شاخص های بهره وری

در این مقاله تلاش شده تا مؤثر ترین شاخص های تأثیر گذار بر بهره وری صنایع تولیدی کوچک و متوسط، در صنایع تولید قطعات مورد نیاز شرکت نفت شناسایی شود و با استفاده از رویکرد ساختاری تفسیری نسبت اهمیت هر یک در مقایسه با یکدیگر مشخص و در نهایت مدلی جهت پایش مستمر بهره وری آنها ارائه گردد. برای تشخیص شاخص های مؤثر بر بهره وری تولید قطعات مورد نیاز صنعت نفت و ارائه مدلی کاربردی جهت رسیدن به سطح مطلوبی از آن، چهار سازمان تولیدی کوچک و متوسط، با نیروی شاغل کمتر از 150 نفر مورد مطالعه قرار گرفته و در نتیجه با استفاده از مطالعات مرتبط با بهره وری آن شرکت ها و استفاده از نظرات خبرگان شاغل در آن، شانزده شاخص جهت افزایش بهره وری تولید در پنج بعد شناسایی و بررسی گردید. روابط بین این شاخص ها مبتنی بر مدل ساختاری تفسیری تعیین گردیده و مدلی نو، به شکل سیستماتیک، تدوین و ارائه شده است. نتیجه مقاله دلالت بر اهمیت قابل توجه اخذ گواهینامه ها و استاندارد های مرتبط با صنعت معرفی شده و پایش دوره ای آنها دارد و در مرتبه دوم اهمیت می توان به آموزش پرسنل مؤثر آنها و نیز بهبود سیستم تهیه مواد اولیه مورد استفاده جهت تولید اشاره نمود

آنچه زمینه بقای سازمان ها را فراهم می آورد، توجه به جنبه های مختلف بهره وری شامل رعایت اصول و شیوه های صحیح انجام کارها (کارایی) و انجام کارهای صحیح (اثربخشی) است که سازمان ها در محیط رقابتی ملزم به تمرکز برآن و اجرای آن ها می باشند. شاید نتوان برای رسیدن به بهره وری میزان و سقف مشخصی را در نظر گرفت. اما آنچه اهمیت دارد، رسیدن به نقطه بهینگی در انجام امور و وظایف سازمانی است. سؤال اساسی پژوهش این است که مهم ترین راهکارهای ارتقای بهره وری در اداره کل واگن های راه آهن جمهوری اسلامی ایران چیست؟ برای رسیدن به پاسخ مطلوب، شاخص های بهره وری نیروی انسانی، سرمایه، انرژی و کل عوامل تعریف، اندازه گیری و تحلیل و مشخص شدکه مقادیر این شاخص ها در سال 1393 نسبت به سال 1384 افزایش یافته است. این پژوهش برای شناسایی موانع توسعه بهره وری، از ابزار پرسش نامه، استفاده شده است. نتایج آن نشان می دهد که عوامل فقدان فضای مناسب برای جذب سرمایه گذاری خارجی و عدم توسعه آن، کمبود منابع مالی و اعتباری جهت اجرای پروژه ها، مبهم بودن اهداف و برنامه های بلندمدت، مستهلک و فرسوده بودن ماشین آلات و تجهیزات تعمیرات و پایین بودن کیفیت کاری آن ها و وجود قوانین و مقررات محدودکننده، به ترتیب مهمترین موانع توسعه بهره وری در اداره کل واگن های راه آهن به شمار می روند. سپس برای رفع این موانع و رسیدن به بهره وری بالاتر، راهکارهایی ارائه شده است.

ساده ترین توصیف بهره وری انجام درست کار است. بهره وری می تواند از ابعاد مختلف مثل بهره وری انرژی، سرمایه، نیروی انسانی، تجهیزات و... مورد بررسی قرار گیرد. بهره وری منابع انسانی یکی از مهم ترین ابعاد آن بوده و به کارگیری صحیح سایر منابع نیز درگرو بهره ور بودن آن است. شناسایی و توصیف شاخص های بهره وری در ابعاد مختلف از قدم های اساسی مدیریت بهره وری می باشد. این امر در سازمان های علمی و فناورانه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. جامعه آماری شامل مدیران، کارشناسان و خبرگان سازمان های علمی و فناورانه بوده که در این مقاله شاخص های مذکور با حجم نمونه 350 از طریق پرسش نامه با استفاده از روش های کیفی تحلیل محتوا و تحلیل مضمون و تحلیل عاملی تأییدی و با استفاده از نرم افزارهای MAXQDA، SPSS و AMOS مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از یافته ها و تحلیل ضرایب مسیر عاملی تأییدی نشان می دهد پنج شاخص کلی "برنامه ریزی اثربخش و کارا"، " عوامل مالی و فناورانه"، " انگیزه، تعهد و روحیه کار تیمی"، " رقابت پذیری و توسعه" و "دانش، مهارت و تفکر سیستمی" مهم ترین شاخص های بهره وری منابع انسانی در سازمان های علمی و فناورانه محسوب می شود به طوری که ضریب شاخص دانش، مهارت و تفکر سیستمی کمترین ضریب و شاخص برنامه ریزی اثربخش و کارا بیشترین ضریب را در مدل نهایی دارد. بر این اساس سازمان های علمی و فناورانه جهت افزایش بهره وری منابع انسانی خود، بایستی به مهارت های تیم سازی، توسعه فرایند تصمیم غیر متمرکز، تقویت روحیه مشارکت پذیری در کنار عواملی نظیر ارتقاء سطح کیفیت تجهیزات، فناوری ها و مسائل مالی توجه ویژه ای داشته باشند.

مقدمه و هدف : در نظام کنونی جهان بهره وری و ارتقای آن، یکی از اهداف عمده ی سازمان های فعال و زنده است؛ تحقیق حاضر باهدف بررسی شاخص های بهره وری و تعیین عوامل مؤثر بر بهره وری اماکن ورزشی مراکز آموزش عالی و دانشگاه های استان فارس انجام شد. روش شناسی پژوهش : نوع تحقیق توصیفی – تحلیلی و ازنظر هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران، مربیان، بهره برداران، متصدیان، مسئولین ورزش دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی استان فارس و استفاده کنندگان این مراکز، برابر با 1035 نفر بوده است. حجم نمونه آماری بر اساس جدول کرجسی و مورگان (1997) برابر با 280 نفر انتخاب شده است. به منظور جمع آوری اطلاعات در بخش کیفی از روش دلفی و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته با  پایایی 91/. استفاده شده است. در تجزیه وتحلیل داده ها در بخش توصیفی از درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد و در بخش آمار استنباطی از تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی با روش مؤلفه اصلی و برای تعیین ساختار ساده ی آن ها از چرخش واریماکس و روش تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از مدل معادله ساختاری استفاده گردید. یافته ها : نتایج اولویت بندی مؤلفه های هشت عامل مؤثر بر بهره وری اماکن ورزشی نشان داد، در عامل کالبدی، سهولت دسترسی کاربران؛ در عامل کاربران، میزان رضایت کاربران از فضای ورزشی؛ در عامل نیروی انسانی، رعایت نکات اخلاقی و برخورد مناسب متصدیان و سرپرستان اماکن ورزشی؛ در عامل برنامه ریزی، تعیین و تنظیم ساعات کاری منظم؛ در عامل تعمیر و نگه داری، تعمیرات به موقع و منظم؛ در عامل مدیریتی، سبک رهبری و مدیریتی مدیران ورزشی؛ در عامل نظارت، وجود نظام ارزیابی مستمر و در عامل مالی، دارا بودن سود اقتصادی حاصل از فعالیت اماکن ورزشی به عنوان تأثیرگذارترین مؤلفه ها در ارزیابی بهره وری اماکن ورزشی شناخته شدند. بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد، عوامل کالبدی، کاربران، نیروی انسانی، برنامه ریزی، تعمیر و نگهداری، مدیریتی، نظارت و مالی از جهت تفکیک سؤال ها و مطابقت با مبانی مدل شاخص های بهره وری اماکن ورزشی مناسب است و مدیران توانند از عوامل و مؤلفه های فوق جهت بررسی وضعیت بهره وری اماکن ورزشی استفاده کنند.  

مقدمه: اعتباربخشی به عنوان یک فرآیند ارزیابی تشخیصی بین المللی، از طریق افزایش کیفیت خدمات درمانی، می تواند موجب بهبود شاخص های بهره وری بیمارستان ها گردد. هدف از مطالعه حاضر سنجش تأثیر اجرای اعتباربخشی بر شاخص های بهره وری بیمارستان فیروزگر تهران بوده است. روش کار: پژوهش حاضر بر اساس نتیجه کاربردی و از نظر روش، تحلیلی- مداخله ای است که به صورت مقطعی در سال های 90 و 91 در بیمارستان فیروزگر تهران صورت گرفته است. ابزار گردآوری داده ها، فرم های جمع آوری داده )فیش برداری) بوده است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و R نسخه 3.0.1 انجام شده و جهت استخراج نتایج، از آزمون های نسبت و تی مستقل استفاده شده است. یافته ها: در این پژوهش، شاخص های بهره وری در چهار محور که درمجموع شامل یازده نسبت بوده، مورد بررسی قرار گرفته است. تأثیر اعتباربخشی بر محور درآمد و هزینه کاملاً تأیید شده است. تأثیر اعتباربخشی بر محور شاخص های عملکردی و محور بخش های ویژه تا حدی تأیید شده است؛ اما تأثیر اعتباربخشی بر محور نیروی انسانی به تأیید نرسید. نتیجه گیری: با توجه به تأثیر نسبی اعتباربخشی در بهبود شاخص های بهره وری بیمارستان، اجرای آن در بیمارستان های کشور می تواند موجب کاهش معضلات فراوان موجود در این بخش و ارائه خدمات باکیفیت تر به مراجعین مراکز درمانی شود. بنابراین اجرای اعتباربخشی در بیمارستان ها به مدیران پیشنهاد می گردد