطح تحصیلات پایین،متاهل،ساکن شهر،و داراى وضعیَت اقتصادى متوسط مى باشند.همچنین در تمامى خرده سنجش هاى کیفیَت زندگى بین بیماران و افراد سالم اختلاف معنى دارى وجود دارد(P<0.05) . از بین متغیر هاى دموگرافیک بیشترین ارتباط بین سطح تحصیلات و نمرات خرده سنجش هاى کیفیَت زندگى برقرار است. نتیجه گیری: با توجَه به علاقه ى روز افزون به مقوله ى کیفیَت زندگی؛وشیوع نارسایى هاى کلیوى منجرَ به همودیالیز در سطح کشور از مطالعات مرتبط با اندازه گیرى کیفیَت زندگى بیماران همودیالیزى به عنوان مبنایى براى برنامه ریزى خدمات به این دسته از بیماران مى توان بهره جست.

با توجَه به کمبود مراکز درمانى ،کارمند ،امکانات ، تجهیزات و هزینه هاى روز افزون خدمات درمانى ، بهینه کردن طول مدت اقامت(Los ) و عوامل اثر گذار بر آن اهمیَت ویژه اى دارد.اشغال تخت و اقامت طولانى و غیر ضرورى بیمار علاوه بر اتلاف منابع انسانى و استهلاک تجهیزات موجب تحمیل هزینه هاى اضافى به بیمار مى شود.هدف این مطالعه تعیین رابطه ى بین طول مدت اقامت بیماران با نوع پذیرش ، خصوصیات دموگرافیک بیماران و خصوصیات پزشک معالج است. روش بررسی:این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلى ست. نمونه مورد مطالعه 349 پرونده ى پزشکى بیمارانی ست که در بیمارستان قلب(مدنى) تبریز عمل جراحى باى پس عروق کرونرى داشته اند.داده هاى مربوط به بیماران به وسیله ى چک لیست از پیش طراحى شده، و داده هاى مربوط به پزشکان معالج از طریق مصاحبه و پرسشنامه کتبى گردآورى شد و با استفاده از نرم افزار آمارى SPSS تحلیل شد. یافته ها:از 349 بیمار مورد بررسى 4/70درصد مرد و 6/29 درصد زن بودند. نحوه پذیرش 261 بیمار به صورت الکتیو بود؛Los این بیماران 5.38 روز کمتر از Los بیماران فوریَتی بود(001 /> P).بین Los و وضعیَت بیمار هنگام ترخیص شامل بهبودى ، بهبودى نسبى و فوت ارتباط معنى دار وجود داشت (01/0 P<). همچنین بین Los بیماران با تعداد اعمال جراحى انجام شده توسط جراحان و وجود فعالیت حرفه اى جراح در خارج از بیمارستان ارتباط معکوس وجود داشت(01/0> P). میانگین Los محاسبه شده ازپرونده ها 15.58روزبود.این ارقام با استفاده از فرمول براورد زمان مترقبه 72/10روز محاسبه شد. نتیجه گیری: آنچه جراحان از Los بیمارانشان انتظار دارند حدود 5 روز کمتر ازواقعیت است. در جهت بهبود شاخص Los در این بیمارستان باید اقداماتی انجام گیرد.